DILONGI 45
NKUNGA 111 Mambu ma Tuvananga Mayangi
Tatamana Kuba mu Mayangi bo Wunkeba Batu Bama Nuna Voti Bimbevu
‘ Bo bamvatanga na matsuela, bala vela mu mayangi.’—MINKU. 126:5.
MAMBU TUANLONGUKA
Tuemmona buidi zikhomba bankebanga batu bama nuna ayi bimbevu balenda tatamana mu mayangi.
1-2. Buidi Yave kantadilanga bo bankebanga batu banzolanga? (Zingana 19:17) (Tala mvandi zifoto.)
KHOMBA mueka wunkalanga ku Korea bantedilanga Jin-yeol wutuba: “Tona tukuelana minu ayi nkazi’ama tueka 32 di mimvu. Vayi mu mimvu mitanu, minu yikunkiebanga mu kimbevu kiandi. Nandi widi mbela mueka yimlebikisanga binama bi nyitu. Minu yimvuanga nkinza nkazi’ama ayi yinzolanga kunkeba. Kadika builu, nandi wunlalanga va kika ki kimbevu ku nzo’itu ayi minu yimbanga va khonzo’andi ayi yikunsimbanga mu koko bo tunlala.”
2 Ngie wunkebanga mutu wunzolanga dedi matata maku, nkazi’aku, muan’aku voti nkundi’aku? Boti buawu, ngie widi luaku lu kuba sadisa mu mambu bankuiza tomba. Ayi bo wumvanga mangolo muingi kukeba mutu wunzolanga, ngie wummonisa ti widi wukuikama mu Yave. (1 Ti. 5:4, 8; Tia. 1:27) Vayi kheti bobo, kukeba batu bambela voti bama nuna, kulenda ba diambu diphasi. Khumbu zinkaka wulenda mona buka ti ngie to widi mu kutovuka. Kheti thangu zinkaka ngie wulenda seva muingi bankaka bamona, vayi ku tsi ntima ngie widi mu kiunda. (Minku. 6:6) Kheti batu balendi visa ko ziphasi widi mu kuviokila, ba lufiatu ti Yave wumvisanga mawu. (Dedikisa na Mbasukulu 3:7.) Yave wumvuanga nkinza mangolo moso wumvanganga muingi kukeba batu wunzolanga. (Minku. 56:8; 126:5) Mu kibila akiokio nandi wunkuiza kusakumuna.—Tanga Zingana 19:17.
Ngie wunkebanga bimbevu voti batu bama nuna? (Tala lutangu 2)
3. Mambu mbi maphasi Abalahami ayi Sara baviokila mu kukeba Tera?
3 Mu Kibibila muidi bifuani bi babakala ayi bi bakietu bakeba batu banzolanga. Tala kifuani ki Abalahami ayi Sara. Bo bawu babotuka ku divula di Ur, tata wu Abalahami Tera, wuba 200 di mimvu mvandi wuba landakana. Bawu baba kuenda ku divula di Haran diba kinanu ki 960 di zikilometro. (Ngene. 11:31, 32) Abalahami ayi Sara baba zolanga Tera, vayi diba diambu diphasi kunkeba bulutidi mu viage. Kibila ḿba bawu bavanga viage mu zi kamela ayi mu bibulu binkaka. Diawu, mu kuba kiboba diba diambu diphasi kuidi Tera. Tulenda tuba ti khumbu zinkaka ḿba Abalahami ayi Sara bavonga mu kukeba Tera. Boso kuandi bubela, Yave wuba vana mangolo baba tomba. Dedi bo Yave kasadisila Abalahami ayi Sara, nandi mvandi wunkuiza kusadisa ayi ku kuvana mangolo.—Minku. 55:22.
