KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • mwbr20 Ngonda Kumi Yimuadi zitsyel. 1-8
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu (2020)
  • Mua Mintu mi Malongi
  • 7-13 NGONDA KUMI YIMUADI
  • 14-20 NGONDA KUMI YIMUADI
  • Makhidi nkinza voti ndamba?
  • 21-27 NGONDA KUMI YIMUADI
  • Mbungi—Nkundi ayi Mbeni!
  • 28 NGONDA KUMI YIMUADI–3 NGONDA YITHETI
Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu (2020)
mwbr20 Ngonda Kumi Yimuadi zitsyel. 1-8

Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu

7-13 NGONDA KUMI YIMUADI

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | LEVITIKU 10-11

“Tufueti Luta Zola Yave Kena Dikanda Ditu”

(Levitiku 10:1, 2) Kilumbu kimueka Nadabi ayi Abihu bana ba Aloni, babonga zindonga zi kuvikila malasi, batula muna malasi ayi mbazu. 2 Bosi bavana kuidi Yave nkhayilu bakhambulu tambula nsua wu kuvana. Yave kasa batuma ko bavanga mawu. Bosi Yave wufila mbazu yiba vika ayi bawu bafuila vantuala Yave.

it-2 371¶3

Kukhambu ku Nsua

Mbazu ayi kuvana malasi mu kukhambu ku nsua. Kikuma ki Ebeleo zar (mu lukieto, za·rahʹ) kinsundula kikhambu fuana. Kikuma beni kiawu basadila mu Levitiku 10:1 muingi kutubila ‘mbazu yikhambu fuana, yo [Nzambi] kasa dinda ko’ vayi Nadabi ayi Abihu bana ba Aloni, bavana kuidi Yave. Ayi mu kibila akioko, Nandi wuba vonda mu kusadila mbazu. (Levitiku 10:2; Zintalu 3:4; 26:61) Mu matangu manlanda, Yave wukamba Aloni: ‘Bika kunua vinu ni mosokua malavu mankolusuanga, ni ngiewu ni bana baku bake yaku, bo lunkota ku nzo yi lukutukunu, muingi lubika kufua. Awowo widi nsiku mufueti landakananga mu zimbanu zinu zioso, muingi kumonisa lisuasana mu biuma binlongo ayi bikhambu binlongo, mu biuma bivedila ayi bikhambu bivedila ayi muingi mulongisa bana ba Isaeli balandakananga minsiku mioso Yave Nzambi kaba kamba mu nzila Mose.’ (Levitiku 10:8-11) Ḿba mawu mammonisa ti Nadabi ayi Abihu baba bakolu bo bavana kuidi Yave nkhayilu bakhambulu nsua. Nkhayilu beni ḿba wusa ba ko wufuana, kibila bavanina wawu mu thangu yi khambu fuana, va kibuangu kikhambulu fuana voti ḿba basa vanina ko yawu mu phila yifuana ayi ḿba bavana malasi masuasana kena mo madi mu Esodu 30:34, 35. Yave kasa balemvukila ko mu kumona ti bawu baba bakolo.

(Levitiku 10:4, 5) Bosi Mose wutela Misaeli, Elezafani, bana ba Uzieli, titi wu Aloni ayi wuba kamba: ‘Yizanu akuku, botulanu mimvumbi mi zikhomba zinu va kibuangu kinlongo ayi natanu miawu ku kinanu.’ 5 Bosi bawu bananguna mimvumbi beni miba na zilobi zikula ayi banata ku kinanu dedi bo Mose kaba tumina.

(Levitiku 10:6, 7) Bosi Mose wukamba bana bandi babakala Eleazali ayi Itamali: ‘Kamu bikanu minlengi minu miba misasakana, ayi bikanu kukhakuna bikhutu binu muingi mubika kufua ayi muingi Nzambi kabika kudasukila dikabu dioso. Zikhomba zinu badi mu dikabu di Isaeli bankuiza dila bo Yave kabe vonda mu mbazu. 7 Bikanu kubasika va khotolo nzo yi lukutukunu, khanu munkuiza fua. Kibila nzeta yi kubiekila yi Yave, yikhidi yinu.’ Mu phila ayoyi, bawu batumukina mambu Mose kaba kamba.

w11 15/7 31 ¶16

Ngie Mana Kota mu Luvundulu lu Nzambi?

