BIBLIOTECA NI NUU LU INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NI NUU LU INTERNET
diidxazá
  • BIBLIA
  • PUBLICACIÓN
  • REUNIÓN
  • mwbr18 julio yaza 1-5
  • Referencia para Ni chigaca lu reunión Xhiiñaʼ Dios ne modo nabáninu

Gastiʼ nin ti videu de ca ni guliluʼ riʼ.

Bitiidilaʼdxiʼ, guyuu ti error ora cayaca cargar videu riʼ.

  • Referencia para Ni chigaca lu reunión Xhiiñaʼ Dios ne modo nabáninu
  • Referencia para Ni chigaca lu reunión Xhiiñaʼ Dios ne modo nabáninu 2018
  • Subtítulo
  • 2-8 DE JULIO
  • 9-15 DE JULIO
  • 16-22 DE JULIO
  • 23-29 DE JULIO
  • 30 DE JULIO HASTA 5 DE AGOSTO
Referencia para Ni chigaca lu reunión Xhiiñaʼ Dios ne modo nabáninu 2018
mwbr18 julio yaza 1-5

Referencia para Ni chigaca lu reunión Xhiiñaʼ Dios ne modo nabáninu

2-8 DE JULIO

CA TESORO ZEEDA LU BIBLIA | LUCAS 6, 7

«Gácanu generoso»

nwtsty nota de estudiu para Lu 6:37, TNM

Cadi gusaana de guni perdonartu, ne zuni perdonárcabe laatu: Ca diidxaʼ griegu ni raca traducir «guni perdonartu» riníʼ ni «gusaanacabe», «guseendacabe» o «gundaacabe», casi rúnicabe né tuuxa ni deguyoo. Raríʼ la?, cadi caquiiñeʼ diʼ diidxaʼ riʼ para guni juzgárcabe o para guni condenárcabe tuuxa sínuque rudii ni idea de gusiaandacabe ni biʼniʼ tuuxa ne guni perdonárcabe laa dede ora nuu razón para guni castigárcabe laa.

nwtsty nota de estudiu para Lu 6:38, TNM

Lagudii: O «cadi gusaana de gudiitu». Modo stiʼ verbo griegu ni raca traducir «lagudii» riníʼ ni cadi gusaana tuuxa de gudii ne caníʼ ni de ti cosa ni cayácaruʼ.

nwtsty nota de estudiu para Lu 6:38, TNM

ndaaniʼ xhábatu: Lit., «xpechu tuuxa». Lu contextu riʼ zándaca cayaca referir ni casi ti bolsa ni runi binni ni zisíʼ né lari ni riaana xagueteʼ de ra xiʼ cinturón ndaaniʼ. Ca diidxaʼ «rundaatecabe ndaaniʼ xhábatu» zándaca ni caníʼ ni nga costumbre gupa ca binni bitoo dxiqué purtiʼ ruchácabe ni cutoocabe que ndaaniʼ bolsa ni runi binni ni zisíʼ né lari ni nacu.

Guyúbinu ca perla ni gaʼchiʼ

nwtsty nota de estudiu para Lu 7:35, TNM

ca cosa jneza runi ti binni: Ca cosa jneza ni cuzeeteʼ versículo riʼ —lu casu riʼ la?, cani ni de ca cosa ni biʼniʼ Juan Bautista ne Jesús— bisihuinni cani cadi dxandíʼ guiráʼ falsu gundísacabe luguiacaʼ. Ni gucalaʼdxiʼ Jesús niníʼ nga: «Modo nabani ti binni ne ca cosa jneza ni runi rusihuinni cani cadi dxandíʼ xiixa ni cugaanicabe luguiáʼ».