4. Mbi tunkuiza tubila mu dilongi adidi?
4 Khadulu yi mayangi yilenda sadisa mutu wunkiebanga biboba ayi bimbevu kukindama. (Zinga. 15:13) Mutu widi mu mayangi wuntatamananga kuba mayindu mafuana kheti mu mambu maphasi kamviokila. (Tia. 1:2, 3) Buidi wulenda kunina khadulu ayoyo? Phila yimueka yidi mu kufiatila mu Yave ayi kundinda muingi ka ku sadisa kuba mayindu mafuana. Mu dilongi adidi tunkuiza mona mambu zikhomba bankiebanga bimbevu ayi biboba balenda vanga muingi batatamana kuba mu mayangi. Mvandi tunkuiza tubila buidi bankaka balenda ku basadisila. Vayi theti tuemmona, kibila mbi zikhomba bankiebanga bimbevu ayi biboba bafueti tatamana kuba mu mayangi ayi mambu mbi malenda dekula mayangi mawu.
KUKEBA BIMBEVU AYI BATU BAMA NUNA KULENDA DEKULA MAYANGI
5. Kibila mbi zikhomba bankiebanga bimbevu ayi batu bama nuna bafueti tatamana kuba mayangi?
5 Zikhomba bankiebanga bimbevu ayi batu bama nuna ba kuzimbisa mayangi mawu, balenda ba mu kiunda ayi kuvonga. (Zinga. 24:10) Ma kumonika, bawu basinkuiza monisa ko zikhadulu zimboti kuidi batu badi mu kukeba. Mambu mbi malenda dekula mayangi ma zikhomba bankiebanga bimbevu ayi batu bama nuna?
6. Kibila mbi batu bankiebanga bimbevu voti batu bama nuna bambelanga bavonga?
6 Zikhomba bankiebanga bimbevu voti batu bama nuna balenda vonga. Khomba mueka bantedilanga Leah wutuba: “Kheti kilumbu kilenda ba kimboti vayi kukeba batu bama nuna voti bimbevu dilenda ba diambu diphasi. Kutsuka kilumbu yimbanga beni wuvonga muingi kuvanga dioso diambu, ayi thangu zinkaka yinunganga ko ni kheti kufila mensagem.” Bankaka bammonanga phasi kubaka thangu yi kuvunda kheti vantombulu kuvanga mawu. Khomba mueka bantedilanga Inés wutuba: “Yimvanganga beni mangolo muingi yinunga kulala. Va builu khumbu ziwombo yinkotukanga muingi kukeba nkuekizi’ama. Mu kibila akiokio minu ayi nnuni’ama tusiala bue baka ko thangu muingi kukota mu ziferia.” Ayi zikhomba zinkaka bankiebanga bimbevu ayi batu bama nuna, bavitikanga ko thumusunu muingi kubasika na bankaka voti kuvanga biyeku mu kimvuka kibila bankiebanga batu banzolanga. Mu kibila akiokio bawu balenda kuyimuena baveka.
7. Kibila mbi zikhomba bankiebanga bimbevu voti batu bama nuna banuananga na mayindu ma kiunda voti kuyivana foto?
7 Zikhomba bankiebanga bimbevu voti batu bama nuna balenda nuana na mayindu ma kiunda voti kuyivana foto. Khomba mueka bantedilanga Jessica wutuba: “Yinnuananga na mayindu ma ku khambu nunga kuvanga mamoso yitidi kuvanga. Kubotula thangu muingi kuyikeba minu veka yi kuphanganga kuyindula ti yisimvua ko nkinza mutu yidi mu kukeba.” Bankaka bayivananga beni foto mu ntindu mambu badi mu kuviokila ayi bankaka banbanga mu kiunda mu kukhambu nunga kusadisa batu banzolanga mu ziphila zioso. Ayi bankaka mvandi bayivananga foto mu kibila ki kiunda voti nganzi bo batu badi mu kukeba ba kuba tubilanga mambu makhambu fuana. (Tia. 3:2) Khumbu zinkaka, zikhomba bankiebanga bimbevu voti batu bama nuna bambanga mu kiunda mu kuzaba ntindu batu bawu baba ava kubua mu kimbevu beni. Khomba mueka bantedilanga Barbara wutuba: “Diambu dilutidi phasi kuidi minu didi, kumona mutu yinzolanga kubua mu kimbevu kingolo.”
