Dab Mu Pag Ban’en ni Nge Talegem Ndabi Yag Ngom Puluwon e N’en ni Ga Be Nameg

1, 2. (a) Mang tow’ath e be athapeg e pi tapigpig rok Got ni nge yag ngorad boch nga m’on? (b) Mang e be ayuwegdad ni ngad yiluyed e changar rodad nga puluwon nra yag ngodad? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

PI KRISTIANO e ngiyal’ ney ni kan dugliyrad nga gelngin Got nib thothup e yad bod apostal Paul ni bochan e yad be athapeg ni nge yag ‘puluwon ngorad, ni aram e pong ni ke ta’ Got ngorad ni nga ranod ko yafos ni bay u tharmiy.’ (Fil. 3:14) Yad be athapeg ni ngar uned ngak Jesus Kristus ko gagiyeg u Gil’ilungun u tharmiy mar ayuweged e girdi’ ni ngkur flontgad bayay. (Rev. 20:6) Rib manigil e re tow’ath ney ni ke tay Got nrayog ni nge nameg e pi girdi’ ney! Machane, yugu boch e saf e ba thil e athap rorad. Yad be athapeg ni nge yag puluwon ngorad ni aram e yafos ndariy n’umngin nap’an u fayleng. Rib gel e felfelan’ ni yad ra tay ko biney e tow’ath nra yag ngorad!​—2 Pet. 3:13.

² Baadag Paul ni nge ayuweg e pi Kristiano ni kan dugliyrad ni ku bod ir ni ngar pared ni yad ba yul’yul’ ya nge yag puluwon ngorad. Ere, yog ngorad ni gaar: “Um pired ni gimed be l’agan’med ko pi n’en ni bay u tharmiy.” (Kol. 3:2) Thingar ra pared ni be l’agan’rad ko athap rorad ni bay u tharmiy ni ban’en nrib manigil. (Kol. 1:4, 5) Arrogon, faanra i lemnag e pi tapigpig rok Jehovah e pi tow’ath ni ke tay ni fan ngorad boch nga m’on, ma aram e rayog ni nge ayuwegrad e re n’ey ni ngar yiluyed e changar rorad nga puluwon nra yag ngorad, ndemtrug ko yad be athapeg e yan nga tharmiy ara par u fayleng.​—1 Kor. 9:24.

3. Mang boch ban’en ni ginang Paul e pi Kristiano riy kakrom?

³ Ki ginang apostal Paul e pi Kristiano kakrom u murung’agen boch ban’en nrayog ni nge talegrad ndabi yag puluwon ngorad e n’en ni yad be nameg. Bod ni, yol ko ulung nu Kolose nge weliy ngorad murung’agen boch e Kristiano ni googsur ni yad be guy rogon ni ngar fel’gad u wan’ Got ni aram e yad ma fol ko fare Motochiyel rok Moses ko bin ni nge michan’rad ngak Kristus. (Kol. 2:16-18) Ki weliy Paul boch ban’en ni ku bay e ngiyal’ ney nrayog ni nge talegdad ndabi yag puluwon ngodad e n’en ni gad be nameg. Bod ni, weliy rogon ni ngan siyeg e ar’ar nib kireb, nge rogon ni ngan pithig e magawon ni ma sum u thildad e piin ni taareb e michan’ rodad, nge rogon ni ngan pithig boch e magawon ni ma sum u lan e tabinaw. Fonow ni pi’ u murung’agen e pi n’ey e rib ga’ fan ngodad e ngiyal’ ney. Ere chiney e ngad weliyed boch e ginang ni pi’ Paul u fithik’ e t’ufeg ni bay ko fagi babyor ni yoloy ngak piyu Kolose.