16 Aloni khomba Mose, wuviokila mu diambu dimueka diphasi mu matedi bana bandi buadi, Nadabi ayi Abihu. Yindula kiunda nandi kamona, bo Yave kavonda bana bandi kibila bawu bavana nkhayilu bakhambu tambula nsua kuidi Yave. Mawu mamanisa kinkundi babina tatamana kuba ayi tat’awu. Vayi vaba diambu dinkaka. Mu nzila Mose, Yave wukamba Aloni ayi bana bandi bakuikama: ‘Kamu bikanu minlengi minu miba misasakana, ayi bikanu kukhakuna bikhutu binu muingi mubika kufua ayi muingi Nzambi kabika kudasukila dikabu dioso.’ (Levitiku 10:1-6) Mbi tulenda longuka mu mawu? Tulenda longuka ti, luzolo luitu mu Yave lufueti luta ba lungolo, kena luzolo tuidi mu basi dikanda ditu bakhambu bakuikama mu Yave.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Levitiku 10:8-11) Bika kunua vinu ni mosokua malavu mankolusuanga, ni ngiewu ni bana baku bake yaku, bo lunkota ku nzo yi lukutukunu, muingi lubika kufua. Awowo widi nsiku mufueti landakananga mu zimbanu zinu zioso, muingi kumonisa lisuasana mu biuma binlongo ayi bikhambu binlongo, mu biuma bivedila ayi bikhambu bivedila ayi muingi mulongisa bana ba Isaeli balandakananga minsiku mioso Yave Nzambi kaba kamba mu nzila Mose.’

w14 15/11 17 ¶18

Tufueti Ba Banlongo Mu Nzingulu’itu

18 Muingi tuba banlongo, tufueti yindulanga ayi kufionguninanga Diambu di Nzambi ayi kuvanga mambu Nandi kantomba befu tuvanga. Tala kinongo ki Nadabi ayi Abihu, bana ba Aloni. Yave wuba vonda bo bawu bamvana nkhayilu bakhambu ba nsua wukumvana kibila ḿba baba bakolu. (Levitiku 10:1, 2) Tala mambu Yave kakamba kuidi Aloni mu Levitiku 10:8-11 (Tanga). Bukiedika kuandi ti matangu amomo mansundula ti befu tulendi nuanga ko malavu ava kukuenda mu lukutukunu? ndokanu tufiongunina mawu boboti. Befu tuisi ko kutsi nsiku wu Mose. (Loma 10:4) Mu zitsi zinkaka, zikhomba zitu banuanga kuawu malavu mu kitesu kifuana bo bandia, ava kukuenda mu zikhutukunu. Mu nkungi wu pasika, baba sadilanga zikopu zinna zi vinu. Bo Yesu katsikika nkungi wu pasika ava kafua, nandi wudinda bapostolo bandi muingi banua mua vinu, yaba sundula menga mandi. (Matai 26:27) Kibibila kinkandiminanga kunua beni ayi kukolo malavu. (1 Kolinto 6:10; 1 Timoteo 3:8) Mu kibila ki kilunzi kiawu, vadi zikhomba zinkaka bakhambu nuanga malavu ava kuvanga kioso kuandi kisalu kinlongo. Vayi, mawu disuasana madi mu kadika tsi. Malutidi nkinza, kadika kisadi ki Yave, kafueti monisa disuasana mu ‘biuma binlongo ayi bikhambu binlongo’ muingi kazingila mu phila yinkuangidika Yave.

(Levitiku 11:8) Bikanu kudia mbizi yi bibulu abiobio ayi bikanu kusimba biawu. Kibila bisiko bivedila kuidi benu.

it-1 135 ¶4

Bibulu

Minsua amiomi mitedi bidia, miba to tsadulu kuidi batu baba kusi nsiku wu Mose. Kibila Levitiku 11:8 yintuba: ‘Bisiko bivedila kuidi benu,’ voti kuidi basi Isaeli. Bo nsiku awowo wumana mu nzila khudulu yi Yesu, batu baba kuawu luaku lu kubue landakana nsiku Yave kavana kuidi Nowa bo khuka minlangu yivioka.—Kolosai 2:13-17; Ngenesi 9:3, 4.

