Nochi Ban’en u Fithik’ e Racha’ nge Ku Boch e Tafalay ni Bay Rogon ko Racha’

Nochi ban’en u fithik’ e racha’. Aningeg ban’en ni bay u fithik’ e racha’, ni aram e red cell, nge white cell, nge platelet, nge plasma. Maku bay nochi ban’en u fithik’ e re aningeg i n’em. Bod ni red cell e bay ban’en u fithik’ ni ka nog e hemoglobin ngay. Bay boch ban’en ni kan fek ko hemoglobin ko girdi’ nge gamanman ni yima pi’ ko girdi’ ni ke buchuuw e red cell u fithik’ i dow ara girdi’ ni ke map’ rachaen nga but’ ni boor.

Plasma, ni 90 pasent e ran ni bay u fithik’, e boor e hormones riy, nge sol, nge enzymes, nge yobung, nib muun e minerals nge suga ngay. Ku bay boch ban’en u fithik’ e plasma nrayog ni nge ayuwegey ko m’ar, maku bay ban’en u fithik’ ni ka nog e albumin ngay. Bay boch e m’ar nra kan pirieg ku be’ ma ma yog e togta ni ngan kuruf ban’en nga fithik’ i dow ni kan fek ko plasma ko girdi’ ni kaa yib e miti m’ar nem ngak bayay. White cell e ku bay l’agruw ban’en u fithik’ ni ka nog e interferons nge interleukins ngay ni yima fanay ni ngan tafalaynag boch e bayking ngay nge cancer.

Rayog ni nge un e piin Kristiano ko pi tafalay ni yima fanay nochi ban’en ni bay u fithik’ e racha’ ngay, fa? Der weliy e Bible urngin ban’en nib l’ag ko re n’ey. Ere, ra be’ ma ir e nge dugliy e n’en ni nge rin’ nrogon ni be yog e nangan’ rok ngak. Boch e girdi’ e sana dariy reb ko pi n’ey ni yad ra fanay, ya yad be lemnag ni fare Motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel e be yog nthingar ni puog rachaen e gamanman “nga daken e but’.” (Deuteronomy 12:22-24) Ma boch e girdi’ e sana dabi fanay e racha’ ara fa aningeg i n’em ni bay u fithik’ e racha’, machane ra un nga boch e tafalay ni yima fanay nochi ban’en riy ni bay u fithik’ e racha’. Fan ni yad ra fanay e, rogon ko nangan’ rorad e nochi n’em ni kan fek u fithik’ e racha’ e dakuriy e yafas u fithik’.

U m’on ni ngam dugliy ko ga ra fanay nochi ban’en ni bay u fithik’ e racha’ fa danga’, ma baaray boch e deer ni ngam lemnag: Gu manang ni faan gu ra siyeg ndab gu fanay boch ban’en u fithik’ e racha’, ma aram e kug ra siyeg boch e falay ni kan ngongliy ni bay e pi n’em u fithik’ ni nge taleg ba mit e m’ar ara nge taleg e racha’ ni be map’ ni kaygi yoor, fa? Rayog ni nggu weliy ko togta fan ndab gu fanay ara fan ni gu ra fanay e pi n’ey, fa?

Boch e tafalay ni bay rogon ko racha’. Pi tafalay ney e ba muun ngay e hemodilution nge cell salvage. Hemodilution e aram e yima chuweg e racha’ u fithik’ i dow be’ ngan tay nga lan reb e masin, ngemu’ mu kun sulweg nga fithik’ i dow. Cell salvage e aram e yima kunuy e racha’ ni ke map’ u dow be’ u nap’an ni kan sey ngemu’ min sulweg nga fithik’ i dow u nap’an ni kan mu’ i sey. Ere, faanra ke maad’ad be’ ma ke map’ rachaen ni boor ma aram min kunuy nga bang ngan beechnag, ngemu’ min sulweg nga fithik’ i dow facha’. Pi tafalay ney e yugu ra reb e togta ma rogon ni ma rin’, ere ba fel’ ni nge fith reb e Kristiano e togta rok u m’on riy.

U m’on ni ngam dugliy lanin’um mag fithem ni nge lungum: ‘Faanra yan e racha’ u fithik’ i dowag nga lan reb e masin me sagaal ni nge sul ma ra pag e nangan’ rog ni nggu lemnag ni pi racha’ ney e ka racha’ rog ma de t’uf ni ngan puog “nga daken e but’,” fa? (Deuteronomy 12:23, 24) Ra magawon e nangan’ rog ni faan yira fek e racha’ ngan athukuy ba mit e falay ngay ngemu’ min sulweg nga fithik’ i dowag, fa? Gu manang ni faan gu ra siyeg e tafalay ni yibe fanay e racha’ rog riy ma aram e ku dab gu pag ni ngan skengnag e racha’ rog, ara gu un ko tafalay ni hemodialysis, ara gu wan nga tan e masin ni ka nog e heart-lung bypass ngay, fa?’

Ra reb e Kristiano ma thingari dugliy e n’en ni ngan rin’ ko racha’ rok u nap’an e tafalay. Maku er rogon boch e tafalay nib muun ngay ni ngan fek buchuuw e racha’ rok be’ ngan rin’ boch ban’en ngay mu kun sulweg nga fithik’ i dow.