Marzo
Domingu 1 de marzo
Lii runi controlarluʼ cani (1 Crón. 29:12).
Primé ne guiropa capítulo stiʼ Génesis cusiidiʼ ni laanu qué ñuu guendapobre, guirutiʼ nidxibi ne guirutiʼ nuquiichináʼ binni ndaaniʼ Paraísu que. Gupa Adán ne Eva stale libertad ni ñuulaʼdxiʼ stale binni ñapa tiempu riʼ. Qué ñuucabe xizaa pur ni gócabe, pur dxiiñaʼ, pur guendahuará o guendaguti (Gén. 1:27-29; 2:8, 9, 15). Ti cosa risaca ni naquiiñeʼ gánnanu nga Jiobá si napa libertad para guni guiráʼ cosa purtiʼ qué gápabe límite. Ne zacá ni purtiʼ laabe bizaʼbe guiráʼ ni nuu, laabe nga ni jma napa poder ne nácabe Rey stiʼ universu (1 Tim. 1:17; Apoc. 4:11). Nga runi, qué zanda guchaaganu libertad ni napa Jiobá ne ni napa binni guidxilayú ne cani nuu guibáʼ purtiʼ laacaʼ nápacaʼ límite. Cadi guiaandaʼ laanu Jiobá si nga napa derechu para quixhe límite o guiníʼ xii nga ni jneza, ni naquiiñeʼ gaca o pa napa tuuxa razón para guni xiixa. Ne nga nga ni bíʼnibe dede dxi bizaʼbe guiráʼ ni nuu. w18.04 4 párr. 4, 6
Lunes 2 de marzo
Guizáʼ sicarú nga ñee binni ni ziné diidxaʼ nacubi ne galán (Is. 52:7).
Tiempu riʼ, cayuni huantarnu purtiʼ cayacané Jiobá laanu (2 Cor. 4:7, 8). Peru guiníʼ íquenu xi runi ca binni ni qué gapa amistad stiʼ Dios para gudxiilucaʼ ca guendanagana sticaʼ. Cásica Jesús, laanu laaca rianu binni, nga runi rinenu ca «diidxaʼ nacubi ne galán de xiixa ni jma sicarú» ra nuucaʼ. Gápanu paciencia ca estudiante stinu. Cadi guiaandaʼ laanu zándaca deruʼ primé biaje gunadiágacabe ca ni dxandíʼ rusiidiʼ Biblia, ni maʼ runibiáʼ chaahuinu. Ne stale de ca estudiante raca nagana para laacaʼ gusaanacaʼ ni runi crecaʼ purtiʼ riníʼ íquecaʼ racané ni chuʼcaʼ tobi si né familia sticaʼ, cultura sticaʼ ne ca binni xquídxicaʼ. Ante guinábanu ti binni gusaana xiixa creencia, primeru caquiiñeʼ gacanenu laa gusisaca ca ni rusiidiʼ Biblia, ni zeeda gaca cosa nacubi para laa. Zándaca oracaruʼ nga chuʼbe dispuestu gusaanabe ni runi crebe. Peru zándaca tidiʼ ti tiempu para guizaaca ni bizéʼtenu riʼ (Rom. 12:2). w19.03 22, 23 párr. 10, 12; 24 párr. 13
Martes 3 de marzo
Lii nga Xiñee ni rusieche naa (Mar. 1:11).
Cásica bisihuinni Jiobá nadxii Jesús ne biʼniʼ animar laabe la? laanu laaca naquiiñeʼ guyúbinu oportunidad para guni animarnu xcaadxi ne gannaxhiinu laacaʼ (Juan 5:20). Guizáʼ riéchenu ora rusihuinni ti binni ni nadxii laanu napa cariñu laanu ne runi felicitar laanu pur xiixa galán ni bíninu. Nga runi, laaca caquiiñeʼ gannaxhiinu ne guni animarnu familia stinu ne ca hermanu de ra congregación. Pa gúninu ni la? zacanenu laacabe iguidxi fe stícabe ne gácacabe leal Jiobá. Ne nabé risaca guni animar ne guni felicitar ca padre ca xiiñicaʼ de guidubi ladxidoʼcaʼ ne gusihuínnicaʼ nadxiicaʼ laacabe. Zacá zacanecaʼ laacabe guni progresárcabe. Ora guníʼ Jiobá, «lii nga Xiñee [...,] ni rusieche naa», bisihuínnibe zuni Jesús ni nabe. Pa gupa Jiobá stale confianza Xiiñiʼ la? laanu laaca zanda chuʼnu seguru zuni cumplir Jesús guiráʼ ca promesa stiʼ Jiobá (2 Cor. 1:20). Ora guiníʼ íquenu pabiáʼ guca Jesús fiel Jiobá, racané ni laanu chuuláʼdxinu guizíʼdinu jma de laabe ne chinándanu ejemplu stibe (1 Ped. 2:21). w19.03 8 párr. 3; 9 párr. 5, 6
Miércoles 4 de marzo
Purti rudii Espíritu Santu enda nabani cani ma nuu né Cristu Jesús tobi si, ne zacá ma bilá ca de lu ná pecadu ni rudii enda Guti (Rom. 8:2).
Ora rudii tuuxa laanu ti regalu risaca, rudiʼnu xquíxepeʼ laa. Dxi gulee Jiobá ca israelita de Egipto, casi ñaca nusigáʼdebe laacaʼ libertad sticaʼ. ¿Xi biʼniʼ ca israelita yaʼ? Chupa chonna beeu despué de gulee Jiobá laacabe de esclavu, bizulú bixuiʼlúcabe guiráʼ guendaró ne ni reʼ binni ndaaniʼ guidxi Egipto, ne qué ñuuláʼdxicabe ni bidii Jiobá laacabe. Dede guyuucaʼ nibiguétacaʼ Egipto. Para laacabe jma risaca benda, pepinu, xandié, cebolla, cebolla guixi ne aju que libertad ni nápacaʼ para guni adorarcaʼ Jiobá. Nga runi, qué ridxagayaanu xiñee bidxiichiné Jiobá laacabe (Núm. 11:5, 6, 10; 14:3, 4). Ni bizaaca ca israelita riʼ, zanda gusiidiʼ ni laanu ti cosa nabé risaca. Nga runi, guluu apóstol Pablo gana laanu cadi gusiáʼndanu pabiáʼ risaca libertad ni maʼ bidii Dios laanu pur Jesucristu, Xiiñibe (2 Cor. 6:1). w18.04 9, 10 párr. 6, 7
Jueves 5 de marzo
Nadxii Jiobá ni jneza. Dxaʼ tipa amor leal stibe lu guidubi guidxilayú (Sal. 33:5).
