Guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá
«Sicarí nga ganaxhii nu Dios: guni nu ni na. Ne cadi nagana ni na be guni nu.» (1 JUAN 5:3.)
1, 2. 1) Xiñee cadi guiráʼ diʼ binni riuulaʼdxiʼ guni mandar sti binni laa. 2) Ñee dxandíʼ nga ni na ca binni ni riníʼ guirutiʼ tu runi mandar laacaʼ la?
YANNA riʼ, cadi guiráʼ diʼ binni riuulaʼdxiʼ guni mandar sti binni laa. Nga runi, qué ridxagayaadinu nuu binni riníʼ: «Guirutiʼ runi mandar naa, qué riquiiñeʼ stobi para gabi naa xi guneʼ». Peru, ñee dxandíʼ nga guirutiʼ runi mandar ca binni ca la? Coʼ. Purtiʼ stale tu runi ni runi xcaadxi binni ne zacá «[ri]nanda[caʼ] ni na binni guidxilayú» (Rom. 12:2). Nga runi, lugar de ñaca mandárcabe stúbicabe la? «cá cabe yaga lu enda nadxabaʼ», na apóstol Pedru (2 Ped. 2:19). Cayúnicabe «ni na binni guidxilayú ne [...] ni na xaíque sti ca [demonio]», ne xaíque ca nga Binidxabaʼ (Efe. 2:2).
2 Ti hombre ni rucaa libru guníʼ: «Naa la? qué rudiee lugar gabi bixhozeʼ ne jñaa naa xii nga ni jneza para naa, nin ca cura ca, nin tuuxa ni rusiidiʼ ndaaniʼ xiixa religión [...] ne nin Biblia». Dxandíʼ nga nuu tu ridiʼdisú modo runi mandar ne zándaca pur nga cadi naquiiñeʼ guzúʼbanu stiidxaʼ. Peru, ñee pur nga cadi naquiiñeʼ gucaadiáganu tutiica ni gabi laanu xi naquiiñeʼ gúninu la? Ora guidúʼndanu xiixa periódicu la? ránnanu cadi jneza diʼ nga ni ribeendú binni ora runi zacá. Triste nga guidúʼyanu yanna nuu stale binni caquiiñecaʼ gacané tuuxa laacaʼ, peru qué rudiicaʼ lugar.
Ñee ruzúʼbanu stiidxaʼ cani runi mandar la?
3. Ximodo bisihuinni ca xpinni Cristu lu primé siglu que cadi guiráʼ diʼ ora nga naquiiñeʼ guzuubacaʼ stiidxaʼ cani runi mandar laacaʼ.
3 Laanu qué rúninu casi runi binni guidxilayú, purtiʼ ruzúʼbanu stiidxaʼ cani runi mandar. Peru qué riníʼ diʼ nga zuzúʼbanu stiidxacabe lu guiráʼ ni gábicabe laanu. Nuu tiru qué zuzúʼbadinu stiidxaʼ cani runi mandar laanu. Zacá biʼniʼ ca xpinni Cristu lu primé siglu que. Casi dxi gudxi xaíque stiʼ cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ne cani nuu lu Sanedrín que ca apóstol que maʼ cadi gucheechecaʼ diidxaʼ la? laacabe qué nuzuubacabe stiidxacaʼ. Purtiʼ jma bisaca para laacabe gusiéchecabe Dios que ca binni ni runi mandar que (biindaʼ Hechos 5:27-29).
4. Gunáʼ nga ca ejemplu ni cusihuinni qué niná stale de ca xpinni Dios ñuni ni na xcaadxi binni.
4 Stale de ca xpinni Dios ni bibánicaʼ ante gueeda Jesús que zaqueca bíʼnicaʼ. Moisés la? «qué ñuulaʼdxi ñaca xiiñi xiñi dxaapa rey Faraón», laabe «ulí be acaná né be ca binni xquidxi be» neca bidxiichiné rey que laabe (Heb. 11:24, 25, 27). José qué niná diʼ ñatané xheelaʼ Potifar, neca nánnabe zuquixe gunaa que ni laabe (Gén. 39:7-9). Ne Daniel la? guníʼ qué zó guendaró ni cudii rey stiʼ Babilonia que laa para cadi guni biidicani laa, neca qué ninagá ti xaíque ni runi dxiiñaʼ ndaaniʼ palaciu stiʼ rey que ñuni ni nabe (Dan. 1:8-14). Ca ejemplu ca culuíʼcani laanu guyuu caadxi xpinni Dios dxiqué ni qué nusaanacaʼ de ñúnicaʼ ni jneza, neca qué gánnacaʼ xi zándaca guizaacacaʼ. Qué ñúnicabe ni na xcaadxi binni para nusiéchecabe laacaʼ; laanu laaca naquiiñeʼ gúninu casi bíʼnicabe.
