Aˬ yawꞈ nyaꞈ shaˬ zahˬ˗ahˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ ciˬ daˬ

Nawˇmi shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ saˇ˗i tiˬ jeˬ ya puˬ˗euˬ meh. Iˇsaˬleˬlaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ mehꞈ˗eu shuꞈ˗eu jeˬ keuˆ le ngeh, aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ Behˬlehˬhehˬ meuˬ˗ahˇ neh Mawˇbaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗euˬ meh. Tiˬ nah aˬ yawꞈ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ shiˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ ha smˬ ma zaˬ tehꞈ˗ehˇ aˬ cawˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ ya jawˇ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li nyiˬ li luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ tahˬ˗eu Mawˇbaˆ tsawˇ haˬ nehˬ˗ehˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ gaˇ neh 10 kʼoꞈ naˇ doeˇ dui dui˗eu shaˬ zahˬ paˇ ya puˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li nyiˬ li luꞈ shiˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nyaꞈ zaˬ jiˇ maˬ jawˇ le˗aˬ siˬ. Nawˇmi kʼaˬ dzeˇ zaˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ li nyiˬ li jiˇ bi shiˇ˗euˬ uˬ taꞈ, oeˬ paˬ oeˬ ma jiˇ maˬ paˇ ya ciˬ meh.

Nawˇmi tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ dzeˇ miˬ˗aˇ lehˇ noeˬ˗awˇ Behˬlehˬhehˬ meuˬ˗ahˇ gʼoꞈ˗iˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ meh. Behˬlehˬhehˬ meuˬ˗ahˇ iˇ˗eu gʼaˇ duˬ tiˬ jaw ehˇ gʼaˬ ni ya cah˗eu meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ tsu pyeuꞈ˗eu Luˇta hawˇ˗eu Awˇpaˬ jiˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ gʼoꞈ caw le˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Nawˇmi aˬ yawꞈ nyaꞈ smˇ miˇ iˇ paˇ˗awˇ zaˬ jawˇ le nya˗eu aˇ shehˆ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, yawˬ ha˗euˬ jawˇ kʼahˬ hawˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ byehˇ dzeh˗awˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ maˬ bi oe caw mawꞈ˗a. Teu miˇ neh Nawˇmi yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ ni, aˬ yawꞈ nyaꞈ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ aˬ ma jawˇ gaˇ gʼoꞈ˗iˇ˗awˬ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu laꞈ kʼoeˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ gʼoꞈ iˇ ma lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ meh. Teu ngeh Awˇpaˬ hawˇ˗eu Luˇta ngoeˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Awˇpaˬ gʼoꞈ˗iˇ˗euˬ meh. Luˇta naˇ maˬ gʼoꞈ˗iˇ˗aˬ.

Luˇta Nawˇmi˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. ‘Ngaˬ˗ahˇ taˬ bi gʼoꞈ˗iˇ laꞈ. Nawˇ kʼaˇ iˇ gaˇ ngaˇ iˇ˗awˇ, nawˇ kʼaˇ jawˇ gaˇ ngaˇ jawˇ ma. Nawˬ˗euˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca˗aˬ, ngaˬ˗euˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca pyeuꞈ˗awˇ, nawˬ˗euˬ Miˬyehˇ kʼawꞈ, ngaˬ˗euˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ luꞈ˗uˇ. Nawˇ kʼaˇ shiˇ gaˇ ngaˇ shiˇ˗awˇ, kʼoeˇ gaˇ aˬ cawˬ ngaˬ˗ahˇ baꞈ pahˬ luꞈ˗uˇ.’ Saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu zaˬ miˬ zaˬ heu gʼaˬ Nawˇmi˗euˬ Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ meh.

