Исыцхраарц шҧарылшо сызгуҭылакыу?
«АКЫ уҭаххозар, иаразнак исаҳәа». Арҭ реиҧш иҟоу ажәақуа зҳәо ҳрацәаҩуп ааигуа зҭынха дыҧсыз ҳҩызак ма ҳауак изы. Ҳәара аҭахыума, ҳара ус ҳагьхуцуеит. Мшәан, иаҳҭахыми уи изы иҳалшо зегь ҟаҳҵар. Аха иҟалахьоума зныкыр убри ауаҩ аҭел даҳзасны иҳаиҳәо: «Ара сазхуцуан сара уара цхыраарас исуҭари» — ҳәа? Ус ауиҳәах’уа. Еилкаауп, ииашаҵәҟьаны, ҳара ауаҩы игурҩаҟны игу ихаҳаршҭырц, насгьы ацхыраара иаҳҭарц ҳҭахызар, аҧхьатәи ашьаҿа ҳара иҟаҳҵароуп.
Абиблиатә жәамаанак иаҳәоит: «Еилҧхаауа араӡнытә ваза иану ахьтәы ҵәақуеи — шьахула [«ианаамҭоу», АҾ] иҳәоу ажәеи» (Ажәамаанақуа 15:23; 25:11). Иҳәатәуи зҳәара аҧсами, иҟаҵатәуи зыҟаҵара аҧсами удырырц азы, иаҭахыуп аҟуышра. Абра Аҧшьаҩырақуа рҟнытә иаагоуп зҭынха дызцәыӡыз ауаа қуҽиарала рхы иадырхуаз абжьгарақуа.
Иҟаҵатәу...
Уӡырҩы. «Аӡырҩра уазхиаз»,— иҳауеит абжьгара Иаков 1:19 аҟны. Агурҩа змоу игурҩа ицеиҩушарц азы, зегь раасҭа еиҕьуп иара уизыӡырҩыр. Иара, иҟалап, иҧсыз иӡбаху ала дуацәажәар иҭаххар, иҧсра зыхҟьаз амашәыр ма ачымазара атәы уеиҳәар, мамзаргьы аҧсра ашьҭахь иҩныҵҟатәи игунгарақуа дрылацәажәар. Убри аҟнытә уиазҵаа: «Издыруада, ари уалацәажәар уҭахызар?» Иара ихала иӡбааит. Иаб иҧсра игуаларшәо, ҷкунак иҳәеит: «Шаҟа исзымариаз сызгуҭылакыз иҟалаз ианазҵаауаз, нас гук-ҧсыкала иансзыӡырҩуаз». Уҽалархуны, крычҳарала уӡырҩы, угугьы иаанамган, аҭакқуеи абжьгарақуеи рхианы иумазароуп ҳәа. Агурҩа змоу иуеиҳәааит ихьаахаз зегьы.
Агура ирга. Агура ирга, иара илшоз зегь шыҟаиҵаз (мамзаргьы агура ирга ибзиоу, хуарҭара злоу ҳәа иуҧхьаӡо даҽакы азы). Агура ирга, алахьеиқуҵара, агунхара, ахара уҳәа реиҧш иҟоу ацәаныррақуа зынӡа иналаршә-ааларшәны иуҧыло шракум. Изеиҭаҳәа абри аҩыза ацәыӡ ашьҭахь зшьара иқулаз ауаа рыӡбаху. Ажәамаанақуа 16:24 (ИА) излаҳәо ала, арҭ реиҧш иҟоу «ажәа разқуа... ауаҩ изы ихушәтәыгоуп». (Уахуаҧш, иара убас, Фессолоникаа рахь 5:11, 14.)
