DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 15
NDWOMI 30 Mɩ Zɩ, Mɩ Nyamɩnlɩ Nɩɩ Mʋ Ɔhɔnwʋ
‘Nyamɩnlɩ Mɔɔ Yekeɣike Yi Nɩ Dɩ Baaba’ Ma Yɛ!
“Mamɩ mɛyɩ, Nyamɩnlɩ mɔɔ mikeɣike yi nɩ dɩ baaba ma mɩ.”—NDW. 73:28.
BƲTAYƖ
Kezimɔ yɛkɔhʋla keɣike Gyehova nɩɩ mfasʋ mɔɔ ɩwɔ zʋlɔ.
1-2. (a) Mɩnla yɛ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ na yɛ nɩɩ abiye ianyia ɔhɔnwʋvalɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ a? (b) Mɩnla yɛ yɛbazunzu nwʋmɔ wɔ dɩyɛzumanlɛ eyi nu a?
ASƲ̃ ɔwɔ ɔhɔnwʋ be mɔɔ ebike yi paa a? Kɛ ɩyɛlɩ mɔɔ ɩɣa ɩyɛlɩ wʋ ɔhɔnwʋ a? Ebiye a nɩ ɛta ɛ nɩɩ yɩ bɔ, ezi ɔhawʋ mɔɔ iyiyia, na ɛɣa nwʋnlɩ mɔɔ yɩ anyɩ deli nwʋmɔ nɩɩ mɔɔ ɩábɛ yɩ. Ɛɣa nwʋnlɩ kɛɛ ɩwɔ subanɩ ngɩnlɩma be mɔɔ ɛpɛ kɛɛ osumazuma. Eyi manlɩ enyianlɩ ɔlɔlɛ kezile manlɩ wʋ ɔhɔnwʋ yɩ.
2 Kɛ ɛ nɩɩ abiye kɛva ɔhɔnwʋ nɩ, ide mmɩlɩ nɩɩ mmɔdɩnɩwɔlɛ. Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ Gyehova mɔɔ yɛ nɩɩ kɛva ɔhɔnwʋ nɩ dɩ a. Wɔ dɩyɛzumanlɛ eyi nu nɩ, yekozunzu kezimɔ yɛkɔhʋla keɣike yɛ Nyamɩnlɩ yɩ nɩɩ mfasʋ mɔɔ ɩwɔ zʋlɔ. Mɔɔ ili bɔmʋnlɩ, bɛmá yehila sianti mɔɔ ɩdɩ baaba kɛɛ yɛkɔhwɩ̃ keɣike yɛ Ɔhɔnwʋ, Gyehova nɩ.
