EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 35
AḌUỌR PHỌ 123 Odạph Ipẹ Enhaạn Madẹ Bọ Raraạr R’oomo Ekpom
Idị Ikumor Awe Phọ Kotue Ologhonhaạn Ḍighaạgh We Dị Mogbatạn Osighẹ Igbo Abumor R’abumaranhi Phọ
‘Kokol oniin okarạph oye lọ akiton esi ikarạph phọ odị obo ibo epẹ k’akẹ opu esughadị r’esugha awe aruukuan dị u/ḍighi ikarạph.’—LUK 15:7.
EGBON
Iyaạr phọ eḍighi bọ kụ rogbatạn ghan bọ buniin awe siẹn ookpomhoghan phọ r’idị ikumor awe phọ kotue ologhonhaạn ḍighaạgh we phọ abuẹn phọ okiton oḅula esi aZihova.
1-2. (a) Retọl ghan ika esi aZihova mem dị oye dị aḍighi ikarạph u/meera ukiton? (b) AZihova rawạ mọ awe dị oḍighi ikarạph oḍighi eeghe?
AZIHOVA aḍighi Enhaạn elhiom eḍighinhom iyaạr. Esi iduọn phọ, odị alọgh ḍien ikarạph. (Ps. 5:4-6) AZihova rawạ mọ yira odạph siigbu elhiom eḍighinhom iyaạr phọ odị, edi bọ siphẹ aBaibul phọ. Toroboiperolbọ, aZihova alegheri ni mọ loor esi e/munhughan phọ ayira, yira ropiomạn ghan ni. (Ps. 130:3, 4) Ghalhamọ r’iduọn phọ, odị kaliọm ni we dị ‘Enhaạn u/legheri, dị mosighẹ dom mọ Enhaạn eḅẹm bọ mọ yira mokpetenaan iilogh phọ otene dọl ipesi.’ (Jud 4) Okạr oghaạph, aBaibul phọ aḅẹm ni mọ Enhaạn kapiemhi ni ‘bukarạph awe phọ obobọ buphẹ Enhaạn u/legheri bọ’ siphẹ eghạm Amagedọn.—2 Pit. 3:7; Ogan. 16:16.
2 Toroboiperolbọ, aZihova o/wạ dị oniin oye kape. Iduọn yira mooḅeghiọn bọ ni epẹ omạn, aBaibul phọ aḍeenhaan ni mọ Enhaạn “rawạ ghan ghụn mọ oomo phọ awe phọ okiton esi ikarạph phọ abidị.” (2 Pit. 3:9) Idiphọ aZihova, ikumor awe phọ roḍeenaan ghan ni okparạm mem dị bidị rologhonhaạn ḍighaạgh oye dị aḍighi ikarạph okiton oḍuraan otuman aZihova. Etigheri iduọn phọ, k/oomo awe dị oḍighi ikarạph kụ romeera ghan kokiton. (Isa. 6:9) Abuniin rokiọm ghan ni ghisigh koḍighi ikarạph phọ ghalhamọ r’iduọn ikumor awe phọ roḍighi ghan bọ oomo ipẹ bidị kotue bọ olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh okiton. Mem lọ eḍighi iduọn phọ, ikumor awe phọ koḍighi eeghe?
‘IGBATẠN OḌIGHINOM IKARẠPH PHỌ ESIGHẸ’
3. (a) ABaibul phọ aḅẹm mọ ikumor awe phọ oḍighi eeghe mem dị oḍighinhom ikarạph u/meera ukiton? (b) Eeghe kụ iḍighi kụ yira kotue bọ oḅẹm mọ oḍighinhom ikarạph phọ kụ asopha mọ ogbatạn nyodị osighẹ?
