July

Ka/bulha mọ, aZizọs aaghironhaan ni iitughiạn phọ ḅilhẹ r’olhoghoma Odẹ phọ odị esi ikpo onhụ, iḍighinhom araraạr ḅilhẹ r’iiḍaạny phọ odị. (Jọn 14:9) Eeghe kụ edị iiḍaạny phọ aZizọs itughemhị iyira? AZihova r’aZizọs okạr kụ uphomhoghiạn iyira. Mem mọ odị arọl bọ siẹn ade phọ, aZizọs aḍeenhaan ni egbogh ephomhoghiạn phọ odị amhoọgh bọ aru esi awe, esi osighẹ iikpọ phọ odị olhoghonhaạn aḍighaạgh we dị romiinhọm. Ḍinhiin aḍio, iyạl awe ikpom ariḍien ulhọm ni nyodị olhoghonhaạn aḍighaạgh. (Mat. 20:30-34.) Lọgh elhegh mọ aZizọs “amoọgh igbiririph esi abidị” kụ aghị ghisigh aakonhom bidị. Igbiririph phọ iphẹn phọ, eḍighi bọ enhọn eten oḍeenhaan ephomhoghiạn kụ inyu bọ kẹn Zizọs ongọ eḍien we dị okoọny rasiph r’oḅilhẹ ookonhom awe ezẹgh okụ ufe phọ. (Mat. 15:32; Mạk 1:41) Yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova aḍighi bọ Enhaạn “igbiririph” phọ r’Oọny phọ odị okạr uphomhoghiạn iyira, kụ bidị rologhoma ghan ni eephinha mem dị yira romiinhọm. (Luk 1:78; 1 Pit. 5:7) P’eeghe idị bidị ophogh rokiọm ghisigh osiemhi eekunha oomo imhinhimhiịn omhạr awe! w23.04 3 ¶4-5

Kewạ mọ oḍighi ipẹ yira kotue bọ omhiịn mọ yira u/yegherọn loor ayira u/ngọ ikarạph iitughiạn r’aḍiitughiạn kirokirọ phọ eetura bọ siẹn aḅirinhi phọ aSetan. Yira kotue ni omuzeḍi siphẹ olhoghi phọ ayira imạ iitughiạn, esi aạl ghan kụ oḅilhẹ otuughạ aBaibul phọ. Oghị ghan ituughạ oḅilhẹ ophinhom aani ghan abin oḍighi oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ ketue ni ekoph iitughiạn phọ ayira. AZihova uguanhaan iyira mọ odị ka/meera mọ odẹgh ophogh dị yira ko/tue okpạr opu umheelhom iyira. (1 Kọr. 10:12, 13) Emoghi dị torobọ onyọ ayira kaḍighi oomo ilọ odị katue ophamhanhạm aḍimheerạ phọ odị siẹn igbagarạ asiḍio aruukunha phọ. AZihova rawạ mọ yira ‘oḅenhị nyodị oomo iiḅaghamhị phọ ayira’ esi iiḅereghị. (Ps. 62:8) Boom aZihova aḅilhẹ asẹph ghan nyodị esi oomo araraạr phọ odị maḍighinhaan bọ nyinhạ. Lọm nyodị olhoghonhaạn aḍighaạgh oghaạph ilọ Omhạr phọ r’akpọ oḅio. Kụ aḅilhẹ alhọm nyodị olhoghonhaạn aḍighaạgh orue okparạm atorobọ iiḅaghamhị r’oghel atorobọ odẹgh ophogh dị yira omhoọgh. Ka/meera mọ oye obobọ iyaạr esophoghom nyinhạ ogbor ghan ooḅereghị aZihova. w23.05 7 ¶17-18

Uḍighi ika kụ yira rokị ghan bọ ituughạ? Ekpanhạ iyaạr phọ pọ, ooseeny aZihova. (Ps. 26:12; 111:1) Yira rokị ghan kẹn ituughạ pidị yira otue okparamhị oniin atum nyoniin siẹn amem mọ ekpạr bọ. (1 Tẹs. 5:11) Yira roḍighi ghan iphẹn phọ mem dị yira ophagharanhaạn ḍipuru. Kuolọ araraạr edi ni dị ketue ikikima iyira ongọ ophagharanhaạn. Yira otue ni omoọgh oghiilhaan ongọ ophagharanhaạn, obobọ eeni yira opoophe ikika amem kụ iyira u/mạ. Ika kụ idị yira kotue okaran ipaanhaạn phọ iphẹn phọ? Ipẹ aPọl agẹ bọ aghiọm buọ aHibru phọ ketue ni ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh. Mem dị odị rakaạph iyaạr phọ emhạn bọ maạr oghị ghan ituughạ, odị aḅẹm mọ iipikian ayira eḍighi ghan ghụn ilọ “oniin kakologholomị ghan nyoniin.” Mem dị yira olhọgh elhegh mọ ophagharanhaạn dị aghom kakparamhị ni bunhọn siphẹ ituughạ phọ, pọ yira ko/kạr okiilhaan ophagharanhaạn ghan aḍipuru. Kụ eḍighi maạr dị yira ogbor ophoophe kụ iyira u/mạ, yira komoọgh ni oḅaạl olhoghi mọ abunhọn siphẹ ookpomhoghan phọ omoọgh ni eepoogh ophagharanhaạn aḍipuru.—1 Pit. 3:8. w23.04 20 ¶1-3

Odaạm eelhe phọ mangọ itọ! Abuọ aJu phọ orọl bọ dọl arebenhẹ siphẹ Babilọn esi 70 asiạ, otue ni oḅulha epẹ eelhe phọ abidị, Izrạl. (Ezra 1:2-4.) AZihova bịn kụ katue aḍighi iphẹn phọ. Loor esi dị aBabilọn ro/seere ghan rebenhẹ abidị. (Isa. 14:4, 17) Kụ aBabilọn mamheel, omhoom odaạm mọ matọ mọ abuọ aJu phọ otue ni oḅulha eelhe abidị. Imhoghi mọ torobọ onyọ aJu, ekạr ekpaariọm buḍiemhiom arughunotu osopha: mughumọ odị katọl Babilọn obobọ odị kabulha aani ni. Osopha phọ opọ phọ akpạr ri osopha. Aḍikpọ ikikima ni ibadị orelhe aani eedoọny erelhe phọ ephẹn phọ. Esi ibadị, aBabilọn phọ bịn kụ emhạ dị bidị olhegheri, loor esi dị umharaghị bidị epẹ. Esi abuẹn phọ, ade phọ Izrạl emhạ aburudẹ aburudẹ abidị bịn. Buniin abuọ aJụ phọ moḍighi raalhạ epẹ Babilọn, esi iduọn phọ ikparanhaạn ni ibadị abidị owilhẹ yogh imạ aruutu abidị ḅilhẹ r’iiḍighi phọ abidị kụ oghị de dị bidị u/legheri. w23.05 14 ¶1-2

