Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ nga?

1. Nymˬ˗mˇ aˬ jeˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ, aˬ dui ja sawˇ˗eu nga?

Yeˬsuˇ neh zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ˗euˬ Yeˬsuˇ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ, tsawˇ haˬ gʼawˬ mya lam gʼaˬ siˬ nya˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ shaˇ mehˬ nehˬ˗euˬ nga? Nymˬ˗mˇ iˬ nah guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ teu, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ nga?

2. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ smˬ kawˆ shaˇ lehˇ mehˬ˗eu nga?

² “Naw maꞈ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, heu loꞈ˗ehˇ shaˇ˗awˬ. ‘Mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu nga maꞈ˗euˬ Aˬda˗oˇ, Nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw luꞈ˗uˇ. Nawˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ keuˆ le luꞈ˗uˇ. Nawˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ, mˬ kʼoeˇ taˆ mˇ byah˗euˬ loꞈ˗ehˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˇ byah luꞈ˗uˇ’” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 6:9-13-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ aˬ jeˬ miˇ neh heu smˬ kawˆ˗ahˇ shaˇ lehˇ mehˬ˗eu nga?—Dzaw lahˬ 20˗ahˇ haw.

3. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ jeˬ jeˇ siˬ nya˗eu loˬ nga?

³ Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ ya siˬ˗awˇ, tsawˇ haˬ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu lehˇ kʼawꞈ ya siˬ dzeuˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ, “nawˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ keuˆ le luꞈ˗uˇ” lehˇ, Yeˬsuˇ ehˇ˗eu dawˬ heu, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ˗awˇ, aˬ jeˬ mˇ˗eu nga? Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw ni, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga? lehˇ heu kawˆ˗ahˇ dzaw ma.

Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ nga?

4. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ nga? Teu gaˇ Sahˬ paˬ aˬ suˇ gʼaˬ nga?

⁴ Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ˗ahˇ beh˗awˇ, Yeˬsuˇ˗ahˇ sahˬ paˬ bi geuꞈ˗euˬ meh. Jaˇliꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ heu˗ahˇ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ lehˇ kuˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ “sahˬ paˬ kʼoeˇ taˆ Sahˬ paˬ pyeuꞈ˗eu meh.” (Pah mehˬ˗eu 17:14) Yeˬsuˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗aˬ, tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ meh. Miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ˗euˬ baoˬ laˆ uiˬ jiˇ leꞈ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ˗euˬ baoˬ myaˆ ni maˬ ahˇ˗a.

5. Miˬyehˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ aˬ gaˇ neh uˆ lahˇ˗eu nga? Aˬ jeˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu nga?

⁵ Yeˬsuˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗euˬ oeˬ tseˇ nah byah laˇ naˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ gʼoꞈ daˇ leˇ˗euˬ meh. Myahˇ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Miˇkʼahˬ laꞈ kʼoeˇ Sahˬ paˬ bi geuꞈ˗euˬ meh. (Gʼaˬkʼehˇ 2:33) Miˬyehˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ, mˬ kʼoeˇ taˆ neh miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 11:15) Teu miˇ neh, Jaˇliꞈ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ “mˬ taˆ Miˇkʼahˬ” lehˇ kuˇ˗eu meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 4:18.

6, 7. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ˗euˬ sahˬ paˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ, aˬ jeˬ miˇ neh muiˬ dzehˬ˗eu nga?

⁶ Yeˬsuˇ “tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ”˗eu miˇ neh, miˇ tsaˬ˗euˬ sahˬ paˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ˗eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 6:16) Miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ shiˇ˗eu baw kʼawꞈ, Yeˬsuˇ˗aˬ, shiˇ˗eu maˬ baw˗eu miˇ neh, aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ˗eu jeˬ aˬ myah luꞈ mˇ nehˬ nya˗eu meh.

⁷ Yeˬsuˇ maˬ dehꞈ le mi naˆ˗ehˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ “Sahˬ paˬ Miˬyehˇ˗euˬ Yaw sahˇ pyeuꞈ˗eu, zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ˗eu noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya˗eu jeˬ biꞈ˗eu yaw sahˇ, nui noeˬ nui duˇ hawˇ˗eu baoˬ biꞈ˗eu yaw sahˇ, tsawˇ gahˇ hawˇ˗eu Sahˬ paˬ Miˬyehˇ˗ahˇ guˆ˗eu nui ma biꞈ˗eu yaw sahˇ, aˬ yawꞈ kʼoeˇ taˆ keuˆ le tehꞈ˗a. . . . Myaˆ mawˇ˗awˇ naˬ bawˇ gaˬ gaˇ gʼoe˗awˇ, aˬ yawꞈ yaˇ kʼaˬ maˬ daˇ tsehˆ ni, iˇ shaˬ zaˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ bi mawˇ˗awˇ, zaˬ coeˬ zaˬ˗ahˇ di dehˬ ni haw teˬ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 11:2-4) Yeˬsuˇ˗aˬ, gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ Sahˬ paˬ pyeuꞈ meh. Nawˇ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu Sahˬ paˬ˗ahˇ maˬ geuꞈ mawꞈ nya loˇ?