5. Xiñee gadxé modo ridúʼyanu cani runi mandar ca de modo ruuyaʼ binni guidxilayú laacabe.
5 Yanna, laanu ca xpinni Dios qué rúninu zacá purtiʼ si nadxíbalunu o purtiʼ si racaláʼdxinu. O purtiʼ si riuuláʼdxinu gucáʼlunu ca políticu ca casi runi binni guidxilayú. Rúninu zacá purtiʼ para laanu Jiobá si nga ni jma naquiiñeʼ guzúʼbanu stiidxaʼ que guzúʼbanu stiidxaʼ binni. Ora gadxé ni na ley stiʼ ca binni ca de ni na ley stiʼ Dios la? maca nánnanu jma nga naquiiñeʼ guzúʼbanu stiidxaʼ Dios que stiidxaʼ binni cásica biʼniʼ ca apóstol que.
6. Xiñee jma jneza guzúʼbanu stiidxaʼ Dios.
6 Xi racané laanu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá yaʼ. Ni racané laanu nga conseju ni cá lu Proverbios 3:5, 6: «Gulaʼquiʼ guidubi ladxidoʼloʼ lu naʼ Jiobá, ne cadi gúniluʼ ni na si xpiaaniluʼ. Lu guiráʼ ni gúniluʼ guníʼ ique laabe, ne laabe zúnibe ca neza stiluʼ derechu». Nanna dxíchinu pa gúninu guiráʼ ni rinabaʼ Dios laanu la? zabeendunu ni galán (biindaʼ Deuteronomio 10:12, 13). Jiobá gudxi ca binni de Israel: «Naa, Jiobá, nacaʼ Dios stiluʼ, Ni cusiidiʼ lii para cueenduluʼ ni galán para lii, Ni cayabi lii pa ladu saluʼ». De racá guniʼbe: «¡Pa lii dxandíʼ nucaadiaʼguʼ ca mandamientu stinneʼ! Óraque guendariuudxi stiluʼ ñeeda gaca cásipeʼ ti guiiguʼ, ne guendaruni jneza stiluʼ casi ola nisadóʼ» (Isa. 48:17, 18). Laanu, ca xpinni Cristu, runi crenu dxandíʼ ni na ca diidxaʼ ca. Ne nanna dxíchinu jma jneza nga guzúʼbanu stiidxa Dios.
7. Xi naquiiñeʼ gúninu neca qué guiene chaahuinu xiñee canabaʼ Dios laanu gúninu xiixa ni cá lu Stiidxaʼ.
7 Laanu rudiʼnu lugar guni mandar Dios laanu ne ruzúʼbanu stiidxabe neca qué guiene chaahuinu xiñee canábabe laanu gúninu xiixa ni cá lu Stiidxabe. Ne rúninu ni cadi purtiʼ si runi crenu laabe, sínuque purtiʼ laabe nga nánnabe xii nga ni jma galán para laanu. Ne ora ruzúʼbanu stiidxabe rusihuínninu nadxiinu laabe, ne zacá bicaa apóstol Juan ni: «Sicarí nga ganaxhii nu Dios: guni nu ni na» (1 Juan 5:3). Peru nuu sti cosa ni naquiiñeʼ gúninu para guzúʼbanu stiidxaʼ Dios.
Guiaʼnu guiníʼ íquenu jneza
8. Ora gánnanu «uná nga jneza ne uná nga ni cadi jneza», ximodo racané nga laanu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
8 Biblia cayabi laanu: «Peru cani ma zanda go gueta [...] nga cani ma nanna uná nga jneza ne uná nga ni cadi jneza, purti ma biaa ca guni ca jneza» (Heb. 5:14). Ni racaláʼdxinu nga guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá purtiʼ lu Biblia maʼ bizíʼdinu «uná nga jneza ne uná nga ni cadi jneza», cadi purtiʼ si nexheʼ gúninu ni. Ne laaca racaláʼdxinu guiénenu pabiáʼ jneza nga cani rabi Dios laanu gúninu, ti ganda guininu casi guníʼ salmista que: «Nuu ca ley stiluʼ ndaaniʼ ladxiduáʼ» (Sal. 40:8).
