Akaragapai Kuti Gaani Asasanahe Tipa Yesu

“Rimbasa aboro niya da nga mi?”—RUKA 9:18.

YESU asana gako abawiriki na gi sanahe re bambiko ko aima ino gupai nga aboro na gayo abipai tipako nibakiakia. Ono ndupai aadunga ho tipa i du na agu abipai du nibakiakia te. Yesu agbunga agbu be aboro kaa mangapai nigbuko te. Kuba gure, ko anaata na aboro gbaiga rogo gayo agbaria na rogo gayo agbata. Ko anaatungusapai kini yugupai gbaiga bambiko ko aida aboro ini gu rengo naadu tipa ko.—Ruka 8:1.

Ani rengbe ka ino gu rengo du tipa Yesu rogo afugoko yo na rogo agu apai yo ko amangihe, si nikekehe rogo agu Akitabu Wene Pangbanga biama du rogo Ziazia Kekeapai nga Matayo, Marako, Ruka, gbiati Yoane. Agu apai keke yó ho yo du ani nika maa mburu gaani akaragapai kuriihe nibipa agu asasanahe du tipa Yesu.—Yoane 17:17.

SANAHE: Ya mo Yesu adu ti ni nzunzu?

KARAGAPAI: Ii. Abakeke kuru apangbanga kodihe na aguyo naadu rogo bambata sa kama agarã nangia Josephus na Tacitus agumba gupai nga Yesu adu kina ti ni. Gu nyakipaha anyaka tie berewe gbe nga, Akitabu Wene Pangbanga nayugo gupai nga Yesu adu ni ndikidi boro angianga nigu boro aboro aruganga tiyo na pani ya. Agu apai dunduko agu akitabu re nagumbaha tipa ko, si ima yugu kina boro gu regbo na gu ba si amangi rogoho. Nikpiapai, gu bake Kitabu Wene Pangbanga nangia Ruka afura tipa abazogo saba tipa ka yugo gu garã Yesu atona gako sunge tungusapai ti ni. Abakeke kuru apangbanga aima fura tipa agu abazogo re.—Ruka 3:1, 2, 23.

Gu gopai nayugo gupai nga Yesu adu kina ti ni, kango ti ni te. Gu buku du rimoho nga Evidence for the Historical Jesus agumba gupai nga: “Badungu wene abawirikipai idi kuti gupai nga kumba adu kinaho niboro Nazareta rogo bambata sa kama agarã rimoko angia Yesu.”

SANAHE: Ya mo Yesu nga Mbori?

KARAGAPAI: Oó. Yesu aringbisanga tiko na Mbori wagusa te. Kuba gure, aregbo dunduko ko anaagumba gupai nga ko kutiibe Yekova.a Nikpiapai, Yesu anaayamba Yekova nga ‘gi Mbori’ na ‘bangisa ndikidi Mbori.’ (Matayo 27:46; Yoane 17:3) Boro rengbe sa ka mangasunge na agu afugo re tipa kina gu boro du kurini. Ho boro sunge aya ti kurani ni basunge yo wee, “gi bairasunge,” ní nayugo gupai nga ní kutiibe gu boro re.

Yesu ayugu gupai a nga ko nikparakpara ko ti Mbori. Regbo adu kinaho Yesu aya fu agu asogoko naatikango gako pagbia wee: “Si ni keke he rogo gaoni rugute yo, ya du aboro ue ni dezire nga rengo. Mi nga dezirere ni tire, na Ba nakedi re nga dezirere.” (Yoane 8:17, 18) Sidu, Yesu nikparakpara ko ti Yekova. Ka i aadunga tie nikparakpara yó ya, wai gu ka i arengbe ue dunduko kadu ni adezire?

SANAHE: Ya mo Yesu angia kungbo wene boro gbua?

KARAGAPAI: Oó. Ko angianga kina kungbo wene boro gbua te. Yesu aima rugatiko na gupai nga dungu nyanyakipa asunge ko aamangaha tipa ka digiso ga Mbori ringbisapai. Bete agu apai ko amangihe gu duku kusende re:

● “Bangisa Wiri Mbori.” (Yoane 3:18) Yesu aima ino wari ko ayeni. Gako raka atona bakuru yo mbata fu i vunguko ku auru kpotosende ane. Ko ayawee: ‘Mi aye ngbangbaturũ yo.’ (Yoane 6:38) Yesu angia ga Mbori bambata kusikusihe na ko ki undo Mbori ti regbo kusa kura ahe. Wa duhe nga kina boro Yekova nakusi Yesu nibeko, Yesu aduadu na rengo beko ka ya ko nga “bangisa vungu” nga ga Mbori.—Yoane 1:3, 14; AKorosaio 1:15, 16.