9-15 DE JULIO

CA TESORO ZEEDA LU BIBLIA | LUCAS 8, 9

«¿Xi caquiiñeʼ gúninu para chinándanu Jesús?»

nwtsty nota de estudiu para Lu 9:59, 60, TNM

chigucaacheʼ bixhozeʼ: Dxiqué, ora gatiʼ tobi de ca binni ni bibani lu Oriente Medio, nagueendaca rucaachicabe laa, zándaca dxi queca. Ngue runi, zándaca cadi canabaʼ diʼ hombre riʼ Jesús gudii tiempu laa para chigucaachi bixhoze purtiʼ deruʼ gutiʼ. Pa ñaca zacá ni la?, qué ñuube ra nuu Jesús óraque. Nga runi zándaca huará bixhoze hombre riʼ o maʼ huaniisi. Ne pa ñaca ni guninu últimu riʼ nga laani la?, qué ninabaʼ diʼ Jesús laabe nusaanabe bixhózebe pa maʼ qué gápabe nin ti familia para guʼyaʼ laa (Mr 7:9-13). Ndiʼ nga ni racalaʼdxiʼ hombre que guiníʼ: «Ya, zinandaʼ lii, peru qué zanda diʼ guneʼ ni nagasi purtiʼ nabániruʼ bixhozeʼ. Guleza naa gatiʼ si bixhozeʼ ne gucaachesiáʼ laa». Peru, para Jesús la?, cadi cayuni aprovechar hombre que oportunidad napa para guni ni ná Reinu stiʼ Dios primé lu xquendanabani (Lu 9:60, 62).

Bidii lugar gucaachiʼ ca gueʼtuʼ ca gueʼtuʼ sticaʼ: Casi ruzeeteʼ nota de estudiu para Lucas 9:59, zándaca huará o maʼ huaniisi bixhoze hombre ni caniʼné Jesús que. Nga runi, ni gucalaʼdxiʼ Jesús niníʼ nga: «Bidii lugar gucaachiʼ ca binni ni maʼ guti en sentidu espiritual ca gueʼtuʼ sticaʼ». Ni cusiene Jesús hombre que nga naquiiñeʼ gudiibe lugar gapa ca familia stibe bixhózebe dede ora gatiʼ ne gucaachicabe laa. Pa ninanda hombre riʼ Jesús la? ñanda ñuu lu neza ra nicaa ti guendanabani ni qué zaluxe ne maʼ qué ñuu lade ca binni ni ruuyaʼ Dios laacaʼ casi gueʼtuʼ en sentidu espiritual. Pur modo bicabi Jesús riʼ bisiene ti cosa: para ganda guiníʼ tuuxa nabani en sentidu espiritual la?, caquiiñeʼ guni ni ná Reinu stiʼ Dios primé lu xquendanabani ne cadi gusaana de guiníʼ de laani ratiica si nuu.

nwtsty multimedia

Surcu

Ruzulú rucaacabe surcu lu otoño, purtiʼ tiempu que nga maʼ riaba nisaguié para iguudxi ca layú ni biaana nachonga lu verano (biiyaʼ sgd, ndaa 19). Caadxi de ca aradu ni biquiiñecabe dxiqué guca cani de ti pieza si de yaga ne napa cani ti punta, nuu tiru de guiibaʼ ca punta riʼ, riguiidiʼ cani lu ti timu ne rigubayú ti yuze o chupa ni. Despué de guicá surcu que nga maʼ chiguiaba biidxiʼ. Lu Escrituras Hebreas, dxiiñaʼ riʼ nabé biquiiñecabe ni para guiníʼcabe de xiixa metáfora (Jue 14:18; Isa 2:4; Jer 4:3; Miq 4:3). Nabé biquiiñeʼ Jesús ejemplu stiʼ dxiiñaʼ ni raca lu layú para gusiidiʼ caadxi cosa ni dxandíʼ risaca. Guzéʼtenu ti ejemplu. Biquiiñebe ejemplu stiʼ tuuxa ni rucaa surcu para gusiénebe, pa racalaʼdxiʼ ti binni chinanda laabe la? naquiiñeʼ guni ni de guidubi ladxidóʼ (Lu 9:62). Pa guyadxí hombre ni cucaa surcu que atrá, qué zaree ca surcu stibe derechu. Ngaca nga ni rizaaca né discípulo stiʼ Jesús ni gudxiguetaʼ lú atrá o gusaana de guni cumplir né dxiiñaʼ ni maʼ gucuaa, pur nga maʼ qué zanda chuʼ lu Reinu stiʼ Dios.