8. Yeˬsuˇ tehꞈ˗ehˇ uˆ lahˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

⁸ Miˬyehˇ tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ na˗ahˇ tseˇ˗awˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ laꞈ kʼoeˇ, Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ bi uˆ lahˇ˗euˬ meh. Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ Tiˆmoˇseˬ˗ahˇ, “aˬ dui daˬ dzeuˇ oˇ dzeuˇ coeˇ naˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ ya dzoeˬ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 2:12) Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ ya uˆ lahˇ leˇ˗eu aˇ myaˆ gʼaˬ nga?

9. Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ aˇ myaˆ gʼaˬ uˆ lahˇ˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ, aˬ geu ngeh yamˬ˗ahˇ neh tseˇ˗euˬ nga?

⁹ Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Sahˬ paˬ geuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ sahˬ paˬ 144,000 gʼaˬ jawˇ luꞈ gaˇ, gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ ya mawˇ˗euˬ lehˇ, Gaˇ kawˆ 7˗ahˇ aˬ dui dzaw dzeuˇ˗euˬ ma. 144,000 gʼaˬ heu aˬ suˇ gʼaˬ nga? Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ ‘naˇ kʼawˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ Aˬda˗euˬ tsawˇ myahˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ boꞈ taˬ’˗awˇ, “Yawˇzaˬ [Yeˬsuˇ] kʼaˇ iˇ˗eu mehˬ nah aˬ yawꞈ maꞈ caw teh˗eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ka kʼoꞈ”˗euˬ meh lehˇ Yoˇhaˬ ehˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 14:1, 4-ahˇ gui.) Miˬyehˇ neh tseˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu Ka li zaˬ 144,000 gʼaˬ, Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ sahˬ paˬ geuꞈ˗awˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ shiˇ naˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ ya gʼoꞈ dehꞈ leˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 20:4, 6) Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu Ka li zaˬ 144,000 gʼaˬ˗ahˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ dehꞈ luꞈ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ neh tseˇ˗euˬ meh.

10. Yeˬsuˇ hawˇ˗eu 144,000 gʼaˬ˗ahˇ bi uˆ lahˇ˗eu heu, aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ pyeuꞈ˗eu nga?

¹⁰ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ˗ahˇ tseˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ bi uˆ lahˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ gʼoˆ shaw nya˗eu miˇ neh, muiˬ˗eu uˆ lahˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh. Tsawˇ haˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ˗eu shaˬ zahˬ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ aˬ yawꞈ siˬ nya meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ gʼoˆ shaw nya˗awˇ, “aˬ dui˗euˬ gʼaˬ baˬ duˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ” nehˬ laꞈ meh. Aˬ yawꞈ “aˬ dui loꞈ˗ehˇ muˇ juˇ juˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ ya daˬ haw˗euˬ” meh lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 4:15; 5:8) 144,000 gʼaˬ kʼawꞈ maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ haw˗euˬ miˇ neh, maˬ byah kuꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu naˇ˗eu gawˇ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ siˬ nya meh. Teu miˇ neh, Yeˬsuˇ hawˇ˗eu 144,000 gʼaˬ aˬ dui˗euˬ shaˬ zahˬ hawˇ˗eu nui noeˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya meh lehˇ jah nya meh.

Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ mˇ˗eu nga?

11. Mˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ lehˇ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ miˇ neh mehˬ˗eu nga?

¹¹ Mˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ leˇ˗eu gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ lehˇ, Yeˬsuˇ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ mehˬ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ mehˬ˗eu nga? Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ muiˇ˗eu lehˇ Gaˇ kawˆ 3˗ahˇ aˬ dui ya siˬ dzeuˇ˗euˬ ma. Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ muiˇ gʼaˬ˗awˇ kʼoeˇ sawˇ miˇ tsa, Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗ahˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ tiˬ kʼehˬ bi jawˇ˗euˬ meh. Mˬ taˆ jawˇ˗eu deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ naˇ haˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Gaˇ kawˆ 10˗ahˇ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dzaw ma.

12. Pah mehˬ˗eu 12:10-ahˇ, aˬ jeˬ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ nga?

¹² Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ leˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, aˬ yawꞈ Saˬdaˬ nehˬ˗ehˇ guiˇ deuˆ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 12:7-10-ahˇ gui.) Pah mehˬ˗eu 12:10-ahˇ, aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Dahˬ beh˗eu kawˆ naˇ, Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ pyeuꞈ˗awˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ gaˇ kawˆ meh. Nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, Saˬdaˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ bi biˬ ka leꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ meh. Gaˇ kawˆ heu nyiˬ kawˆ luꞈ pyeuꞈ laˇ dzeuˇ˗euˬ meh.

