May

Eeghe kụ edị aburudẹ r’aburunhiin koḍighi olhoghonhaạn aḍighaạgh ibạm anmụny abidị ophomhoghiạn aZihova? Lọm olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, idiphọ aManoah aḍighi bọ. Ḅilhẹ kẹn, ḍighi ghan aḍeenhaan ipẹ nạ ratughemhị bọ. Emạn maạr agey oḅenhị ghan obumoọny phọ anạ ilọ oḍighi, kuolọ ipẹ nạ raḍighi ghan bọ kụ kekạr emoogh oọny phọ anạ. AZosef r’aMeri uphighi ni emạ eḍeenhaan kụ ongọ ibạm anmụny phọ abidị, eḅaramaạm Zizọs. AZosef akumuan ghan ni iboom omiteom ongọ eghunotu phọ odị. Odị aḅilhẹ kẹn akparamhị ghan eghunotu phọ abidị omhaghamhị amaạr rukumuan phọ aZihova. (Deut. 4:9, 10) AZosef aphạm ghan eghunotu odị aghimọm Zeruselem “torobọ alhạ” olhe Eyaạl Ophẹl-Otene phọ, kuolọ odị aphạm ghan ni. (Luk 2:41, 42) Eeni abuniin aburudẹ mem mọ opọ phọ uutughiạn ghan mọ ophạm eghunotu phọ oghimọm keḍighi dool, epiemhi mem, ḅilhẹ r’amuboom amalhiom. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, aZosef amaghamhị ni maạr iiseeny phọ Enhaạn kụ atughemhị ibạm anmụny phọ oḍighi aani iniin phọ. Ḅilhẹ kẹn, aMeri alhegheri ni ḍinyạ iigbia phọ agey. Kuolọ ikpo-onhụ phọ r’ipẹ odị azọ ghan bọ kụ itughemhị ibạm anmụny phọ odị ilọ ophomhoghiạn Ekpo-onhụ phọ Enhaạn. w19.12 24-25 ¶9-12

Ephomhoghiạn ph’aZihova amhoọgh bọ aru esi ayira iganana ni esi eten ph’epẹ odị azọ bọ mem mọ Adạm r’Iv opiomạn bọ. Mem mọ Adạm aḅaạr bọ emhụ aghị esi Odẹ k’akẹ phọ odị, odị aroph ni dọl oḅaạl olhoghi phọ odị r’anmụny ph’odị mumoọgh bọ siphẹ eghunotu ph’aZihova. (Rom. 5:12) Toroboiperolbọ, aZihova o/rọl bịn oḅoorian, odị aḍighi ni iyaạr amiteom olhoghonhaạn aḍighaạgh. AZihova aliọm ni Adạm, kuolọ odị o/phogh oḅitonhaạn eemharạ eemharạ phọ Adạm, angọ ni bidị oḍuomolhoghi. Mem mem mọ bịn aZihova aguanhaan ni bidị mọ omhạr awe phọ abuphẹ osooromhi bọ loor, koḅilhẹ ni oḍighi buọ eghunotu Ph’odị. (Gen. 3:15; Rom. 8:20, 21) AZihova aḍighi idị iphẹn phọ erue edugh dị eego esi iikolhobian ekiạ etagharạn phọ aZizọs. AZihova aḍeenhaan mọ onọ uphomhoghiạn iyira agey, esi ongọ ogina oọny phọ odị mọ aru umhughanhaan iyira. (Jọn 3:16) Odị kụ Odẹ dị anhighẹ apelheghiom. Odị ranaghạn ghan ni iiḅereghị ayira kaḅilhẹ ungọ iyira torobọ iyaạr lọ yira rowạ, eten aruwaloor r’eten iphulhupul. Odị ratughemhị ghan kaḅilhẹ ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh. Odị uguanhaan iyira ḍisẹph kirokirọ ghisigh. Ekạr kụ eḍighi iyaạr oḅaạl olhoghi olhegheri mọ Odẹ phọ ayira uphomhoghiạn ni iyira ḅilhẹ ruphogh ghan ni iyira agey! w20.02 6 ¶16-17; 7 ¶20

Nạ mamoọgh ghan ni ooḅaghamhiạn aloor ḍughụm? Eeni idị abunhọn awe oghaạph obobọ oḍighi oru esi anạ kụ iḍighi idị nạ raaḅaghamhiạn loor obobọ eeni aloor esi iyaạr dị nạ aghaạph obobọ aḍighi. Esi omaạm, eeni nạ raaḅaghamhiạn ghan loor mọ aZihova ka/sạr abilhenhaạn ikarạph dị nạ aḍighi. Eeni nạ atue ni aloghoma mọ nạ o/mhoọgh mun omheeraam ḅilhẹ mọ nạ aḍighi oḍighinhom ikarạph loor ooḅaghamhiạn aloor. Toroboiperolbọ, oḅeghiọn omhiịn iniin areḍeenhaan dị edi Baibul. Anạ, opọ aḍighi bọ onhiin phọ aSamuel, aḍighi ni anhịr dị amhoọgh omheeraam dị abụgh iboom. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị amhoọgh ni ooḅaghamhiạn aloor mem mọ oyobopha phọ odị azoọm bọ nyodị eten dị i/kpeanhaạn. (1 Sam. 1:7) Otelhedom mọ aPọl amhoọgh ni omheeraam dị abụgh iboom, ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị amhoọgh ni oboom ooḅaghamhiạn aloor ilọ “eemọr adool oḍighi [ookpomhoghan] phọ.” (2 Kọr. 11:28) Uw-emhạ phọ Devid amhoọgh ni omheeraam dị abụgh iboom dị tutụ aZihova aphomhoghiạn nyodị agey. (Iiḍighi 13:22) Ḅilhẹ kẹn ni, aDevid aḍighi ikarạph dị ekọm oboom ooḅaghamhiạn aloor engọ nyodị. (Ps. 38:4) AZihova aadereghị ni aḅilhẹ aabọ torobọ onyọ abidị. w20.02 20 ¶1-2

Nạ kapụr aḅọgh loor angọ kụ agbi oḍiiny amuụm. Oḅọgh aloor ongọ phọ, pọ ooḅereghị r’oomo ekpom oḅenhị aZihova mọ nạ kakumu nyodị oomo adọl aghuḍum m’anạ bịn k’agee-pọ. Nạ roḅọgh loor ongọ Enhaạn, pọ nạ “mapharanhaạn loor” phọ anạ. Nạ maḍighi olọ aZihova, epẹ phọ eboom eepoogh ni. (Rom. 14:8) Nạ raḅenhị ghan nyodị mọ esighẹ mem mọ amuphẹ phọ kụ rekị nạ magbon okumu odị, ko/ḍighi ilọ eḅeraạn nyinhạ. Oḅọgh aloor ongọ ph’anạ aḍighi iikunya—oguan dị nạ bịn kụ aguan Enhaạn. AZihova iyira ru/kpaariọm ghan oḍighi iduọn phọ. Kuolọ mem dị yira oghunyan, odị rawạ ghan dị yira kotuụgh oḍighi. (Ps. 116:12, 14) Oḅọgh aloor ongọ phọ anạ agbolomaam nyinhạ bịn, onhọn oye o/lhegheri aani; aZihova r’anạ bịn kụ ilhegheri. Kuolọ roḍiiny ghan muụm esi ogbo; esi dị abunhọn awe romiịn aani, rogbor ghan koḍiiny mem ookpomhoghan eghir obobọ olọ eephugh. Mem lọ nạ aḍiiny muụm nạ raḍeenhaan ghan bunhọn mọ nạ maḅọgh loor angọ aZihova. Kụ iḍighi kụ, oḍiiny amuụm mọ anạ kaḍighi idị abunhọn kolegheri aani mọ nạ apomhoghiạn aZihova r’oomo ekpom anạ, olhoghi anạ, iitughiạn anạ, r’oomo inyaạm anạ ḅilhẹ mọ nạ masopha okumu odị bịn k’agee-pọ.—Mạk 12:30. w20.03 9 ¶4-5