Guiranu racaláʼdxinu guni sentirnu nuu tu nadxii laanu ne guni tratárcabe laanu jneza. Ora qué runi tratárcabe laanu né guendarannaxhii ne runi sufrirnu injusticia, zándaca qué zadxélanu xi gúninu ne dede guiníʼ íquenu qué iquiiñenu. Nanna Jiobá racalaʼdxiʼ guiráʼ binni chuʼ tu gannaxhii laa (Sal. 33:5). Nuunu seguru guizáʼ nadxii Jiobá laanu ne racaláʼdxibe guni tratárcabe laanu jneza. Nánnanu zacá ni pur Ley bidii Jiobá Moisés para ca israelita. Ora guni estudiarnu Ley mosaica, rizíʼdinu nadxii Dios stinu laanu (Rom. 13:8-10). ¿Xiñee zanda guininu gucuá Ley mosaica que pur guendarannaxhii yaʼ? Purtiʼ runi Jiobá guiráʼ ca cosa ca pur guendarannaxhii (1 Juan 4:8). Biree jma de xhoopaʼ gayuaa ley que lu guiropaʼ mandamientu riʼ: gunnaxhii Dios ne gunnaxhii prójimo stiluʼ (Lev. 19:18; Deut. 6:5; Mat. 22:36-40). Nga runi, cada tobi de ca ley ca rusihuinni guendarannaxhii stiʼ Jiobá. w19.02 20, 21 párr. 1-4
Viernes 6 de marzo
Ra nuu ni risaca para laatu la? raqueca nuu ladxidóʼ to (Mat. 6:21).
Gupa Job stale cuidadu ora biʼniʼ tratar ca gunaa (Job 31:1). Nánnabe cadi jneza diʼ gudiibe atención ni maʼ cadi naquiiñeʼ gudiibe sti gunaa ni cadi xheelabe. Ca dxi riʼ, nabáninu ndaaniʼ ti guidxilayú ni nabé runi tentar laanu né stale práctica sexual. Yanna, ¿ñee zúninu cásica biʼniʼ Job ne qué zudiʼnu atención ni cadi naquiiñeʼ gudiʼnu sti binni ni cadi xheelanu la? Ra tiica si nuunu, ¿ñee zuuyadxinu ora guihuinni intiica imagen sexual o ni napa pornografía la? (Mat. 5:28). Pa gusihuínninu autodominio guiráʼ dxi, zacané ni laanu gácanu íntegro. Bisihuinni Job ruzuubaʼ diidxaʼ pur modo biʼyaʼ ca cosa material. Laabe guniʼbe ñanda ñuni castigar ca juez laabe pa ñápabe confianza ca cosa material stibe (Job 31:24, 25, 28). Yanna riʼ, nabé materialista binni. Pa gácanu equilibradu né bueltu ne ca cosa material ca casi ná Biblia la? zacané ni laanu guquídxinu deseu stinu de gácanu binni de integridad (Prov. 30:8, 9; Mat. 6:19, 20). w19.02 6, 7 párr. 13, 14
Sábadu 7 de marzo
Cásica nadxii Bixhoze naa zacaca nadxiee laatu (Juan 15:9).
Lu guiráʼ ni biʼniʼ Jesús bisihuinni pabiáʼ nadxii Jiobá laanu (1 Juan 4:8-10). Pur nadxii Jesús laanu nga bidii xquendanabani pur laanu. Nga runi pa ungidu laanu o pa nácanu de ca «xcaadxi dendxu», zanda cueendunu ni galán pur sacrificiu ni biʼniʼ Jiobá ne Jesús pur laanu purtiʼ nadxiicaʼ laanu (Juan 10:16; 1 Juan 2:2). Guidúʼyanu ximodo biene ne gunnaxhii Jesús ca discípulo stiʼ pur modo biʼniʼ últimu Guendaroxhi stiʼ Señor que. Casi maʼ bidúʼyanu, qué ñuni mandar Jesús ca xpinni ni bibí gúnicaʼ ti eventu nagana, sínuque ti guendaroxhi sencillu. Ne ra zidiʼdiʼ iza, rietenalaʼdxiʼ ca xpinni Jesús guendaguti stiʼ guiráʼ iza neca nápacaʼ stale guendanagana, o nuu tiru neca nuucaʼ ndaaniʼ cárcel (Apoc. 2:10). ¿Ñee rúnicabe ni biʼniʼ mandar Jesús laacabe la? Rúnicabe ni pue. Qué rusaana cani dxandíʼ xpinni Cristu de guietenaláʼdxicaʼ guendaguti stiʼ Jesús. w19.01 24 párr. 13-15
Domingu 8 de marzo
Zánnatu ni dxandíʼ ne ni dxandíʼ ca zuni ni laatu libre (Juan 8:32, TNM).
Racané ni dxandíʼ laanu para cadi gúninu ni runi ca religión falsu, para cadi guiníʼ íquenu casi riníʼ ique binni ne cadi guni crenu ca cosa ni zeeda de espiritismo. Laaca maʼ biʼniʼ prometerbe zudiibe libertad lii cásica libertad napa ca xiiñiʼ Dios (Rom. 8:21). Peru yanna riʼ laaca zanda guni disfrutarnu de libertad riʼ. ¿Ximodo yaʼ? Ora rinándanu ni rusiidiʼ Jesucristu laanu (Juan 8:31). Zacá zunibiaʼluʼ ni dxandíʼ, cadi purtiʼ si caziidiluʼ ni, sínuque purtiʼ cayúniluʼ ni lu xquendanabániluʼ. Lu guidxilayú malu riʼ, dede guendanabani ni ruluíʼ galán qué rindaa peʼ ni stale tiempu. Guirutiʼ ganna xi chiguizaaca guixíʼ (Sant. 4:13, 14). Nga runi, ni jma risaca caquiiñeʼ gúninu nga sanu lu neza ni zudii laanu «enda nabani ni qué zaluxe» (1 Tim. 6:19). Qué runi obligar Dios laanu sanu lu neza stiʼ. Cada tobi de laanu caquiiñeʼ guni decidir pa zúninu ni. Nga runi, biʼniʼ stipa pur guicaaluʼ guiráʼ ni cudii Jiobá (Sal. 16:5). Ne bisisaca ni cudiibe lii (Sal. 103:5). Ne gupa confianza zudiibe lii ti guendanabani galán ne nayecheʼ para siempre (Sal. 16:11). w18.12 28 párr. 19, 21
Lunes 9 de marzo
Ca hombre ni maʼ bichaganáʼ la? cadi ilaa né xheelaʼ (1 Cor. 7:11).
