March

Yira roo/ḅereghị ghan mọ awe ulhọgh iyira ḍien. Yira ro/kelhọm ghan mem dị otuạn omheeraam mọ ayira rugilaạm iyira. Kụ eeghe kụ iḍighi kụ yira komoọgh bọ oḅaạl olhoghi mem dị ulhọgh iyira ḍien? Ooḅeghiọn iraạr ariphigh. Eḅẹl phọ, yira roḅeraạn ghan Enhaạn mem lọ yira rokparạm. (1 Pit. 4:13, 14) Edị etum siphẹ, reesạ ghan keḅilhẹ ekparamhị omheeraam mọ ayira. (1 Pit. 1:7) Omhunhenhiom iraạr, yira komoọgh iikpiạ dị ko/tue okoom ikpoki—ghuḍum k’agee-pọ. (Rom. 2:6, 7) Onyebel roten, mem mọ oḅeton bọ aZizọs siphẹ aḍuugh phọ, bịn abutelhedom mọ omhiịn oḅaạl olhoghi phọ odị aghaạph bọ. Mem dị ogurọgh bidị kụ otọ mọ bidị ku/kaạph mun iiḅi iinhaghạn phọ, bidị ubo ni. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị “Enaạn megbiom aani mọ abunọ omanạm ni otuạn aḍien phọ aJizọs omiinọm.” (Iiḍighi 5:40-42) Bidị uphomhoghiạn Odẹ otu phọ abidị kụ opuemhi rigilaạm amulọgh phọ abidị. Kụ bidị uḍeenhaan ephomhoghiạn phọ abidị esi oghiọm aghisigh ogbeelhom iiḅi iinhaghạn phọ dị “u/soph ghan ḍio.” Ibadị abumor ayira okiọm ni ghisigh rokumu Enhaạn etigheri ḍikparamhinheẹn kirokirọ. Bidị olegheri ni mọ aZihova ka/bulha oḍighi phọ r’ephomhoghiạn phọ bidị omhoọgh bọ oghị esi aḍien phọ odị. w21.03 25 ¶18-19

U/marạm Kristẹn phọ abuphẹ osagharạn bọ uwaloor iigbia phọ oḍuomolhoghi ogheel k’akẹ. Enhaạn kụ angọ bidị oḍuomolhoghi phọ opọ phọ. Bidị rootughiạn ghan ni ilọ ipẹ phọ, kooḅereghị, ḅilhẹ rokori ni r’ikpukpụ omhoọgh aruunmo phọ abidị epẹ k’akẹ. Bidị u/legheri ipẹ aḍizu phọ abidị ketọl bọ epẹ k’akẹ. (Fil. 3:20, 21; 1 Jọn 3:2) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, bidị rowạ ni orọl r’abidị siphẹ Omhạr phọ epẹ k’akẹ. Ipheriphọ iyool phọ omaghamhị ni maạr oḍuomolhoghi phọ omharạm bọ bidị, oḍuomolhoghi orọl isiẹn ade phọ k’agee-pọ. Bidị rogon ghan ḍio phọ aḍiphẹ bidị kologhonhaạn bọ ḍighaạgh onme oomo ade phọ otenhe aParadaịs. Bidị rogon ni ḍio phọ bidị kodoghoḍi bọ ruutu ilọ abidị, omoọgh roghoony iizuphạ ilọ abidị, ḅilhẹ ookonhom ibạm anmụny abidị r’omhoon aloor dị amhunhughan. (Isa. 65:21-23) Bidị rogon ni orelhe oomo ade phọ—omhiịn araaḅarạph, ruukpuạ, ḅilhẹ r’ariphiịny abazị phọ—oḅilhẹ otuughạ ilọ oomo araraạr phọ aZihova alhẹm bọ. Kuolọ iyaạr dị eḅaạl olhoghi abidị epelheghiom, pọ olhegheri mọ amasian phọ abidị r’aZihova kakị ni ghisigh akpạr ghan. w21.01 18-19 ¶17-18

Mem mọ awe eghạm mọ aBabilọn oogulhemhi bọ de phọ omhadạn, buphẹ romiịn aani bọ uḅẹm mọ: “Eḍighi de dị i/moọgh maạr oḍighinhom, dị oye ḅilhẹ r’inhạm i/lo mun, kụ moḅọgh ongọ we aChaldea phọ.” (Jer. 32:43) 200 asiạ reten egbi k’amem mọ aJuẹl amhiịn bọ imiịn phọ, dị eego esi aJeremaya, aZihova aghaạph ni enhọn iyaạr dị kemite ilọ izuoghom mọ iphẹn phọ. Odị aḅẹm mọ komiigha ni loor owaaghị oomo abuọ Izrạl phọ roḍighiyogh ghan bọ ikarạph araraạr phọ—owaaghị osiphi bidị. “ ‘Nyiidiphọ mị katom ni buboom abukoniọm akonị,’ ipẹ kụ idị aZihova aḅẹm, ‘kụ osiphi bidị. Ipẹ reten kụ mị atom buọ itayạ, kụ oporogh bidị osiphi siphẹ oomo araaḅarạph phọ ḅilhẹ r’eegbolom mọ ḅilhẹ r’atorobọ okol aḍighiigh. . . . Mị kakpẹ ni bidị iikpiạ esi oomo ikarạph r’asipiomạn phọ abidị.’ ” Abazị phọ obobọ aruukpuạ phọ ke/tue ebooghị we Izrạl phọ u/meera bọ ukiton esighẹ esi awe eghạm mọ aBabilọn.—Jer. 16:16, 18. w20.04 5 ¶12-13

Eniin amem siphẹ adọl aghuḍum mọ odị, aLọt aabinyemhiom ni odaphạn itọ aZihova. Yira otue ni osighẹ mọ i/kịgh esi aLọt iyaạr, obobọ mọ o/wạ odaphạn itọ phọ Enhaạn. Toroboiperolbọ, i/pẹr aZihova olhoghonhaạn odị ḍighaạgh. “Loor esi igbiririph phọ aZihova amhooghonhaạn bọ nyodị,” aruukpaạny phọ ukpạph ni raghaạgh eghunotu odị kụ omiteom siphẹ egbogh emhạ phọ. (Gen. 19:15, 16) Eeni ibadị ariphigh ni kụ iḍighi bọ iyaạr phọ aZihova anmạ bọ Lọt ighirigiir. Eeni aLọt aghiilhaan we phọ odi bọ epẹ erugh phọ kụ aabinya bọ omite phọ. Inhọn araraạr ootor’osooromineen irọl li. Esi omaạm, eeni aLọt aatughiạn ghan ilọ iyạl aruw-emhạ phọ omelheghu bọ osuma ribidiph phọ etuman bọ epẹ phọ. (Gen. 14:8-12) Idiphọ olom ḅilhẹ r’odẹ, eeni aLọt aaḅaghamhiạn ghan loor ilọ eghunotu phọ odị. Opumom isiẹn, aLọt amheel li eelạ kụ iḍighi kụ eeni odị amhoọgh ni imạ otu. (Gen. 13:5, 6) Ii, ephigh i/lo dị aLọt katuạn abilhẹ odaphạn itọ phọ aZihova. Toroboiperolbọ, aZihova o/phogh sipiomạn phọ aLọt, amhiịn nyodị idiphọ “ogey oye.”—2 Pit. 2:7, 8. w20.04 18 ¶13-14

