March

Asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a hyɛɛ nɔ́ kɛ yaa tsitsaa a bɔɔ mɔde wawɛɛ nɛ a tsɔɔ nyɛmimɛ nihewi níhi nɛ a kase jehahi babauu nɛ be ɔ. (La 71:17, 18) Asafo ɔ náa asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a tsɔseɔ nyɛmimɛ nyumuhi ɔ a he se, ejakaa lɔ ɔ haa nɛ asafo ɔ he waa. Tsɔsemi nɛ ɔ dlaa nyɛmimɛ nyumuhi fuu konɛ a ye bua nɛ kake peemi nɛ hi nyɛmimɛ a kpɛti ngɛ asafo ɔ mi, konɛ a nyɛ nɛ a ye Mawu anɔkuale. Enɛ ɔ he hia ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔmɛ a mi, nɛ e he maa hia ngɛ haomi ngua a nɛ ma a hu mi. (Eze. 38:10-12; Mika 5:5, 6) Enɛ ɔ he ɔ, asafo mi nikɔtɔmahi nɛ wa suɔ, nyɛ ná deka kɛ tsɔse nyɛmimɛ nyumuhi. Nyɛɛ je sisi kɛ je mwɔnɛ ɔ. Wa le kaa nyɛ be deka kulaa, ejakaa nyɛ tsuɔ níhi nɛ a he hia ngɛ asafo ɔ mi ɔ a he ní. Enɛ ɔ he ɔ, e ma nyɛ ma bi nɛ nyɛɛ ngɔ be nɛ nyɛɛ kɛ tsuɔ jamɛ a ní ɔmɛ a he ní ɔ eko kɛ tsɔse nyɛmimɛ nyumuhi. (Fiɛlɔ 3:1) Jã nɛ nyɛ maa pee ɔ, maa tsɔɔ kaa nyɛɛ kɛ nyɛ be ngɛ ní tsue saminya, nɛ asafo ɔ ma ná he se hwɔɔ se. w15 4/15 1:8-10

Wa le kaa sɛ gbi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ je Mawu ngɔ, nɛ e he hia nɔ tsuaa nɔ. Se anɛ Baiblo ɔ ma nyɛ maa ye bua mo konɛ o hɛ mo kɛ su Yehowa he lo? Ee! Ke o kaneɔ Baiblo ɔ nɛ o kaseɔ daa a, mo susu níhi nɛ o kaneɔ ɔ a he saminya. Mo susu bɔ nɛ o kɛ níhi nɛ o kase ɔ ma tsu ní ha a hu he. Ke o peeɔ jã a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa o ha nɛ Yehowa kɛ mo ngɛ munyu tue. E maa pee o Huɛ nɛ nyu bi ngɛ o kɛ lɛ nyɛ kpɛti. E maa ye bua mo konɛ o hɛ mo kɛ su e he haa. (Heb. 4:12; Yak. 1:23-25) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o kane munyu nɛ Yesu tu kɛ nyɛɛ se nɛ ɔ, kɛ e peeɔ mo ha kɛɛ? Yesu de ke: “Nyɛ ko to juetli ha nyɛ he ngɛ je nɛ ɔ mi.” Ke o ngɛ mɔde bɔe kaa o kɛ Yehowa maa pee nɔ titli ngɛ o si himi mi ɔ, o maa nu he kaa e bua jɔ o he. Se eko ɔ, benɛ o kane munyu nɛ ɔ nɛ Yesu tu ɔ, o na kaa e he hia nɛ o pee o si himi kpokploo, konɛ o nyɛ nɛ o pee babauu ngɛ Mawu sɔmɔmi mi. Ke o na jã a, lɛɛ mo ná nɛ o le kaa Yehowa ngɛ mo ye buae konɛ o le nɔ́ nɛ o maa pee konɛ o hɛ mo kɛ su e he.​—Mat. 6:19, 20. w15 4/15 3:3-5

Yehowa ha wɔ ní tsumi kaa waa fiɛɛ “sane kpakpa a,” nɛ e tsɛɛ wɔ kaa ‘nihi nɛ a piɛɛ e he kɛ ngɛ ní tsue.’ (1 Tes. 2:4; 1 Kor. 3:9) Ke wa tsu ní tsumi nɛ ɔ wawɛɛ ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa ma ha wɔ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ wa hia. (Mat. 6:33) Ke e ba jã a, e be yee ha wɔ kaa wa maa hyɛ Yehowa blɔ nɛ e ha wa sɔlemihi a heto. Enɛ ɔ he ɔ, daa ligbi ɔ, moo bɔ mɔde nɛ o ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ o kɛ Yehowa nyɛ kpɛti ɔ mi nɛ wa. Ke o kɛ ka ko kpe nɛ o hao ɔ, ngɔɔ jamɛ a he blɔ ɔ kɛ hɛ mo kɛ su Yehowa he. Moo kane Mawu Munyu nɛ ji Baiblo ɔ, nɛ o kase, nɛ o susu níhi nɛ o kaseɔ ɔ a he. Yaa nɔ nɛ o sɔle ha Yehowa, nɛ o kɛ e sɔmɔmi nɛ ko fiɛ. Ke o peeɔ ní nɛ ɔmɛ ɔ, o ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa maa ye bua mo konɛ o da kahi tsuo nɛ o kɛ kpeɔ amlɔ nɛ ɔ, kɛ kahi nɛ o kɛ ma nyɛ maa kpe hwɔɔ se ɔ tsuo a nya. w15 4/15 4:17, 18

He nɔ womi ma nyɛ ma puɛ tue mi jɔmi nɛ ngɛ asafo ko mi ɔ. Ke wa náa nihi a he ninyɛ, nɛ wa susuɔ kaa wa hi pe mɛ ɔ, eko ɔ, wa ma de ní komɛ loo wa maa pee ní komɛ nɛ maa ye mɛ awi. (Abɛ 12:18) Ke wa susu kaa wa hi pe ni kpahi ɔ, e sa nɛ wa kai kaa ‘nɔ tsuaa nɔ nɛ woɔ e he nɔ ɔ, e he peeɔ Yehowa tai.’ (Abɛ 16:5) E he hia nɛ waa kpa wa mi nɛ wa bi wa he ke, ‘Anɛ i susuɔ kaa i hi pe nihi nɛ a je weku kpahi aloo ma kpahi a mi ɔ lo?’ Ke jã a, lɛɛ wa hɛ je nɔ kaa ‘nɔ kake nɛ́ Mawu bɔ ɔ, e mi lɛ je ɔ mi nimli adesahi tsuo je.’ (Níts. 17:26) Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, wɔ tsuo weku kake mi bimɛ ji wɔ, ejakaa wɔ tsuo wa je Adam mi. Nile be mi kaa wa ma susu kaa Mawu bɔ ni komɛ nɛ a nɔ kuɔ pe ni komɛ. Ke wa hɛɛ susumi ko kaa jã a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Satan blɔ ngmɛe konɛ e puɛ suɔmi kɛ kake peemi nɛ ngɛ wa kpɛti kaa Kristofohi ɔ. (Yoh. 13:35) Ja wa baa wa he si loko wa ma nyɛ maa ye Satan nɔ kunimi.​—Abɛ 16:18. w15 5/15 2:8, 9