8. Vana kifuani kimmonisa buidi kuvutula matondo kuidi batu bankebanga bimbevu voti batu bama nuna, wu ku basadisanga.
8 Zikhomba bankiebanga bimbevu voti batu bama nuna balenda muena ti baba vuanga ko nkinza. Kibila mbi? Kibila thangu zinkaka baba tondanga ko mu mangolo bamvanganga muingi kukeba batu banzolanga. Kuba tonda ayi kuba nyunga kulenda kuba sadisa (1 Te. 5:18) Khomba mueka bantedilanga Melissa wutuba: “Khumbu ziwombo yaba banga mu nganzi ayi yabe dilanga. Vayi bo batu yinkiebanga ba kuthondanga, minu yimbanga mu mayangi. Mambu bantubanga ma kutsadisanga kuba mu mayangi muingi mu kilumbu kinlanda yiba phuila muingi kuba keba.” Khomba mueka bantedilanga Ahmadu wutuba buidi kambelanga bo ba kuntondanga mu mangolo kamvanganga. Nandi ayi nkazi’andi bankiebanga muan’awu khazi widi mbela yi mathuku. Nandi wutuba: “Kheti nandi kavisanga ko mambu moso tumvanganga muingi kunkeba, vayi tumbanga mu mayangi bo nandi ka tuzabikisanga ti wu tuzolanaga ayi wumvuanga nkinza mambu tumvanganga.”
BUIDI BU KUTATIMININA MU MAYANGI
9. Buidi zikhomba bankebilanga bimbevu voti batu bama nuna balenda zaba ndilu’awu?
9 Zaba ndilu’aku. (Zinga. 11:2) Thangu’itu ayi mangolo mitu madi ndilu. Diawu, tsikika ndilu mu mambu wulenda nunga kuvanga ayi mu mambu wulendi nunga ko. Boti batu bankaka bakivana muingi ku kusadisa, vitika lusalusu luawu. Khomba mueka bantedilanga Jay wutuba: “Tulendi nunga ko kuvanga mambu mawombo mu khumbu yimueka to. Kuzaba ndilu’itu kunkuiza tusadisa kutatamana mu mayangi.”
10. Kibila mbi zikhomba bankebanga bimbevu bafueti ba nduenga? (Zingana 19:11)
10 Ba nduenga. (Tanga Zingana 19:11.) Ngie kuba nduenga wunkuiza tatamana wuvumbama. Mutu widi nduenga, wumvanganga mangolo muingi kuvisa kibila mbi mutu kadi mu kukeba kantubila voti kamvangila mambu. Mu kibila ki kimbevu kingolo, batu balenda tuba voti kuvanga mambu mu khambu yindula. (Nkt. 7:7) Dedi, mutu widi wuzabakana mu kuba mutu wumboti wumvuanga nkinza mabanza ma bankaka, kalenda tuba mambu ma khambu fuana mu khambu zaba. Ngie wulenda nunga kusadisa mutu widi kimbevu kingolo ngie kubotula thangu muingi kulonguka matedi mbela mutu beni kadi. Bo wunluta visa mbela beni, mvandi wunkuiza zaba ti thangu zinkaka mutu kalenda vanga mambu makhambu fuana, bakana ko mu lutia luandi vayi mu kibila ki mbela kadi.—Zinga. 14:29.
11. Mambu mbi malutidi nkinza zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna bafueti vanga kadika kilumbu? (Minkunga 132:4, 5)
11 Botula thangu muingi wukindisa kikundi kiaku na Yave. Khumbu zinkaka vankuiza tombulu kubika kuvanga mua mambu muingi kutsikika thalu mu “mambu malutidi nkinza.” (Fil. 1:10) Wumueka mu mambu malutidi nkinza madi kukindisa kikundi kiaku na Yave. Ntinu Davidi wutula mbuongimini yi Yave va theti mu luzingu luandi. (Tanga Minkunga 132:4, 5.) Bobuawu mvandi, didi diambu di nkinza ngie kubotulanga thangu kadika kilumbu muingi kutanga Kibibila ayi kusambila. Khomba mueka wunkietu bantedilanga Elisha wutuba: “Kusambila, kutanga matangu ma Kibibila ma khindusulu ayi kuyindula mu mawu, ma kutsadisanga kutatamana mu mayangi. Nsambu widi tho yi khindusulu kuidi minu. Diawu yinsambilanga kuidi Yave kadika kilumbu muingi yiba wuvumbama.”