ASetan rasophoghom ghan eten phọ epẹ awe omhiịn bọ aZihova. Mem mọ abutelhedom mọ aZizọs omuughu bọ, abunhiin dị oghophora mọ bunọ aKristẹn umiigh ni oleenye eleeny itughemị okpẹ. (Iiḍighi 20:29, 30) Awe phọ abuẹn phọ omheel bọ oḍuạ umhiigh ni ogbuurogh elhegh egey Enaạn phọ. Esi omaạm, bidị u/sighẹ ghan mun uḍighinom ḍien phọ Enaạn siphẹ asiBaibul phọ bidị ogeeghị bọ oteneghi, kparipẹ ghụn bidị usighẹ ḍitaaneẹn aḍien phọ “Uw-emoọgh” kụ oḍighinom. Iduọn bidị oonmenemiom bọ ḍikạr aḍien phọ Enaạn r’Uw-emoọgh, iḍighi idị ekparanaạn buphẹ robạl aani bọ Baibul phọ omhiịn idị aZihova agbatanaạn r’abuerị phọ “aruw-emoọgh” phọ oghaạph bọ oghol siphẹ aḍinyạ iigbia phọ. (1 Kọr. 8:5) Bidị uḍighinom eniin phọ ekpo onhụ phọ “Uw-emoọgh” esi aZihova r’aZizọs, bịn eḍighi idị ekparanaạn we olhegheri ogbaranaạn dị odi igbo aZihova r’Oọny phọ odị. (Jọn 17:3) Igbaragbarạ phọ iphẹn phọ kụ ikọm bọ itughemị Iraạr Arumụgh Kụ Eniin phọ—itughemị dị i/lo siphẹ Ekpo onhụ phọ Enaạn. Loor esi iduọn phọ, ibadị mosighẹ mọ Enaạn ekpạr onaghanạn ḅilhẹ mọ yira ko/tue olegheri nyodị. P’eeghe okpẹ!—Iiḍighi 17:27. w19.06 5 ¶11

Eniin eten dị yira kotue oḍighi oḍighi phọ ayira k’ikparạ k’ikpuru pọ esi orophomhi asighalhanyạ phọ ayira epẹ erugh phọ. (Prov. 1:5; 1 Tim. 4:13, 15) P’eeghe eepoogh dị yira omhoọgh “oḅọph oḍighi” r’aZihova! (1 Kọr. 3:9) Mem dị nạ asọn ghan “ipẹ esooran bọ” aḅilhẹ agbon oḍighi aKristẹn phọ, nạ “kakumu ni aZihova r’ibo.” (Fil. 1:10; Ps. 100:2) Idiphọ oye arukumuan Enaạn, nạ katue ni akuphom owol mọ odị k’angọ ni nyinhạ inyaạm omhunhenhi arukumuan phọ anạ etigheri ipaanhaạn obobọ isophoghom. (2 Kọr. 4:1, 7; 6:4) Mughumọ adọl ph’anạ emeera mọ ḍighi abughẹ obobọ ḍighi ephurukpu bịn siphẹ oḍighi iphelhegbeel phọ, nạ katue ni “amoọgh iyaạr otuạn obo” iduọn nạ raḍighi bọ oḍighi phọ r’oomo olhoghi. (Gal. 6:4 [NWT]) Mem dị nạ aḍighi oḍighi ph’anạ k’ikparạ k’ikpuru, pọ nạ raḍeenhaan ghan ephomhoghiạn k’aghị esi aZihova r’amatuman. “Nạ aḍighi ghan ni iphẹn phọ, pọ nạ kapẹl Ii Ioor phọ anạ r’abuphẹ ronaghanạn ghan bọ nyinạ.”—1 Tim. 4:16 w19.04 6 ¶15; 7 ¶17

Ekpanạ eten dị aSetan r’ikarạph aruwaloor phọ rookeleghiom ghan we pọ iiḍighi ikarạph aruwaloor. Abuphẹ roḍighiyogh ghan bọ iiḍighi ikarạph aruwaloor phọ rokophora ghan mọ bunọ kotue ni ooḅakị raraạr dị oopho awe ko/tue olegheri obobọ ooḅakị. Esi omaạm, abuniin rokophora ghan mọ bunọ kotue ni olegheri idị kemite ghisigh dị eego esi imiịn obobọ ituughạ ilọ araanaạn. Abunhọn rokue ghan koḍighi mudị bunọ roḅaanaạn ghan buphẹ momuughu bọ. Abuniin rogbẹ ghan ghamạ obobọ oḍighi simazik, kụ bidị rokparaghạ ghan owạ asiamạgh. Idị owaaghị omhiịn esi 18 areelhe epẹ Latin Amerika r’aNọt Amerika eḍeenhaan mọ odi oomo awe phọ owaaghị bọ ophogh iraạr abin, amuniin abin omeeraam ni mazik, idike, obobọ oḅaghamạ oyil okpẹ, ḅilhẹ enighẹ oḅẹm mọ oomo phọ abuẹn phọ omeeraam mọ kotue ni oḅaanaạn ruwaloor. Uḅilhẹ ni owaaghị ophogh 18 areelhe ephẹn Afrikạ. Kụ omiịn mọ oolemi we phọ odi, amuniin abin r’egbem uḅẹm mọ bunọ omeeraam ni idike. Okạr agey, etigheri ekpisi lọ yira odi, ewạ mọ yira ogona loor esi iiḍighi ikarạph aruwaloor. w19.04 20-21 ¶3-4

