Thin rok Jehovah e Ba Fas

Tin Ba Ga’ Fan ko Babyor ni Yan Ngak Yu Korinth

APOSTAL Paul e rib gel ni i lemnag rarogon e ulung nu Korinth ko tirok Got ban’en. Ke rung’ag ni bay e yoor thin u thilin e walag u rom. Dakurir dabuyed e ngongol ni kireb. Maku ke yol e re ulung nem ngak Paul, ni yad be fith murung’agen boch ban’en. Ere gonap’an e duw ni 55 C.E. ko ngiyal’ ni bay u Efesus u nap’an e bin dalip e milekag rok ni Missionary, me yoloy Paul e gin som’on ko fagal yang i babyor rok ni yan ngak piyu Korinth.

Fa gin l’agruw yang e babyor rok ni be m’ug ni yoloy in e pul nga tomren e gin nsom’on e ka be weliy e n’en ni immoy ko gin m’on e babyor rok. Bochan nrarogon lan e ulung nge wuru’ e ulung nu Korinth ko bin som’on e chibog e boor ban’en riy ntaareb rogon ko ngiyal’ rodad ney, ma re thin ko babyor rok Paul nem ni yan nga Korinth e rib ga’ fan ngodad e chiney.​—Heb. 4:12.

‘DAB MU MOLOD, MPIRED NI GIMED BA MUDUGIL, MU GELGAD’

(1 Kor. 1:1–16:24)

“Nge taareban’med ni gimed gubin,” aray e fonow ni pi’ Paul. (1 Kor. 1:10) ‘Jesus Kristus e ir e def ma dakuriy reb e def nga bang’ ni yibe ubung fel’ngin e Kristiano nga daken. (1 Kor. 3:11-13) Rogon ni yog Paul murung’agen be’ u lan e ulung ni be un ko ngongol ndarngal e gaar: “Mu chuweged e en nib kireb ngongolen u lan e ulung romed.” (1 Kor. 5:13) Miki gaar: “Dowef rok be’ e de lemnag Got ni ngan fanay ko ngongol ndarngal, machane ngan ta’ fan Somol ngay.”​—1 Kor. 6:13.

Fulweg ko ‘pi n’en [nra] yoloyed’ e pi’ Paul e fonow riy nrib fel’ ni murung’agen e mabgol nge dan mabgol. (1 Kor. 7:1) Tomren ni ke yog rogon e en lolugen e Kristiano nge rogon e yaram u nap’an e pi muulung ko Kristiano nge feni mudugil ni bay e fas ko yam’, me pi’ Paul fare fonow ni gaar: “Mu ayuwgad, mpired ni gimed mmudugil u fithik’ e michan’ romed ngak Kristus, dab mu rusgad, mpired ni gimed ba gel.”​—1 Kor. 16:13.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

1:21​—Riyul’ ni ma fanay Jehovah e “thin ko balyang” ni nge ayuweg e piin ni ke michan’rad? Danga’, der rin’. Machane, bochan e ‘girdi’ nu fayleng e dawor ra nanged Got’ ere n’en ni be fanay nge ayuweg e girdi’ ngay ebe m’ug ni thin ko balyang ngak e girdi’ nu fayleng.​—John 17:25.

5:5​—Mange be yip’ fan e “ngam pied e re moon [ni kireb] nir riy ngak Satan ni fan e nge kirebnag Satan downgin, ya nge yog ni thap laniyan’ ngak Got”? Nap’an nra en ni be denen nib gel e der kalngan’ min tharbog ko ulung ma aram eke mang bayay bang ko fayleng rok Satan nib kireb. (1 John 5:19) Arfan ni yima yog ni kan pi’ ngak Satan. Yira tharbog faanem ma angin e aram e kan gothey ara kan chuweg, fare n’en nib kireb ko ulung ma kan ayuweg e lem riy ara ngongolen nib fel’.​—2 Tim. 4:22.

7:33, 34​—Mange n’en ni be yip’ fan e “tin nu fayleng ban’en” ni ma magafan’ be’ nib pumoon ara be’ nib pin nib mabgol ngay? Be yip’ Paul fan e pi n’en nu fayleng u nap’an e yafas nib t’uf ni nge lemnag e piin Kristiano ni yad ba mabgol. Pi n’ey e ba muun ngay e ggan, nge mad, nge naun, machane de un ngay e tin nib kireb kore fayleng ney ni ma palog e Kristiano riy.​—1 John 2:15-17.

11:26, NW​—Uw ‘nap’an’ min madnomnag bayay e yam’ ni tay Jesus ma ngaun madnomnag nge ‘taw’ ko mingiyal’? Der yog Paul ni ngaun madnomnag e yam’ ni tay Jesus ni boor yay. Fare bugithin ni Greek ni “oren yay” nni fanay e be yip’ fan e “re ngiyal’” ara “gubin ngiyal’ nra.” Fan e re n’em e be yog Paul ni gubin ngiyal’ nra kay me unum fapi Kristiano ni kan dugliyrad fapi n’en ko Puguran, taab yay u reb e duw ko Nisan 14 ma aram e yad be weliy “murung’agen e yam’ ni tay Somol.” Ra ur rin’ed ere n’ey “nge ni mada’ ko ngiyal’ nra sul Somol riy,” ni aram e ngiyal’ ni ka ranod ngak nga tharmiy ni kan fasegrad ko yam’.​—1 Thess. 4:14-17.