MU LI’ NGEM’ E AR’AR NIB KIREB NI BE MARUWEL U FITHIK’ I DOWAM

4. Mang fan nrayog ni nge talegdad e ar’ar nib kireb ni nge dabi yag ngodad puluwon e n’en ni gad be nameg?

⁴ Tomuren ni puguran Paul ngak pi walagen murung’agen e athap rorad nrib manigil, ma aram me yoloy ni gaar: “Ere thingar mu lied ngem’ e ar’ar nu fayleng ni be maruwel u fithik’ i dowmed, ni aram e darngal, nge puwlag, nge ar’ar nib kireb ni ma waliy e girdi’ ko denen, nge chogow.” (Kol. 3:5) Ar’ar nib kireb e ban’en nrib gel gelngin, ma rayog ni nge kirebnag e tha’ u thildad Jehovah me mul u pa’dad e athap rodad boch nga m’on. Immoy reb e walag ni pumoon ni un ko ngongol ndarngal me boch nga tomuren miki sul ko ulung bayay ni yog ni gaar: “Rib gel gelngin e ar’ar nib kireb ni immoy rog, ma aram e n’en ni waliyeg i yan nga bang nib kireb nde yag nug tal nge taw ko ngiyal’ ni ke sagaal.”

5. Uw rogon ni ngad ayuweged gadad u nap’an ni kad mada’naged boch ban’en nrayog ni nge waliydad ni ngad uned nga boch e ngongol nib kireb?

⁵ Rib ga’ fan ni ngad kol ayuwgad u nap’an ni kad mada’naged boch ban’en nrayog ni nge waliydad ni ngad togopuluwgad ko pi motochiyel rok Jehovah u murung’agen rogon ni ngaud ngongolgad. Bod ni, faanra bay l’agruw ni’ ni yow be puruy’nag e mabgol, ma susun e ka aram ko som’on ma ngar dugliyew ni bay e gin ni ngar musgow riy u boch ban’en ni bod rogon ni ngaur mathgow ngorow, ara ur k’adew l’angrow, ara u ranow nga bang ni goo yow. (Prov. 22:3) Ku rayog ni nge buch boch ban’en nrayog ni nge waliy reb e Kristiano ni nge un nga boch e ngongol nib kireb ni bod rogon e ngiyal’ ni ke yan ko milekag ni fan ko maruwel rok, ara nap’an ni be maruwel reb e pumoon nge reb e ppin u taabang. (Prov. 2:10-12, 16) Ere, mang e rayog ni ngam rin’ ni ngam ayuwegem u boch ban’en ni aray rogon? Som’on e ngam guy rogon ni nge nang e girdi’ ni gur bagayad e Pi Mich Rok Jehovah, mu um ngongol u reb e kanawo’ ni be m’ug riy ni ga be tayfan yugu boch e girdi’, ma dab mu pagtalin ni faanra um non ara um ngongol ngak be’ u reb e kanawo’ ni be m’ug riy ni kemus ni ga baadag ni ngam parew, ma rayog ni nge yib wenegan nib kireb. Kub t’uf ni ngad kol ayuwgad u nap’an ni be kireban’dad ara be chalbadad ni yigoo gadad. Faanra aray rogon e n’en ni be buch rodad, ma rayog ni ngaud m’ad ni bochan ni nge dag be’ ngodad ni gad ba t’uf rok. Machane, faanra pag rogon ni ud lemnaged e re n’ey, ma rayog ni nge munmun ma yugu demtrug be’ nrayog ni nge unan’dad ngak. Faanra buch ban’en rom ni aray rogon, ma aram e ngam sap ngak Jehovah nge pi walag u lan e ulung ni ngar ayuweged gur ya nge dab mu pag ban’en ni nge talegem ndabi yag puluwom ngom e n’en ni ga be nameg.​—Mu beeg e Psalm 34:18; Proverbs 13:20.