12. Kibila mbi zikhomba bankebanga bimbevu ayi batu bama nuna bafueti botulanga thangu muingi kukeba buvinya buawu?
12 Botulanga thangu muingi kukeba buvinya buaku. Zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna, balenda mona phasi kuyikieba baveka, kibila basi ko thangu yiwombo muingi kuesumba bidia bimboti ayi kulamba. Vayi kudia bidia bimboti ayi kuvanga zi exercicios kulenda ku basadisa kuba buvinya bumboti ayi mayindu mamboti. Diawu, sadila thangu’aku muingi kudia bidia bimboti ayi kunyikuna binama bi nyitu. (Efe. 5:15, 16) Mvandi botulanga thangu muingi kulala. (Nkt. 4:6) Bantubanga ti kulala mu thangu yifuana kulenda dekula mayindu ma tukuazulanga ayi kulenda tusadisa kununga mawu. Mvandi vantombualanga kubotula thangu muingi kuvuvisa nkadu. (Nkt. 8:15) Mutu mueka wunkebanga bimbevu wutuba mambu ma kunsadisanga kuba mu mayangi. Nandi wutuba: “Bo yimbakanga luaku, yimbasikanga nkadu muingi kuetala mbasukulu muinya. Mvandi khumbu mueka mu kadika ngonda yimbotulanga thangu muingi yibasika na bakundi bama.”
13. Kibila mbi didi diambu dimboti kuseva? (Zingana 17:22)
13 Ba kifu ki kusevanga. (Tanga Zingana 17:22; Nkt. 3:1, 4) Kuseva kulenda sadisa mutu kuba buvinya ayi mayindu mamboti. Bo tunkeba bimbevu voti batu tunzolanga, ḿba mambu masinkuiza monika ko mu phila tunyindudila. Vayi befu kuba kifu ki kuseva, tuisinkuiza mona beni phasi kukindama bo mambu makhambu fuana mammonika. Ayi kuseva va kimueka na mutu tuidi mu kukeba, kunkuiza tusadisa kuba bukundi bumboti.
14. Buidi kukoluka na nkundi wufikama kulenda ku kusadisila?
14 Yoluka na nkundi wufikama. Kheti mu mangolo wumvanga muingi kukeba mutu wunzolanga, khumbu zinkaka ngie wulenda kuazuka. Ma kumonika buboti beni kuzabikisa mabanza maku kuidi nkundi’aku wufikama, no wunkuiza visa mambu widi mu kuviokila. (Zinga. 17:17) Mvibudulu’andi mu kukuwa mabanza maku ayi mambu kankuiza kukamba, ḿba mawu ngie wuntomba muingi wutatamana kuba mu mayangi.—Zinga. 12:25.
15. Buidi kutsikika thalu mu kivuvu kitu, ku tutuadisanga mayangi?
15 Wukiyindula kuzingila ku paladizu na mutu widi mu kukeba. Tebuka moyo ti kiyeku ki kukeba bimbevu voti batu bama nuna kialasa kadidila ko, kibila Yave kasa tuvangila ko muingi tu tovukanga. (2 Ko. 4:16-18) “Tuntelimina luzingu lukiedika ayi lu mayangi”. (1 Ti. 6:19) Ngie wunkuiza yangalala ngie kusolula na mutu widi mu kukieba matedi mambu munkuiza vanga va kimueka mu nza yimona. (Yesa. 33:24; 65:21) Khomba mueka bantedilanga Heather wutuba: “Yinkolukanga na batu yinkebanga ti mua nkadu to wunkhambu, befu tuala duma zithinu va kimueka ayi kudiata mu mvelu. Tuala vanga mawombo dedi, kuvanga mapha, kulamba, ayi mambu mankaka va kimueka na batu tunzolanga bala vulubuka. Ayi va kimueka tuntondanga Yave mu kivuvu kimboti katuvana.”