13:13​—Mange kanawo’ ni kab ga’ e t’ufeg riy ko michan’ nge athap? Nap’an ni “pi n’en ni yibe athapeg” e ran i riyul’ ma fapi n’en ni kan “micheg ni yibe nameg” e kan guy ma aram e rarogon e michan’ nge athap e kemus. (Heb. 11:1) Ere t’ufeg e kab ga’ ko michan’ nge athap ya ra par ni manemus.

15:29​—Mange n’en ni be yip’ fan e “kan taufenagrad ni fan ngak e piin ni kar m’ad”? Gathi be yog Paul ni ngan taufenag e piin ni ka yad ba fas ni fan ngak e piin ni kar m’ad. Ya be yog murung’agen e taufe ko piin ni Kristiano ni kan dugliyrad ko kan ni thothup nga reb i kanawoen e yafas ni aram e kar pired ni yad ba yul’yul’ nge taw ko yam’ me tomur riy min fasegrad ni kar manged boch e kan.

Tin Gad Ra Fil Riy:

1:26-31; 3:3-9; 4:7. Yira sobut’nigey ngaun uf ngak Jehovah ma gathi gadad, ma ra mon’ognag e taareban’ u lan e ulung.

2:3-5. Nap’an ni i machib Paul u lan yu Korinth, ni gin’en ntagil’ e llowan’ nge skul rok yu Greek, ma sana i lemnag ko rayog ni nge guy rogon nge michan’ e piin ni yad be motoyil ngak fa. Machane, de pag e meewar ara marus ni gomanga bay rok ni nge magawon ngak i rin’ e machib ni ke pi’ Got ngak. Ku arrogodad ndab da paged e yu ngiyal’ i n’en nib thil rarogon ni nge talegdad ndab kud wereged fare thin nib fel’ ko Gil’ilungun Got. Rayog nda pagedan’dad ko ayuw rok Jehovah ni bod ni rin’ Paul.

2:16. Nge yog e “lem rok Somol” e ngan nang rarogon ni ma lem, min lem ni bod ni ma lem, ma ngari yog nni nang ni polo’ rarogon ngongolen nib fel’, min folwok rok. (1 Pet. 2:21; 4:1) Rib ga’ fan ni ngad fal’eged i fil rogon e yafas rok Jesus nge machib ni i tay!

3:10-15; 4:17. Thingar da fal’eged i lemnag rogon ma gad gelnag gelngidad ko machib nge ngan pingeg e girdi’ ngar manged gachalpen Jesus. (Matt. 28:19, 20) Faanra dab da filed ban’en ko girdi’ nib fel’ rogon, ma piin ni gad be skulnag e rayog ni nge dab ra gelgad ko skeng ko michan’, ma rayog ni ngad gafgowgad u ban’en ni ke mul rodad me ni aw ni thap ni kad tayed e bod ni ka darod u “fithik’ e nifiy.”

6:18. Ngan ‘mil ko ngongol ni puwlag’ e gathi kemus ni ngan pilo’ ko por·neiʹa ya ku er rogon e tin ni pulwag, nge ngongol nde beech, nge ngaun lemnag e tin ni puwlag, thin ni gosgos​—demtrug ban’en nib sor ko ngongol ni puwlag.​—Matt. 5:28; Jas. 3:17.

7:29. Piin mabgol e thingar ra kol ayuwgad ni nge dabi mang yad e ur lemnaged yad mfini migid e tin ni fan ko Gil’ilungun ko yafas rorad.

10:8-11. Ri kireban’ Jehovah u nap’an ni gun’gun’ yu Israel nib togopuluw ngak Moses nge Aron. Gadra gonop nfaan gadra kol ayuw nge dab da rin’ed e binem e ngongol ni gun’gun’.

16:2. Salpiy ni gad ma pi’ ni fan ko mon’og ko Gil’ilungun e rayog ni ngan pi’ u ngal’an nfaanra un lemnag u m’on muun rin’ nrogon ko yaram.

‘UM YAL’UWEGED GIMED’

(2 Kor. 1:1–13:14)

I yog Paul ngak piyu Korinth ni ngar ‘n’iged fan u wan’rad e tin ni ke rin’’ be’ mi yad pi’ e athamgil nga laniyan’ e en ni ke kalngan’ ko kireb ni ke rin’ ma kan fonownag riy. Yugu aram rogon ni gin nsom’on e babyor rok e ke kireban’rad ngay, ma ke felfelan’ Paul ya gaar, “taganan’ ni mu tiyed e pingeg lanin’med ngam thilyeged pangimed.”​—2 Kor. 2:6, 7; 7:8, 9.

