Mɛni Baiblo ɔ De Ngɛ Oplɛmi Nguahi Nɛ A Kɛ Hwuɔ Ta a He?
Akɛnɛ je mi he wami ɔmɛ ngɛ oplɛmi nguahi pee nɛ a kɛ e kpahi ngɛ si toe he je ɔ, e ha nɛ nihi ngɛ gbeye yee kaa hwɔɔ se ɔ ta maa ba. Nihi fuu ngɛ susue kaa be abɔ nɛ oplɛmihi nɛ a ngɛ peeɔ ngɛ hɛ mi yae ɔ, jã a kɛ̃ nɛ e be kɛe nɛ oplɛmi nguahi nɛ a kɛ hwuɔ ta a maa je sisi. Nihi yeɔ gbeye kaa oplɛmi nyafii ko pɛ nɛ a kɛ ma tsu ní ɔ, e ngɛ kaa oplɛmi ngua ko nɛ a fia, nɛ enɛ ɔ ma nyɛ ma kpata je ɔ hɛ mi. Kaa bɔ nɛ Bulletin of the Atomic Scientist ɔ de ɔ, wa ngɛ be nɛ “a kɛ oplɛmi nguahi ma tsu ní ɔ mi po pe daa a.”
Anɛ a kɛ oplɛmi nguahi maa hwu ta niinɛ lo? Ke jã a, anɛ a maa baa wa zugba a yi lo? Nɛ kɛ wa maa pee kɛ da tsui yemi kaa eko ɔ a kɛ oplɛmi nguahi maa hwu ta a nya ha kɛɛ? Mɛni Baiblo ɔ de?
Níhi nɛ wa ma susu he ngɛ fã nɛ ɔ mi
Kɛ o ma blɛ kɛ da “tsui yemi ngɛ oplɛmi nguahi” nɛ eko ɔ a kɛ maa hwu ta a nya a ha kɛɛ?
Anɛ Baiblo ɔ gba kɛ fɔ si kaa a kɛ oplɛmi nguahi lɛ maa hwu Harmagedon ta a lo?
Anɛ Kpojemi womi ɔ tu oplɛmi nguahi nɛ a kɛ maa hwu ta a he munyu lo?
Anɛ Baiblo ɔ de kɛ fɔ si kaa a kɛ oplɛmi nguahi maa hwu ta lo?
Baiblo ɔ ji blɔ wui oplɛmi nguahi nɛ a kɛ maa hwu ta a nɔ ta. Mohu ɔ, e gba bɔ nɛ nihi maa pee a ní ha kɛ níhi nɛ maa je mi kɛ ba a he ní kɛ fɔ si ngɛ Baiblo ɔ mi.
Moo ngɔ níhi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi mwɔnɛ ɔ kɛ to ngmamihi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ a he:
Ngmamihi: Yesu kaseli ɔmɛ bi lɛ ke: “Mɛni okadi nɛ e maa tsɔɔ kaa o ba nɛ́ ma kadi níhi a blɔ nya tomi ɔ nyagbe be ɔ?” Yesu he nɔ ke: “Ma maa te si ngɔ wo ma nɛ matsɛ yemi maa te si ngɔ wo matsɛ yemi.”—Mateo 24:3, 7.
Níhi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi: Behi fuu ɔ, mahi nɛ a ngɛ nyɛmi kaa a maa pee oplɛmi ɔ kɛ a sibi hwuɔ ta.
“Ligbi etɛ nɛ ɔ, basabasa peemi ngɛ nɔ yae wawɛɛ ngɛ je ɔ mi: nɛ tahi nɛ a hwuɔ ɔ yibɔ ɔ hu ngɛ hɛ mi yae wawɛɛ nitsɛ.”—The Armed Conflict Location & Event Data Project.
Ngmami: “Ngɛ nyagbe be ɔ mi ɔ, woyi je matsɛ ɔ kɛ lɛ [nɛ yiti je matsɛ] ɔ ma si koli.”—Daniel 11:40.
Níhi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi: Mahi nɛ a kɛ a sibi siɔ koli ɔ kɛ mahi nɛ a fiɔ a se ɔ ngɛ nɔ nɛ ngɛ he wami pe kulaa he huae kaa bɔ nɛ Baiblo ɔ gba kɛ fɔ si ɔ. Mwɔnɛ ɔ, je mi he wami ɔmɛ nɛ a peeɔ oplɛmi nguahi ɔ kɛ a sibi hwui ta tɛɛ, mohu ɔ, a ngɛ nɔ yae nɛ a ngɛ oplɛmihi nɛ a he ngɛ gbeye ɔ pee.
“Ngɛ jeha nyɔngma nɛ be ɔ mi ɔ, tahi nɛ yaa nɔ ngɛ ma kɛ ma kpahi a mi ngɛ hɛ mi yae, nɛ mahi nɛ a ngɛ he wami wawɛɛ nɛ a le mɛ ngɛ je ɔ mi ɔ hu piɛɛ he.”—The Uppsala Conflict Data Program.