BUIDI BANKAKA BALENDA SADISILA?
16. Buidi tulenda sadisila zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna mu kimvuka? (Tala mvandi foto.)
16 Sadisa zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna kubaka thangu muingi kukeba zitsatu ziawu. Zikhomba zi kimvuka balenda kuyivana muingi kusadisa khomba wunkebanga mutu kanzolanaga kabaka thangu muingi kuyikeba naveka. (Nga. 6:2) Minsanuni minkaka bavanga thuadusulu kadika sabala, muingi kusadisa khomba wunkebanga bimbevu voti batu bama nuna. Khomba mueka bantedilanga Natalya, wunkebanga nnuni’andi widi kikata wutuba: “Khomba mueka mu kimvuka wunkuizanga khumbu wadi kadika sabala ku nzo’itu muingi kuviokisa thangu na nnuni’ami. Bawu bansamunanga va kimueka, bansolulanga, ayi mvandi bantalanga zifilme va kimueka. Nnuni’ma wunzolanga beni mambu amomo ayi mawu ma kuphananga thangu muingi kukeba zitsatu ziama ayi kukangala nkadu.” Khumbu zinkaka valenda tombulu kukivana muingi kuviokisa builu na mutu widi kimbevu voti bununu muingi khomba wu kunkebanga kabaka bu kuladila.
Mbi wulenda vanga muingi wusadisa zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna mu kimvuka kiaku? (Tala lutangu 16)a
17. Buidi tulenda sadisila zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna kubaka ndandu mu zikhutukunu?
17 Sadisa zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna kubaka ndandu mu zikhutukunu. Zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna babakanga ko dandu yiwombo mu zikhutukunu zi kimvuka, zi divula ayi zi mavula kibila badi bafietakana mu kukeba batu banzolanga. Zikhomba zi kimvuka balenda kukivana muingi kusadisa khomba beni, mu kukala yawu va kimueka mu thangu zikhutukunu. Ayi boti kuba, balenda kukivana muingi benda ku nzo mutu beni muingi kue sadisa khomba wunkebanga bimbevu voti batu bama nuna, kabaka luaku lu kulandakana zikhutukunu.
18. Mbi binkaka tulenda vanga muingi kusadisa zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna?
18 Nyunga zikhomba bankebanga bimbevu voti batu bama nuna ayi wuba natanga mu minsambu. Bakulutu ba kimvuka bafueti kue talanga zikhomba aziozio. (Zinga. 27:23) Boso kua bubela, befu boso mu kimvuka tufueti nyunganga zikhomba aziozio bankebanga bimbevu voti batu bama nuna. Mvandi tufueti dinda kuidi Yave mu nzila nsambu muingi ka bakindisa ayi ka basadisa batatamana mu mayangi.—2 Ko. 1:11.
19. Mambu mbi tuntelimina?
19 Yave wambelama kumanisa kiunda ayi bidilu bi batu boso bantovuka. Bimbevu ayi lufua biala mana. (Nzai. 21:3, 4) Bikata biala zotuka. (Yesa. 35:5, 6) Ziphasi zi bununu ayi zi kukeba bimbevu ayi batu bama nuna, mvandi ziala mana. (Yesa. 65:17) Vayi bo tuntelimina mambu beni mamonika, tulenda ba lufiatu ti Yave kalasa tukuekula ko. Befu kutatamana kufiatila mu nandi muingi tubaka mangolo, nandi wala tusadisa “kukindama mu mvibudulu ayi mu mayangi.”—Kolo. 1:11.
NKUNGA 155 Mayangi Mala Kadidila Mvu ka Mvu
a MAMBU MADI MU FOTO Va : Zikhomba wadi zi bakietu bayenda kuetala khomba yinkietu yima nuna muingi khomba wu kunkebanga kabaka thangu muingi kubasika.