DILONGI 24
Yave—Widi Nkua Nlemvu
“A Yave, widi nkua mamboti ayi widi wukubama muingi kulemvukila; luzolo luaku lukuikama luidi luwombo kuidi batu boso ba kubuongiminanga.”—MINKU. 86:5.
NKUNGA 42 Nsambu wu Kisadi ki Nzambi
MAMBU TUANLONGUKAa
1. Dedi bummonisina Mpovi 7:20, mambu mbi Ntinu Salomo katuba?
NTINU Salomo wutuba: “Vasi ko ni mutu wusonga va ntoto wumvanganga to mamboti thangu zioso ayi wukhambu volanga masumu.” (Mpovi 7:20) Bukiedika, befu boso tuidi bankua masumu. (1 Yoa. 1:8) Diawu befu boso tuntombilanga nlemvu wu Yave ayi wu bankaka.
2. Buidi wumbelanga bo nkundi’aku wufikama ka kulemvukila?
2 Ḿba ngie wuntebuka moyo khumbu wunhongisa ntima wu nkundi’aku wufikama. Ngie waba tomba kudedikisa mambu ayi kuvutula kinkundi kinu. Diawu wuvangila mamoso muingi kuendinda nlemvu. Buidi wubela bo nandi ka kulemvukila? Bukiedika, ngie wuba mu mayangi!
3. Mbi tuenlonguka mu dilongi adidi?
3 Tuntomba Yave kaba nkund’itu wufikama, vayi khumbu zinkaka tulenda tuba voti kuvanga mambu malenda nhongisa ntim’andi. Kibila mbi tulenda bela lufiatu ti Yave widi wukubama muingi ku tulemvukila? Mu phila mbi nlemvu wu Yave wulutidi kena nlemvu tulenda tambula kuidi bankaka? Ayi nani wulenda tambula nlemvu wu Yave?
YAVE WIDI WUKUBAMA MUINGI KULEMVUKILA
4. Kibila mbi tulenda bela lufiatu ti Yave widi wukubama muingi ku tulemvukila?
4 Diambu di Nzambi di tukamba ti Yave widi wukubama muingi kulemvukila. Bo Yave kayizabikisa kuidi Mose ku Mongo Sinai, mu nzila mbasi nandi wunkamba: “Yave, Yave, Nzambi nkua nlemvu ayi nkua kiadi, nkua mvibudulu, widi luzolo lukuikama ayi nkua kiedika, wummonisanga luzolo lukuikama kuidi bivevi di bivevi bi batu, wunlemvukilanga zinzimbala ayi masumu.” (Eso 34:6, 7) Yave widi Nzambi yi luzolo ayi nkua kiadi muingi kulemvukila batu banhongina masumu mawu.—Nehe. 9:17; Minku. 86:15.
Yave zebi mamoso tuviokila mu luzingu mabalula kimutu kitu (Tala lutangu 5)
5. Dedi bummonisina Minkunga 103:13, 14, Mbi Yave kamvanganga mu mambu kazebi mu kadika mutu mu befu?
5 Bo kadi Mvang’itu, Yave zebi mamoso mu befu. Yindul’abu! Nandi zebi kimutu ki kadika mutu va ntoto. (Minku. 139:15-17) Ayi wummonanga nzingu tunnuananga mu disumu tutambakana kuidi matata mitu matheti. Mvandi zebi phila tuyonzukila ayi mambu tumonikina mu luzingu malenda balula kimutu kitu. Mbi Yave kamvanganga bo kanzaba mawu? Mawu ma kumvanganga ku tumonisa kiadi.—Minku. 78:39; tanga Minkunga 103:13, 14.
6. Buidi Yave kamonisina ti widi wukubama muingi ku tulemvukila?
6 Yave widi wukubama muingi kulemvukila. Nandi wumvisanga ti mu kibila ki Adami, befu boso tutambula tsingulu yi disumu ayi lufua. (Loma 5:12) Tusa ba ko luaku voti vasaba ko mutu wunkaka, wulenda kutukula mu tsingulu ayoyo. (Minku. 49:7-9). Diawu Nzamb’itu yi luzolo, wuvanga dioso diambu muingi kutukula mu tsingulu beni. Diambu mbi nandi kavanga? Yoane 3:16 yintuba: Yave wufila Muan’andi wumueka to muingi kafuila mu kibila kitu. (Matai 20:28; Loma 5:19) Yesu wukitula va kibuangu kitu muingi katovuka ayi kafua—ayi muingi kakula baboso—ba kunlenkila kiminu. (Ebe. 2:9) Bukiedika, diba diambu diphasi kuidi Yave kumona Muan’andi kuviokila mu lufua lu zitsonhi ayi luphasi beni! Diawu boti Yave kasi ko wukubama muingi ku tulemvukila, khanu kasa bika ko Muan’andi wu luzolo kafuila mu kibila kitu.