Ekpo Onhụ phọ Enhaạn iromha iyira oghiọm aghisigh omhoọgh okparạm, igbiririph, ḅilhẹ r’ephomhoghiạn. Luk 21:19 eḅẹm mọ: “Esi okparạm kụ edị nyina kemoọgh ghuḍum mọ anyina.” Kolosị 3:12 eḅẹm mọ: “Imoọgh . . . igbiririph.” Kụ 1 Tesalonikạ 4:9, 10 aḅẹm mọ: “Enaạn mitughemị ni inyina ilọ oniin kaphomoghiạn ghan nyoniin. . . . Kụ yoor rolọm ni mọ iḍighi ni epuemi siẹn.” Oomo phọ ikpo onhụ phọ iphẹn phọ ugẹ oghiọmaạn we dị moḍeenhaan ghan ni okparạm, igbiririph, ḅilhẹ r’ephomhoghiạn. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, iwạ mọ bidị oghiọm ghisigh oḍeenhaan ghan. Yira omoọgh oḍighi aani igina phọ. Orue omhoọgh olhoghonhaạn aḍighaạgh, ḅeeḅeghiọn ipẹ abuḅẹl aKristẹn phọ oḍeenhaan ghan bọ raagharạ phọ ipẹ phọ. Ipẹ reten, kụ nạ amiịn ipẹ nạ katue bọ atuughaạny bumatuạn phọ abuphẹ phọ, dị epẹ eekunha phọ keḍeenhaan mọ nạ raakolhobian ni ilọ igbogh iiḅaghamhị phọ. Bịn mem dị igbogh iiḅaghamhị phọ kemiigh bọ, bịn nạ matuughạ aḅilhẹ anyạ oghị aghisigh okparạm ghan. w23.07 3 ¶4, 8

Mughumọ yira oḍighom aani ḍibạm aḍita phọ obobọ buọ ‘ipheriphọ iyool phọ,’ yira omoọgh orọl isiẹn “Eten Iigbia” phọ kilhoghonhaạn bọ iyira ḍighaạgh oghiọm aghisigh ooḅereghị aZihova nyiidiphọ r’epẹ ghisigh, mem dị Omhạr phọ Enhaạn asighẹ ḍisẹph aruom de phọ. (Jọn 10:16) K’alhạ phọ 1919 C.E., kụ edị irubal ilhephiri, nmariịr, ḅilhẹ r’ibạm anmụny oḍuạ esi ABabilọn Ogbogh phọ, oḍighi bọ ruukụ iiḅereghị okpẹ oomo isiẹn aḅirinhi phọ, kụ omhiigh orelhe eten phọ epẹ phọ. AZihova agboton ni torobọ iyaạr lọ egbororian eten abuọ aJu phọ roḍuạ bọ Babilọn. (Isa. 57:14.) Kokaạph ika ilọ “Eten Iigbia” phọ edi bọ ḍio arodon? Esi ibadị arukuron asiạ kụ egbi bọ oteẹny alhạ phọ 1919, kụ edị aZihova amhiigh osighẹ awe dị omhoọgh oghiilhaan odị oselhemiom eten phọ obọ edughanhaan we oḍuạ esi ABabilọn Ogbogh phọ. (Poghom Isaiah. 40:3.) Bidị uḍighi ghan oḍighi ookolhobian eten aruwaloor phọ ephẹn phọ—pidị abuọ iserereẹny arokpom otue otelhe oḍuạ esi ABabilọn Ogbogh phọ kụ omiigh ooḅereghị aZihova r’awe phọ odị. w23.05 15-16 ¶8-9

AZihova rawạ mọ okumu nyodị r’oḅaạl olhoghi eten dị iyira u/kpaariọm. (Ps. 100:2; 2 Kọr. 9:7) Esi iduọn phọ, yira kokiọm ni ghisigh okumuan ghan oteẹny aḍiigbu ghalhamọ r’amem dị iyira i/nyu ḍughụm? Ooḅeghiọn eḍeenhaan otelhedom mọ Pọl. Odị aḅẹm mọ: “Mị ragiphighạ ghan okparamiạn r’ophamaghạn aloor phọ amị.” (1 Kọr. 9:25-27) APọl akpaariọm ghan ni loor odị oḍighi ipẹ enhighẹ bọ ghalhamọ r’amem dị u/moọgh ni ibuọm oḍighi iduọn phọ. Arukumuan phọ aPọl iḅeraạn ni aZihova ḍughụm? Ii! Kụ aZihova asẹph ni Pọl ilọ inyaạm mọ odị alhọgh bọ. (2 Tim. 4:7, 8) Egina phọ eten phọ, reḅeraạn ghan ni aZihova omhiịn dị yira rokumuan oteẹny aḍiigbu ayira ghalhamọ r’amem dị yira u/moọgh ibuọm. Reḅeraạn ghan ni nyodị loor esi dị ghalhamọ r’iduọn eeni oḍighi phọ opọ phọ iyira u/ḅeraạn bọ ni, yira roḍighi ni loor iduọnyira ophomhoghiạn bọ nyodị. Idiphọ aZihova asẹph bọ Pọl, Odị kusẹph aani ni iyira ilọ inyaạm mọ yira olhọgh bọ. (Ps. 126:5) Iduọn yira romiịn bọ ḍisẹph phọ aZihova, bịn eeni yira komiigh ni omhoọgh ibuọm. w23.05 29 ¶9-10

Otelhedom mọ aPọl atomaạm buphẹ ko/kpetenhaan bọ ḍio phọ aZihova we dị ronaanhị yogh. Bidị u/lọgh elhegh raraạr phọ remite bọ r’amem mọ. Esi iduọn phọ, bidị ko/tue olegheri mem dị iyaạr dị emhạn maạr emite ḅilhẹ ko/tue oḍighi iyaạr. Ogbogh opol awe rodon ronaanhị ni eten aruwaloor. (Rom 11:8) Bidị u/moọgh ḍiḅeraạn ilọ areḍeenhaan phọ emạ bọ emiteom mọ yira kụ odi bọ siḍio “aruukuna phọ,” ḅilhẹ u/lọgh elhegh mọ igbogh iiḅaghamhị phọ metuman siẹn. (2 Pit. 3:3, 4) Kuolọ yira olọgh elhegh mọ idiphọ rekul bọ keḅaạl, aḍio phọ aZihova retuman ghan siẹn bịn. (1 Tẹs. 5:6) Esi iduọn phọ, ewạ mọ ophoomhị loor kụ oḅilhẹ omhiigh. Eeghe kụ iḍighi? Pidị yira ko/ḍighom aani imirighan itooghị ḅilhẹ r’iiḅaghamhị dị emite. Iduọn aḍio phọ aZihova rekpụl bọ, dị nạ u/gona loor, adọl aḅirinhi phọ ketue ni eḍighi iyaạr dị nạ kaḍighom aani oḍighi araraạr phọ iphẹn phọ. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, i/wạ m’ooḅaghamhiạn loor iboom ilọ ipẹ yira komegheron bọ. Uwaloor iigbia phọ Enhaạn katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh ophoomhị aloor r’omhoọgh olhoghi dị amhiigh orue ghan osopha ogey osopha.—Luk 12:11, 12. w23.06 10 ¶6-7