Iḍoọgh, etue ni esighẹ mem kụ abuẹn omhiịn bọ nyinhạ k’eghoroghọr ogbi oḍuom anạ olhoghi idiphọ oḍoọgh dị mamhanhạm. Toroboiperolbọ, legheri mọ aZihova ra/pogh ghan ḍimite oye phọ. Odị alegheri ni odọ oye phọ nạ aru bọ ḅilhẹ r’ipẹ nạ katue bọ aḍighi. (1 Sam. 16:7) Kụ iḍighi kụ, kparamhị siya phọ anạ r’Enhaạn. ADevid aḍighi ni iduọn phọ esi ophogh ghan olhẹm mọ aZihova. Odị aaḅeghiọn ghan ipẹ olhẹm mọ agananamhi bọ ilọ Olemhiạ phọ. (Ps. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20) Enhọn iyaạr dị ewạ mọ nyinha iḍighi pọ olhọm ghan aZihova inyaạm. Esi omaạm, abuẹn r’anạ rekị ghan bọ askul phọ romhilhọgh ghan ni nyinhạ loor iduọn nạ aḍighi bọ onyọ Ogbaanhaạn AZihova ḍughụm? Eḍighi idiphọ, pọ ḅeeḅereghị alhọm aZihova alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh okaran ipaanhaạn phọ iphẹn phọ. Kụ asighẹ aḍighinhom oroma osụ olhoghi phọ odi bọ siphẹ Ekpo Onhụ phọ odị ḅilhẹ r’arinyạ r’asividio phọ omiteoghom bọ. Torobọ amem dị aZihova alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh okaran ipaanhaạn phọ, akpọ oḅio phọ anạ kabụgh ghan bịn. Opumom isiẹn, mem dị abunhọn omhiịn idị nạ abeḍenhọm aZihova bidị koḍuom ni nyinhạ olhoghi. w21.03 4 ¶7

Arighirị rokelọm ghan agey oghaạph ghan aḍiitughiạn r’idị bidị olhoghoma oḅenhị ophoriphọ. Arighirị phọ ayira r’aZihova etọl aani ni idiphọ ḍughụm? Ii! AZihova ruḅaanhaạn ghan iyira dị eego esi Ekpo Onhụ phọ odị, kụ isiphẹ phọ kụ edị odị agananamhị iitughiạn r’olhoghoma phọ odị. Yira roḅaanhaạn ghan nyodị dị eego esi iiḅereghị, koḅenhị nyodị iitughiạn phọ ḅilhẹ r’ipẹ yira rologhoma ghan bọ. Idiphọ Oyaghirị ephomhoghiạn, aZihova ra/naghạn ghan iiḅereghị phọ ayira bịn kaḅoorian. Eeni amem, odị rapagharanhaạn ghan ni egina amem. Eeni amem kewạ mọ yira ooḅereghị ibadị amem. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, yira kotue ni okuphom owol mọ ophagharanhaạn phọ katu ni mem mọ amuphẹ ekpeanhaạn bọ r’eten phọ epẹ ekạr bọ enhighẹ. Okạr oghaạph, eten phọ epẹ Enhaạn kapagharanhaạn bọ iiḅereghị phọ ayira eeni etue ni egbatanhaạn r’ipẹ yira ootughiạn bọ. Esi omaạm, kparipẹ rosighẹ iiḅaghamhị lọ yira osoman, odị atue ni ungọ iyira osụ olhoghi r’inyaạm “okparạm.” (1 Kọr. 10:13) Ika kụ idị yira kotue bọ osereghiạn inmo iiḅereghị phọ iphẹn phọ ikpoki ke/tue bọ eko? Eniin eten pọ odaphạn iphẹn aZihova atọ bọ mọ “Ke/soph ghan mem ooḅereghị.”—1 Tẹs. 5:17. w20.05 27-28 ¶7-8

Awe dị rokiil eghiil owol ade romaạr ghan ni kophogh epẹ bidị rokị bọ, obọ bidị kokpetaan ghan bọ iyaạr omeel. Ilo ni ilo ni kụ onyọ abidị amheel, raḅilhẹ ghan ni kakem aḅetenhu aghiil aghiọm ghisigh. Bidị ro/pogh ghan iyaạr phọ eḍighi bọ kụ bidị omheel bọ, kuolọ rogbon ghan oghiil oteẹny eekunha phọ, obọ bidị omhoọgh iikpiạ phọ. Siẹn eghiil phọ ayira, eeni yira kotue ni omeel ibadị amem obobọ opiomạn esi iyaạr dị yira oghaạph obobọ oḍighi. Abuẹn r’ayira rokiil bọ otue ni oḍighi iyaạr dị kepin esi ayira. K/iḍighi iikia esi ayira. Oomo phọ ayira u/munughan, ḅilhẹ rokiil ghan eniin phọ ekololoọny eten aghuḍum mọ. Kụ iḍighi kụ yira otue ni “ogbạgh” onhọn oye olher eeni amem. (Kọl. 3:13) Kuolọ kparipẹ rogbon iyaạr phọ eḍighi bọ kụ yira omheel bọ, ogbon ghụn ruunmo phọ edi bọ ghisigh bịn oghiọm ghisigh eghiil phọ. Eḍighi maạr dị yira omheera mọ eephina emheel phọ ikikima iyira okumu aZihova, pọ yira k/omoọgh ruunmo phọ. Epel siphẹ, yira koḍighi kẹn ḍighiigh okpetaan ongọ bunhọn dị rokiil aani ekololoọny eten aghuḍum mọ. w20.04 26 ¶1; 28 ¶8-9

Oyil phọ aDaniel akaạph ilọ itooghị omhạr awe kirokirọ dị metir we phọ Enhaạn. Atomaạm itooghị phọ kirokirọ apakirị aloor igbogh igbudu dị oḍighinhom okuron. Itooghị phọ esughanam bọ omhạn phọ siphẹ asikoọl itooghị phọ ipẹ phọ, edi ephẹn aradạ aruwol igbogh igbudu phọ oḍighinhom bọ aḅạy r’okuron phọ. Aradạ aruwol phọ emerenyạn Iikpọ Itooghị Anglo-America phọ. Imiịn phọ eḍeenhaan mọ ketọl li mem mọ Omhạr phọ Enhaạn katu bọ apiemhi itooghị omhạr awe. Otelhedom mọ aJọn akaạph aani kẹn ilọ iikpọ itooghị kirokirọ dị metir we phọ aZihova. AJọn amaaniọm itooghị kirokirọ phọ iphẹn phọ idiphọ enhạm oḍual arumhụ. Omhunhenhiom oḍual emhụ elhom enhạm mọ emerenyạn Iikpọ Itooghị Anglo-America phọ. Iphẹn phọ eḍighan ni elhegh loor esi dị enhọn emhụ i/mite mun. Omhunhenhiom oḍual emhụ phọ edi ni retooghị kụ aKraist r’aḍita awe eghạm k’akẹ phọ odị otu bọ opiemi oomo phọ elhom emhạm mọ.—Ogan. 13:1, 2; 17:13, 14. w20.05 14 ¶11-12