AZihova Enaạn phọ alọgh ni ḍien oomo odọ kirokirọ ekarạph eḍighinhom iyaạr. (Ps. 5:4-6) P’eeghe idị odị alhọgh ḍien ibiighi ibạm anmụny—eḍighi ugbini esi odị! Otuughaạny aani aZihova, yira idiphọ Abugbaanaạn odị olọgh ni ḍien ibiighi ibạm anmụny ḅilẹ ro/wạ ghan omhiịn obobọ onhaghạn, siẹn ookpomoghan phọ. (Rom 12:9) Torobọ eten ibiighi ibạm anmụny r’ebe ghan keghị esi “ologh phọ aKraist”! (Gal. 6:2) Oomo ipẹ aZizọs atughemị bọ aḅilhẹ aḍighi aḍeenhaan opighiom ephomoghiạn, kụ relọgh ghan kephophe elhiom ooruẹn. Esi odạph olhogh phọ ophọn, abugey aKristẹn rozoọm ghan ibạm anmụny eten dị bidị kologhoma oghoph r’egey ephomoghiạn. Kuolọ ibiighi ibạm anmụny eḍighi eḍighinhom iyaạr dị reḍeenhaan ghan owạ imạ ilọ aloor r’ekeeny ooruẹn, kụ reḍighi ghan idị obumoọny phọ ka/loghoma oghoph r’ephomoghiạn. R’okururu ni, abugey aKristẹn momeel oḍighan aani. Eeghe kụ iḍighi? “Abuḍighinom ikarạph r’awe iigbegheḍiom” oopaany ni, kụ abuniin abuẹn phọ rokparaghạ ghan oḍigh isiẹn ookpomoghan phọ. (2 Tim. 3:13) Epel siphẹ, abuniin abudị okạr ri oḍighi buọ ookpomoghan phọ momheel bịn oḍighanaan ruuphuạ iphulupul phọ, r’obiighi aani ghan ibạm anmụny. w19.05 8 ¶1-3

Oye dị odi esi iiḅaghamị eeni kaatughiạn mọ onọ o/kpeanaạn mun oḅaanaạn aZihova esi iiḅereghị. Eten dị yira kotue oodereghị bidị pọ, ooḅereghị r’oye phọ, kụ ogholom aḍien oye phọ siphẹ iiḅereghị phọ. Mem dị yira rooḅereghị, oḅenhị ghan ni aZihova odọ idị yira ḅilhẹ r’ookpomoghan phọ ophomoghiạn oye phọ.Yira otue ni olọm aZihova mọ aloghonhaạn ḍighaạgh ebenẹ phọ odị ophọn phọ omhoọgh okparạm r’iidereghị. Odọ iiḅereghị phọ iphẹn phọ k’ekạr kụ eedereghị oye phọ. Tuutughiạn ghan kụ agbi oghaạph iyaạr. Ikpo onhụ dị uu/tughiạn kụ oḅạ rekọm ghan iiḅaghamị. Kuolọ iyoghoyoghọ ikpo onhụ ketue ni eekonom oye. (Prov. 12:18) Kụ iḍighi kụ, ḅeeḅereghị aZihova aloghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh oḅạ ikpo onhụ dị eyoghoyoghọ, eḍighi ilọ iiḍereghị, ḅilhẹ eḍighi elọ eekonhom. Legheri mọ ikpo onhụ i/lo dị ketue eeḍereghị oye epu ikpo onhụ phọ aZihova edi bọ siphẹ aBaibul phọ. (Hib. 4:12) Mem dị yira oodereghị bunhọn, pọ yira roḍighi ghan idị bidị kolegheri mọ aZihova apomoghiạn ni bidị. Kụ yira phọ kẹn ku/bula mọ aZihova aḍighi Enaạn elhiom ooruẹn. Kụ idighi kụ, oye o/lho dị obiighi dị aZihova u/legheri. AZihova amiịn ni oomo ipẹ emite bọ, kụ odị ka/bilhẹ olhiọm awe ibiighi dị u/meera ukiton.—Num. 14:18. w19.05 18 ¶18; 19 ¶19, 21

ASetan rawạ mọ yira owilhẹ ooḅereghị aZihova. Omhoọgh ekol, odị rakparaghạ ghan onme iitughiạn phọ ayira, iduọn phọ pọ, oponomaam iloghi phọ ayira, bịn oḍighi idị yira konaghanạn ghan nyodị. Odị rakparaghạ ghan olhereghian ayira obobọ ookeleghi ayira dị kodạph nyodị, esi oḍighi idị yira kodạph ruuphuạ iphulupul phọ ayira. (Kọl. 2:4) Edugh ni dị aSetan kuukeleghian iyira ḍughụm? Ii. Tuutughiạn mọ aPọl o/geanaạn budị omheeraam u/moọgh iphụr arurụ phọ edi bọ siphẹ Kolosị 2:8. Ageanaạn ghụn Kristẹn dị osagharạn uwaloor iigbia phọ. (Kọl. 1:2, 5) AKristẹn phọ abuphẹ phọ urọl li esi ootor’osooromineen mem mọ opọ phọ loor iikeleghian phọ aSetan, kụ yira phọ okạr kụ odi esi ootor’osooromineen rodon. (1 Kọr. 10:12) Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị mophorogh Setan oler siẹn ade phọ, kụ odị akạr agbon ookeleghi arebenẹ phọ abuẹn oḅạr bọ Enaạn. (Ogan. 12:9, 12, 17) Oḅarạm isiẹn, yira odi mem dị abuḍighinhom ikarạph r’awe iigbegheḍiom “koIoghorị ghan bịn.”—2 Tim. 3:1, 13. w19.06 2 ¶1-2

Ilaizạ amhoọgh ni oghiilhaan, mem dị ukueni phọ Zezebel apaạr oghiigh odị. Kụ iḍighi kụ, odị osuma ni agheel epẹ Beer-sheba. Odị aḅonyonu ni azuan dị tutụ aḅẹm mọ “kparipẹ onọ amhugh.” Eeghe kụ iḍighi kụ odị aloghoma bọ eten phọ epẹ phọ? Ilaizạ aḍighi aani ni oye dị u/munughan, “oye ni iduọn ayira.” (Jems 5:17) Eeni odị aloghoma ni ooḅaghamiạn aloor ḅilẹ aloor ekporokporọ. Eeni Ilaizạ aatughiạn mọ inyaạm mọ odị alhọgh bọ obughẹ igey iiseeny i/moọgh ekol, mọ egey iyaạr ke/ḍuạ emite siphẹ Izrạl, ḅilẹ mọ odị bịn kụ oye dị asugha dị raaḅereghị ghan aZihova. (1 Ki. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) AZihova anaghanạn ni ipẹ Ilaizạ aloghoma bọ bịn o/ḅaạm nyodị esi iduọn odị aḍighi bọ amiteom ologhoma phọ odị. Kparipẹ ghụn odị akparamị ni Ilaizạ. (1 Ki. 19:5-7) Onyebeel roten, aZihova aalemi ni iitughiạn phọ Ilaizạ esi oḍighi oḍeenaan iikpọ phọ Odị. Kụ iḍighi kụ aZihova amạ aḍeenaan mọ odị aḅilẹ ni amoọgh 7,000 awe Izrạl dị u/ḍighom aani iiseeny phọ aBaal. (1 Ki. 19:11-18) AZihova akạr kụ aḍighi aḍeenaan Ilaizạ mọ Onọ apomoghiạn ni nyodị. w19.06 15-16 ¶5-6

