GURUY NI 1
“Mmarod . . . Ngam Pingeged Yad Ngar Manged Pi Gachalpeg”
Boch ban’en ni bay ko fare babyor ni Acts nge rogon ngodad e ngiyal’ ney
1-6. Mu weliy rogon ni ke machib boch e Pi Mich u boch e kanawo’ nib thilthil.
REBECCA nreb e Pi Mich Rok Jehovah ni kab fel’ yangaren ni ma par u Ghana e ma tay ni skul rok e aram bang nrayog ni nga i machib riy. Gubin ngiyal’ ni bay boch e babyor nib puluw e thin riy ko Bible u lan e kabang rok. Ra dan moy u class ma ma gay boch e kanawo’ ni nge machibnag e piin yad nga skul. Ere yag ni nge tabab i fil e Bible ngak in e bitir ni yad nga class.
2 Bay l’agruw e pioneer ni yow ma par ko fare donguch nu Madagascar ni gubin ngiyal’ ni yow ma yan u but’ u taramaen e yal’ nsogonap’an 15 e mayel nga ranow ra tawgow nga reb e binaw nib palog ko gin ma par yooren e girdi’ riy. Boor e girdi’ u rom ni yad baadag e machib ni yow ma fil e Bible ngorad.
3 Pi Mich u Paraguay e ra uned ngak boch e walag ni kar bad u 15 e nam ngar ngongliyed bbowoch ya nge yag ni un yan riy ni ngan mada’nag e girdi’ ni ma par u marichlen fa gal lul’ ni Paraguay nge Paraná. Re bowoch nem e ba ga’ nrayog ni nge taw 12 e girdi’ ngay. I yag ni nge fanay e pi walag e re bowoch nem ni ngar machibnaged fare thin nib fel’ ko yungin nib mo’maw’ ni ngan milekag ngay.
4 Pi Mich u Alaska e ur machibgad u lan e pi pul nib gel e gowel riy ni aram e ngiyal’ ni ma milekag e girdi’ ngaram ko sebal. Ra taw ko pi pul nem ma boor e girdi’ u boch e nam nib thilthil ni yad ma milekag nga Alaska ni yad be yan u bogi barkow ni m’ar e girdi’ ni be sebal. Ere ma yan e Pi Mich u rom nga gampek ngar ted e cart ngaram ni bay e pi babyor rodad riy ni kan pilyeg nga boor mit e thin. Ku bay boch e walag u rom nra milekaggad u skoki nga boch e binaw nib palog ni ma par e girdi’ riy ni ka nog e Aleut, nge Athabascan, nge Tsimshian, nge Tlingit ngorad.
5 Larry ni ma par u Texas u Meriken e ma machibnag e piin yad ma par u reb e naun ni ma par e pilibthir riy ni ku ma par riy. Yugu aram rogon ni bay u wheelchair machane ma gay e kanawo’ ni nge machib riy. Ma weliy murung’agen Gil’ilungun Got ko girdi’ maku ma weliy ngorad nib mich u wan’ nnap’an nra yib e bin nib beech e fayleng ma ra un bayay ko yan.—Isa. 35:5, 6.
6 Bay ba ulung e Pi Mich u Mandalay nra milekaggad u bowoch u lan dalip e rran ni nga ranod ra uned ngab assembly nni tay u lel’uch u Myanmar. Ra feked yu ken e babyor nib puluw e thin riy ko Bible ni ngar pied ko yug girdi’ ni kur uned ko re bowoch nem ni bochan e ri yad baadag ni ngar machibnaged fare thin nib fel’. Nap’an nra tal e re bowoch nem u reb e binaw mar oggad nga but’ nga ranod u lan fare binaw nib papey ni yad be wereg e babyor ko girdi’. Nap’an ni yad be machib ma bay boch e girdi’ ni ma yib ni ngkur uned ko re bowoch nem. Ere nap’an ni yad ra sul, ma aram e ku bay boch e girdi’ nib beech nrayog ni ngar machibnaged.