9. Xi zanda gúninu para gusiaʼnu xquendabiaaninu chinanda ca ley stiʼ Jiobá, ne xiñee naquiiñeʼ gúninu ni.
9 Para gusisácanu ca ley stiʼ Dios cásica salmista que la? naquiiñeʼ guiníʼ íquenu cani ridúʼndanu lu Biblia. Cásixa ora guizíʼdinu xiixa ni canabaʼ Jiobá laanu gúninu la? zanda guiníʼ íquenu: «Xiñee jma jneza chinandaʼ mandamientu riʼ o conseju riʼ pue. Xiñee jma jneza guneʼ ni nani pue. Xi huazaaca cani qué rinanda cani yaʼ». Ora gúninu zacá cusiaʼnu xquendabiaaninu guni ni na ca ley stiʼ Jiobá, ne qué zácapeʼ nagana para laanu gúninu ni riuuláʼdxibe. Zánnanu xii nga ni nabe gúninu ne óraca zanda guzúʼbanu stiidxabe (Efe. 5:17). Peru cadi guiráʼ diʼ ora zanda gúninu zacá, xiñee yaʼ.
Cani runi Binidxabaʼ para cadi guzúʼbanu stiidxaʼ Dios
10. Guníʼ tobi de cani cayuni Binidxabaʼ para cadi guzuubaʼ binni stiidxaʼ Dios.
10 Binidxabaʼ qué niná ñuni mandar Jiobá laa, nga runi maʼ xadxí nga racaláʼdxibe pa ñanda si guirutiʼ nuzuubaʼ stiidxaʼ Dios. Ne huayúnibe stale cosa pur nga, tobi de laacani nga cucaabe binni cadi gusisaca guendaxheelaʼ ni gudixhestí Dios. Yanna riʼ, stale binni nabézacaʼ sin guichaganacaʼ ne nuu stale nisi cuyubi ximodo gusaʼbiʼ xheelaʼ. Zándaca riníʼ ique ca binni ca casi ti gunaa biʼniʼ dxiiñaʼ lu tele ni guníʼ ca diidxaʼ riʼ: «Qué zanda diʼ cuezané ti hombre ti gunaa si o ti gunaa cuezané ti hombre si. Qué runebiaayadiáʼ guirutiʼ ni qué huacheené xheelaʼ o qué racalaʼdxiʼ guni ni». Ora guníʼ ique sti hombre biʼniʼ dxiiñaʼ lu tele, ni nabé runibiáʼ binni laa, modo huabiá ca xquendaxheelaʼ la? guníʼ ca diidxaʼ riʼ: «Qué gannadiáʼ pa dxandíʼ nga guyanu para cuezanenu ti binni si biaʼ dxi guibáninu». Galán pa guiníʼ íquenu: «Ñee zinandaʼ modo gudixhestí Jiobá guendaxheelaʼ ca la? O laaca riníʼ iqueʼ jneza nga guibiá ca guendaxheelaʼ ca casi riníʼ ique ca binni guidxilayú riʼ».
11, 12. 1) Xiñee zándaca gaca nagana para cani nahuiiniʼ ca guzuubacaʼ stiidxaʼ Jiobá. 2) Guníʼ ni bizaaca tuuxa ni rusihuinni cadi jneza nga gucheené binni ca ley ne ca conseju stiʼ Jiobá.
11 Pa nahuiiniluʼ la? bietenalaʼdxiʼ lii nga tobi de cani jma racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ guchee. Qué racaláʼdxibe guzuubaluʼ stiidxaʼ Jiobá. Nga runi riquiiñebe «stale ni cadi jneza [ni] riguba yu cani nahuiini» ca ne rucaabe xcaadxi ni nahuiiniʼ gucaacaʼ lii guni creluʼ guizáʼ nagana nga chinanda binni ca ley stiʼ Dios (2 Tim. 2:22). Peru cadi gudiiluʼ lugar gucuudxicabe lii, sínuque biʼniʼ stipa guiéneluʼ pabiáʼ jneza nga ni na ca ley stiʼ Jiobá. Ne tobi de ca ley ni cá lu Biblia nga: «Lausaana enda rapa jnadxii» (1 Cor. 6:18). Yanna guníʼ ique: «Xiñee jneza ley ca. Xi zabeenduáʼ pa guneʼ ni nani yaʼ». Zándaca runibiaʼluʼ caadxi de cani qué ninanda ni na ley ca ne guizáʼ feu ni guleenducaʼ. Ne zándaca dede maʼ bireecabe de ndaaniʼ xquidxi Jiobá. Yanna, ñee rábiluʼ jma nayecheʼ nabánicabe la? Jma galán nabánicabe yanna que dxi cayúnicabe ni na Dios la? Ñee maʼ bidxélacabe ximodo nga zanda guibani binni nayecheʼ ne ca xpinni Dios coʼ la? (Biindaʼ Isaías 65:14.)
