Ra Ayuwegem Fapi Karrow ni Be Girngiy e Os nge Fare Teeliyaw

1, 2. Uw rarogon e pi Jew u Jerusalem u tomuren ni guy Zekariah e bin medlip e n’en nni pilyeg e changar rok nge guy?

BOOR ban’en nthingari fal’eg Zekariah i lemnag u tomuren e bin medlip e n’en ni guy u nap’an nni pilyeg e changar rok. Ke micheg Jehovah nra gechignag e piin ni yad ba sasalap ko ngongol nib kireb ni yad be rin’. Re n’ey ni micheg Jehovah e dabisiy ni pi’ e athamgil nga laniyan’ Zekariah. Yugu aram rogon, ma dariy ban’en ni ke thil. Ya ka bay e girdi’ e ngiyal’ nem ni yad ba sasalap mab kireb e ngongol rorad. Mus ko fare tempel rok Jehovah u Jerusalem nsusun e ngkun toy bayay e dawor ni mu’ i ngongliy. Mang fan nib papey ni tal e pi Jew nda kur rin’ed e maruwel ni pi’ Jehovah ngorad? Gur, kar sulod nga taferad ni bochan e ngar rin’ed e tin ni yad baadag?

² Manang Zekariah ni pi Jew ni kar sulod nga Jerusalem e ba gel e michan’ rorad. Yad e piin ni “ke tay Got nga lanin’rad” ni ngar paged taferad nib manigil nge pi siyobay rorad ni bochan e ngar sulod nga Jerusalem. (Ezra 1:2, 3, 5) Ra chuwgad u ba nam ni yad ba mecham ko par riy ni fan e nga ranod ra pared nga bangi ban’en ni yooren i yad e dawori guy biid. Machane, faanra de ga’ fan ni ngkun toy bayay e tempel rok Jehovah, me ere ba mudugil ndab ra milekaggad u lan 1,000 e mayel (1,600 km) u bangi ban’en nrib mo’maw’ e milekag riy nga ranod ra tawgad e ngaram.

3, 4. Mang boch e magawon ni mada’nag e pi Jew u nap’an nra sulod nga taferad?

³ Uw rogon e milekag ni yad ra tay? Nap’an ni be milekag e pi Jew nem, ma dariy e maruwar riy ni boor e awa ni ur fal’eged i lemnag murung’agen e re gi n’em ni nga ranod ra pared ngay. Kar rung’aged murung’agen e re mach nu Jerusalem nem ni kan weliy nge rogon feni fel’ yaan kafram. Piin ni yad ba ilal u fithik’rad e kar guyed feni gamog e bin baaram e tempel ni immoy u rom kafram. (Ezra 3:12) Ere, faan gomanga gimed e pi Jew ni gimed be milekag, ma mang e ga ra lemnag u nap’an ni yugu mu guy rarogon fare mach nu Jerusalem ni aram e gin ni ngam par riy? Gur, ra kireban’um u nap’an ni ga ra guy e pi naun ko re mach nem ni ke kireb ma ke eng e pan, nge pi yoror riy ni ke puth nga but’ ma yu yang ni immoy e garog nge wulyang riy e ke chabol? Sana dabisiy ni ga ra taareb rogonnag e pi yoror nem ni ke puth ko yoror ko mach nu Babylon nrib gel. Yugu aram rogon ma de mulan’ e pi Jew. Kar guyed rogon ni ke ayuwegrad Jehovah u nap’an ni yad be milekag i yan ngaram. N’en nth’abi som’on nrin’ed u nap’an nra tawgad e ngaram e aram e ra ngongliyed reb e altar ko gin ni immoy e tempel riy kafram, ma aram e gin ni ur pied e maligach riy ngak Jehovah u reb e rran ngu reb. (Ezra 3:1, 2) Nap’an nra tawgad e ngaram ma ri yad ba pasig ma kar fal’eged rogorad ni ngar tababgad ko maruwel. Ere bod ndariy ban’en nra muleg lanin’rad.

⁴ Maku reb e, gathi kemus nib t’uf ni nge ngongliy piyu Israel fare tempel, ya thingar kur ngongliyed e nochi binaw ni bay u tooben fare mach nu Jerusalem. Thingar ra ngongliyed e pi naun ni ke kireb, mar milay’naged e yungi flang, mar yognaged e ggan ni fan ko girdien e tabinaw rorad. (Ezra 2:70) Ba mudugil nri boor e maruwel ni bay nthingar ra rin’ed. De n’uw nap’an nga tomuren ma aram me yib e pi toogor rorad ngar guyed rogon ni ngar taleged e maruwel ni yad be tay. Yugu aram rogon nsom’on e ra pared ni yad ba mudugil, machane tomuren nni togopuluw ngorad u lan 15 e duw, ma aram me mulan’rad. (Ezra 4:1-4) Ku bay reb e magawon nra mada’naged ko duw ni 522 B.C.E. I yog e pilung nu Persia ni nge tal e maruwel ni yibe tay u Jerusalem. Bochan e pi n’ey, ma bod ndabiyog ni ngan ngongliy rogon e re mach nem nge sul ngki bod aram ko som’on.​—Ezra 4:21-24.