7. Mang boch e kanawo’ ni ma machibnag e pi tapigpig rok Jehovah murung’agen Gil’ilungun riy? Mang e yad be nameg?
7 Pi tapigpig rok Jehovah u ga’ngin yang e fayleng e yad be machibnag “murung’agen e gagiyeg rok Got” nib fel’ rogon ni bod fapi walag ni kan weliy murung’agrad. (Acts 28:23) Yad ma machibnag e girdi’ u mit e tabinaw, ngu kanawo’, maku yad ma yoloy e babyor ngar pied ko girdi’, maku yad ma machib u telefon. Ku yad ma guy rogon ni ngar weliyed murung’agen Gil’ilungun Got u nap’an ni yad be yan u bus, ngu nap’an ni yad bay u park, ngu nap’an ni yad be toffan u tabon e maruwel rorad. Demtrug ko mang e gad be rin’, ma n’en gad be nameg e aram e ngad machibnaged fare thin nib fel’ ko gin nrayog ni ngad pirieged e girdi’ riy.—Matt. 10:11.
8, 9. (a) Mang fan ni ga ra yog nrogon ni be mon’og fare maruwel ni machib ni yibe rin’ e ngiyal’ ney e bod ba maang’ang? (b) Mang deer e ke sum, ma mang e ba t’uf ni ngad rin’ed ya nge yag nda nanged e fulweg riy?
8 Gur bagayad e piin be machibnag murung’agen Gil’ilungun Got u boor ko 235 e nam e chiney, fa? Faanra gur bagayad, ma rayog ni ngam felfelan’ ni bochan e ga be guy rogon ni nge yoor e girdi’ u fayleng ni nge taw fare thin nib fel’ ngorad! N’en be rin’ e girdi’ rok Jehovah e bod ba maang’ang. Pi Mich Rok Jehovah e yad be machibnag murung’agen Gil’ilungun Got ko girdi’ u gubin e nam nib fel’ rogon ni yugu aram rogon ni boor e magawon nib ga’ ni yad be mada’nag ni kub muun ngay e am ni be taleg e maruwel rorad nge gafgow ni yibe tay ngorad.
9 Am lemnag e re n’ey. Mang fan ni ka be yag ni nge ulul fare maruwel ni machib ni yugu aram rogon ni boor e magawon ni gad be mada’nag maku be guy Satan rogon ni nge talegdad? Ra ngad nanged e fulweg ko re deer ney, mab t’uf ni ngad filed murung’agen e n’en ni i buch u nap’an e bin som’on e chibog C.E. Ya bin riyul’ riy e Pi Mich Rok Jehovah e ngiyal’ ney e ku yad be ulul i rin’ fare maruwel ni machib nni tababnag e ngiyal’ nem.
Ba Maruwel Nrib Ga’ Fan
10. Mang maruwel e th’abi ga’ fan u wan’ Jesus? Mang e manang u murung’agen e re maruwel ney?
10 Jesus Kristus ni Ir e Sunmiy e ulung ni Kristiano e i fanay e tayim rok ni nge machibnag fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got. Aram e re maruwel nth’abi ga’ fan ni i rin’ u lan e yafos rok. Bay bayay ni gaar: “Dabi siy ni ngku gu machibnag u boch e binaw i yan fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got, ya ke l’ugeg Got ku gub ni ereray e n’en ni nggu rin’.” (Luke 4:43) Manang Jesus ni ke tababnag ba maruwel ndabiyog ni nge mu’nag ni yigoo ir. De n’uw nap’an u m’on ni nge yim’ me yiiynag ni yira machibnag murung’agen Gil’ilungun Got u “urngin e nam.” (Mark 13:10) Machane uw rogon ni yira rin’ e re maruwel ney, ma mini’ e ra rin’?
