Watchtower INTANƐTƖ ZƲ AWUUKUZIYELƐDƖKA
Watchtower
INTANƐTƖ ZƲ AWUUKUZIYELƐDƖKA
Aɣɩnda
  • BAYƖBƲLƲ
  • AWUUKU NƖƖ NNINYENI MVƲLƆ
  • DƖYƐZUMANLƐ
  • w24 September owu. azʋ. 8-13
  • Kɛlɛta Be Mɔɔ Ɩkɔwʋwa Yɛ Ma Yekegyina Pindinyii Kɔhɔ Kɔbʋmɩ Awielɩyɛ

Vidiyo bela íni ɔfʋã ɛkɩhyɩ.

Yɛpakyɛbɛ wʋ, dɩyɛ be ɩákɔ bʋwɔ wɔ vidiyo mɔɔ ɔtwɩ̃ɩ̃ yɩ nu.

  • Kɛlɛta Be Mɔɔ Ɩkɔwʋwa Yɛ Ma Yekegyina Pindinyii Kɔhɔ Kɔbʋmɩ Awielɩyɛ
  • Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2024
  • Odwokɔtile ngyɩkɩ̃ɩ̃ngyɩkɩ̃ɩ̃
  • Ndwokɔ mɔɔ ɩ nɩɩ yɩ di nsɛ́
  • ‘BƐMÁ YƐHƆ YƐ ANYUNU NA YENYI WƆ SUNZUMA NU’
  • YENYIA DEDI A, YEKENYIA NNWƲANLƖ
  • ƖWƆ KƐƐ YEKYINA PINDINYII
  • Kɔ Zʋlɔ Dɩkɛ Twonwa Kezile Nɩ Mɔɔ Ɩkɔwʋwa Kɛnɩ Daabaa Nɩ
    Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2025
  • Kezimɔ Gyehova Bʋwa Yɛ Ma Yekyina Pindinyii
    Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2025
  • Abɔkɔ Mɔɔ Ikile Kɛɛ Yɛfa Yɛ Nwʋ Yetiã Gyehova Zʋ
    Yɛ Kilisinyianɩ Ɛbɩlawɔlɛ Nɩɩ Dasɩlɛlilɛ—Dɩyɛzumanlɛ Kɛlɛta—2023
  • Kakɛ Kɛɛ Gyehova Yɛ Lɛ “Tɩyasɩvʋlɔ Nyamɩnlɩ Nɩ”
    Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2024
Kilá Sʋ̃maa
Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2024
w24 September owu. azʋ. 8-13

DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 37

NDWOMI 118 “Ma Dedi Kezile Yɛ”

Kɛlɛta Be Mɔɔ Ɩkɔwʋwa Yɛ Ma Yekegyina Pindinyii Kɔhɔ Kɔbʋmɩ Awielɩyɛ

‘Dedi nɩ mɔɔ yelili bɔmʋnlɩ yenyianlɩ yɩ nɩ, yɛsɔ nu ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ.’—HIB. 3:14.

BƲTAYƖ

Yekehila ozumalɛdɩyɛ azʋlɔtʋ mɔɔ ɩwɔ wɔ kɛlɛta mɔɔ bɛhɛlɛlɩ bɛmanlɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ nu, mɔɔ ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɛva nɔhʋanlɛlilɛ kegyina pindinyii kɔbʋmɩ oyuwadɩ nhyɩhyɛlɩyɛ eyi yɩ awielɩyɛ.

1-2. (a) Mmɩlɩ mɔ Pɔɔlʋ hɛlɛlɩ kɛlɛta hɔ manlɩ Hibulumaa yɩ wɔ Dwudiyia nɩ, nɩ kɛ bɔ bʋwabɩlɛ ɩdɩ ise a? (b) Mɩnla ti mɔɔ yɛkʋla yɛkã kɛɛ nɩ kɛlɛta yɩ dɩ yɩ mmɩlɩ nu dɩyɛ a?

WƆ GYISƐSƖ yi owulo mɛda nɩ, Hibulu Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɛda Gyelusalamɩ nɩɩ Dwudiyia nɩ yiyialɩ ndwokɔzɩzɩbɛ sʋ̃maa. Mmɩlɩ mɔ bɛdɩlɩ Kilisinyianɩ asafʋ yɩ nɩ, ɩákyɛ bela yɛ beyiyialɩ odwodwudiyialɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ a. (Egy. 8:1) Wɔ kɛyɛ alʋbɔ 20 mɛda nɩ, Kɩlayɩsɩ yɩ mɛdalilɛmaa nɩ yiyialɩ ozukuasɛmɩ nu anwʋkyɩlɩ, mɔɔ ɩkɛyɛ kɛɛ kɔmɩ kezile be mɔɔ izili wɔ ɔzɔ mmɩlɩ nɩ yɛ ɩva ɩɣalɩ a. (Egy. 11:​27-30) Naasʋ̃ wɔ kɛyɛ ɔlʋbɔ 61 Y.M. nu nɩ, odwodwudiyialɛ yɩ hanlɩ azɩ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃. Naasʋ̃ nɩ bekeyiyia mɔɔ numɔ yɛ sɩ wɔ eɣile be. Ɔzɔ mmɩlɩ nɩ, Gyehova manlɩ Pɔɔlʋ hɛlɛlɩ kɛlɛta be. Nɩ fʋlɔdulɛ mɔɔ ɩwɔ numɔ nɩ dɩ yɩ mmɩlɩ nu dɩyɛ mɔɔ nɩ ikeziyeziye bɛ adwɩnɩ kɛma mɔɔ nɩ ɩlɛ́kyɛ ibazi nɩ.

