Gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ

1-2. (a) Yeˬhawˇbaˬ Zaˬmaˇ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ bi oe˗euˬ nga? (b) Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu nga? (Heˬbyehˇ 5:7-9)

Dzeuˇ laꞈ˗euˬ nyiˬ heˇ kʼoꞈ heu kaˬ˗ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ gaˬ dui dui˗eu Zaˬmaˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ bi oe˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Teu naˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ iˬ baˇ hawˇ˗eu shiˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh bi buˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu Saˬdaˬ neh bi pyeuꞈ doˆ laˇ˗euˬ shaˬ zahˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ byoˆ˗eu gʼaˇ duˬ meh. (Yoˇhaˬ 3:16; 1 Yoˇhaˬ 3:8) Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tsawˇ haˬ zaˬ lehˇ dehꞈ le˗euˬ heu jiˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ nya ni caw ba nehˬ meh lehˇ Yeˬhawˇbaˬ siˬ nya meh. Yeˬsuˇ A.D. 29-ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ ngeh Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.a

² Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ dehꞈ ngeh ya puˬ˗euˬ gaˇ kawˆ heu naˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Piˇma aˬ joˆ˗ehˇ bi pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga lehˇ ja sawˇ ma. Yeˬsuˇ naˇ “byah laˇ gʼaˬ jiˇ” taˬ˗euˬ Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ gʼoˆ shaw taˬ˗eu heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ iˬ baˇ hawˇ˗eu gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ baˬ da neh nui ma nyiˇ luꞈ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu guˆ guˆ tsi tsi˗ehˇ maˬ gʼeh ni caw ba nehˬ meh.—Heˬbyehˇ 5:7-9-ahˇ gui.

Gaˬ˗eu Zaˬmaˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ oe

3-4. Yeˬsuˇ˗euˬ mˬ taˆ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ dehꞈ ziˇ aˇ naˆ ni beu gaˇ˗eu nga?

³ Aˬ dui gʼawˬ mya gʼaˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ haw˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, yawˬ ha neh jawˇ daˬ jawˇ gaˬ taˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ ya gʼawˬ iˇ˗eu, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu gʼoeˇ˗eu cawˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ ya jawˇ gʼawˬ iˇ˗eu, heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ haw˗euˬ meh. Heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ heu˗ahˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ ya puˬ haw˗euˬ tiˬ gʼaˬ˗i maˬ jawˇ˗a. Yeˬsuˇ mˬ taˆ jawˇ ngeh, mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ za˗euˬ meh. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ “aˇ maˇ laꞈ” paw gaˇ mˇ mˇ˗ehˇ ya jawˇ˗eu miˇ neh aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. (Ja ceuˬ 16:11; Dawˬdaˬ 8:30) Ehˇ kʼawꞈ Piˇliˇpiˆ 2:7-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ “dawˬ tawˆ luꞈ byehˇ dzeh yaꞈ jiˇ”˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ mˬ taˆ˗euˬ huiˬ dui dui˗eu aˇ yaˬ˗ahˇ byehˇ dzeh yaꞈ˗awˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ le˗euˬ meh.

⁴ Yeˬsuˇ dehꞈ le ngeh hawˇ˗eu Yeˬsuˇ yaw nyiˇ ngeh˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Yeˬsuˇ iˇ shaˬ shaˬ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ dehꞈ le˗euˬ meh. Yeˬsuˇ dehꞈ le ngeh aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da aˬ ma neh lawˇ leˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ngeh aˬ yawꞈ pehˬ iˇ shaˬ zawˇ˗ehˇ shaˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Uˬduˬtahˬ˗eu 12:8; Luˇkaꞈ 2:24) Yeˬsuˇ dehꞈ le˗euˬ gaˇ kawˆ doeˇ dui dui˗eu sahˬ paˬ Heˬloˆ ya siˬ ngeh, Yeˬsuˇ˗ahˇ sehꞈ˗eu leh jeh˗eu meh. Teu miˇ neh Heˬloˆ˗euˬ laꞈ˗ahˇ neh ya dzeuˇ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬsuˇ pehˬ, pehˬ zaˬ ma zaˬ Iˇjiˇtuˆ miˇ kʼahˬ˗ahˇ cehˆ gʼeh˗awˇ, tiˬ kʼehˬ tiˬ yamˬ shaˬ shaˬ zahˬ zahˬ˗ehˇ jawˇ iˇ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 2:13, 15) Haw sheˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ mˬ taˆ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ dehꞈ ziˇ aˇ naˆ ni beu gaˇ˗eu nga?

5. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jeˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ nga? Aˬ yawꞈ neh ya puˬ ya mawˇ˗euˬ jeˬ Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ geuꞈ˗eu dah laˇ taˬ ni aˬ joˆ˗ehˇ lehˬ hmˬ nehˬ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

⁵ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya mawˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ cu˗euˬ aˬ da Yoˇsehˆ jiˇ bi shiˇ haw˗awˇ, dzaˇ˗i aˬ yawꞈ gaˬ˗eu nui deuˬ jiˇ bi shiˇ haw˗euˬ meh. Teu miˇ neh noeˬ shaˬ˗eu jeˬ heu naˇ, aˇ naˆ keuˆ ni deuˬ laˇ˗eu lehˇ aˬ yawꞈ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya meh. Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ ngeh, coiˬ doi naˇ˗eu, myaˆ behꞈ behꞈ˗eu, kuiˇ shiˇ laꞈ shiˇ shiˇ˗eu, zaˬ bi shiˇ˗euˬ heu deuˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ zawˇ˗ehˇ gaˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 9:2, 6; 15:30; 20:34; Maˬkuˆ 1:40, 41; Luˇkaꞈ 7:13) Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ haw mawˇ nya˗euˬ nmˇ ngeuˇ kʼawꞈ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tsawˇ haˬ zaˬ lehˇ dehꞈ le ngeh aˬ yawꞈ˗ahˇ paˇ mawˇ shawˇ nya dzehˬ leˇ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 53:4) Aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh nui ma nyiˇ nui ma cawˆ˗awˇ, nui ma pehˇ˗eu nga, nui ma shaˬ zahˬ mˇ˗eu nga lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ gʼoˆ shaw laˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ aˬ cawˬ deuˬ loꞈ˗ehˇ gʼaˬ doeˇ doeˇ˗eu, nui ma cawˆ˗eu, nui ma shaˬ zahˬ mˇ˗eu, heu deuˬ˗ahˇ ya puˬ haw˗euˬ meh.

Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗awˇ noeˬ keuˆ nehˬ

6. Iˇsaˬyaˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ˗eu nga? (Iˇsaˬyaˇ 42:3)

⁶ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ ngeh, gʼaˬ baˬ˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˬ cawˬ neh bi behˬ dzaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ gaˬ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu miˇ neh maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ maˇ diˇ byah laˇ˗euˬ meh. Tiˬ poˆ na Heˬbyehˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ ziꞈ dah ni gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ miˇ tsaˬ miˇ muiˬ muiˬ dui dui˗eu yaˇ kmˇ, maˬ ngeuˇ naˇ uˬ pyaˬ uˬ laꞈ sahˇ dui dui˗eu aˇ bawˇ bawˇ ma nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ˗eu meh. (Ja ceuˬ 92:12; Iˇsaˬyaˇ 61:3; Yeˬlaˬmiˇ 31:12) Iˇ shaˬ deuˬ hawˇ˗eu bi behˬ dzaˬ˗eu deuˬ˗ahˇ daˇ gʼahˬ taˬ˗euˬ aˇ toꞈ aˇ kahˬ hawˇ˗eu miˆ˗iˇ luꞈ˗eu tsiˇ kʼmˬ nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Heu nyiˬ jeˬ luꞈ gaˇ dahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ paˇ tsoeˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 42:3-ahˇ gui; Maꞈtehˬ 12:20) Bawˇlawˇpeh Iˇsaˬyaˇ maˬ keuˆ laˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ cawˬ neh bi sawˇ teˬ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ meh lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, yaw jeˬ ma jeˬ heu deuˬ˗ahˇ zmˬ˗euˬ meh.