Ikpo onhụ phọ iphẹn phọ eghom bọ ni iitughianhạm iyira ikpanhạ igey mọ: Enhaạn phọ aḍighi bọ zin aghuḍum mọ, kụ azin ephomhoghiạn kẹn. AZihova uphomhoghiạn iyira! Ephomhoghiạn phọ odị reḍighi ghan idị yira kologhoma oghoph, omoọgh oḅaạl olhoghi, ḅilhẹ r’ogbaanyạn. Esi aKristẹn, oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn i/ḍighi bin dị bidị kụ kosaḅạr. Eḍighi ghụn itọ. (Mat. 22:37-40) Mem dị yira olhegheri aZihova agey, etue ni idughanhaan iyira ooko iḅẹl itọ phọ. Loor esi dị, aZihova amunughan; amoọgh igbiririph, ḅilhẹ ruphogh ghan ni iyira. Kuolọ etue ni ikparanhaạn iyira ooko omhunhenhiom iyạl itọ phọ. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị abumor r’abumarani phọ ayira—buphẹ oḍighi aani bọ matuman ayira—u/munughan. Eeni amem, bidị otue ni okaạph iyaạr ḅilhẹ uzoọm iyira eten dị i/ḍeenhaan ogbolhomaam. AZihova alegheri ni mọ kikparanhaạn ni iyira ooko itọ phọ iphẹn phọ, kụ iḍighi kụ odị asighẹ ni buniin abugeọm aBaibul phọ ageọm iyaạr phọ eḍighi bọ kụ oniin kaḍeenhaan ghan bọ ephomhoghiạn akị esi oniin ḅilhẹ r’ilọ oḍighi ipẹ phọ. Oniin odị agẹ aani ilọ ipẹ phọ pọ otelhedom mọJọn.—1 Jọn 3:11, 12. w21.01 8 ¶1-2

Mughumọ purukụ yira omhiigh okumu aZihova obobọ mokumu ni esi ibadị asiạ, ewạ ni dị yira kopuruan siloor mọ, ‘Mị rakpạr ghan ni kapu ikuph phọ aSetan ralọgh ghan bọ odi ekpom mọ amhị ḍughụm?’ Esi omaạm, eḍighi maạr dị nạ amhiịn afoto TV obobọ siphẹ intanẹt phọ dị ketue ekọm eephuạ orolhạn esi dị u/ḅaạl, nạ kaḍighi ika? Eeni nạ atue ni aatughiạn mọ afoto phọ obobọ afim mọ o/kạr oḍighi afoto edaḅạ. Kuolọ nạ o/gbiom mọ epẹ iyaạr dị aSetan rawạ osighẹ odiom ekpom mọ anạ ḍughụm? Afoto phọ oye phọ amhiịn bọ kotue ni omaaniọm idiphọ elhẹm mọ rolọgh ghan bọ mem dị oye rawạ osighẹ ezen obaayọm aḍipẹ. Eḅẹl amem mọ oye phọ kalọgh elhẹm ḍipẹ phọ, akpọl ezen phọ asighẹ akạn siphẹ elhẹm mọ. Idiphọ oye phọ rakạn bọ ezen phọ kalhọgh olhoghi enụm enụm, aḍipẹ phọ kebaanyuạn ni. Kotue ni omaaniọm elhẹm mọ olhọgh bọ siphẹ aḍipẹ phọ idiphọ afoto phọ oye phọ amhiịn bọ. Ophogh ghan asifoto dị yira ootughiạn mọ i/kạr iḍighi sifoto aradaḅạ, ḅilhẹ mọ ke/ḍighi iyaạr, ketue ni eḍighi elhẹm dị kekọm idị ekpom oye phọ kedia, bịn eḍighi idị oye phọ kaḍighi igbogh ikarạph akị esi aZihova. Kụ iḍighi kụ, ka/meera iyaạr dị i/kpeanhaạn elhọgh elhẹm siphẹ ekpom mọ anạ. Ḅophoghị ekpom mọ anạ orue oghiilhaan aḍien phọ aZihova! w20.06 11-12 ¶14-15

Ewạ ni oghiọm aghisigh olhoghonhaạn ghan aḍighaạgh buphẹ moophoọm bọ. Idiphọ oọny uruur phọ siphẹ aḍidogh phọ aZizọs, eeni bidị moḅonyonhu ni ozuan. (Luk 15:17-24) Ḅilhẹ eeni asiya phọ abidị r’aZihova medugh ni loor ipẹ bidị mozuan bọ epẹ aḅirinhi phọ aSetan. Ewạ ni dị yira kologhonhaạn bidị ḍighaạgh oḅilhẹ okparamhị omheeraam mọ abidị esi aZihova. Siphẹ oghaạph omaaniọm oyool ogạ phọ aphe bọ, aZizọs aghaạph ni ipẹ opoghom mọ aphoophe bọ oyool phọ anyora ophạ odị, kụ aḅulhemhi epẹ aḍita phọ edi bọ. Opoghom mọ alhọgh ni mem r’inyaạm owạ oyool phọ, kuolọ odị amhiịn ni mọ ewạ ni dị odị kapạm aḅulhemhi epẹ aḍita phọ edi bọ, loor esi dị ogina odị ka/moọgh inyaạm orelhe oḅula. (Luk 15:4, 5) Kewạ ni olhọgh amem r’inyaạm olhoghonhaạn aḍighaạgh buniin abuphẹ moophoọm bọ orue okpạr opu asidugh phọ abidị. Kuolọ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh uwaloor phọ aZihova, Ekpo onhụ phọ odị, ḅilhẹ r’arinyạ phọ ookpomhoghan phọ omiteom bọ, yira kotue ni ologhonhaạn bidị ḍighaạgh oḅilhẹ okparamhị asiya phọ abidị r’aZihova. Kụ iḍighi kụ eḍighi maạr dị okumor oye ookpomhoghan phọ aḅenhị nyinhạ otughemhị oye dị maaphoọm, nạ kaloghonhaạn ni ḍighaạgh? w20.06 28 ¶14-15

Torobọ onyọ ayira aḍeenhaan ghan ephomhoghiạn—eḍighi bọ elhegh abugey aKristẹn. Kuolọ ewạ ni mọ oḅarạm “olegheri iyaạr r’ooḅeghiọn ghan oomo araraạr.” (Fil. 1:9) Obọ ikạ “ookugh itughemị kirokirọ aweye ikeḍi r’iikeleghian,” kiteẹny ghan bọ iyira, eḅaramaạm buphẹ momheel bọ oḍuạ siẹn igey phọ. (Efẹ. 4:14) Mem dị ibadị abumatuạn phọ orọl bọ oḅẹl okuron asiạ phọ owilhẹ odạph aZizọs, otelhedom mọ aPita aḍeenhaan ni okuphom owol esi igey phọ ipẹ odị malhegheri bọ esi oḅenhị aZizọs mọ, “Nạ kụ amoọgh bọ oghaạph iIọ aghuḍum k’agee-pọ phọ.” (Jọn 6:67, 68) Ghalhamọ r’iduọn mem mọ opọ phọ aPita ko/nhaghanhạn bọ ni k’anhị k’alhe ilọ oomo oḅẹm mọ aZizọs, aḅạr ri nyodị loor esi dị marọph ni amiịn igey phọ ilọ aKraist. Nạ phọ kẹn katue ni ameeraam akuphom owol ipẹ aBaibul phọ atughemhị bọ. Eḍighi maạr dị nạ aḍighi iduọn phọ, omheeraam mọ anạ kakpạr ri ghalhamọ r’amem odẹgh ophogh, ḅilhẹ nạ kaloghonaạn ni ḍighaạgh okparamhị omheeraam abunhọn.—2 Jọn 1, 2. w20.07 8 ¶2; 13 ¶18