Yehowa wo wɔ si kaa hwɔɔ se ɔ, wa ma ná si himi kpakpa nɛ wa be nɔ́ nae hu. Nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ ma nyɛ maa hyɛ blɔ kaa a ma ná neneene wami ngɛ hiɔwe, nɛ “to kpa” amɛ hu ma ná neneene wami ngɛ zugba a nɔ. (Yoh. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:53) Mwɔnɛ ɔ, ke haomi ko ba wa nɔ nɛ wa ngɛ nɔ́ nae ɔ, Yehowa nuɔ wɔ sisi. Blema a, benɛ Yehowa we bi ngɛ nɔ́ nae ngɛ Egipt ɔ, e tsui ye lɛ ngɛ a he. “E hao ngɛ a he.” (Yes. 63:9, NW) Pee se ɔ, benɛ Yehowa we bi ɔmɛ kpale ngɛ sɔlemi we ɔ mae nɛ a ngɛ a he nyɛli ɔmɛ gbeye yee ɔ, e nu mɛ sisi. E de mɛ ke: “Nɔ nɛ maa ta nyɛ he ɔ, i be lɛ kplɛɛe.” (Zak. 2:8) Kaa bɔ nɛ binyɛ náa suɔmi kɛ haa e bi ɔ, jã nɛ Yehowa hu suɔ e sɔmɔli, nɛ e suɔ nɛ e ye bua mɛ. (Yes. 49:15) Ke wa susuɔ nihi a he nɛ waa kɛ wa he woɔ a si himi mi ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Yehowa suɔmi ɔ kasee.​—La 103:13, 14. w15 5/15 4:2

Anɛ munyu nɛ Yesu tu ɔ tsɔɔ kaa ohiatsɛmɛ maa hi zugba a nɔ kɛ ya neneene lo? Ohoo, Yesu ngɛ tsɔɔe kaa be abɔ nɛ wa ngɛ Satan je nɛ ɔ mi nɛ ɔ, wa ti ni komɛ maa ye ohia kɛ̃. Akɛnɛ ma nɔ yeli a hɛ kɔɔ nɛ a sisiɔ nɔ he je ɔ, nimli ayɔ lafahi abɔ ngɛ ohia yee. Se kɛ̃ ɔ, Yesu wo si kaa e be kɛe kulaa nɛ e maa po nɔ́ nami se! (La 72:16) Nyakpɛ níhi nɛ Yesu pee ɔ ma nɔ mi kaa e suɔ nɛ e kɛ he wami nɛ e ngɛ ɔ nɛ ye bua wɔ. (Mat. 14:14-21) E ngɛ mi kaa wɔɔ lɛɛ wa be he wami ko nɛ waa kɛ maa pee nyakpɛ níhi, se mɛni wa ma nyɛ maa pee? Wa ma nyɛ maa ngɔ wa be kɛ wa he wami kɛ fiɛɛ ní nguanguahi nɛ Baiblo ɔ wo si kaa adesahi ma ná hwɔɔ se ɔ kɛ tsɔɔ nihi. Akɛnɛ wa ji Yehowa Odasefohi he je ɔ, enɛ ɔ ji wa blɔ nya ní tsumi. (Rom. 1:14, 15) Ke wa susuɔ níhi nɛ e be kɛe kulaa nɛ Kristo maa pee ɔ he ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ waa kɛ bua jɔmi maa fiɛɛ kɛ tsɔɔ nihi.​—La 45:1; 49:3. w15 6/15 1:7, 10, 11

Ke waa kɛ Yehowa pee wa Huɛ nɛ pe kulaa a, wa maa suɔ kaa wa ní peepee kɛ níhi nɛ wa susuɔ ɔ nɛ sa e hɛ mi. Ke wa susuɔ níhi nɛ a he tsɔ he ɔ, wa tsui mi hu ma tsɔ. (La 24:3, 4; 51:6; Filip. 4:8) Yehowa le kaa wa yi mluku, enɛ ɔ he ɔ, ní yayahi ma nyɛ maa ba wa juɛmi mi. Se akɛnɛ wa sume nɛ waa wo Yehowa mi mi la he je ɔ, wa bɔɔ mɔde nɛ wa yuɔ wa he ngɛ susumi yayahi a he. (1 Mose 6:5, 6) Wa bɔɔ mɔde wawɛɛ kaa wa ma susu níhi nɛ a he tsɔ a he. Ke wa sɔleɔ daa kaa Yehowa nɛ ye bua wɔ konɛ wa ko susu ní yayahi a he ɔ, e maa ye bua wɔ. E haa wɔ e mumi klɔuklɔu ɔ konɛ lɔ ɔ nɛ wo wɔ he wami nɛ waa hɛɛ he tsɔmi mi. w15 6/15 3:4, 5

Yesu tsɔɔ kaa waa sɔle kɛ bi ‘wa nya ngma,’ se pi “ye nya ngma” pɛ. Kpɔ mi nɔ hyɛlɔ ko nɛ e ngɛ Afrika, nɛ a tsɛɛ lɛ ke Victor ɔ de ke: “Behi fuu ɔ, i jeɔ ye tsui mi nɛ i naa Yehowa si kaa i kɛ ye yo ɔ wa yi tsui tsɔ ngɛ nɔ́ nɛ wa maa ye, aloo nɔ nɛ maa wo wa tsu hiɔ ha wɔ ɔ he. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ jeɔ mi mi jɔmi mi nɛ a hyɛɛ wa nɔ daa ligbi. Se akɛnɛ si himi ɔ he wa he je ɔ, i sɔleɔ kaa nihi nɛ a yeɔ bua wɔ ɔ nɛ a nyɛ nɛ a da nya.” Eko ɔ, wa ngɛ niye ní fuu nɛ wa yeɔ, se wa nyɛmimɛ fuu ji ohiatsɛmɛ. Adebɔ mi oslaahi hu ná a ti ni komɛ. Tsa pi sɔlemi pɛ nɛ wa ma nyɛ maa sɔle ha mɛ. Wa ma nyɛ maa pee nɔ́ ko kɛ ye bua mɛ hulɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke wa ngɛ nɔ́ ko ɔ, wa ma nyɛ ma ha mɛ eko. Wa ma nyɛ maa ngɔ sika kɛ fĩ ní tsumi nɛ Yehowa we bi ngɛ tsue ngɛ je kɛ wɛ ɔ se daa. Wa le kaa a kɛ sika nɛ wa haa kɛ fĩɔ je kɛ wɛ ní tsumi ɔ se ɔ yeɔ bua wa nyɛmimɛ nɛ e fĩ mɛ ɔ.​—1 Yoh. 3:17. w15 6/15 5:4-6