2 Kɛlɛta mɔɔ bɛhɛlɛlɩ bɛmanlɩ Hibulumaa nɩ, nɩ ɩdɩ yɩ mmɩlɩ nu dɩyɛ, iluwakɛɛ nɩ ɩlɛ́kyɛ na bɛazia bɛayiyia odwohilalɛ. Pɔɔlʋ valɩ fʋlɔdulɛ manlɩ ɔzɔ Kilisinyiamaa yɩ, mɔɔ nɩ ɩkɔwʋwa bɛ ma bekegyina odwohilalɛ mɔɔ nɩ bɛbayiyia nɩ yi munwa. Nɩ ɩlɛ́kyɛ na bɛazɩkɛ Gyelusalamɩ nɩɩ asɔlɩ aliyia yɩ kɛmɔ Gyisɛsɩ hyɛlɩ nwʋmɔ nkɔmɩ nɩ. (Lk. 21:20) Nɔhʋanlɛ nu nɩ, nɩ Pɔɔlʋ nɩɩ Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɔwɔ Dwudiyia nɩ bézi mmɩlɩ pɔkyɩɩ mɔ nɩ ɛzɩkɛlɛ yɩ kɛɣa. Naasʋ̃ nɩ Kilisinyiamaa nɩ kɔhʋla kɛva ɔzɔ mmɩlɩ nɩ keziyeziye bɔ nwʋ na bɛahyɛ be dedi nɩɩ be pindinyiigyinanlɛ nu ɛzɩzɩbɛ.—Hib. 10:25; 12:​1, 2.

3. Mɩnla ti mɔɔ ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ kɛnɩ nnɛ nɩ, bɛma kɛlɛta mɔɔ bɛhɛlɛlɩ bɛmanlɩ Hibulumaa nɩ nwʋ hyinyia bɛ a?

3 Ɩlɛ́kyɛ na yɛayiyia odwohilalɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ tɛla mɔɔ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ yiyialɩ nɩ. (Mt. 24:21; Yik. 16:​14, 16) Bɛmá yehila fʋlɔdulɛ mɔɔ Gyehova va manlɩ ɔzɔ Kilisinyiamaa nɩ mɔɔ ɩkɔwʋwa yɛzayɛ sʋ̃.

‘BƐMÁ YƐHƆ YƐ ANYUNU NA YENYI WƆ SUNZUMA NU’

4. Mɩnla ndwokɔzɩzɩbɛ yɛ Dwuumaa Kilisinyiamaa nɩ yiyialɩ a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

4 Nɩ ɩsɛ kɛɛ Dwuumaa mɔɔ bɛɣa bɛyɛ Kilisinyiamaa nɩ bɛyɛ nzɩnzanlɩyɛ kezile wɔ bɛ ɛbɩlawɔlɛ nu, naasʋ̃ nɩ ɩ́la azɩ ma bɛ kʋlaa. Mmɩlɩ be, nɩ Gyelusalamɩ yɛ Bulombunli mɔɔ nɩ igyĩ Gyehova yɩ agyia nu nɩ di tumi a. Akʋ̃ sʋ̃, nɩ ɛkɛnɩ la yɛ asɔlɩ pika mɔɔ nɩ mmenii kɔsʋ̃mɩ Gyehova wɔ nu nɩ wɔ a. Nɩ Dwuumaa nɔhʋanlɛmaa yɩ didi Mosisi Mmɛla nɩ mɔɔ bɔ ɔzʋ̃mɩnlɛ nu mbanimbani fa kilehile bɛ nɩ zʋ. Nɩ ɔzɔ mmɛla nɩ be falɩ alɩyɛ, mmenyia zʋ dualɛ nɩɩ kezimɔ bɛ nɩɩ mmenii mɔɔ bɛ́dɩ Dwuumaa keli nɩ nwʋ. Naasʋ̃ wɔ Gyisɛsɩ yi owulo mɛda nɩ, nɩ Gyehova iále Dwuumaa bɛ afɔlɩ mɔɔ nɩ bɔbɔ wɔ asɔlɩ pika yɩ nu nɩ tiã numɔ dɔkʋ̃. Meti nɩ ɩ́la azɩ ma Dwuumaa Kilisinyiamaa nɩ kɛɛ bɛkɛzɩnza ɔhʋanɩ mɔɔ boduwa zʋ bɔsʋ̃mɩ Gyehova nɩ. (Hib. 10:​1, 4, 10) Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɔ nwʋ wʋkwa, mɔɔ Pita po kɩnla nwʋmɔ nɩ, nɩ ɩ́la azɩ ɩma bɛ kɛɛ bekele nzɩnzanlɩyɛ eyi bekediã numɔ. (Egy. 10:​9-14; Gal. 2:​11-14) Iluwa be dedi fʋlɔ yɩ ti, Dwuumaa nyamɩnlɩzʋ̃mɩnlɛ nu mbanimbani nɩ dwodwuli diyialɩ bɛ.