3 Mem dị oḍighinhom ikarạph u/meera ukiton, ikumor awe phọ rodaphạn ghan ni itọ phọ edi bọ siphẹ 1 Korịnt 5:13 eḅẹm bọ mọ: ‘Igbatạn oḍighinhom ikarạph phọ esighẹ siphẹ ogbo phọ anyinha.’ Oḍighinhom ikarạph phọ alegheri ni mọ eḍighi maạr dị odị u/kiton, pọ kogbatạn ni nyodị osighẹ igbo abumor phọ. Esi iduọn phọ, yira kotue ni oḅẹm mọ odị kụ asopha mọ ogbatạn nyodị osighẹ. Odị rabugha ipẹ odịa aḅeph bọ. (Gal. 6:7) Eeghe kụ iḍighi kụ yira oḅẹm bọ iduọn phọ? Loor esi dị oḍighinhom ikarạph phọ o/meera okiton etigheri oomo ikuph phọ ikumor awe phọ olhọgh bọ olhoghonhaạn odị ḍighaạgh. (2 Ki. 17:12-15) Eḍighinhom iyaạr phọ odị meḍeenhaan mọ odị o/wạ onhaghanhạn aZihova.—Deut. 30:19, 20.
4. Eeghe kụ iḍighi kụ rogbeelhom ghan bọ koḅenhị ookpomhoghan phọ mọ mogbatạn osighẹ oḍighinhom ikarạph dị u/meera ukiton?
4 Mem dị oḍighinhom ikarạph u/meera ukiton, rogbeelhom ghan ni koḅenhị ookpomhoghan phọ mọ oye phọ o/ḍighi mun oniin onyọ Ogbaanhaạn aZihova. Ro/tuạn ghan osiphe umugholoor oḍighinhom ikarạph phọ kụ rogbeelhom ghan bọ igbeelhom mọ iphẹn phọ. Kparipẹ ghụn, roḍighi ghan iduọn phọ pidị ookpomhoghan phọ otue odaphạn iromhoghiom aBaibul phọ eḅẹm bọ mọ “ke/ḅọph oghuugh r’olọ apu aghola mọ onọ onyọ asiya . . . i/lean ghan nyodị eḍien.” (1 Kọr. 5:9-11) AZihova atuạn ni iyaạr kụ ungọ bọ iyira itọ phọ iphẹn phọ. Otelhedom mọ Pọl agẹ mọ: “Oọny enụm ayist kụ raḍighi ghan bọ idị abrẹd phọ katu.” (1 Kọr. 5:6) Eḍighi maạr dị u/gbatạn usighẹ oḍighinhom ikarạph dị u/meera ukiton, ipẹ phọ ketue ni eḍighi idị abunhọn awe kotuughaạny aani ekarạph eḍeenhaan phọ odị.—Prov. 13:20; 1 Kọr. 15:33.
5. Yira komiịn ika oye dị ogbatạn osighẹ siẹn ookpomhoghan phọ, kụ eeghe kụ iḍighi?
5 Yira komiịn ika oye dị mogbatạn osighẹ siẹn ookpomhoghan phọ? Ghalhamọ r’iduọn yira koo/ḍikuan mun bọ r’odị, yira kuu/tughiạn mọ odị ka/tue aḅula siẹn ookpomhoghan phọ. Loor esi dị katue ni aḅula. Ka/bulha mọ oye phọ ogbatạn bọ aḅọgh ni loor odị angọ aZihova. Kuolọ nyiidiphọ odị ra/ḍighi mun ipẹ eḅeraạn bọ aZihova, esi iduọn phọ aghuḍum odị maḍigh esi ooto r’osooromineen. (Ezek. 18:31) Toroboiperolbọ oḍuom olhoghi odianhaan ni nyodị loor esi dị aZihova ko/siemhi eekunha okarạph aḅirinhi phọ. Ika kụ edị ikumor awe phọ koḍeenhaan mọ bidị oḍuom ni olhoghi mọ oye dị ogbatạn osighẹ katue ni aḅula?