3. Mɩnla ti mɔɔ ɩdɩ baaba kɛɛ yɛkɔdwɩnɩndwɩnɩ mfasʋ mɔɔ ɩwɔ zʋlɔ kɛɛ yɛkɔhwɩ̃ keɣike Gyehova nɩ nwʋ a?
3 Pɩlazunlɛ bela íni nwʋmɔ kɛɛ, Gyehova mɔɔ yekeɣike yi nɩ dɩ baaba. Sɛ yɛdwɩnɩndwɩnɩ kezimɔ ɩdɩ baaba nɩ nwʋ a, ɩkɛhyɛ yɛ ɛzɩzɩbɛ ma yɛkɔhɔ zʋ yekeɣike yi. (Ndw. 63:6-8) Kɛ ndianwʋ nɩ, ye munwala yezi kɛɛ sɛ yedi alɩyɛ baaba, yɛtɩnɣɛdɩnɣɛ yɛ abɔkɔ nu, yenyia mmɩlɩ yede yɛ mʋnlɩ, na yɛnʋ nzulo sʋ̃maa a ɩdɩ baaba ɩma yɛ. Naasʋ̃ mmenii sʋ̃maa bɛáva bɛ adwɩnɩ bɔkɔ nninyeni eyimmɔ zʋ, na bobu bɛ anyɩ bokua bɔ pɔkɔdɩlɛ zʋ. Naasʋ̃ sɛ yɛta yɛdwɩnɩndwɩnɩ mfasʋ mɔɔ ɩwɔ zʋlɔ kɛɛ yekehila yɛ pɔkɔdɩlɛ bʋwɔ a, ɩkɛhã yɛ ma yɛkɔhɔ zʋ kɛyɛ nninyeni mɔɔ ɩkɛma yekenyia pɔkɔdɩlɛ baaba. Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ ebiye a yezi kɛɛ Gyehova mɔɔ yekeɣike yi nɩ dɩ baaba ma yɛ a, naasʋ̃ sɛ yɛdwɩnɩndwɩnɩ mfasʋ mɔɔ ɩwɔ zʋlɔ nɩ nwʋ a, ɩkɛhã yɛ ma yɛkɔhɔ zʋ yekeɣike yi.—Ndw. 119:27-30.
4. Mɩnla yɛ Ndwomi 73:28 yɩ ɛhɛlɛlɛvʋlɔ yɩ hanlɩ a?
4 Kɩnga Ndwomi 73:28. Nɩ Ndwomi 73 yɩ ɛhɛlɛlɛvʋlɔ yɩ dɩ Levinii mɔɔ ɩtʋ ndwomi wɔ Gyehova yɩ asɔlɩ pika yi nu. Ɩkɛyɛ kɛɛ nɩ ɩva alʋbɔ sʋ̃maa ɩzʋ̃mɩ Gyehova wɔ nɔhʋanlɛlilɛ nu. Naasʋ̃ ɩnwʋnlɩ kɛɛ nwʋmɔ hyinyia kɛɛ ɩkakɛ yɩ nwʋ kɛɛ ‘Nyamɩnlɩ mɔɔ ikeɣike yi’ nɩ dɩ baaba ma yɩ, na nɩ ɩpɛ kɛɛ mmenii mvʋlɔ sʋ̃ nwʋ yɩ kɛɛ ɩdɩ baaba kɛɛ bɛkɛva Gyehova ɔhɔnwʋ. Mɩnla mfasʋ yɛ ɩwɔ zʋlɔ kɛ yekeɣike Nyamɩnlɩ a?
‘NYAMƖNLƖ MƆƆ YEKEƔIKE YI’ NƖ MA YƐ ANYƖ DE
5. (a) Mɩnla ti mɔɔ sɛ yebike Gyehova a, ɩma yɛ anyɩ de a? (b) Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ nɣɛlɛbɛ mɔɔ Gyehova fa ma wʋ nɩ bʋwa wʋ na ɩbɔ wʋ nwʋ banɩ a? (Ɛɣɛlɛwulɛ 2:6-16)
5 Mbɔmɩ sʋ̃maa mɔɔ yebikee Gyehova nɩ, nɩ yɛ anyɩnlɩlelɛ sʋ̃ ɩyɛɛ kezi. (Ndw. 65:4) Eyi dɩ nɔhʋanlɛ iluwa sianti azʋlɔtʋ be ti. Kɛ ndianwʋ nɩ, sɛ yɛfa nɣɛlɛbɛ mɔɔ ɩwɔ yi Odwokɔ Bayɩbʋlʋ yi nu yɛyɛ egyima a, yenyia zʋlɔ mfasʋ. Nɣɛlɛbɛ eyi bɔ yɛ nwʋ banɩ wɔ nninyeni mɔɔ ɩkɔhʋla kebila yɛ nɩ nwʋ. (Kɩnga Ɛɣɛlɛwulɛ 2:6-16.) Meti mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ: “Anyɩnlɩlelɛ yɛ lɛ enii mɔɔ ɩnwʋ nɣɛlɛbɛ nɩɩ enii mɔɔ inyia dɩyɛnunwʋnlɛ nɩ.”—Ɛɣɛ. 3:13.