7-8. Yeˬsuˇ Iˇsaˬyaˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ byah˗euˬ nga?

⁷ Maꞈtehˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬsuˇ “daˇ gʼahˬ taˬ˗euˬ aˇ toꞈ aˇ kahˬ aˬ yawꞈ maˬ ngawˬ kʼehꞈ˗ehˇ, miˆ˗iˇ luꞈ˗eu tsiˇ kʼmˬ aˬ yawꞈ maˬ baw miˆ”˗a lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Heu gaˇ haw ngeh, Iˇsaˬyaˇ neh maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ Yeˬsuˇ laꞈ kʼoeˇ byah laˇ˗euˬ lehˇ mawˇ laˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ neh zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ˗euˬ myaˬ tiˬ paˆ naˇ, daˇ gʼahˬ taˬ˗euˬ aˇ toꞈ aˇ kahˬ loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu aˬ cawˬ neh bi behˬ dzaˬ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu miˆ˗iˇ luꞈ˗eu tsiˇ kʼmˬ loꞈ˗ehˇ duˇ˗eu noeˬ tmˬ˗eu jeˬ maˬ jaˆ˗eu deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ neh laˆ saˆ taˬ nehˬ˗euˬ teu deuˬ laꞈ kʼoeˇ neh tiˬ gʼaˬ naˇ, mawˇ do do lah ni coiˬ doi naˇ˗eu aˬ li tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ yawꞈ, naˇ gawˇ heu maˬ paˇ taˬ leˇ nya ngaˇ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu cawˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ lmˇ boˬ ni jawˇ mawꞈ kʼawꞈ, maˬ paˇ ya jawˇ ngaˇ lehˇ noeˬ tehꞈ˗a. (Luˇkaꞈ 5:12, 13) Dzaˇ˗i tiˬ gʼaˬ naˇ, naˬ bawˬ bawˬ˗awˇ dawˬ maˬ ngehˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Aˬ cawˬ deuˬ uiˇ law haˬ law˗ehˇ ja byawˬ luꞈ kʼawꞈ, tiˬ dawˬ˗iˬ maˬ oˆ laˇ˗eu miˇ neh nui ma cawˆ dui dui˗euˬ tehꞈ˗a. (Maˬkuˆ 7:32, 33) Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ shaˬ zahˬ heu myaˆ tehꞈ nga laˬ?

⁸ Yeˬsuˇ˗euˬ saˇ ka˗ahˇ Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ, naˇ˗eu gawˇ˗eu deuˬ hawˇ˗eu aˇ sehˇ maˬ muiˬ˗eu deuˬ, yawˬ ha˗euˬ iˬ baˇ maˬ ngeuˇ naˇ aˬ da aˬ ma˗euˬ iˬ baˇ baˬ da neh ya daˬ˗eu meh lehˇ jah˗eu meh. (Yoˇhaˬ 9:2) Maˬ tsaˬ˗eu nui noeˬ teu naˇ, teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ yawˬ ha aˇ poeˬ maˬ baw nya lehˇ bi noeˬ leˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ laˆ saˆ taˬ nehˬ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗eu heu neh Iˇsaˬyaˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ mˇ byah˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu naˇ, nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ bi jah ziꞈ laꞈ˗eu nga?