IDỊ IKUMOR AWE PHỌ ROLOGHONHAẠN GHAN ḌIGHAẠGH WE DỊ MOGBATẠN OSIGHẸ
6. Eeghe araraạr kụ edị ikumor awe phọ roḍighi ghan olhoghonhaạn aḍighaạgh oye dị mogbatạn osighẹ?
6 Mem dị ogbatạn oye osighẹ siẹn ookpomhoghan phọ, ikumor awe phọ ro/bilhẹ ghan olhoghonhaạn oye phọ ḍighaạgh dị kakiton aḅula esi aZihova. Mem dị ikumor awe phọ roḅenhị oye dị aḍighi ikarạph mọ kogbatạn ni nyodị osighẹ igbo abumor phọ, bidị roḅenhiọm ghan kẹn ni nyodị raraạr dị odị kaḍighi kụ aḅula siẹn ookpomhoghan phọ. Kuolọ ikumor awe phọ oḅilhẹ ghan ni roḍighi ghan inhọn araraạr. Ibadị amem, ikumor awe phọ roḅenhị ghan ni opọ aḍighi bọ ikarạph phọ mọ keḅeraạn ni bidị oḅilhẹ oru ophogh odị esi iyạl ikpo arunwanyụ pidị bidị olegheri mughumọ odị makiton. Eḍighi maạr dị oye phọ ameera ni dị ikumor awe phọ koḅilhẹ oteẹny nyodị, pọ bidị kokparaghạ ni kẹn olhoghonhaạn oye phọ ḍighaạgh pidị akiton. Kuolọ eḍighi maạr dị oye phọ ko/kiton mem mọ amuphẹ phọ, ikumor awe phọ koḅilhẹ ni ookolhobian ophạm araghaạph r’oye phọ pidị ologhonhaạn nyodị ḍighaạgh.
7. Ika kụ edị ikumor awe phọ roḍeenhaan ghan mọ bunọ rotuughaạny ni igbiririph phọ aZihova amhoọgh bọ aghị esi oye dị mogbatạn osighẹ? (Jeremiah 3:12)
7 Ikumor awe phọ rotuughaạny ghan ni igbiririph phọ aZihova amhoọgh bọ aghị esi awe dị mogbatạn osighẹ. Esi omaạm, iḍiodi phọ aZihova o/rọl bịn okori mọ awe phọ odị okiton kụ agbi olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh. Odị arom ghan ghụn riil phọ odị oghị olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh pidị okiton. Idiphọ yira otuughạ bọ siphẹ omhunhenhiom iyạl emhuoghaạph phọ, aZihova aḍeenhaan ni we phọ odị mọ odị amoọgh iboom igbiririph, esi oḅenhị aHosea mọ aḅilhẹ aghị asighẹ anhịr phọ odị ghalhamọ r’iduọn rale bọ ni emhạ. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Ikumor awe phọ rotuughaạny ghan ni aZihova esi oḍighi oomo ipẹ bidị kotue bọ olhoghonhaạn aḍighaạgh oye dị aḍighi ikarạph okiton oḅula siẹn ookpomhoghan phọ.—Bạl Jeremiah 3:12.
8. Ika kụ idị aḍidogh phọ aZizọs ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh olhegheri idị aZihova ramiịn ghan we dị mogbatạn osighẹ? (Luk 15:7)
8 Siphẹ aḍidogh phọ aZizọs adogh bọ idị egbolhomaam oọny phọ aḍuạ bọ otu, yira ughaạph ni ipẹ odẹ oọny phọ azọ bọ mem mọ amiịn bọ dị oọny phọ odị ratigheel. AZizọs aḅẹm mọ odẹ phọ amhiịn bọ dị oọny phọ odị ratigheel, odị “aghiil aghị aghurughi nyodị, kụ akpụn okpo odị.” (Luk 15:20) Lọgh elhegh mọ odẹ phọ o/kori mọ oọny phọ aghị ateẹny nyodị alhọm osạr owilhenhaạn. Odị kụ aghiil aghị ateẹny oọny phọ loor esi dị apomhoghiạn oọny phọ odị. Aḍidogh phọ aḍiẹn phọ eḍeenhaan idị aZihova raloghoma ghan, kụ ikumor awe phọ roḍighi ghan ni oomo ipẹ bidị kotue bọ otuughaạny aZihova. Bidị rowạ ghan dị abuphẹ mowilhẹ bọ aZihova koḅula esi odị. (Luk 15:22-24, 32) Mem dị oḍighinhom ikarạph akiton, aZihova, aZizọs, aruukpaạny phọ ḅilhẹ r’oomo ookpomhoghan phọ romoọgh ghan ni iboom ibo!—Bạl Luk 15:7.