6. Mɩnla yɛ ɩmanlɩ Ndwomidʋlɛvʋlɔ nɩ yɩ anyɩnlɩlelɛ zɩkɛlɩ a?
6 Ɩyɛ a, Gyehova yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ po kʋla di ɛyɛkɛ. Mmɩlɩ mɔ Ndwomi 73 yɩ ɛhɛlɛlɛvʋlɔ yɩ wɔlɩ ɩtʋ kɛɛ ɩdwɩnɩndwɩnɩ nninyeni mɔɔ ɩáhɔ bʋwɔ nwʋ nɩ, ɩmanlɩ yɩ anyɩnlɩlelɛ zɩkɛlɩ kʋlaa. Inyianlɩ adwɩnɩ kɛɛ nninyeni ɩkɔ bʋwɔ ɩma tanɩyɛlɛmaa ɩávalɩ nwʋmɔ kɛɛ bɛáva Gyehova yɩ mmɛla bɛyɛ hwɩɩ nɩ, eyi manlɩ ɩvalɩ ɛya paa. Yɩ anyɩ wɔlɩ ɩtʋ kɛɛ ɩbʋlʋ tanɩyɛlɛmaa eyimmɔ po. Nɩ isunzu kɛɛ mmenii mɔɔ bɛyɛ basabasa na bɛdɩ ahantanɩ nɩ nyia dɩyɛ bela mɔɔ bɛpɛ yɩ, bɔwɔ pɔkɔdɩlɛ baaba na bɔ nwʋ tɔ bɛ. (Ndw. 73:3-7, 12) Eyi lileli ndwomidʋlɛvʋlɔ yɩ nkʋ̃ʋ̃ maa ɩdɩlɩ nɣanlɩ kɛɛ mfasʋ bela íni zʋ kɛɛ ɩkɔzʋ̃mɩ Gyehova. Yɩ ɛɣɛɛlɛ wɔlɩ paa, na ɩhanlɩ po kɛɛ: “Amba, mɩ ahʋnlɩnɩ nu mɔɔ mɩdɩ, nɩ mɩ sa nwʋ mɔɔ mʋwʋwʋ mɩva mihile kɛɛ mʋ nwʋ íni odwokɔ munwala dɩ mbʋanlɩ.”—Ndw. 73:13.
7. Sɛ yɛ ɛɣɛɛlɛ bɔ a, mɩnla yɛ yɛkɔhʋla kɛyɛ a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)
7 Nɩ ndwomidʋlɛvʋlɔ nɩ ɛɣɛɛlɛ wɔ dɩyɛ, naasʋ̃ ɩyɛlɩ debe ndɛndɛ ɩva ɩzɩnzanlɩ kezimɔ ɩtɩ nɣanlɩ nɩ. ‘Ɩhɔlɩ Nyamɩnlɩ yɩ asɔlɩ pika kezile yi nu’ na ɛkɛnɩ yɛ Gyehova dɩnɣɛnlɩ yɩ adwɩnɩ wɔ nninyeni nwʋ a. (Ndw. 73:17-19) Sɛ yɛ ɛɣɛɛlɛ bɔ a, Gyehova mɔɔ ɩdɩ yɛ ɔhɔnwʋ baaba nɩ nwʋ yɩ. Sa yɛkʋla yɛbɔ Gyehova mpayɩ kɛɛ ɩwʋwá yɛ ma yɛnwʋ mɔɔ ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ. Akʋ̃ sʋ̃, fʋlɔdulɛ mɔɔ ɩwɔ yi Odwokɔ yɩ nu nɩɩ ɛzɩzɩbɛhyɛlɛ mɔɔ ye mmeliyema fa ma yɛ nɩ bʋwa yɛ ma yɛkɔ zʋ yɛsʋ̃mɩ yɩ mmɩlɩ po mɔ yedii alɔbɔ nɩ. Sɛ adwɩnɩndwɩnɩ hyɛ yɛ zʋ po a, Gyehova kɛyɩkyɩ yɛ ɛɣɛɛlɛ na ɩahã yɛ ahʋnlɩnɩ iadiã ye kunlu.—Ndw. 94:19.a
Levinii mɔɔ ɩhɛlɛlɩ Ndwomi 73 nɩ gyĩ “Nyamɩnlɩ yɩ asɔlɩ pika kezile” yi nu (Kila nkyɩkyɛmi 7)