Eeghe kụ retu ghan olhoghi anạ mem dị nạ anhaghạn ḍien phọ Samsịn? Eeni nạ kaatughiạn mọ ophọn oye iikpọ phọ. Kụ iduọn phọ ni. Kuolọ aSamsịn agbatạn ni ekarạph edạ dị ekọm imhinhimhiịn engọ nyodị. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, aZihova agbon ghụn oomo ipẹ aSamsịn aḍighi bọ orue okumu odị, kụ alhoghọm eḍeenhaan phọ odị siẹn aBaibul phọ dị yira komooghọm suọ. AZihova asighẹ ni Samsịn aḍighinhom iikiạ araraạr olhoghonhaạn aḍighaạgh we emhoọgh phọ Odị, Izrạl. ASamsịn amhugh bọ, arukuron asiạ kụ iten bịn aZihova aphum otelhedom mọ Pọl oḅarạm aani aḍien aSamsịn ḍikoọl awe omheeraam mọ. (Hib. 11:32-34) Eḍeenhaan phọ aSamsịn ketue ni ikparamhị iyira. Odị abeḍenhọm aZihova, ghalhamọ r’amem dị i/dugh ni. Eḍeenhaan phọ odị ketue ni ikparamhị iyira eḅilhẹ itughemhị iyira iyaạr. w23.09 2 ¶1-2.

Yira kotue ni okị ghisigh okparạm ghan eḍighi maạr dị yira ogbor ghan oḅenhị aZihova oomo ooḅaghamhiạn aloor lọ yira omhoọgh. (1 Tẹs. 5:17) Eeni nạ o/soman igbogh iiḅaghamhị nyiidiphọ. Kuolọ ghalhamọ r’iduọn phọ ni bịn, nạ amoghi ni iiḅakiọm aZihova torobọ amem dị iyaạr repin esi anạ, ḅilhẹ mem dị iyaạr emite kụ nạ u/kạr unaghanhạn obobọ u/kạr ulegheri ilọ oḍighi? Yira ogbor ghan olhọm olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, ghalhamọ r’ilọ ibạm araraạr, pọ yira kokiọm ni ghisigh oḍighi ghan iduọn phọ mem dị yira osoman igbogh ipaanhaạn. Ḅilhẹ okuphom owol mọ aZihova alegheri ni mem dị ekasiạn, r’ilọ oḍighi kụ olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh. (Ps. 27:1, 3) Kidughanhaan iyira okparạm mem igbogh iiḅaghamhị phọ, eḍighi maạr lọ yira omhoọgh okparạm nyiidiphọ. (Rom 5:3) Uḍighi ika kụ yira oḅẹm bọ iduọn phọ? Ibadị abumor momhiịn mọ torobọ odẹgh ophogh dị bidị okparạm ranyaamhị ghan bidị omherenyạn ipaanhaạn ghisigh. Okparạm kụ ranighemhị ghan kaḅilhẹ akparamhị omheeraam mọ abidị mọ aZihova anyạ ni olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh. Omheeraam ḍieriphọ aḍighaạgh phọ, kaloghonhaạn bidị ḍighaạgh okparạm odẹgh ophogh dị bidị kosoman epẹ ghisigh.—Jems 1:2-4. w23.07 3 ¶7-8

Osooromhi aloor ḅilhẹ r’igbiririph phọ aZihova kụ renyu ghan bọ nyodị oḍeenhaan onhaghanhạn aḍughụm. Esi omaạm, aZihova aḍeenhaan ni osooromhi aloor mem mọ odị rawạ bọ ophiemhi ikarạph awe phọ aSodọm. Dị eego esi ookpaạny, aZihova atọ ni aḅenhị Lọt oye elhiom eḍighinhom iyaạr phọ mọ odị aghiil aghị epẹ araaḅarạph phọ. Kuolọ aLọt amhoọgh ni oghiilhaan oghị epẹ phọ. Esi iduọn phọ, odị alhọm ghụn mọ odị r’eghunotu odị oghị ghụn epẹ Zoar, ebạm emhạ dị aZihova masopha kẹn ophiemhi. AZihova mutue ni akạn mọ aLọt amoọgh oḍighi ipẹ odị aghaạph bọ. Kuolọ idiphọ o/ḍighi, kparipẹ ghụn odị amheera mọ aLọt aghị Zoar, bịn emhạ phọ epẹ phọ o/phiemhi. (Gen. 19:18-22) Ibadị asiạ reten, aZihova aghị ni ghisigh aḍeenhaan igbiririph we phọ aNineveh. Odị arom oyil phọ odị Jonah oghị ogbeelhom mọ Enhaạn kapiemhi we phọ r’emhạ phọ aNineveh. Kuolọ mem mọ awe phọ aNineveh okiton bọ, aZihova anmạ ni bidị ighirigiir bịn emhạ phọ o/phiemhi.—Jonah 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 ¶5