13. Saˬdaˬ bi biˬ ka leꞈ gʼaˬ ngeh, mˬ kʼoeˇ taˆ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nga?

¹³ Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ, miˇ tsaˬ˗ahˇ bi biˬ ka leꞈ gʼaˬ ngeh, mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ yaw muiˬ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. Teu gaˇ “mˬ hawˇ˗eu mˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ jawˇ kʼaˇ deuˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 12:12) Nymˬ˗mˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ mˇ˗eu deuˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗eu miˇ neh, mehˬ bawˬ gm˗awˇ nui saˇ oꞈ˗eu meh.

14. Saˬdaˬ bi biˬ ka leꞈ ngeh, miˇ tsaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga?

¹⁴ Ehˇ kʼawꞈ, miˇ tsaˬ˗ahˇ naˇ˗aˬ, doeˇ dui dui˗awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ ya tahˬ puˬ˗eu meh. “Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Nehꞈ sahˬ paˬ” zaꞈ ka le˗awˇ, “aˬ yawꞈ gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ ui cuiˆ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ paˇ jaˆ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, nui ma pehˇ dui dui˗eu meh.” (Pah mehˬ˗eu 12:12) Saˬdaˬ mˬ kʼoeˇ taˆ neh bi biˬ ka leꞈ˗awˇ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ aˬ yawꞈ ya bi laˆ cawˆ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh, nui ma pehˇ dui dui˗eu meh. Aˬ yawꞈ kʼaˇ gʼeh nya˗eu loꞈ˗ehˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ suˬ saˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shaˬ zahˬ naˇ gawˇ bi pyeuꞈ laˇ˗eu meh.

15. Miˬyehˇ miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ, aˬ joˆ˗ehˇ bi pyeuꞈ mawꞈ˗eu nga?

¹⁵ Ehˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ neh miˇ tsaˬ˗ahˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ maˬ paˇ iˇ˗aˬ siˬ. Aˬ yawꞈ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ bi dehꞈ mawꞈ˗eu meh. (Ja ceuˬ 37:29) Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ heu˗ahˇ pyeuꞈ leˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga?

16, 17. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, Daˬyeˬlaˇ 2:44 aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

¹⁶ Daˬyeˬlaˇ 2:44-ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ jaˆ meh. Teu gaˇ, “sahˬ paˬ kʼoeˇ deuˬ dzoeˬ dzaˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ, mˬ taˆ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ tiˬ kʼahˬ beh tehꞈ˗a. Miˇkʼahˬ kʼoeˇ kʼahˬ˗aˬ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ˗eu miˇ kʼahˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ cawˬ maˬ deuˆ gʼaˬ nya˗eu miˇ kʼahˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ miˇ kʼahˬ kʼoeˇ kʼahˬ neh miˇ kʼahˬ kʼoeˇ deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ tiˬ saˬ tiˬ li laˆ cawˆ byoˆ nehˬ jiˇ˗awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ dah ni gʼeh˗eu miˇ kʼahˬ pyeuꞈ laˇ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Dawˬ heu Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

¹⁷ Dahˬ beh˗eu jeˬ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ “sahˬ paˬ kʼoeˇ deuˬ dzoeˬ dzaˬ˗eu aˇ yamˬ”˗ahˇ uˆ lahˇ dahˬ beh meh lehˇ mehˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Heu˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh ngeh, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ uˆ lahˇ luꞈ meh siˬ lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Nyiˬ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ myah luꞈ ziꞈ˗awˇ, aˬ cawˬ maˬ deuˆ gʼaˬ nya˗eu miˇ kʼahˬ pyeuꞈ meh lehˇ mehˬ˗eu meh. Smˇ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ deuˬ nehˬ˗ehˇ guiˇ deuˆ˗awˇ gʼaˬ leˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, miˇ tsaˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ uˆ lahˇ le˗awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ, muiˬ dzehˬ dzehˬ˗eu uˆ lahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh.

18. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ deuˆ˗eu guiˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ jeˬ lehˇ kuˇ˗eu nga?

¹⁸ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ laˆ cawˆ˗eu nga? Aˬmaˬgeˬdoˬ lehˇ kuˇ˗eu aˇ saˬ saˬ˗eu guiˇ heu maˬ keuˆ laˇ mi naˆ˗ehˇ, nehꞈ deuˬ, “baoˬ huiˬ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ aˇ nah˗ahˇ guiˇ deuˆ˗eu gʼaˇ duˬ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ jawˇ˗eu sahˬ paˬ deuˬ kuˇ dzoeˇ˗eu” meh. Heu˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu deuˬ˗euˬ yaw kaˬ guiˇ deuˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Pah mehˬ˗eu 16:14, 16; Dzaw lahˬ 10˗ahˇ haw.