Уцхыраара идгал. Зҭынха дыҧсыз аҧхьатәи амшқуа рзы иааикуршан иҩызцәеи иуацәеи аныҟоу мацара акум уцхыраара анидугалаша, аха мызқуак анҵлак, егьырҭ зышьцылахьоу рыҧсҭазаарахь ианыхынҳәлак ашьҭахь ауп. Уи ала уара иааурҧшуеит, «арыцҳара аамҭаз» зҩыза дынзмыжьуа «аҩыза» ушиеиуоу (Ажәамаанақуа 17:17). «Ҳҩызцәа уахынла усда ҳнымхарц, насгьы аҩны ҳамацара аамҭа мыцхуы ҳхыҳамгарц иеиҷаҳауан,— еиҭалҳәоит амашьынақуа реидыслараан зхуҷы дҭахаз Тереза.— Ари иҭацәыз ҳаҧсҭазаара аҵакы ханарҭәааит». Иара убас, ашықусқуа рацәаны ианҵлак ашьҭахьгьы есышықусхыҵра-цыҧхьаӡа зҭынха дызцәыӡыз ҕуҕуала игурҩоит, иаҳҳәап, ачара ашықусхыҵра аан ма аҭынха иҧсра ашықусхыҵраан. Иахуҭаӡами нас арҭ адатақуа укалендар аҟны иаурбар, нас иаҭаххозар, арҭ амшқуа анааилак, ауаҩы ацхыраара иҭара ухы алаурхурц азы?
Зда ҧсыхуа ыҟам акы аҟаҵара шаҭаххаз гуоуҭазар, умҧшын, уара иуыҳәаанӡа ҳәа — ирхааны ирыдгал уцхыраара.
Ацхыраараз аҧхьа ушьаҿақуа еихга. Инагӡатәӡамишь џьара дҵақуак? Ахуҷқуа рхылаҧшра аҭахымхаӡари? Иҟалап, иааз аҩызцәеи аҭынхацәеи рҭыҧқуа ирықуҵатәзар? Зҭынха дызцәыӡыз иҟалаз аҧхьа убысҟак даргачанк’уеит, егьырҭ цхыраарак азы рыҳәара акум, иара ихаҭа иҟаиҵо изымдырратә еиҧш. Убри азы, уара иузахмырҧо цхыраарак аҭахны иубозар, аӡәы унеиҧхьаанӡа ҳәа умҧшын; ацхыраараз аҧхьа ушьаҿа еихга (1 Коринфаа рахь 10:24; иаҿырҧш 1 Иоанн 3:17, 18). Еибахаз ҧҳәыск илгуалалыршәоит: «Аӡәырҩы исыдыргалон: „Акыр бҭаххозар, иҳабымҳәакуа бымун“. Аха сҩызак дҵааӡомызт. Лара дмеиҧхьхуцаакуа ашьҭаларҭахь днеит, ацәарҭахҟьақуа зегь ахыхны, аҧсра ашьҭахь ианхалаз аҩазақуа зегь лыӡәӡәеит. Егьи сҩыза ауедра азна аӡи аӡәӡәагеи аашьҭылхын, схаҵа ианиҿих’уаз иҟьашьыз ауарҳал лрыцқьеит. Мчыбжьқуак рышьҭахь са сҟны дааит ҳаизара аиҳабы, иусуга маҭәақуа ишәҵаны, дагьсазҵааит: «Џьара акы еиҩкаатәызар акухап. Исыбмырбаӡари рыуа иарбану?». Шаҟа иџьысшьазеи уи аиашьа, аарлаҳәа ачҭа иакыз ашәи, иара убас афымцаприбори ахьирҽеиз!» (Иаҿырҧш Иаков 1:27.)
Иаарҧшы асасдкылара. «Асасдкылара шәхашәмыршҭын»,— иаҳгуаланаршәоит Абиблиа (Ауриақуа рахь 13:2, «Аиҭага Ҿыц»). Ҷыдала —ацәыӡ зауз рахь асасдкылара аарҧшра. «Иануҭахыу усызнеи» — аҳәара ахаҭыҧан,— амши аамҭеи азыҧҵәа. Иара мап икуазар, иаразнак уиқушаҳаҭымхан. Иҟалап, иахуҭазар даҽазнык ирхааны даауҧхьар. Иара ааҧхьара зидимкыло ицәаныррақуа ауаа дырбара дахьацәшәо азы акузар ҟалоит. Мамазаргьы, иламыс иаҵанамк’уазар ҟалоит зынӡа ианаамҭаӡам иара афатә хаа дахьалачои иҩызцәа дахьрацәажәои. Дугуаларшәа Абиблиа зыӡбаху аҳәо асасдкылаҩҧҳәыс Лидиа. Лука иажәақуа рыла, лара сасра иаалҧхьеит иашьцәеи иареи, «агурагьы длыргеит» инеирц (Аусқуа 16:15).