“Mmarod ngak girdien e pi nam u gubin yang ngam pingeged yad ngar manged pi gachalpeg.”—Matthew 28:19
11. Mang maruwel e pi’ Jesus ngak pi gachalpen ni ngar rin’ed nib ga’ fan? Mang ayuw e yira pi’ ngorad?
11 Tomuren ni yim’ Jesus min faseg ko yam’, ma aram me m’ug ngak pi gachalpen me pi’ ba maruwel ngorad ni ngar rin’ed nib ga’ fan. I gaar: “Ere mmarod ngak girdien e pi nam u gubin yang ngam pingeged yad ngar manged pi gachalpeg, mi gimed taufenagrad nga fithingan e Chitamangiy nge Fak nge fare Kan ni Thothup, mi gimed fil ngorad rogon ni nguur folgad u gubin e tin ni ku gog ngomed ni nguum rin’ed. Ma dab mpaged talin ni gubin ngiyal’ ma gu ba’ romed, nge yan i mada’ nga tomren e fayleng [“ko ngiyal’ ni ke chugur nga tungun e re m’ag ney,” NW].” (Matt. 28:19, 20) Fapi thin ni “gu ba’ romed” e be dag nra ayuweg Jesus pi gachalpen u nap’an ni yad be machib ngu nap’an ni yad be fil ban’en ko girdi’. Mab t’uf e re ayuw ney rorad ya yog u m’on riy ni ‘urngin e girdi’ ni bay ra fanenikayed yad.’ (Matt. 24:9) Machane ku bay ban’en nrayog ni nge taga’ pi gachalpen ngay ni nge ayuwegrad. U m’on ni nge sul Jesus nga tharmiy me yog ngorad nra pi’ gelngin Got nib thothup gelngirad ni ngar weliyed murung’agen “nge yan i mada’ ko yungi n’en ni yan i mus e fayleng ngay.”—Acts 1:8.
12. Mang boch e deer ni ke sum nib ga’ fan? Mang nib ga’ fan ni ngad nanged e fulweg riy?
12 Machane bay boch e deer ni ke sum nib ga’ fan ni aram e: Gur, ri i tiyan’ e pi apostal rok Jesus nge tin ka bay i gachalpen ko bin som’on e chibog ko maruwel ni kan pag fan ngorad, fa? Gur, i yag ni nge weliy e chi ulung i Kristiano ney murung’agen Gil’ilungun Got nib fel’ rogon ni yugu aram rogon nib gel e gafgow ni un tay ngorad, fa? I ayuwegrad Jehovah nge gelngin nib thothup u nap’an ni yad be guy rogon ni ngar ayuweged yugu boch e girdi’ ni ngar manged pi gachalpen Jesus, fa? Yira pi’ e fulweg ko pi deer ney nge yugu boch e deer u lan fare babyor ko Bible ni Acts. Ba ga’ fan ni ngad nanged e fulweg ko pi deer ney. Mang fan? Ya micheg Jesus nra ulul fare maruwel ni tay chilen ni ngan rin’ nge mada’ “ko ngiyal’ ni ke chugur nga tungun e re m’ag ney.” Ere urngin e tin riyul’ e Kristiano, ni gad ba muun e piin gad be par ko tin tomuren e rran ngay nib t’uf ni ngad folgad ko re thin ney ni tay Jesus chilen. Aram fan ni gad baadag ni ngad filed chepin e tin som’on e Kristiano ni bay ko fare babyor ni Acts.
N’en Bay ko Fare Babyor ni Acts
13, 14. (a) Mini’ e yoloy fare babyor ni Acts, ma uw rogon ni nang murung’agen e pi n’ey? (b) Mang e be weliy fare babyor ni Acts murung’agen?
13 Mini’ e yoloy fare babyor ni Acts? Re ke babyor ney e dariy fithingan e en ni yoloy riy, machane tin som’on e thin riy e be tamilangnag ni en ni yoloy e ku ir e yoloy e Gospel rok Luke. (Luke 1:1-4; Acts 1:1, 2) Ere kab kafram i yib ni yima yog ni Luke ni ir reb e “togta” maku ir be’ ni ma fal’eg i fil chepin e girdi’ e ir e yoloy fare babyor ni Acts. (Kol. 4:14) Re ke babyor ney e be weliy e n’en ni buch u lan sogonap’an 28 e duw ni tabab ko ngiyal’ ni sul Jesus nga tharmiy ko duw ni 33 C.E., nge yan i mada’ ko ngiyal’ nni kalbusnag apostal Paul u Roma u bang ko duw ni 61 C.E. Boor ban’en ni i yoloy Luke murung’agen ni immoy u nap’an ni be buch. Kad nanged e re n’ey ni bochan e i fanay fare bugithin ni “gamad” u nap’an ni be weliy murung’agen e pi n’em. (Acts 16:8-10; 20:5; 27:1) Luke e ir be’ ni ma fal’eg i gay murung’agen ban’en, ere dariy e maruwar riy ni i fith boch ban’en ngak Paul, nge Barnabas, nge Filip, nge yugu boch e girdi’ ni bay murung’agrad ko Acts.