Eeghe kụ edị yira kotue otuughạ esi eḍeenhaan phọ aJehoash? Odị aghịgh okaạny dị asinhị phọ i/kpạph ude agey dị osuom ekọ. Mem dị ekọ phọ—Jehoiada—u/lo mun ookugh abuphẹ momheel bọ oḍuạ siẹn igey phọ amhiigh ophulha aJehoash bịn odị amheel. Eḍeenhaan phọ ephẹn phọ emạ emiteom mọ i/wạ mọ oghiilhaan Enhaạn phọ ayira akpasị esi onyọ umor obobọ umaranhi, ghalhamọ kẹn r’onyọ asiya ayira. Kụ iḍighi kụ, orue oḍuraan otuman aZihova agey, pọ yira omoọgh okparamhị ephomhoghiạn phọ r’oghiilhaan phọ yira omhoọgh bọ oghị esi aZihova, esi ogbor ghan otuughạ aBaibul phọ ḅilhẹ r’ogbor ghan ooḅereghị. (Jer. 17:7, 8; Kọl 2:6, 7) AZihova ra/wạ ghan oleti ayira ḍiboom adool. Iyaạr dị odị rawạ ḍighaạgh ayira pọ iphẹn ogẹ bọ siẹn Ecclesiastes 12:13, eḅẹm bọ mọ: “Kiilhaan egey Enhaạn phọ kụ anhaghanhạn itooghị phọ odị, loor esi dị iphẹn kụ edị otuạn bọ olhẹm oye.” Mem dị yira omhoọgh oghiilhaan Enhaạn, yira kotue ni omeerạ okpạr oḅilhẹ oḅạr aZihova etigheri ilọ emite ghisigh. Iyaạr i/lo dị ketue ekạ siya arighirị phọ ayira r’aZihova. w23.06 19 ¶17-19

Okuphom owol phọ Enhaạn angọ bọ imhiighom r’ikpo onhụ phọ iphẹn eḅẹm bọ mọ: “Kụ opọ arolọm bọ agadạ odaạm emạ phọ aḅẹm mọ.” (Ogan. 21:5a) Ikpo onhụ phọ iphẹn phọ ighughuronhom esi iraạr amem mọ aZihova aḅạ bọ uḍien siphẹ ogananami phọ. Ookpaạny dị amhoọgh iikpọ kụ o/ngọ bọ okuphom owol phọ ophọn phọ, obobọ aZizọs phọ oḅeton bọ, kuolọ aZihova r’aloor! Ephigh phọ ephẹn phọ kụ imạ bọ emiteom mọ yira kotue ni oḍuom olhoghi iphẹn odị aḅilhẹ bọ aghaạph. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị aZihova ‘okpẹ ka/gbạ.’ (Taị. 1:2) Ikpo onhụ phọ ipẹ phọ meḍighi idị yira mokạr okuphom owol ipẹ ogẹ bọ Ogananami 21:5, 6. Ooḅeghiọn ekpo onhụ phọ “Nyiidiphọ!” Ekpo onhụ aGrik phọ ogbạ bọ mọ “nyiidiphọ!” oḍighinhom ni ibadị ariisi siẹn aḍinyạ Ogananami phọ. Esi iduọn phọ, Enhaạn aḅilhẹ aghaạph eeghe? Enhaạn iḅẹm mọ: “Nyiidiphọ mị raḍighi oomo araraạr phọ imoom.” Ogbạ agey, siẹn phọ aZihova rakaạph ghan ilọ onmia dị kamite ghisigh, kuolọ esi odị, odị akuphom owol oguan phọ ophọn phọ dị tutụ odị aghaạph eten dị eghịgh mudị memhiigh remite nyiidiphọ.—Isa. 46:10. w23.11 3-4 ¶7-8

Ikparanhaạn ni otelhedom mọ aPita okpạr opu asidugh phọ odị. Ooḅeghiọn iniin areḍeenhaan. Mem mọ aZizọs aghaạph bọ mọ odị kamiinhọm kụ amugh omhunhenhi imiịn phọ, aPita aḅaạm ni Zizọs mọ atụ eeghe kụ akaạph iyaạr dị erọl idiphọ. (Mạk 8:31-33) APita r’abueriphọ abumatuạn phọ u/gbạ ghan mem ogbakiạn ilọ oye dị aḍighi ogbogh siphẹ igbo phọ abidị. (Mạk 9:33, 34) Ḍughul phọ aḍiphẹ kokiigh bọ Zizọs, aPita asoph ni aḅeri oye. (Jọn 18:10) Eniin phọ aḍughul phọ, aPita atuạn ni oghiilhaan awe apharanhaạn Zizọs iraạr amem. (Mạk 14:66-72) Ipẹ phọ iḍighi ni idị aPita amhoghi yogh. AZizọs o/ḅitonhaạn otelhedom mọ odị aḅonyonhu bọ azuan. R’oḅeton bọ nyodị, aZizọs aghị ni ateẹny Pita oḍeenhaan m’onọ apomoghiạn ni nyodị. AZizọs amạ ni Pita oḍighi opoghom iyool phọ odị. (Jọn 21:15-17) APita anyạ ni oḍighi ipẹ aZizọs aghaạph bọ. Esi iduọn phọ, odị aḍighom aani ni buḅẹl awe phọ osagharạn bọ uwaloor iigbia phọ epẹ Jeruselem ḍio aPentikọs phọ. w23.09 22 ¶6-7

Otelhedom aPita aromha ikumor awe phọ mọ: “Iḍighi bupoghom iyool igạ phọ” Enhaạn. (1 Pit. 5:1-4.) Ikumor awe, yoor olegheri ni mọ nyinha epomoghiạn ni bumor r’abumaranhi phọ kụ rewạ ni ophogh abidị. Kuolọ, eeni amem nyinha reloghoma ghan ni mọ nyinha i/moọgh eepoogh obobọ inyaạm ophogh abumor r’abumaranhi phọ. Eeghe kụ edị nạ katue aḍighi? Zu ekpom anạ aḅenhị aZihova. APita agẹ mọ: “Oye lọ engọ ologhonaạn aḍighaạgh bunọn, alegheri mọ onọ asighẹ ni inyaạm mọ Enaạn kụ raḍighinom.” (1 Pit. 4:11) Abumor r’abumaranhi phọ anạ otue ni osoman iiḅaghamhị dị ko/tue okpetenhaan siẹn aḅirinhi phọ ophọn phọ. Kuolọ ka/bula mọ “uw-emụ opoghom iyool igạ phọ,” Zizọs Kraist, katue ni aḍighinhaan bidị raraạr dị nạ ka/tue. Odị katue ni aḍighinhaan bidị nyiidiphọ r’epẹ omhoom aḅirinhi phọ. Iyaạr dị Enhaạn rawạ mọ ikumor awe phọ oḍighi, pọ ophomhoghiạn abumor r’abumaranhi phọ, kụ oḅilhẹ oḍighi “we dị bidị kotuughaạny ghan.” w23.09 29-30 ¶13-14