Dạph ghan iiḅakiọm. Eḍighi maạr dị yira odaphạn iiḅakiọm abumor dị okpẹ oḍuomolhoghi ḅilhẹ osianhaan, pọ kighoph ni iyira esighẹ esi iiḅaghamhị. Esi omaạm, eniin ekpisi dị osophoghom oḍighi phọ ayira, abumor phọ roḍiemiom bọ ungọ ni iiḅakiọm bukaaphọm mọ, mọ ku/diighi we rinyạ mem dị omite epẹ erugh phọ. Kuolọ onyọ umor dị aḍighi okọy eten asighenhọm mọ onọ alegheri ni ilọ oḍighi, bịn aghị adiighi we rinyạ epẹ erugh phọ. Ikọm eeghe kụ emiteom? Iduọn odị rabunhọn oghaạph bọ iiḅi iinhaghạn phọ eten dị u/gu omadạn, i/bia bịn abuọ iḍiil omhiigh oopuru abidị sipuru. Eegholhaan ni mọ abuọ iḍiil phọ udạph bidị omhạn omhạn bịn aanyị ghan we phọ rinyạ phọ bidị ongooghị bọ. Iphẹn phọ itughemhị iyira eeghe? Ewạ mọ yira odaphạn ghan iiḅakiọm ghalhamọ ighịgh ni mudị ipẹ oghaạph bọ i/kạr imeerạ. Oomo amem aZihova kusẹph ghan ni iyira eḍighi maạr dị yira odaphạn iiḅakiọm abuọ arumụ phọ ayira odị kụ amạ bọ.—Hib. 13:7, 17. w19.07 12 ¶17

Ḍughul phọ aḍiphẹ eḅaạl k’okiigh bọ nyodị, Uw-emoọgh phọ ayira aZizọs aḅẹm ni mọ kolọgh ni ḍien oomo abuphẹ osaḅạr bọ oḍighi abutelhedom odị. (Jọn 17:14) K’aḍio arodon, Abugbaanhaạn aZihova idiphọ aKristẹn dị okpẹ oḍuom olhoghi rosoman ghan ni igbiphoghọm ḍighaạgh abuphẹ rogbagharạn ghan bọ igey iiseeny. (2 Tim. 3:12) Iduọn eekuna eghimoghọm araraạr phọ iphẹn mekpụl bọ, yira olegheri ni m’abumulọgh ḍien phọ ayira kugbiphoghọm ni iyira iboom. (Mat. 24:9)Ika kụ idị yira kookolobian bọ nyiidiphọ ilọ okaran igbiphoghọm? I/moghi dị yira kootughiạn ilọ oomo ikarạph araraạr phọ ipẹ kimitenhaan bọ iyira. Yira oḍighi idiphọ, pọ yira koḅonyonhu ni ozuan loor oghiilhaan r’ooḅaghamiạn aloor. Yira kotue kẹn ni okiilhaan bịn obilhẹ ooḅereghị aZihova kụ egbi oteẹny amem dị odẹgh ophogh katu. (Prov. 12:25; 17:22) Oghiilhaan aḍighi egbogh ekpinạ dị amulhọgh ḍien phọ ayira “Eru” phọ, rasighẹ ghan kaḍighinhom. (1 Pit. 5:8, 9) Esi iduọn phọ, emạn ni maạr dị yira kokparamị siya phọ ayira r’aZihova nyiidiphọ. w19.07 2 ¶1-3

Iḅaạl li iboom olhoghi abutelhedom mọ mem mọ bidị ookpomhoghan bọ siphẹ ogbạl eeḅarạph phọ. AZizọs aakolhobian dị bidị komiinạn siphẹ phọ mem mọ oḅeton bọ nyodị. (Mat. 28:16) Eeni pọ kụ amem mọ aZizọs amitenhaan bọ “ḍita abuọ asiya dị opel [oogh] arukuron mem.” (1 Kọr. 15:6) AZizọs atuạn eeghe kụ aḅẹm bọ mọ abumatuạn phọ odị oghị oteẹny nyinọ siphẹ phọ? Ongọ abidị oḍighi dị aḍighi olọ oḅaạl olhoghi, mọ: ‘Esi iphẹn phọ, ikị oomo areelhe aḅirinhi phọ eḍighi we bumatuạn amhị.’ (Mat. 28:18-20) Abumatuạn phọ abuphẹ aZizọs aḅaanhaạn bọ kụ uḍighi pakirị ookpomhoghan aKristẹn oḅẹl-okuron asiạ phọ. Okpanạ oḍighi dị ookpomhoghan phọ opọ phọ amhoọgh pọ oḍighi aani abunhọn awe bumatuạn aKraist. Ḍio arodon, arookpomhoghan aKristẹn emuza ni oomo isiẹn aḅirinhi phọ, kụ bidị omoọgh aani oniin phọ okpanạ oḍighi phọ. w19.07 14 ¶1-2

Oniin opoghom eghir epẹ Norway aḅẹm mọ re/ḅeraạn ghan we onhaghạn ilọ Enaạn, ibadị amem reḅeraạn ghan oghaạph ilọ asidọl aḅirinhi phọ. Odị r’omhạgh oye phọ, kụ aḅẹm mọ: “Nạ ragbi mọ ketue ni edugh dị yira komoọgh aḅirinhi dị amhaạr anighẹ ḍughụm? Nạ ragbi mọ edi esi abuọ imirighan itooghị phọ, buọ asayẹns, obobọ onhọn odọ oye, ongọ ayira aḅirinhi dị amhaạr anighẹ ḍughụm?” Odị r’olher rurụ onhaghạn ophagharanhaạn oye phọ, kụ abạl obobọ akol esi aBaibul dị eghaạph ilọ imạ aghisigh. Reḅeraạn ghan ibadị mem dị onhaghạn oguanhaan aBaibul phọ aḅẹm bọ mọ ade phọ ketọl li k’agee-pọ ḅilhẹ mọ abugey awe kotọl li k’agee-pọ siẹn ade phọ. (Ps. 37:29) Ewạ mọ yira omhoọgh ibadị areten osighẹ omhiighom araghaạph r’awe. Eeghe kụ iḍighi? Idị eḍighi bọ ipẹ eḅeraạn bọ nyoniin kụ ke/ḅeraạn aani nyorị phọ. Reḅeraạn ghan ibadị onhaghạn ilọ Enaạn obobọ Baibul phọ, kuolọ bunhọn reḅeraạn ghan dị komiighom inhọn araghaạph. Toroboiperolbọ, osighẹ ni oḍighinhom torobọ eepoogh dị emite oghaaphạn atorobọ oye. (Rom. 1:14-16) AZihova kụ raḍighi ghan bọ idị igey phọ kepoph rokpom abuphẹ omhoọgh bọ ephuọm elhiom eḍighinhom iyaạr.—1 Kọr. 3:6, 7. w19.07 22-23 ¶10-11

Eboom mọ ephomhoghiạn phọ Enhaạn uḍeenhaan bọ iyira, inyu iyira ophomhoghiạn aani abumor phọ ayira. (1 John 4:20, 21) Eeni yira otue ni ootughiạn mọ ephomhoghiạn abumor r’abumarani phọ ayira eḍighi ni eseeriom, siẹn dị oomo yira kụ rooḅereghị bọ ni aZihova oḅilhẹ rokparaghạ ghan otuughaạny imạ araagharạ phọ odị. Yira otuughaạny ghan eḍeenhaan phọ aZizọs, opọ ephomhoghiạn phọ odị ebụgh bọ ni iboom dị tutụ asighẹ ghuḍum odị aphighironhọm ekiạ loor emhụ ayira. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, eeni amem rikparanhaạn ghan ni iyira odaphạn itọ phọ eḅẹm bọ mọ: oniin aphomoghiạn nyoniin. Yuodia r’aSintiki abumarani dị omhoọgh oophugh dị okumuan ghan r’aPọl. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, eeni iyạl abumarani phọ abuẹn phọ umhoọgh iikpalaghiạn dị eḍighi idị arighirị phọ abidị ekạ. Siphẹ aḍinyạ phọ aPọl agẹ bọ aghiọm ookpomhoghan phọ iyạl abumarani phọ orọl bọ, aPọl atuụgh ni ḍien aYuodia r’aSintiki aghol kụ aroma bidị mọ “igbaaghiạn ephomoghiạn.” (Fil. 4:2, 3) Siphẹ aḍinyạ phọ aḍiphẹ phọ, inyu ni Pọl oromaam oomo ookpomhoghan phọ mọ: “Oomo araraạr Iọ nyina reḍighi, ke/gum ghan, ḅiIẹ kẹn kee/gbaghanaạn ghan.”—Fil. 2:14. w19.08 9 ¶6-7