5. Uw rogon ni ayuweg Jehovah e girdi’ rok?

⁵ Manang Jehovah e n’en nib t’uf ko girdi’ rok. I pilyeg e changar rok Zekariah ko yay ni tomur ni bochan e nge micheg ngak e pi Jew ni yad ba t’uf rok mab ga’ fan u wan’ e athamgil ni yad be tay ni ngar pigpiggad ngak, miki micheg ngorad nra ayuwegrad ni faan yad ra sul ngkur rin’ed e maruwel rok. I micheg Jehovah ni yira sul ngkun toy fare tempel bayay ni gaar: “Yira mu’nag gubin e pi n’ey ni faanra gimed ra yul’yul’ ngam folgad ko tin ke yog Somol ni Got romed ni ngan rin’.”​—Zek. 6:15, BT.

BA ULUNG I ENGEL NI YAD E SALTHAW ROK GOT

6. (a) Mang e n’en nsom’on ni guy Zekariah u nap’an ni guy e bin meruk e n’en nni pilyeg e changar rok nge guy? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.) (b) Mang fan nib thilthil ramaen e pi os nem ni guy?

⁶ Bin meruk e n’en ni guy Zekariah u nap’an nni pilyeg e changar rok e sana rayog ni ngari gelnag e michan’ rodad. (Mu beeg e Zekariah 6:1-3, BT.) Mu susunnag u lanin’um e n’en ni guy Zekariah: I guy aningeg i karrow ni ma girngiy e os ni fan ko mahl ni “ke yib u thilin l’agruw i burey nib bronze.” Pi os ni be girngiy e pi karrow nem e ra reb ma raen. Ere, ba mom ni ngan poy e piin ni yad be yannag reb nge reb e pi karrow nem. Ere, fith Zekariah ni gaar: “Mang e be yip’ e pi chariot ney fan?” (Zek. 6:4, BT) Ku arrogodad ni gad baadag ni ngad nanged e re n’ey ni bochan e ku bay rogon ngodad.

7, 8. (a) Mang e be yip’ fan fa gal burey? (b) Mang fan ni kan ngongliy e gal burey nem ko bronze?

⁷ Rogon ni bay u Bible e burey e rayog ni nge yip’ fan e gagiyeg ara am. Fa gal burey nni weliy murung’agen ko babyor rok Zekariah e taareb rogon ko fa gal burey ni weliy Daniel ko yiiy rok. Reb e gal burey nem e be yip’ fan e gagiyeg ni be tay Jehovah u ga’ngin e palpalth’ib nra par ndariy n’umngin nap’an. Ma reb e be yip’ fan Gil’ilungun fare Messiah ni Jesus e ir e be gagiyegnag. (Dan. 2:35, 45) Ka nap’an ni pilung Jesus ko October ko duw ni 1914, ma aram e ngiyal’ ni sum e gal burey nem, ma ke par ke mada’ ko ngiyal’ ney. Maku reb e, gal burey nem e kab kafram i yib ni bay e maruwel nib ga’ fan ni be lebguy nib l’ag nga rogon ni be lebug e n’en nib m’agan’ Got ngay u fayleng.

⁸ Mang fan ni kan ngongliy e gal burey nem ko bronze? Bronze e ba mit e wasey nib ga’ fan ni bod rogon e gol. I yog Jehovah ni ireray e re miti wasey ni ngan fanay u nap’an ni ngan toy e tabernacle, ma boch nga tomuren mu kun fanay ni ngan ngongliy fare tempel u Jerusalem. (Ex. 27:1-3; 1 Ki. 7:13-16) Ere, fa gal burey ni kan ngongliy ko bronze e be puguran ngodad feni manigil mat’awun Jehovah ni nge gagiyegnag e palpalth’ib nge rogon feni manigil Gil’ilungun fare Messiah, ma re n’ey e ra pi’ e pagan’ ngak urngin e girdi’ me tow’athnagrad.