Ewạ mọ oghel iitughiạn awe aḅirinhi phọ. Yira omhoọgh iitughiạn awe phọ abuphẹ oghel bọ siigbu phọ aZihova pọ yira kẹn komiigh aani kẹn ni oghel asiigbu phọ aZihova. (1 Kọr. 3:19) “Olegheri iyaạr” aḅirinhi phọ ophọn phọ ranyu ghan we oḅaạr emhụ oghị esi aZihova. Abuniin aKristẹn epẹ Pagamom r’aTiatira umheel li oḍighanhaan ikarạph iiḅereghị ikaanheẹn araraạr ḅilhẹ r’adọl ipesi awe emhạ phọ epẹ phọ. AZizọs aḅaạm ni eten dị egbagarạ iyạl phọ arookpomhoghan phọ ipẹ phọ loor iduọn bidị oḅoronhom bọ ipesi. (Ogan. 2:14, 20) Rodon, yira osoman ni inyuughiom ikarạph ephoghom araraạr. Abuọ eghunotu ayira r’arighirị otue ni ukpaariọm iyira ootughiạn mọ yira ko/tue odaphạn siigbu phọ aZihova, mọ iilhogh phọ odị ipel iyira loor ooko. Esi omaạm, bidị otue ni oḅẹm mọ i/beeph orọl adọl ipesi ḅilhẹ mọ asinhị iilhogh aBaibul phọ i/moọgh mun iyaạr oḍighinhom. Eeni amem, yira otue ni ootughiạn mọ iiḅakiọm mọ rongọ ghan bọ ii/gholhaan agey onhaghanhạn ḅilhẹ r’odaphạn. Eeni yira otue kẹn ni osoman odẹgh ophogh ‘o/tenom ghan okụ.’—1 Kọr. 4:6. w23.07 16 ¶10-11

AMeri, onhiin phọ aZizọs akạr kụ amhoghi inyaạm. Odị ilhom k’/aạl; kuolọ mọ odị kasoph eghun. Odị koo/konhom ghan ibạm anmụny, kuolọ mọ odị kaakonhom obumoọny phọ kaḍighi bọ aMesaya phọ. Ḅilhẹ kẹn, odị ko/rolhạn ghan bọ esi olhephiri oọny, odị kakaạph bọ ika kụ aḅenhị Josef phọ rawạ bọ ophin odị mọ odị raamor? (Luk 1:26-33) AMeri ateẹny ika inyaạm mọ odị amhoghi bọ? Odị abeḍenhọm olhoghonhaạn aḍighaạgh abunhọn. Esi omaạm, odị aḅenhị Gebriel mọ angọ nyinhọ inhọn iinhaghạn dị egbolhomaam ilọ oḍighi phọ ongọ bọ nyodị. (Luk 1:34) Onyebel roten, aMeri aḅetenu ni aghị epẹ “araaḅarạph phọ, asi eniin emạ pạ eelhe phọ aJudia” omhiịn onyọ asiya phọ odị Elizabet. Elizabet asẹph Meri kụ uwaloor iigbia phọ amuza loor Elizabet kụ odị aḅạ ikpo onhụ okparamhị dị eḍighi imiịn ilọ oọny pho aMeri kamạr bọ. (Luk 1:39-45) AMeri aḅẹm mọ aZihova “magbuton ḍighaạgh iphelegbe phọ odị.” (Luk 1:46-51) Dị eego esi aGebriel r’Elizabet, aZihova angọ ni Meri inyaạm. w23.10 14-15 ¶10-12

Mosagharạn uwaloor iigbia buniin abumatuạn phọ aKraist, kụ bidị omoọgh siya dị egbatanhaạn r’aZihova. Bidị omạn 144,000, kụ bidị kokumuan idiphọ abupinyọn rikiạ r’aZizọs epẹ k’akẹ. (Ogan. 14:1) Osoph phọ oghol bọ mọ Adọl Iigbia siphẹ ogbogo iiḅereghị phọ emeerạ enye ipẹ Enhaạn mesaḅạr bọ bidị oḍighi anmụny odị siẹn bidị odi bọ ni siẹn ade phọ. (Rom 8:15-17) Kụ osoph phọ oghol bọ mọ Ephạn siphẹ ogbogo iiḅereghị phọ emeerạ enye akẹ phọ, epẹ aZihova odi ghan bọ. “Ukpe” phọ odi bọ ogbo osoph Adọl Iigbia phọ r’osoph Ephạn phọ emeerạ enye aloor phọ aZizọs, mem mọ odị odi bọ siẹn ade phọ kụ esophoghom bọ nyodị oḍigh epẹ k’akẹ phọ idiphọ ogbogh Uw-emhụ Opinyọn Rikiạ siphẹ otu iiḅereghị aruwaloor phọ. Ongọ aloor phọ odị idiphọ ekiạ siẹn ade phọ, ighughuronhaan eepoogh oomo aKristẹn phọ abuphẹ osagharạn bọ uwaloor iigbia phọ omhoọgh aani aghuḍum epẹ k’akẹ. Bidị phọ kẹn komugh obilhẹ ḍizu phọ abidị siẹn ade phọ kụ bidị ogbi omhoọgh iikpiạ phọ abidị epẹ k’akẹ.—Hib. 10:19, 20; 1 Kọr. 15:50. w23.10 28 ¶13

AGidiọn amhegheron eyoghoyoghọ eten mem mọ abuọ Ephraim mọ oḍaghạ bọ nyodị. (Judg. 8:1-3) AGidiọn o/phagharanhaạn r’oghạgh olhoghi. Odị aḍeenhaan ni osooromhi aloor esi olher arurụ ongọ ikpo-onhụ iḍaghạ phọ abidị kụ ophagharanhaạn abidị eten dị ephoomhị ilhoghi abidị. Ikumor awe dị osụ olhoghi rotuughaạny ghan Gidiọn esi omhiigha aloor olher arurụ ongọ kụ omhegheron eyoghoyoghọ eten mem dị oḍaghạ bidị. (Jems 3:13) Bịn bidị molọgh opophe eephọ ookpomhoghan phọ. Mem dị osẹph Gidiọn loor okpạr opu awe aMidian phọ, odị angọ ḍisẹph phọ aZihova. (Judg. 8:22, 23) Ika kụ idị awe dị ophamhạgh iiḍighi kotuughaạny Gidiọn? Bidị ongọ ghan ḍisẹph phọ aZihova ilọ ipẹ bidị orue bọ oḍighi. (1 Kọr. 4:6, 7) Esi omaạm, eḍighi maạr dị osẹph okumor oye loor aḍimạ aḍighalhanyạ itughemhị, odị atue ni angọ ḍisẹph phọ zin itughemhị phọ odị, Ekpo Onhụ phọ Enhaạn, obobọ ookpomhoghan phọ aZihova rutughemhị ghan bọ iyira. Ewạ ni mọ ikumor awe phọ otọ ghan mem ophogh mughumọ eten itughemhị phọ abidị rekuenhi ni aZihova obobọ siloor abidị. w23.06 4 ¶7-8