Matangu ma Kibibila

(Levitiku 10:1-15)

14-20 NGONDA KUMI YIMUADI

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | LEVITIKU 12-13

“Longuka Mu Minsiku Yave Kavana Matedi Buazi”

(Levitiku 13:4, 5) Vayi boti ditona di nkanda nyitu disiko diphembi ni diwonguka, ayi mika mia kukhambu ba miphembi, buna nganga Nzambi kafueti tula mutu beni ku kibuangu kankuiza ba naveka mu sambuadi di bilumbu. 5 Nganga Nzambi wala bue kunfiongunina va kuvioka sambuadi di bilumbu. Na kumona ti kikuanya beni kintatamana dedi bo kibela, ayi boti kisa tambakana ko mu nyitu yoso, nganga Nzambi wala bue kumvutula ku kibuangu kankuiza ba naveka mu sambuali li bilumbu.

wp18.1 7

Makhidi Nkinza voti Ndamba?

• Kutula Batu Bambela ku Kibuangu Bankuiza kala Baveka.

Nsiku Nzambi kavana kuidi Mose waba tuba ti batu baba bela buazi, bafueti kuba tatula na batu bankaka. Vayi 700 di mimvu kumbusa, mu kibila ki zimbela zingolo zintambakananga, bosi zidotoli bayiza bakula ti boti mutu widi kimbevu beni, bafueti kuntatula na batu bankaka. Ayi mawu bamvanganga babu.—Levitiku, kapu 13 ayi 14.

(Levitiku 13:45, 46) Boti mutu widi mbela yi buazi, bafueti baka bikhutu biandi, kafueti bika minlengi miandi mitsasakana ayi kafueti fuka munu’andi ayi kutenduka: Yisiko wuvedila! Yisiko wuvedila! 46 Mu bilumbu bioso kala ba na mbela beni, nandi wala ba mutu wukhambulu wuvedila. Mu kumanga kuba wuvedila, nandi wala ba ku kinanu ayi kalendi bako va khati tsika dikabu.

wp16.4 9 ¶1

Ngie Zebi?

Basi Yuda baba monanga boma ntindu wumueka wu buazi yaba tambakananga beni batu. Yawu yaba tabunanga minsinga mi nyitu, mimvanganga mutu kamona khienzu ayi diangili di mbazu. Khumbu ziwombo, yaba vavanga nyitu wu mutu. Mbela ayoyi, yisa bako mbukulu ayi yaba tambakananga beni batu. Diawu vaba tombuluanga mutu widi mbela ayoyi kazabikisa bankaka ti nandi widi yawu ayi kezingila ku kinanu.—Levitiku 13:45, 46.

(Levitiku 13:52) Nandi kafueti vika bikhutu biandi, kuba kuandi bikhutu bivangulu mu mika voti mu minsinga mi linu ove kioso kuandi kiuma kivangulu mu nkanda nyitu wu kibulu kitambakana. Kibila muidi buazi. Bafueti vika biawu ku mbazu.

(Levitiku 13:57) Vayi boti matona madi mu voso kuandi vama mu bikhutu, mu divunga, voti kioso kuandi kiuma kivangulu mu nkanda nyitu wu kibulu, buna kiawu kidi kitambakana. Wufueti vika bio bidi bitambakana ku mbazu.