Luˇta yawˬ ha˗euˬ yuiꞈ nyiˇ hawˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ uˬ taꞈ Mawˇbaˆ˗euˬ miˬ yehˇ˗ahˇ byehˇ dzeh˗awˇ Nawˇmi nehˬ˗ehˇ Iˇsaˬleˬlaˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ iˇ˗euˬ meh. Behˬlehˬhehˬ meuˬ˗ahˇ iˇ keuˆ ngeh zaˬ miˬ zaˬ tiˬ deuˬ Nawˇmi yaw beh loꞈ˗ehˇ maˬ paˇ duˇ˗euˬ gaˇ haw haw˗ehˇ zahˬ leˇ˗euˬ meh. Teu ngeh Nawˇmi Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ shaˬ zahˬ bi keuˆ le˗awˇ, tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ bi dzeˇ laˇ ni yawꞈ ngehꞈ˗ehˇ bi gʼoꞈ laˇ nyaˬ lehˇ ehˇ˗eu meh. Yawˬ jeˬ na luꞈ byehˇ dzeh jiˇ˗awˇ Nawˇmi nehˬ˗ehˇ oe caw˗euˬ Luˇta dawˬ teu˗ahˇ ya gaˬ ngeh nui ma˗ahˇ deuˬ leˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Luˇta toˆ˗ehˇ gʼeh˗euˬ lehˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ ehˇ taˬ˗aˬ. Aˬ yawꞈ cehˇ nmˇ gʼoˆ gʼoˆ˗ehˇ yawˬ ha hawˇ˗eu Nawˇmi˗ahˇ mˇ cu˗euˬ meh.

Smˇ muiˬ muiˬ dui dui˗awˇ deh ma˗euˬ yaw sahˇ pyeuꞈ˗eu Laˬhaˇ˗euˬ aˬ li Bawˇza, deh ma˗ahˇ leh jeh˗awˇ cehˇ nmˇ gʼoˆ luꞈ˗eu Luˇta˗ahˇ haw mawˇ˗euˬ meh. Bawˇza naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ aˬ cawˬ˗ahˇ Luˇta˗euˬ gaˇ kawˆ naˇ haˬ ngeh, Luˇta naˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ shaˇ noeˬ ni Nawˇmi˗ahˇ mˇ cu luꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Luˇta Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ˗awˇ gʼoe gaˇ ja ceuˬ nehˬ˗euˬ meh. Bawˇza aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ aˬ li nui deuˬ neh maˬ bi laˆ bahˬ ni jiˇ haw piˇ nehˬ˗euˬ meh.

Teu ngeh miˇ Luˇta Nawˇmi˗ahˇ Bawˇza aˬ yawꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ aˇ naˆ ni gaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ ngeh, Nawˇmi laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Bawˇza Luˇta˗ahˇ sheuˬ˗eu maˬ siˬ lehˇ aˬ yawꞈ noeˬ˗eu paˬ. Bawˇza naˇ aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ aˬ nyiˇ pyeuꞈ meh. Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ laꞈ kʼoeˇ Luˇta loꞈ˗ehˇ miˬ coeˬ miˬ ma pyeuꞈ˗iˇ˗euˬ deuˬ, yawˬ ha kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ kʼaˇ peh˗eu gʼaˬ˗ahˇ dahˬ dzaˬ˗iˇ nya meh lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. Bawˇza hawˇ˗eu Luˇta aˬ li jawˇ le naˇ jiˇ Aˬliˇmaˬlehˇ˗euˬ aˬ li lehˇ ya sawˇ meh. Toˆ˗ehˇ naˇ Aˬliˇmaˬlehˇ hawˇ˗eu Nawˇmi˗euˬ aˇ jeuˬ aˇ ca jaˆ yaꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ jeˬ biˇ jiˇ aˬ cawˬ˗euˬ laꞈ˗ahˇ maˬ paˇ ahˇ leˇ meh. (Dawˬmehˬmehˬ˗eu 25:5, 6) Teu miˇ neh Nawˇmi Luˇta˗ahˇ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.

Nawˇmi neh ehˇ˗euˬ jeˬ teu Luˇta˗ahˇ tiˬ jeˬ lehˇ bi gʼeh leˇ˗awˇ bi tsawˬ guˆ˗iˇ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Luˇta Nawˇmi ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ uˬ ciꞈ paw cehˇ baw duˬ˗ahˇ iˇ˗euˬ meh. Aˬ myah myah naˇ aˬ li deuˬ cehˇ yehˬ yamˬ˗ahˇ cehˇ bymˇ dawˬ peh yaꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ ciˬ cuˇ ni le˗awˇ Bawˇza˗euˬ aˇ bui bui dahˬ sheu diˇ˗awˇ aˬ kuiˇ dawˬ peh yuꞈ˗euˬ meh. Bawˇza noeˬ laˇ ngeh Luˇta taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ haw piˇ nehˬ laꞈ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Teu ngeh Bawˇza Luˇta aˇ naˆ ni shaˬ zahˬ naꞈ luꞈ˗eu lehˇ haw mawˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ Luˇta kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ˗ahˇ ziꞈ dah ni gaˬ gaˇ ja ceuˬ nehˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ kʼaˇ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ ma lehˇ ehˇ nehˬ˗awˇ, mˇ nya maˬ mˇ nya˗eu jeˬ hu haw ma lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.