Guyúbinu ca perla ni gaʼchiʼ

nwtsty nota de estudiu para Lu 8:3, TNM

guni tender laacabe: O «ni rudii ni caquiiñecabe». Diidxaʼ griegu diakonéo riquiiñeʼ ni ora maʼ caníʼcabe de tuuxa ni rudii ni caquiiñeʼ sti binni, zándaca para chiyubi guendaró, guni ni ne quixeʼ ni lu mexaʼ. Laaca zacá nga modo riquiiñeʼ diidxaʼ riʼ lu Lucas 4:39 («bidii be ni gudó caʼ»), Lucas 10:40 («cayune irá ndi»), Lucas 17:8 («udiiu ni gahua xhieʼ») ne Hechos 6:2 («guiaazi ni caquiiñe irá ca binni»), peru laaca zanda iquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para guiráʼ dxiiñaʼ casi laani ni rúninu pur xcaadxi. Raríʼ caquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para guiníʼcabe de guiráʼ ni biʼniʼ ca gunaa ruzeeteʼ versículo 2 ne 3 para gucanecaʼ Jesús ne ca discípulo stiʼ ti ganda gúnicaʼ dxiiñaʼ ni bisaanané Dios laacaʼ. Bisisaca ca gunaa riʼ Dios pur guiráʼ cani bíʼnicaʼ, ne ti modo gudixe Jiobá laacabe guiráʼ ca cosa galán ni bíʼnicabe nga biʼniʼ mandar guicá guiráʼ ni bíʼnicabe lu Stiidxaʼ para cadi gusiaandaʼ binni ni bíʼnicabe (Pr 19:17; Heb 6:10). Lu Mateo 27:55 ne Marcos 15:41, laaca riquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para guiníʼcabe de dxiiñaʼ biʼniʼ xcaadxi gunaa.

16-22 DE JULIO

CA TESORO ZEEDA LU BIBLIA | LUCAS 10, 11

«Parábola stiʼ samaritanu»

nwtsty multimedia

Neza de Jerusalén hasta Jericó

Neza (1) ni rihuinni lu videu riʼ, zándaca laaca sicaríʼ nga neza ni guyuu dxiqué dede Jerusalén hasta Jericó. Napa neza que jma de 20 kilómetru, napa ni stale curva ne napa ni ti desnivel de ti mil metru. Guizáʼ feu neza que ne nabé rireecabe lú binni para cuanacabe stiʼ. Ngue runi guluucabe caadxi soldadu raqué para gapa ca binni ridiʼdiʼ neza que. Guidxi Jericó stiʼ Roma que (2) nuu ni lugar ra riree neza que para cheʼ lu desiertu stiʼ Judea. Yanna, Jericó guyuu dxiqué (3) nuu ni biaʼ chupa kilómetru de guidxi Jericó stiʼ Roma.