it-2 690 ¶11

Buazi

Mu bikhutu ayi mu zinzo. Buazi mvandi buaba tambakananga mu bikhutu bivangulu mu mika, mu minsinga mi linu, voti mu kioso kuandi kiuma kivangulu mu nkanda nyitu wu kibulu. Ḿba matona maba botukanga bo baba sukulanga bikhutu beni, ayi baba tulanga biawu ku kinanu. Vayi bia kutatamana kumonika matona madi ndimba verde-amarelado voti ndimba yibenga, buna buazi bumbi buke muna, ayi baba vikanga biawu. (Levitiku 13:47-59) Ayi mvandi boti mu bibaka bi nzo muba ndimba verde-amarelado ove yibenga, buna nganga Nzambi waba vananga nsiku ti ni mutu kalendi kota ko mu nzo beni. Ḿba baba botulanga muma muidi ndimba, voti kukomba bibaka ayi baba lozanga biselekete ku kinanu. Matona ma kutatamana kumonika, buna baba biekanga nzo beni, nzo yikhambulu yivedila ayi baba tululanga yawu. Vayi ma kukhambu bue monika, baba diodisanga nzo beni. (Levitiku 14:33-57) Bantubanga ti buazi buaba monikanga mu bikhutu voti mu zinzo, yaba monikanga banga mbungi, vayi vadi divuda diwombo matedi mambu amomo.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Levitiku 12:2) “Kamba kuidi basi Isaeli. Bo nkieto wubedi mu buemba kambuta muana wu dibakala, nandi wunkuiza ba mutu wukhambulu wuvedila mu sambuadi di bilumbu, dedi bo kambelanga mu bilumbu kammuenanga ngonda.

(Levitiku 12:5) “‘Na kubuta muana wunkieto, buna nandi wunkuiza ba mutu wukhambulu wuvedila mu 14 li bilumbu, dedi bo kambelanga mu bilumbu kammuenanga ngonda. Nandi kafueti tatamana kukidiodisa mu 66 li bilumbu binlanda.

w04 15/5 23 ¶2

Mambu Mankinza Madi mu Buku yi Levitiku

Levitiku 12:2, 5—Kibila mbi nkieto wumbuta kaba belanga mutu ‘wukhambulu wuvedila’? Nyitu yi dibakala ayi yi nkieto yivangulu muingi kubuta bana bavedila. Vayi mu kibila ki masumu tutambakana, bana banbutukanga na masumu. Vaba mambu mawombo maba vanganga muingi muisi Isaeli kabika ba wuvedila dedi, bo nkieto kaba butanga muana, bo kaba monanga ngonda, ayi bo dibakala kaba basikanga malumba. Mawu maba tebulanga moyo kuidi basi Isaeli ti bawu batambakana disumu. (Levitiku 15:16-24; Minkunga 51:5; Loma 5:12) Minsiku Yave kaba vana matedi kukidiodisa, miaba kuba sadisanga kutebuka moyo ti vaba tombulu khudulu muingi baba batu bavedila. Mu phila ayoyo, nsiku wuyiza ba “ntuadisi wunnata kuidi Klisto.”—Ngalatia 3:24.

(Levitiku 12:3) Bo vamvioka nana di bilumbu bafueti kunzenga nyitu yi kibakala.

wp18.1 7

Makhidi nkinza voti ndamba?

• Thangu yi kuzenga nyitu yi kibakala.

Nsiku wu Nzambi waba tuba ti bafueti zenga nyitu yi kibakala yi bana batsombi ba kudukisa 8 li bilumbu. (Levitiku 12:3) Bana batsombi bantonanga kukumba menga mu khati nyitu ba kudukisa sabala yimueka. Ba kunzenga nyitu yi kibakala ava kilumbu akiokio buna nandi kalenda basika menga mawombo. Mu thangu yikhutu kusa ba ko zimbukulu tuidi bubu. Diawu yiba mbonosono yi nduenga kuzenga nyitu yi kibakala bo kandukisa sabala yimueka.

Matangu ma Kibibila

(Levitiku 13:9-28)

21-27 NGONDA KUMI YIMUADI

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | LEVITIKU 14-15

“Muingi Kubuongimina Yave Tufueti ba Badiodila”

(Levitiku 15:13-15) “‘Boti mutu kasiko wuvedila buna kafueti kukidiodisa mu kumi sambuadi di bilumbu, kafueti sukula bikhutu biandi ayi kukobila mu nlangu babongila mu kisima, ayi nandi wunkuiza ba wudiodila. 14 Mu kilumbu kinana, kafueti bonga biduka biodi voti mabembi muadi, ayi kukuenda vantuadisa Yave va khotolo yi nzo yi lukutukunu ayi kuvana biawu kuidi nganga Nzambi. 15 Ayi nganga Nzambi kafueti tambika dimueka, banga nkhayilu wu kudindila nlemvu ayi dinkaka banga nkhayilu wu viku. Nganga Nzambi wala kundindila nlemvu muingi kaba wudiodila va mesu ma Yave.