12 Guidúʼyanu ni bicaa ti gunaa Testigu ni láʼ Sharon: «Cumu qué nuzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá la? gucuá ti guendahuará ni ruuti binni naa: sida. Stale biaje riníʼ iqueʼ pabiáʼ nayecheʼ bibaneʼ dxi bizuubaʼ stiidxaʼ Jiobá». Sharon bidii cuenta cadi jneza ngue biʼniʼ ora bicheené ca ley stiʼ Dios ne ni naquiiñeʼ ñúnibe nga jma nusisácabe ca ley ca. Nga rusihuinni rapa ca ley stiʼ Jiobá laanu. Gudiʼdiʼ si gadxe semana de bicaa Sharon ca diidxaʼ ca guti. Ni bizaacabe ca cusihuinni cadi cudii diʼ Binidxabaʼ ca binni ni zinanda guidxilayú malu riʼ xiixa ni gacané laacaʼ. Cumu «laabe nga bixhoze gola enda rusiguii» la? guiráʼ ni riniʼbe qué raca. Zacá rihuínnini pur ni bizaaca Eva que, qué ñaca ni gúdxibe laa (Juan 8:44). Nga runi, jma jneza nga guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá guiráʼ ora.
Cadi gácanu binni ni qué ruzuubaʼ diidxaʼ
13. Xiñee cadi jneza gácanu casi ca binni ni qué riná guni mandárcabe laacaʼ.
13 Para guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá la? cadi naquiiñeʼ guiníʼ íquenu guirutiʼ zuni mandar laanu. Pa gácanu zacá la? zucaani laanu guiníʼ íquenu cadi caquiiñenu chuʼ tu gabi laanu xi gúninu. Casi ni gabi cani zaniruʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá laanu. Peru naquiiñeʼ gánnanu para nga guluu Jiobá mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza que para gudii ni iquiiñenu ti chuʼnu galán ne laabe (Mat. 24:45-47). Nga runi, naquiiñeʼ gánnanu zacá nga cayapa Jiobá xquidxi yanna riʼ. Naquiiñeʼ gácanu casi ca apóstol ni qué nusaanacaʼ Jesús que. Dxi qué ñuulaʼdxiʼ caadxi discípulo ni bisiidiʼ Jesús la? bisaanacaʼ laabe, peru Jesús gunabadiidxaʼ ca apóstol stiʼ: «Laga laatu yaʼ, laca zabigueta tu la? Oraque na Simón Pedru rabi laabe: Tu ru ra nuu ñuu du yaʼ, Señor. Lii siouʼ nga ruiʼ neu laadu ni rudii enda nabani ni qué zaluxe» (Juan 6:66-68).
14, 15. Xiñee riquiiñeʼ chinándanu ni na ca conseju ni cá lu Biblia.
14 Laaca zusihuínninu rudiʼnu lugar guni mandar Jiobá laanu pa chinándanu ca conseju ni cá lu Stiidxabe. Casi mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza ca la? gatigá rabi laanu «gataná nu ne cuʼ xpiaani nu» (1 Tes. 5:6). Lu ca últimu dxi riʼ nga jma caquiiñenu conseju ca «purti [c]uyubi binni para laa si, ne nisi bidxichi [ri]cá ique caʼ» (2 Tim. 3:1, 2). Ñee zanda guicá ni runi ca binni ca laanu la? Zanda pue. Pa laanu cadi naguixhe íquenu gúninu xiixa ni gacané laanu gúninu ni na Jiobá la? laaca zacá íquenu guyúbinu nisi bidxichi o zeeda gácanu nezalú Jiobá casi ti binni ni nisiaasiʼ (Luc. 12:16-21). Peru nánnanu ni jma jneza nga chinándanu ca conseju ni cá lu Biblia ne cadi guyúbinu puru para laasinu casi cayuni stale binni ndaaniʼ guidxilayú stiʼ Binidxabaʼ riʼ (1 Juan 2:16).