7. Bifuani mbi bidi mu Kibibila bi batu bo Yave kalemvukila?
7 Mu Kibibila muidi bifuani biwombo bi batu, bo Yave kalemvukila. (Efe. 4:32) Kifuani kinani ngie beyindula? Ḿba ngie beyindula kifuani ki Ntinu Manase. Nandi wusumuka beni ayi wuvanga mambu mawombo mambi va meso ma Yave. Wutuadisa mbuongimini yi luvunu, wuvika bana bandi banga minkhailu kuidi zinzambi zi luvunu ayi wutunga bitumba biwombo bi zinzambi zi luvunu ku tempelo yi Yave. Diawu Kibibila kintubila: “Nandi wuvanga mambu mawombo mambi va meso ma Yave muingi kumfinga.” (2 Lusa. 33:2-7) Vayi, bo Manase kanhongina mu bukiedika masumu mandi, Yave wunlemvukila ayi wubue kumvutula va kimfumu kiandi. (2 Lusa. 33:12, 13) Mvandi ḿba beyindula mu kifuani ki Ntinu Davidi, wuvola disumu dingolo va meso ma Yave bo kavanga kitsuza ayi kavonda mutu. Vayi, bo Davidi kanhongina mu bukiedika masumu mandi ayi kakikinina zinzimbala ziandi, Yave mvandi wunlemvukila. (2 Samu. 12:9, 10, 13, 14) Bukiedika, tulenda ba lufiatu ti Yave widi wukubama muingi kulemvukila. Ayi dedi bo tuemmuena, nlemvu wu Yave, wawu to wulutidi kena nlemvu wu bankaka.
NLEMVU WU YAVE WAWU TO WULUTIDI
8. Mu kuba Mfundisi wulutidi, kibila mbi tulenda fiatila mu nlemvu wu Yave?
8 Yave widi “Mfundisi wu nza yimvimba.” (Ngene. 18:25) Mfundisi wumboti, wuntombuluanga kuvisa buboti mambu nsiku wuntuba. Ayi buawu Yave kadidi, kibila nandi widi Mfundisi ayi widi tho yi minsiku. (Yesa. 33:22) Vasi ko mutu wulutidi nduenga kena Yave, yi kuzaba mamboti ayi mambi. Mbi binkaka bintombuluanga kuidi mfundisi wumboti? Vantombuluanga muingi mfundisi kuzaba bivisa bioso ava kufundisa. Mu kutadila mambu amomo, Yave nandi to fueni kuba Mfundisi.
9. Mambu mbi Yave kamfionguninanga ava kabaka makani ma kulemvukila?
9 Mu kuba disuasana na mimfundisi mi batu, Yave wumvisanga bibila bioso ava diambu divitila kuidi nandi. (Ngene. 18:20, 21; Minku. 90:8) Nandi widi nduenga yoso yi kumona voti kukuwa mambu mo befu batu tulendi nunga ko. Ayi mvandi wumvisanga buidi mavanga ma mutu mantuadusuluanga mu nkuna kabutukila, mu mambu kalonguka, vama kayonzukila, mabanza ayi mayindu mandi. Yave mvandi zebi mambu madi mu mintima mi batu. Nandi wumvisanga mu bukiedika bibila, makani voti phuila yi kadika mutu. Vasi ko kiuma kisuama va meso ma Yave. (Ebe. 4:13) Diawu, nlemvu wu Yave wunkuizilanga mu mambu nandi kazebi mu mutu.
Yave widi wusonga ayi kasi ko luvasanu. Nandi bamfutanga ko muingi kalemvukila (Tala lutangu 10)
10. Kibila mbi tulenda tubila ti zimfundusu zi Yave zidi zisonga? (Deutelonomi 32:4)
10 Zimfundusu zi Yave zidi zisonga ayi nandi kasi ko luvasanu. Yave kalemvukilanga ko mutu mu kutadila kizizi kiandi, busina kadi voti mambu kazebi kuvanga. (1 Samu. 16:7; Yako. 2:1-4) Ni mutu kalendi kuika ko voti kufuta Yave muingi kanlemvukila. (2 Lusa. 19:7) Yave kabikanga ko mabanza ma nganzi voti ma kiunda matuadisa makani kambaka. (Eso. 34:7) Bukiedika Yave widi mfundisi wulutidi, kibila wumvisanga mambu moso matedi mutu voti mambu kadi mu kuviokila.—Tanga Deutelonomi 32:4.