it-1 305¶ 5

Kukobila

Vaba bibila biwombo biaba tombulu muingi basi Isaeli kukidiodisa. Dedi, mutu wubeluka mu kimbevu ki buazi, no besimba biuma mutu widi mbela ‘yintambakananga’ kabe simba, dibakala dimbasika malumba, bo nkieto kamana kumona ngonda, voti nosukua mutu wumbundana nyitu kasa ba ko ‘wuvedila’ ayi vaba tombulu muingi kukidiodisa. (Levitiku 14:8, 9; 15:4-27) Mvandi, woso mutu waba simbanga mvumbi kasa ba ko ‘wudiodila’ ayi vaba tombulu kakidiodisa mu nlangu wumboti. Woso kuandi mutu mu dikabu di basi Isaeli waba manganga kutumukina nsiku awowo, ‘baba kumvondanga kibila besumuna nzo yinlongo yi Yave.’ (Zintalu 19:20) Mawu mabasa sundulanga ko to kuba wudiodila mu nyitu, vayi mu kimutu kiandi va mesu ma Yave. (Minkunga 26:6; 73:13; Yesaya 1:16; Yehezekeli 16:9) Nlangu wunsundula Diambu di kiedika di Yave, didi lulendu lu kubalula zikhadulu zi mutu.—Efeso 5:26.

(Levitiku 15:28-30) “‘Bo kammana kumona ngonda, nkieto kafueti tanga sambuadi di bilumbu ayi wunkuiza ba wuvedila. 29 Mu kilumbu kinana, nandi kafueti bonga biduka biodi voti mabembi muadi, ayi kunata biawu kuidi nganga Nzambi va khotulu yi nzo yi lukutukunu. 30 Nganga Nzambi wala bonga dimueka muingi kutambika banga nkhayilu wu kudindila nlemvu ayi dinkaka wala tambika banga nkhayilu wuviku. Nganga Nzambi wala kundindila nlemvu vantuadisa Yave kibila nandi bemona ngonda.

it-2 805 ¶5

Kumona ngonda

Mvandi baba tadilanga nkieto banga mutu wukhambu wuvedila bo ‘katatamana kubasika menga kheti kasi ko mu ngonda.’ Biuma kaba simbanga, kaba kalanga ayi kaba lalanga bisa ba ko bivedila. Ayi woso mutu wunsimba biawu kasa banga ko wuvedila. Bo menga maba bikanga kubasika, nandi waba tanganga sambuadi di bilumbu, muingi kaba wuvedila. Mu kilumbu kinana nkieto waba natanga biduka biodi voti mabembi muadi kuidi nganga Nzambi, muingi kandindila nlemvu. Ayi nganga Nzambi beni waba tambikanga kimueka banga nkhayilu wu kudindila nlemvu ayi kinkaka banga nkhayilu wuviku kuidi Yave.—Levitiku 15:19-30; tala mvandi WUDIODILA, KUDIODISA.

(Levitiku 15:31) “‘Mu phila ayoyo, sadisanu basi Isaeli batatamana kutatuka kukhambu kuawu ku bunlongo, muingi babika kufua ayi muingi babika kubivisa nzo’ama yinlongo, yidi va khatisik’awu.

it-1 724¶ 8

Kibuangu Kinlongo

2. Nzo yi lukutukunu bosi kuntuala tempelo. Baba tedilanga kibuangu kinlongo, biuma bioso biba ku nzo yi lukutukunu ayi ku tempelo, kubunda mvandi nganda yi bibuangu abiobi. (Esodu 38:24; 2 Lusansu 29:5; Mavanga 21:28) Biuma biluta ba nkinza vanganda biba, kikuma ki kuvikila minkhayilu ayi dibola di kisengu. Biawu biba biuma binlongo. Dedi, nkieto wukhambu ba wudiodila, kabasa simbanga ko biuma binlongo ni kukota ku kibuangu kinlongo. (Levitiku 12:2-4) Bivisa bimmonisa ti bo basi Isaeli baba zingilanga mu phila yikhambu yidiodila, mawu maba bivisanga nzo yinlongo. (Levitiku 15:31) Batu baba belukanga mu buazi, baba vaninanga to nkhayilu’awu wu kukidiodisa, va muelo nganda yi kibuangu kinlongo. (Levitiku 14:11) Babasa bikanga ko ni mutu wukhambu ba wuvedila, kavana nkhayilu wu kithuadi ku nzo yinlongo voti ku tempelo. Ayi baba bakilanga nzengolo wu lufua, kuidi woso mutu wumvanga mawu.—Levitiku 7:20, 21.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Levitiku 14:14) “Bosi, nganga Nzambi wala bonga nkadu menga ma nkhayilu wu kufutila nkanu ayi wala vinda mawu mu dikutu li lubakala, mu luzala lutheti, lu koko ku lubakala ayi lu kulu ku lubakala, lu mutu bandiodisa.