‘NYAMƖNLƖ MƆƆ YEKEƔIKE YI NƖ’ KƐMA YEKENYIA ƐBƖLAWƆLƐ BAABA NƖƖ EƔILE BE NWƲ ANYƖNLƖLAZƲ
8. Mɩnla ɔhʋanɩ fʋlɔ zʋ yɛ Nyamɩnlɩ mɔɔ yekeɣike yi nɩ dɩ baaba ma yɛ a?
8 Nyamɩnlɩ mɔɔ yekeɣike yi nɩ dɩ baaba ma yɛ sʋ̃ wɔ ɔhʋanɩ anwɩ̃ zʋ. Mɔɔ ili bɔmʋnlɩ, ɩma yenyia ɛbɩlawɔlɛ baaba. Mɔɔ ɩtɔ zʋlɔ anwɩ̃, ɩma yenyia eɣile be nwʋ anyɩnlɩlazʋ. (Gyɛ. 29:11) Bɛmá yezunzu eyi nwʋ yɛhɔ aɣinzi.
9. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Gyehova mɔɔ yekeɣike yi nɩ ma yenyia ɛbɩlawɔlɛ baaba a?
9 Nyamɩnlɩ mɔɔ yekeɣike yi nɩ ma yenyia ɛbɩlawɔlɛ baaba. Nnɛ, mmenii sʋ̃maa kã kɛɛ Nyamɩnlɩ íni kɛnɩ, bézi sianti mɔɔ enii da azɩlɛ yɩ zʋ na bede bedi kɛɛ eɣile be adasamaa tʋ kɛyɩba wɔ azɩlɛ yɩ zʋ. Naasʋ̃ Nyamɩnlɩ Odwokɔ mɔɔ yezuma nɩ ma yɛnwʋ kɛɛ Nyamɩnlɩ wɔ kɛnɩ na dɩyɛ bela mɔɔ yɛyɛ yɛma yɩ nɩ ɩlɛ́yɛ mbʋanlɩ, iluwakɛɛ “iyila bɛzabɛ mɔɔ bɛpɛ yɩ nɩ bɔ tʋ zʋ.” (Hib. 11:6) Akʋ̃ sʋ̃, Gyehova wɔlɩ yɛ kɛɛ yɛzʋ̃mɩ yɩ, meti sɛ yɛsʋ̃mɩ yɩ a, ɩma yɛ anyɩ de paa.—Dit. 10:12, 13.
10. Mɩnla anʋhʋba yɛ Gyehova va wɔ bɛzabɛ mɔɔ bɛfa bɔ nwʋ betiã yɩ zʋ nɩ a? (Ndwomi 37:29)
10 Mmenii sʋ̃maa béni eɣile be baaba bela nwʋ anyɩnlɩlazʋ, meti bɛ dɩyɛ la yɛ lɛ kɛɛ bɛkɛyɛ egyima, bekegyia, bɔkɔwʋ nnwuakula na bɛaziye ozukua mɔɔ bɛkɛva kehila bɔ nwʋ mmɩlɩ mɔ bɛyɛ mmɩlɩɣa nɩ. Bɛádwɩnɩ Nyamɩnlɩ po nwʋ. Naasʋ̃ amɩyɛ mɛyɩ, yezi kɛɛ Gyehova kila yɩ azʋ̃mɩvʋlɔ mmɩlɩ munwala. (Ndw. 25:3-5; 1 Tim. 6:17) Yede yɛ Nyamɩnlɩ nɩɩ yɛ Ɔhɔnwʋ nɩ yedi na yezi kɛɛ ikeli anʋhʋba bela mɔɔ ɩwɔ yɛ nɩ zʋ. Yɛwɔ nninyeni baaba sʋ̃maa mɔɔ yekilaa yɩ ɔhʋanɩ eɣile be. Numɔ ɔkʋ̃ yɛ lɛ Gyehova mɔɔ yekenyia ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ yɛkɔzʋ̃mɩ yɩ daabaa nɩ.—Kɩnga Ndwomi 37:29.