6. Mang e susun ndab da paged talin u murung’agen e pi n’en ni gad ma mel’eg ni ngad chuweged e chalban rodad ngay?

⁶ Faanra ngad lied ngem’ e ar’ar nib kireb ni be maruwel u fithik’ i dowdad, ma aram e kub t’uf ni ngad siyeged boch ban’en nib kireb ni yima chuweg e chalban ngay. Ngiyal’ ney e boor ban’en ni yima chuweg e chalban ngay ni be m’ug riy rarogon e pi n’en ni un rin’ u Sodom nge Gomorrah kakrom. (Jude 7) Piin ni yad ma ngongliy e pi n’em ni yima chuweg e chalban ngay e yad ma n’igin ni nge m’ug ni ngongol ndarngal e ka ban’en ni yima rin’ ma dabi yib wenegan nib kireb ngodad. Ere, ba t’uf ni ngad kol ayuwgad. Dabiyog ni yugu demtrug e n’en ni ngaud chuweged e chalban rodad ngay ko re fayleng ney. Ya ba t’uf ni ngad mel’eged e pi n’en ni ngad chuweged e chalban rodad ngay ndabi talegdad ni nge dabi yag fare tow’ath ko yafos ngodad.​—Prov. 4:23.

T’UFEG NGE GOL E “THINGAR MON’ED NGA DAKENMED NGE MANG MAD ROMED”

7. Mang boch e magawon nrayog ni ngad mada’nag u lan e ulung ni Kristiano?

⁷ Gad gubin ni gad manang ni gad ba tow’ath ni bochan e gad bang ko ulung ni Kristiano. Thin rok Got ni gad ma fil u nap’an e muulung nge ayuw ni gad ma pi’ ngodad u fithik’ e t’ufeg nge gol e aram e n’en ni be ayuwegdad ni ngad yiluyed e changar rodad nga puluwon e n’en ni gad be nameg. Machane, bay yu ngiyal’ nrayog ni nge sum boch e magawon u thilin e pi walag u lan e ulung ni bochan e dan weliy ban’en nib fel’ rogon. Faanra dab da guyed rogon ni ngad pithiged e pi magawon ney, ma aram e rayog ni nge k’aring e damumuw.​—Mu beeg e 1 Peter 3:8, 9. 

8, 9. (a) Mang boch e fel’ngin nra ayuwegdad ni nge yag puluwon ngodad e n’en ni gad be nameg? (b) Mang e rayog ni nge ayuwegdad ni ngad pared nib aw e gapas u thildad u nap’an ni ke rin’ reb e Kristiano ban’en ni ke kirebnag lanin’dad?

⁸ Uw rogon ni nge dab da paged e damumuw ni nge talegdad ni nge dabi yag puluwon ngodad e n’en ni gad be nameg? I pi’ Paul e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano nu Kolose ni gaar: “Gimed girdien Got; ya gimed ba t’uf rok ma ke dugliymed ni ngam manged girdien. Aram fan ni runguy, nge gol, nge sobut’an’, nge sumunguy, nge gum’an’ e thingar mon’ed nga dakenmed nge mang mad romed. Nge bigimed mi i ayuweg bigimed ko meewar rok u fithik’ e runguy, mu um n’iged fan u wun’med e n’en ni manga ke kirebnag bigimed u laniyan’ bigimed ko re ngiyal’ i n’en ni ba’ ban’en ni ke dabuy bigimed ni ke rin’ bigimed ngak. Thingar um n’iged fan u wun’med e n’en ni ke rin’ bigimed ngak bigimed ni bod rogon ni ke n’ag Somol fan u wan’ e tin ni kam rin’ed nib togopluw ngak. Nge rogon nib t’uf Got nge girdi’ romed e ngam puthuyed nga urngin e pi n’ey, ni ir e ma chugumiy urngin ban’en nga taabang nge par ni ke fel’ rogon.”​—Kol. 3:12-14.

⁹ T’ufeg nge gol e rayog ni nge ayuwegdad ni nge bagadad mi i n’ag fan e kireb rok bagadad. Bod ni, faanra ke kireban’dad ko n’en ni ke yog ara ke rin’ reb e walag ngodad, ma rayog ni ngad sulod ngad lemnaged ba ngiyal’ ni ka dogned ara kad rin’ed ban’en ni kki kirebnag laniyan’ yugu boch e walag. Dabisiy ni gad ba felfelan’ ko t’ufeg nge gol ni kar daged ngodad u nap’an ni kar n’aged fan e kireb rodad. (Mu beeg e Eklesiastes 7:21, 22.) Machane, ri gad be pining e magar ni ke dag Kristus e gol ngodad ni aram e ke kunuy e tin riyul’ e tapigpig rok Got nga taabang ngar pared ni kar taarebgad. (Kol. 3:15) Gad gubin ni gad be t’ufeg taab Got, ma taab n’en e gad be machibnag, ma boor i gadad e be mada’nag e magawon ni taareb rogon. Ere, faanra bagadad me n’ag fan e kireb rok bagadad u fithik’ e t’ufeg nge gol, ma aram e rayog ni nge par e ulung rodad nib taareban’ e girdi’ riy, mu ud pared ni kad yiluyed e changar rodad nga puluwon e n’en ni gad be nameg.