Dị edụgh iikiạ, ibadị arookpomhoghan ḅilhẹ r’abumor roḍighi ghan ni ipẹ bidị kotue bọ olhoghonhaạn aḍighaạgh buphẹ odi bọ rukumuan oomo-amem mọ obọ bidị oghiọm ghisigh rukumuan phọ. Bidị roḍighi ghan iduọn phọ, esi oḅạ ghan ikpo onhụ okparamhị, esi ongọ aani ghan abidị ikpoki r’inhọn araraạr lọ bidị rowạ, obobọ esi olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh ophogh abuọ eghunotu phọ abidị. Eḍighi maạr dị osighẹ buẹn odi bọ rukumuan oomo-amem mọ orumom ookpomhoghan anyinha, pọ kaa/tughiạn mọ ḍien ilọ bidị moḍighi epẹ bidị okumuan ghan bọ. Kparipẹ ghụn loghonhaạn bidị ḍighaạgh oḍighi idị kedughanhaan bidị oḍighi omhoom oḍighi phọ abidị. R’eenyuụm ḅenhị bidị mọ nyinha mesi aḅilhẹ asẹph bidị ilọ arukumuan phọ abidị, ghalhamọ e”moon iḍighi ni idị bidị u/tue mun ukumuan ipẹ bidị okumuan ghan bọ igbaany. Kuamhị alhegheri bidị. Tuughạ ni iyaạr esi oomo olhegheri iyaạr phọ abidị, ipẹ otughemhị bọ bidị, r’ipẹ bidị mokaran bọ. Eḅẹl amem mọ, buphẹ purukụ ongọ bọ omhoom oḍighi arukumuan phọ kewạ ni dị kologhonhaạn ḍighaạgh owaanhaạn otu, oḍereghinhaan reten r’oḍighi dị odi ekool phọ, ḅilhẹ r’inhọn odọ araraạr dị bidị rowạ. w19.08 23-24 ¶12-13

AGọg kaḍuom olhoghi “egbạ aḍighaạgh iphulupul” phọ odị—iduọn phọ pọ we eghạm mọ odị. (2 Chron. 32:8) Kuolọ yira koḍuom olhoghi aZihova Enhaạn phọ ayira—kụ iphẹn phọ kekịgh elologhi esi areelhe phọ. Loor esi dị arumhụgh phọ aBabilọn ogbogh phọ, emhoọgh ghan bọ ni iikpọ bịn i/tue ipẹl nyodị isighẹ ḍighaạgh “elhom enạm mọ” ḅilhẹ ‘r’aḍioph phọ araphaạl phọ’! (Ogan. 17:16) Kụ iḍighi kụ aGọg kasighenọm mọ iyaạr siphẹ i/lo. “Idiphọ ooto rasoorom ghan bọ de phọ,” kụ edị odị kazuoghom we phọ aZihova. Kuolọ aGọg k’amiịn ni mọ onọ marelhe aḍigh ḍiphil dị ilọ omite i/lo mun. Idiphọ emitenhaan bọ Fero siphẹ Ophiịny Igbila phọ, aGọg kamiịn ni mọ odị abe elebiri kụ rakị esi aZihova. (Ex. 14:1-4; Ezek. 38:3, 4, 18, 21-23) AKraist r’awe eghạm k’akẹ phọ odị kologhonhaạn ni ḍighaạgh we phọ Enhaạn kụ opiemhi Gọg r’otul phọ odị. (Ogan. 19:11, 14, 15) Kuolọ kokaạph aani ika ilọ ogbogh amulhọgh ḍien phọ aZihova, Setan, ophọn odị kụ aakeleghi bọ reelhe phọ aghị asiemhi Amagedọn? AZizọs katoph ni nyodị r’ikarạph aruwaloor phọ odị asumeeny siphẹ ooni atụ-ropoḍi phọ, kụ akasiọm bidị esi oonịr asiạ.—Ogan. 20:1-3. w19.09 11-12 ¶14-15

Eḍighi eseeriom ayira ogon omhiịn amem dị imạ araraạr phọ ipẹ aZihova uguanhaan bọ iyira kemite. Toroboiperolbọ, mem dị ipẹ yira ogon bọ kụ eghịgh mudị reebinya, etue ni edughe oophugh phọ ayira. Yira otue kẹn ni oḅonyonhu ozuan. (Prov. 13:12) Iphẹn phọ imitenhaan ni buniin abumor ayira siphẹ okuron asiạ phọ amuneniom bọ 20. Mem mọ amuphẹ phọ, ibadị aKristẹn phọ abuphẹ osagharạn bọ uwaloor phọ ugon ghan ogheel k’akẹ 1914. Toroboiperolbọ, mem dị ipẹ phọ i/mite, ika kụ idị abudị okpẹ oḍuomolhoghi okaran mem mọ amuphẹ phọ? Bidị u/bilẹ eghiil aghuḍum mọ, loor esi dị bidị ugbon okumu Enhaạn eten dị ekpẹ oḍuom olhoghi, kii/kpiạ phọ abidị. Bidị usopha oghiil eghiil phọ r’okparạm. Iikia i/lo, nạ ragon ni omhiịn dị aZihova kaḅaalhamhị ḍien phọ r’elhiom itooghị phọ odị, ḅilhẹ amunhenhi oomo aruguanhaan phọ odị. Kuphom ni owol mọ iphẹn phọ kemite mem mọ opọ eḅeeraạn bọ aZihova. Kụ egbi oteẹny amem mọ amuphẹ phọ, oghiọm ni ghisigh okumu Enhaạn phọ ayira, ku/meera ipẹ yira ogon bọ omhiịn kụ k”emite bọ idughe iyira. w19.08 4-5 ¶9-10