14 Mang e be weliy fare babyor ni Acts murung’agen? U m’on riy me yoloy Luke nga lan e Gospel rok e pi n’en ni i yog Jesus nge pi n’en ni i rin’. Machane u lan fare babyor ni Acts e weliy riy murung’agen e pi n’en ni i yog pi gachalpen Jesus nge pi n’en ni ur rin’ed. Ere fare babyor ni Acts e murung’agen boch e girdi’ ni ur rin’ed boch e maruwel ni yira ngat ngay ni yugu aram rogon ni i lemnag e girdi’ ‘ndariy e sukul rorad.’ (Acts 4:13) Re ke babyor ney ni ayuweg gelngin Got nib thothup Luke ni nge yoloy e be weliy rogon ni sum e ulung ni Kristiano nge rogon ni ga’. Ku be weliy rogon e machib ni i tay e pi Kristiano ko bin som’on e chibog nge rogon e lem rorad u murung’agen e re maruwel ney. (Acts 4:31; 5:42) Ku be weliy rogon ni i ayuwegrad gelngin Got nib thothup ni ngar wereged fare thin nib fel’. (Acts 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) Fare babyor ni Acts e bod e tin ka bay e babyor ko Bible ya be tamilangnag rogon nra tay Gil’ilungun Kristus fan e ngachal rok Got ni aram kenggin e machib u lan e Bible, maku be dag rogon ni yag ni nge machibnag pi gachalpen Jesus fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got ni yugu aram rogon ni boor e girdi’ ni i togopuluw ngorad.—Acts 8:12; 19:8; 28:30, 31.
15. Mang boch i angin nra yib ngodad ni faan gad ra fil e n’en bay ko fare babyor ni Acts?
15 Arrogon, ri gad ba felfelan’ ni ngad filed e n’en bay ko fare babyor ni Acts maku ra gelnag e michan’ rodad! Faan gad ra fal’eg i lemnag rogon nda i rus e tin som’on i gachalpen Kristus nge farad pasig, ma ra ga’ fan u wan’dad e n’en ni ur rin’ed. Ku ra k’aringdad ni ngad folwokgad ko michan’ rorad, ma gad lebguy e maruwel ni kan pi’ ngodad ni aram e ngad pingeged e girdi’ ‘ngar manged pi gachalpen’ Jesus. Re ke babyor ney ni ga be beeg e chiney e kan ngongliy ni nge ayuwegem ni ngam fal’eg i fil fare babyor ni Acts.
Ba Ke Babyor ni Nge Ayuwegdad
16. Mang dalip i fan ni kan ngongliy e re ke babyor ney?
16 Mang fan ni kan ngongliy e re ke babyor ney? Dalip fan ni kan ngongliy ni aram e (1) nge ayuwegdad ni ngari mich u wan’dad ni be fanay Jehovah gelngin nib thothup ni nge ayuweg fare maruwel ni machib nge rogon ni yibe ayuweg e girdi’ ni ngar manged boch i gachalpen Jesus, (2) ngad filed murung’agen e n’en ni i rin’ pi gachalpen Kristus ko bin som’on e chibog ya nge yag nda pasiggad ko machib, ma (3) ngari ga’ fan e ulung rok Jehovah u wan’dad nge piin yad be yarmiy fare maruwel ni machib ma yad be yog e thin ko pi ulung rodad.
17, 18. Uw rogon ni kan ngongliy e re ke babyor ney? Mang boch ban’en ni bay ko re ke babyor ney nra ayuwegdad ko fol Bible ni gad ma tay ni yigoo gadad?