nwtsty nota de estudiu para Lu 10:33, 34

ti samaritanu: Ca judíu que nabé bíʼnicaʼ menu ca samaritanu ne qué rinacaʼ guidxaagacaʼ laacabe (Jn 4:9). Dede guyuu caadxi judíu ni biquiiñeʼ diidxaʼ «samaritanu» para guni menu binni ne para gusihuinni qué racalaʼdxiʼ laacabe (Jn 8:48). Guidúʼyanu xi guníʼ ti rabinu lu libru láʼ Misná: «Ti binni ni gó pan stiʼ ca samaritanu, zeeda gaca casi tuuxa ni ró beela bihui» (Shebiit 8:10). Stale judíu qué runi crecaʼ cani guiníʼ ca samaritanu ne qué rudiicaʼ lugar gacané ca samaritanu laacaʼ. Cumu nanna Jesús nanalaʼdxiʼ ca judíu ca samaritanu la?, ngue runi biquiiñebe parábola riʼ —ni runibiáʼ binni casi parábola stiʼ samaritanu chaʼhuiʼ— para gusiidiʼ ti lección nabé risaca.

ucuaa aceite ne [vinu] bichá ra ucaná be ne bindiibi ni: Cumu doctor Lucas la? biaʼsi guiráʼ detalle ni bisiénebe riʼ né tratamientu ni bidiicabe tuuxa ni napa ti herida. Aceite ne vinu que nga ni biquiiñeʼ casi remediu para guianda ti herida. Nuu tiru rixúbicabe aceite que lu ti herida para iguudxi luni (bichaaga ni né Isa 1:6), ne vinu que biquiiñecabe ni para guni desinfectárcabe herida que sin guninácabe binni ne para cadi gaca xiroo ni. Laaca bizeeteʼ Lucas biʼniʼ vendar samaritanu que ca herida stiʼ hombre que ti guianda ni nagueenda.

yoo ra riete binni: Diidxaʼ griegu ni biquiiñeʼ raríʼ raca traducir ni «mesón», ne significadu literal stini nga «ti lugar ra zanda cheʼ guiráʼ binni ne zápacabe laa», laani nga ti lugar ra raca hospedar binni ora maʼ zeʼ sti guidxi ne laaca riaana ca maniʼ sticaʼ raqué. Hombre ni runi tender ra yoo que la?, rudii guiráʼ ni caquiiñeʼ ca binni ni cheʼ raqué, ne pa quíxecabe laabe la? dede rápabe ca binni ni gusaananécabe laabe.

Guyúbinu ca perla ni gaʼchiʼ

nwtsty nota de estudiu para Lu 10:18

Biiya zeda yaba binidxaba de ibáʼ casi ti rayu: Né profecía riʼ la?, caníʼ Jesús zaládxicabe Binidxabaʼ de guibáʼ, peru casi ñaca maʼ bizaaca ni. Apocalipsis 12:7-9 cuzeeteʼ de ti guerra ni chigaca guibáʼ ne caníʼ ni ziasa ti Reinu mesiánicu guiaba si Binidxabaʼ de guibáʼ. Né ca diidxaʼ riʼ bisihuinni dxiichiʼ Jesús zuniti Binidxabaʼ ne ca demonio stiʼ lu guerra riʼ, cásica bisihuinni Dios ni ora bidii poder ca 70 discípulo para cueecaʼ demonio luguiáʼ binni, binni guidxilayú ndaʼ laacaʼ (Lu 10:17).

nwtsty nota de estudiu para Lu 11:5-9

Xhamiguaʼ, bitiiñe laʼ naa chonna xqueta luʼ: Ndaaniʼ ca guidxi de Oriente Medio, ti obligación nga gaca binni hospitalariu ne laani ni nga ti cualidad ni nabé rúnicabe stipa pur gusihuínnicabe, casi ruzeeteʼ relatu riʼ. Neca qué guni avisar invitadu que pora chindá ne pa chindá galaa gueelaʼ —ndiʼ rusihuinni laaca málasi nga runi binni ti viaje tiempu que—, binni nabeza ndaaniʼ yoo que napa obligación de gudii laabe xiixa para gobe. Nga runi, hombre ni riete lu relatu riʼ, gupa xidé yeguchiiñaʼ xpecinu lu gueelaʼ que para guinabaʼ laabe guendaró.