9. AZihova rawạ dị awe dị moḍighi ikarạph koḍighi eeghe?
9 Yira motuughạ mọ aZihova ra/wạ ghan mọ awe dị u/kiton esi ikarạph phọ abidị orọl siẹn ookpomhoghan phọ. Toroboiperolbọ, odị rakparaghạ ghan ni olhoghonhaạn abuḍighinhom ikarạph ḍighaạgh. Odị rawạ mọ bidị okiton oḅula esi odị. Kụ dị eego esi aHosea aZihova akaạph ni idị odị raloghoma ghan mem dị awe okiton. Siphẹ Hosea 14:4 odị aḅẹm mọ: “Mị kaḅulemhi ni we phọ amhị loor amhị. Mị kapomoghiạn bidị r’oomo olhoghi amhị. Mị ka/kaghạm mun bidị olhoghi.” Olhegheri ipẹ aZihova raloghoma ghan bọ reloghonhaạn ghan ikumor awe phọ ḍighaạgh ophogh mughumọ iyaạr edi ni dị eḍeenhaan mọ oḍighinhom ikarạph phọ rakiton. Kụ awe dị oḍighi ikarạph kotue ni okuphom owol mọ aZihova apomhoghiạn ni bidị kụ aḅilhẹ rawạ dị bidị koḅula esi odị.
10-11. Ika kụ edị ikumor awe phọ kologhonhaạn ḍighaạgh we dị ogbatạn osighẹ igbo abumor phọ esi ibadị asiạ?
10 Ika kụ edị ikumor awe phọ kologhonhaạn ḍighaạgh we dị mogbatạn osighẹ igbo abumor phọ esi ibadị asiạ? Eeni amem awe phọ abuẹn phọ mowilhẹ ni oḍighi ikarạph phọ otụ bọ kụ ogbatạn bọ bidị osighẹ. Eeni kẹn bidị mowulha iyaạr phọ otuạn bọ kụ ogbatạn bidị. Kụ ikumor awe phọ kokparaghạ ni oghị oteẹny abidị etigheri onhụ asiạ phọ mogbatạn bọ bidị. Mem dị bidị oghị ophogh oye phọ, ikumor awe phọ otue ni oḅenhị oye phọ mọ bidị rowạ ooḅereghị r’odị. Kụ oḅilhẹ oḅạ ikpo onhụ dị kekparamhị oye phọ oḅula isiẹn ookpomhoghan phọ. Dị iikia i/lo, loor iduọn oye phọ mawilhẹ bọ ookpomhoghan phọ esi ibadị asiạ, asiya phọ odị r’aZihova kedugh ni. Esi iduọn phọ, eḍighi maạr dị odị aḅẹm mọ onọ rawạ ni koḅilhẹ osighẹ nyodị, ikumor awe phọ kookolhobian ni dị oye kakị atughemhị nyodị Baibul phọ, ghalhamọ r’iduọn ko/sighẹ bọ nyodị. Toroboiperolbọ, ikumor awe phọ kụ komiteom iikolhobian phọ iphẹn phọ.
11 Ikumor awe phọ rotuughaạny ghan ni igbiririph phọ aZihova esi oḍighi oomo ipẹ bidị kotue bọ oḍeenhaan awe dị mogbatạn osighẹ mọ kotue ni oḅilhẹ osighẹ bidị. Mem dị oḍighinhom ikarạph phọ anme ekarạph eḍighinhom iyaạr phọ odị kụ aḍeenhaan mọ odị makiton, koḅilhẹ ni osighẹ nyodị.—2 Kọr. 2:6-8.
12. (a) Eeḍiạn ighẹn asidọl kụ edị kemoghi mọ ikumor awe phọ okạr omhiigha loor ooḅeghiọn raraạr? (b) Eeghe kụ iḍighi kụ i/wạ bọ dị yira kootughiạn mọ iniin ikarạph edi ni dị aZihova ka/sạr abilhenaạn? (Miịn kẹn igẹ dị edi ude.)