Акрычҳареи аилкаареи улаз. Зҭынха дызцәҧсыз данцәажәо, раҧхьа ииҳәо уамашәа иумбан. Иухоумыршҭын, иара игуы акы алазар, мамзаргьы ихы ахарадҵара даргуаҟ’уазар ҟалоит. Игуҧжәарақуа уара иуқуиҳәацәозар, угуы иаламӡо аҭак ҟаумҵарц азы, уганахьала иаҭахыуп акрычҳареи агуеилых бзиеи раарҧшра. «Шәҽеибышәҭа... гушаҭарала, бзиарала, ҽӡырымгарала, гуҧсшьарала, крычҳарала»,— иҳабжьнагоит Абиблиа (Колоссаа рахь 3:12, 13).
Иҩы асалам шәҟуы. Лассы-лассы агуалсра атәы зҳәо ашәҟуқуеи аоткриткақуеи рацәак рыху ршьом ҳәа ирҧхьаӡоит. Аха изхуарҭоузеи дара? Акьыба иахҟьаны зан дыҧсыз Синди еиҭалҳәоит: «Сҩызак исзылҩит иссирӡоу салам шәҟук. Уи сара ииашаҵәҟьаны исыхуеит, избанзар, исылшон уи уажәы-уажәы аҧхьара». Абас угу зырҕуҕуо ашәҟу ма аоткритка усҟак «еиҵыхцәамзаргьы» ҟалоит, аха иҩызар алшоит гукала (Ауриақуа рахь 13:22, АБ). Уи аҟны уара иааурҧшыр ауеит уеиҷаҳара, иҧсыз идҳәалоу лымкаалатәи угуалашәарақуа, мамзарьы уара уҧсҭазаараҿы уи акыр дшузаҧсаз.
Анцәа шәеициҳәала. Анцәа шәеициҳәареи, иара убасгьы зҭынха дыҧсыз изы ухатә нцәаиҳәареи зыҧсоу ухоумыршҭын. Абиблиа агура ҳнаргоит: «Иалшо рацәоуп... ақьиа инцәаиҳәара» (Иаков 5:16). Иаҳҳәап, уи ауаҩ иара изы Анцәа ишиҳәо аниаҳалак, ихы ахарадҵара даиааирц илшоит. (Иаҿырҧш Иаков 5:13—15.)
Иҟаҵатәым...
Ахушәтәырҭаҟны уҟазаара ала уара ацхыраара иуҭоит зҭынха дыҧсыз ауаҩы.
Ухы ҧхьоумкын, иҳәатәуи иҟаҵатәуи узымдыруазар. «Уи уажәы ихала дыҟазар еиҕьушәа збоит»,— ҳхы агура аҳаргозар ҟалап ҳара. Аха, иҟалап аус злоу уи акумзар: иахуҭам акы ҳамхаҳәар, ма акы ҳамхаҟаҵар ҳәа ҳшәоит ауп иҟалаз. Зҭынха дыҧсыз иҩызцәа, иуацәа, доуҳала иашьцәоуи иаҳәшьцәоуи зегь рхы ицәыҧхьарк’уа иалагар, усҟан иара еиҳагьы дзаҵәны ихы ибо далагоит, игуаҟрақуагьы ирыцлоит. Иухоумыршҭын, зегь реиҳа иҳалалу ажәақуеи аусқуеи ианакузаалак хшыҩ дук зҭахӡам роуп (Ефесаа рахь 4:32). Уара уҟазаара мацарагьы иара игу даара иарҕуҕуар алшоит. (Иаҽырҧш Аусқуа 28:15.) Лыҧҳа данҧсыз амш лгуаларшәо, Тереза еиҭалҳәоит: «Сааҭк ашьҭахь ахушәтәырҭа авестибиуль ҭәын ҳҩызцәа рыла; иааит аизара аиҳабацәеи урҭ рыҳәсақуеи. Аҳәсақуа џьоукы рыхцәқуа ахахурҳәыгақуа аркын, даҽаӡәы иусуга маҭәақуа ршәыхрагьы дахьымӡеит. Русқуа зегь лкажьны иааит дара. Ӡәырҩы иҳарҳәон, ирҳәарызгьы шырзымдыруаз, аха уи ҳа ҳзы акгьы аҵанак’умызт, акрызҵазк’аз дара уаҟа иахьыҟаз акун».