Eru maạr dị yira u/moọgh raraạr phọ yira olhọm bọ, yira otue ni opuru loor mọ, ‘Iyaạr phọ mị ralọm bọ ekpeanhaạn ni?’ Yira rogbor ghan kootughiạn mọ yira olegheri ni raraạr dị ekạr inhighenhaạn iyira. Kuolọ eeni amem araraạr phọ yira rolọm ghan bọ iyira ki/nhighenhaạn eekunha phọ. Eḍighi iyaạr dị yira rooḅereghị ilọ iiḅaghamhị ayira, pọ eeni inhọn areten okpetenhaan iiḅaghamhị phọ ipẹ phọ dị enhighẹ epu ipẹ yira ootughiạn bọ edi ni. Kụ eeni amem iniin ilọm ayira ke/moọgh muḅọph r’arigbiom mọ aZihova. (1 Jọn 5:14) Esi omaạm, ooḅeghiọn eḍeenhaan odẹ r’onhiin dị ooḅereghị mọ aZihova aḍighi idị anmụny phọ abidị kotọl siẹn igey phọ. Eeni yira u/miịn iyaạr dị eeph siphẹ ilọm mọ ipẹ phọ. Kuolọ, aZihova ka/kpaariọm oye okumu odị. Odị rawạ mọ oomo ayira, dị eḅarạm ni ibạm anmụny phọ ayira, osopha ooḅereghị odị. (Deut. 10:12, 13; 30:19, 20) Esi iduọn phọ, kenighẹ ghụn dị odẹ r’onhiin phọ kooḅereghị mọ aZihova alhoghonhaạn bidị ḍighaạgh oteẹny ekpom obumoọny phọ abidị pidị enyu nyodị ophomhoghiạn aZihova r’oḍighi oyaghirị odị.—Prov. 22:6; Efẹ. 6:4. w23.11 21 ¶5; 23 ¶12

Uḍighi ika kụ oodereghị ghan abunhọn eḍighi bọ eniin ekpanhạ eten oḍeenhaan ephomhoghiạn? Aḍiniin aḍinyạ dị regbạ ghan Baibul egbạ ekpo onhụ phọ ‘oodereghị’ mọ “omheerạ otuman okparamhị oye dị ramiinhọm.” Esi iduọn phọ, mem dị yira oghị ghisigh oodereghị bunhọn, pọ yira rologhonhaạn ghan bumor r’abumaranhi phọ ayira ḍighaạgh oghị aghisigh okumu aZihova. Torọ amem dị yira oodereghị onyọ umor obobọ umaranhi, yira roḍeenhaan ghan nyodị ephomhoghiạn. (2 Kọr. 7:6, 7, 13) Omhoọgh igbiririph r’ongọ ghan iidereghị kụ retelean ghan. Ika? Igbiririph renyu ghan oye oḍighi iyaạr omiteom oodereghị abulọ romiinhọm. Ii, yira ropụr ghan komhoọgh igbiririph; kụ ogbi ongọ iidereghị. Lọgh elhegh ipẹ aPọl aḍeenhaan bọ idị igbiririph renyu ghan aZihova oodereghị awe. APọl akaạph mọ aZihova aḍighi “Odẹ onmạ ighirigiir, Enaạn phọ eḍighi bọ zin oomo iidereghị phọ.”—2 Kọr. 1:3. w23.11 9-10 ¶8-10

Oomo abumatuạn aKraist kotue ni osoman iiḅaghamhị. Ooḅeghiọn eḍeenhaan otelhedom mọ Pọl. Odị aḅenhị we aTesalonikạ mọ: “Mem mọ yira orolạn bọ, yoor iphụr ri inyina rurụ mọ igbiphoghọm kemite ni. Kụ idiphọ nyina elegheri bọ ni, iphẹn kụ okaraghị idị memite bọ.” (1 Tẹs. 3:4) Kụ buọ aKorịnt phọ odị aḅenhị mọ: “Iḅeraạn ni iyoor lọ nyina kelegheri aani ilọ iminimiịn phọ yoor omiinọm bọ . . . Yoor [ugbi] ghan mọ ilọ aghuḍum i/lo mun.” (2 Kọr. 1:8; 11:23-27) AKristẹn ḍio arodon kotue ni kẹn osoman aani odọ kirokirọ iiḅaghamhị. (2 Tim. 3:12) Loor emhụ iduọn nạ amheeraam bọ Zizọs aḅilhẹ radạph nyodị arighirị r’asiya anạ otue ni ozoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ. Oḍighi oye dị akpẹ oḍuomolhoghi otu oḍighi mekọm ni iiḅaghamhị engọ nyinhạ ḍughụm? (Hib. 13:18) Nạ masoman ghan ni isophoghom abuọ agomẹt phọ loor oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ? Etigheri torobọ odọ iiḅaghamhị dị eeni yira kosoman, aPọl aḅẹm mọ yira obo ni. w23.12 10-11 ¶9-10

AJekọb akparaghạm ni ibadị iiḅaghamhị. Iyạl anmụny aJekọb, Simeon r’aLivai, uḍighi ni raraạr dị esiphe eghunotu phọ abidị umugholoor eḅilhẹ eefolhomhi ḍien phọ aZihova. Oḅarạm isiẹn, ooḅi anhịr phọ aJekọb, Rachel, amhugh ni mem mọ amhạr bọ omhunhenhiom iyạl oọny phọ odị. Ḅilhẹ kẹn loor igbakurọ dị erọl, aJekọb aakoroghian ni agheel Ijipt mem dị asiạ odị meghị ni anyụ. (Gen. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Etigheri oomo iiḅaghamhị phọ iphẹn phọ, aJekọb o/roph omheeraam mọ odị esi aZihova ḅilhẹ r’aruguanhaan phọ Odị. AZihova aḍeenhaan ni Jekọb mọ odị amoọgh ni kuuḅi aghisigh Odị. Esi omaạm, aZihova asephọm ni Jekọb ruphua. Kụ tuutughiạn ibo phọ aJekọb amhoọgh bọ aghị esi aZihova mem mọ odị aḅilhẹ bọ amhiịn Josef oọny phọ odị—opọ odị aatughiạn bọ mọ mamhugh k’aḍio phọ! Asiya arighirị phọ aJekọb amhoọgh bọ r’aZihova ilhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh okaran iiḅaghamhị phọ odị kụ omhoọgh ekol. (Gen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Eḍighi maạr dị yira ophamhanhạm siya arighirị dị ekpạr r’aZihova, pọ yira kẹn ni kotue ni okaran iiḅaghamhị dị olhoghi u/seere kụ omhoọgh ekol. w23.04 15 ¶6-7