12 Eeni amem, tutụ ikumor awe phọ koḅilhẹ osighẹ oye dị ogbatạn, kewạ ni dị bidị komiigha loor oḅilhẹ ooḅeghiọn raraạr. Esi omaạm, eḍighi maạr dị ogbatạn oye phọ loor esi dị aḍighi yogh obumoọny ilọ ateẹny, atughemhị raraạr dị egbạgh ipẹ aBaibul phọ, obobọ asighẹ ikeḍi kụ asiemhiom eekunha pinien odị, kewạ ni mọ ikumor awe phọ omhiigha loor ophogh mughumọ oye phọ makạr ri akiton. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Ikumor awe phọ koḍighi iphẹn phọ loor esi dị bidị rowạ oghoph iyool phọ aZihova. Toroboiperolbọ, yira olegheri ni mọ aZihova kaḅilhẹ ni asighẹ oḍighinhom ikarạph dị makiton. Ghalhamọ r’iduọn ewạ bọ ni dị ikumor awe phọ komaạr opogh mughumọ oye phọ akạr ri akiton, bidị kuu/tughiạn mọ aZihova ka/tue asạr ikarạph oye phọ abilhenhaạn.b—1 Pit. 2:10.
IYAẠR DỊ OOKPOMHOGHAN PHỌ KOTUE OḌIGHI
13. Ika kụ edị eten phọ epẹ yira rozoọm ghan bọ oye dị oḅaạm siẹn ookpomhoghan phọ egbatanhaạn r’eten phọ epẹ yira rozoọm ghan bọ oye dị ogbatạn osighẹ?
13 Idiphọ oghaạph bọ epẹ omạn, eeni amem yira ronaghạn ghan ni mọ moḅaạm oye siẹn ookpomhoghan phọ. Mem dị eḍighi iduọn phọ, yira kotue ni okiọm ghisigh ooḍikuan r’odị loor esi dị yira olegheri ni mọ oye phọ makiton esi ikarạph phọ odị. (1 Tim. 5:20) Odị aḍighi ni onyọ umor ayira, dị ewạ mọ yira oghiọm ghisigh okparamhị ghan pidị akiọm ghisigh aḍighi ipẹ enhighẹ bọ. (Hib. 10:24, 25) Toroboiperolbọ, yira ko/zoọm eniin phọ eten phọ oye dị mogbatạn osighẹ igbo abumor phọ. Idị egbolhomaam oye dị mogbatạn osighẹ, yira ‘ko/ḅọph oghuugh r’odị ḅilhẹ ko/lean nyodị eḍien.’—1 Kọr. 5:11.
14. Eeghe osopha kụ edị torobọ onyọ aKristẹn amhoọgh osopha idị egbolhomaam oye dị ogbatạn osighẹ? (Miịn kẹn afoto phọ.)
14 Iphẹn phọ remạ ghan mọ yira ko/mạgh oye dị ogbatạn osighẹ mọ aru ituughạ obobọ ko/mạgh nyodị mem dị aru ituughạ ḍughụm? Eeye. Ghalhamọ r’iduọn yira koo/ḍikuan bọ r’odị, torobọ onyọ aKristẹn kụ kasighẹ ooruẹn olhoghi odị asophaam mughumọ odị kamạgh ni oye dị aḍighi siya odị obobọ aḍighi ghan oyaghirị odị, kụ mogbatạn osighẹ oru ituughạ. Yira kozoọm ika nyodị mem lọ aru ituughạ? Epẹ omhạn, uḅenhị iyira mọ ku/mạgh ghan oye dị mogbatạn osighẹ. Kuolọ nyiidiphọ, torobọ onyọ aKristẹn kụ kasighẹ ooruẹn olhoghi odị asophaam iyaạr dị odị kaḍighi. Abuniin awe otue ni osopha omhạgh oye phọ mem lọ aru ituughạ. Kuolọ yira ko/pạm iidoọny araghaạph r’oye phọ obobọ ooḅughonhaan r’odị enhọn esi.