Игурҩа ихашҭырц идумцалан. «Аҳы, шьҭа иазхоуп, умҵәыуан»,— ҳҳәарц иааҳҿаххозар ҟалап ҳара. Аха еиҕьзар ҟалап иара дҵәыуаны, игу ирдар. «Сара убас сгу иабоит, ацәыӡ зауз ицәаныррақуа ҳәаны, игухьаа иҽацәигар еиҕьушәа»,— лҳәеит Кетрин, лхаҵа иҧсра лгуаларшәо. Егьырҭ рхы шымҩаҧыргаша дсырҵоит ҳәа уҽазумкын, уи еиҧш иҟоу аҟазшьа бааҧс уаҿагыл. Агурҩа змоу ицәаныррақуа урхьымсырц угунгарақуа ҵәахтәуп ҳәа угугьы иаанамган. Аха ус акумкуа, Абиблиа излаҳабжьнаго ала, «иҵәыуо урыцҵәыуа» (Римаа рахь 12:15).
Иҧсыз ишәҵатәқуа ма егьырҭ ихатә маҭәақуа ирласны икажьтәуп ҳәа иабжьоумган, ацәыӡ зауз ихала ус иӡбаанӡа. Еиҳагьы агунгарақуа изларыцырҵо ала, иҧсыз дугуалазыршәо амаҭәарқуа зегь ныхтәуп ҳәа угу иаанагар ҟалоит. Аха ажәаҧҵәа «сыла уаҧырцқьа — сгу уҭыцқьа» ахҭысқуа зегьы ирнаалом. Иҟалап, зҭынха дызцәыӡыз аамҭа иҭахызар иҧсыз имаҭәақуа рныхразы. Иугуаларшәа, уҷкун ишәарҭаз агыгшәыг деимнажәжәеит ҳәа агура здыргаз апатриарх Иаков ицәаныррақуа ишрыхцәажәо Абиблиа. Ашьаӡа зыхьшыз Иосиф хыхьтәи имаҭәа Иаков ианидырба, иара «иҷкун диҵәыуон акыр мшқуа инеиҧынкыланы. Иагьеизеит иҷкунцәа зегьы, иҧҳацәа зегьы, игу ихадыршҭырц; аха иара иҭахымызт игу ихеиршҭырц» (Аҟазаара 37:31—35).
Иумҳәан: «Бара иҵегь ахуҷқуа боур ҟалоит» — ҳәа. «Сара сгуы иалаӡомызт ауаа сгуы схадыршҭырц, „бара иҵегь ахуҷқуа боур ҟалоит“ ҳәа ансарҳәоз»,— илгуалалыршәоит зхуҷы дыҧсыз анык. Дара ргу цәгьара шҭамгьы, ирҳәо иаанаго иҧсыз даҽа хуҷык ила дуҧсахыр ҟалоит ҳәа ауп. Аха ани аби насыҧдақуа арҭ ажәақуа «аҳәа еиҧш ирхууеит» (Ажәамаанақуа 12:18). Ахуҷы даҽа хуҷык ила дузыҧсах’уам. Избан? Избанзар ахуҷқуа зегь еиҧшӡам.