11. Sɛ yɛ nɩɩ Nyamɩnlɩ fa ɔhɔnwʋ a, mɩnla yɛ ɩzʋ̃ numɔ ɩba a, na kɛ ɩkɛyɛ na yɛama yɩ anyɩ iale a?
11 Nyamɩnlɩ mɔɔ yekeɣike yi nɩ dɩ baaba ma yɛ wɔ ahʋanɩ sʋ̃maa nu. Kɛ ndianwʋ nɩ, Gyehova wɔ anʋhʋba kɛɛ ɩkɛva bɛzabɛ mɔɔ bonlu bɔ nwʋ wɔ bɛ tanɩ nwʋ na bebike yi nɩ tanɩ ɩkɛhyɛ bɛ. (Ayɩ. 1:18) Eyi ti nwʋmɔ iáhyinyia kɛɛ yɛkɛma yɛ adwɩnɩ kowu yɛ fɔ sʋ̃maa wɔ tanɩ mɔɔ yɛyɛ yedua numɔ nɩ nwʋ. (Ndw. 32:1-5) Akʋ̃ sʋ̃, yɛma Gyehova anyɩ de mmɩlɩ mɔ yɛyɛɛ yɩ apɛdɩ nɩ. (Ɛɣɛ. 23:15) Amba, nyilalɛ sʋ̃maa wɔ Nyamɩnlɩ mɔɔ yɛ nɩɩ yɩ kenyia ɔhɔnwʋvalɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ nɩ nu paa. Bɛmá yehila ahʋanɩ mɔɔ yekoluwa zʋ yekeɣike Nyamɩnlɩ nɩ.
KEZIMƆ YƐKƆHƆ ZƲ ‘YEKEƔIKE NYAMƖNLƖ’
12. Mɩnla nninyeni yɛ ɛyɛ mɔɔ ɩma eɣike Nyamɩnlɩ a?
12 Ansaana yɛbanluma kɛɛ Gyehova Dasɩvʋlɔmaa bo nu kʋ̃ nɩ, yɛyɛlɩ nninyeni sʋ̃maa mɔɔ ɩma yɛɣa yɛyɛlɩ Gyehova yɩ ɔhɔnwʋ. Yezumanlɩ Gyehova nɩɩ Gyisɛsɩ bɔ nwʋ nɔhʋanlɛ odwokɔ sʋ̃maa, yenlunli yɛ nwʋ wɔ yɛ tanɩ nwʋ, yenyianlɩ Nyamɩnlɩ nu dedi kezile na yɛwɔlɩ mmɔdɩnɩ kɛɛ yɛkɔwɔ yɛ ɛbɩla ma ɩ nɩɩ Nyamɩnlɩ yɩ apɛdɩ keyiyia. Naasʋ̃ sɛ yɛkɔhɔ zʋ yekeɣike Nyamɩnlɩ a, ɩsɛ kɛɛ yɛkɔ zʋ yɛyɛ nninyeni eyimmɔ.—Kol. 2:6.