Ngmamihi: “Ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ɔ, behi nɛ a mi wa nɛ a nya dami maa ye maa ba. Ejakaa adesahi maa pee . . . nihi nɛ a hí kɛ somi ko somi, nɔ he guɛ gbeli, nihi nɛ a be he nɔ yemi, nihi nɛ a hɛ mi jɔɛ.”—2 Timoteo 3:1-3.
Níhi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi: Kaa bɔ nɛ nihi nɛ a ngɛ je ɔ mi mwɔnɛ ɔ kɛ a sibi kpa we gbi ɔ, jã a kɛ̃ nɛ ma nɔ yeli ɔmɛ hu kɛ a sibi kpa we gbi. Nɛ be mi nɛ e sa nɛ a gu tue mi jɔmi blɔ nɔ kɛ dla a kpɛti ɔ, a guɔ a sibi he gbeye nɛ a woɔ aloo nɔ nyɛmi nɔ kɛ dlaa a kpɛti. Jã peemi ɔ kɛ oplɛmi nguahi nɛ a kɛ hwuɔ ta a ba a.
“Ke a hla we blɔ kpakpa nɔ nɛ a maa gu kɛ dla pɛhi ɔ, nya sami ɔ ma ba plɛ pee pɛ ngua.”—S. Saran and J. Harman, World Economic Forum.
Anɛ Mawu maa ngmɛ blɔ nɛ a kɛ oplɛmi nguahi nɛ hwu ta lo?
Baiblo ɔ de we jã. Mohu ɔ, e de ke “a maa na gbeye níhi,” aloo níhi nɛ haa nɔ tsui poɔ ngɛ wa be nɛ ɔ mi. (Luka 21:11) Oplɛmi nguahi nɛ a fia bemi nɛ a ngɛ je mi ta enyɔne ɔ hwue ɔ ji enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́. Baiblo ɔ tsɔɔ nɔ́ he je nɛ Mawu ngmɛ ta hwumi blɔ ɔ. Ke o suɔ nɛ o le babauu ɔ, moo hyɛ video nɛ ji Mɛni He Je Nɛ Mawu Ngmɛ Nɔ́ Nami Blɔ ɔ?
Anɛ a maa baa Zugba a yi lo?
Ee. Ke e ba lɛ kaa adesahi kɛ oplɛmi nguahi maa hwu ta ekohu po ɔ, Mawu be ngmɛe nɛ e puɛ ní ngɛ je ɔ mi tsuo. Baiblo ɔ de ke pi nɛ a be zugba a hɛ mi kpatae pɛ kɛkɛ, mohu ɔ e maa pee he nɛ adesahi maa hi kɛ ya neneene.
Ni komɛ po susuɔ kaa hwɔɔ se ko ɔ, nimli bɔɔ komɛ pɛ nɛ a maa hi zugba a nɔ nɛ a maa hi nɔ nae ngɛ bɔ nɛ oplɛmi nguahi puɛ ní ha a he je. Se kɛ̃ ɔ, Baiblo ɔ tsɔɔ kaa a ma dla níhi tsuo nɛ ta hwumi ha nɛ e puɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ.
Mawu suɔ kaa waa hi si ngɛ bua jɔmi mi ngɛ zugba a nɛ e nɔ ngɛ fɛu ɔ nɔ
Wa bɔlɔ ɔ bɔ zugba a konɛ e nyɛ nɛ e dla níhi nɛ puɛ ngɛ nɔ ɔ ngɛ lɛ nitsɛ e dɛ he. Nyagbenyagbe ɔ, Mawu maa ngɔ e he wami kɛ dla zugba a; nɛ e maa pee adesahi a we kɛ ya neneene.—La 37:11, 29; Kpo Jemi 21:5.
Kɛ o ma plɛ kɛ da “tsui yemi ngɛ oplɛmi nguahi” nɛ eko ɔ a kɛ maa hwu ta a nya a ha kɛɛ?
Ni komɛ ma nyɛ maa ye tsui ngɛ “oplɛmi nguahi” nɛ a kɛ maa hwu ta kɛ nyagbahi nɛ ma nyɛ maa je mi kɛ ba a he.” Si womihi kɛ ga womi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ ma nyɛ maa ye bua nihi kaa jã a nɛ a kɛ da nyagba a nya nɛ a ko ye tsui tsɔ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ?
Baiblo ɔ wo si kaa hwɔɔ se ɔ hɛ nɔ kami kpakpa ngɛ kɛ ha zugba kɛ nihi nɛ a maa hi nɔ ɔ. Hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ ɔ nɛ wa maa le ɔ “ngɛ kaa osɛkɛ kɛ ha susuma” nɛ e ha we nɛ waa ye wa tsui tsɔ. (Hebri Bi 6:19, sisi ningmahi) Wa ma nyɛ gbɔ tsui yemi nɔ kɛ gu ligbi ɔ mi nyagbahi nɛ wa be a he susue tsɔ ɔ nɔ, nɛ́ wa be haoe hu tsɔ ngɛ níhi nɛ maa ba hwɔɔ se ɔ he. Kaa bɔ nɛ Yesu de ɔ, “ligbi fɛɛ ligbi haomihi hiɛ ha lɛ.”—Mateo 6:34.
Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e sa nɛ wɔ tsuo waa hyɛ wa nɔmlɔ tso ɔ nɔ saminya konɛ wa ko hi wa yi mi susue tsɔ. Wa ma nyɛ maa pee jã kɛ gu amaniɛ bɔmihi nɛ ma ha nɛ waa ye tsui nɛ wa be tue bue ɔ nɔ, nɛ lɔ ɔ ekomɛ ji, ní sɛɛmihi, níhi nɛ nihi susuɔ kaa a maa ba mi hwɔɔ se, kɛ ní hehi nɛ kɔɔ ta hwumi níhi nɛ a ngɛ a he amaniɛ bɔe ɔ he. Se enɛ ɔ hu tsɔɔ we kaa e sɛ nɛ waa bu amaniɛ bɔmi tue. Mohu ɔ, wa jeɔ wa juɛmi kɛ je ɔ nyagbahi nɛ wa be nyɛe maa pee he nɔ́ ko, aloo eko po e be mi bae ɔ he.
Mo ha o he be bɔɔ nɛ o ko susu amaniɛ bɔmi yayahi a he, kɛ gu ní kpakpahi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ o si himi mi ɔ he mohu nɛ o ma susu.
Baiblo ɔ haa wɔ hwɔɔ se he hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ se be
Mawu si womi ɔmɛ nɛ o maa kase ɔ ma ha nɛ o na hɛ kɛ nɔ fɔmi, bua jɔmi, nɛ o tsui hu maa nɔ o mi nitsɛnitsɛ.
Anɛ Baiblo ɔ gba kɛ fɔ si kaa a kɛ oplɛmi nguahi lɛ maa hwu Harmagedon ta a lo?
Ni komɛ ngɔɔ Harmagedon kɛ to ɔ oplɛmi nguahi nɛ a kɛ maa hwu ta ngɛ je kɛ wɛ ɔ he. Atsinyɛ jemi ko be he kaa lɔ ɔ haa nɛ nihi poɔ ní puɛmihi nɛ maa je ta nɛ ɔ mi kɛ ba a he foni.
Se tsa pi jã kulaa nɛ Baiblo ɔ kale “Harmagedon” ɔ. Mohu ɔ, e ji ta nɛ maa ya nɔ ngɛ “matsɛmɛ ɔmɛ nɛ a ngɛ zugba a nɔ hehi tsuo nɛ nimli ngɛ ɔmɛ,” aloo adesa nɔ yemihi kɛ Mawu a kpɛti.a (Kpo Jemi 16:14, 16) Harmagedon ta a be nimli kɛ zugba a hɛ mi kpatae basabasa kɛkɛ, kaa bɔ nɛ ke a fia oplɛmi ngua ko nɛ e puɛɔ níhi ɔ. Ngɛ Harmagedon ta a mi ɔ, Mawu ma kpata yiwutsotsɛmɛ ɔmɛ pɛ a hɛ mi, nɛ lɔ ɔ kɛ tue mi jɔmi kɛ slɔkee si himi maa ba.—La 37:9, 10; Yesaya 32:17, 18; Mateo 6:10.
Mɛni Baiblo ɔ de ngɛ ta nɛ a be hwue hu ɔ he?
Yehowab Mawu kɛ e he wami ɔ ma tsu ní kɛ tsi je ma amɛ nɛ a ngɛ ta hwue ɔ a nya, nɛ e ma kpata a ta hwumi níhi ɔmɛ tsuo hɛ mi. E maa pee enɛ ɔ kɛ gu e Matsɛ Yemi ɔ, nɛ ji nɔ yemi nɛ ngɛ hiɔwe ɔ nɔ, nɛ e ma ba ye zugba a tsuo nɔ.—Daniel 2:44.
Mawu Matsɛ Yemi ɔ maa tsɔɔ nihi bɔ nɛ e sa nɛ a hi si ngɛ tue mi jɔmi kɛ kake peemi mi ha. Akɛnɛ nɔ yemi kake pɛ lɛ maa ye je ɔ tsuo nɔ he je ɔ, mahi a kpɛti pɛhi a se maa po; nɛ adesahi be ta hwumi kasee hu gblegbleegble! (Mika 4:1-3) Mɛni maa je enɛ ɔ mi kɛ ba? “Nɔ tsuaa nɔ maa hi si ngɛ he jɔmi mi ngɛ e wai tso loo e ngmɔkɔ tso sisi, nɛ nɔ ko be nɔ ko he gbeye woe.”—Mika 4:4, Today’s English Version.
a Hyɛ munyu nɛ ji “What Is the Battle of Armageddon?”
b Mawu biɛ nitsɛnitsɛ ji Yehowa. (La 83:18) Hyɛ munyu nɛ ji “Mɛnɔ Ji Yehowa?”