9. Mini’ e piin ni yad be yannag fapi karrow ni ma girngiy e os, ma mang e maruwel ni kan pi’ ngorad?

⁹ Chiney e ngad sulod ngkud weliyed bayay murung’agen fapi karrow ni ma girngiy e os. Mang e be yip’ fan e pi karrow nem nge piin ni kar afgad nga lan yad be yannag? Piin ni yad be yannag e pi karrow nem e aram e pi engel, machane dabisiy ni be yip’ fan yu ulung i engel. (Mu beeg e Zekariah 6:5-8, BTa.) Pi engel ney e “ka fin ra chuwgad u p’eowchen fare Somol ko fayleng ni polo’” ni bay reb e maruwel nib ga’ fan ni kan pi’ ngorad ni ngar rin’ed. Mang e re maruwel nem? Pi karrow nem ni ma girngiy e os nge piin ni yad be yannag e bay e yungi n’en ni kan l’ograd ni nga ranod ngay. Maruwel rorad e aram e ngar ayuweged e girdi’ rok Jehovah, nib ga’ ni piin ni yad bay ko “lel’uch” u Babylon. Machane, ra guy Jehovah rogon ndab ki kalbusnag piyu Babylon e girdi’ rok bayay. Dariy e maruwar riy ni kari fal’eg e re n’ey laniyan’ e piin ni ur ngongliyed fare tempel u nap’an Zekariah! De t’uf ni nge magafan’rad nri magawonnag e pi toogor rorad e maruwel ni yad be tay.

10. Uw rogon nrayog ni nge ayuwegdad fare yiiy rok Zekariah ni murung’agen fapi karrow ni ma girngiy e os nge piin ni yad be yannag?

¹⁰ Ka be fanay Jehovah e pi engel rok e ngiyal’ ney ni ngar ayuweged e girdi’ rok mar pied gelngirad ni bod rogon ni rin’ u nap’an Zekariah. (Mal. 3:6; Heb. 1:7, 14) Ka nap’an ni chuw e girdi’ rok Jehovah u tan gelngin fare Babylon nib Gilbuguwan ko duw ni 1919, ma dabkiyog ni ngan taleg e mon’og ni be tay e bin riyul’ e liyor ni yugu aram rogon ni yibe togopuluw ngay. (Rev. 18:4) Bochan ni bay e pi engel ni yad be ayuwegdad, ma aram fan ndariy rogon ni ngad rusgad nri chey miki sul e ulung rok Jehovah nga tan gelngin e pi yurba’ i teliw ni googsur bayay. (Ps. 34:7) Bin riyul’ riy e, rayog ni nge pagan’dad nra ulul ni nge mon’og e liyor ni be tay e pi tapigpig rok Got u ga’ngin yang e fayleng. Faan gad ra sul ngad lemnaged e n’en ni guy Zekariah u nap’an nni pilyeg e changar rok, ma be ayuwegdad ni ngad nanged ni gad bay u fon fa gal burey ndariy ban’en nra buch rodad.

11. Mang fan ndariy rogon ni ngad rusgad ko cham ni yira tay ko girdi’ rok Got?

¹¹ Dabki n’uw nap’an ma ra chagil e pi am ko re fayleng rok Satan ney nga taabang ni ngar guyed rogon ni ngar thanged owchen e girdi’ rok Got. (Ezek. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Rev. 19:19) I weliy Ezekiel ko yiiy rok ni yad ra sug u daken e nam ni bod rogon e manileng ni ke upunguy e nam, ma kar afgad nga daken e os ni yad be yib i yib ko girdi’ rok Got ni kar damumuwgad. (Ezek. 38:15, 16)b Ere gur, bay rogon ni ngad rusgad ngorad? Danga’! Ya gad manang ni bay e pi salthaw rok Jehovah ni yad ba mang ngodad. Ra taw nga nap’an fare gafgow nib ga’, ma ra ayuweg e pi engel rok Jehovah e girdi’ rok me thang e piin ni yad be togopuluw ko gagiyeg rok Jehovah. (2 Thess. 1:7, 8) Rib manigil e n’en nra buch e rofen nem! Machane, mini’ e ra pow’iy e pi salthaw rok Jehovah u tharmiy?

JEHOVAH E KE TEELIYAWNAG E EN KE DUGLIY NI NGE MANG PILUNG NGE PRIST

12, 13. (a) Mang e migid ni yog Jehovah ngak Zekariah ni nge rin’? (b) Uw rogon ni kad nanged ni fare pumoon ni yima yog Nof ngak e be yip’ fan Jesus Kristus?