11. Kibila mbi nlemvu wu Yave wididi disuasana na nlemvu wu batu?
11 Minsoniki mi matangu ma Kiebeleo bakikinina ti nlemvu wu Yave wawu wulutidi. Dedi, bawu basadila kikuma ki Kiebeleo kinsundula phila Yave kanlemvukilanga batu bansumukanga. Kikuma akiokio, kisintubila “ko phila mutu kanlevukilanga mutu yandi,” kibila Yave to widi lulendu lu kulemvukila mu bukiedika batu banhongina masumu mawu. Ndandu mbi tumbakanga bo Yave ka tulemvukilanga?
12-13. (a) Buidi tumbelanga bo Yave ka tulemvukila? (b) Ndandu mbi tumbakanga mu nlemvu wu Yave?
12 Bo tunkikinina ti Yave wu tulemvukila, tumbakanga mayangi, “ndembama ayi kilunzi kidiodila.” Vayi tulenda bakila to mawu kubika ti mu nlemvu tuntambulanga kuidi mutu wunkaka, vayi mu nlemvu “wunkuizilanga kuidi Yave.” (Mava. 3:19) Bo Yave ka tulemvukila, nandi wubue vutukanga kuba nkund’itu wufikama banga ti tusa sumuka ko.
13 Bo Yave ka tulemvukila, nandi katatamananga ko ku tusemba voti kubue tubambula moyo nzimbala tuvanga. (Yesa. 43:25; Yele. 31:34) Vayi Yave wuntatulanga masumu mitu “dedi bo khonzo yimbasikilanga muinha yididi yitatuka na khonzo yinkotilanga muinha.”b (Minku. 103:12) Bo tunyindula mu nlemvu wu Yave, tunkuitukanga ayi tuntondanga beni mu mawu. (Minku. 130:4) Vayi nani fueni tambula nlemvu wu Yave?
BANANI BALENDA TAMBULA NLEMVU WU YAVE?
14. Mbi tuma longuka mu makani Yave kambakanga muingi kulemvukila?
14 Dedi bo tuma muena, Yave kabakilanga ko makani ma kulemvukila mu kutadila boti disumu didi dingolo voti diluelu. Vayi tuma longuka ti Yave wunsadilanga ndueng’andi mu kuba Mvangi, Tho yi minsiku ayi Mfundisi muingi kubaka makani ma kulemvukila mutu. Vayi mbi Yave kantalanga muingi kulemvukila?
15. Dedi bummonisina Luka 12:47, 48, diambu mbi ditheti Yave kantalanga ava kabaka makani ma kulemvukila?
15 Diambu ditheti Yave kantadilanga muingi kulemvukila didi, boti mutu wuzaba ti mambu kabe vanga madi mambi. Yesu wusudikisa mawu bo katuba mambu madi mu Luka 12:47, 48. (Tanga.) Boti mutu wunkana kuvanga diambu dimbi, kheti mu kuzaba ti diawu dilenda nhongisa Yave, nandi widi mu kuvola disumu dingolo. Mu kutadila mutu wu phila ayoyo, Yave ḿba kalenda baka makani boti wunkuiza nlemvukila voti ndamba. (Malako 3:29; Yoa. 9:41) Vayi khumbu zinkaka, tumvanganga diambu dio tuzebi ti didi diambu dimbi. Vayi mu kutadila diambu adiodio, bukiedika ti tulenda tambula nlemvu wu Yave? Ngete! Vayi Yave wubue tadilanga diambu dinkaka.
Tulenda ba lufiatu ti Yave wala tulemvukila befu kunhongina mu bukiedika masumu mitu (Tala matangu 16-17)
16. Mbi binsundula kunhongina masumu ayi kibila mbi didi diambu dinkinza kuvanga mawu muingi kutambula nlemvu wu Yave?
16 Diambu dinkaka Yave kantalanga didi, boti mutu besumuka benhongina mu bukiedika masumu mandi. Mbi binsundula kunhongina masumu? Kunsundula “kubalula mayindu, mavanga ayi makani.” Mvandi kunsundula kuba mu kiunda kingolo mu kibila ki mambu mambi kabe vanga voti kuba mu kiunda kibila kasa vangila ko mambu mu phila yifuana. Mutu wunhonginanga masumu, wumbanga beni mu kiunda kubika ti mu masumu kabe vola, vayi kibila kabe vangila diambu dimbi voti kabe bela wulebakana mu kiphevi. Tebuka moyo ti Ntinu Manase ayi Ntinu Davidi bavola masumu mangolo vayi kheti bobo, Yave wuba lemvukila kibila bawu banhongina mu bukiedika masumu mawu. (1 Minti. 14:8) Bukiedika, Yave wuntombanga kumona bivisa boti mutu benhongina mu bukiedika masumu mandi muingi kanlemvukila. Vayi vasintombulu ko to kuba mu kiunda mu kibila ki mambu tube vanga, vayi kuba bakubama muingi kuvanga dioso diambu dintombulu muingi kubalula zikhadulu zitu.c Vayi ndoko tumona kibila kinkaka Yave kantalanga muingi kulemvukila.