Puruan loor mọ: ‘Mị amoọgh ni eephọ olhoghi r’osooromi aloor ḍughụm? Mị raḍighinaan ghan ni ikpirikpirị araraạr bunhọn awe dị imhị u/kpaariọm ḍughụm? Mị raḍighi ghan ni we iiḅi ḍughụm?’ AZizọs arolhọm ghan dọl eephọ buphẹ r’odị okumuan ghan bọ, kụ aghelhọm ghan kẹn otughemhị abidị. (Luk 10:1, 19-21) Odị aḍighi ghan ni idị abutelhedom mọ odị kopuru ghan sipuru, aḅilhẹ ghan apuru bidị sipuru onhaghạn aani aḍiitughiạn abidị. (Mat. 16:13-16) Idiphọ iizuphạ reḍum ghan bọ mem dị omaạr ophogh, abutelhedom mọ aZizọs uḍum ni. Bidị ulher ri rurụ ongọ raraạr phọ aZizọs atughemhị bọ bidị, kụ omuum imạ iimuma siphẹ oḍighi phọ. Nạ apạm ni eepoogh arukumuan ophogh abunhọn ḍughụm? Pọ puruan loor mọ: ‘Mị razoọm ghan ika bunhọn awe epẹ otu oḍighi phọ ḅilhẹ r’olhoghotu? Mị ramiteom ghan ni eephọ? Mị rangọ ghan ni eepoogh bunhọn awe opuru asipuru ḍughụm? Mị raakolobian ghan ni onhaghạn aani aḍiitughiạn abidị ḍughụm?’ Ku/tọl aani idiphọ awe aFarisi phọ, oghaghạm ghan bọ olhoghi bulọ opuru bidị sipuru oḅilhẹ okpuuroghọm ghan bọ bulọ oghaạph iyaạr dị i/tu ipẹ bidị ootughiạn bọ—Mạk 3:1-6; Jọn 9:29-34. w19.09 20 ¶1; 23 ¶9-11

Abudaạm aḅirinhi phọ roḍighinhom ghan ni idọ ikpo-onhụ phọ iphẹn phọ mem lọ bidị rokaạph ilọ onhighemhị asiya igbo areelhe. Toroboiperolbọ, igbeel “Oomo ariisi mephooghị, ḅilẹ iiḅaghamị i/lo” mun oghaạph bọ siphẹ aBaibul phọ kegbatanhaạn ni. Eeghe kụ iḍighi? Mem dị iphẹn phọ emite, awe kootughiạn mọ abudaạm aḅirinhi phọ momhoọgh ekol oḍighi idị aḅirinhi phọ kaḍighi esi eborọph, r’eephọ. Bịn kụ ‘igbogh iiḅaghamhị’ phọ emiigh kụ ekọm “ekperenom amuphe.”(Mat. 24:21) Yira olegheri ni iniin araraạr ilọ igbeel “Oomo ariisi mephooghị, ḅilẹ iiḅaghamị i/lo” phọ. Kuolọ emoọgh ni idị yira u/legheri. Yira u/legheri iyaạr phọ kekọm bọ kụ abudaạm mọ kogbeelhom bọ iduon phọ, obobọ eten phọ epẹ kogbeelhom bọ. Ḅilhẹ kẹn yira u/legheri mughumọ keḍighi sikoọl igbeel obobọ keḍighi igbogh igbeel dị keleeny eeleeny mem bịn. Toroboiperolbọ iphẹn kụ idị yira olhegheri: Iyira kuu/keleghi ootughiạn ghan mọ abudaạm aḅirinhi phọ kotue ni oseere eephọ siẹn oomo aḅirinhi phọ. Kparipẹ ghụn, epẹ kụ eḍeenhaan emhiighom “aḍio omoọgh-we phọ” !—1 Tẹs. 5:2. w19.10 8-9 ¶3-4

Eghạm mọ Amagedọn kụ keḍighi ekureriom iyaạr dị kemite siẹn eghimoghọm araraạr aḅirinhi phọ ophọn phọ. Toroboiperolbọ, iyaạr otuạn oghiilhaan i/lo. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị eghạm mọ elọ aZihova. (Prov. 1:33; Ezek. 38:18-20; Zech. 14:3) AZihova rotọ ongọ Zizọs, aZizọs kaḍiemhiom ni we eghạm mọ Enhaạn. Odị kaḍiemhiom ḍita abuẹn moḅerion bọ ogheelhom k’akẹ r’aḍita aruukpaạny phọ. Kụ aḍita phọ abidị okị ozuom Setan, ikarạph aruwaloor phọ odị, ḅilhẹ r’awe eghạm aḅirinhi phọ. (Rev. 6:2; 17:14) AZihova maguanhaan mọ: “Eenemạ i/lo dị okpọl ophoghomiom nyinhạ kụ k’emoọgh ekol.” (Isa. 54:17) ‘Aḍigbogh aḍita’ arebenhẹ aZihova dị okpẹ oḍuomolhoghi ‘kokpetenaan ni igbogh iiḅaghamhị phọ’ r’ighuḍum! Kụ bidị okiọm ghisigh oḍighi ghan oḍighi ongọ Enhaạn. (Ogan. 7:9, 13-17) P’eeghe idị aBaibul phọ umuzeḍinhaan iyira oḍuomolhoghi ilọ aghisigh phọ! Yira olegheri mọ “AZihova rakoph ghan buẹn okpẹ bọ oḍuomolhoghi phọ.” (Ps. 31:23) Oomo phọ abuẹn ophomhoghiạn bọ ḅilhẹ r’ooseeny ghan bọ aZihova koḅaạl li olhoghi omhiịn dị aZihova kaḅaalhamhị ḍien phọ odị.—Ezek. 38:23. w19.10 18-19 ¶17-18

Iduọn yira mokạr bọ roḍigh siiḍio “aruukuna phọ,” yira otue ni osoman igbagarạ ikpuuroghọm. (2 Tim. 3:1) Esi omaạm, mem dị oghị igbeelhom eleksọn eniin eelhe aWest Africa, eelhe phọ idia ni, kụ elhebiri r’iigamaniạn esoor. Epel odiiny unwanyụ abumor r’abumarani phọ ayira u/telhe yogh ilọ ateẹny, loor iiḅaghamhị phọ. Eeghe kụ iloghonhaạn ḍighaạgh bumor phọ orue okaran aḍikparaminheẹn phọ? Abuniin urolhoghụ k’abumor dị odiighi r’ikpisi dị emalaạm. Oniin onyọ umor aḅẹm mọ: “Eeḍiạn asidọl phọ iphẹn phọ, mị umhoọgh ni oḅaạl olhoghi, loor esi dị mị urọl r’arighirị amhị. Oniin akparamhị ghan ni nyoniin.” Mem dị ‘igbogh iiḅaghamhị phọ’ kemiigh bọ, yira komiịn ni suọ omhoọgh abugey arighirị dị uphomhoghiạn iyira. (Ogan. 7:14) Kụ iḍighi kụ ewạ ni dị yira kokparamhị siya arighirị phọ ayira nyiidiphọ. (1 Pit. 4:7, 8) Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị amulọgh ḍien phọ ayira kokparaghạ ni ogbaragbaramhị ayira dị eego esi okpẹ kirokirọ. Bidị kokparaghạ ni oḍighi idị yira ko/moọgh maạr oḍighinhom abumor phọ ayira. Kuolọ bidị ko/moọgh ekol. Bidị ko/tue okạ ogọ ephomhoghiạn phọ ayira. w19.11 2 ¶1-2; 7 ¶19