17 Uw rogon ni kan ngongliy e re ke babyor ney? Ga ra guy ni pi guruy ni bay riy e kan kieg u but’ ke par ni meruk u gubin nra reb ma be weliy murung’agen bang ko fare babyor ni Acts. Pi guruy ni bay nga tomuren e biney e gathi kan ngongliy ni nge weliy murung’agen e pi verse ni bay ko Acts nreb nge reb, ya be weliy e n’en nrayog ni ngan fil ko pi n’en ni i buch ni bay murung’agen riy miki ayuwegdad ni ngad folgad riy. Bay boch e thin u tabolngin reb e guruy nge reb ni be weliy e n’en nib ga’ fan ni yira fil ko re guruy nem nge thin nu Bible ni be dag e re gin’en ni yira weliy murung’agen u lan fare babyor ni Acts.
18 Ku bay boch ban’en ko re ke babyor ney nrayog ni nge ayuwegdad ko fol Bible ni gad ma tay ni yigoo gadad. Pi sasing ni bay riy e ra ayuwegem ni ngam susunnag u lanin’um e n’en kan yoloy nga lan fare babyor ni Acts. Boor e guruy riy ni ku bay boch e kahol riy ni be weliy murung’agen yugu boch ban’en. Bay boch e pi kahol nem ni be weliy murung’agen be’ u Bible ni bay rogon ni ngan folwok ko michan’ rok. Ku bay boch riy ni be weliy murung’agen boch e binaw, ara boch ban’en ni i buch, ara boch e yalen, ara yugu boch e girdi’ ni bay murung’agrad ko Acts.
Mu tiyan’um ngam machib ko gin kan pi’ ngom ni ngam machib riy
19. Mang e susun ni nge ba ngiyal’ ma gad fal’eg i lemnag?
19 Rayog ni nge ayuwegem e re ke babyor ney ni ngam fal’eg i yaliy rarogom. Demtrug n’umngin nap’an ni kam un ko machib, mab fel’ ni nge ba ngiyal’ mag tal ngam fal’eg i lemnag e pi n’en ga be m’oneg u lan e yafos rom nge rogon e machib u wan’um. (2 Kor. 13:5) Mu fithem ni nge lungum: ‘Kab ga’ fan e machib u wan’ug e chiney ni bod aram ko som’on nug un ko taufe, fa? (1 Kor. 7:29-31) Gu be machibnag fare thin nib fel’ u fithik’ e michan’ nge pasig, fa? (1 Thess. 1:5, 6) Gu be un i rin’ fare maruwel ni machib ma gu be ayuweg e girdi’ ni ngar manged boch i gachalpen Jesus u rogon nrayog rog, fa?’—Kol. 3:23.
20, 21. Mang fan ni gad be gurnag e re maruwel ney ni kan pi’ ngodad? Mang e susun ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngad rin’ed?
20 Dab da paged talin ni bay reb e maruwel nib ga’ fan ni kan pi’ ngodad ni aram e ngad machibgad ma gad ayuweg e girdi’ ni ngar manged boch i gachalpen Jesus. Dabki n’uw nap’an ma bay ni thang e re m’ag ney. Ma gubin e rran ni gad be chugur i yan ko re rran nem. Ere chiney e aram e ngiyal’ nib t’uf ni nge nang e girdi’ e n’en nthingar rin’ed ya nge yag nra mageygad ni yad ba fos. Dad nanged urngin e girdi’ nib munguy lanin’rad ni bay kur motoyilgad ko thin ni gad be machibnag. (Acts 13:48) Machane ba milfan ngodad ni ngad ayuweged e pi girdi’ ney u m’on ni nge sagaal.—1 Tim. 4:16.
21 Ere rib ga’ fan ni ngad folwokgad ko pi tamachib ko bin som’on e chibog ni yad ba pasig. Nap’an ni ga be fil e re ke babyor ney mag lemnag rogon nrayog ni nge gel e pasig rom ko machib ma dab kum rus. Ma manga yugum dugliy u wan’um ni ngam ulul i machibnag “murung’agen e gagiyeg rok Got” nib fel’ rogon.—Acts 28:23.