Gbalɔ Yesaya gba kɛ fɔ si kaa tsakemi nguanguahi fuu maa ba ngɛ Mawu asafo ɔ nɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ mi. (Yes. 60:17) Nihewi kɛ yihewi kɛ nihi nɛ a ba asafo ɔ mi kɛ we ɔ kaneɔ aloo a nuɔ nɛ nihi tuɔ tsakemi nɛ ɔmɛ a he munyu kɛkɛ. Se nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi fuu ngɛ asafo ɔ mi benɛ tsakemi nguangua nɛ ɔmɛ ya nɔ ɔ! Anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ ngɛ nɔ mi mami kaa Mawu gu wa Matsɛ Yesu nɔ kɛ ngɛ níhi kudɔe ngɛ e we asafo ɔ mi! Ke wa bu nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ a níhi a si kpamihi tue ɔ, hemi kɛ yemi kɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ wa ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ mi maa wa. E sa nɛ anɔkuale Kristofohi tsuo nɛ a tsɔɔ nihi Yehowa asafo ɔ he ní. Wa ngɛ Satan je yaya nɛ ɔ mi mohu lɛɛ, se tue mi jɔmi kɛ kake peemi ngɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ wa kpɛti. Enɛ ɔ ngɛ nyakpɛ wawɛɛ nitsɛ! w15 7/15 1:12, 13

Harmagedon ta a maa wo Yehowa biɛ klɔuklɔu ɔ hɛ mi nyami. A ma kpata nihi nɛ a kojo mɛ nɛ a bu mɛ kaa a ji apletsihi, aloo nihi nɛ a yi anɔkuale ɔ a hɛ mi. (Mat. 25:31-33, 46) Yayami peelɔ ko be zugba a nɔ hie hu, nɛ “nimli asafo” ɔ ma ná yi baami ngɛ Harmagedon ta a mi. Akɛnɛ e be kɛe nɛ bua jɔmi ní nɛ ɔmɛ maa ba he je ɔ, mɛni e sa kaa wa ti nɔ tsuaa nɔ nɛ hi pee amlɔ nɛ ɔ? Yehowa ha nɛ bɔfo Petro ngma ke: ‘Akɛnɛ ní nɛ ɔmɛ tsuo pɛpɛɛpɛ a hɛ mi ma kpata kikɛ nɛ ɔ, lɛɛ kɛ e sa kaa nyɛɛ ba nyɛ je mi kɛɛ? E sa kaa nyɛɛ pee klɔuklɔu nɛ nyɛɛ ngɔ nyɛ he ngɔ ha Mawu, konɛ nyɛɛ hi Mawu ligbi ɔ blɔ hyɛe, nɛ nyɛɛ hi sɔlee nɛ e su mla. Lɔ ɔ he ɔ, ye nyɛmimɛ nɛ i suɔ! Be mi nɛ nyɛ ngɛ ní nɛ ɔmɛ blɔ hyɛe ɔ, nyɛɛ bɔ mɔde nɛ Mawu ko na mu, loo piami nɔ́ ko ngɛ nyɛ he; nyɛɛ kɛ lɛ nɛ hi si ngɛ he jɔmi mi.’ (2 Pet. 3:11, 12, 14) Ke jã a, lɛɛ nyɛ ha nɛ waa fia wa pɛɛ si kaa waa kɛ lakpa jami mi nɔ́ ko be wa jami ɔ futue, konɛ wa jami ɔ he nɛ tsɔ nɛ wa fĩ Yesu Kristo nɛ ji Tue Mi Jɔmi Matsɛ ɔ se. w15 7/15 2:17, 18

Yehowa we bi nɛ a ngɛ je kɛ wɛ ɔ tsuɔ ní wawɛɛ kɛ maa Matsɛ Yemi Asahi. Nihi kɛ a he haa kɛ maa Matsɛ Yemi Asahi, nɛ a dlaa Matsɛ Yemi Asahi nɛ́ a wui mɛ hiɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ jeha 15 mi ɔ, wa ma Matsɛ Yemi Asahi nɛ a ngɛ fɛu nɛ hiɛ pe 28,000, aloo ke wa ma de ɔ, daa ligbi ɔ, a maa Matsɛ Yemi Asahi kakaaka 5 ngɛ je kɛ wɛ. Yehowa asafo ɔ woɔ nihi nɛ a ngɔ a he kɛ ha a blɔ kɛ yaa hehi nɛ e he hia kaa a ma Matsɛ Yemi Asahi ngɛ ɔ, nɛ a ya maa. A kɛ sika nɛ waa kɛ yeɔ bua a lɛ peeɔ enɛ ɔ. Waa kɛ Baiblo sisi tomi mlaa nɛ tsɔɔ kaa e sa nɛ waa ye bua nihi nɛ e fĩ mɛ ɔ tsuɔ ní. (2 Kor. 8:13-15) Mɛni je enɛ ɔ peemi mi kɛ ba? A ma Matsɛ Yemi Asahi fuu kɛ ha asafohi nɛ a be nɔ́ ko ɔ. w15 7/15 4:9-11

Yesu ha e kaseli ɔmɛ okadi konɛ e kɛ bɔ mɛ kɔkɔ heii konɛ a le be nɛ a ngɛ mi ɔ. Yesu se nyɛɛli ɔmɛ pee klaalo. (Mat. 24:27, 42) Kɛ je jeha 1914 ɔ mi kɛ ma nɛ ɔ, wa ngɛ okadi nɛ Yesu ha a nae. Wa ngɛ nɔ mi mami kaa wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ, nɛ ji “je nɛ ɔ nyagbe be” ɔ mi. Yehowa to be nɛ e kɛ ma kpata Satan je yaya nɛ ɔ hɛ mi momo. (Mat. 24:3) Ke jã a, lɛɛ mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ya nɔ nɛ waa hyɛ blɔ kaa e be kɛe nɛ nyagbe ɔ maa ba a? Nɔ́ he je ji kaa wa buɔ Yesu Kristo tue. Wa naa heii hu kaa okadi nɛ Yesu ha kɛ kɔ nyagbe ligbi ɔmɛ a he ɔ ngɛ mi bae. Tsa pi níhi nɛ wa nuɔ kɛ wa tue ɔ pɛ nɛ ha nɛ wa he ye kaa nyagbe ɔ su si ta, se wa na hu kaa Baiblo gbamihi ngɛ mi bae. E sa nɛ wa hɛ nɛ hi wa he nɔ konɛ wa dla wa he kɛ to nyagbe ligbi ɔ. w15 8/15 2:8, 9