ASetan, “odẹ oomo okpẹ” phọ, rasighẹ ghan ni buphẹ odị ratooghị bọ kangọ kaḍighinhom, ogbaaghị okpẹ kirokirọ ilọ aZihova ḅilhẹ r’abumor r’abumarani phọ ayira. (Jọn 8:44) Esi omaạm, abuphẹ momhelheghu bọ oḍuạ siẹn igey phọ, rogbaaghị ghan ni okpẹ kirokirọ ophueghiọm itughemhị oḍighom mọ aZihova siphẹ iisoph intanẹt phọ, ilhoghi aTv ḅilhẹ r’inhọn araraạr iinhaghạn. Okpẹ kirokirọ phọ ipẹ phọ eḍighi aani iniin “ikpinạ epo phọ Eru.” Yira koḍighi ika eḍighi maạr dị oye aru agbaaghị okpẹ kirokirọ phọ iphẹn phọ uḅenhị iyira? Ewạ mọ yira oghel! Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị yira omoọgh omheeraam okị esi aZihova ḅilhẹ kẹn yira oḍuomolhoghi bumor phọ ayira. Ephigh phọ pọ, r’amem r’amem ku/moọgh ghan raghaạph r’abuphẹ momhelheghu bọ oḍuạ siẹn igey phọ. Yira ku/meera oye obobọ iyaạr, obobọ kẹn ni ooḅaghamhiạn aloor, eḍighi idị yira koogbakiạn r’oye obobọ edughe omheeraam mọ ayira. Nạ marue ni akel olher arurụ ongọ r’oogbaghanhaạn ghan abuphẹ momeel bọ oḍuạ siẹn igey phọ ḍughụm? Nạ aḍighi iduọn phọ pọ rosẹph ni nyinhạ. Kuolọ ewạ mọ yira oghiọm ni ghisigh ogona loor, idị eḍighi bọ aSetan amoọgh ni ikpinhạ kirokirọ dị rasighẹ ghan kaḍighinhom. w19.11 15 ¶8; 16 ¶11

Mem dị nạ rasopha osopha, maạr ghan aaḅeghiọn aphogh iyaạr phọ nạ atụ bọ kụ rasopha osopha phọ. AZivova rawạ mọ yira ogbạ ghan agey esi oomo araraạr. Kụ iḍighi kụ mem dị yira rosopha osopha, ogbaạm ghan agey siloor phọ ayira ḅilhẹ r’abunhọn ilọ ipẹ yira otụ bọ kụ rosopha. Eḍighi maạr dị yira u/gbaạm agey siloor ayira, pọ kekpạr ri odaphạn osopha phọ ayira. Esi omaạm oḍoọgh onyọ umor katue ni asopha okọy eten oomo amem mọ. Esighẹ rekị bịn eeni o/rue mun omhunhenhi onhụ amem mọ rewạ bọ, bịn atoph ibo phọ odị epẹ erugh phọ. Eeni odị aatughiạn mọ onọ rawạ oḍighi idị eḅeeraạn aZihova kụ anyạ bọ okọy eten phọ. Idiphọ ilọ koḅẹm mọ odị awạ ghan oḍighi idị keḅeeraạn odẹ r’onhiin odị obobọ onhọn oye ḍughụm? Tuutughiạn ilọ oye dị rotughemhị ghan Baibul phọ dị asopha mọ onọ kabilhẹ ipughọl asigret. Eḅẹl amem mọ, akparaghạ ni awilhẹ esi awiki obobọ iyạl, esighẹ rekị bịn o/rue mun ophamhaghạn loor kụ aḅilhẹ amhiigh ipughọl phọ. Toroboiperolbọ, eekunha phọ odị akpạr ri apu! Ephomhoghiạn phọ odị amhoọgh bọ aghị esi aZihova r’aḍiḅeeraạn oḍighi idị eḅeeraạn Enhaạn kụ ilhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh omhoọgh ekol.—Kọl. 1:10; 3:23. w19.11 27 ¶9; 29 ¶10

Otelhedom mọ aPọl akuphom ni owol mọ onọ kakiil li eghiil phọ ateẹny ḍiigbu phọ odị. Idiphọ odị osagharạn uwaloor iigbia phọ, odị aḍuom olhoghi omhoọgh aruunmo phọ Enhaạn etụ bọ kụ emạgh “ogheeI k’akẹ.” Toroboiperolbọ, oteẹny aḍiigbu phọ, odị alhegheri ni mọ ewạ ni dị odị kakiọm ghisigh “agbon oghiil osi.” (Fil. 3:14) APọl angọ we aFilipai phọ imạ oghaạph omaaniọm dị kaloghonhaạn bidị ḍighaạgh ogbon aḍiigbu phọ abidị. APọl aatughianhạm ni we aFilipai phọ mọ bidị abuọ k’akẹ. (Fil. 3:20) Eeghe kụ iḍighi kụ ootughiạn mọ abidị abuọ k’akẹ emhạn bọ ni maạr? Mem mọ amuphẹ phọ, awe uwạ ghan agey oḍighi abuọ aRom loor esi dị ingọ ghan bidị suọ. Toroboiperolbọ, aKristẹn phọ abuphẹ osagharạn bọ uwaloor phọ, oḍighi buọ itooghị dị k’engọ suọ dị epelheghiom. Oḍighi olọ aRom bịn i/mạn iyaạr phọ rotoomaạm bọ! AKristẹn phọ osagharạn bọ uwaloor phọ ḍio arodon opighi ni imạ eḍeenhaan esi ogbon aḍiigbu omhoọgh aghuḍum k’agee-pọ phọ abidị epẹ k’akẹ. w19.08 6 ¶14-15

Etagharạn phọ epẹ phọ kụ imhạn maạr epu Zubili awe phọ Izrạl! (Lev. 25:8-12) Esi omaạm, oye dị otagharạn mem aZubili phọ, aḅilhẹ ghan ni aḍighi ebenhẹ, kụ eeni aḍighi ebenhẹ bịn amughom. Ḍio aPentikọs 33 C.E. phọ, aZihova asagharạn uwaloor phọ odị butelhedom mọ r’abunhọn anmariịr r’alhephiri dị okpẹ oḍuom olhoghi. AZihova agho bidị idiphọ anmụny odị, p’idị oḅerion bidị oghị otooghị r’aZizọs epẹ k’akẹ. (Rom. 8:2, 15-17) Buẹn kụ abuḅẹl dị omhooghọm suọ etagharạn phọ aZizọs agbeelhom bọ siphẹ obughotu phọ epẹ Nazarẹt. (Luk 4:16-19, 21) Anmariịr r’alhephiri phọ abuẹn phọ u/lo mun dọl arebenhẹ esi itughemhị okpẹ phọ r’iḍighinhom araraạr abuḍiemhiom aruukụ iiḅereghị abuọ aZu phọ i/ḅọph bọ r’ekpo onhụ phọ Enhaạn. Enhaạn aḅilhẹ kẹn asighẹ mọ motagharạn bidị osighẹ esi ikarạph phọ rekọm ghan bọ ḍuugh. AZubili phọ ophọn omaaniọm bọ, amhiighom bọ r’abumatuạn phọ aKraist osagharạn bọ uwaloor phọ lhạ phọ 33 C.E., kakunughian eekunha Itooghị Oonịr Asiạ phọ aZizọs. w19.12 11 ¶11-12