cadi uchiiña lu naa: Vecinu ni riete lu relatu riʼ qué ninagá ñacané hombre que, cadi purtiʼ huaxiéʼ hospitalariu laa, sínuque purtiʼ maʼ nexheʼ. Ca yoo guyuu dxiqué, jmaruʼ ra lidxi ca binni pobre, ti yoo roʼ si nga guca cani. Ngue runi, pa guiasa hombre riʼ la?, zándaca zuchiiñabe familia stibe, dede né ca xiiñibe ni maʼ nisiaasicaʼ.

para ma cadi niziñe rouʼ laabe: Diidxaʼ griegu ni riquiiñeʼ lu textu riʼ zanda gaca traducir ni literalmente casi «tobi ni qué gapa modestia» o «tobi ni qué rituí lú». Peru, lu contextu riʼ, caníʼ ni cadi gusaana de guinabaʼ binni o gaca nadxibalú. Hombre ni ruzeeteʼ relatu riʼ, qué nituí lú ora gunabaʼ ni caquiiñeʼ dede ora gucuaa ni. Gudxi Jesús ca discípulo stiʼ, cadi gusaanacaʼ de guni orarcaʼ ne guinábacaʼ ni caquiiñecaʼ, casi biʼniʼ hombre riʼ (Lu 11:9, 10).

23-29 DE JULIO

CA TESORO ZEEDA LU BIBLIA | LUCAS 12, 13

«Jma risácatu que stale gorrión»

nwtsty nota de estudiu para Lu 12:6, TNM

gorrión: Diidxaʼ griegu strouthíon riquiiñecabe ni para guiníʼcabe de intiica pájaru ni nahuiiniʼ, peru jma riquiiñecabe ni para guiníʼcabe de ca gorrión, laacame nga pajaruhuiiniʼ ni jma baratu zanda siʼ binni.

nwtsty nota de estudiu para Lu 12:7, TNM

Dede guicha íquetu nánnabe panda: Nácabe napa ti binni biaʼ ti gayuaa mil guicha ique. Ra gánnanu runibiáʼ chaahuiʼ Jiobá laanu, rudiini laanu prueba de que dxandipeʼ rizaaláʼdxibe cada tobi de ca xpínnibe.

Guyúbinu ca perla ni gaʼchiʼ

nwtsty nota de estudiu para Lu 13:24, TNM

Laguni stale stipa: O «cadi gusaana de gudxiilutu». Ni biʼniʼ mandar Jesús riʼ, rusihuinni ni caquiiñeʼ gúninu stipa de guidubi xhiálmanu para ganda chuʼnu ra puertaʼ ni nabéʼ. Pur contextu stini riʼ, nuu caadxi referencia ni riníʼ zanda gaca traducir ni casi «laguni stipa biaʼ gándatiʼ» o «laguni biaʼ gándatiʼ». Diidxaʼ griegu agonízomai laaca casi diidxaʼ agón ni, diidxaʼ riʼ nabé biquiiñecabe ni para guzeetecabe de ca atleta ni rié lu ti carrera. Lu Hebreos 12:1, riquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para guchaagacabe ni né ti «carrera» ra zeʼ binni para guicaa guendanabani. Nuu tiru laaca riquiiñeʼ ni de sti modo, casi para guiníʼcabe de tuuxa ni cayuni huantar ti «enda naná» o ni cuyubi gacané stobi (Flp 1:30; Col 2:1) o tuuxa ni «bidxii lú» (1Ti 6:12) o tobi ni biʼniʼ «biaʼ ra gunda tiʼ» (2Ti 4:7). Laaca riquiiñeʼ verbo griegu riʼ para gaca traducir ni casi «binni ni riuu lu ti competencia» (1Co 9:25, TNM), ni cayuni «biaʼ ganda tiʼ», ni «qué riaana dxí», ni «rudxíʼ lú» (Col 1:29; 4:12; 1Ti 4:10) ne tobi ni rudxiilú (1Ti 6:12). Cumu riquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para guiníʼcabe de atleta ni ruxooñeʼ lu ti carrera la?, caadxi binni ni nanna de tema riʼ nacaʼ zanda guchaaganu stipa ni guníʼ Jesús que né stipa naroʼbaʼ ni runi ti atleta para guni ganar.