19, 20. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ miˇ neh loˬ˗eu nga?

¹⁹ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ miˇ neh loˬ nga? Loˬ˗eu gaˇ kawˆ smˬ kawˆ jaˆ˗eu meh. Aˇ dahˬ beh˗eu kawˆ naˇ, aˬ dui iˬ baˇ zaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, ya naˇ ya gawˇ˗awˇ ya shiˇ˗eu miˇ neh meh. Ehˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ aˬ dui aˬ myah luꞈ ya dehꞈ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. Yoˇhaˬ 3:16-ahˇ “Miˬyehˇ miˇ tsaˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ kʼawꞈ biꞈ nehˬ leꞈ˗euˬ meh. Zaˬmaˇ˗ahˇ kʼaˇ jah˗eu tsawˇ haˬ maˬ ya cawˆ˗iˇ˗eu uˬ taꞈ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh.

²⁰ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ loˬ˗eu nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, aˬ dui tiˬ jawˬ maˬ muiˬ˗eu jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ hawˇ˗eu dehꞈ bahˬ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ byah jiˇ taˬ˗euˬ miˇ neh meh. Aˬ dui heu deuˬ˗ahˇ maˬ laˆ byoˆ nya˗a, ehˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ laˆ byoˆ nya meh. Maˬ noeˬ paˇ˗eu deuˬ, Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ mˇ ngeh laˆ cawˆ gaˇ ya daˬ meh. (Ja ceuˬ 37:10-ahˇ gui.) Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ loˬ˗eu smˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ luꞈ˗eu deuˬ gʼaˬ baˬ˗awˇ haiˬ˗eu uꞈ taꞈ, gahˇ dzaˬ˗eu miˇ neh meh. Tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ Miˬyehˇ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni aˬ yawꞈ maꞈ maˬ caw ba nehˬ˗a. Jaˇliꞈ˗ahˇ “tsawˇ haˬ zaˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ nawˬ dzaˬ kʼaˆ dzaˬ luꞈ” meh lehˇ ehˇ˗eu meh.—Dawˬtsoˆ 8:9.

21. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ pyeuꞈ˗eu nga?

²¹ Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ mˇ gʼaˬ ngeh, Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ pyeuꞈ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Saˬdaˬ hawˇ˗eu nehꞈ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 20:1-3) Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh, tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ paˇ ya naˇ ya gawˇ ya shiˇ meh. Ka kʼoꞈ˗eu jeˬ, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ, Baˬlaˬdiˇsuˆ laꞈ kʼoeˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za ni caw ba nehˬ˗eu miˇ neh. (Pah mehˬ˗eu 22:1-3) Kʼoeˇ naˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw ni mˇ˗eu meh. Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Miˬyehˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ miˇ tsaˬ˗ahˇ uˆ lahˇ ngeh, tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ja ceuˬ laˇ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.—Dzaw lahˬ 21˗ahˇ haw.

Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ aˬ geu ngeh pyeuꞈ leˇ˗euˬ nga?

22. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ jawˇ ngeh maˬ ehˇ, gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu nehˬ˗ehˇ maˬ ehˇ, Sahˬ paˬ maˬ ya geuꞈ˗aˬ lehˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

²² Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ, “nawˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ keuˆ le luꞈ˗uˇ” lehˇ shaˇ˗awˬ lehˇ, mehˬ nehˬ˗euˬ meh. Shaˇ dawˬ heu˗ahˇ haw ngeh, teu ngeh yamˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ maˬ jaˆ nga siˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ˗ahˇ beh gʼaˬ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ, Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ geuꞈ leˇ nya˗eu meh. Toˆ˗ehˇ naˇ, Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ gʼoꞈ daˆ leˇ˗eu nehˬ˗ehˇ, Sahˬ paˬ geuꞈ leˇ˗euˬ nga loˇ? Maˬ ngeuˇ˗a, aˬ yawꞈ tiˬ kʼehˬ ya dawˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ gʼoꞈ dehꞈ laˇ gʼaˬ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, Beˬtuˆluˆ hawˇ˗eu Pawˇluˆ Ja ceuˬ 110:1 laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ˗ahˇ ehˇ keuˆ˗eu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ, Yeˬhawˇbaˬ “ngaˬ˗euˬ aˇ maˇ paw nuiˇ laˇ˗awˬ. Nawˬ˗ahˇ muiˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ . . . nawˬ˗euˬ aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ uˬ moˆ, ngaˇ nyehꞈ taˬ ngeh keuˆ ni nuiˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 2:32-35; Heˬbyehˇ 10:12, 13) Yeˬhawˇbaˬ Sahