DILONGI 32
Matoko—Tatamananu Kukonzuka mu Kiphevi bo Mummana Kubotama
Tuyonzuka mu luzolo mu mambu moso.”—EFE. 4:15.
NKUNGA 56 Vanga Kiedika Nzingulu’aku
MAMBU TUANLONGUKAa
1. Mambu mbi matoko mawombo bama nunga kuvanga?
KADIKA mvu, bivevi na bivevi bi matoko bambotamanga. Ngie mabotama? Boti ngete, zikhomba ziaku zi kiphevi ayi Yave badi beni mu mayangi! (Zinga. 27:11) Buabu yindulabu mua nkadu mambu ngie manunga kuvanga. Dedi wulongukidi Kibibila mu kifuza ayi ḿba vama vioka mua mimvu mu kuvanga mawu. Ndongukulu yi Kibibila yi kuveni lufiatu ti Kibibila didi Diambu di Nzambi. Ayi bulutidi ngie wuyiza zaba ayi kuzola Mutu vuidi buku ayoyi yinlongo. Luzolo luaku mu Yave lubuelimini, diawu wu kivanini ayi wubotimini. Ayi mawu makani malutidi wubeki!
2. Mbi binkuiza kusadisa kukuikama ayi kudukisa mambu wukanikisa?
2 Tuisi ko divuda ti kiminu kiaku kithotu beni bo waba vanga mangolo muingi kubotama. Vayi bo wuntatamana kukonzuka, wunkuiza bue viokila mu mambu mankaka maphasi. Satana wuntomba kudekula luzolo luaku mu Yave ayi wuntomba ku kutatula muingi wubika kubue nsadila. (Efe. 4:14) Bukiedika ti ngie wisintomba ko mawu mamonika. Mbi binkuiza kusadisa “kutatamana” wukuikama kuidi Yave ayi kudukisa mambu wunkanikisa? Fueti tatamana kuvanga momoso wunnunga—muingi kukonzuka mu kiphevi. (Ebe. 6:1) Buidi wulenda vangila mawu?
MBI WULENDA VANGA MUINGI KUKONZUKA MU KIPHEVI?
3. Bo tummana kubotama, mbi tufueti tatamana kuvanga?
3 Bo tummana kubotama, befu boso tuntombanga kulandakana dilongi di mvuala Polo kavana kuidi zikhomba ku Efeso. Nandi wuba kindisa muingi baba baklisto “bayonzuka mu kiphevi”. (Efe. 4:13) Mu thubulu yinkaka, ‘nandi waba tomba kutuba ti bawu bafueti tatamana kukonzuka.’ Befu tulenda visa mambu mvuala Polo kaba tomba kutuba bo kadedikisa ndionzukulu yi kiphevi na ndionzukulu yi muana tsombi. Muana bo kambutuka matata mandi bankuangalalanga beni. Vayi bawu basinkuiza yangalala ko boti muana beni kasinkonzuka ko. Ayi bumviokila thangu, matata bamvingilanga muana kayonzuka ayi kabika “mayindu ma bulezi.” (1 Koli. 13:11) Mawu mvandi baklisto bafueti vanga bo bammana kubotama. Mu dilongi adidi tuentubila mua mambu malenda ku tusadisa kutatamana kukonzuka mu kiphevi.
4. Khadulu mbi yilenda tusadisa kukonzuka mu kiphevi? Sudikisa. (Filipi 1:9)
4 Buela luzolo luaku mu Yave. Ngie wunzolanga beni Yave, vayi luzolo widi mu nandi lulenda buelama. Buidi? Mvuala Polo wumonisa phila wulenda vangila mawu mu mambu madi mu Filipi 1:9. (Tanga.) Mvuala Polo wusambila muingi luzolo baklisto ku Filipi baba mu Yave “lutatamana kubuelama.” Diawu ngie mvaku wulenda buela luzolo luaku mu Yave. Buidi wulenda vangila mawu? Mu kubaka “nzailu yikiedika ayi phisulu.” Kibila bo luzolo luaku mu Yave lumbuelama, buawu wunluta zabila kimutu kiandi ayi phila kamvangilanga mambu. Mvandi buawu tunluta tombilanga kuvanga mambu ma kunkuangidika kubika kuandi ma kuntula mu kiunda. Ayi mvandi ma tusadisanga kuvanga mamoso tunnunga muingi kuvisa mbi Yave kantomba mu befu ayi buidi tulenda vangila mawu.
5-6. Buidi tulenda buedila luzolo luitu mu Yave? Sudikisa.
5 Yesu wulandakana kifuani ki Yave mu phila yivedila. Diawu befu kubuela luzabu luitu mu matedi Yesu, luzolu luitu mu Yave mvandi luala buelama. (Ebe. 1:3) Phila tulenda vangila mawu yidi, mu kutanga zibuku zinna zintubila matedi luzingu lu Yesu. Boti ngie wutoniniabu ko kutanga Kibibila kadika kilumbu, buna kibila mbi wukhambu tonina kutanga zibuku aziozio zintubila matedi luzingu luandi? Bo wuntanga ziawu, sikika thalu mu zikhadulu zi Yesu. Dedi, batu boso baba zolanga kuviokisa yandi thangu kubunda mvandi bana balezi. (Malako 10:13-16) Yesu wuba nkua mamboti ayi nkundi wu baboso, diawu minlandikini miandi babasa monanga ko boma bu kunzabikisa mabanza mawu. (Matai 16:22) Mu phila ayoyi Yesu wulandakana kifuani ki Tat’andi yi diyilu mu phila yivedila. Yave mvandi widi nkua mamboti ayi batu boso balenda kumfikamanga. Dedi bo tunsambila, befu tukumfikamanga, tukunzibudilanga ntim’itu ayi tuidi lufiatu ti nandi ka tufundisanga ko kibila wu tuzolanga ayi wu tukiebanga.—1 Pete. 5:7.
6 Yesu waba monanga batu kiadi. Matai wutuba: “Bo kamona nkangu wu batu, wuba mona kiadi, kibila baba bazimbala ayi basa ba ko thuadusulu, buka mamemi makhambulu nsungi.” (Matai 9:36) Bukiedika ti mawu mvandi mabanza Yave kadi? Yesu wutuba: “Bobuawu mvandi, Tat’ami widi ku diyilu kayangalalanga ko bo wumueka mu bana ababa kanzimbala.” (Matai 18:14) Mayangi beni kuzaba mambu amomo! Bukiedika, bo tunluta zaba Yesu, buawu luzolo luitu mu Yave lumbuelimina.
7. Buidi zikhomba ziyonzuka mu kiphevi balenda ku kusadisila?
7 Kuviokisanga thangu ayi kubuela zaba zikhomba ziyonzuka mu kiphevi, yidi mvandi phila wulenda buedila luzolo mu Yave ayi kubuela konzuka mu kiphevi. Bo widi yawu, meka kubakula boti bawu banhonginanga mu makani babaka ma kusadila Yave. Wuba yuvula mvandi mambu bama nunga kuvanga mu kisalu ki Yave. Ove mu thangu tidi kubaka makani mankinza mu luzingu, wulenda kuba dinda malongi, kibila “malongi ma batu bawombo mantuadisanga ndandu.”—Zinga. 11:14.
Mbi wulenda vanga muingi wununga divuda mu mambu banlonganga mu kikola matedi boti biuma bioso biyizila mu kinzimbukulu? (Tala matangu 8-9)