10, 11. (a) Mang fan ni bay riy’en e awan’? (b) Uw rogon ni nge dab da paged e awan’ ni nge talegdad ndabi yag puluwon ngodad e n’en ni gad be nameg?

¹⁰ Bay murung’agen boch e girdi’ u Bible ni be puguran ngodad ni awan’ e rayog ni nge talegdad ni nge dabi yag puluwon ngodad e n’en ni gad be nameg. Bod ni, Kain e awan’ ngak Abel ni walagen ma aram me li’ nge yim’. Korah, nge Dathan, nge Abiram e ki awan’rad ngak Moses, ma aram mar togopuluwgad ngak. Ku arrogon Saul ni Pilung ni ki awan’ ngak David, ma aram me guy rogon ni nge li’ nge yim’. Aram fan ni be yog e Thin rok Got ni be gaar: “Gin ni bay e awan’ riy ma ra be’ ma ke mus ni ir e be lemnag ir e ku de taareban’ e girdi’ riy, ma urngin mit e kireb ni ba’ riy.”​—Jas. 3:16.

¹¹ Faan gad ra guy rogon ni nge sug e t’ufeg nge gol u gum’ircha’dad, ma aram e ra mo’maw’ ni nga i awan’dad ngak be’. Be gaar e Thin rok Got: “En nib t’uf Got rok nge girdi’ e ba gum’an’ ma ba gol; ma en nib t’uf Got rok nge girdi’ e der ma awan’.” (1 Kor. 13:4) Faanra i par ni yugu be awan’dad ngak be’, ma aram e thingar da guyed rogon ni ngaud lemnaged boch ban’en ni bod rogon ni ma lemnag Got, mu ud ted pi walagdad ni yad bang u taab dowef, ni aram e ulung ni Kristiano. Re n’ey e ra ayuwegdad ni nga u darod nga lanin’rad nrogon nib puluw ko fare fonow ni be gaar: “Faanra nog e sorok ngak bayang riy, ma urngin e yu yang ni ka ba’ riy ni yad ra un ngak fa gi nem ko felfelan’.” (1 Kor. 12:16-18, 26) Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge felfelan’dad ngak pi walagdad u nap’an ni kan pi’ boch e tow’ath ngorad ko bin ni nge awan’dad ngorad. Am lemnag e n’en ni rin’ Jonathan ni fak Saul ni Pilung. De awan’ ngak David u nap’an nni dugliy ni nge mang pilung, ya bin riyul’ riy e i pi’ e athamgil nga laniyan’. (1 Sam. 23:16-18) Ere rayog ni ngad daged e gol nge t’ufeg ni bod rogon Jonathan, fa?

NGE YAG NGOMED CHON E TABINAW ROM PULUWON E N’EN NI GIMED BE NAMEG

12. Mang fonow u lan e Bible e faan gad ra fol chon e tabinaw rodad riy, ma aram e ra ayuwegdad ni nge yag puluwon ngodad e n’en ni gad be nameg?