● “Wiri boro.” (Matayo 8:20) Yesu agumba gupai bara dunguhe tipa tiko nga ko nga “Wiri boro,” gi fugo ko amangisunge nani re, bangehe ima da rogo Akitabu Wene Pangbanga nga 80. Gi fugo re nayugo gupai nga ko angia kina boro ndikidi boro angianga Mbori nasa tiko niboro ya. Wai gu i aru ka vunga gi bangisa Wiri Mbori re niboro? Na gu undo nga ga ziazia toro, Yekova aˈaria gu raka nga ga Wiriko ku vuru gu ngasu dee yo nangia Maria, na ri kidu na mobara. Nisangbana gipai re, i avungu Yesu zanga ingapai na nirengberengbeko.—Matayo 1:18; Ruka 1:35; Yoane 8:46.

● “Bayugupai.” (Yoane 13:13) Yesu aima yugoho gbaiga nga gu sunge Mbori akedi ko ko ye ka mangaha angia ‘yugopai na tungusa gu wene pangbanga nga ga’ ga Mbori Kindo. (Matayo 4:23; Ruka 4:43) Ko asakipai tipa ga Mbori Kindo na gupai si nika mangaha tipa ka digiso gupai Yekova akpinyemuhe ngba gu gene naadu taata ka giarogoyo.—Matayo 6:9, 10.

● “Pai.” (Yoane 1:1) Yesu anaamangasunge nigu boro naagumba fugo Mbori. Mbori anaamangasunge naako tipa kaa gumba apai na arugute fu kura aboro. Yekova amangisunge a na Yesu tipa ko gumba Gako pangbanga fu aboro auru kpotosende ane.—Yoane 7:16, 17.

SANAHE: Ya mo Yesu nangia gu Masiya i akido pako?

KARAGAPAI: Ii. Gu sangbaanebi nga ga Ziazia Kekeapai aima gumba gupai nga Masiya watadu Kristo du rogoyo nga “Mbedimbedi Boro,” nikaye. Si adu nga gi boro re amanga nyanyakipa sunge tipa ka digiso ga Yekova ringbisapai. Ti kura regbo sa, kura dee boro Somorona sa agumba gupai fu Yesu nga: “Mi ini ya Masiya naye i niya ti ko Kristo.” Tifuo gure, Yesu agumba gupai furi gbaiga nga: “Mi nga ko nagumba pai foro re.”—Yoane 4:25, 26.

Ya mo gopai ho nzunzu nayugo gupai nga Yesu nangia Masiya? Apai gu duho biata nga gu nafu gopai zanga kango nga Yesu du nangia Masiya.

● Gene ngbatungako. Ziazia Kekeapai agumba gupai nisangbaanebi nga Masiya akura rogo gu ngbatunga nga ga Abarayama na Davide. (Atambuahe 132:11, 12) Yesu akuru rogo gu ngbatunga nga ga agu aboro ue re dunduko.—Matayo 1:1-16; Ruka 3:23-38.

● Gu sangbaanebi nadigisi tihe. Kuru Ndika na dungu sangbaanebi rogoho tipa Masiya, kodihe na agu apai naadu tipa gako raka auru kpotosende ane, agu apai naadu tipa vunga ko na pakpioko. Agu asangbaanebi re dunduko nadigisi tihe kuti Yesu. Bete agu asangbaanebi re nga: I abatika ko Betereme yo (Mika 5:2; Ruka 2:4-11), i ayambu ko Ezipeta yo (Osea 11:1; Matayo 2:15), na i aimiko zanga kuo meme ko kandara sa (Atambuahe 34:20; Yoane 19:33, 36). Boro arengbanga ka ya Yesu du nasa agu asangbaanebi naadu tipa Masiya re dunduko si digisi tihe kutiko te.b

● Gu dezirepai kina boro Mbori amangihe. Ti gu regbo i abatika Yesu, Mbori akedi amaraika i gumba gupai fu ababanda avusende nga i batika Masiya. (Ruka 2:10-14) Bara dunguhe ti gu regbo Yesu aamangasunge tungusapai auru kpotosende ane, Mbori nitiko anaafura ngbangbaturũ yo ka yugo gupai nga ko aima ida na Yesu. (Matayo 3:16, 17; 17:1-5) Yekova asa Yesu ko mangi dungu iiriwoapai ka yugo nani nga ko angia Masiya.—Amokedi 10:38.