8. Boti divuda widi mu mambu Kibibila kintuba mbi wulenda vanga?
8 Nunga divuda. Dedi bo tube tubila mu lutangu lummuadi, Satana wala meka kutula divuda mu mambu wunlonguka mu Kibibila muingi wubika konzuka mu kiphevi. Voti kuvanga kukikinina ti Nzambi kasa vanga ko biuma bioso, vayi mu kinzimbukila biyizila. Bo wuba kilezi, ḿba wabasa yindulanga ko voti ni kukuwa mambu maphila ayoyi, vayi bo wunkonzuka balenda tona kulonga mawu mu kikola. Ayi phila minlongisi banlongilanga mawu, malenda monikina buka ti madi makiedika. Vayi bawu bavanganga ko mangolo muingi kubaka bivisa ti vadi Mvangi wu biuma bioso. Tebuka moyo nsua widi mu Zingana 18:17 wuntuba: “Mutu wutheti wunzabikisa nsamu bo bamfundisa mambu, kalenda monikina buka ti nandi wunnunga. Nati vankuiza mutu wunkaka muingi kumonisa bivisa.” Diawu bika kukikinina mu phamba mambu banlonga mu kikola. Vayi botula thangu muingi kufiongunina kiedika kidi mu Kibibila. Dedi, wulenda fiongunina bilongulu bitu voti kuyoluka na khomba waba kikininanga ti biuma bioso mu kinzimbukila biyizila. Ayi yuvula mbi bimvanga kubalula mayindu ayi kuba lufiatu ti vadi Mvangi wu biuma bioso wu tuzolanga. Masolo ma phila ayoyo, malenda kusadisa kubaka bivisa.
9. Mbi belonguka mu kifuani ki Melissa?
9 Yaya Melissa wufiongunina bilongulu biaba tubila boti vadi Mvangi ayi mawu mansadisa kununga divuda kaba. Nandi wutuba: “Mu kikola mambu minlongisi banlonganga matedi boti biuma bioso biyizila mu kinzimbukila, mammonikinanga buka ti madi makiedika. Va thonono yiba boma bu kuvanga dioso diambu muingi kumanisa divuda yiba. Kibila yiba boma bu kubakula bivisa ti biuma bioso biyizila mu kinzimbukila madi makiedika. Vayi Yave kasintomba ko tunsadila mu khambu bivisa bikiedika. Diawu yifiongunina buku Existe um Criador Que Se Importa com Você? Ayi mua zibuku Será Que a Vida Teve Um Criador? A Origem da Vida – Cinco Perguntas Que Merecem Resposta. Bukiedika mambu amomo mawu yaba tomba kuzaba. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti yisa fika vanga ko mawu.”
10-11. Mbi bilenda kusadisa kutatamana kuba wudiodila mu mayindu? (1 Tesalonika 4:3, 4)
10 Tatuka mambu ma kitsuza. Bo wunkozuka, tsatu yi kubundana nhitu yilenda buelama ayi bawombo balenda kukuika kuvanga mawu. Ayi mawu Satana kantomba ngie wuvanga. Vayi mbi bilenda kusadisa kutatamana wudiodila mu mayindu? (Tanga 1 Tesalonika 4:3, 4.) Bo wumvanga nsambu, zabikisa mabanza maku kuidi Yave. Nkamba buidi widi mu kumuena ayi ndinda lusalusu muingi ka kuvana mangolo. (Matai 6:13) Tebuka moyo ti Yave wuntomba ku kusadisa, kubika kuandi ku kufundisa. (Minku. 103:13, 14) Kibibila mvandi kilenda kusadisa. Melissa tuma tubila kumbusa, wununga mayindu mambi. Nandi wutuba: “Kutanganga Kibibila kadika kilumbu kutsadisa kununga mabanza mambi yiba. Kibibila kiaba kuthebulanga moyo ti yidi kisadi ki Yave ayi yintomba kunsadila mu luzingu luama loso.”—Minku. 119:9.
11 Bika kunuana nzingu ngie veka mu mambu wumviokila. Yoluka na matata maku matedi mambu beni. Tuzebi ti khumbu zinkaka dilenda ba diambu diphasi kuba zabikisa mawu. Vayi nkinza beni kuvanga mawu. Melissa wutuba: “Yisambila kuidi Yave kaphana kibakala muingi yizabikisa tat’ami mambu yaba viokila. Bo yivanga mawu yibaka mayangi ayi ndembama. Ayi yivisa ti Yave wuyangalala beni.”