Torobọ onyọ aKristẹn kụ kasighẹ ooruẹn olhoghi odị asophaam mughumọ odị kamạgh ni oye dị ogbatạn osighẹ igbo abumor phọ oru ituughạ obobọ mem lọ aru ituughạ (Miịn ekpịgh phọ 14)
15. Aḍinyạ 2 Jọn 9-11, rekaạph ghan ilọ abughẹn odọ awe? (Miịn igbe phọ “AJọn R’aPọl Ughaạph Ghan Oghol Iniin Phọ Ikarạph Phọ Ḍughụm?”)
15 Kuolọ oye atue ni apuru mọ aBaibul phọ ḍiẹn o”ḅẹm mọ, ‘Oye lọ amhạgh oye lọ aḍighi ikarạph pọ maphinhom aani bin ikarạph phọ odị?’ (Bạl 2 Jọn 9-11.) Igẹ phọ ekitonhom bọ 2 Jọn 9-11, eḍeenhaan mọ rokaạph ghan ilọ oye dị ratughemhị ghan we raraạr dị egbạgh ipẹ aBaibul phọ obobọ raḅenhị ghan bunhọn awe oḍighi araraạr dị egbạgh ipẹ aBaibul phọ aghaạph bọ. (Ogan. 2:20) Esi iduọn phọ, eḍighi maạr dị oye phọ ophọn phọ aghiọm ni ghisigh ratughemhị ghan raraạr dị egbạgh ipẹ aBaibul phọ obobọ raḍighi ni inhọn ikarạph, ikumor awe phọ r/okị ophogh odị. Ghalhamọ r’iduọn phọ, oye phọ opọ phọ katue ni akiton. Toroboiperolbọ, yira ko/mạgh ghan nyodị obobọ omạgh nyodị oru ituughạ tutụ odị akiton.
ILỌ OTUUGHAẠNY ONMẠ IGHIRIGIIR R’IGBIRIRIPH PHỌ AZIHOVA
16-17. (a) AZihova rawạ dị abuḍighinhom ikarạph koḍighi eeghe? (Ezekiel 18:32) (b) Ika kụ idị ikumor awe phọ koḍeenhaan mọ bidị oḅọph oḍighi r’aZihova mem dị bidị rologhonhaạn ḍighaạgh oye dị aḍighi ikarạph?
16 Yira motuughạ eeghe siẹn Otu Okoriom mọ ophọn phọ? AZihova o/wạ ophiemhi r’oniin oye! (Bạl Ezekiel 18:32.) Odị rawạ ghan dị abuḍighinhom ikarạph kokiton oḅula esi odị. (2 Kọr. 5:20) Pọ kụ iyaạr phọ egbạ-gbạ amem aZihova raḅenhị ghan bọ rebenhẹ odị dị mowilhẹ nyodị mọ oḅula esi odị. Ikumor awe phọ oḅọph oḍighi r’aZihova iduọn bidị oghiọm bọ ghisigh rologhonhaạn ghan ḍighaạgh we dị moḍighi ikarạph okiton.—Rom 2:4; 1 Kọr. 3:9.
17 P’eeghe ibo dị retọl ghan epẹ k’akẹ phọ mem dị oḍighinhom ikarạph akiton! Odẹ k’akẹ phọ ayira Zihova, ramoọgh ghan ni iboom ibo mem dị oye dị awilhẹ igey phọ aḅula siẹn ookpomhoghan phọ. Ephomhoghiạn phọ yira omhoọgh bọ oghị esi aZihova rebụgh ghan bịn mem dị yira ogbirima ghan eegharạ igbiririph r’onmạ ighirigiir phọ odị.—Luk 1:78.
AḌUỌR PHỌ 111 Ariphigh Otuạn Omhoọgh Ibo
a Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, okaạph ghan okol onyọ umor. Toroboiperolbọ, iphẹn oghaạph bọ siẹn phọ egbolhomaam aani ni bumaranhi.