(Levitiku 14:17) Bosi, mu nzeta yala sobila va dikanda di koko ku nganga Nzambi, nandi wala vinda va mbata menga ma nkhayilu wu kufutila nkanu kabe vinda mu dikutu di lubakala, mu luzala lutheti lu koko ku lubakala ayi lu kulu ku lubakala lu mutu bandiodisa.

(Levitiku 14:25) Bosi wala vonda muana dimeni bala vana muingi kuvana banga nkhayilu wu kutombila nlemvu, ayi nganga Nzambi wala bonga nkadu menga mu mawu, muingi kuvinda mu dikutu lubakala, mu luzala lutheti lu koko ku lubakala, ayi lukulu lubakala lu mutu bandiodisa.

(Levitiku 14:28) Ayi mu nzeta yala sobila va dikanda koko ku nganga Nzambi, nandi wala bonga nkadu ayi wala vinda va dikutu lubakala, va luzala lutheti lu koko ku lubakala, ayi va luzala lutheti lu kulu ku lubakala, muma kabe tula menga mankhayilu wu kufutila nkanu.

it-3 150 ¶1

Dikutu

Bo batsikika kinganga Nzambi ku Isaeli, Yave wukamba Mose kabondika luzala luandi mu menga ma kibulu bavana banga nkhayilu, ayi kavinda mawu mu dikutu di lubakala lu Aloni ayi lu bana bandi ayi mvandi mu koko kulubakala ayi mu kulu. Mawu maba monisa ti mambu bankuwa, kisalu bamvanga ayi phila bandiatila mafueti monisa ti bawu bamvanga kisalu kinlongo. (Levitiku 8:22-24) Bobuawu mvandi, bo mutu waba belanga buazi kambeluka, nsiku waba tuba ti nganga Nzambi kafueti bonga nkadu menga ma muana dimemi bamvana banga nkhayilu wu kufutila nkanu ayi kubonga mvandi nkadu nzeta bamvana muingi, kuvinda mawu mu dikutu di lubakala lu mutu beni. (Levitiku 14:14, 17, 25, 28) Mu phila yidedakana, vaba nsiku waba tubila matedi mvika wuntomba kukala na mfumu’andi nati kala fua. Ma kumonika, buna mfumu’andi waba kunatanga va muelu ayi kuntobula dikutu mu thumbu banlondilanga mapapa. Mu kuntobula kinama bansadilanga muingi kukuwa, mawu maba sundula ti mu luzingu luandi loso, nandi wala tatamana kukuwa ayi kutumukina mfumu’andi.—Esodu 21:5, 6.

(Levitiku 14:43-45) ‘Vayi matona beni ma kube monika mu nzo, kheti babe sokula mamanya, babe komba nzo ayi babe boka diaka yawu, buna nganga Nzambi kafueti kota mu nzo beni ayi kufiongunina yawu. Boti matona beni mabe tembakana mu nzo, buna muidi kuna buazi bumbi ayi nzo beni yinkuiza ba nzo yikhambu yivedila. 45 Bosi nandi wala tuma muingi batulula nzo beni—kutonina mu mamanya, bosi mabaya, luboku ayi biabioso binkaka ayi wala tuma muingi banata biselekete ku kinanu, ku kibuangu kikhambulu kivedila.

g 1/06 14, dibaya

Mbungi—Nkundi ayi Mbeni!