¹² Meruk yay nni pilyeg e changar rok Zekariah nge guy bogi ban’en ndariy be’ ni ke guy. Tomuren ni guy e pi n’em, ma aram me rin’ ban’en nrayog ni nge guy e girdi’, miki pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni yad be toy bayay e tempel rok Got. (Mu beeg e Zekariah 6:9-12c.) I yog Jehovah ngak Zekariah ni nge fek boch e silber nge gol rok dalip i pumoon ni kar sulod u Babylon ni ka nog Heldai, nge Tobijah, nge Jedaiah ngorad ni nge ngongliy “ba teeliyaw” riy. (Zek. 6:11, BT) Ere gur, ka nog ngak Zekariah ni nge tay e re teeliyaw nem nga lolugen Zerubbabel ni Governor ni ke yib ko fare ganong nu Judah nge tabinaw rok David, fa? Danga’. Dabisiy ni ke gin e girdi’ u nap’an nra guyed ni ke yan i tay e re teeliyaw nem nga lolugen Joshua ni ir e Prist Nth’abi Ga’.

¹³ Ere gur, nap’an nni tay fare teeliyaw nga lolugen Joshua ni ir e Prist Nth’abi Ga’, ma aram e be yip’ fan ni ke mang pilung? Danga’, ya de yib Joshua ko ganong rok David. Ere, dabiyog ni nge mang pilung. Re n’em ni kan teeliyawnag e bay rogon ko n’en nra buch rok be’ nra mang pilung nge prist ndariy n’umngin nap’an. Re prist nem nth’abi ga’ ni ku yira pilungnag e yima yog Nof ngak. Be tamilangnag e Bible ni cha’nem ni yima yog Nof ngak e aram Jesus Kristus.​—Isa. 11:1; Matt. 2:23, NW, ftn.

14. Mang maruwel e ra rin’ Jesus ni ir e Pilung nge Prist Nth’abi Ga’?

¹⁴ Jesus e ir e Pilung nge Prist Nth’abi Ga’. Ir e be pow’iy e pi salthaw rok Jehovah u tharmiy, mab gel e maruwel ni be tay ni nge ayuweg e girdi’ rok Got ni ngaur pared nib pagan’rad ni yugu aram rogon ni yad be par ko re fayleng ney ni kari gel e kireb riy. (Jer. 23:5, 6) Dabki n’uw nap’an ma aram e ra gel Kristus ko pi nam ni bochan e nge tayfan mat’awun e gagiyeg rok Got me ayuweg e girdi’ rok. (Rev. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Machane, u m’on ko re rran nem, ma cha’nem ni ka nog Nof ngak ni aram Jesus e bay e maruwel nib ga’ ni nge rin’.

RA TOY FARE TEMPEL

15, 16. (a) Uw rogon ni kan sulweg e liyor ni be tay e girdi’ rok Got nga rogon mu kun beechnag ko ngiyal’ ney ni gad bay riy, ma mini’ e ke rin’ e re maruwel ney? (b) Mang e ra buch u tungun fare Biyu’ i Duw nra Gagiyeg Kristus riy?

¹⁵ Gathi kemus ni kan dugliy Jesus ni nge mang Pilung nge Prist Nth’abi Ga’, ya kun dugliy ni nge toy “fare Tempel” rok Jehovah. (Mu beeg e Zekariah 6:13, BT.) I rin’ Jesus e re maruwel ney ko duw ni 1919 ni aram e chuweg e tin riyul’ e tapigpig rok Got u tan gelngin fare Babylon nib Gilbuguwan me sulweg e ulung ni Kristiano nga rogon. Ku aram e ngiyal’ ni dugliy ba “tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop” ni nge par ni ir e nge pow’iy rogon e maruwel ni yibe tay ko gin baaram ko re tempel nem nib fanathin ni bay u roy u fayleng. (Matt. 24:45) Maku reb e, ku be maruwel Jesus nib gel ni be beechnag e girdi’ rok Got ma be ayuwegrad ni nge beech e pigpig rorad ngak Got.​—Mal. 3:1-3.

¹⁶ Nap’an fare Biyu’ i Duw nra Gagiyeg Jesus riy, ma aram e yad ra maruwel fare 144,000 i pilung nge prist u taabang ni ngar ayuweged e piin ni yad ba yul’yul’ ni ngkur flontgad bayay. Nap’an nra m’ay e re maruwel ney, ma aram e ra yan i par e fayleng ni kemus ni yigoo tin riyul’ e tapigpig rok Got e ir e yad ra par riy. Tomuren, ma aram e ra sul e bin riyul’ e liyor nga rogon!