Dwuumaa nyamɩnlɩzʋ̃mɩnlɛmaa mbanimbani be wɔ asɔlɩ pika yɩ nu kɛnɩ, na bɛkãã Kilisinyiamaa mɔɔ bedii dasɩlɛ wɔ kɛnɩ nɩ nwʋ ndwokɔ tanɩ.

Nɩ ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa nɩ sɔ nɔhʋanlɛ yɩ nu ɛzɩzɩbɛ ɛzɩzɩbɛ na bɔpʋ Dwuumaa odwodwudiyialɛmaa bɛ awohwi ehilehilelɛ nɩ (Kila nkyɩkyɛmi 4-5)


5. Mɩnla yɛ nɩ ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa nɩ kila bɔ nwʋ bʋwɔ wɔ nwʋmɔ a?

5 Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɔwɔ Dwudiyia nɩ, nɩ mmenii okuwu anwɩ̃ yɛ nɩ botwodwuu betiyia bɛ a. Numɔ ɔkʋ̃ yɛ lɛ Dwuumaa nyamɩnlɩzʋ̃mɩnlɛ nu mbanimbani nɩ. Nɩ bosunzu kɛɛ ɔzɔ Kilisinyiamaa nɩ bɛdɩ ɔvʋakɩlɛmaa, meti nɩ bɛtanɩ bɛ. Akʋ̃ sʋ̃, Kilisinyianɩ asafʋ yɩ nu maa be hanlɩ kɛɛ, ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa kɔ zʋlɔ didi Mosisi Mmɛla yɩ zʋ. Ebiye a, bɛhanlɩ zɔ na ama bɛátwodwu betiyia bɛ. (Gal. 6:12) Mɩnla yɛ nɩ ɩkɔwʋwa Kilisinyiamaa nɔhʋanlɛmaa nɩ ma bɔkɔhɔ zʋ bekeli nɔhʋanlɛ a?

6. Mɩnla yɛ Pɔɔlʋ hyɛlɩ yɩ ɔhɔnwʋmmɔ dedimaa nɩ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bɛyɛ́ a? (Hibulumaa 5:14–6:1)

6 Wɔ kɛlɛta mɔɔ Pɔɔlʋ hɛlɛlɩ hɔ manlɩ Hibulu Kilisinyiamaa yi nu nɩ, ɩhyɛlɩ bɛ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bɛbɩbɛlɩ́ Nyamɩnlɩ Odwokɔ yɩ nu bɔhɔ aɣinzi. (Kɩnga Hibulumaa 5:14–6:1.) Ɩvalɩ Hibulu Ɛhɛlɛlɛdwokɔ yɩ ihilehileli numɔ ma bɔnwʋnlɩ sianti mɔɔ ɔhʋanɩ mɔɔ Kilisinyiamaa duwa zʋlɔ sʋ̃mɩ Gyehova nɩ dɩ baaba tɛla ɔhʋanɩ mɔɔ Dwuumaa yɩ duwa zʋlɔ sʋ̃mɩ yɩ nɩ.a Nɩ Pɔɔlʋ zi kɛɛ sɛ ɔzɔ Kilisinyiamaa nɩ bosuma Bayɩbʋlʋ yɩ bɔkɔ aɣinzi na benyia ntɩyasɩ mɔɔ numɔ dɔ a, ɩkɔwʋwa bɛ ma bɔkɔnwʋ awohwi ehilehilelɛ na bɛahwɩ̃ bɔ nwʋ wɔ nwʋmɔ.

7. Mɩnla ndwokɔzɩzɩbɛ yɛ yeyiyiaa wɔ nnɛ a?

7 Dɩkɛɛ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ, amɩyɛ sʋ̃ yɛtɩ ndwokɔ anzɛnyɩɩ ehilehilelɛ azʋlɔtʋ mɔɔ ɩ nɩɩ ehilehilelɛ mɔɔ ɩdɩ nɔhʋanlɛ na ɩtɩnɣɛ mɔɔ ɩzʋ̃ Gyehova kɛnɩ nɩ iáyiyia. Iluwa mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã falɩ nna nu nkitanwʋlilɛ nwʋ mɔɔ yɛfa yɛyɛ egyima nɩ ti, mmenii sʋ̃maa tɩndɛ tiyia yɛ. Kakɩ yɩ mɛyɩ, mmenii adwɩnɩ wɔ nninyeni nwʋ nɩ, ɩ nɩɩ Gyehova yɩ adwɩnɩ iáyiyia kʋlaa. (Ɛɣɛ. 17:15) Meti ihyinyia kɛɛ yɛnwʋ adwɩnɩ mɔɔ ɩávata mɔɔ mmenii lɛ yɩ nɩ, na yɛpʋ. Íni kɛɛ yɛma ɔhʋanɩ ma yɛ adamvʋlɔ kolɔ yɛ abɔkɔ ma yeyiaki Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ.—Hib. 13:9.