De guiranu ca xpinni Cristu naquiiñeʼ guni respetarnu guendaxheelaʼ, cásica runi Jiobá ne Jesús ni. Peru nuu biaje, nuu tu laa qué rúnini, purtiʼ imperfectu laanu (Rom. 7:18-23). Nga runi, cadi naquiiñeʼ guidxagayaanu ora gánnanu gupa ca xpinni Cristu de primé siglu problema lu xquendaxheelacaʼ. Nga runi bicaa Pablo «cadi usaana gunaa xheelaʼ», peru guyuu tu biʼniʼ ni dxiqué (1 Cor. 7:10). Qué nuzeeteʼ diʼ Pablo xiñee gulaa ca guendaxheelaʼ riʼ. Peru cadi pur biʼniʼ cometer hombre ca inmoralidad sexual nga bizaaca ni, purtiʼ pa ñaca zacá ni la? ñanda ñaca divorciar gunaa ca de laabe ne nichaganáʼ sti biaje. Bizeeteʼ Pablo zanda guicaa gunaa ca decisión de cadi guichaganáʼ o guibiguetané xheelaʼ. Purtiʼ para Dios nacarúcabe tobi si. Gudxi Pablo ca xpinni Cristu que gúnicaʼ stipa pur cadi gaca divorciarcaʼ de xheelacaʼ, ne guibiguetanecaʼ laacabe pa qué ñúnicabe xiixa cosa malu. Zanda guinabaʼ ca guendaxheelaʼ riʼ gacané ca ancianu laacaʼ. w18.12 13 párr. 14, 15
Martes 10 de marzo
Cadi gusaana de guyúbitu Reinu ne justicia stiʼ Dios primeru (Mat. 6:33, TNM).
Tiempu riʼ, racalaʼdxiʼ Jiobá gácanu xhamigu ne gúninu biá gándatiʼ lu xhiiñaʼ (Mat. 28:19, 20; Sant. 4:8). Zándaca chuʼ tu guxheleʼ laanu de ca meta espiritual stinu neca guni ni né ti buena intención. Guzéʼtenu ti ejemplu, guxuíʼlunu cudii jefe stinu laanu ti dxiiñaʼ jma risaca, ra ziáxanu jma. Xi si la? zucueeza dxiiñaʼ riʼ laanu de gúninu ca actividad espiritual stinu. O pa joven lii la? zándaca cudiicabe oportunidad lii de guni estudiarluʼ peru napa xidé chindézaluʼ zitu de ra lídxiluʼ. ¿Ñee ora ca nga naquiiñeʼ guinábaluʼ Jiobá gacané lii, guni investigarluʼ lu ca publicación stinu ne guiníʼneluʼ tuuxa ante guicaaluʼ ti decisión la? Cadi jma galán pa de ca yanna guni investigarnu ximodo riníʼ ique Jiobá ne gúninu stipa pur guiníʼ íquenu modo riníʼ íquebe la? Pa gúninu ni la? ora guidxaagalunu xiixa situación casi cani bizéʼtenu riʼ, qué zaca nagana para laanu guicaanu ti decisión jneza. Pa nánnanu xi meta espiritual cá íquenu ugaandanu qué zudiʼnu lugar chuʼ ni ucueeza laanu de ugaandanu ni. w18.11 27 párr. 18
Miércoles 11 de marzo
De guiráʼ xixé cosa ni naquiiñeʼ gápaluʼ la? jma gupa chaahuiʼ ladxidoʼloʼ (Prov. 4:23).
Nácaruʼ Salomón ti joven dxi guca rey stiʼ guidxi Israel. Dxi bizulú biʼniʼ mandarbe, guniʼné Jiobá laabe lu ti bacaandaʼ ne ná: «Gudxi naa xi ñuuláʼdxiluʼ nudieeʼ lii». Ne óraque gudxi Salomón laabe naca ti joven ne qué ganna stale cosa, ngue runi gunábabe Jiobá gacané laabe gápabe ti ladxidóʼ ni ruzuubaʼ diidxaʼ (1 Rey. 3:5-10). Ni gunábabe Jiobá ca bisihuinni ni nabé humilde laabe. Nga runi guizáʼ gunnaxhii Jiobá Salomón (2 Sam. 12:24). Cumu guizáʼ guyuulaʼdxiʼ Jiobá ni gunabaʼ Salomón laa la? bidii laabe ti ladxidóʼ ni riene ne ni ruzuubaʼ diidxaʼ (1 Rey. 3:12). Biaʼ dxi guca Salomón fiel, guizáʼ guluu Jiobá ndaayaʼ laabe. Gúpabe ti privilegiu risaca, bizaʼbe ti templu para guisaca lá Jiobá, Dios stiʼ Israel (1 Rey. 8:20). Guizáʼ binibiáʼ binni laabe purtiʼ bidii Dios laabe guendabiaaniʼ. Ne pur gucané espíritu stiʼ Dios laabe dede bicaabe chonna libru zeeda lu Biblia, tobi de laacani nga Proverbios. w19.01 14 párr. 1, 2
Jueves 12 de marzo
Ma cadi chi nanda tu ni na binni guidxilayú (Rom. 12:2).