12. Mbi biala kusadisa kubaka makani mamboti?
12 Bika minsua mi Kibibila mi kutuadisa. Bo wukue yonzukanga matata maku bankuiza kuvana luaku lu kubaka makani maku veka. Vayi tebuka moyo ti wuzebiabu ko mambu mawombo ma luzingu. Mbi bilenda kusadisa kubika vanga zinzimbala zilenda bivisa kikundi kiaku na Yave? (Zinga. 22:3) Yaya Kari wunsudikisa mbi binsadisa kubaka makani mamboti. Nandi wuvisa ti baklisto bayonzuka mu kiphevi, batombanga ko minsiku mituadisa mambu moso bamvanga. Nandi wutuba: “Vaba tombulu kuvisa minsua mi Kibibila kubika kuandi to minsiku.” Diawu bo wuntanga Kibibila, wu kiyuvusa: ‘Mbi lutangu alulu lu kundonga matedi Yave? Vadi nsua mu matangu amama wulenda kuthuadisa mu luzingu? Boti vadi, ndandu mbi yala baka mu kusadila wawu?’ (Minku. 19:7; Yesa. 48:17, 18) Ngie kutanganga Kibibila ayi kuyindula minsua midi muawu, wisinkuiza mona ko phasi kubaka makani mankuangidika Yave. Bo wuntatamana kukonzuka mu kiphevi, ngie wala visa phila Yave kanyindudilanga ayi mu kibila akiokio, ngie walasa bue tomba ko minsiku mi kutuadisa mu mambu moso ma luzingu.
Ntindu mbi bakundi khomba yinkieto kasola ayi makani mbi kabaka? (Tala lutangu 13)
13. Buidi bakundi bamboti balenda kusadisila? (Zingana 13:20)
13 Sola bakundi banzolanga Yave . Dedi bo tuma muena, bakundi wunsola balenda kusadisa kukonzuka mu kiphevi. (Tanga Zingana 13:20.) Dedi, tala mambu mamonikina Sara. Buviokila thangu mayangi mandi matona kudekuka. Vayi diambu dimueka dinsadisa kubalula phila kaba yitadilanga. Nandi wutuba: “Mu thangu yifuana, yibaka bakundi bamboti. Minu ayi khomba yinkaka yi nkieto tuaba kubikanga Kibanga ki Nsungi kadika sabala. Nkundi wunkaka wukhindisa ayi wutsadisa yitona kuvananga mimvutu mu zikutukunu. Mu lusalusu lu bakundi abobo bamboti, yitona kuvanga ndongulu’ama ayi kusambila mu ntima woso. Mvandi yitona kukuna kikundi kingolo na Yave ayi mayangi mami mabue vutuka.”
14. Buidi yaya Julien kabakila bakundi bamboti?
14 Buabu kuidi tulenda bakila bakundi balenda tusadisa mu phila yimboti? Julien widi nkulutu wu kimvuka wutuba: “Bo yiba ditoko yibaka bakundi bamboti bo yaba salanga yawu mu kisalu ki kusamuna. Bawu baba beni kifuza ayi batsadisa kumona buidi yilenda buedila mayingi mu kisalu ki kusamuna. Diawu yibakila makani ma kukota mu kisalu ki thangu ka thangu. Mvandi yivisa ti kutomba to bakundi baba yami phunga yimueka, masa kutsadisa ko kubaka bakundi bamboti. Diawu yivangila mangolo ma kubaka bakundi bankaka ku Beteli. Bifuani biawu bitsadisa kusola bisavu bi kuviokisila thangu ayi batsadisa kukindisa kikundi kiama na Yave.”
15. Ndubu mbi mvuala Polo kavana Timoteo matedi bakundi? (2 Timoteo 2:20-22)
15 Buabu ngie kuzaba ti mu kimvuka muidi khomba kalenda ba nkangulu wumbi kuidi ngiewu, mbi wulenda vanga? Mvuala Polo wuzaba ti bawombo mu kimvuka mu sekulu yitheti basa ba ko kiphevi kimboti, diawu kalubudila Timoteo kaba keba keba mu bawu. (Tanga 2 Timoteo 2:20-22.) Kikundi na Yave kiawu kilutidi kena kioso kua kikundi tulenda baka. Diawu tulendi bika ko ni mutu voti kiuma kinkaka kibivisa kikundi kitu na Tat’itu yi diyilu.—Minku. 26:4.
BUIDI WULENDA SIKIKILA MAKANI MALENDA KUSADISA KUKONZUKA MU KIPHEVI?