9. Heˬbyehˇ 4:15, 16-ahˇ haw ngeh, maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

⁹ Heˬbyehˇ 4:15, 16-ahˇ gui. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ meh lehˇ jah ziꞈ nya meh. “Gʼawˬ shaˬ gaˬ” lehˇ ehˇ˗eu heu dawˬ˗ahˇ, Gaˬliˇ dawˬ paw aˬ cawˬ˗euˬ nui ma nyiˇ nui ma naˇ˗eu jeˬ˗ahˇ noeˬ shaˬ caw nehˬ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ neh zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ˗euˬ gaˇ haw ngeh, Yeˬsuˇ shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ yaw kʼaˆ˗ehˇ gaˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ kʼaˇ deˬ maˬ deˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, maˇ diˇ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ laˆ saˆ nehˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, coiˬ doi naˇ˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ maˬ toeˬ ciˆ leˇ ni gaˇ mahˇ jawˇ˗awˇ laˆ saˆ nehˬ nya kʼawꞈ, toeˬ ciˆ˗awˇ laˆ saˆ nehˬ˗euˬ meh. Teu naˇ tsawˇ haˬ teu gʼaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, uˬ taꞈ gʼawˬ mya kʼoꞈ laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ neh bi toeˬ ciˆ dahˬ beh˗eu poˆ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Kʼoeˇ naˇ, naˬ bawˬ bawˬ˗eu tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ laˆ saˆ nehˬ ngeh jiˇ tsawˇ haˬ baˬ maꞈ jawˇ gaˇ neh kuˇ ceuˆ doˆ gʼeh˗awˇ, ciˬ cuˇ ni gʼeh˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ laˆ saˆ nehˬ iˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ˗euˬ aˬ kuiˇ˗ahˇ myaˆ biˇ neh dzuiꞈ nehˬ˗awˇ, tsehˇ kahˇ neh siˆ gui nehˬ˗euˬ aˬ buˇ kʼoeˇ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Paˬliˬsehˇ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ iˬ baˇ zaˬ lehˇ sawˇ taˬ˗awˇ, haw teˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ zaˬ mi aˬ buˇ teu gʼaˬ jawˇ paw jawˇ˗awˇ, Paˬliˬsehˇ deuˬ˗ahˇ mehˬ paˇ tsoˆ paˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 8:3; Maˬkuˆ 7:33; Luˇkaꞈ 7:44) Yeˬsuˇ naˇ luꞈ gawˇ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, yahˇ pawˇ yahˇ pawˇ˗ehˇ maˬ cah˗aˬ. Maˬ yahˇ pawˇ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ laˇ lehˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ kuˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ laꞈ meh lehˇ jah ziꞈ nya meh.

Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ

10. Naˬ bawˬ hawˇ˗eu myaˆ behꞈ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁰ Aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ nui gaˬ hawˇ˗eu gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mˇ mawˇ˗eu leh jeh˗eu ma. (1 Beˬtuˆluˆ 2:21; 3:8) Aˬ dui naˬ bawˬ hawˇ˗eu myaˆ behꞈ deuˬ˗ahˇ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ˗awˇ neh maˬ laˆ saˆ taˬ nehˬ nya kʼawꞈ, Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ myaˆ nuiˆ mawˇ laˇ˗awˇ naˬ bawˇ dahˇ laˇ ni caw ba nehˬ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Jaˇliꞈ˗ahˇ taꞈ˗eu paˇ dmˬ deuˬ laꞈ dzawˇ dzawˇ˗eu dawˬ 100 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni za nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ myaˆ behꞈ deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, myaˆ behꞈ deuˬ˗euˬ sahˬ boꞈ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 60 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jahˇ doˆ taˬ˗awˇ, aˇ baˇ teˇ saˇ dawˆ taˬ˗euˬ biˬdiˬoˬ deuˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 100 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ heu naˇ, naˬ bawˬ hawˇ˗eu myaˆ behꞈ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.