15 Ca binnigola ca nga rudii laanu guiráʼ ni ruseendaʼ mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza ca para guizíʼdinu de Jiobá. Sicaríʼ cayabi Stiidxaʼ Dios laanu: «Lauzuuba stiidxa cani nuu de xaíque stitu. Laguni ni gabi ca laatu purti qué rixhacalaʼdxi ca de gapa ca laatu, ti nanna ca Dios iníʼ pa jneza cayuni caʼ. Pa guni tu zacá la? zieche né cabe xhiiña cabe, ne qué zaca ni naná para laacabe, ne jma rusi zanda acané cabe laatu» (Heb. 13:17). Peru, ñee riníʼ nga qué liica zuchee ca binnigola ca la? Coʼ. Laacabe laaca rucheecabe, ne nga nanna dxichi Dios. Peru ribézabe guzúʼbanu stiidxaʼ ca binnigola ca. Ora racanenu ca binnigola ca neca rucheecaʼ la? rusihuínninu ruzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
Cadi gusisácanu laanu
16. Ximodo rusihuínninu nápanu respetu Jesús, Xaíque stiʼ ca binni ridagulisaa.
16 Cadi guiaandaʼ laanu Jesús nga Xaíque stiʼ ca binni ridagulisaa (Col. 1:18). Nga nga tobi de ca razón ni nápanu para guzúʼbanu stiidxaʼ ca binnigola ne para gusisácanu laacaʼ jma (1 Tes. 5:12, 13). Ca binnigola ca laaca ruzuubacaʼ diidxaʼ, ne rusihuínnicabe ni ora rúnicabe stipa para gusiidicabe ca binni ridagulisaa ni na Dios ne cadi ni nácabe. Casi na Biblia, rusiidicabe ni cá si ne cadi rusiidicabe ni riníʼ íquecabe (1 Cor. 4:6, NM).
17. Xiñee cadi jneza nga guyubi binni puru para laa.
17 Guiráʼ cani nuu lade ca binni ridagulisaa cadi naquiiñeʼ guyúbicaʼ guisácacaʼ (Pro. 25:27). Zacá biʼniʼ ti discípulo ni binibiáʼ apóstol Juan. Sicaríʼ bicaa Juan de laabe: «Qué na Diótrefe ulabi ni rabi du, purti racalaʼdxi aca xaíque stícabe. Nga runi ora chaa racá la? zulidxe laabe xiñee cusiguii be binni, canazá be cananíʼ be laadu» (3 Juan 9, 10). Nga runi, naquiiñeʼ cueenu de ladxidoʼno intiica ni gucaa laanu guyúbinu puru si para laanu. Biblia na: «Ante gacaná ti binni la? rudxiibaʼ laca laa; ne ante guchee binni la? runi laa naróʼ». Cani ruzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá la? qué gápacaʼ xidé gudxiibacaʼ laca laacaʼ, purtiʼ qué zabeenducaʼ ni galán pa gúnicaʼ zacá (Pro. 11:2; 16:18).
18. Xi zacané laanu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
18 Naquiiñeʼ gúninu stipa para cadi gácanu casi ca binni ni qué nacaʼ guni mandar Dios laacaʼ, ne gúninu stipa pur guzúʼbanu stiidxaʼ Dios. Laaca naquiiñeʼ guiníʼ íquenu nabé risaca nga cayúninu xhiiñaʼ Jiobá. Cumu nuunu ndaaniʼ xquidxi Jiobá la? nga rusihuinni laabe nga gulídxibe laanu ne espíritu santu stibe (Juan 6:44). Qué chuʼ dxi gúninu xiixa ni guxheleʼ laanu de Dios. Nga runi, gúninu stipa para gusihuínninu cadi nácanu casi ca binni ni qué nacaʼ guni mandar Dios laacaʼ ne guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
Rietenaláʼdxiluʼ la?
• Ximodo rusihuínninu rudiʼnu lugar guni mandar Jiobá laanu.
• Ora gánnanu «uná nga jneza ne uná nga ni cadi jneza», ximodo racané nga laanu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
• Xi cayuni Binidxabaʼ para cadi guzuubaʼ binni stiidxaʼ Dios.
• Ora guyúbinu cadi guisácanu, ximodo racané nga laanu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 18]
«Jma naquiiñe uzuʼba[n]u stiidxa Dios que stiidxa binni»
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 20]
Jma jneza nga chinándanu ca ley stiʼ Dios