13. Mɩnla nninyeni asã yɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɔhɔ zʋ yekeɣike Gyehova a?
13 Mɩnla yɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɔhɔ zʋ yekeɣike Gyehova a? (1) Ɩsɛ kɛɛ yɛkɔ zʋ yɛkɩnga na yesuma Bayɩbʋlʋ yɩ. Sɛ yɛkɩngaa Bayɩbʋlʋ yɩ a, íni kɛɛ yɛkɩnga kɛɛ yɛlɛ yɛpɩbɛ Nyamɩnlɩ nwʋ nnimidi la. Mfomi ɩsɛ kɛɛ yɛbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ yɛkɔnwʋ mɔɔ Nyamɩnlɩ pɛ kɛɛ yɛyɛ na yɛfa egyinanlɛ-zʋ odwokɔ mɔɔ ɩwɔ yɩ Odwokɔ yi nu nɩ yɛbɔ yɛ ɛbɩla. (Ɛfɩ. 5:15-17) (2) Ɩsɛ kɛɛ yɛdwɩnɩndwɩnɩ nninyeni mɔɔ ɩyɛ ɩva ɩla ɔlɔlɛ ali ihile yɛ nɩ nwʋ na yɛahyɛ yɛ dedi ɛzɩzɩbɛ. (3) Ɩsɛ kɛɛ yɛkɔ zʋ yekyi nninyeni mɔɔ Gyehova ɩábɛ yɩ nɩ na íni kɛɛ yɛfa mmenii mɔɔ bɛyɛ ɔzɔ nninyeni nɩ ɔhɔnwʋ.—Ndw. 1:1; 101:3.
14. Mɩnla yɛ yɛkɔhʋla kɛyɛ yɩ eɣile bela kɛva kɔzɔ Gyehova anyɩ a? (1 Kɔlɛntɩmaa 10:31) (Kila mfonyini yi sʋ̃.)
14 Kɩnga 1 Kɔlɛntɩmaa 10:31. Ihyinyia kɛɛ yɛkɔ zʋ yɛyɛ Gyehova yɩ apɛdɩ. Eyi kile kɛɛ yɛkɛyɛ sʋ̃maa kɛdɛla kɛɛ yɛkɔhɔ dasɩlɛlilɛ nɩɩ dɩyɛzumanlɛ la. Ɩsɛ kɛɛ mɔɔ yɛyɛ yɩ eɣile bela nɩ sɔ Gyehova anyɩ. Kɛ ndianwʋ nɩ, sɛ yedi nɔhʋanlɛ wɔ dɩyɛ bela nu na yɛ nɩɩ mvʋlɔ kyɛ mɔɔ yɛwɔ nɩ a, yɛma Gyehova anyɩ de. (2 Kɔl. 8:21; 9:7) Akʋ̃ sʋ̃, ɩpɛ kɛɛ yekile anyɩnlɩzɔlɛ kezile yɛma nnwʋanlɩ mɔɔ ɩva ɩhyɛ yɛ nɩ. Meti ɩsɛ kɛɛ yekila mɔɔ yedi nɩɩ mɔɔ yɛnʋ̃ nɩ bʋwɔ, na yɛyɛ nninyeni mvʋlɔ mɔɔ ɩbʋwa ma yenyia pɔkɔdɩlɛ baaba. Sɛ Gyehova nwʋ kɛɛ yɛbɔɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ yɛkɛyɛ mɔɔ ɩsɔ yɩ anyɩ wɔ nninyeni ngyɩkɩ̃ɩ̃ ngyɩkɩ̃ɩ̃ po nu a, ɩma ɔlɔlɛ mɔɔ ɩwɔ ɩma yɛ nɩ yɛ kezi.—Lk. 16:10.