¹² Faanra i fol chon e tabinaw ko pi kenggin e motochiyel u Bible, ma aram e rayog ni nge par e tabinaw ni bay e gapas nge felfelan’ riy, me yag puluwon ngorad e n’en ni yad be nameg. Mang fonow u lan e Bible e pi’ Paul ngak e pi Kristiano u Kolose ni fan ko tabinaw? I gaar: “Piin ni ppin, mu folgad ko thin rok pi figirngimed, ya ereray e n’en ni ngam rin’ed nrogon ni ma rin’ girdien Kristus. Piin ni pumoon, nge t’uf romed pi leengimed, ma dab um gelniged e thin ngorad. Piin ni bitir, thingar um folgad ko thin rok e gallibthir romed ni gubin ngiyal’ nrogon girdien Kristus, ya ereray e n’en ni ba adag Got. Ma gimed e gallibthir e yugu dabi pag rogon e puwan’ ni nguum tiyed ngak pi fakmed ngam k’aringed e damumuw ngorad, ya ri mulan’rad.” (Kol. 3:18-21) Dariy e maruwar riy ni ga manang ni faanra fol e piin figirngiy, nge piin leengiy, nge piin bitir ko re fonow ney ni pi’ Paul, ma ra yib angin ngorad.

13. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg reb e walag nib pin figirngin ni nge adag ni nge un ko bin riyul’ e liyor?

¹³ Sana gur reb e walag nib pin nder ma pigpig e pumoon rom ngak Jehovah. Uw rogon ni faanra ga be lemnag nder dag e ngongol nib fel’ ngom? Ga be lemnag ni faan gimew ra luag e thin u murung’agen e n’en ni be rin’, ma aram e ra puf e magawon romew? Mus ni faanra ke yag ni ngam towasariy ni nge rin’ e n’en ni ga baadag, machane gur, ga be lemnag nra adag ni nge un ko tin riyul’? Dabisiy ni danga’. Machane, faan ga ra tayfan ni ir lolugen e tabinaw, ma aram e rayog ni nge par e tabinaw romew ni bay e gapas riy, me yag ni ngam pining e sorok ngak Jehovah. Maku reb e, rayog ni nge munmun me adag ni nge un ko bin riyul’ e liyor, ma re n’ey e ra ayuwegmew ni nge yag puluwon ngomew e n’en ni gad be nameg.​—Mu beeg e 1 Peter 3:1, 2. 

14. Mang e susun ni nge rin’ reb e walag ni pumoon ni faanra en leengin e der pigpig ngak Got maku der dag e tayfan ngak?

¹⁴ Sana gur reb e walag ni pumoon nder ma pigpig e ppin rom ngak Jehovah. Mang e rayog ni ngam rin’ ni faanra ga be lemnag nder tayfam? Ga be lemnag nra adag ni nge tayfam ni faanra um tolul ngak ni bochan e nge nang ni gur e bay mat’awum ni nga mog e n’en ni ngan rin’? Ba mudugil ni danga’! Baadag Got ni ngam maruwel nga mat’awum ni gur lolugen e tabinaw u fithik’ e t’ufeg ni bod rogon ni i rin’ Jesus. (Efe. 5:23) I maruwel Jesus nga mat’awun ni ir lolugen e ulung u fithik’ e t’ufeg nge gum’an’. (Luke 9:46-48) Ere, faan ga ra folwok rok Jesus, ma aram e rayog ni nge munmun me adag e ppin rom ni nge un ko bin riyul’ e liyor.

15. Uw rogon ni ma dag reb e pumoon ni Kristiano e t’ufeg ngak leengin?

¹⁵ Baaray e n’en ni ka nog ko piin figirngiy: “Nge t’uf romed pi leengimed, ma dab um gelniged e thin ngorad.” (Kol. 3:19) Be’ ni figirngiy ni ma dag e t’ufeg e ma tayfan leengin ni aram e ma motoyil ngak u nap’an ni be weliy laniyan’ u boch ban’en, maku ma dag ngak nib ga’ fan e pi n’em u wan’. (1 Pet. 3:7) Yugu aram rogon ni gathi gubin ngiyal’ nrayog ni nge rin’ e n’en ni ke yog fare pin, machane faanra motoyil ko n’en ni nge yog ma aram e rayog ni nge ayuweg e re n’ey ni nge dugliy e n’en ni ngan rin’ nib fel’ rogon. Be’ ni figirngiy ni ma dag e t’ufeg e der ma yog ngak leengin nthingari dag e tayfan ngak, ya ma rin’ boch ban’en nra k’aring leengin ni nge dag e tayfan ngak. Faanra i t’ufeg e en figirngiy leengin nge pi fak, ma aram e rayog ni ngar pirieged e felfelan’ ko pigpig ni yad be tay ngak Jehovah, me yag ngorad puluwon e n’en ni yad be nameg.