Ngɛ Paradeiso ɔ mi ɔ, waa kɛ wa be ma tsu níhi nɛ wa ngɛ he bua jɔmi, nɛ wa ma je wa hɛja hulɔ. Yehowa bɔ wɔ kaa wa ná bua jɔmi, nɛ e wo si kaa e ma ha ‘nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ ngɛ hɛ ngmengmle ɔ maa tɔ’ kɛ níhi nɛ a ngɛ hlae. (Fiɛlɔ 2:24) E he hia nɛ wa je wa hɛja nɛ waa jɔɔ wa he hulɔ. Se loko ní nɛ ɔmɛ ma ha nɛ wa ma ná bua jɔmi wawɛɛ ɔ, ja wa ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ he hia wɔ. Jã nɛ e ma ji ngɛ je ehe ɔ mi. Enɛ ɔ he ɔ, juɛmi ngɛ mi kaa wa ma ‘hla Matsɛ Yemi ɔ kekle,’ nɛ waa kɛ wa juɛmi maa ma jɔɔmihi nɛ wa ma ná ke wa sɔmɔ Yehowa a nɔ. (Mat. 6:33) Ngɛ je ehe ɔ mi ɔ, wa si himi maa pee kpakpa pe bɔ nɛ wa ma nyɛ maa kale. Nyɛ ha nɛ waa tsɔɔ kaa wa suɔ wawɛɛ kaa wa maa sɛ je ehe ɔ mi kɛ gu wa he nɛ wa ma dla kɛ ha “neneene wami” amlɔ nɛ ɔ nɔ. w15 8/15 3:17, 18

Yesu ye mluku. Se benɛ e ngɛ zugba a nɔ ɔ, nihi nɛ e hi a kpɛti ɔ yi mluku. E fɔli kɛ e nyɛmimɛ ɔmɛ tsuo yi mluku. Yesu se nyɛɛli nɛ e kɛ mɛ bɔ gbagbanii ɔ po wo a he nɔ, nɛ a fo mɛ pɛ a nɔ́ mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nyɔ mi nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, e kaseli ɔmɛ sã nya “kaa a kpɛti mɛnɔ lɛ sa kaa a buu nɔmlɔ nguaa pe kulaa.” (Luka 22:24) Ngɛ a susumi nɛ dɛ ɔ tsuo se ɔ, Yesu le kaa e be kɛe nɛ a ma ba pee Kristofohi nɛ a wa, kɛ asafo nɛ kake peemi ngɛ a kpɛti. Jamɛ a nyɔ ɔ mi ɔ, Yesu sɔle ha mɛ konɛ a nyɛ nɛ a pee kake. E sɔle kɛ bi e hiɔwe Tsɛ ɔ kaa e ha nɛ mɛ tsuo a pee kake. E de ke: “Tsaatsɛ! Bɔ nɛ o ngɛ ye mi, nɛ i ngɛ o mi ɔ, mɛ hu a hi wa mi jã nɔuu.” E de hu ke: “Konɛ a pee kake kaa bɔ nɛ i kɛ mo ngɛ ɔ.”​—Yoh. 17:21, 22. w15 9/15 1:10, 11

Benɛ Petro ngɛ Galilea Wo ɔ nɔ nyɛe ɔ, e ye gbeye. Mɛni he je? Ejakaa kɔɔhiɔ ɔ nya wa nɛ oslɔke ɔ hu nya wa. Waa kɛ kɔɔhiɔ ɔ kɛ oslɔke ɔ ma nyɛ maa to kahi fuu nɛ Kristofohi kɛ kpeɔ mwɔnɛ ɔ he. Ke nyagba nɛ ɔmɛ a mi wa wawɛɛ po ɔ, Yehowa ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa da nya. Se mo kai nɔ́ nɛ ba Petro nɔ ɔ. Tsa pi kɔɔhiɔ ɔ nɛ ngɛ fiae kɛ ngɛ Petro náe ɔ, aloo oslɔke ɔ nɛ ngɛ kue kɛ ngɛ Petro náe ɔ nɛ ha nɛ e bɔni mumi kɛ yaa nyu ɔ sisi ɔ. Mohu ɔ, Baiblo ɔ de ke: “Benɛ e na kaa kɔɔhiɔ ɔ ngɛ fiae huu ɔ, e ye gbeye.” (Mat. 14:24-32) Petro hyɛ we Yesu hu nɛ e kɛ e juɛmi ma kɔɔhiɔ nɛ nya wa a nɔ. Enɛ ɔ ha nɛ e hemi kɛ yemi ɔ mi bɔni gbɔjɔmi. Jã kɛ̃ nɛ ke wɔ hu waa kɛ wa juɛmi ma wa nyagba amɛ a nɔ ɔ, wa yi mi ma nyɛ ma bɔni wɔ enyɔɔnyɔ peemi ngɛ yemi kɛ buami nɛ Yehowa kɛ ma ha wɔ ɔ he. E sa nɛ waa le kaa wa hemi kɛ yemi ɔ mi ma nyɛ ma gbɔjɔ. Mɛni he je? Ejakaa Baiblo ɔ tsɔɔ kaa ke nɔ ko be hemi kɛ yemi ɔ, e ji ‘yayami peemi nɛ́ e yi kaa e maa gbla jamɛatsɛ ɔ se.’ (Heb. 12:1) Kaa bɔ nɛ e ba Petro nɔ ɔ, ke wɔ hu waa kɛ wa juɛmi maa níhi nɛ dɛ a nɔ ɔ, wa hemi kɛ yemi ɔ mi ma nyɛ ma gbɔjɔ mla. w15 9/15 3:1, 6, 7

Ke nɔ ko ke mo nɔ́ ko ɔ, e ngɛ heii kaa o haa nɛ e naa kaa o bua jɔ nɔ́ ɔ he. Nɛ akɛnɛ o bua jɔ nɔ́ ɔ he wawɛɛ he je ɔ, o kɛ tsuɔ ní. Wa bua jɔ kaa Yehowa haa wɔ níhi tsuo nɛ wa hia konɛ waa hi wami mi nɛ wa bua nɛ jɔ. Wa na kaa e suɔ wɔ wawɛɛ, nɛ wa suɔ nɛ e na kaa wɔ hu wa suɔ lɛ. Jã nɛ e peeɔ mo lo? Israel bi ɔmɛ ná ní kpakpahi fuu kɛ je Yehowa ngɔ. Yehowa kɛ mɛ hi si jeha lafahi abɔ. E wo mɛ mlaahi kɛ kudɔ mɛ, nɛ e ha mɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ a hia nɛ ma ha nɛ a hi wami mi. (5 Mose 4:7, 8) Jinɛ nɔ́ nɛ Israel bi ɔmɛ ko pee kɛ tsɔɔ kaa a bua jɔ níhi nɛ Yehowa pee ha mɛ ɔ he ji, nɛ a maa ye e mlaa amɛ a nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke a maa sã afɔle ha Yehowa a, e sa nɛ a ngɔ zugba a nɔ “kekleekle yiblii” kɛ pee jã. (2 Mose 23:19) Israel bi ɔmɛ le kaa ke a bu Yehowa tue nɛ a kɛ a tsui tsuo sɔmɔ lɛ ɔ, e maa ya nɔ maa jɔɔ mɛ.​—5 Mose 8:7-11. w15 9/15 5:5, 6