8. Mɩnla yɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɔhɔ zʋ yekenyi wɔ sunzuma nu a?

8 Fʋlɔdulɛ mɔɔ Pɔɔlʋ va manlɩ Hibulu Kilisinyiamaa yɩ kɛɛ benyí wɔ sunzuma nu nɩ, yɛbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ yɛkɛva kɛyɛ egyima. Eyi kile kɛɛ ɩsɛ kɛɛ yesuma Bayɩbʋlʋ yɩ bʋwɔ na yɛanwʋ Gyehova yɩ adwɩnɩ wɔ nninyeni nwʋ na yɛava yɛayɛ egyima. Sɛ yeyila yɛ nwʋ zʋ na yenuma po a, ɩsɛ kɛɛ yɛkɔ zʋ yɛyɛ zɔ. Ɩávalɩ nwʋmɔ alʋbɔ dʋdʋ mɔɔ yɛva yɛwʋwa nɔhʋanlɛ yɩ nu nɩ, ɩsɛ kɛɛ yɛkɩnga Nyamɩnlɩ Odwokɔ yɩ eɣile bela na yesuma. (Ndw. 1:2) Sɛ yɛyɛ nhyɩhyɛlɩyɛba yesuma dɩyɛ a, ɩkɛma yekenyia dedi kezile, na mɛyɩ sʋ̃ yɛ lɛ subanɩ mɔɔ Pɔɔlʋ hanlɩ kɛɛ ihyinyia kɛɛ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ benyia a.—Hib. 11:​1, 6.

YENYIA DEDI A, YEKENYIA NNWƲANLƖ

9. Mɩnla ti mɔɔ nɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ hyinyia dedi kezile a?

9 Nɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ kehyinyia dedi kezile na ama bɛahʋla bɛagyina odwohilalɛ mɔɔ nɩ bɛbayiyia wɔ Dwudiyia nɩ yi munwa. (Hib. 10:​37-39) Gyisɛsɩ wɔlɩ yɩ adʋwavʋlɔ yɩ kɔkɔ kɛɛ, sɛ bɔnwʋ kɛɛ azogyiamaa dua Gyelusalamɩ nwʋ yiyia a, ɩsɛ kɛɛ beɣiandi bɔkɔ avile yi zʋ. Nɩ kɔkɔwɔlɛ yɩ falɩ Kilisinyiamaa mɔɔ bɛda Gyelusalamɩ twonwa yɩ nu nɩɩ Dwudiyia nzuwalɩyɛ munwala nwʋ. (Lk. 21:​20-24) Ɔzɔ mmɩlɩ nɩ, sɛ nɩ azogyiamaa pɛ kɛɛ bɔtʋ bɛhyɛ twonwa be zʋ a, nɩ mmenii mɔɔ bɔwɔ nzuwalɩyɛ nɩ beɣiandi bɔkɔ twonwa mɔɔ bɔdʋ nwʋmɔ banɩ nu, dɩkɛɛ Gyelusalamɩ zɛyɩ. Mmɩlɩ mɔ Gyisɛsɩ hanlɩ kɛɛ Kilisinyiamaa nɩ beɣiandí bɔhɔ avile zʋ nɩ, nɩ ɩdɩ kɛɛ mɔɔ ntɩyasɩ íni numɔ, meti nɩ bekehyinyia dedi kezile na ama bɛahʋla bɛadiye Gyisɛsɩ yɩ ɔhʋanɩhilelɛ yɩ.