Burudẹ r’aburuniin, iloghonhaạn ghan ḍighaạgh nmụny phọ anyinha osaḅạr igey arighirị. Ekpẹ ni dị odẹ r’onhiin kolegheri we phọ anmụny phọ abidị rooḍikuan ghan bọ r’iyaạr phọ bidị roḍighi ghan bọ. Iduọn phọ pọ eḅaramaạm olegheri awe phọ ibạm anmụny phọ abidị r’okaaphạn ghan bọ siphẹ intanẹt phọ r’isiphẹ afon phọ. Abuẹn r’abidị rooḍikuan ghan bọ kotue ni otir eten phọ epẹ bidị rootughiạn ghan bọ koḅilhẹ ozọ. Ibadị aburudẹ r’aburunhiin olọgh ikuph omiteom ghan aroopoogh dị anmụny phọ abidị kooḍikuan ghan we dị omhoọgh imạ eḍeenhaan okumu Enhaạn. Esi omaạm, N’Déni r’aBomine, olom r’anhịr epẹ Côte d’Ivoire, ugbor ghan omhạgh opoghom eghir phọ oru k’abidị orọl. N’Déni aḅẹm mọ: “Iphẹn phọ imhoọgh ni egey etirom eghị esi oọny phọ ayoor. Odị amhiigh ni okọy eten, kụ nyiidiphọ oọny phọ ayoor rakumuan ghan idiphọ otum opoghom eghir.” Renighẹ ghan ghụn dị aburudẹ r’aburunhiin koḅonhom otughemhị ibạm anmụny phọ abidị. (Prov. 22:6) Esi omaạm, onhiin phọ aTimoti aYunais r’ogbogh onhiin phọ odị Loịs utughemhị nyodị “k’eghoroghọr.”—2 Tim. 1:5; 3:15. w19.12 25 ¶14; 26 ¶16-17

Ḍighi oyaghirị dị akpẹ obeḍenhọm. Esi omaạm, mem dị yira oguan olhoghonhaạn aḍighaạgh bumor phọ, otuụgh ghan ni oḍighi ongọ. (Mat. 5:37; Luk 16:10) Mem dị buphẹ yira oguan bọ olhoghonhaạn aḍighaạgh olhegheri mọ yira koḍighi ni ongọ bidị, kekaraghị ni eedereghị bidị. Oniin onyọ umarani aḅẹm mọ, “Aloor anạ kemaạr ri epọ loor esi dị nạ alegheri mọ onyọ umor phọ obobọ umarani phọ kaḍighi ni ipẹ dị aghaạph bọ.” Abudị osoman iiḅaghamhị obobọ omhoọgh mabi rogbor ghan komhoọgh iidereghị esi oghaạph ilọ iiḅaghamhị phọ oḅenhị oyaghirị dị bidị oḍuomolhoghi. Ḍighi oye dị akpẹ oḍuom olhoghi ḅilhẹ oḍighi oye ezue. Mem dị olom onyọ umarani dị oghol mọ Zhanna awilhẹ Zhanna, odị amhoọgh ni iidereghị mem dị odị aghaạph ipẹ odị alhoghoma bọ aḅenhị ogbogh oyaghirị odị. Odị aḅẹm mọ “Bidị ukparạm ni olher rurụ ungọ imhị etigheri iduọn mị aghaạph ghan bọ kụ aḅilhẹ aghaạph ghan eniin phọ iyaạr phọ.” Nạ kẹn katue ni aḍighi ogey oyaghirị esi omhaạr ghan olher arurụ ongọ arighirị anạ. w20.01 10-11 ¶9-11

Ibadị awe omheeraam dị ongọ aani uwaloor iigbia phọ; kụ u/moọgh aani oḍuomolhoghi ogheel k’akẹ omuza ni siphẹ aBaibul phọ. Esi omaạm uwaloor iigbia phọ kụ aaḅakị ghan Devid. (1 Sam. 16:13) Uwaloor iigbia phọ alhoghonhaạn ni Devid ḍighaạgh onhaghanhạn araraạr dị eḍiinyan ilọ aZihova kụ aḅilhẹ aaḅakị nyodị ogẹ aani iniin arinyạ aBaibul phọ. (Mạk 12:36) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, otelhedom mọ aPita aḅẹm mọ aDevid “o/gheel k’akẹ.” (Iiḍighi 2:34) “Uwaloor Iigbia phọ amuza ni” loor aJọn oḍiinyeom muụm mọ. (Luk 1:13-16) AZizọs aḅẹm ni mọ oye o/lho dị apu Jọn, kuolọ odị o/ḍighi aani pakirị aḍita abuọ Omhạr k’akẹ phọ. (Mat. 11:10, 11) AZihova asighẹ uwaloor iigbia phọ kụ angoọm iikpọ we phọ abuẹn phọ, oḍighinhom iikiạ araraạr, kuolọ o/ḍighinhom osaḅạr abidị ogheelhom k’akẹ. Iphẹn phọ remạ ghan mọ buẹn osaḅạr bọ otooghị epẹ k’akẹ kụ uḍighi we dị okpẹ oḍuomolhoghi opu bidị ḍughụm? Eeye. Remạ ghan mọ aZihova kaḅerion bidị angọ ghuḍum dọl aParadaịs siẹn ade phọ.—Jọn 5:28, 29; Iiḍighi 24:15. w20.01 25 ¶15

AZihova mumhạgh iyira oḍighi aani apakirị eghunotu abuọ iiseeny ph’odị. Abuọ eghunotu iiseeny ph’Enhaạn pọ abuphẹ moḅọgh bọ loor ongọ Enhaạn, oḅilhẹ omhoọgh omheeraam oghị esi ekiạ etagharạn oọny ph’odị. Yira oḍighi eghunotu oḅaạl olhoghi. Yira rokelhọm ni ghuḍum nyiidiphọ, ḅilhẹ olhoghi ayira aḅaạl li esi oḍuomolhoghi aghuḍum k’agee-pọ phọ—mughumọ isiẹn ade phọ obobọ epẹ k’akẹ. Ephomhoghiạn inyu ni aZihova ophighirọn ekiạ, oghughuronhom eten phọ epẹ yira kotue bọ oḍighom aani pakirị eghunotu phọ odị. (Jọn 3:16) “[Ugho ni iyira] ḍiboom aḍighi.” (1 Kọr. 6:20) AZihova amiteom ekiạ etagharạn phọ pidị idughanhaan iyira omhoọgh asiya dị ekpạr r’odị. Eḍighi ni eboom eghuan esi ayira omhạgh ghan Opọ abụgh bọ apelheghiom oomo isiẹn aḅirinhi phọ, mọ Odẹ. AZihova kụ Okaraghị ogey Odẹ dị anhighẹ apelheghiom. Eeni yira otue ni opuru aani ḍiniin phọ aḍipuru phọ oniin ogeọm aBaibul phọ apuru bọ mọ: “Mị kasighẹ eeghe kụ akpeọm aZihova esi oomo iiḅi phọ odị muḍighinhaan bọ imhị?” (Ps. 116:12) Ophagharanhaạn phọ pọ, yira ko/tue okpẹ aZihova Odẹ k’akẹ phọ ayira oomo iiḅi phọ odị muḍighi bọ iyira. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, ephomhoghiạn phọ yira omhoọgh bọ oghị esi odị r’inyu ghan ni iyira ophomhoghiạn odị oḅulemian. w20.02 8 ¶1-3