Kɛ wa ma plɛ kɛ na kaa Yehowa nine ngɛ wa he ha kɛɛ? Nyɛ ha wa susu nɔ hyɛmi ní enuɔ komɛ a he nɛ waa hyɛ. Kekleekle ɔ, o ma nyɛ maa nu he kaa Yehowa ye bua mo nɛ o ba na anɔkuale ɔ. Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, eko ɔ, o kai kaa be ko nɛ be ɔ, o ya Kristofohi a kpe ko, nɛ a tu munyu ko nɛ o de ke, “Nɔ́ nɛ i ngɛ hlae pɛ ji nɛ ɔ nɛ!” Etɛne ɔ, eko ɔ, o na kaa Yehowa ha o sɔlemi ko heto. Eywiɛne ɔ, eko ɔ, o suɔ kaa o maa pee babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi, nɛ o na kaa e ye bua mo nɛ o nyɛ ngɛ jã pee. Enuɔne ɔ, eko ɔ, o kpa ní tsumi nɛ o ngɛ tsue ɔ, ejakaa o ná we deka kɛ sɔmɔ Yehowa, nɛ o na kaa Mawu ye e si womi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ nɔ: “I be mo kuae gblegbleegble.” (Heb. 13:5) Ke huɛ bɔmi gbagbanii ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti nɛ wa “tsui mi tsɔ” ɔ, e be yee ha wɔ kaa wa maa na kaa e nine ngɛ wa he. Ke a ke wa ‘tsui mi nɛ tsɔ’ ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ? E tsɔɔ kaa e sa nɛ wa susu níhi nɛ a he tsɔ he, nɛ wa ko pee nɔ́ ko nɛ dɛ. (2 Kor. 4:2) Loko wa maa na Mawu ɔ, e sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa ha huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ lɛ wa kpɛti ɔ mi nɛ wa. w15 10/15 1:17, 19

Hela bi komɛ nɛ a ba Yerusalem konɛ a ba ye Hetsɔmi gbijlɔ ɔ na nɔ́ nɛ Yesu pee ɔ nɛ a bua jɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, a de Filipo kaa a suɔ nɛ a maa na Yesu. Se Yesu hla we nihi nɛ a ma fĩ e se nɛ a maa po e he piɛ kɛ je e he nyɛli a he. E le nɔ́ nɛ he hia wawɛɛ. E ngɔ e juɛmi kɛ ma nɔ́ nɛ Yehowa tsɔ lɛ kaa e ba pee ɔ nɔ. Lɔ ɔ ji kaa e ba gbo kɛ kpɔ̃ adesahi. Enɛ ɔ he ɔ, e kai e kaseli ɔmɛ kaa e be kɛe nɛ e ma gbo, nɛ e sa nɛ nihi tsuo nɛ a maa nyɛɛ e se ɔ hu nɛ a je a tsui mi kaa a maa ngɔ mɛ hu a wami kɛ sã afɔle. Yesu de mɛ ke: “Nɔ nɛ suɔ e wami ɔ, e wami ɔ maa laa lɛ; se nɔ nɛ ngɔɔ e wami ngɔ haa ngɛ je nɛ ɔ mi ɔ, e maa to e wami ɔ kɛ maa ya neneene.” Yesu ha we Hela bi nɛ ɔmɛ a sane bimi ɔ heto, mohu ɔ, e wo mɛ ga kaa a kase lɛ nɛ a ngɔ a he kɛ sã afɔle. Lɔ ɔ se ɔ, e de mɛ munyu nɛ ji wa mwɔnɛ ɔ ngmami ɔ. (Yoh. 12:20-26) Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, sane kpakpa a fiɛɛmi ji e ní tsumi titli. E ngɛ mi kaa e kɛ e juɛmi ma fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɔ mohu lɛɛ, se pi ní tsumi pɛ he nɛ e susuɔ daa. w15 10/15 3:13, 14

E ngɛ mi kaa Yesu kaseli ɔmɛ sã nya si abɔ ngɛ nɔ nɛ ji nɔmlɔ ngua pe kulaa ngɛ a kpɛti ɔ he mohu lɛɛ, se Yesu je we e nine ngɛ a he. Mohu ɔ, e to e tsui si ha mɛ nɛ e wo mɛ ga si abɔ. E jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ haa mɛ be fɛɛ be, nɛ e tsɔseɔ mɛ ngɛ he nɛ sa, ngɛ be nɛ sa mi. (Mar. 9:33-37) Akɛnɛ o suɔ o bimɛ ɔmɛ he je ɔ, o le kaa e sa nɛ o tsɔse mɛ. Be komɛ ɔ, nɔ́ kɛkɛ nɛ e he hia ji kaa o maa tsɔɔ mɛ nɔ́ he je nɛ ní peepee ko hi loo e hí. Se ke a bui tue hu nɛɛ? (Abɛ 22:15) Moo kase Yesu. Moo to o tsui si nɛ o ya nɔ nɛ o tsɔse mɛ, nɛ o tsɔɔ mɛ ní, nɛ o tsɔɔ mɛ blɔ, nɛ o dla mɛ. Moo je mi mi jɔmi mi kɛ tsɔse mɛ ngɛ he nɛ sa, ngɛ be nɛ sa mi. Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Elaine nɛ e je South Africa a de ke: “Ke ye fɔli maa gbla ye tue ɔ, a tsɔɔ mi nɔ́ he je nɛ a yaa pee jã.” Enɛ ɔ he ɔ, be fɛɛ be ɔ, e le kaa e fɔli suɔ lɛ. w15 11/15 1:5, 6

Kaa tsa pi Mawu su titli ji suɔmi ɔ, jinɛ kɛ adesahi a si himi maa pee kɛɛ hwɔɔ se? Jinɛ adesahi maa ya nɔ maa ye mɛ nitsɛmɛ a nɔ ngɛ Satan nɛ ji mawu nɛ e nyɛɔ nɔ, nɛ be suɔmi ɔ sisi. (2 Kor. 4:4; 1 Yoh. 5:19; Kpoj. 12:9, 12) Kaa Yehowa sume wɔ ɔ, jinɛ wa si himi ko pee mɔbɔ wawɛɛ nitsɛ! Benɛ Satan tsɔ atua kɛ si Mawu nɔ yemi ɔ, e tsɔɔ kaa Mawu be he blɔ nɛ e yeɔ je mluku ɔ nɔ. Satan tsɔɔ kaa e nɔ yemi ɔ maa hi pe Mawu nɔ́ ɔ. (1 Mose 3:1-5) Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa ngmɛ Satan blɔ be bɔɔ konɛ Satan nɛ ka nɛ e hyɛ. Juɛmi ngɛ nɔ́ nɛ Yehowa pee ɔ mi. Se nɔ́ nɛ je mi kɛ ba a tsɔɔ heii kaa adesahi be nyɛe maa pee nɔ yeli kpakpahi, nɛ jã kɛ̃ nɛ Satan hu be nyɛe maa pee nɔ yelɔ kpakpa. w15 11/15 3:3, 4