10. Sɛ Kilisinyiamaa nyia dedi kezile a, mɩnla yɛ ɩkɛhã bɛ ma bɛkɛyɛ a? (Hibulumaa 13:17)

10 Nɩ ɩsɛ kɛɛ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ nyia anwʋlazʋ wɔ mmenii mɔɔ Gyisɛsɩ iduwaa bɔ zʋ kehile asafʋ yɩ ɔhʋanɩ nɩ nu. Ɩkɛyɛ kɛɛ bɛzabɛ mɔɔ nɩ bedi nninyeni anyunu nɩ, bɛvalɩ ɔhʋanɩhilelɛ pɔkyɩɩ be bɛmanlɩ asafʋ yɩ nu maa wɔ mmɩlɩ mɔ ɩsɛ kɛɛ beɣiandi nɩɩ ɔhʋanɩ mɔɔ bokoluwa zʋ bɛkɛyɛ zɔ nɩ nwʋ. (Kɩnga Hibulumaa 13:17.) Pɔɔlʋ hanlɩ hileli mmeliyema yɩ kɛɛ “bediyé mʋnlʋmmɔ be mbanimbani nɩ mmɔ mɔɔ beli mʋnlʋmmɔ bɛ anyunu nɩ.” Nɩ Pɔɔlʋ ɩlɛ́kã kehile bɛ kɛɛ bediyé bɛ iluwakɛɛ ɩsɛ kɛɛ bɛyɛ zɔ nɩ ti, mfomi nɩ ɩkãã kɛɛ bediyé bɛ iluwa anwʋlazʋ mɔɔ bɔwɔ wɔ bo nu nɩ ti. Meti nɩ ɩsɛ kɛɛ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ hyɛ anwʋlazʋ mɔɔ bɔwɔ wɔ bɛzabɛ mɔɔ bedi nninyeni anyunu nɩ nu ɛzɩzɩbɛ ansaana anwʋhyɩlɩlɛ kezile nɩ ɩawɔ yɩ tʋ. Sɛ nɩ ɔzɔ Kilisinyiamaa yɩ tiye asafʋ nu mbanimbani wɔ mmɩlɩ mɔ odwohilalɛ bela lɛ́balɩ a, ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ kɛɛ bekediye bɛ wɔ anwʋhyɩlɩlɛ mmɩlɩ nu sʋ̃.

11. Mɩnla ti mɔɔ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ kɛnɩ nnɛ nɩ hyinyia dedi kezile a?

11 Dɩkɛɛ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ, amɩyɛ sʋ̃ yehyinyia dedi. Yɛda mmɩlɩ be nu mɔɔ mmenii bɛále bedi kɛɛ oyuwadɩ yɩ awielɩyɛ ɣike, na bɛsɩlɩ yɛ po kɛɛ yede ɔzɔ odwokɔ yɩ yedi. (2 Pit. 3:​3, 4) Akʋ̃ sʋ̃, ɩwɔ numɔ kɛɛ Bayɩbʋlʋ yɩ ma yɛnwʋ sʋ̃maa yɛfalɩ mɔɔ ikezi wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu dɩyɛ, naasʋ̃ sʋ̃maa sʋ̃ wɔ kɛnɩ mɔɔ yézi. Ɩsɛ kɛɛ yenyia dedi kezile kɛɛ oyuwadɩ yɩ awielɩyɛ kɛɣa wɔ mmɩlɩ mɔ Gyehova ɩhyɛ nɩ nu, na ikehila yɛ sʋ̃.—Hab. 2:3.

12. Mɩnla yɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yekenyia nnwʋanlɩ wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu a?

12 Ɩsɛ kɛɛ yenyia dedi kezile kɛɛ ‘sʋ̃mɩvʋlɔ nɔhʋanlɛvʋlɔ nɩɩ nɣɛlɛbɛvʋlɔ’ nɩ yɛ Gyehova iduwaa yɩ zʋ kehile yɛ ɔhʋanɩ a. (Mt. 24:45) Sɛ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi bɔ yɩ tʋ a, ebiye a yekenyia ɔhʋanɩhilelɛ pɔkyɩɩ be mɔɔ ikele yɛ nnwʋanlɩ dɩkɛɛ mɔɔ ebiye a bɛva bɛmanlɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ mmɩlɩ mɔ Wulomimaa ɣa dualɩ Gyelusalamɩ nwʋ yiyialɩ nɩ. Kakɩ yɩ yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛhyɛ anwʋlazʋ mɔɔ yɛwɔ wɔ ɔhʋanɩhilelɛ mɔɔ bɛzabɛ mɔɔ bedi nninyeni anyunu wɔ Gyehova yɩ ahyɩhyɛdɩ yɩ nu fa ma yɛ nɩ nu ɛzɩzɩbɛ a. Sɛ yɛátiye bo odwokɔ kakɩ yɩ a, ɩkɛyɛ sɩ kɛɛ yekediye bɔ ɔhʋanɩhilelɛ wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu sʋ̃.

13. Mɩnla ti mɔɔ fʋlɔdulɛ mɔɔ ɩwɔ Hibulumaa 13:5 nɩ nwʋ hyinyia a?

13 Mmɩlɩ mɔ nɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ bɛdɩkɛɛ ndwɩyɛlɛ mɔɔ ikehile kɛɛ beɣiandí nɩ, nɩ ɩsɛ kɛɛ bɛtɩdɩ nninyeni zʋ wɔ bɛ ɛbɩlawɔlɛ nu na bɔpʋ kɛɛ bɛkɛyɛ “ozukua nwʋ anyɩnlɩbʋlʋ.” (Kɩnga Hibulumaa 13:5.) Nɩ bo nu be yiyia kɔmɩ nɩɩ ozukuasɛmɩ nu anwʋkyɩlɩ kyɩ̃. (Hib. 10:​32-34) Ɩwɔ numɔ kɛɛ mmɩlɩ be, begyinanlɩ ndwokɔzɩzɩbɛ eyimmɔ munwa iluwa odwokɔba nɩ ti dɩyɛ, naasʋ̃ ɛzɛ mmɩlɩ eyi mɛyɩ, ebiye a bo nu be valɩ bɛ adwɩnɩ ziyeli ozukuabɛlɛ zʋ, iluwakɛɛ nɩ bosunzu kɛɛ ozukua yɛ ɩkɔwɔ bɔ nwʋ banɩ wɔ asianɩ nwʋ na ɩlɛ́ma bekeli ehyinyia sʋ̃. Naasʋ̃ nɩ sɛ bɛsɩkɛɛ Gyelusalamɩ a, ozukua lɔ́kʋla kele bɔ nnwʋanlɩ. (Gye. 5:3) Nɔhʋanlɛ nu nɩ, nɩ ɩkɔhʋla kɛyɛ sɩ kɛma abiyela mɔɔ yɩ anyɩ bʋlʋ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu nninyeni nɩ kɛɛ ikeɣiandi kediã yi pika nɩɩ yɩ anwʋnyia kɛnɩ.

14. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ dedi kezile kɔwʋwa yɛ ma yekezizi abɔkɔba wɔ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu nninyeni nwʋ wɔ nnɛ a?

14 Sɛ yɛwɔ dedi kezile kɛɛ ɩlɛ́kyɛ na oyuwadɩ yɩ awielɩyɛ ɩaɣa a, ɩlɛ́ma yɛ anyɩ kɔwʋlʋ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu nninyeni. Wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu nɩ, ozukua nwʋ léhyinyia. Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ, mmenii “kɔdʋ bɛ dwɛtɛ kogua punwuanu” iluwakɛɛ bɔkɔnwʋ kɛɛ “bɛ dwɛtɛ nɩɩ bo goodu ɩlɔ́kʋla kele bɔ nnwʋanlɩ wɔ Gyehova yɩ ɛya nɩ nu.” (Izi. 7:19) Kɛ ankɩ yɛkɛva yɛ anwʋzɩzɩbɛ munwala yɛkɛbɩbɛ ozukua nɩ, ɩsɛ kɛɛ yesizi abɔkɔ mɔɔ ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɔhʋla kehila yɛ nwʋ nɩɩ ye mmusunwa, na mmɩlɩ kʋ̃ yɩ la sʋ̃ yɛanyia ɔhʋanɩ yɛazʋ̃mɩ Gyehova. Nɣɛlɛbɛ íni numɔ kɛɛ yɛkɛma kakɛ kodua yɛ nwʋ keyiyia anzɛnyɩɩ yɛkɛzɩkɛ mmɩlɩ sʋ̃maa kɛva kɔwɔ yɛ anwʋnyia nwʋ banɩ. Ɩsɛ kɛɛ yekila sʋ̃ kɛɛ yɛ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu nninyeni lɛ́yɛ dɩyɛ mɔɔ nwʋmɔ hyinyia yɛ paa wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu. (Mt. 6:​19, 24) Mmɩlɩ mɔ oyuwadɩ yɩ awielɩyɛ ibikee nɩ, ɩsɛ kɛɛ yesi pɔkɔ kɛɛ yɛkɛva yɛ nwʋ yekediã Gyehova zʋ anzɛnyɩɩ yɛ anwʋnyia zʋ.

ƖWƆ KƐƐ YEKYINA PINDINYII

15. Mɩnla ti mɔɔ nɩ ɩsɛ kɛɛ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ kyina pindinyii a?

15 Nɩ ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ Dwudiyia nɩ kyina pindinyii wɔ Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ nu, iluwakɛɛ nɩ atɩɩtɩɩ be ɩbʋbɔɔ ɩba. (Hib. 10:36) Ɩwɔ numɔ kɛɛ nɩ bo nu be yiyia odwodwudiyialɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ kyɩ̃ dɩyɛ, naasʋ̃ nɩ bo nu sʋ̃maa sʋ̃ léyiyialɩ ebiye. Meti Pɔɔlʋ hakɛlɩ bɛ kɛɛ, ɩsɛ kɛɛ besiyeziye bɔ nwʋ bɛma odwodwudiyialɛ na ama bɛali nɔhʋanlɛ bɛahɔ owulo nu kɛmɔ Gyisɛsɩ yɛlɩ nɩ. (Hib. 12:4) Dwuumaa sʋ̃maa nyianlɩ ɛya na nɩ bɛyɛ basabasa iluwakɛɛ nɩ bo nu sʋ̃maa bɛɣa bɛyɛ Kilisinyiamaa nɩ ti. Alʋbɔ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be ansaana Pɔɔlʋ ɩbahɛlɛ kɛlɛta eyi nɩ, basabasayɛlɛmaa dʋlɩ hyɛlɩ yɩ zʋ wɔ Gyelusalamɩ iluwakɛɛ nɩ ɩkãã odwokɔba nɩ ti. Dwuumaa mɔɔ bɔbʋ 40 “belili amʋnlɩ kɛɛ sɛ bolókunli Pɔɔlʋ a belédi alɩyɛ na bɛanlʋ nzulo.” (Egy. 22:22; 23:​12-14) Ɩávalɩ nwʋmɔ kɛɛ nɩ Kilisinyiamaa nɩ beyiyiaa ɛdanɩlɛ nɩɩ odwodwudiyialɛ nɩ, nɩ ɩsɛ kɛɛ beyiyia numɔ bɔsʋ̃mɩ, bɛkã odwokɔba yɩ, na bɛhyɛ be dedi ɛzɩzɩbɛ.

16. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ kɛlɛta mɔɔ bɛhɛlɛlɩ bɛmanlɩ Hibulumaa nɩ kɔwʋwa yɛ ma yekenyia odwodwudiyialɛ nwʋ adwɩnɩba a? (Hibulumaa 12:7)

16 Mɩnla yɛ nɩ ɩkɔwʋwa Hibulu Kilisinyiamaa nɩ ma bekegyina odwodwudiyialɛ nɩ yi munwa a? Nɩ Pɔɔlʋ zi kɛɛ ɩsɛ kɛɛ benyia bo odwohilalɛ nɩ nwʋ adwɩnɩba. Ihilelihileli numɔ kɛɛ, Nyamɩnlɩ kɔhʋla koluwa odwodwudiyialɛ zʋ kɛdɩdɩ Kilisinyianii be. (Kɩnga Hibulumaa 12:7.) Nɩ ɩkɔhʋla kɔwʋwa Kilisinyianii be ma ikenyia subanɩ mɔɔ ɩsɔ Gyehova anyɩ. Sɛ nɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ bɛfa bɛ adwɩnɩ besiye dɩyɛ baaba mɔɔ ɩzʋ̃ odwodwudiyialɛ nu ɩkɛɣa nɩ zʋ a, ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ ɩkɛma bɛ kɛɛ bekegyina pindinyii.—Hib. 12:11.

17. Mɩnla yɛ nɩ Pɔɔlʋ zi falɩ kezimɔ bekyina odwodwudiyialɛ munwa nɩ nwʋ a?

17 Pɔɔlʋ hyɛlɩ Hibulu Kilisinyiamaa nɩ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bɛvá akɛnɣasi begyina odwodwudiyialɛ munwa. Mɛyɩ yɛ nɩ ɩdɩ abiye mɔɔ ɩfata paa kɛɛ ɩkɛva ɔzɔ fʋlɔdulɛ nɩ kɛma bɛ a, iluwakɛɛ nɩ idwodwu idiyia Kilisinyiamaa nɩ kyɩ̃ na ɩnwʋnlɩ kezimɔ bɛyɛlɩ bɛ atɩɩtɩɩ nɩ. Akʋ̃ sʋ̃, nɩ izi kezimɔ bekyina odwodwudiyialɛ munwa. Iluwakɛɛ ɩɣa ɩyɛlɩ Kilisinyianii mɛda nɩ, iyiyialɩ odwodwudiyialɛ azʋlɔtʋ. (2 Kɔl. 11:​23-25) Nɩ Pɔɔlʋ zi mɔɔ ɩkɔhʋla kɔwʋwa abiye ma ikegyina pindinyii. Ɩhakɛlɩ ɔzɔ Kilisinyiamaa nɩ kɛɛ, sɛ beyiyiaa odwodwudiyialɛ a, ɩsɛ kɛɛ bɛfa bɔ nwʋ betiã Gyehova zʋ na kɛ bɛzabɛ bɛ anwʋzɩzɩbɛ zʋ a. Eyi yɛ ɩmanlɩ Pɔɔlʋ nyianlɩ akɛnɣazɩzɩbɛ hanlɩ kɛɛ: “Sɛ Niibenyia ɩwɔ mʋ ɔfʋã a, mu kunlu ilótu.”—Hib. 13:6.

18. Mɩnla yɛ ɩkɔdʋ ye munwatĩĩ wɔ eɣile be a, na mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ yɩ kakɩ yɩ a?

18 Nnɛ, ye mmeliyema sʋ̃maa beyiyiaa odwodwudiyialɛ. Sa yɛkʋla yɛzʋ̃ yɛ ahʋnlɩnɩ nu yɛbʋwa bɛ iluwa mpayɩ mɔɔ yɛkɔwɔ yɛkɛma bɛ nɩ. Ɩyɛ sʋ̃ a, sa yɛkʋla yɛbʋwa bɛ ma bɛ sa kã nninyeni mɔɔ behyinyia nɩ. (Hib. 10:33) Naasʋ̃ Bayɩbʋlʋ yɩ kã yɩ petee kɛɛ, “abiyela mɔɔ ɩpɛ kɛɛ ɩbɔ ɛbɩla baaba na ɩ nɩɩ Gyisɛsɩ Kɩlayɩsɩ boduwa nɩ, bɛkɛyɛ yɩ atɩɩtɩɩ.” (2 Tim. 3:12) Eyi ti, ɩsɛ kɛɛ ye munwala yesiyeziye yɛ nwʋ yɛma atɩɩtɩɩ mɔɔ yekeyiyia wɔ eɣile be nɩ. Bɛmá yɛhɔ zʋ yɛva yɛ nwʋ munwala yediã Gyehova zʋ, na yenyiá anwʋlazʋ kɛɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yekegyina atɩɩtɩɩ bela mɔɔ yekeyiyia nɩ munwa. Ɩlɛ́kyɛ ɩkɛma yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ nɔhʋanlɛmaa munwala bɔ nwʋ kɔdɔ bɛ.—2 Tɛs. 1:​7, 8.