Nuu binni qué riuulaʼdxiʼ chuʼ tu gabi laa ximodo naquiiñeʼ guiníʼ ique. Sicaríʼ riníʼcabe: «Qué racalaʼdxeʼ chuʼ tu gabi naa xi guneʼ». Ne riníʼcabe zacá purtiʼ riníʼ íquecabe stúbicabe zanda guicaacabe decisión stícabe ne cadi malu ni. Ne sti razón nga purtiʼ qué racaláʼdxicabe chuʼ tu guni controlar laacabe sínuque racaláʼdxicabe gúnicabe ni runi guiráʼ binni. Peru zanda chuʼnu seguru ora riníʼ íquenu casi riníʼ ique Jiobá qué riníʼ diʼ ni qué zanda gudiʼnu xiixa opinión o caquiiñepeʼ guchaʼnu modo laanu. Biblia peʼ ná «ra nuu espíritu stiʼ Jiobá la? raca binni libre» (2 Cor. 3:17, TNM). Nga runi libre laanu para guiníʼ íquenu ximodo racaláʼdxinu guibáninu ne xi riuuláʼdxinu gúninu. Purtiʼ zacá bizáʼ Dios laanu. Ni qué zanda gúninu nga gúninu ni gusihuinni casi ora qué gapa libertad stinu límite (1 Ped. 2:16). Ora naquiiñeʼ guidúʼyanu pa jneza o cadi jneza xiixa la? racalaʼdxiʼ Jiobá chinándanu ni ná Stiidxaʼ. w18.11 19 párr. 5, 6
Viernes 13 de marzo
Bisaana Demas naa purtiʼ jma cá ique ni nuu ndaani guidxilayú riʼ (2 Tim. 4:10).
Dxi bizulú bizíʼdinu de Jiobá la? maʼ qué nisácapeʼ ca cosa material ca para laanu ne jma gucuá íquenu ca cosa espiritual. Biale de laanu gúninu sacrificiu para cadi gusaananu de sanu lu cani dxandíʼ rusiidiʼ Stiidxaʼ Dios. Peru ra tidiʼ tiempu zándaca guidúʼyanu nuu tu laa rizíʼ aparatu electrónicu o xcaadxi cosa material, ne zándaca guiníʼ íquenu laanu laaca zanda gápanu cani. Pa cadi nuunu nayecheʼ né ca cosa ni nápanu la? zándaca gucáʼnanu ca cosa espiritual para gápanu jma cosa material. Ndiʼ rusietenalaʼdxiʼ laanu ni bizaaca Demas. Pur gunnaxhiibe «ca cosa ni nuu ndaaniʼ guidxilayú» riʼ la? bisaanabe serviciu stibe ne maʼ qué ninebe apóstol Pablo lu ca asignación ni gúpacabe. Qué ruzeeteʼ Biblia pa bisaana Demas xhiiñaʼ Dios purtiʼ jma gunnaxhii ca cosa material, o pur maʼ qué niná ñuni sacrificiu casi runi Pablo para guni jma lu xhiiñaʼ Dios. Ni bizaaca Demas riʼ rusietenalaʼdxiʼ ni laanu cadi naquiiñeʼ guibiguetaʼ gannaxhiinu ca cosa material ni gúpanu dxiqué, purtiʼ zándaca guxheleʼ cani laanu de cani dxandíʼ rusiidiʼ Stiidxaʼ Dios. w18.11 10 párr. 9
Sábadu 14 de marzo
Dxandipeʼ qué zátitu (Gén. 3:4).
Dxi bisiguii Binidxabaʼ Eva, biʼniʼ ni para guniná laabe purtiʼ maca nánnabe zati Eva pa gó cuananaxhi ni gudxi Dios laa cadi gó. Cumu qué nuzuubaʼ Adán ne Eva stiidxaʼ Dios la? ra gudiʼdiʼ tiempu gúticaʼ (Gén. 3:6; 5:5). Ne ni jma feu nga «ucuá enda guti que irá xixé binni» pur bichee Adán ne Eva ne guti guiráʼ xixé binni «dede cani qué nuchee né pe ca stiidxa Dios casi biʼni Adán» ni (Rom. 5:12, 14). Cadi perfectu binni casi modo gudixhe ique Dios ñácacaʼ, sínuque ribánicaʼ 70 iza o rindacaʼ 80 iza pa naguídxicaʼ. Ne pa guibani binni biaʼ tiempu bizéʼtenu riʼ la? puru guendanagana ne yuubaʼ nga rápacaʼ (Sal. 90:10). ¡Guizáʼ triste ni! Ne bizaaca guiráʼ ndiʼ pur bisiguii Binidxabaʼ. Ora guníʼ Jesús xi guiráʼ runi Binidxabaʼ bizeetebe: «Qué huayuu dxi iníʼ be ni dxandíʼ, purti qué lica ganna be xii nga ni dxandíʼ» (Juan 8:44). Ne dede yanna rúnibe ni. Qué huasaana Binidxabaʼ de gusiguii «irá binni» guidxilayú (Apoc. 12:9). Peru cadi nuunu guiábanu lu ca trampa stibe. w18.10 6, 7 párr. 1-4
Domingu 15 de marzo
Dichoso ca ni ruyubi chuʼ paz, purtiʼ zábicabe laacaʼ xiiñiʼ Dios (Mat. 5:9, TNM).
Nuu stale razón para chuʼ ca binni riʼ nayecheʼ, purtiʼ discípulo Santiago bicaa: «Zaree ndu xhiiña cani runi pur chuʼ binni tobi si, purti cayuni ca jneza ne laca cayacané ca ca xcaadxi guni jneza» (Sant. 3:18). Pa nápanu xiixa guendanagana né tuuxa hermanu ra congregación o ti familia stinu la? zanda guinábanu Jiobá gacané laanu para ganda guni chaahuinu guendanagana ca. Laabe zudiibe laanu espíritu santu stibe ne zacanebe laanu gusihuínninu ca cualidad ni naquiiñeʼ gapa ti xpinni Cristu ne zacá zabáninu nayecheʼ. Jesús bizeeteʼ pabiáʼ risaca gácanu ti binni ni siempre ruyubi chuʼ guendariuudxi ora guníʼ: «Pa zisaanaluʼ ofrenda stiluʼ lu altar ne raqué guietenaláʼdxiluʼ cadxiichiné bíʼchiluʼ lii la? bisaanagá ofrenda stiluʼ raqué, frente de altar que ne yeyubi bíʼchiluʼ. Primeru biʼniʼ chaahuiʼ guendanagana napanebe lii, oracaruʼ bibiguetaʼ bidii ofrenda stiluʼ» (Mat. 5:23, 24, TNM). w18.09 21 párr. 17
Lunes 16 de marzo
Chi tixhe caʼ xiixa nacubi guni tu, ganaxhii saa tu cásica huayanaxhiee laatu. Zacá laganaxhii saa (Juan 13:34).