Siphẹ Psalm 23, aDevid aghaạph ni akuphom owol mọ aZihova apomhoghiạn aḅilhẹ amoọgh ogbolhomaam odị. Odị aghaạph ilọ asiya arighirị phọ odị amhoọgh bọ r’aZihova, opọ odị amhiịn bọ idiphọ Opoghom odị. ADevid alher ri loor angọ iiḅakiọm mọ aZihova, aḅilhẹ abeḍenhọm ghan nyodị oomo amem. ADevid alhegheri ni mọ aZihova kakị ni ghisigh aḍeenhaan ghan nyodị ephomhoghiạn torobọ aḍio siphẹ aghuḍum mọ odị. Eeghe kụ ingọ bọ nyodị akpọ oḅio phọ ophọn phọ? ADevid akuphom ni owol ephomhoghiạn phọ aZihova, loor esi dị aZihova amhiịn ghan mọ oomo amem iyaạr nyodị i/kuom. ADevid alhegheri ni mọ aZihova apomhoghiạn ni nyodị aḅilhẹ asighẹ nyodị idiphọ oyaghirị dị odị asereghiạn. Epẹ kụ iyaạr phọ odị akuphom bọ owol mọ etigheri iyaạr dị emitenhaan nyodị ghisigh, aZihova kakiọm ni ghisigh apogh nyodị. Okuphom owol phọ aDevid amhoọgh bọ mọ aZihova apomhoghiạn ni nyodị ḅilhẹ mọ kapogh ni nyodị, ikọm ibo r’ogbaanyạn kụ engọ nyodị.—Ps. 16:11. w24.01 29 ¶12-13

K’amem Eghạm Oomo Aḅirinhi Phọ II, awe phọ aZihova rokelhọm ni eereẹgh ogbeelhom iiḅi iinhaghạn phọ ibadị areelhe. Okạr agey, oḍighi Omhạr phọ akạr kụ rakị ghisigh. Rodon Aloor Phọ Repogh Bọ okị ni ghisigh rowạ ghan iiḅakiọm ḍighaạgh aKraist. Bidị rokparaghạ ghan omhiịn mọ iiḅakiọm mọ abidị emoọgh ni muḅọph r’ipẹ k’Enhaạn. Kụ bidị rosighẹ ghan bupoghom eghir phọ r’ikumor awe phọ kụ kongoọm ookpomhoghan phọ iiḅakiọm. Ikumor awe phọ abuẹn osagharạn bọ uwaloor iigbia phọ odi “ḍighaạgh eliom” aKraist. (Ogan. 2:1) Ii, ikumor awe phọ abuẹn phọ u/munughan ḅilhẹ ropiomạn ghan ni. AMozis, aJoshua, r’abutelhedom mọ upiomạn ghan ni kẹn eeni amem loor e/munughan. (Num. 20:12; Josh. 9:14, 15; Rom. 3:23) Kuolọ ghalhamọ r’iduọn phọ ni bịn, aKraist akị ni ghisigh raaḅakị ebenhẹ phọ akpẹ bọ oḍuom olhoghi phọ r’ikumor awe ookpomhoghan phọ, kụ odị kakị ni ghisigh aḍighi ghan iduọn phọ. Esi iduọn phọ, yira okuphom ni owol mọ odị kụ ruuḅakị ni iyira dị eego esi abuphẹ odị mamạ bọ. w24.02 23-24 ¶13-14

Rodon yira kotue ni oboom aZihova eten dị eḍeenhaan mọ yira osereghiạn ni oḅilhẹ opomoghiạn nyodị. Mem dị yira omite epẹ erugh phọ, eniin ephigh aḍiigbu ayira pọ olhoghonhaạn awe ḍighaạgh oḍuraan otuman aZihova ḅilhẹ r’oḍighi idị bidị komiịn aani aZihova idiphọ odẹ ephomhoghiạn. (Jems 4:8) Olhoghi ayira raḅaạl ghan ni oḍeenhaan awe ipẹ aBaibul phọ aghaạph bọ ilọ aZihova, ephomhoghiạn phọ odị, elhiom ooruẹn phọ, osụ-olhoghi phọ, iikpọ phọ, ḅilhẹ r’inhọn imạ iikiạ araagharạ phọ odị. Yira roboom ghan aZihova koḅilhẹ oḍighi idị olhoghi odị kaḅaạl mem dị yira okparaghạ otuughaạny odị. Mem dị yira oḍighi iduọn phọ, awe komiịn ni mọ yira ogbatanhaạn ni r’awe okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ. (Mat. 5:14-16) Mem dị eepoogh emite, yira otue ni oḅenhị bidị emhụ iyaạr phọ iḍighinhom araraạr phọ ayira egbatanhaạn bọ. Kụ eekunha phọ, etue ni eḍur we iiḅi arokpom etumeriom Enhaạn. Mem dị yira oboom aZihova reten phọ iphẹn phọ, yira roḅaalhamhị ghan olhoghi odị.—1 Tim. 2:3, 4. w24.02 10 ¶7

Orue oḍighi onyọ umor dị asi amhanhanhaạm, emoghi mọ moọgh sighalhanyạ orolhọm. Asighalhanyạ phọ iphẹn phọ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh orue oḍighi iiḍighi phọ anạ siẹn ookpomhoghan phọ, omhoọgh oḍighi ophoghom aloor anạ r’eghunotu anạ, ḅilhẹ r’omhoọgh igey asiya r’abunhọn awe. Esi omaạm, tuughạ aạl r’ogẹ. ABaibul phọ aḅẹm mọ ibo edianhaan ghan oye dị ratuughạ ghan Ekpo Onhụ phọ Enhaạn, kụ mọ torọ iyaạr dị odị aḅọgh renighenhaạn ghan ni nyodị. (Ps. 1:1-3) Esi aạl ghan aBaibul phọ torobọ aḍio, kụ edị odị kalegheri akuphom owol eten iitughiạn phọ aZihova. Kụ ipẹ phọ keloghonhaạn nyodị ḍighaạgh olhegheri ilọ osighẹ oroma aBaibul phọ oḍighinhom agey. (Prov. 1:3, 4) Abumor r’abumaranhi phọ ayira omoghi olhoghonhaạn aḍighaạgh abumor dị kotue osighẹ Baibul phọ otughemiọm oḅilhẹ ongoọm bidị oroma. Eru maạr dị nạ katue ni abạl aḅilhẹ agẹ, pọ kedughanhaan ni nyinhạ ookolhobian oghaạph r’ongọ ophagharanhaạn dị katue akparamhị omheeraam awe. Ketue kẹn ni elhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh orue ogẹ aani iyaạr dị kekparamhị nyinhạ r’abunhọn. w23.12 26-27 ¶9-11