nwtsty nota de estudiu para Lu 13:33, TNM

qué zanda: O «qué ziuu dxi», «qué zanda guiníʼ ique binni ni». Nin ti profecía zeeda lu Biblia qué ruzeeteʼ pa Jerusalén nga gatiʼ Mesías, peru zanda guininu zacá ni pur ca diidxaʼ ni cá lu Daniel 9:24-26. Laaca naquiiñeʼ gánnanu ndiʼ: ndaaniʼ guidxi Jerusalén nga ridagulisaa ca 71 hombre nuu lu Sanedrín, tribunal supremo stiʼ ca judíu, para guni juzgarcaʼ ni caníʼ binni naca ti profeta falsu. Ngue runi, pa racalaʼdxiʼ ca judíu que guuticaʼ ti profeta, jmaruʼ si pa Mesías que ni la?, naquiiñeʼ gúnicabe ni ndaaniʼ guidxi que. Zándaca laaca nanna Jesús ndaaniʼ guidxi Jerusalén nga rudiicabe sacrificiu ne ra ruuticabe ti dendxuhuiiniʼ para gócabe dxi Pascua. Pur guiráʼ ni nánnanu bizaaca raqué, zanda guininu dxandíʼ guca cumplir ca diidxaʼ ni guníʼ Jesús. Guyebe nezalú Sanedrín que ne gudíxhecabe gátibe. Ne raqué, guriá guidxi Jerusalén, biʼniʼ sacrificárcabe laabe cásica raca né dendxuʼ ni rati lu Pascua (1Co 5:7).

30 DE JULIO HASTA 5 DE AGOSTO

CA TESORO ZEEDA LU BIBLIA | LUCAS 14-16

«Parábola stiʼ hombrehuiiniʼ gudxite xpueltu»

nwtsty nota de estudiu para Lu 15:11-16

Uyuu tobi hombre gupa chupa xiiñiʼ: Parábola stiʼ hombrehuiiniʼ ni gudxite xpueltu riʼ, nabé risaca ni pur caadxi razón. Risaca ni purtiʼ laani nga tobi de ca parábola ni jma ziuulaʼ guníʼ Jesús ne pur modo nadxiisaa cada tobi de ca binni ruzeeteʼ parábola riʼ. Lu xcaadxi parábola guníʼ Jesús la? bizeeteʼ de cosa ni cadi nabani, casi ora guníʼ de gadxé gadxé tipu de semiá, de layú o de tratu ni nuu entre ca esclavu ne xpixuaanacaʼ (Mt 13:18-30; 25:14-30; Lu 19:12-27). Peru lu relatu riʼ, jma bisiene Jesús pabiáʼ nadxii ti hombre ca xiiñiʼ. Lade ca binni bicaadiaga relatu riʼ zándaca nuu stale binni ni qué ñaca bixhoze nachaʼhuiʼ né laa ne qué nusihuinni stale cariñu pur laa. Parábola riʼ rusiidiʼ ni laanu pabiáʼ nadxii ne pabiáʼ riáʼ Bixhózenu ni nuu guibáʼ ca xiiñiʼ ni nuu lu Guidxilayú, cásica cani nuu gaxha de laabe ne cani bixeleʼ peru maʼ bibiguétacaʼ ra nuube.

ni jma nahuiini que: Ley ni gucuaa Moisés que ná baʼduʼ primé que naquiiñeʼ guicaa doble de biaʼ herencia ni guicaa xcaadxi biʼchiʼ (Dt 21:17). Nga runi, pa ni huaniisi cuzeeteʼ parábola riʼ nga baʼduʼ primé la?, ni jma nahuiiniʼ que la? gucuaabe biaʼ galaa de ni gucuaa bíʼchibe.