11. Aˇ maꞈ aˇ muˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca deuˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ kʼahˬ lahˇ˗eu nga? (Gʼaˬkʼehˇ 2:5-7, 33) (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹¹ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh luꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ gʼaˬ ngeh aˬ yawꞈ, aˬ yawˬ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ biꞈ˗awˇ, Beˬdeˬgoˇdeˬ bawˬ˗iˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ “yawˬ ha tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ” neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ ya gaˬ ni caw ba nehˬ˗euˬ gaˇ noeˬ mawˇ haw sheˇ. (Gʼaˬkʼehˇ 2:5-7, 33-ahˇ gui.) Nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ Yeˬsuˇ sheuˬ gʼeh˗eu uˬ moˆ aˇ maꞈ aˇ muˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ taꞈ˗eu paˇ dmˬ deuˬ tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 1,000 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jahˇ doˆ luꞈ˗eu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ ui cuiˆ tehꞈ˗ehˇ ngehˬ˗eu tsawˇ jeuˬ tiˬ deuˬ na˗euˬ dawˬ jiˇ ahˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Aˬmeˬliˇkaˬ laꞈ taˆ paw hawˇ˗eu laꞈ oˆ paw jawˇ˗eu tsawˇ haˬ ui cuiˆ tehꞈ˗ehˇ ngehˬ˗eu Aˬmeˬliˇdiˬ˗yaˬ˗euˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ neh jiˇ jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh bi gaˬ keuˆ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, Aˬmeˬliˇdiˬ˗yaˬ˗euˬ dawˬ 160 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jahˇ doˆ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Loˬmaˬniˬ dawˬ neh jiˇ 20 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jahˇ doˆ˗euˬ meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ doˆ˗euˬ baˬ da neh teu jeˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu gʼawˬ mya heˇ gʼaˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ ha geuꞈ laˇ˗euˬ meh.

12. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ aˬ jeˬ jeˇ paˇ mˇ luꞈ nga siˬ?

¹² Aˇ maꞈ aˇ muˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ bi gaˬ doe iˇ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ ya puˬ˗eu deuˬ˗ahˇ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˆ gʼa luꞈ˗eu meh. Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ gaˇ heu hmˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ aˇ heˇ aˇ heˇ gʼaˬ˗ahˇ neh nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ caw ba luꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ gaˇ kawˆ bi dzaw geuꞈ˗eu nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ gaˇ yawꞈ tsaˬ˗eu Bawˬdzaˬnymˇ deuˬ jiˇ tsoˆ nehˬ luꞈ˗eu meh.

Nawˬ˗ahˇ Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ caw ba nehˬ nya

13. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ luꞈ˗eu nga?

¹³ Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gʼoeˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, muiˬ˗eu yawˇ bo˗eu yaw sahˇ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ ngehˬ gʼeh nehˬ luꞈ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 10:14; Eˇpeˇsu 4:7) Ehˇ kʼawꞈ tiˬ poˆ na dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ doeˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya puˬ˗awˇ, daˇ gʼahˬ taˬ˗euˬ aˇ toꞈ aˇ kahˬ hawˇ˗eu miˆ˗iˇ luꞈ˗eu tsiˇ kʼmˬ loꞈ˗ehˇ bi gʼeh laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui naˇ luꞈ gawˇ luꞈ˗eu miˇ neh, mˇ lehˬ˗euˬ miˇ neh, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ maˬ tsaˬ maˬ dzoeˇ leˇ˗eu miˇ neh, nui ma gʼaˬ baˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Nymˬ˗mˇ jaˆ luꞈ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ maˬ haw tsoˆ taˬ ni, mehˬ hu paw˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ˗eu gʼaˇ duˬ yaw shaˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Nawˇ ya tahˬ puˬ luꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nawˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ gʼoˆ shaw nehˬ nya meh. Nawˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗awˇ, zawˇ˗ehˇ caw ba nehˬ mawꞈ˗eu meh. Nawˇ gʼaˬ baˬ luꞈ ngeh, muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ neh tiˬ tiˆ gʼaˬ biꞈ nehˬ nya meh. (Yoˇhaˬ 16:7; Tiˇtuˆ 3:6) Kʼoeˇ naˇ tsawˇ haˬ zaˬ pyeuꞈ˗eu “laꞈ sawˬ” aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ nui deuˬ˗ahˇ neh tiˬ tiˆ nawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw ba nehˬ nya meh.—Eˇpeˇsu 4:8.