‘Nap’an ni ke yoor ban’en’ rok piyu Korinth, me pi’ Paul e athamgil nga lanin’rad ni ‘ngar pied boch ban’en nib pire’.’ Tomren ni ke fulweg lungun e piin ni yad be togopuluw, me pi’ tomren e fonow ngorad ni yad gubin ni gaar: “Mu athamgilyed ngam yal’uwgad; mu telmed ko tin ni ku gog; ma nge taareban’med, mu um pired u fithik’ e gapas.”​—2 Kor. 8:7; 13:11.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

2:15, 16​—Uw rogon ma gad bogi ban’en “nib fel’ bon ni yima urfiy ni ke urfiy Kristus”? Aray rogon ya bochan ni gad ma fol ko Bible ma gad be un i wereg e thin ni bay riy. Yugu aram rogon nre ‘bon nem’ e sana dabun e piin nde mat’aw, ma ban’en nib fel’ bon ngak Jehovah nge piin nib yul’yul’.

5:16​—Uw rogon ma Kristiano ni kan dugliyrad e dab kur ‘dugliyed be u lanin’rad nrogon ni ma rin’ e girdi’’? Darur sapgad ko girdi’ ni bod ni ma rin’ e girdi’ ni aram e yibe dag ni yi baadag daken be’ ngak be’ ni bochan e fel’ rogon fa raen dowey ara ulung nib muun ngay fa nam rok. N’en nib ga’ fan u wan’rad e rarogon e tha’ rorad ko tirok Got ban’en ngak e piin ni walagrad.

11:1, 16; 12:11​—Gur, de puluw e n’en ni be yog Paul ngak piyu Korinth? Danga’. Machane sana rogon ni lemnag boch e girdi’ e be ufanthin ma der puluw e n’en ni be yog ni bochan e n’en ni be athamgiliy ni nge yog ni nge ayuweg rogon ni ke mang reb e apostal.

12:1-4​—Mini’ e cha’ “ni fek nib tomgin nga paradis”? Bochan nder yog e Bible murung’agen be’ ni ke pig e changar rok nge guy ban’en ni aram rogon ma re thin nem e yib nga tomren ni non Paul ni be ayuweg rogon e apostal ni ke tay ma sana be weliy murung’agen e n’en ni ir eke pirieg. N’en nike pig e changar rok ere apostal nem ke guy e sana fare paradis nib spiritual nib felfelan’ e ulung riy ko “ngiyal’ ko tomur.”​—Dan. 12:4, NW.

Tin Gad Ra Fil Riy:

3:5. Re thin ney ebe yog ngodad ni Jehovah e rib gaman rogon ni ma fal’eg rogon e pi Kristiano ni fan ko machib u daken e Thin rok nge kan ni thothup rok, nge ulung rok u fayleng. (John 16:7; 2 Tim. 3:16, 17) Bfel’ ngodad ni ngaud gelgad i beeg e thin nu Bible nge pi babyor ni murung’agen e thin nu Bible ma ngaud gelgad ko meybil ni nge ayuwegdad e kan ni thothup ma ngaud uned ko muulung ni gubin ngiyal’ ma gad be un ko tin ni yibe rin’ riy.​—Ps. 1:1-3; Luke 11:10-13; Heb. 10:24, 25.

4:16. Bochan ni lanin’dad e yibe beechnag ‘u reb e rran ngu reb,’ ma susun e ngaud fanayed e pi tow’ath rok Jehovah, ndab da paged reb e rran nge yan ndabi un ko lem rodad e tirok Got ban’en.

4:17, 18. Yira lemnag ere ‘gafgow ney ni gad ra tay nib gafgow nib achig ma dabi n’uw nap’an,’ ma rayog ni nge ayuwegdad ngad pared ni gad ba yul’yul’ ngak Jehovah u nap’an e magawon nib gel.

5:1-5. Rib fel’ rogon ni weliy Paul e lem rok e Kristiano ni kan dugliyrad ni fan ko athap rorad ni yafas rorad u tharmiy!

10:13. Rogon ni yima rin’, e faanra dariy ba yaram ni kan fal’eg rogon ni ngad pied e ayuw ko yungi n’en nib t’uf e ayuw riy nib gel, ma susuna ngaud maruwelgad ko gin ni kan pag fan ko ulung rodad.

13:5. Ra ‘ngan skengnag ngan nang ko ri gad bay u fithik’ e michan’ fa danga’,’ ma thingar da guyed e ngongol rodad nga lan e tamilang ko pi n’en ni gad be fil u Bible. Nge ‘micheg e n’en ni gad ba marin’,’ ma gad guy ko mang e dodow ni gad bay riy ko tirok Got ban’en nib muun ngay feni m’uth ‘gelngin e nangan’’ rodad nge gin ke taw e maruwel ko michan’ rodad ngay. (Heb. 5:14; Jas. 1:22-25) Gad ra fol ko fonow rok Paul nib manigil ma rayog ni nga u darod u kanawoen e tin riyul’.

[Picture on page 28, 29]

Mang fan fapi thin ni ‘nap’an ni gimed ra kay ere flowa ney mi gimed unum e n’en ni bay ko re kap ney’?​—1 Kor. 11:26