Mem dị nạ alhoghoma oghiilhaan, gbirima ipẹ aZihova kaḍighi bọ ghisigh mem dị aSetan u/lo mun. Oḍighi oḍeenhaan dị arọl pakirị edeọm ookpomhoghan eghir 2014 phọ, aḍeenhaan ni Odẹ dị aaḅeghiọn ghan r’eghunotu odị idị kobạl ghan 2 Timoti 3:1-5 eru maạr dị esi phọ rekaạph ghan ipẹ aParadaịs katọl bọ. Odị aḅẹm mọ: “Siphẹ omhoom aḅirinhi phọ ogey oḅaạl olhoghi bịn kụ katọl. Awe kopomoghiạn bunhọn, opomoghiạn raraạr k’Enhaạn, olegheri okụ, osooromhi loor, ooseeny ghan Enhaạn, onaghanhạn ghan burudẹ r’aburunhiin, olegheri iiḅi, oḅạr Enhaạn, omoọgh igbiririph okị esi abuọ eghunotu abidị, ro/bi ghan oguan, rokaạph ghan imạ ilọ abunhọn oomo amem, omoọgh ophamhaghạn aloor, oyoghoyoghọ, opomoghiạn igey phọ, oḍighi we dị okpẹ oḍuom olhoghi, romeeraam ghan ilọ abunhọn, roo/baga ghan, opomoghiạn Enhaạn kparipẹ r’eedughạ, kụ okạr r’ooḅereghị ghan Enhaạn k’ekpom; ḍighom ghan odọ awe phọ abuẹn.” Nạ rakaaphạn ghan ni r’eghunotu anạ obobọ bumor r’abumaranhi phọ idị aghuḍum katọl siphẹ omhoom aḅirinhi phọ? w24.01 6 ¶13-14

P’eeghe idị edụgh olhegheri mọ aZihova amoọgh ni ḍiḅeraạn aḍita awe phọ odị! ABaibul phọ aḅẹm mọ: “[AZihova] amoọgh ḍiḅeraạn awe phọ odị.” (Ps. 149:4) Toroboiperolbọ, eeni amem, loor oḅonyonhu ozuan abuniin otue ni ookia mọ, ‘AZihova amoọgh ni ḍiḅeraạn amhị ḍughụm?’ Opol arebenhẹ aZihova dị okpẹ oḍuomolhoghi dị oghaạph ilọ abidị siphẹ aBaibul phọ ulhoghoma ghan ni iniin phọ.—(1 Sam. 1:6-10; Job 29:2, 4; Ps. 51:11) ABaibul phọ aḍeenhaan ni eten dị eegholhaan mọ awe dị u/munughan kotue ni oḍighi idị keḅeraạn aZihova. Ika? Yira omoọgh oḍeenhaan omheeraam esi aZizọs Kraist kụ oḍiiny amuụm. (Jọn 3:16) Idiphọ kụ edị yira koḍeenhaan esi ogbo mọ yira mokiton esi ikarạph phọ ayira oḅilhẹ oguanhaan Enhaạn oḍighi ogbi phọ odị. (Iiḍ. 2:38; 3:19) Olhoghi aZihova raḅaạl ghan agey mem dị yira ogbariọn radạ phọ ipẹ phọ omhoọgh amasian r’odị. Eḍighi maạr dị yira oghiọm ni ghisigh roḍighi oomo ilọ yira kotue okumu odị, pọ aZihova amoọgh ni ḍiḅeraạn ayira kụ kumhiịn ni iyira idiphọ arighirị odị.—Ps. 25:14. w24.03 26 ¶1-2

Yira kotue ni otuughaạny butelhedom mọ eḍighi iyaạr dị yira oghị ghisigh oghaạph ghan ilọ Omhạr phọ ghalhamọ r’amem dị abuọ itooghị phọ oḅẹm mọ ku/kaạph mun. Yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova kulhoghonhaạn ni iyira ḍighaạgh orue oḍighi oḍighi Omhạr phọ. Esi iduọn phọ, olhọm aZihova akpọ oḅio r’osụ-olhoghi. Olhọm kẹn aZihova ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okaran iiḅaghamhị. Ibadị ayira rokparaghạm ni e/moon ḅilhẹ r’inhọn araraạr dị reeḅaghamhị ghan dọl eborọph phọ ayira, oroph oye ephomhoghiạn ayira esi aḍuugh, iiḅaghamhị eghunotu, igbiphoghọm, r’inhọn. Igbogh areezẹgh ḅilhẹ r’araaghạm meḍighi idị ekpạr okparạm. Ḅenhị aZihova ipẹ nạ alhoghoma bọ. Ḅenhị nyodị ilọ adọl phọ anạ idiphọ nạ katue bọ aḅenhị ogbogh oyaghirị anạ. Kụ akuphom owol mọ aZihova “kalhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh.” (Ps. 37:3, 5) Yira ogbor ghan ooḅereghị kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh ‘okparạm ghan iminimiịn.’ (Rom. 12:12) AZihova alegheri ni raraạr dị arebenhẹ phọ odị rokparạm—“odị ranaghanhạn ghan ni emoghi abidị kụ kaphẹl bidị.”—Ps. 145:18, 19. w23.05 5-6 ¶12-15

Mem dị yira omhoọgh ephigh osopha osopha, kewạ mọ owaaghị olhegheri “ipẹ eḅeraạn bọ Omoọgh-we phọ” kụ ozọ eten dị emhoọgh muḅọph r’ipẹ phọ. (Efẹ. 5:17) Mem dị yira olhọgh elhegh sinhị-iilhogh aBaibul dị yira kotue osighẹ oḍighinhom, pọ yira okạr rowạ ghan olhegheri aḍiitughiạn phọ Enhaạn. Kụ yira osighẹ oḍighinhom sinhị-iilhogh phọ ipẹ phọ, pọ yira kosopha ni ogey osopha. “Eru” phọ, kawạ mọ osighẹ oomo amem mọ ayira ophoroghom ghan raraạr aḅirinhi phọ pidị amem okumu aZihova iyira ki/rolhonhaạn. (1 Jọn 5:19) Onyọ aKristẹn atue ni asighẹ raraạr emhoọgh, oghị ogbogh askul, obobọ oḍighi odị bịn aḍighi eḅẹl kparipẹ r’eepoogh okumu aZihova. Mem dị ipẹ phọ kụ remite, pọ remạ ghan mọ iitughiạn aḅirinhi phọ kụ memhiigh reeḅakị oye phọ. Ii, obọ araraạr phọ iphẹn phọ i/beeph, kuolọ ku/sighẹ uḍighi eḅẹl siphẹ aghuḍum mọ ayira. w24.03 24 ¶16-17