Ke wa baa wa he si ɔ, lɔ ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa yeɔ sisi tomi mlaa ko nɛ he hia nɛ Yesu kɛ ha wɔ ɔ nɔ. Yesu de ke: “Tse nyɛ nu nɛ a de ke, ‘Suɔ o huɛ, nɛ o nyɛ o he nyɛlɔ.’ Se imi lɛɛ i ngɛ nyɛ dee ke nyɛɛ suɔ nyɛ he nyɛli, nɛ nyɛɛ sɔle ha nihi nɛ waa nyɛ yi mi, konɛ nyɛɛ pee nyɛ Tsɛ nɛ ngɛ hiɔwe ɔ bimɛ. Ejakaa e haa pu ɔ jee ngɛ nimli yayamihi, kɛ nimli kpakpahi a nɔ; nɛ e haa hiɔmi nɛɛ ha nihi nɛ peeɔ nɔ́ nɛ da, kɛ nihi nɛ peeɔ nɔ́ nɛ dɛ tsuo.” (Mat. 5:43-45) Ngɛ bɔ nɛ wa he nyɛli kɛ wɔ maa hi si ha tsuo se ɔ, e sa nɛ waa suɔ mɛ akɛnɛ Mawu sɔmɔli ji wɔ he je. Be tsuaa be ɔ, e sa nɛ waa tsɔɔ kaa wa suɔ Yehowa kɛ wa nyɛmi nɔmlɔ. Ke nihi teɔ si kɛ woɔ wɔ nɛ a bua jɔɛ wa sɛ gbi ɔ he po ɔ, wa yeɔ bua mɛ ke nɔ́ ko hia mɛ. w15 11/15 4:17, 19, 20

Mawu we bi ngɔɔ gbi nɛ a tuɔ ɔ kɛ jeɔ Yehowa yi, nɛ a kɛ tsɔɔ nihi Yehowa he ní. Be saii ji nɛ ɔ, Mawu we bi ngɔ nike ní nɛ ɔ kɛ tsɔɔ Baiblo ɔ sisi konɛ nihi fuu nɛ a nyɛ nɛ a kase Yehowa he ní. Baiblo sisi tsɔɔmi akpehi abɔ lɛ ngɛ, se ekomɛ da pe ekomɛ. Ajla toli nɛ ji New World Bible Translation Committee ɔ suɔ kaa a maa tsɔɔ Baiblo ɔ sisi konɛ e da. Enɛ ɔ he je ɔ, a mwɔ a yi mi kpɔ kaa a kɛ sisi tomi mlaa etɛ nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ ma tsu ní: (1) A maa wo Mawu biɛ ɔ hɛ mi nyami, nɛ a ma ha nɛ e biɛ ɔ nɛ je kpo si abɔ ngɛ e Munyu ɔ mi kaa bɔ nɛ e ji ngɛ kekleekle Baiblo nɛ a ngma a mi ɔ. (Mat. 6:9) (2) A maa tsɔɔ munyungu ɔmɛ a sisi kaa bɔ nɛ a ngɛ ngɛ kekleekle Baiblo nɛ a ngma a mi ɔ pɛpɛɛpɛ ngɛ hehi nɛ e maa hi jã peemi ngɛ. Ngɛ hehi nɛ e be hie jã peemi ngɛ ɔ, a maa hyɛ nɔ́ nɛ ngmami ɔ tsɔɔ nɛ a maa da lɔ ɔ nɔ kɛ tsɔɔ sisi. (3) A kɛ munyunguhi nɛ a kanemi yi nɛ a sisi numi hu yi ma tsu ní.​—Neh. 8:8. w15 12/15 2:1, 2

Ngɔɔ lɛ kaa, titimati ɔ nɛ a kpã a mi tsɔ we, kɛ o susu kaa ta buli ɔmɛ maa pee a ni ha kɛɛ? Ke wa tsɔɔ we níhi a nya nɛ a mi nɛ tɛ ɔ, eko ɔ, nihi be sisi nue, aloo eko ɔ, a maa nu sisi ngɛ blɔ kpa nɔ. (1 Kor. 14:9) E ngɛ mi kaa wa suɔ nɛ waa tu munyu nɛ mi tɛ mohu lɛɛ, se e sa kaa wa hyɛ nɛ hi konɛ nɔ́ nɛ wa ma de ɔ nɛ ko pee kaa wa bui nɔ. Mateo yi 5 kɛ ya si 7 ɔ tsɔɔ bɔ nɛ Yesu kɛ munyunguhi nɛ a sisi numi yi tsu ní ha, nɛ wa ma nyɛ maa kase. Ngɛ munyu nɛ Yesu tu ɔ mi ɔ, e ngɔɛ munyunguhi nɛ a sisi numi yee loo a he hia we kɛ tsu we ní konɛ e kɛ sa nihi a hɛ mi. Nɛ e de we nɔ́ ko nɛ maa wo nihi a mi mi la hulɔ. E ngɛ mi kaa níhi nɛ Yesu tsɔɔ ɔ a he hia nɛ a mi kuɔ mohu lɛɛ, se munyuhi nɛ e kɛ tsu ní ɔ a sisi numi yi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yesu suɔ kaa e kaseli ɔmɛ nɛ a ná nɔ mi mami kaa e he hia we nɛ a pee yeyeeye ngɛ nɔ́ nɛ a maa ye daa ligbi he. Lɔ ɔ he ɔ, e de mɛ ke, Yehowa lɛɔ lohwe pɛlitsɛmɛ daa. Lɔ ɔ se ɔ, e bi mɛ ke: “Anɛ nyɛ he jua wɛ hluu pi mɛ lo?” (Mat. 6:26) Munyu nɛ ɔ nɛ Yesu tu ɔ sisi numi yi. w15 12/15 3:13, 14