19. Mɩnla yɛ yɛkɔhʋla kɛyɛ kɛva keziyeziye yɛ nwʋ kɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi a? (Kila mfonyini yɩ sʋ̃.)

19 Pɩlazunlɛ bela íni nwʋmɔ kɛɛ, Pɔɔlʋ yɩ kɛlɛta mɔɔ ɩhɛlɛlɩ ɩhɔ ɩmanlɩ Hibulumaa nɩ wʋwalɩ bɛ ma beziyeziyeli bɔ nwʋ bɛmanlɩ odwodwudiyialɛ mɔɔ nɩ bekeyiyia nɩ. Pɔɔlʋ hyɛlɩ yi mmeliyema yɩ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ bozumá Bayɩbʋlʋ yɩ bʋwɔ na ama bɛadɩ yɩ tʋ bʋwɔ. Ɔzɔ mɔɔ nɩ bɛkɛyɛ nɩ kɔwʋwa bɛ ma bɔkɔnwʋ ehilehilelɛ mɔɔ ɩkɔhʋla kɛzɩkɛ be dedi nɩ na bɛahwɩ̃ bɔ nwʋ wɔ nwʋmɔ. Ɩhyɛlɩ bɛ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ, bɛhyɛ́ be dedi nu ɛzɩzɩbɛ na ama ɩayɛ mɛlɛkɛ kɛɛ bekediye Gyisɛsɩ nɩɩ bɛzabɛ mɔɔ bedi nninyeni anyunu wɔ asafʋ yi nu nɩ bɔ ɔhʋanɩhilelɛ. Ɩwʋwalɩ Kilisinyiamaa nɩ ma benyianlɩ adwɩnɩba wɔ bo odwohilalɛ yɩ nwʋ, ɩmanlɩ begyinanlɩ pindinyii, na bɔnwʋnlɩ bo odwohilalɛ yɩ kɛɛ ɩdɩ ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ bɛ Zɩ mɔɔ ɩwɔ ɔlɔlɛ nɩ ɩlɛ ɩtɩdɩɩ bɛ. Amɩyɛ sʋ̃, bɛmá yɛva fʋlɔdulɛ eyi yɛyɛ egyima. Sɛ yɛyɛ zɔ a, ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɛva nɔhʋanlɛlilɛ yekegyina pindinyii kɔhɔ kɔbʋmɩ awielɩyɛ.—Hib. 3:14.

Tɩɩtɩɩ Kilisinyiamaa be beyiyiaa numɔ wɔ petee nu.

Kilisinyiamaa nɔhʋanlɛmaa mɔɔ begyinanlɩ pindinyii nɩ nyianlɩ nyilalɛ. Bɔzʋ̃ Dwudiyia boduli mɛda nɩ, bɔhɔlɩ zʋlɔ beyiyialɩ bɔwɔlɩ numɔ. Mɩnla yɛ yɛkɔhʋla yekozuma wɔ eyi nu a? (Kila nkyɩkyɛmi 19)

KƐ OKOWUWA EKEZE A?

  • Kɛ ɩkɛyɛ na yɛanyi wɔ sunzuma ɔfʋã nu a?

  • Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ sɛ yɛma ye dedi yɛ sɩ a, ɩkɔwʋwa yɛ a?

  • Mɩnla ti mɔɔ ihyinyia kɛɛ yekyina pindinyii a?

NDWOMI 126 Kɔ Zʋlɔ Wɩɛnɩ Na Kyina Pindinyii

a Wɔ Hibulumaa buuku yi ti mɔɔ ili bɔmʋnlɩ yɩ nu nɩ, Pɔɔlʋ valɩ Hibulu Ɛhɛlɛlɛdwokɔ yɩ nu ndwokɔ asunwa hanlɩ yi odwokɔ yɩ va hileli kɛɛ, ɔhʋanɩ mɔɔ Kilisinyiamaa duwa zʋlɔ sʋ̃mɩ Gyehova nɩ dɩ baaba tɛla Dwuumaa bɛ dɩyɛ nɩ.—Hib. 1:​5-13.

    Ahanta Buuku (2015-2025)
    Numá Yɩ
    Kɔ́ Numɔ
    • Aɣɩnda
    • Kyɛ́
    • Yɛ́ nzɩnzanlɩyɛ mɔɔ ɛpɛ yɩ wɔ ɛkɩhyɩ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mmɛla Mɔɔ Ɩwɔ Nwʋmɔ
    • Nwʋmɔ Nhyɩhyɛlɩyɛ
    • Nwʋmɔ Nninyeni
    • JW.ORG
    • Kɔ́ Numɔ
    Kyɛ́