udxite be irá ni: Diidxaʼ griegu ni biquiiñecabe lu textu riʼ raca significar ni literalmente «guireeche xiixa [stale ladu]» (Lu 1:51; Hch 5:37). Lu Mateo 25:24, 26 la?, riquiiñeʼ ni para guiníʼcabe de tuuxa ni rusaba biidxiʼ, o ni rudxiibaʼ (sembrar). Peru lu textu riʼ la? caquiiñeʼ ni para guiníʼ ni de tuuxa ni bicheeche o gudxite xpueltu.

Bibani be modo na ique be: O «qué ñapa tu ñuni mandar laa». Lu Efesios 5:18, Tito 1:6 ne 1 Pedro 4:4, zeeda ti diidxaʼ ni napa ti significadu cásica diidxaʼ riʼ. Cumu napa diidxaʼ griegu ni biquiiñeʼ raríʼ idea de tuuxa ni binitilú xpueltu o qué niníʼ ique chaahuiʼ para ñuni gastu la?, nga runi nuu Biblia runi traducir ni casi «qué niníʼ íquebe zacanabe pur modo nabánibe».

chi gapa be bihui: Ley gucuaa Moisés que ná nabiidiʼ ca maniʼ riʼ (inmundo laacame), ngue runi, nanalaʼdxiʼ ca judíu dxiiñaʼ riʼ ne ribixhiláʼdxicabe ni (Le 11:7, 8).

vaina: Cuananaxhi ni cuzeeteʼ textu riʼ ricá ni lu ti yaga ni láʼ algarrobo, ruzaaniʼ ladi vaina riʼ ne naca ni de color café casi color guidi ne napa ni forma de cachu, ne zacá nga guníʼcabe ni lu diidxaʼ griegu (kerátion, lit., «cachuhuiiniʼ»). Stale lugar dede yanna riquiiñeʼ ca vaina riʼ para guyaanaʼ binni yuze, caballu, ne bihui. Rihuinni ca pabiáʼ feu modo beeda guiluxe hombrehuiiniʼ riʼ purtiʼ gunabaʼ gudiicabe laa gó ni cayó ca bihui que (biiyaʼ nota de estudiu para Lu 15:15).

nwtsty nota de estudiu para Lu 15:17-24

bichee nia lii: O laaca zanda guininu ni «cadi jneza bineʼ neza luluʼ». Diidxaʼ griegu enópion, riníʼ ni literalmente «nezalú tuuxa» o «ra lú tuuxa», laaca zacá ga riquiiñeʼ ni lu Septuaginta lu textu stiʼ 1 Samuel 20:1. Lu versículo riʼ, canabadiidxaʼ David Jonatán: «¿Xi pecadu ndiʼ maʼ bineʼ nezalú bixhózeluʼ pue?».

mozo: O «trabajador». Ora bibiguetaʼ hombrehuiiniʼ que ra lidxi, caníʼ ique guinabaʼ bixhoze gudii lugar laa guiaana, peru maʼ cadi casi xiiñiʼ bixhoze, sínuque casi ti trabajador stiʼ. Ca esclavu guyuu dxiqué la? randa rúnicaʼ dxiiñaʼ ndaaniʼ yoo. Peru ca trabajador que la? coʼ, sínuque casi tuuxa ni runi contratárcabe laa pur dxí (Mt 20:1, 2, 8).