17. Mbi binsundula kuvilula madiela ayi kibila mbi tufueti bikila kuvutukila zio ziawu zinzimbala? (Yesaya 55:7)
17 Kuvilula madiela diawu diambu dinkaka dinkinza Yave kantalanga muingi kulemvukila mutu. Mbi binsundula kuvilula madiela? Kunsundula “kubika disumu.” Mu thubulu yinkaka yidi buka mutu wumbika nzila yimbi muingi kulandakana nzila yisulama yi Yave. (Tanga Yesaya 55:7.) Nandi kafueti bika mayindu mambi ayi kutuadusu mu mayindu ma Yave. (Loma 12:2; Efe. 4:23) Mvandi kafueti baka makani ma kubika mayindu ayi mavanga mambi. (Kolo. 3:7-10) Bukiedika, mu kibila ki kiminu tuidi mu Yesu Klisto, Yave wu tulemvukilanga ayi wu tuvedisanga mu masumu. Nandi wala tulemvukila na kumona ti tuidi mu kuvanga mangolo muingi kubalula nzingulu’itu.—1 Yoa. 1:7.
BA LUFIATU MU NLEMVU WU YAVE
18. Mambu mbi tuma longuka matedi nlemvu wu Yave?
18 Ndoko tufiongunina mambu mankinza tuma longuka. Yave nandi to mutu wu Tulemvukilanga mu bukiedika mu nza yimvimba. Mu kutala mambu amomo mbi tulenda tuba? Theti, Yave widi wukubama muingi kulemvukila. Dimuadi, nandi zebi mamoso matedi befu. Zebi buboti nkuna tubutukila ayi widi wukubama muingi ku tulemvukila befu kunhongina masumu mitu. Ayi dintatu, bo Yave ka tulemvukila nandi wunsukulanga masumu mitu, dedi bo tunsukudilanga zindonga. Mawu ma tusadisanga kuba kilunzi kidiodila ayi kubaka lunungu va meso mandi.
19. Kheti tuidi bankua masumu ayi tunkuiza tatamana kusumuka, kibila mbi tulenda bela mu mayangi?
19 Bukiedika, bo tuidi bankua masumu tunkuiza tatamana kusumuka. Vayi kheti bobo, tulenda baka khindusulu mu mambu madi mu Perspicaz Volume 1, tsielu 210, mantuba: “Bo Yave kadi nkua kiadi nandi zebi kulebakana ku bisadi biandi. Ayi kasintomba ko muingi ba kifundisanga beni mu kibila ki zinzimbala bamvanganga zinkuizilanga mu disumu batambula. (Minku. 103:8-14; 130:3) Ba kutatamana kudiatila mu zinzila zi Yave, balenda ba mu mayangi. (Fili. 4:4-6; 1 Yoa. 3:19-22).” Amomo madi mambu makhindusulu!
20. Mbi tuala longuka mu dilongi dinlanda?
20 Tuntondanga beni Yave bo kadi wukubama muingi ku tulemvukila mu thangu tunhongina masumu mitu. Buidi tulenda landikinina kifuani ki Yave? Buidi phila tunlemvukila bankaka yilenda bela dedi mueka na Yave, vayi disuasana mbi didi? Kibila mbi didi diambu dinkinza kuvisa disuasana didi mu nlemvu wu batu ayi nlemvu wu Yave? Tunkuiza baka mimvutu mi biuvu abiobio, mu dilongi dinlanda.
NKUNGA 45 Mayindu ma Tsi Ntim’ami
a Mu Diambu diandi, Yave wu tukamba ti nandi widi wukubama muingi kulemvukila batu banhonginanga mu bukiedika masumu mawu. Vayi kheti bobo, khumbu zinkaka tummonanga ti tuisi ko bafuana muingi kutambula nlemvu’andi. Mu dilongi adidi, tuemmona kibila mbi tulenda bela lufiatu ti Nzambi widi wukubama muingi ku tulemvukila, bo tunhongina mu bukiedika masumu mitu.
b Taka buku Achegue-se a Jeová, kapu 26, lutangu 9.
c TSUDUKUSU YI BIKUMA: “Kunhongina masumu” kunsundula kubalula mayindu, phila tuaba natina luzingu kumbusa, tuaba yindudilanga voti kuvanga mambu mo tukhambu nunga kuvanga. Kunhongina mu bukiedika masumu kuntuadisanga ndandu.