Últimu gueelaʼ guyuu Jesús né ca discípulo stiʼ, biaʼ treinta biaje bizeetebe gannaxhiicaʼ. Gúdxibe ca discípulo stibe caquiiñeʼ gannaxhiisaacaʼ (Juan 15:12, 17). Pa gannaxhiisaacabe la? zahuinni laacabe nga cani dxandíʼ xpinni Cristu (Juan 13:35). Clase guendarannaxhii ni guníʼ Jesús riʼ cadi xiixa ni runi sentir si tuuxa ni, sínuque rihuínnini ora runi tuuxa xiixa pur stobi sin cueza guicaa xiixa. Jesús guníʼ: «Iruti zanda ganaxhii jma que biaʼ nadxii tobi ni udii xpida pur ca xhamigu. Laatu nga xhamigua pa guni tu ni rabeʼ» (Juan 15:13, 14). Tiempu riʼ, runibiáʼ binni ca xpinni Dios purtiʼ dxandíʼ nadxiisaacaʼ ne nuucaʼ tobi si ne qué rúnicaʼ ni para guicaacaʼ xiixa (1 Juan 3:10, 11). Rúninu stipa pur gannaxhiisaanu gastiʼ naca ximodo biniisinu, xi tribu ne xi idioma laanu. w18.09 12 párr. 1, 2
Martes 17 de marzo
Ti hermanu ni qué ulabi ca lisaa ne jma rusi pa qué ulabi ca binni lidxi, ma biree de ni runi cre (1 Tim. 5:8).
Ni ribeza Jiobá de ca xpinni nga gápacaʼ familia sticaʼ. Guzéʼtenu ti ejemplu, nuu tu laa caquiiñeʼ guni dxiiñaʼ para gapa familia stiʼ ni tiidiné dxi. Stale gunaa riaana ra lidxi para gusiniisi ca xiiñihuiiniʼ. Ne nuu xpinni Cristu caquiiñeʼ gapa bixhoze o jñaa, purtiʼ maʼ nagólacaʼ. Ndiʼ nga ca cosa ni caquiiñeʼ gúninu. Pa rúninu tobi de cani bizéʼtenu riʼ, zándaca maʼ huaxiéʼ tiempu rápanu para gúninu ca cosa espiritual casi modo ñuuláʼdxinu ñúninu cani. Peru cadi naquiiñeʼ guireʼnu gana. Cadi guiaandaʼ laanu ni riuulaʼdxiʼ Dios nga gápanu familia stinu (1 Cor. 10:31). Peru ¿pa qué gápanu nin ti responsabilidad ni cuee tiempu stinu yaʼ? Zanda gacanenu ca hermanu ni maʼ huaniisi, cani huará o cani caquiiñeʼ tu gacané laa. Laaca zanda gacanenu cani rapa ca hermanu ni maʼ huaniisi o cani huará. ¿Xiñee qué guidúʼyanu pa nuu tuuxa hermanu ndaaniʼ congregación ni caquiiñeʼ tu gacané laa yaʼ? Pa gúninu ni maʼ bizéʼtenu riʼ la? cayacanenu Jiobá guicabi ti oración (1 Cor. 10:24). w18.08 24 párr. 3, 5
Miércoles 18 de marzo
Nuu né Dios laabe. Bilá laabe de irá ni beeda luguiá be (Hech. 7:9, 10).
José nga xiiñiʼ Jacob, ne jma gunnaxhii Jacob laabe. Nga runi nabé gupa ca bíʼchibe envidia laabe ne bitoocaʼ laabe para gácabe esclavu dxi nápabe biaʼ 17 iza (Gén. 37:2-4, 23-28). Trece iza biʼniʼ huantarbe dxi guyuube de esclavu ne bideguyoobe ndaaniʼ guidxi Egipto, ne guyuube zitu de bixhózebe ni nadxii laabe. ¿Xi gucané José para cadi guiree gana ne cadi guidxiichi yaʼ? Laga cayuni sufrir José ndaaniʼ cárcel que la? nanna dxiichinu guníʼ íquebe lu ca prueba ni rusihuinni cayapa Jiobá laabe (Gén. 39:21; Sal. 105:17-19). Ne ca bacaandaʼ bidii Dios José dxi jma nahuiiniʼ gucanécani laa para chuʼ seguru cayapa Jiobá laa (Gén. 37:5-11). Nuunu seguru stale biaje bixhélebe ladxidoʼbe nezalú Jiobá ne gúdxibe laa xi cayuni sentirbe (Sal. 145:18). Ne gucané Jiobá laabe guiénebe qué zusaana laabe neca guizaacabe intiica cosa. w18.10 28 párr. 3, 4
Jueves 19 de marzo
Ti binni pobre la? dede ca vecinu stiʼ nanalaʼdxiʼ laa, peru ti binni ricu la? napa stale xhamigu (Prov. 14:20).
Sti cosa ni zanda gucaa laanu guni juzgarnu xcaadxi nga pa napa bueltu o pa coʼ. Ora ridúʼyanu ti binni pobre o ti binni ricu, ¿xi rucaa ni laanu guiníʼ íquenu de laacabe yaʼ? Pur espíritu santu guníʼ Salomón ca diidxaʼ ni riete lu textu cadúʼndanu yannadxí. Ca diidxaʼ riʼ rusiidiʼ ni laanu pa qué gápanu cuidadu la? zanda guyúbinu gaca xhamígunu ca hermanu ni napa bueltu ne qué zadxaaganu ca hermanu ni huaxiéʼ napa. ¿Xiñee ti peligru nga gusisácanu binni pur ni napa yaʼ? Purtiʼ pa gúninu ni la? zándaca maʼ qué ziuu congregación stinu tobi si. Lu primé siglu que guníʼ discípulo Santiago pur laani maʼ qué ñuu caadxi congregación tobi si (Sant. 2:1-4). Cadi gudiʼnu lugar guizaaca ndiʼ ndaaniʼ congregación stinu. w18.08 10 párr. 8-10
Viernes 20 de marzo
Jma naquiiñe ganaxhii saa tu (1 Ped. 4:8).