Ke a ke waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ? Hela munyu nɛ Paulo kɛ tsu ní ɔ sisi tutuutu ji “nɛ nɔ ko maa suɔ e nyɛmi.” Suɔmi nɛ ɔ ji suɔmi nɛ mi wa nɛ weku mi bimɛ náa kɛ haa a sibi, aloo nihi náa kɛ haa a huɛmɛ nɛ nyu bi ngɛ a kɛ mɛ a kpɛti. (Yoh. 11:36) Tsa pi kaa wa bua peeɔ wa he nyɛmimɛ. Wa ji nyɛmimɛ. (Mat. 23:8) Paulo de ke: “Nyɛɛ suɔ nyɛ he saminya kaa nyɛmimɛ, nɛ nɔ tsuaa nɔ nɛ bu e nyɛmi pe lɛ nitsɛ e he.” (Rom. 12:10) Munyu nɛ ɔ tsɔɔ bɔ nɛ suɔmi nɛ ngɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ wa kpɛti ɔ mi wa wawɛɛ ha. Suɔmi nɛ Mawu we bi ngɛ kɛ ha a sibi kaa nyɛmimɛ, kɛ suɔmi nɛ a kɛ da Kristofohi a sisi tomi mlaahi a nɔ ɔ yeɔ bua mɛ nɛ huɛ bɔmi gbagbanii kɛ kake peemi ngɛ a kpɛti. Akɛnɛ wa ji Kristofohi he je ɔ, anɔkuale Kristofo no fɛɛ anɔkuale Kristofo no ji wa “nyɛmi.” Wa hyɛ we ma nɛ nɔ ɔ je nɔ. (Rom. 10:12) Yehowa tsɔɔ wɔ kaa e sa nɛ waa suɔ wa sibi kaa nyɛmimɛ.​—1 Tes. 4:9. w16.01 1:5, 6

Suɔmi nɛ wa ngɛ ha Yesu ɔ woɔ wɔ he wami nɛ waa kɛ kã fiɛɛɔ kɛ tsɔɔ nihi, nɛ wa tsɔɔ mɛ ní. (Mat. 28:19, 20; Luka 4:43) Ngɛ Kaimi be ɔ mi ɔ, anɛ o ma nyɛ maa to blɔ nya konɛ o kɛ o he nɛ wo blɔ gbali a wami ní tsumi ɔ mi konɛ o kɛ ngmlɛfia 30 loo 50 nɛ tsu ní ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi lo? Nyɛminyumu ko nɛ e yo gbo nɛ e ye jeha 84 ɔ susu kaa e be nyɛe maa pee blɔ gbalɔ, ejakaa e bwɔ nɛ e be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa. Se blɔ gbali nɛ e kɛ mɛ ngɛ kpɔ mi ɔ suɔ kaa a maa ye bua lɛ. A kɛ lɔle woɔ lɛ nɛ a ya fiɛɛɔ ngɛ zugba kpɔ nɛ e ma nyɛ ma tsu ní ngɛ mi ɔ mi. Enɛ ɔ ha nɛ e nyɛ nɛ e kɛ ngmlɛfia 30 tsu ní. Anɛ o ma nyɛ maa ye bua nɔ ko konɛ e ngɔ e he kɛ wo blɔ gbali a wami ní tsumi ɔ mi ngɛ March kɛ April mi lo? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, tsa pi nɔ tsuaa nɔ nɛ e ma nyɛ ma tsu blɔ gbami ní tsumi ɔ, se wa ma nyɛ maa ngɔ wa be kɛ wa he wami kɛ tsu babauu ngɛ Yehowa sɔmɔmi ɔ mi. w16.01 2:7, 11

Ke to kpa amɛ be nyɛe maa le nihi nɛ a pɔ mɛ nu nɛ a ngɛ zugba a nɔ mwɔnɛ ɔ tsuo a biɛ ɔ, mɛni blɔ nɔ a maa gu nɛ a kɛ mɛ “maa ya”? Baiblo ɔ tsɔɔ kaa “ni nyɔngma” ma ba ‘nu Yuda no kake nɛ a maa pɛtɛ e tade he, nɛ a ma de lɛ ke, “Waa kɛ mo maa ya, ejakaa wa nu kaa Mawu kɛ nyɛ ngɛ.”’ Ngmami ɔ wo Yuda no kake pɛ ta. Se “mo” kɛ “nyɛ” nɛ a kɛ tsu ní ɔ dɛ si ha nɔ kake. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa Yuda no nɛ a kɛ tsu ní ɔ dɛ si ha nɔ kake, mohu ɔ, e daa si ha nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ tsuo. To kpa amɛ le enɛ ɔ, nɛ a kɛ nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ tsuo ngɛ Yehowa sɔmɔe. E he hia we kaa a le nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ a ti nɔ tsuaa nɔ e biɛ, nɛ a nyɛɛ e se. Yesu ji wa Hɛ Mi Nyɛɛlɔ, nɛ Baiblo ɔ de wɔ kaa e sa nɛ waa nyɛɛ lɛ pɛ e se.​—Mat. 23:10. w16.01 4:4

Kɛ je benɛ a fɔ wɔ hluu kɛ ya si be nɛ wa ma gbo ɔ, wa suɔ wawɛɛ kaa nihi nɛ a je suɔmi kpo ha wɔ. Adesahi hia huɛ bɔmi gbagbanii nɛ suɔmi ngɛ mi, pi suɔmi nɛ hii nyumu kɛ yo a kpɛti ɔ kɛkɛ. Suɔmi ko ngɛ nɛ he hia wɔ pe kulaa. Lɔ ɔ ji suɔmi nɛ e sa kaa Yehowa nɛ ná kɛ ha wɔ. Nihi fuu susu kaa huɛ bɔmi gbagbanii be nyɛe maa hi adesahi kɛ Mawu a kpɛti, ejakaa e ji Mawu Ope. Se wɔɔ lɛɛ wa susuu we jã! Wa kase ngɛ Baiblo ɔ mi kaa adesahi nyɛ nɛ a kɛ Mawu bɔ huɛ. E sa kaa waa kase a nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. Mɛni he je? Ejakaa oti nɛ he hia pe kulaa nɛ waa kɛ ma nyɛ maa ma wa hɛ mi ji kaa waa kɛ Mawu maa pee huɛ. Enɛ ɔ he ɔ, nyɛ ha wa susu Abraham nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ waa hyɛ. (Yak. 2:23) Mɛni e pee loko e nyɛ nɛ e pee Mawu huɛ ɔ? Nɔ́ nɛ ha nɛ huɛ bɔmi gbagbanii hi Abraham kɛ Mawu a kpɛti ji kaa e ná hemi kɛ yemi ngɛ Mawu mi. Enɛ ɔ he ɔ, a le lɛ kaa ‘nihi tsuo nɛ heɔ Mawu yeɔ ɔ, a tsɛ.’​—Rom. 4:11. w16.02 1:1, 2