Orue olhoghonhaạn aḍighaạgh bumor r’abumarani phọ dị bidị kotolhọm igey phọ, pọ yira omoọgh oḍeenhaan igbiririph. (1 Jọn 3:10, 11, 16, 17) Ewạ mọ oniin aphomhoghiạn ghan nyoniin mem lọ araraạr enhighẹ r’amem lọ i/nighẹ. Esi omaạm, nạ alegheri ni oye dị aroph oye ephomhoghiạn odị esi aḍuugh dị amhoghi oodereghị obobọ olhoghonhaạn aḍighaạgh? Obobọ nạ manhaghạn aani ni mọ abumor ayira romiinhọm muphe loor ekperenhom iiḅaghamhị dị emite dị emhoghi oghị olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh oselhemhi aKindọm Họl abidị obobọ aruutu abidị ḍughụm? Yira oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn dị eḍiinyan r’igbiririph oghị esi abumor r’abumarani phọ ayira esi ikpo onhụ ḅilhẹ r’edị ekạr emhạn maạr, esi ipẹ yira kotue bọ oḍighi. Yira rotuughaạny ghan Odẹ ephomhoghiạn k’akẹ phọ ayira mem dị yira oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn oniin atum nyoniin. (1 Jọn 4:7, 8) Ekpanhạ eten dị yira kotue oḍeenhaan ephomhoghiạn pọ osạr ghan owilhenhaạn oniin atum nyoniin. Esi omaạm, oye atue ni uḍighi iyira iyaạr dị repin esi ayira kụ uuḅereghiạn iyira. Yira koḍeenhaan mọ yira opomoghiạn ni esi osạr owilhenhaạn, bịn ophogh ikarạph phọ ogunọm.—Kọl. 3:13. w20.07 24 ¶14-15

Keḍighi edị torobọ onyọ abuphẹ koḅerion bọ kamoọgh otughemhiạ aBaibul iduọn yira rotughemhị ghan bọ we Baibul phọ ḍio arodon ḍughụm? Keḍighi edị kodiighi buẹn phọ oḅerion bọ rookpomhoghan kụ otughemhị ilọ otughemhị aani abuẹn purukụ roḅerion bọ ḍughụm? Yira kogon ni kụ omiịn aani ipẹ kekị bọ. Toroboiperolbọ, siphẹ eekunha Itooghị Oonịr Asiạ phọ aKraist, “ade phọ kemuza r’olegheri iyaạr phọ aZihova.” (Isa. 11:9) P’eeghe iboom arukumuan oghelhọm dị ketọl siphẹ itooghị oonịr asiạ phọ! Mem Itooghị Oonịr Asiạ phọ aKraist, oomo arebenhẹ phọ aZihova siẹn ade phọ kokiọm ni ghisigh onmeeghi dọl aghuḍum mọ abidị, orue oḍighi araraạr dị keḅeraạn nyodị. Oomo phọ abidị komoọgh ni ogey ogbolhomaam okị esi abuẹn oḅerion bọ, iduọn bidị rokparaghạ bọ okpạr opu inyuughiom oḍighi ikarạph kụ orolhọm aani siigbu phọ aZihova. (1 Pit. 3:8) Iikia i/lo, buẹn koḅerion bọ ongọ ghuḍum kooḍikuan ni r’awe phọ Enhaạn osooromhi bọ ni loor kụ rokparamhị bọ ni ḍighaạgh oḍighi aani “ilọ apelieẹny phọ [abidị] kamunughan.”—Fil. 2:12. w20.08 16 ¶6-7

Eḍighi maạr dị yira odạph oroma phọ ophum bọ otelhedom mọ aPọl ogẹ, kụ ooḅeghiọn roozọ phọ ayira ophogh, eeni yira komiigh ni omhiịn aruunmo r’asighalhanyạ dị egbatanhaạn dị yira omhoọgh dị abunhọn u/moọgh aani. Esi omaạm, eeni etue ni eḍighi idị okumor oye phọ o/kạr omhaạr ongọ oghaạph, kuolọ amaạr agey oḍighi awe bumatuạn. Obobọ o/kạr omhaạr oḅoonhomhị araraạr idiphọ abueriphọ ikumor awe phọ siphẹ ookpomhoghan phọ, kuolọ aḍighi okumor oye dị amhoọgh igbiririph r’ephomhoghiạn dị abumor r’abumarani phọ ro/kiilhaan ghan oghị oteẹny opuru oroma aBaibul. Obobọ olegheriom nyodị idiphọ oye dị ralọgh ghan ruuruen otu. (Hib. 13:2, 16) Mem dị yira okạr olhọgh elhegh sighalhanyạ r’aruunmo phọ ayira, yira komoọgh ni iyaạr otuạn olhoghoma imạ ilọ ipẹ yira rotue bọ koḍighi siẹn ookpomhoghan phọ. Bịn yira ko/kạr ghan mun omoọgh eḍịm okị esi abumor dị omhoọgh ruunmo dị yira u/moọgh aani. Etigheri esi phọ torobọ onyọ ayira aphạm bọ siẹn ookpomhoghan phọ, oomo phọ ayira omhoọgh eephuạ obughẹ iiḍighi phọ ayira oḅilhẹ onhighemhị asighalhanyạ phọ ayira. w20.08 24 ¶16-18

Dị eego esi oghaạph dị amhạn maạr dị ko/tue obulha dị aḅẹm mọ, “Asiadạm Awe.” Umor phọ J. F. Rutherford kụ angọ oghaạph phọ opọ phọ lhạ phọ 1935 esi ookpomhoghan eephugh epẹ Washington, D.C., U.S.A. Umor phọ Rutherford agananamhi ni buphẹ koḍighi bọ “ḍigbogh aḍita” phọ (King James Version), obobọ “siadạm awe” phọ oghol bọ siphẹ Ogananami 7:9. Kụ egbi eteẹny amem mọ amuphẹ phọ, uutughiạn ghan mọ egu awe phọ abuphẹ phọ oḍighi omhunhenhiom iyạl ekụ awe dị kokeel aani k’akẹ dị u/kạr umoọgh ḍigey aḍimheerạ. Umor phọ Rutherford asighẹ Baibul phọ kụ agbạ aagholhomhi mọ u/saḅạr aani ḍigbogh aḍita phọ orọl epẹ k’akẹ, kuolọ bidị inhọn iyool aKraist dị kokpetenhaan “iboom iminimiịn phọ” kụ otọl siẹn ade phọ k’agee-pọ. (Ogan. 7:14) AZizọs aḅẹm mọ: “Mị aḅiIẹ ni amoọgh inọn iyooI igạ dị i/Ioom aani siẹn oghoony phọ ophọn. Mị kasighẹ aani ni bidị atu kụ bidị konaghạn aani ni eḍọgh phọ amị. Koḅaraghị ni bidị oḍighi ḍiniin aḍita kụ omoọgh oniin Opoghom.” (Jọn 10:16) Iyool phọ iphẹn phọ remạ ghan Bugbaanhaạn aZihova oḅạr bọ nyodị ḅilhẹ omhoọgh bọ oḍuomolhoghi orọl adọl aParadaịs siẹn ade phọ k’agee-pọ.—Mat. 25:31-33, 46. w21.01 14 ¶1-2