Modo guni tratarnu ca hermanu stinu zusihuinni ni rudiʼnu xquíxepeʼ Jiobá purtiʼ maʼ gulí laanu para gácanu xpinni. Purtiʼ laaca gulí Dios laacabe para gácacabe xpinni. Pa qué guiaandaʼ ndiʼ laanu la? zácanu nachaʼhuiʼ né laacabe ne zannaxhiinu laacabe (1 Tes. 5:15). Jesús gudxi ca xpinni ca diidxaʼ riʼ: «Pa ganaxhii saa tu zacá la? zanna binni xpinne laatu» (Juan 13:35). Ti cosa nabé risaca gánnanu nga guníʼ Malaquías ruuyaʼ Jiobá ne rucaadiaga ximodo runi tratarsaa ca xpinni (Mal. 3:16). Rihuinni dxíchica runibiáʼ Dios cada tobi de ca xpinni (2 Tim. 2:19). Rizaalaʼdxiʼ Jiobá guiráʼ cosa ni rúninu ne ni rininu (Heb. 4:13). Rudii Jiobá cuenta ora cadi nacháʼhuinu né ca hermanu stinu. Peru nuunu seguru laaca ruuyabe ora runi perdonársaanu, ora rácanu hospitalariu, ora rudiʼnu de ni nápanu ne ora nacháʼhuinu né xcaadxi (Heb. 13:16). w18.07 26 párr. 15, 17
Sábadu 21 de marzo
Cadi naquiiñeʼ guixéleluʼ de Jiobá (Deut. 10:20).
Guirútiruʼ jma napa poder, jma nuu xpiaaniʼ ne jma napa cariñu que Dios stinu. Nga runi, riuuláʼdxinu chuʼnu gaxha de laabe ne riuʼnu pur laabe (Sal. 96:4-6). Neca zacá, caadxi de ca xpinni Jiobá bixélecaʼ de laabe órapeʼ jma caquiiñeʼ ñuucaʼ pur laabe. Guidúʼyanu ni bizaaca Caín. Laabe guníʼ íquebe Jiobá si nga runi adorarbe ne ninruʼ sti dios. Peru qué ñuulaʼdxiʼ Jiobá modo runi adorarbe laa, purtiʼ biiyaʼ Jiobá cosa malu ndaaniʼ ladxidoʼbe (1 Juan 3:12). Nga runi gúdxibe Caín zanda chuuláʼdxibe ni runi pa guchaa modo laa ne guni ni jneza. Peru gudxi Jiobá laabe pa qué guchaabe la? zanda gucaa pecadu ca laabe gucheebe. Ngue runi gudxi Jiobá laabe pa zanda gucueezabe laca laabe para cadi gucheebe (Gén. 4:6, 7). Ni nuu Jiobá gabi laabe nga pa gaca arrepentirbe ne chuʼbe pur laa la? laa laaca ziuu pur laabe. Peru qué nucaadiágabe conseju stiʼ Jiobá. w18.07 17 párr. 1, 3; 18 párr. 4
Domingu 22 de marzo
Lagaca casi biaani ti guʼya binni (Mat. 5:16).
Ti modo zanda guzáʼninu casi biaaniʼ nga ora runi predicarnu ne racanenu binni gaca discípulo (Mat. 28:19, 20). Modo gaca xpiaʼnu racané ni para gusisácanu Jiobá. Ora runi predicarnu, ruuyadxí binni laanu, nga runi ora guxidxinenu ne ora ugapadiúxinu laacabe riníʼ ni bien de laanu ne de Dios ni runi servirnu. Sicaríʼ gudxi Jesús ca discípulo stiʼ: «Ora guiuu tu ralidxi cabe, laugapa diuxi» laacabe (Mat. 10:12). Ca lugar ra biʼniʼ predicar Jesús ne ca discípulo stiʼ, runi invitar ca binni que tuuxa chuʼ ra lídxicaʼ neca qué runibiáʼcabe laacaʼ. Zándaca neza ra nabézanu gastiʼ costumbre riʼ. Nga runi, nuu binni riuu nervioso o hasta ridxibi guxhidxináʼ tuuxa ni qué runibiáʼ ra puertaʼ stiʼ. Peru pa ugapadiúxinu, guni respetarnu ne guxidxinenu binni, zándaca gucaadiágacaʼ laanu. Ngaca nga rizaaca ca hermanu ni riquiiñeʼ carruhuiiniʼ para guni predicar. w18.06 22 párr. 4, 5
Lunes 23 de marzo
Biaʼca risaca irá binni nezalú Dios (Hech. 10:34).
Puru si judíu bidxaaga apóstol Pedro. Peru ora bisiene Dios laabe cadi naquiiñeʼ gúnibe menu binni de sti guidxi la? biʼniʼ predicarbe ti soldadu romanu ni láʼ Cornelio (Hech. 10:28, 35). Despué maʼ bidxaagabe ne maʼ gudónebe ca xpinni Cristu ni cadi judíu. Peru gudiʼdiʼ si caadxi iza, bisaanabe de ñónebe caadxi xpinni Cristu ni cadi judíu ndaaniʼ guidxi Antioquía (Gál. 2:11-14). Ngue runi gudindené Pablo laabe ne gudxi laabe cadi jneza cayúnibe, ne Pedro bicaadiaga ora guluu jneza Pablo laa. ¿Ximodo nánnanu ni yaʼ? Purtiʼ ora bicaabe ra nuu ca xpinni Cristu judíu ne ra nuu ca xpinni Cristu ni naca de sti guidxi, casi Asia Menor la? né stale cariñu guniʼbe de «irá hermanu» (1Ped. 1:1; 2:17). Rihuinni dxíchica guizáʼ gucané ejemplu stiʼ Jesús ca apóstol que, purtiʼ biziidicabe gannaxhiicabe guiráʼ clase binni (Juan 12:32; 1 Tim. 4:10). Neca cadi casi zécabe bichaacabe modo riníʼ íquecabe. Ra maʼ biziidiʼ ca primé xpinni Cristu guibánicaʼ modo ná Dios la? maʼ guiráʼ binni biiyacabe igual, cásica ruuyaʼ Dios laacaʼ (Col. 3:10, 11). w18.06 11 párr. 15, 16
Martes 24 de marzo
Lachuu listu casi soldadu. Laca rucaa cabe xiixa xpechu cabe para cadi tidi ni guniná laacabe. Zacaca laguni ni jneza (Efes. 6:14).