SANAHE: Tipagine si aidi Yesu rungo ti ni na ki kpi?

KARAGAPAI: Wa Yesu angia rengberengbe boro, ndupai adunga ho tipa ko rungo te. Ndupai adunga ho a tipa i banga ko kuti ngua wakina boro kuondiko na ki mbuko ho tipa ko kpi kere kpio te. Wa si avura duwo, Yesu aima ino gupai nga agu apai re agbia ko agbia na ko afu tiko tipa agu apai re gbia ko zanga ká.—Matayo 20:17-19; 1 Petero 2:21-23.

Agu asangbaanebi naadu tipa Masiya agumba gupai nga ko arungo arungo na ki kpi tipa ka dada gu ingapai nga ga aboro. (Yesaya 53:5; Daniere 9:24, 26) Yesu nitiko agumba gupai nga ko aye “ka tumo dungu yo ni ungako.” (Matayo 20:28) Agu aboro du na idapase kuti gu motumo tumorii ko atumoho re, i na maabangirise tipa ka bata be gu zio nga ga ingapai na kpio na ki raki rogo Paradizo auru kpotosende nyeanye kindi.c—Yoane 3:16; 1 Yoane 4:9, 10.

SANAHE: Ya mo i azingisi Yesu nzunzu bekpio?

KARAGAPAI: Ii. Yesu aima ino gupai nga i azingisa ko azingisa bekpio. (Matayo 16:21) Ono tie, si ninyanyakipa pai ani ini gupai nga Yesu watadu agu aboro nake Ziazia Kekeapai agumbanga gupai nga ko azinga gbua ngba taata gene angianga ngba iiriwo gene ya te. Ka si amangi wo, ka si akpakara akpakara fu aboro i idihe. Kuba gure, Ziazia Kekeapai nagumba gupai nga: “Mbori azingisi ko, ki zaki kpio ti ko.” (Amokedi 2:24) Ka ani idi kuti gupai nga Mbori kina ti ni na ko nga Bakusiahe dunduko, ndupai kinaho tie ani idi kuti gupai nga ko aduadu na rengba beko ka zingisa Wiriko bekpio.—AEbere 3:4.

Ya mo boro gopai ho nayugo gupai nga i aima zingisa Yesu bekpio? Oni bingo bete agu agopai du kusende re.

● Agu adezire nabiko nibangiriyo. Agarã wa 22 tifuo kpio Yesu, gu mokedi nangia Pauro akepai ki ya aboro bangeyo aima dati 500 naadu ni adezire gupai nga Yesu aima zinga bekpio, bete agu aboro re adu kindi niungayo ho Pauro ake gipai re ni. (1 AKorindo 15:6) Ka si adu nga boro gbua sa watadu aboro ue nagumbaha, ka aboro ya aya kungbo zire du gbua, ono da ka tikango na gupai aboro 500 adu ni adezirehe?

● Agu adezire ka ani atinga kango yó ya. Ga Yesu bambata abawiriki nga aguyo naadu rogo wene bangiriba ka bi gupai namangi aima takapande gupai nga i aima zingisa Yesu bekpio. (Amokedi 2:29-32; 3:13-15) Nirengo, ida kuti gupai nga Yesu aima zinga bekpio adu fuyo na nyanyakipaha gbe wa i angia aKristano. (1 AKorindo 15:12-19) Agu abawiriki re aima ida ka kpi kuba gupai nga ka mbu gayo idapase kuti Yesu. (Amokedi 7:51-60; 12:1, 2) Ya mo oni abingo boro mbata nata ino aino nikpi tipa gupai nga zire?

Ani wisigi agu akaragapai du rogo Ziazia Kekeapai tipa nyanyakipa asasanahe sita tipa Yesu. Agu akaragapai re nayugo gu boro furani nzunzu nga Yesu. Ono ya mo boro ndupai ho ani ini agu akaragapai re? Ka pehe rogo kura afugo, ya mo kparakparapai ho ka ani sia ka ida kuti ai gupai ngba tirani tipa Yesu?

[Footnotes]