Ewạ mọ yira olhiọm ghan loor, eḍighi maạr dị yira rowạ ni okparạm omhadạn oḍighi oghaạph iiḅi inhaghạn phọ ayira. (Mat. 28:19, 20) I/ḍighi eseereom ayira olhiọm ghan aloor. Kparipẹ ghụn udẹn kụ aḍighi eseereom ayira. Orue olhiọm aloor pọ emoghi ni ophamhaghạn aloor. Esi iduọn phọ, yira omoghi ni olhoghonhaạn aḍighaạgh orue otughemhị aloor phọ ayira ilọ oḍighi ghan araraạr dị eeni ikparanhaạn iyira. AZihova kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh dị eego esi uwaloor iigbia phọ odị. (Gal. 5:22, 23) Otelhedom mọ aPọl alhiọm ghan ni loor. Kuolọ odị aghaạph ni amiteom mọ odị ‘agiphighạ’ ghan ni loor orue oḍighi ipẹ enhighẹ bọ. (1 Kọr. 9:25-27) Odị akpaariọm bunhọn mọ olhiọm ghan siloor abidị orue ‘oḅoonomị ghan oomo phọ inẹ oḍighi okuamị.’ (1 Kọr. 14:40) Yira omoọgh olhiọm ghan aloor orue ophamhanhạm edeọm iiḅereghị phọ ayira eḅaramaạm bọ oḍighi oghaạph iiḅi inhaghạn phọ.—Iiḍighi 2:46. w20.09 6-7 ¶15-17

Ibadị areelhe ḍio arodon, yira kotue ni okaạph oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ bịn iiḅaghamhị i/lo. Nạ odi ni eelhe dị ongọ ni eereẹgh iiḅereghị ḍughụm? Eḍighi idiphọ, pọ puruan loor mọ, ‘Ika kụ idị mị raḍighinhom eereẹgh phọ ephẹn phọ?’ Siẹn asiḍio eekunha phọ, oḍighom mọ aZihova olọgh ni emhụ oḍighi iphelhegbeel r’itughemhị phọ eten dị epelhom idị merọl ghan. Ibadị araraạr oḍighi edianhaan ni we phọ aZihova. Ika kụ edị nạ katue aḍighinhom aani mem eephọ? (2 Tim. 4:2) Nạ ragbi mo ke/nighẹ ooḅeghiọn asidọl phọ anyinha ophogh mughumọ nyinha obobọ oniin siphẹ eghunotu phọ katue ni abughẹ aani rukumuan erugh phọ odị, ghalhamọ kẹn akọy eten ḍughụm? Muẹn k/amem okpologhi aruphua—raraạr dị iyira ki/dạph ekpetenhaan igbogh iiḅaghamhị phọ. (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Jọn 2:15-17) Ibadị abukaaphọm motuughạ omhoom onhụ, orue osighẹ oghaaphọm iiḅi iinhaghạn phọ ḅilhẹ r’otughemhị awe Baibul phọ. Oḍighom mọ Enhaạn abakị ni bidị, esi omiteom arinyạ dị regbạ Baibul phọ runhụ dị mepel li 1,000! w20.09 16 ¶9-11

Ogey onyọ eghạm raḅạr ghan. Odị ree ghan oghoph oye dị odị aphomhoghiạn, obobọ iyaạr dị odị amhaghamhị maạr. APọl aroma Timoti oḅọgh aloor ongọ Enhaạn—iduọn phọ pọ, oḅạr kụ olhọgh eegu Enhaạn. (1 Tim. 4:7) Idiphọ ephomhoghiạn phọ r’okuọm aloor phọ ayira rabụgh bọ, ipẹ kụ idị aḍiḅeraạn phọ ayira ophạm igey phọ kebụgh. (1 Tim. 4:8-10; 6:6) Ogey onyọ eghạm amoọgh olhiọm aloor orue onyaaghiạn oomo amem ilọ eghạm mọ. ATimoti arue ni aakolhobian omherenyạn ikạ aḅirinhi phọ aSetan, loor esi dị odị adaphạn oroma phọ ophooghu bọ ongọ Pọl kụ agẹ bọ mọ, ḍuạ esi ikarạph aruuphuạ, aphorogh omhoọgh araagharạ Enhaạn, ḅilhẹ aaḍikuan ghan buphẹ r’anạ eḅọph bọ omheeraam mọ. (2 Tim. 2:22) Ipẹ phọ ewạ ni olhiọm ghan aloor, ewạ kẹn dị yira koliọm ghan loor orue okpạr opu ruuphuạ iphulhupul phọ ayira. (Rom. 7:21-25) Opumom isiẹn, ewạ ni mọ yira oliọm ghạn loor orue oghiọm aghisigh onme ghan ogbaany oye phọ, okpologhiạn ghan omhoom mọ. (Efẹ. 4:22, 24) Ḅilhẹ mem dị yira mokumuan oomo emhụ aḍio phọ kụ aloor ayira medugh, kemoghi ni dị yira kokparaghạ oghị aani ituughạ phọ.—Hib. 10:24, 25. w20.09 28 ¶9-11

Ewạ ni okparạm, mem dị yira rologhonhaạn ḍighaạgh opọ yira rotughemhị ghan bọ Baibul phọ, ophoph oghị aghisigh oḅọgh aloor ongọ oḍiiny amuụm. Kuolọ emoọgh ni esi dị esi kewạ mọ waaghị alhegheri mughumọ odị amoọgh ni eephuạ okumu aZihova Enhaạn phọ. Esi iduọn phọ, nạ amiịn ni reeghe dị eḍeenhaan mọ opọ nạ ratughemhị ghan bọ Baibul phọ rakparaghạ ni odạph itọ phọ aZizọs? Obobọ eḅeraạn nyodị olhegheri iniin araraạr siphẹ aBaibul phọ bịn ḍughụm? Gbor ghan ni aaḅeghiọn aphogh oghị aghisigh opọ nạ ratughemhị ghan bọ. Esi omaạm, odị rakaạph ghan ni ipẹ odị alhoghoma bọ kaḅenhị aZihova? Odị raaḅereghị ghan ni? (Ps. 116:1, 2) Rakelhọm ghan ni aạl aBaibul phọ? (Ps. 119:97) Odị ragbor ghan ni karu ituughạ? (Ps. 22:22) Manmeeghi ni riisi lọ ewạ siphẹ adọl aghuḍum mọ odị? Odị mamhiigh ni oghaạph aani ipẹ odị ratuughạ ghan bọ oḅenhị aani abuọ eghunotu r’arighirị odị? (Ps. 9:1) Edị ekạr emhạn maạr, odị rawạ ni oḍighi aani oniin onyọ Ogbaanhaạn AZihova ḍughụm? (Ps. 40:8) Eḍighi maạr dị opọ nạ ratughemhị ghan bọ ra/poph k’aghị ghisigh esi areten phọ iphẹn phọ, pọ r’amegheel kparaghạ owạ omhiịn iyaạr phọ eḍighi bọ, kụ aghaaphạn nyodị ipẹ nạ alhoghoma bọ. w20.10 18 ¶14-15