14. Aˬ dui gʼaˬ baˬ ngeh aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga?

¹⁴ Iˬ baˇ hawˇ˗eu yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ baˬ da neh nui ma cawˆ luꞈ naˇ, Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗awˬ. Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ bi oe˗euˬ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ ka kʼoꞈ le˗eu gʼaˇ duˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗eu, maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ ya puˬ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ gʼoˆ shaw nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ jiˇ ngeuˇ meh. Teu miˇ neh aˬ dui “kʼaˇ loˬ ngeh” caw ba nehˬ laꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬsuˇ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗euˬ meh lehˇ jah ziꞈ nya meh.—Heˬbyehˇ 4:15, 16.

15. Aˇ muˇ˗ahˇ neh doˆ˗iˇ˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ ni aˬ jeˬ caw ba nehˬ˗euˬ nga?

¹⁵ Aˇ muˇ˗ahˇ neh doˆ˗iˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ poˆ kʼoꞈ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Yeˬsuˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 18:12, 13) Mehˇ nmˇ Saꞈ˗teˬpaˇnoˬ˗euˬb puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ma. Aˬ yawꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh doˆ˗iˇ˗euˬ 12 kʼoꞈ byah laˇ ngeh, mehˬ bawˬ˗ahˇ tiˬ poˆ paˇ daˆ kʼoꞈ laˇ˗eu lehˇ noeˬ tsehˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ awˬ nya. Ehˇ kʼawꞈ, ngaˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tiˬ poˆ paˇ tahˬ kʼoꞈ laˇ mawꞈ nya. Ngaˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ laˇ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ, ngaˬ˗ahˇ lmˇ boˬ ni ha nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Toˆ˗ehˇ kʼawꞈ, tiˬ poˆ na ngaˬ˗ahˇ yawˬ haˇ yawˬ ha aˇ poeˬ maˬ baw nya lehˇ noeˬ laˇ˗awˇ, maˬ leh jeh mawꞈ ni bi gʼeh laˇ nya. Ehˇ kʼawꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ ngaˬ˗ahˇ bi gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ mawꞈ˗eu lehˇ nui gaˬ neh laˆ noeˬ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Ngaˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ ngeh, mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ ngaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu ngaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ lmˇ boˬ ni ha nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Ngaˬ˗euˬ miˬ zaˬ jiˇ Jaˇliꞈ dzaw dahˬ beh laˇ˗awˇ, nymˬ˗mˇ nga nyaꞈ nyiˬ gʼaˬ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ mˇ luꞈ˗eu ma.” Noeˬ poˆ noeˬ paˇ˗euˬ deuˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gʼoꞈ kʼoꞈ laˇ nya ni caw ba˗eu jeˬ za gaˇ ya mawˇ ngeh, aˬ dui˗euˬ Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ aˇ naˆ ni laˬ kʼaˬ cehˇ paˬ nga.

16. Gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Piˇma yaw huiˬ tiˬ gʼaˬ za taˬ˗euˬ gaˇ aˬ jeˬ miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ nya?

¹⁶ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ caw ba˗eu jeˬ loˬ ngeh yamˬ˗ahˇ caw ba nehˬ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ iˬ nah jiˇ aˬ dui caw ba˗eu jeˬ loˬ ngeh yamˬ˗ahˇ Yeˬsuˇ caw ba nehˬ meh lehˇ jah ziꞈ nya meh. Kʼoeˇ naˇ miˇ shuiꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ iˬ baˇ hawˇ˗eu maˬ byah kuꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ neh pyeuꞈ doˆ laˇ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ buˬ˗iˇ ni caw ba nehˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Piˇma yaw huiˬ gʼaˬ bi geuꞈ˗euˬ miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a.