Lu primé siglu que, biquiiñeʼ ca soldadu romanu ti clase guiibaʼ ni ricá xpéchucaʼ o coraza, ne biquiiñecabe tira de guiibaʼ para bizáʼcabe ni. Para cadi guiaba coraza stícabe la? rundibichaahuicabe ni, purtiʼ rucueeza ni para cadi cuiʼ flecha o espada ladxidóʼcabe o sti órganu stícabe. Coraza riʼ, biáʼsipeʼ laani nga runi representar ni ca norma stiʼ Dios, purtiʼ jneza ca norma riʼ ne rápacani ladxidoʼno (Prov. 4:23). Cásica ti soldadu qué zuchaa coraza de guiibaʼ stiʼ pur ti coraza ni cadi galán la? laanu laaca qué zuchaʼnu ca norma stiʼ Jiobá para gúninu ni ná íquenu. Pa chinándanu ni ná si xquendabiaaninu qué zanda diʼ gápanu ladxidoʼno. (Prov. 3:5, 6). Nga runi, nabé risaca guidúʼyanu pa liibi chaahuiʼ coraza espiritual stinu, purtiʼ laani nga ni maʼ bidii Dios laanu para gapa ladxidoʼno. Ra jma gannaxhiinu norma stiʼ Dios jma qué zaca nagana para laanu chinenu coraza stinu o guibáninu modo ná Dios (Sal. 111:7,8; 1 Juan 5:3). w18.05 28 párr. 3, 4, 6, 7
Miércoles 25 de marzo
Bucaalú ca binni que Moisés (Núm. 20:3).
Neca maʼ xadxí naca Moisés xaíque stiʼ ca israelita la? gudicheruaacaʼ purtiʼ qué gápacaʼ nisa ne bidxiichinecaʼ laabe (Núm. 20:1-5, 9-11). Cumu nabé stale cosa cadiʼdiʼ Moisés ca dxi que la? maʼ que ñuni huantarbe ne bidxiichibe stale. Ne lugar de ñápabe fe ne niníʼnebe guié que casi biʼniʼ mandar Jiobá laabe, laga gudindenebe ca israelita que ne gúdxibe laacaʼ chigúnibe ti milagru. Óraque bichéndabe vara stibe chupa biaje lu guié que ne biree ziáʼ nisa. Bicheebe purtiʼ bidxiichibe ne gúcabe orgulloso (Sal. 106:32, 33). Cumu nagueenda bidxiichibe la? pur ti ratuhuiiniʼ si maʼ qué niná diʼ Jiobá ñuube ndaaniʼ Tierra Prometida (Núm. 20:12). ¿Xi rizíʼdinu de ni bizaaca Moisés? Primé, cadi naquiiñeʼ gusaana de gúninu stipa pur gácanu nadóʼ. Pa qué gápanu cuidadu la? ti ratuhuiiniʼ si zándaca quibaʼ orgullo laanu ne pur nga guininu o gúninu xiixa sin guiníʼ íquenu. Guiropa, zanda cuee estrés gana laanu, nga runi gúninu stipa para cadi gusaana de gácanu binni nadóʼ neca nápanu stale estrés. w19.02 12, 13 párr. 19-21
Jueves 26 de marzo
Zuiʼ cabe stiidxa Dios de idubi naca guidxilayú (Mat. 24:14).
¿Ñee nagana gúninu ni ná mandatu ni bidii Jesús de guni predicarnu la? Coʼ. Guníʼ si Jesús parábola stiʼ lubáʼ uva que, laaca guniʼbe ziuʼnu nayecheʼ cásica guyuube pa qué gusaana de guni predicarnu stiidxaʼ Reinu (Juan 15:11). ¿Xiñee yaʼ? Bichaagabe laabe ti lubáʼ uva ne guniʼbe ca rama stini nga zeeda gaca ca discípulo stibe (Juan 15:5). Nga runi, pa qué guiladiʼ ca rama ca cueʼ yaga ca la? né laacani zacaa cani nisa ne ca nutriente stiʼ yaga ca. Zacaca nga laanu, zanda chuʼnu nayecheʼ cásica Jesús pa qué guixélenu de laa ne chinándanu ejemplu stiʼ (Juan 4:34; 17:13; 1 Ped. 2:21). Hanne, ti hermana ni napa cuarenta iza de naca precursora, guníʼ sicaríʼ: «Guiráʼ biaje guibiguetaʼ de chiguneʼ predicar runeʼ sentir nayecheʼ ne nga rucaa naa cadi gusaanaʼ de guneʼ ni ná Jiobá». Guendanayecheʼ riʼ, rudii ni stipa laanu para cadi gusaana de guni predicarnu, dede lu ca territorio ra qué riná binni gucaadiaga (Mat. 5:10-12). w18.05 17 párr. 2; 20 párr. 14
Viernes 27 de marzo
Biseenda naa güe nia cani cadi judíu stiidxaʼ, usiide laaca ni dxandí ti guni cre caʼ (1 Tim. 2:7).
Zándaca apóstol ni jma guluu gana ca hermanu stiʼ nga Pablo. Biseendaʼ espíritu santu laabe chiguni predicarbe ca griegu ne ca romanu, ca binni ni biʼniʼ adorar gadxé gadxé dios (Gál. 2:7-9). Biʼniʼ predicar Pablo guiráʼ ladu stiʼ guidxi ni runibiáʼcabe yanna casi Turquía, cásica bíʼnibe ni ndaaniʼ guidxi Italia ne Grecia, gucanebe para guyuu congregación ca lugar que para ca binni ni cadi judíu. Ca binni ni nacubi guca xpinni Cristu riʼ, caquiiñeʼ chuʼ tu cuʼ gana laacaʼ purtiʼ laaca binni xquídxicabe guzananda laacabe (1 Tes. 2:14). Biaʼ lu iza 50 bicaa apóstol Pablo ti carta ra nuu ca hermanu de Tesalónica, ne gúdxibe laacaʼ ca diidxaʼ riʼ: «Qué riaana dxí du de udíʼ du diuxquixe Dios pur irá tu, ne cada iní né du laabe ruzeʼte du laatu. Runi tu xhiiña Dios purti runi cre tu laa ne nadxii tu laa» ne purtiʼ runi huantartu (1 Tes. 1:2, 3). Ne laaca bidiibe mandatu riʼ laacaʼ: «Lauguusaa gana laatu ne lagacané stobi guzuhuaa chaahuiʼ» (1 Tes. 5:11, TNM). w18.04 18, 19 párr. 16, 17
Sábadu 28 de marzo
Napa xidé ireeche stiidxa Dios irá guidxi ante initilú guidxilayú (Mar. 13:10).