Odẹ phọ aZizọs opọ k’akẹ phọ, oomo amem rasopha ghan ogey osopha, kụ osopha odẹ r’onhiin phọ odị siẹn ade phọ aḍighi aani ghan ni kẹn olọ osụ-olhoghi. Toroboiperolbọ, mem mọ aZizọs amhanhạm bọ, iwạ ni dị odị kụ kasopha ghan ilọ eḅeraạn nyodị. (Gal. 6:5) Idiphọ atorobọ onyọ ayira, odị amoọgh ni eereẹgh osaḅạr osopha. Odị mutue ni asopha ophụr owạ imạ ilọ aloor odị. Kuolọ, odị asaḅạr ophamhanhạm imạ asiya r’aZihova. Mem mọ aZizọs alhegheri bọ iyaạr phọ ogbi phọ Enhaạn remạ ghan bọ esi odị, odị amheeraam ni oḍighi. (Jọn 6:38) Odị alhegheri ni mọ ibadị kolọgh ni nyodị ḍien, kụ ipẹ phọ iiḅaghamhị ghan ni nyodị. Kuolọ ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị asopha onhaghanhạn aZihova. Mem mọ aZizọs aḍiiny bọ muụm mọ lhạ phọ 29 C.E., ekpanhạ iyaạr dị odị agbon oḍighi dọl aghuḍum mọ odị, pọ ogbi phọ aZihova. (Hib. 10:5-7) Ghalhamọ r’amem mọ odị ramugh bọ siphẹ oreeny imhinhimhiịn phọ, bịn aZizọs asopha ni omhunhenhi ogbi Odẹ phọ odị.—Jọn 19:30. w20.10 29 ¶12; 30 ¶15

Nạ alegheri ni bumor r’abumarani siphẹ ookpomhoghan phọ anyinha dị oḅonyonhu ozuan loor e/moon, obobọ dị omhoọgh inhọn iiḅaghamhị? Obobọ eeni oye ephomhoghiạn abidị kụ amhugh. Eḍighi maạr dị yira olhegheri oye dị amhoghi olhoghonhaạn aḍighaạgh, yira otue ni olọm aZihova ongọ ayira olhegheri iyaạr oghaạph obobọ oḍighi iyaạr dị keḍeenhaan ephomhoghiạn. Ikpo onhụ obobọ iyaạr dị yira oḍighinhaan onyọ umor, etue ni eḍighi olhọgh ophophe phọ onyọ umor phọ obobọ umarani phọ akạr bọ rawạ. (1 Pita 4:10) Kuolọ ewạ ni mọ omhoọgh akpọ oḅio loor esi dị aZihova odi ni r’ayira. Odị rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh dị eego esi aZizọs r’aruukpaạny phọ. Ḅilhẹ kẹn, eḍighi maạr dị emhoọgh muḅọph r’ogbi phọ odị, odị katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh dị eego esi awe dị ophạm iikpọ. Iduọn ibadị ayira momhiịn bọ ni r’aloor, aZihova rasighẹ ghan uwaloor iigbia phọ odị kaḅoghọm rokpom arebenhẹ phọ odị oru olhoghonhaạn aḍighaạgh bumor r’abumarani phọ. Kụ iḍighi kụ idiphọ otelhedom mọ aPọl, yira omoọgh ni igey ariphigh oḅẹm aani r’akpọ oḅio mọ: “[AZihova] kụ ruloghonaạn ghan imị ḍighaạgh. Mị ka/kiilaan. Oye kuḍighi imị eeghe?”—Hib. 13:6. w20.11 17 ¶19-20

Abutelhedom mọ umhoọgh ni reḍeenhaan dị emạ emiteom mọ aZihova odi ni r’abidị. Odị angọ ni bidị iikpọ oḍighinhom iiḍaạny. (Iiḍighi 5:12-16; 6:8) Iyira u/ngọ aani iikpọ phọ ipẹ phọ ḍio arodon. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, dị eego esi Ekpo Onhụ phọ odị, aZihova ungọ ni iyira okuphom owol mọ yira komoọgh ni kuuḅi aghisigh odị mem lọ otuạn igey phọ kụ rugbiphoghọm iyira, ḅilhẹ mọ uwaloor phọ odị odi ni r’ayira. (1 Pit. 3:14; 4:14) Kụ iḍighi kụ, kparipẹ r’ooḅaghamhiạn ghan aloor ilọ ipẹ nạ kamegheron bọ akị esi igbagarạ igbiphoghọm epẹ ghisigh, gbon ghụn idị nạ kaḍighi kụ akparamhị akpọ oḅio phọ anạ esi iikpọ apelieẹny phọ r’obakị phọ aZihova. Ewạ ni mọ yira oḍuom olhoghi oguan phọ aZizọs aḅẹm bọ mọ: “Mị kingọ ghan ni inyina ikpo onhụ r’olegheri iyaạr dị r’oniin epomoghiạn anyina ka/tue amerenyạn mughumọ opharanaạn.” AZizọs uḅenhị iyira mọ: “Esi okparạm kụ edị nyina kemoọgh ghuḍum mọ anyina.” (Luk 21:12-19) Kụ ka/bulha mọ aZihova alegheri ni oomo ilọ atorobọ ebenhẹ odị dị aphạm ni omheeraam mọ odị tutụ k’aḍuugh. Odị katuạn ni iphẹn phọ aḅeton nyodị. w21.01 4 ¶12