E ngɛ mi kaa Hezekia tsɛ ji Yuda matsɛmɛ ɔmɛ nɛ a bɛ a je mi saminya a kpɛti nɔ kake mohu lɛɛ, se Hezekia lɛɛ e ji Yuda matsɛmɛ ɔmɛ nɛ a pee nɔ́ kpakpa a a kpɛti nɔ kake. (2 Ma. 18:6) E ma e juɛmi nya si kaa e be e tsɛ ɔ nɔ hyɛmi nɔ́ yaya a kasee. Mohu ɔ, e fia e pɛɛ si kaa e maa bu Yehowa gbali ɔmɛ tue. Gbali nɛ ɔmɛ a ti ni komɛ ji Yesaya, Mika, kɛ Hosea. E bu ga womihi kɛ tsɔsemi nɛ a kɛ ha lɛ ɔ tue saminya. Jã nɛ e pee ɔ ye bua lɛ nɛ e nyɛ nɛ e dla níhi fuu nɛ e tsɛ ɔ puɛ ɔ. E tsukɔ sɔlemi we ɔ he, e kpa Mawu pɛɛ konɛ e ngɔ ni ɔmɛ a he yayami ɔmɛ kɛ pa mɛ, nɛ e ku amagahi tsuo nɛ ngɛ ma amɛ a mi ɔ. (2 Kron. 29:1-11, 18-24; 31:1) Pee se benɛ Asiria matsɛ Senakerib wo Yerusalem bi ɔmɛ a he gbeye kaa e ma ba tua mɛ ɔ, Hezekia pee kã nɛ e tsɔɔ kaa e ngɛ hemi kɛ yemi nɛ mi wa. E ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa Yehowa maa po e we bi a he piɛ, nɛ e wo e ma mi bi ɔmɛ he wami. (2 Kron. 32:7, 8) Be ko ɔ, Hezekia ba wo e he nɔ, se benɛ Yehowa tsɔse lɛ ɔ, e ba e he si. (2 Kron. 32:24-26) E ngɛ heii kaa, e sa nɛ waa kase nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ Hezekia pee ɔ. E ngmɛ́ blɔ nɛ weku mi nɛ e je ɔ nɛ puɛ e si himi. Mohu ɔ, e tsɔɔ kaa Yehowa huɛ ji lɛ. w16.02 2:11

Mo hu o ma nyɛ maa ye Yehowa anɔkuale kekle, nɛ o ma nyɛ maa ye ni kpahi hu anɔkuale kɛ gu mi mi jɔmi kpo nɛ o ma je ha mɛ ɔ nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, o le pãa kaa nyɛmi ko pee yayami ngua ko. Eko ɔ, o suɔ kaa o maa ye lɛ anɔkuale, titli ɔ, ke e ji o huɛ aloo o weku no. Se o le hu kaa e he hia wawɛɛ kaa o maa ye Yehowa anɔkuale. Moo bu Yehowa tue nɛ o je mi mi jɔmi kpo kɛ ha o nyɛmi ɔ. Mo de lɛ kaa e ya na asafo mi nikɔtɔma amɛ nɛ a ye bua lɛ, nɛ o ha nɛ e le kaa e sa kaa e pee jã mla. Ke e pee we jã a, lɛɛ e sa nɛ mo nitsɛ o ya de asafo mi nikɔtɔma amɛ. Ke o pee jã a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa o yeɔ Yehowa anɔkuale. Lɔ ɔ hu tsɔɔ kaa o jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ haa o nyɛmi ɔ, ejakaa asafo mi nikɔtɔma amɛ maa ye bua lɛ konɛ e dla e kɛ Yehowa a kpɛti ekohu. A maa je mi mi jɔmi mi nɛ a maa to a tsui si kɛ ye bua lɛ.​—3 Mose 5:1. w16.02 4:14

Ke a ke ‘waa ngɔ wa he ngɔ ha Mawu’ ɔ, mɛni e tsɔɔ? Ní komɛ nɛ wa peeɔ kɛ tsɔɔ jã ji asafo mi kpehi kɛ fiɛɛmi nɛ wa yaa. Ekomɛ hu kɔɔ níhi nɛ wa peeɔ nɛ nihi nɛ kɛ a hɛngmɛ ɔ a he. Ní nɛ ɔmɛ ekomɛ ji sɔlemi kɛ dɛ he ní kasemi. Ke nɔ ko jɔɔ e he nɔ kɛ ha Yehowa a, e be ní nɛ ɔmɛ nae kaa tlomi. E maa pee e ní kaa Matsɛ David. E de ke: “Ye Mawu, i suɔ kaa ma pee o suɔmi nya ní; o mlaa a, a ngma ngɛ ye tsui mi.” (La 40:8) Ke o jɔɔ o he nɔ ha Yehowa nɛ o ha nɛ a baptisi mo ɔ, huɛ bɔmi ma ba hi o kɛ Yehowa nyɛ kpɛti. Enɛ ɔ he ɔ, tsa pi o fɔli aloo nɔ kpa ko nɛ maa tsɔɔ mo nɔ́ nɛ e sa kaa o pee ha Yehowa. Ke o pee o he klɔuklɔu, nɛ o ngɔ o he kɛ ha Mawu ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa o ngɛ nɔ mi mami kaa o na anɔkuale ɔ, nɛ o suɔ kaa o maa ye Mawu mlaa amɛ a nɔ. Lɔ ɔ ma ha nɛ e be kɛe nɛ o he maa su kɛ ha baptisimi. w16.03 2:10, 12, 15

Mlaa a po Israel bi ɔmɛ a he piɛ kɛ je je mi bami yaya kɛ lakpa jami ní peepeehi nɛ mahi nɛ bɔle mɛ ɔ kɛ a he woɔ mi ɔ a he. Ke Israel bi ɔmɛ bu Mawu tue ɔ, Mawu jɔɔ mɛ. Nɛ ke a kua lɛ ɔ, a naa mi nɔ́ wawɛɛ nitsɛ. (5 Mose 28:1, 2, 15) Ngɛ yi mi tomi kpa ko hu he je ɔ, e he ba hia nɛ Israel bi ɔmɛ nɛ a ná blɔ tsɔɔmi ehe. Mlaa a dla Israel bi ɔmɛ kɛ ha Mesia nɛ ji Yesu Kristo ɔ bami ɔ. Enɛ ɔ ji nɔ́ ko nɛ e he hia wawɛɛ nɛ piɛɛ Mawu yi mi tomi ɔmɛ a he. Mlaa a ha nɛ Israel bi ɔmɛ kaiɔ kaa a yi mluku. Jehanɛ hu ɔ, e ye bua mɛ nɛ a nu sisi kaa a hia kpɔmi nɔ́ ɔ nɛ ji afɔle sami nɛ hi kɛ pi si nɛ ma je a he yayami ɔmɛ kɛ je kulaa a. (Gal. 3:19; Heb. 10:1-10) Jehanɛ ɔ, Mlaa a po weku nɛ Mesia a maa je mi kɛ ba a he piɛ, nɛ benɛ Mesia a pue ɔ, Mlaa a ye bua Israel bi ɔmɛ nɛ a le e mi tso. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Mlaa a ba pee kaa nɔ́ ko nɛ tsɔɔ Israel bi ɔmɛ blɔ be kpiti ko, aloo nɔ́ ko nɛ ‘hɛɛ mɛ’ kɛ ya su be nɛ Kristo ba. w16.03 4:6, 7