Pa racalaʼdxiʼ ti joven gusiecheʼ ladxidóʼ Jiobá la? caquiiñeʼ quixhe ique guni predicar. Nga runi, ti cosa nabé risaca naquiiñeʼ gúniluʼ lu xquendanabániluʼ nga guni predicarluʼ. ¿Ñee maʼ guníʼ íqueluʼ ugaandaluʼ meta de guni predicarluʼ jma o gácaluʼ precursor la? Yanna, ¿xi zanda gúniluʼ pa qué riuuláʼdxiluʼ guni predicarluʼ yaʼ? Ne ¿xi zacané lii cueenduluʼ ni galán ora guiniʼluʼ de Jiobá yaʼ? Biʼniʼ guiropaʼ cosa riʼ: guca preparar chaahuiʼ ne cadi gusaana de gábiluʼ xcaadxi ni maʼ biziidiluʼ. Zándaca dede zadxagayaaluʼ ora gúʼyaluʼ pabiáʼ ziuuláʼdxiluʼ ni. Ni zanda gúniluʼ primé nga gaca prepararluʼ para guicábiluʼ xiixa pregunta ni zándaca guni tobi de ca xcompañéruluʼ lii ra scuela, casi xiñee runi creluʼ Dios. Lu sitiu jw.org nuu caadxi tema ni zanda gacané ca joven gudiicaʼ ti respuesta. Luni zadxélaluʼ ti yaza ni láʼ «¿Qué razones tengo para creer en Dios?». Ne yaza riʼ zacané ni lii gucaaluʼ respuesta stiluʼ. w18.04 27 párr. 10, 11
Domingu 29 de marzo
Lagapa xiiñitu ne lagaca stale (Gén. 1:28).
Dxi nacubi guyáʼ Adán ne Eva gúpacaʼ stale libertad, peru gudixhe Jiobá límite para laacabe. Caadxi de ca límite ca normal gúcacani para laacabe purtiʼ napa xidé gúnicabe ni. Guzéʼtenu ti ejemplu, para guibánicabe naquiiñeʼ guicaacabe bi, gócabe ne gásicabe. Peru ¿ñee guníʼ íquecabe qué zápacabe libertad pa gúnicabe guiráʼ ndiʼ la? Coʼ, purtiʼ Jiobá peʼ biyubi modo guni sentírcabe nayecheʼ neca gúnicabe ca cosa riʼ guiráʼ dxi (Sal. 104:14, 15; Ecl. 3:12, 13). Gudxi Jiobá Adán ne Eva gápacaʼ xiiñicaʼ ne gápacaʼ Guidxilayú riʼ. Peru ¿ñee bicueeza mandatu riʼ laacabe gúnicabe ni racaláʼdxicabe la? Coʼ. Purtiʼ bidii ni oportunidad binni guidxilayú gacané para gaca ni gudixhe ique Jiobá, gaca Guidxilayú riʼ ti paraísu ra guibani binni sin gatiʼ (Sal. 127:3; Is. 45:18). Ñanda nibani Adán ne Eva galán lu guendaxheelaʼ sticaʼ, ne ñuucabe tobi si né ca xiiñicabe sin ñáticabe. w18.04 4, 5 párr. 7, 8
Lunes 30 de marzo
Bini cre cani ma nexhe icaa enda nabani ni qué zaluxe (Hech. 13:48).
Pa gápanu paciencia binni la? qué zabézanu guiénecaʼ ne guni aceptarcaʼ ca ni rusiidiʼ Biblia primeca biaje gunadiaga ca ni. Guzéʼtenu ti ejemplu, guiníʼ íquenu promesa ni zeeda lu Biblia de guibáninu para siempre ndaaniʼ ti paraísu lu Guidxilayú riʼ. Stale binni runi cré ora rati binni riluxe guiráʼ ni. Ne nuu tu laa runi cré rié ca binni nachaʼhuiʼ guibáʼ. Ti hermanu guníʼ xi runi. Primeru ruundanebe binni Génesis 1:28 de racá rinabadiidxaʼ paraa ne ximodo gucalaʼdxiʼ Dios nibani binni. Casi guiráʼ binni ricabi ndaaniʼ Guidxilayú riʼ ne gucaláʼdxibe nibánicaʼ nayecheʼ. De racá ruundaʼ hermanu riʼ Isaías 55:11 ne rinabadiidxaʼ pa maʼ bichaa ni guníʼ Dios. Ricabi binni ca coʼ. Ne últimu, ruundaʼ hermanu riʼ Salmo 37:10, 11 ne rinabadiidxaʼ: «Casi ná Biblia, ¿ximodo zabani binni despué?». Né ni huayúnibe riʼ la? maʼ huayacanebe caadxi binni guiene racaláʼdxiruʼ Dios guibani binni nachaʼhuiʼ para siempre ndaaniʼ ti paraísu lu Guidxilayú riʼ. w19.03 24 párr. 14, 15; 25 párr. 19
Martes 31 de marzo
Laucaa diaga laabe (Mat. 17:5).
Rihuinni dxíchica racalaʼdxiʼ Jiobá gucaʼdiáganu ne guzúʼbanu stiidxaʼ Jesús. Bisiidiʼ Jesús ca discípulo stiʼ guni predicarcaʼ ca noticia galán stiʼ Reinu ne gatigá bisietenaláʼdxibe laacaʼ caquiiñeʼ gatanacaʼ (Mat. 24:42; 28:19, 20). Laaca gunabaʼ Jesús laacabe gúnicabe stipa pur gúnicabe ni ná Dios, ne biʼniʼ animar laacabe cadi guireecabe gana (Luc. 13:24). Ne laaca gúdxibe laacaʼ gannaxhiisaacaʼ, chuʼcaʼ tobi si ne gúnicaʼ ni ná ca mandamientu stibe (Juan 15:10, 12, 13). Guizáʼ risaca ca conseju bidiibe ca discípulo ne yanna riʼ laaca risácaruʼ ca ni. Jesús guníʼ: «Irá ni zinanda ni dxandí la? rucaa diaga naa» (Juan 18:37). Rusihuínninu rucaʼdiáganu laabe ora rúninu ni ná conseju riʼ: «Cadi ixhacalaʼdxi saa tu, ne laguni perdonar ni guni stobi laatu» (Col. 3:13; Luc. 17:3, 4). Laaca rusihuínninu ni ora runi predicarnu né stale gana, ora nuunu galán ne ora cadídinu lu guendanagana (2 Tim. 4:2). w19.03 10 párr. 9, 10