16. Makani mbi ngie wulenda sikika?
16 Sikika makani mamboti. Baka makani mankuiza kindisa kiminu kiaku ayi mankuiza kusadisa kukonzuka mu kiphevi. (Efe. 3:16) Dedi, ngie wulenda baka makani ma kubuela longuka ayi kutanga Kibibila kadika kilumbu. (Minku. 1:2, 3) Voti ḿba vantombulu ngie kubuela sambila mu ntima woso, kukuna khadulu yi kukiyala bo wunsola biuma wumviokisila thangu ayi bo wunsadila thangu’aku. (Efe. 5:15, 16) Bo Yave kammona mangolo wumvanga muingi kukonzuka mu kiphevi, nandi wunkuiza yangalala beni.
Ntindu mbi bakundi khomba yinkieto kasola ayi makani mbi kabaka? (Tala lutangu 17)
17. Mbi wulenda vanga muingi kusadisa bankaka?
17 Mvandi wunkuiza yonzuka beni mu kiphevi ngie kubotulanga thangu muingi kusadisa bankaka. Yesu wutuba: “Mayangi malutidi kuidi mutu wumvana bika kuidi wuntambula.” (Mava. 20:35) Wunkuiza baka beni ndandu ngie kusadila thangu’aku ayi mangolo maku muingi kusadisa bankaka. Dedi, ngie wulenda baka makani ma kusadisa zikhomba zima nuna ayi zikhomba badi mu kubela mu kimvuka. Mvandi wulenda sadisa zikhomba zima nuna kusadila zi telefoni. Boti ngie widi khomba yi dibakala, sikika makani ma kuba nsadisi wu bakulutu mu kubuela sadisa zikhomba mu kimvuka. (Fili. 2:4) Mvandi wulenda monisa luzolo kuidi batu bankaka mu kuba zabikisa matedi zitsangu zimboti zi Kintinu. (Matai 9:36, 37) Ayi boti kuba wulenda baka makani ma kukota mu kisalu ki thangu ka thangu.
18. Buidi kukota mu kisalu ki thangu ka thangu kulenda kusadisila?
18 Kukota mu kisalu ki thangu ka thangu kulenda kusadisa kukonzuka mu kiphevi. Kuba ntuami ntuala kulenda kuvana luaku lu kukota Kikola ki Minsamuni mi Kintinu. Mvandi kusadila ku Beteli voti mu kisalu ki kutunga. Yaya Kaitlyn widi ntuami ntuala wutuba: “Kuviokisanga beni thangu na zikhomba badi bapisuka mu kisalu ki kusamuna, kutsadisa beni kukonzuka mu kiphevi bo yimana kubotama. Kifuani kiawu kikhindisa, kibuela luzabu luama mu Kibibila ayi yibuela pisuka mu kisalu ki kulonga.”
19. Lusakumunu mbi wala baka ngie kutatamana kukonzuka mu kiphevi?
19 Bo wuntatamana kukonzuka mu kiphevi, wala baka mayangi ayi lusakumunu luwombo. Walasa bungisa ko butoko buaku mu mambu makhambulu nkinza. (1 Yoa. 2:17) Mvandi wala baka mayangi mankuizilanga mu kuzaba ti bebaka makani mamboti. (Zinga. 16:3) Kifuani kiaku kimboti mvandi kinkuiza kindisa bankaka mu kimvuka, kuba kuandi matoko voti bakulutu. (1 Timo. 4:12) Ayi bulutidi, ngie wala baka mayangi ayi ndembama yinkuizilanga mu kuzaba ti widi mu kukuangidika Yave ayi kuba yandi kikundi kifikama.—Zinga. 23:15, 16.
NKUNGA 88 Bika Minu Yidiata mu Zinzila Ziaku
a Bisadi biwombo bi Yave bankuangalalanga beni kumona matoko kubotama. Nkinza beni bo matoko bammana kubotama, batatamana kukonzuka mu kiphevi. Dilongi adidi dinkuiza tusadisa befu boso mu kimvuka, vayi dinkuiza luta tubila ziphila matoko bama botama balenda tatiminina kukonzuka mu kiphevi.