Sɛ yekila yɛ kaalʋ hanlɛ bʋwɔ, yɛtɩnɣɛdɩnɣɛ yɛ abɔkɔ nu na yekila yɛ alɩyɛlilɛ bʋwɔ, na yɛ nɩɩ mmenii mvʋlɔ kyɛ mɔɔ yɛwɔ nɩ a, sa yɛkʋla yɛsɔ Gyehova anyɩ (Kila nkyɩkyɛmi 14)
15. Kɛ Gyehova pɛ kɛɛ yɛ nɩɩ mmenii mvʋlɔ di se a?
15 Gyehova da kunlumiba ali kile abiyela, kɛ bɔsʋ̃mɩ yɩ anzɛnyɩɩ bɛázʋ̃mɩ yɩ nɩ. (Mt. 5:45) Ɩpɛ kɛɛ amɩyɛ sʋ̃ yɛda kunlumiba ali yekile mmenii mvʋlɔ. Kɛ ndianwʋ nɩ, Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ “máma bɛkã abiye nwʋ ndwokɔ tanɩ, anzɛnyɩɩ bedi mbevile. Mfomi bɛvá ɔhɔnwʋyɛlɛ bɔwʋwa, na beli abiyela nni.” (Tay. 3:2) Eyi ti, sɛ abiyemmɔ bɛále Nyamɩnlɩ bedi po a, yɛáma bɛtɩ nɣanlɩ kɛɛ yɛdɩ baaba yɛtɛla bɛ. (2 Tim. 2:23-25) Sɛ yɛda kunlumiba ali yekile mmenii munwala a, ɩma yebike Gyehova.
SƐ YEDI MFƲMƖ PO A, YƐKƆHƲLA ‘YEKEƔIKE NYAMƖNLƖ’
16. Enii mɔɔ ɩhɛlɛlɩ Ndwomi 73 nɩ, nɩ ɩva mmɩlɩ sʋ̃maa ɩzʋ̃mɩ Gyehova, naasʋ̃ aɣinzi yi kɛ ɩdɩlɩ nɣanlɩ izeli a?
16 Ɩyɛ a, yɛkɔhʋla yɛkɛdɩ nɣanlɩ kɛɛ Gyehova iáɣike yɛ dɔkʋ̃ iluwa mfʋmɩ mɔɔ mmɩlɩ be yelili nɩ ti. Kɛmɔ yeli bɔmʋnlɩ yezunzu nwʋmɔ nɩ, odwokɔ be mɔɔ ɩdɩ zɔ nɩ dʋlɩ enii mɔɔ ɩhɛlɛlɩ Ndwomi 73 nɩ. Ɩhanlɩ kɛɛ: “Mamɩ mɛyɩ, ɩka ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ ma ankɩ mɩmankɛ; Ɩka ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be ma ankɩ mitele.” (Ndw. 73:2) Yɩzayɩ ileli idianlɩ numɔ kɛɛ ilili “alɔbɔ” na nɩ “ɩádɩ nninyeni tʋ” kɛɛ “ɛnlamɩ mɔɔ íni adwɩnɩ” wɔ Gyehova anyɩ zʋ. (Ndw. 73:21, 22) Asʋ̃ inyianlɩ adwɩnɩ kɛɛ iluwa mfʋmɩ nɩ ti, Gyehova ɩálɔ yɩ dɔkʋ̃ na ɩlɛ́fa kɛhyɛ yɩ kyɩ̃ a?
17. (a) Mɩnla yɛ Ndwomidʋlɛvʋlɔ nɩ yɛlɩ mmɩlɩ po mɔ nɩ yɩ padi golɔ kʋlaa nɩ a? (b) Mɩnla yɛ yɛkɔhʋla kozuma wɔ yi odwokɔ yɩ nu a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)
17 Ebiye a, ndwomidʋlɛvʋlɔ nɩ dɩlɩ nɣanlɩ kɛɛ Gyehova bʋ yɩ wɔ mmɩlɩ sikalɛ be nu la. Ɩkɛyɛ kɛɛ mmɩlɩ po mɔ nɩ yɩ padi golɔ nɩ, ɩnwʋnlɩ kɛɛ ihyinyia kɛɛ ibike Nyamɩnlɩ. Ɩhɛlɛlɩ kɛɛ: “Naasʋ̃ kakɩ mɛyɩ, mʋkɔwʋwa wʋ [Gyehova] pɛ daabaa; ɛlɛ mɩ sa nyini nu. Ɛfa wʋ fʋlɔdulɛ ekile ɔhʋanɩ mɩ, na aɣinzi yi ɛkɛhyɛ mɩ animinyiamɩ.” (Ndw. 73:23, 24) Amɩyɛ sʋ̃, sɛ yɛ padi kolɔ anzɛnyɩɩ yɛtɩ nɣanlɩ kɛɛ ye dedi yɛ mɛlɛkɛ a, ɩsɛ kɛɛ yesiã Gyehova kɛɛ ɩhyɛ yɛ ɛzɩzɩbɛ. (Ndw. 73:26; 94:18) Sɛ yɛyɛ tanɩ kezile po a, sa yɛkʋla yenyia anwʋlazʋ kɛɛ Gyehova wɔ ‘ɛpɛ kɛɛ ɩkɛva tanɩ kɛhyɛ.’ (Ndw. 86:5) Ɩsɛ kɛɛ yebike Nyamɩnlɩ titili wɔ mmɩlɩ mɔ yɛ padi golɔ nɩ.—Ndw. 103:13, 14.
Sɛ yɛtɩ nɣanlɩ kɛɛ yɛyɛ mɛlɛkɛ wɔ sunzuma ɔfʋã nu a, ɩsɛ kɛɛ yɛyɛ sʋ̃maa wɔ Gyehova yɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ nu yɛfa yebike yi (Kila nkyɩkyɛmi 17)
‘NYAMƖNLƖ MƆƆ YEKEƔIKE’ YI DAABAA
18. Mɩnla ti mɔɔ yɛkɔhʋla kɔhɔ zʋ keɣike Nyamɩnlɩ daabaa a?
18 Sa yɛkʋla yɛkɔ zʋ yebike Nyamɩnlɩ daabaa. Yelósuma yɩ nwʋ dɩyɛ kowie kyɩ̃. Bayɩbʋlʋ kã kɛɛ Gyehova yɩ ahʋanɩ, yɩ nɣɛlɛbɛ nɩɩ yi nnimidi dɩ “nɣezile ma ɩbʋlʋ ɔzʋlɔ.”—Wul. 11:33.
19. Mɩnla anwʋlazʋ yɛ Ndwomi buuku yi ma yenyia a?
19 Ndwomi 79:13 kã kɛɛ: “Amɩyɛ wʋ mmenii nɩɩ wu mmuwuanɩ mɔɔ ekila yɛ zʋ nɩ, yɛkɛva nnasɩ yɛkɛma wʋ daabaa, na yɛkɛyɩ wʋ ayɛlɛ wɔ awʋbɔ sandɩnlɩ munwatĩĩ nu.” Wʋzawʋ sʋ̃ sa ɔkʋla enyia anwʋlazʋ kɛɛ sɛ ɔkɔ zʋ ebike Nyamɩnlɩ a, ikeyila wʋ eɣile bela. Na sa ɔkʋla fa anwʋlazʋ kã kɛɛ: “Nyamɩnlɩ dɩ bʋdanlɩ ma mɩ ahʋnlɩnɩ na ɩdɩ mɩ kyɛfʋã daabaa.”—Ndw. 73:26.
NDWOMI 32 Kyina Gyehova Yɩ Ɔfʋã!
a Bɛzabɛ mɔɔ adwɩnɩndwɩnɩ hyɛ bɔ zʋ anzɛnyɩɩ beli alɔbɔ bɛhyɛ nɩ, ihyinyia kɛɛ bɔkɔ bɔnwʋ dɔkɩtamaa. Sɛ ɛpɛɛ eyi nwʋ ndwokɔ sʋ̃maa a, kila Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ, No. 1 2023.