Otelhedom mọ aPọl kụ ko/ḅẹl oye dị aghaạph ilọ oḍuomolhoghi oḅetenhu esi aḍuugh phọ. Oye k’Enhaạn phọ Job aghaạph aani ni iniin phọ. Odị akuphom ni owol mọ Enhaạn kaatughiạn ni nyodị, aḅeton nyodị aḅilhẹ angọ ghuḍum. (Job 14:7-10, 12-15) Oghaạph “oḅerion . . . awe esi aḍuugh” phọ eḍighi aani ni pakirị “iḅẹI araraạr” phọ, obobọ “iḅẹI phọ ipẹ otughemị bọ,” buọ aKristẹn phọ. (Hib. 6:1, 2) Oghaạph oḅetenhu esi aḍuugh phọ aPọl aghaạph bọ odi siphẹ 1 Korịnt emhụ phọ 15. Igẹ phọ odị ilhọgh ni ephophe Kristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ. Kụ 1 Korịnt 15 phọ ketue ni ulhọgh aani iyira epophe, eḅilhẹ ekparamhị oḍuomolhoghi phọ yira omhoọgh bọ k’aḍio phọ. Oḅetenhu esi aḍuugh phọ aZizọs Kraist kụ ikparamhị bọ oḍuomolhoghi phọ ayira mọ koḅerion ni buọ ephomhoghiạn phọ ayira momhuughu bọ. Oḅetenhu esi aḍuugh phọ aKraist aḍighi aani pakirị “ooḅi oghaạph phọ” aPọl agbeelhom bọ aḅenhị buọ aKorịnt phọ. (1 Kọr. 15:1, 2) Okạr oghaạph, odị aḅẹm mọ eḍighi maạr dị onyọ aKristẹn kụ u/meeraam oḅetenhu esi aḍuugh phọ opọ phọ, pọ omheeraam mọ odị o/mhoọgh maạr oḍighinhom.—1 Kọr. 15:17. w20.12 2 ¶2-4

Eeghe kụ ilhoghonhaạn bọ ḍighaạgh otelhedom mọ Pita oḅilhẹ omheerạ? Eniin iyaạr pọ, aZizọs maaḅereghị ni epẹ omhạn mọ omheeraam mọ aPita ku/pe oopho. AZihova aphagharanhaạn ni iiḅereghị phọ ipẹ phọ eḍuạ bọ k’ekpom kụ emite. Oyebel roten aZizọs amitenhaan ni Pita, ilọ okparamhị odị. (Luk 22:32; 24:33, 34; 1 Kọr. 15:5) Mem dị abutelhedom mọ oghị akonị kụ u/teẹny iyaạr, aZizọs amitenhaan ni bidị. Isiphẹ phọ kụ edị aZizọs angọ Pita eepoogh oḅilhẹ okparamhị ephomhoghiạn phọ odị amhoọgh bọ aru esi odị. AZizọs masạr abilhenhaạn ooḅi oyaghirị phọ odị aḅilhẹ angọ nyodị inhọn iiḍighi. (Jọn 21:15-17) Eten phọ epẹ aZizọs azoọm bọ Pita eḍeenhaan mọ odị amoọgh onmạ ighirigiir, idiphọ Odẹ phọ odị. Kụ iḍighi kụ, mem dị yira opiomạn, kuu/tughiạn mọ oḍuom olhoghi iyira u/lhoonhaan mun. Olhegheri mọ aSetan rawạ mọ yira olhoghoma idiphọ phọ. Kparipẹ ghụn, okparaghạ ghan osighẹ eten onmạ ighirigiir r’ephomhoghiạn phọ Odẹ k’akẹ phọ ayira ruphoghom ghan bọ iyira kụ ophoghom siloor phọ ayira r’abuphẹ upiomạn bọ iyira.—Ps. 103:13, 14. w20.12 20-21 ¶17-19

Yira kotuughạ ni iyaạr esi ipẹ emitenhaan bọ buphẹ u/poomhị bọ loor bịn owilhẹ oḍuom olhoghi aZihova. Ooḅeghiọn ikarạph areḍeenhaan phọ abidị kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oghel odọ phọ opiomạn phọ abidị. Esi omaạm, emhiighom itooghị phọ odị, Uw-emhạ phọ Asa awạ ni aZihova mem mọ odị amhoọgh bọ iiḅaghamhị phọ. Kuolọ onyebel roten bịn odị awilhẹ owạ olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, abeḍenhọm ghụn olhegheri iyaạr odị. (2 Chron. 16:1-3, 12) Odaphạn ephoghom awe, obọ iitughiạn phọ Asa, owạ olhoghonhaạn aḍighaạgh aSiria phọ oghị eenan Izrạl i/kạr ibeeph. Kuolọ ekol phọ odị amhoọgh bọ i/bia. AZihova arom oyil kụ aghị aḅenhị nyodị mọ: “Loor esi dị nạ aḍuom bọ olhoghi odaạm mọ aSiria kparipẹ r’oḍuom olhoghi aZihova Enhaạn phọ anạ, awe eghạm odaạm mọ Izrạl mokpetenaan nyinhạ.” (2 Chron. 16:7) Esi iduọn phọ, ewạ mọ ogona loor obọ yira koḍuom ghan bọ olhoghi eten phọ epẹ yira roḍighi ghan bọ iyaạr bịn ogunọm iiḅakiọm mọ aZihova edi bọ siphẹ Ekpo Onhụ phọ odị. Ghalhamọ r’amem dị yira osoman ni dọl dị ewạ mọ yira onhuụn osopha oḍighi iyaạr, kụ yira ophoomhị loor owạ iiḅakiọm aZihova, odị kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh omhoọgh ekol. w21.01 6 ¶13-15

Nyiidiphọ, abuniin awe aZihova odi okoọny loor esi dị bidị u/moọgh ikpoki oghoom aani iyaạr lọ repụ bidị olhe, obobọ osoman iiḅaghamhị loor esi ipẹ araaghạm mekọm bọ. Abunhọn odi ikoli loor omheeraam mọ abidị. Toroboiperolbọ, aḍigbogh aḍita phọ omoọgh ni ibo olhegheri mọ mem dị bidị okpetenhaan muphe okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ, bidị komoọgh ni iiḅakiọm Enhaạn, ḅilhẹ eḍien kemuza ni. Mem dị aZihova kapiemhi bọ aḅirinhi phọ aSetan, odị kakoph ni ḍigbogh aḍita phọ asighẹ esi ighạgh ilhoghi phọ odị eghịgh bọ egholhoghọl erumuḍio phọ dị “ke/gụr” aani bidị. Kụ mem dị iboom imhinhimhiịn phọ eten, aZizọs kaaḅakị ni buphẹ kokpetenhaan bọ siẹn ade phọ akị angọ ‘muụm aghuḍum [k’agee-pọ].’ (Ogan. 7:17) Kụ tuutughiạn: Asiadạm awe phọ omoọgh ni ookiạ oḍuomolhoghi. Kụ eeni ariisi eelạ awe phọ kotọl bọ mem mọ amuphẹ, ko/mugh mun! (Jọn 11:26) Ipheriphọ iyool phọ omoọgh ni ookiạ oḍuomolhoghi dị bidị oghol rosẹph aZihova r’aZizọs! w21.01 16-17 ¶11-12