Yawˬ nah yawˬ Bawˇza Behˬlehˬhehˬ meuˬ˗euˬ aˬ yuiꞈ aˬ tsu deuˬ jawˇ gaˇ iˇ˗awˇ mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ mˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Luˇta˗ahˇ sheuˬ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ aˬ li tiˬ li jawˇ le˗awˇ Awˇbehˆ lehˇ myahˇ nehˬ˗euˬ meh. Nawˇmi aˬ yawꞈ˗euˬ oeˬ paˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu meh. Sahˬ paˬ Daˬbiˇ˗aˬ Awˇbehˆ˗euˬ oeˬ paˬ meh. Teu gaˇ neh tiˬ heˇ kʼoꞈ dzehˬ˗iˇ ngeh aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ aˇ jeuˬ˗ahˇ neh Meˬsiˇya dehꞈ le˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 1:5, 6, 16) Kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu Nawˇmi hawˇ˗eu Luˇta˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ dui dui ngaˬ˗aˇ.

Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ gui:

• Luˇta 1:1–4:22

Ja sawˇ˗eu gʼaˇ duˬ:

Nawˇmi hawˇ˗eu Luˇta kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu lehˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?

1. 2. Luˇta Bawˇza jawˇ gaˇ yuꞈ taꞈ jawˇ taꞈ˗eu gʼaˇ duˬ iˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ nga? (ia˗SI 53-54 ¶17-18)

   Dawˬ kʼoꞈ

2. 3. Bawˇza neh Luˇta˗ahˇ ngehˬ˗euˬ jeˬ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ nga? (Luˇta 2:8; w16.11-SI 3)

   Dawˬ kʼoꞈ

3. 4. Bawˇza Luˇta˗ahˇ sheuˬ˗euˬ heu naˇ, yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ˗eu lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga? Luˇta˗ahˇ maˬ sheuˬ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ kʼoeˇ gʼaˬ aˬ jeˬ miˇ neh yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗euˬ lehˇ ehˇ nya nga? (w23.03 14) (Aˇ baˇ 2)

   Dawˬ kʼoꞈ

   

Aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗iˇ nya nga lehˇ shaˇ noeˬ

• Mˇ dzaˬ kʼawꞈ dawˇ˗eu shaˬ laˇ ngeh gaˇ mˇ˗eu leh jeh˗awˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu siˬ nya˗eu Luˇta˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya nga? (Aˇ baˇ 3)

  Dawˬ kʼoꞈ

  

• Nawˇmi nui ma tsawˬ paˆ tsawˬ shaˆ ngeh Luˇta caw ba nehˬ˗euˬ meh. Aˬ cawˬ caw ba nehˬ laꞈ gaˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ ha geuꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Nawˇmi˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya nga? Aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Luˇta˗ahˇ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

• Nawˇmi hawˇ˗eu Luˇta˗euˬ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga siˬ?

  Dawˬ kʼoꞈ

Naꞈ suiˇ ni shaˇ noeˬ

• Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ngaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

• Gaˇ kawˆ heu miˇ shuiꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

• Nawˇmi hawˇ˗eu Luˇta gʼoꞈ dehꞈ laˇ ngeh ngaˇ aˬ jeˬ naˇ haˬ paˬ nga?

  Dawˬ kʼoꞈ

Haw lahˬ

Luˇta sahˬ boꞈ˗ahˇ neh ziꞈ dah ni gʼeh˗eu nui gaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ya siˬ nga? Aˬ dui teu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ iˇ nya nga?

“Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni gaˬ daˆ leꞈ” (w21.11 8-13)

Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ aˇ baˇ boꞈ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ gaˇ kawˆ heu˗euˬ aˇ baˇ mawˇ laˇ ni caw ba nehˬ.

“Luˇta saˇ jaˇ ziꞈ˗eu cawˬ pyeuꞈ” (ijwis˗SI gaˇ kawˆ 12)