MU UN I TOY FARE TEMPEL NIB FANATHIN

17. Mang e migid ni micheg Jehovah ngak e pi Jew, ma uw rogon ni yib angin e pi thin nem ngorad?

¹⁷ Ere, uw rogon ni yib angin e thin ni yog Zekariah ngak e pi Jew e ngiyal’ nem? Ke micheg Jehovah nra ayuweg e maruwel rorad ni nge yan nib fel’ rogon ndariy ban’en nra magawonnag. Bochan ni micheg ni yira toy fare tempel bayay ma aram e n’en ni pi’ e l’agan’ nge athamgil nga lanin’rad. Machane, uw rogon ni nge mu’nag in e girdi’ ba maruwel ni aram feni ga’? Tin migid e thin ni yog Zekariah e ra chuweg e marus rorad, me ayuwegrad ni nge dabki maruwaran’rad. Maku reb e, gathi kemus ni pi’ boch e girdi’ nib yul’yul’ e ayuw ni bod rogon Heldai, nge Tobijah, nge Jedaiah, ya kki weliy Got murung’agen boor e girdi’ ni yad ra yib e ngaram ni ngar pied e ayuw ko “fare Tempel” rok Jehovah ni yira toy bayay. (Mu beeg e Zekariah 6:15, BT.) Ba pagan’ e pi Jew ngay nra ayuwegrad Got, ere ka chingiyal’ nem ma aram mar sulod ngar toyed fare tempel ni yugu aram rogon ni ke yog e pilung nu Persia ni nge tal e maruwel. Re thin nem ni ke pi’ e re pilung nem ni nge tal e maruwel ni yibe rin’ e ba magawon nib ga’. Machane, de n’uw nap’an nga tomuren, ma aram me chuweg Jehovah e re magawon nem. Ma nap’an e duw ni 515 B.C.E. ma aram min mu’ i toy fare tempel. (Ezra 6:22; Zek. 4:6, 7) Machane, pi thin nem ni yog Jehovah e ku be weliy murung’agen boch ban’en ni kab pag feni fel’ nra buch ko ngiyal’ ney ni gad bay riy.

18. Uw rogon ni be lebug fare thin u Zekariah 6:15 ko ngiyal’ ney ni gad bay riy?

¹⁸ Ngiyal’ ney e bokum milyon e girdi’ ni yad be un ko bin riyul’ e liyor. Ku yad ba felfelan’ ngay ni ngar pied e “tin nib th’abi fel’” rorad nib muun ngay e tayim rorad, nge gelngirad, nge pi n’en ni bay rorad ni fan ko maruwel ni yibe tay ko fare tempel rok Jehovah nib fanathin. (Prov. 3:9) Uw rogon nrayog ni ngad nanged nib ga’ fan u wan’ Jehovah e ayuw ni gad be pi’ u fithik’ e yul’yul’? Dab mu pagtalin ni fek Heldai, nge Tobijah, nge Jedaiah e gol nge silber i yib ni ngan tay ko fare teeliyaw ni ngongliy Zekariah. Nap’an ni yan i m’ay e re teeliyaw nem, ma aram me par nib “puguran,” ni nga i puguran ngan’uy e ayuw ni kar pied ni fan ko bin riyul’ e liyor. (Zek. 6:14, BT.) Ku arrogodad e ngiyal’ ney ndabi pag Jehovah talin e maruwel ni gad be rin’ ni fan ngak nge t’ufeg ni gad be dag ngak. (Heb. 6:10) Pi n’ey e ra par u laniyan’ Jehovah ndariy n’umngin nap’an.

19. Mang angin ngodad e pi n’en nni pilyeg e changar rok Zekariah nge guy?

¹⁹ Gubin ban’en ni kan rin’ e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran ni fan ko bin riyul’ e liyor e be micheg ni be tow’athnagdad Jehovah ma be pow’iydad Kristus. Kad manged bang u reb e ulung ni be par nib fel’ rogon, ma rayog ni ngan par riy nib pagan’uy, ma ra par ndariy n’umngin nap’an. “Yira mu’nag” e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay ni fan ko bin riyul’ e liyor. Ere, nge ga’ fan u wan’um e maruwel nib milfan ngom u lan e ulung rok Jehovah, mag ‘fol ko tin ke yog Somol ni Got rom ni ngan rin’.’ Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge ayuwegem fare Pilung ni ku ir fare Prist Nth’abi Ga’ nge pi engel. Mu rin’ e tin nrayog rom ni ngam ayuweg e bin riyul’ e liyor. Ya faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge pagan’um nra ayuwegem Jehovah ndabi buch ban’en rom ko gin ni ka bay ko re m’ag ney i yan nga m’on!