Ḍughul phọ aḍiphẹ aZizọs arọl bọ siẹn ade phọ asughanham omhạn, odị aatughiạn ghan ni ilọ ipaanhaạn phọ abutelhedom mọ odị kosoman bọ. Loor iduọn aZizọs aphomhoghiạn bọ righirị phọ odị, odị aḅenhị ni Odẹ odị mọ, “mị rạIọm ghan ghụn mọ bidị okoronaan Okarạph [oye] phọ.” (Jọn 17:14, 15) AZizọs alhegheri ni mọ mem dị odị aḅulha epẹ k’akẹ phọ, aSetan Eru phọ kakiọm ni ghisigh atupheom ghan elhephiri bulọ rowạ ooḅereghị aZihova. Esi iduọn phọ, awe phọ aZihova okạr kụ omoghi oghoph. Rodon yira omoghi oghoph aZihova nyiidiphọ opuemhi mem dị meten. Mophorogh Setan epẹ k’akẹ phọ, kụ “oghạgh ologhi odị abụgh ni.” (Ogan. 12:12) Odị maḍighi idị abuniin abuphẹ rumhiinhẹ ghan bọ iyira rootughiạn ghan mọ bunọ ‘oḍighi rongọ Enaạn.’ (Jọn 16:2) Abunhọn dị u/meeraam Enhaạn, rumhiinhẹ ghan iyira loor iduọn yira ogbatanhaạn bọ r’awe isiẹn aḅirinhi phọ. Etigheri torobọ ipẹ ekọm bọ kụ awe rugbiphoghọm bọ iyira, yira ro/kiilhaan. Eeghe kụ iḍighi? Ophagharanhaạn phọ odi siẹn esi aBaibul phọ arodon. w21.03 26 ¶1, 3

AZihova rasighẹ ghan ephomhoghiạn kụ aḍighinhom torobọ iyaạr. R’ephomhoghiạn, odị raḍighi ghan ni kụ ungọ iyira torobọ iyaạr dị kekparamhị siya phọ ayira r’odị. Ephomhoghiạn kụ inyu bọ aZihova omiteom iikolhobian etagharạn phọ. Ḅilhẹ aZizọs uphomhoghiạn iyira iboom dị tutụ angọ ghuḍum mọ odị loor emhụ ayira. (Jọn 3:16; 15:13) Iyaạr i/lo dị ketue ekikima aZihova r’aZizọs ophomhoghiạn abuphẹ oḅạr bọ bidị. (Jọn 13:1; Rom. 8:35) Iniin phọ kẹn kụ idị ewạ mọ ikewise, everything uw-emhụ eghunotu asighẹ ghan ephomhoghiạn kụ aḍighinhom torobọ iyaạr. Eeghe kụ iḍighi kụ emhạn bọ maạr? Otelhedom mọ aJọn aphagharanhaạn mọ: “Oye lọ alọgh ḍien onyọ asiya odị kụ raḅẹm ghan mọ onọ apomoghiạn ni Enaạn, pọ ogbaạm okpẹ. Mọ odị o/phomoghiạn onyọ asiya phọ dị mamiịn ghan bọ, ika kụ edị odị kapomoghiạn bọ Enaạn phọ dị k”omiịn ghan bọ?” (1 Jọn 4:11, 20) Okạr oghaạph, oye dị aphomhoghiạn eghunotu odị kụ rawạ ni otuughaạny aZihova r’aZizọs, kaloghonhaạn ḍighaạgh eghunotu phọ odị omhoọgh asiya dị ekpạr r’aZihova, aḍighi idị bidị kologhoma oghoph, aḅilhẹ amiteom ghan angọ raraạr lọ ekuom eghunotu phọ odị. (1 Tim. 5:8) Katughemhị ghan aḅilhẹ aliọm ghan ibạm anmụny phọ odị. Odị kaḅilhẹ kẹn akiọm ghisigh atuughạ ilọ osopha ghan osopha dị kakuenhi aZihova ḅilhẹ engọ suọ eghunotu phọ odị. w21.02 5 ¶12-13

Odẹ ephomhoghiạn phọ ayira opọ k’akẹ phọ ramiịn ni ipẹ rimitenhaan bọ iyira ḅilhẹ r’eten phọ epẹ yira romiịn ghan bọ loor phọ ayira. Odị ramiịn ghan kẹn ni igey phọ ipẹ edi bọ rokpom mọ ayira—ḅilhẹ r’imạ araagharạ dị yira omhoọgh dị eeni yira r’aloor u/legheri mọ yira omoọgh ni. (1 Jọn 3:19, 20) Oye dị makparaghạ akpạr apu ekarạph eegharạ dị odị amhoọgh ghan siphẹ aloor phọ odị kụ eeni aḅilhẹ aḅula aḍighi eniin phọ iyaạr phọ, atue ni aḅonyonhu azuan. Okạr oghaạph, eḍighi ni eseeriom olhoghoma apum mem dị yira opiomạn. (2 Kọr. 7:10) Toroboiperolbọ, ku/ḍighi upeelhe esi ophogh asiloor ayira kụ ootughiạn ghan mọ: ‘Mị u/moọgh maạr oḍighinhom. AZihova ka/tue asạr uwilhenhaạn imhị.’ Odọ aḍiitughiạn phọ aḍiphẹ phọ i/tu inẹ, kụ ketue ni eḍighi idị yira kobilhẹ okumu aZihova. Kparipẹ ghụn, “leelemhi raraạr” r’aZihova esi omhạgh ghan odị esi iiḅereghị kụ olhọm ghan osạr owilhenhaạn. (Isa. 1:18) Mem dị odị amhiịn mọ nạ akạr ri akiton, odị kasạr ri awilhenhaạn nyinhạ. Opumom ipạ, kiạ ateẹny ikumor awe phọ. R’okparạm bidị kolhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh okparamhị asiya phọ anạ r’aZihova.—Jems. 5:14, 15. w20.12 23 ¶5-6

AZizọs alhọgh ghan ni eegu aḅilhẹ aghuenhi ghan nmariịr. Odị o/daphạn ghan idighinhom araraạr aFarisi phọ, ophogh ghan bọ nmariịr osooromhi ḅilhẹ kẹn u/ḅaanhaạn ghan bọ bidị esi ogbo, kụ esugha oḅẹm mọ oghaạph igẹ iigbia phọ oḅenhị abidị. Kparipẹ ghụn ni, odị aḅarạm ghan ni nmariịr mem dị odị rakaạph ilọ araraạr iigbia dị eḍiinyan agey, mem dị odị rakaạph kaḅenhị bumatuạn phọ odị. (Luk 10:38, 39, 42) Odị amheera kẹn mọ anmariịr odạph aani nyodị siphẹ oḍighi iphelhegbeel phọ. (Luk 8:1-3) AZizọs aḅilhẹ kẹn angọ bidị eepoogh ogbeelhom oḅenhị abutelhedom mọ odị mọ moḅeton nyodị siphẹ aḍuugh phọ. (Jọn 20:16-18) Otelhedom mọ aPọl aghiọm ni olhoghi Timoti mọ aghuenhi ghan nmariịr phọ. APọl aghaạph ni amiteom mọ onhiin aTimoti ḅilhẹ r’onhiin oko phọ odị kụ uphụr otughemhị Timoti ‘ḍinyạ iigbia phọ.’ (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Okạr oghaạph, aPọl aagholhogh ni siḍien abuniin anmariịr mem mọ odị agẹ bọ ḍinyạ phọ odị aghiọm ookpomhoghan phọ aRom. Odị o/lhọgh elhegh iiḍighi phọ abidị bịn kuolọ aḅilhẹ kẹn ni asẹph bidị esi arukumuan phọ abidị.—Rom. 16:1-4, 6, 12; Fil. 4:3. w21.02 15 ¶5-6