MBUNGI MU THANGU YIKHULU

Kibibila mvandi kintubila matedi ‘buazi bumbi mu nzo.’ Mawu mansudula ti nzo yawu yiḿba ayi buazi. (Levitiku 14:34-48) Bawombo bantubanga ti, buazi beni baba tedilanga ‘buazi bumbi,’ yiba mbungi yaba monikanga mu nzo. Vayi vasi ko bivisa bi mambo amomo. Boso kuandi bubela, nsiku Nzambi waba tuba ti batu bavuidi nzo bafueti botula mamanya mabe tambakana, kukomba bibaka bi khati nzo ayi kuloza biuma bibe tambakana ku kinanu, ku kibuangu ‘kikhambu kivedila.’ Boti buazi beni bumvutuka, buna baba biekanga nzo beni nzo yikhambu yinlongo, baba tululanga yawu ayi kuloza biselekete ku kinanu. Zithuadusulu aziozi ziaba monisanga luzolo lungolo Yave kadi mu dikabu diandi ayi phila kankebilanga buvinya buawu.

Matangu ma Kibibila

(Levitiku 14:1-18)

28 NGONDA KUMI YIMUADI–3 NGONDA YITHETI

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | LEVITIKU 16-17

“Mbi Ngie Wulenda Longuka mu Kilumbu ki Kudindila Nlemvu?”

(Levitiku 16:12) ‘Wala bonga lulonga lu kutudila malasi muidi makala babongila va kikuma kidi vantuala Yave ayi wala bonga bitesu biodi bi malasi batuta yidi mfimbu yimboti ayi wala nata yawu kumbusa nledi.

w19.11 21 ¶4

Malongi Mbi Tulenda Longuka mu Buku yi Levitiku?

4 Tanga Levitiku 16:12, 13. Tala mambu maba monikanga mu Kilumbu ki Kudinda Nlemvu. Nganga Nzambi wunkota ku Kibuangu Kilutidi Kinlongo, mu koko kumueka nandi wunsimba malasi, ayi mu koko kunkaka wunsimba mbazu ayi makala. Nandi wuntelama va ntuala nlendi wunfuka Kibuangu Kilutidi Kinlongo. Ayoyi yidi khumbu yitheti mu zikhumbu zitatu kankuiza kotila ku kibuangu beni mu Kilumbu ki Kudinda Nlemvu. Mu lukinzu, nandi wuntelama vantuala Kasu yi Luwawanu, buka nandi widi vantuala naveka Yave. Bosi nganga Nzambi wundukula malasi va mbata mbazu ayi kibuangu kioso kiaba walanga mfimbu yimboti. Bosi, wunkuiza bue kota ku Kibuangu Kilutidi Kinlongo na nkhayilu yi menga ma bibulu muingi kudinda nlemvu wu masumu. Ngie bevisa? Theti, nganga Nzambi bevika malasi ava kuvana nkhayilu yi menga ma masumu.

(Levitiku 16:13) Wala tula malasi va mbata makala vantuala Yave ayi dituti di malasi diela zungidila kasu yi luwawanu muingi nandi kabika kufua.

w19.11 21 ¶5

Malongi Mbi Tulenda Longuka mu Buku yi Levitiku?

5 Mbi tulenda longuka mu tsadulu yi Kilumbu ki Kudinda Nlemvu? Kibibila kintuba ti, kuidi Yave minsambu mi bisadi biandi midi buka malasi. (Minkunga 141:2; Nzaikusu 5:8) Tebuka moyo ti nganga Nzambi waba monisanga lukinzu bo kaba kotanga na malasi vantuala Yave. Befu mvitu bo tunfikama Yave mu nsambu tufueti monisanga lukinzu. Befu tunkuitukanga beni, ayi tumvutulanga matondo bo Yave katu bikilanga kumfikama, dedi bo muana kamfikiminanga tat’andi. (Yakobi 4:8) Nandi wutu kikininanga buka bakundi bandi. (Minkunga 25:14) Alolo luidi luaku lunneni beni, diawu tuisintomba ko kuvanga mambu malenda lueka ntima wu Yave.