PIIN FEL’ YANGAREN, DAB MU PAGED BAN’EN NGE TALEGMED NDABI YAG NGOMED PULUWON E N’EN NI GIMED BE NAMEG!

16, 17. Faanra gur reb e fel’ yangaren, ma uw rogon ni nge dabi chalbam ko gallabthir rom?

¹⁶ Uw rogon ni faanra gur reb e fel’ yangaren ma ga be lemnag ni gallabthir rom e darur nangew fan lanin’um nib fel’ rogon, ara kaygi yoor ban’en ni yow be talegem riy ndabiyog ni ngam rin’? Rayog ni nge k’aring e re n’ey e chalban ngom me k’aringem ni nge maruwar u wan’um ko ngam pigpig ngak Jehovah fa danga’. Machane, faan ga ra pag e re n’ey ni nge k’aringem ni ngam tal ko pigpig ngak Jehovah, ma aram e ra munmun ma ga ra nang ndariy be’ u roy u fayleng ni gab t’uf rok ni bod gelngin fanam t’uf rok e gallabthir rom nge girdi’ u lan e ulung.

¹⁷ Faanra der ma yal’uwegem e gallabthir rom, ma dabisiy nra um lemnag ko rriyul’ ni yow ma lemnagem fa danga’. (Heb. 12:8) Bin riyul’ riy e dar flontgow, ere rayog ni ngaum damumuw ngorow ni bochan rogon ni yow be llowan’nagem. Machane, mu gay rogon ni ngam nang fan e n’en ni yow be rin’ ara yow be yog ngom, ko bin ni ngaum sap nga rogon ni yow be llowan’nagem. Ere mu th’ab gulungam, ma dab mu togopuluw, ma dab mu gur ngam damumuw. Be gaar e Thin rok Got: “Cha’ nib sul laniyan’ ngak [“ba tamilangan’,” NW] e gathi gubin ngiyal’ ni ma welthin. Girdi’ ni be par nib paslog e ba ga’ e nangan’ rorad.” (Prov. 17:27, BT) Mu guy rogon ni nge ilal e lem rom mag nang rogon ni ngam motoyil ko fonow ni kan pi’ ngom ndab mu togopuluw, ma damur lemnag rogon ni kan pi’ fare fonow, me yag ni yib angin ngom. (Prov. 1:8) Dab mu pagtalin ni faanra ma un e gallabthir rom ko tin riyul’, ma aram reb e tow’ath nrib manigil. Ma dariy e maruwar riy ni yow baadag ni ngar ayuwegew gur ni nge yag puluwon ngom e tow’ath ni gimed be nameg.

18. Mang fan ni kam dugliy u wan’um ni ngam yiluy e changar rom nga puluwon nra yag ngom?

¹⁸ Demtrug ko gad be athapeg e yan nga tharmiy ara par u paradis u fayleng, ma gad gubin ni bay ban’en nrib manigil nrayog ni ngad athapeged boch nga m’on. Rib mudugil e athap rodad, ya be tor nga daken e n’en ni ke micheg e En ni Ke Sunmiy e palpalth’ib. Ke weliy Got murung’agen e fayleng nra Paradis ni gaar: “Girdi’ ko nam [ara fayleng] e ri bayi tamilangan’rad u murung’agen Somol ni bod rogon lan e yungi day nib sug ko day.” (Isa. 11:9) Ra taw ko ngiyal’ nem ma urngin e girdi’ u fayleng nra skulnagrad Got. Aram reb e tow’ath ni bay rogon ni ngad nameged ni nge yag ngodad. Ere, um par ni ke l’agan’um ko n’en ni ke micheg Jehovah, ma dab mu pag ban’en nge talegem ndabi yag puluwon ngom e n’en ni ga be nameg!