Иахуҭаӡам иҧсыз иӡбаху алацәажәара аҽацәыхьчара. «Аӡәырҩы сыҷкун Џьимми ихьӡ агуалашәара ма аҳәара иацәшәон,— илгуалалыршәоит анык.— Аргама исҳәоит, уи сара хуҷык саргуаауан». Убри аҟнытә иҧсыз иӡбаху анырҳәо иахуҭаӡам аицәажәара даҽа темак ахь аиагара. Уиазҵаа ацәыӡ зауз ауаҩы, иҟалап, уи иҭынха иӡбаху уажәы далацәажәар иҭахызар. (Иаҿырҧш Иов 1:18, 19-и 10:1-и.) Ҧыҭҩыуаак иргуаҧхоит иҧсыз лымкаала акыр дызларзаҧсаз аӡбаху иҩызцәа шалацәажәо анраҳауа. (Иаҿырҧш Аусқуа 9:36—39.)
Уахымццакын аҳәара: «Ари абзиара иатәуп». Аҧсра џьара хуарҭарак алоушәа ацәажәара агурҩа иареиџьаз, «згу еиқуу ауаа еиқунак’уам» есымша (1 Фессалоникаа рахь 5:14, АҾ). Ҧҳәызбак лан данҧсыз аамҭа лгуаларшәо, еиҭалҳәоит: «Зегьы исарҳәоз акы акун: „Лара уажәшьҭа дгуаҟӡом“, мамзаргьы „Ианамуӡах, еиҳа дҭынчуп“. Аха сара уи аӡбаху саҳаргьы сҭахӡамызт». Арҭ реиҧш иҟоу афразақуа ацәыӡ зауз усҟак иҽызхишьаауа егьыҟам ма ацәыӡ усҟак иоумаӡам ҳәа рҳәошәа дазнархуцыр рылшоит. Аха ари ауаҩ даара ицәыӡ гунигозар, насгьы ицәҧсыз иҭынха даара дигзар ҟалоит.
Иҟалап, иумҳәар еиҕьзар: «Сара еилыскаауеит ухы шыубо». Иулшаҵәҟьома уара уи ухаҿы аагара? Иаҳҳәап, дыршьас иауҭозеи уара зхуҷы дыҧсыз ани аби рхы шырбо, уара ухаҭа уи уақумшәацзар? Уақушәахьазаргьы, еилкаа, егьырҭ рцәаныррақуеи уара уцәаныррақуеи есымша ишеиҧшым. (Иаҿырҧш Иеремиа иуаз 1:12.) Даҽа ганкахьала, иаҭаххозар, иҟалап, ихуарҭазар еиҭоуҳәар, уҭынха данҧсы ашьҭахь уҭыҧ ақулара шуқуманшәалахаз. Зыҧҳа дҭахаз ҧҳәыск иазгуалҭеит, шаҟа амч лнаҭаз, зыҧҳа дыҧсыз, аха нас дырҩегьых зшьара иқулаз даҽа ҧҳәыск лажәабжь. Лара еиҭалҳәеит: «Зыҧҳа дыҧсыз ан лажәабжь даламгеит арҭ ажәақуа рыла: „Сара еилыскаауеит бара уажәы бшыҟоу“. Лара лхатәы гунгарақуа сзеиҭалҳәеит ауп, иагьсылҭеит алшара сара схала урҭ хуарҭак рылзгартә еиҧш».
Ацәыӡ зауз ауаҩы уицхраарц азы, иааурҧшыроуп арыцҳашьара, агуеилых бзиеи абзиабара дуӡӡеи. Умҧшын, агурҩа змоу ацхыраараз уара уҟны даанӡа ҳәа. Иумҳәан зегь ирзеиҧшу афразақуа: «Акы уҭаххоны уҟалозар...». Уара ухала еилкаа зда хуарҭа ыҟам «закуу», нас ирхааны идгал уцхыраара.
Убас, иаанхеит даҽа зҵаарақуак: аҧсҭалараз абиблиатә гуҕра злашьақугылоуи? Иуцәҧсхьоу уҭынхацәеи уареи шәышҧаҵанакуеи уи? Ари ақургуҕра агура угартә изыҟоу злагуаҳҭои?