gudó ti bixidu lucuá be: O laaca zanda guininu ni «bidii ti bixiduʼ laabe né cariñu». Diidxaʼ griegu biquiiñecabe para gaca traducir «bidii ti bixiduʼ né cariñu» ruluíʼ laani nga modo riníʼcabe philéo, ni raca traducir nuu tiru casi gudii ti «bixidu» (Mt 26:48; Mr 14:44; Lu 22:47), peru jma nga riquiiñeʼ ni para guiníʼcabe de tuuxa ni «nadxii» stobi (Jn 5:20; 11:3, TNM; 16:27). Ra bidxagalú hombre riete lu relatu riʼ xiiñiʼ né stale cariñu, bisihuinni pabiáʼ racalaʼdxiʼ gaca arrepentir xiiñiʼ ne guibiguetaʼ ra lidxi.

gapu naa casi xiiñi luʼ: Nuu manuscritu rucaa ca diidxaʼ riʼ casi «gupa naa casi ti mozo», peru xcaadxi manuscritu jma nayooxhoʼ ribeecaʼ ni. Caadxi erudito riniʼcaʼ guyuu si ca diidxaʼ riʼ para idxaaga versículo riʼ né ni cá lu Lucas 15:19. Ndiʼ nga razón ni nuu para guleecabe ca diidxaʼ riʼ lu revisión 2013 stiʼ Traducción del Nuevo Mundo lu diidxaʼ inglés.

lari ni jma galán [...], aníu [...] ne [elaguidi]: Lari ziuulaʼ riʼ cadi intiica si lari ni, de ni jma galán ni, zándaca guizáʼ sicarú modo diʼbaʼ ni, casi ni rudiicabe ti invitadu nabé risaca. Ora guluu xa hombre que aníu náʼ xiiñiʼ ni maʼ guca arrepentir, bisihuinni maʼ biʼniʼ perdonar laabe, nadxii laabe stale ne rusisaca laabe. Ti esclavu la? qué riuu aníu náʼ ne qué ricá elaguidi ñee. Né ni biʼniʼ hombre riʼ cusihuinni ti cosa: dede dxi que, maʼ naca xiiñibe de familia stibe sti biaje.

Guyúbinu ca perla ni gaʼchiʼ

nwtsty nota de estudiu para Lu 14:26, TNM

gaca nanalaʼdxiʼ: Diidxaʼ «gaca nanalaʼdxiʼ» riʼ rusiene Biblia ni de stale modo. Zanda iquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para guiníʼcabe de ti binni malu ni cayuni sentir ti cosa feu pur tuuxa ne gucaa ni laa guniná binni ca. Laaca riquiiñeʼ ni para guiníʼcabe de ti binni ni ribixhilaʼdxiʼ tuuxa o ti cosa ne pur nga rucaanáʼ laabe o rixeleʼ de laani. Peru laaca zanda iquiiñeʼ ni para guzeetecabe de tuuxa ni «huaxiéʼ nadxii sti binni». Guzéʼtenu ti ejemplu. Ora ruzeeteʼ Biblia gucananalaʼdxiʼ Jacob Lea ne gunnaxhii Raquel la?, ni caníʼ ni nga jma gunnaxhii Jacob Raquel que Lea (Gé 29:31; Dt 21:15). Laaca significadu bizéʼtenu últimu riʼ nga napa diidxaʼ riʼ lu xcaadxi libru yooxhoʼ stiʼ ca judíu. Nga runi, qué racalaʼdxiʼ diʼ Jesús guiníʼ naquiiñeʼ gaca nanalaʼdxiʼ ca xpinni familia sticaʼ o laca laacaʼ, purtiʼ maʼ cadi jneza gúnicabe zacá né ni rusiidiʼ Biblia (bichaaga ni né Mr 12:29-31; Ef 5:28, 29, 33). Lu contextu riʼ, diidxaʼ «gaca nanalaʼdxiʼ» riʼ zanda gaca traducir ni casi tuuxa ni «huaxiéʼ nadxii sti binni».

    Libru ne revista zapoteco del Istmo (1993-2025)
    Biteeguʼ sesión
    Bizulú sesión
    • diidxazá
    • Compartir
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Modo iquiiñeʼ ni
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Bizulú sesión
    Compartir