(Levitiku 16:14, 15) ‘Wala tula luzalu luandi mu menga ma muana ngombe ayi wala vinda va tampa ku khonzo leste. Wala dukudila mua nkadu menga mu luzalu luandi sambuadi di zikhumbu vantuala tampa. 15 ‘Wala vonda khombo yimbakala muingi kuvana banga nkhayilu wu kudindila nlemvu wu masumu ma dikabu. Wala nata menga kumbusa nledi ayi wala vanga momawu kavengi na menga ma muana ngombe; wala dukudila mawu va mongo tampa.

w19.11 21 ¶6

Malongi Mbi Tulenda Longuka mu Buku yi Levitiku?

6 Tebuka mvandi moyo ti nganga Nzambi waba vikanga malasi ava kuvana minkhayilu. Kuvanga mawu, maba kumvananga lufiatu ti nandi widi lunungu lu Nzambi bo kamvana minkhayilu. Mbi tulenda longuka mu mawu? Yindula mu kifuani ki Yesu. Befu tuzabizi ti nandi wuyiza va ntoto muingi kuvana luzingu luandi buka nkhayilu. Vayi ava kuvanga mawu, vaba tombulu nandi kuvanga diambu dinkaka dilutidi nkinza kena kuvukisa batu. Diambu mbi? Mu kumonisa lukuikumunu nandi wukubika nzila muingi Yave kakikinina nkhayilu’andi. Yiba phila Yesu kamonisina ti luyalu lu Yave voti phil’andi yi kuyadila yawu yilutidi.

Bakula Kiuka Kisuama mu Diambu di Nzambi

(Levitiku 16:10) Vayi khombo yibieku kuidi Azazeli, bafueti tuala yawu yimonyo vantuala Yave muingi kudinda nlemvu, ayi kufidisa yawu ku thandu kuidi Azazeli.

it-1 284 ¶2

Azazeli

Mu nzila phevi yinlongo mvuala Polo wutuba ti, bo Yesu katambika moyo’andi mu kibila ki masumu ma batu, nandi wuvanga mambu malutidi kena ‘menga ma zingombe ayi ma zikhombo.’ (Ebeleo 10:4, 11, 12) Nandi wuba banga ‘ngombe yi kudindila nlemvu’ ‘wunata zimbela zitu’ ayi ‘wuvondu mu kibila ki masumu mitu’. (Yesaya 53:4, 5; Matai 8:17; 1 Petelo 2:24) Ayi mvandi wunata masumu ma batu boso badi kiminu mu khudulu’andi. Nandi widi mbonosono yi luaku Nzambi kavana lu kumanisa masumu moso. Diawu tulenda tubila ti ngombi yi Azazeli, yinsundula khudulu yi Yesu Klisto.

(Levitiku 17:10, 11) “‘Woso kuandi mutu mu dikabu di Isaeli voti woso kuandi nzenza wunkalanga va khati tsik’inu, wundia menga ma kioso kuandi kivangu, minu yala kumbalukila ayi yala kuvonda kibila nandi bedia menga. 11 Kibila monyo wu kioso kuandi kivangu widi mu menga mo minu yimu vana va kikuma muingi ludindilanga nlemvu mu masumu minu. Mu menga muawu bandindilanga nlemvu wu masumu minu kibila muawu muidi moyo.

w14 15/11 10 ¶10

Kibila mbi Tufueti Bela Banlongo?

10 Tanga Levitiku 17:10. Yave wukamba basi Isaeli muingi babika kudianga menga. Kutatuka menga, kuba kuandi ma kibulu voti ma mutu, widi nsiku baklisto bafueti landakana. (Mavanga 15:28, 29) Tuisintomba ko Nzambi katubalukila ayi ka tuvengula va khati tsika dikabu diandi. Befu tukunzolanga ayi tuntomba kuntumukina. Kheti luzingu luitu luidi va kingela, tuisintomba ko kuvukumuka bo batu bakhambu sadilanga Yave ayi bakhambu kuntumukinanga batukuika muingi tulevula nsiku awowo. Tuzebi ti balenda kutu vueza mu kutatuka menga. Vayi befu tubaka makani ma kutumukina Yave. (Yuda 17, 18) Mbi biala tusalisa ‘kutatamana bakuikama’ mu makani ma kukhambu dia voti kubuela menga?—Deutelonomi 12:23.

Matangu ma Kibibila

(Levitiku 16:1-17)

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila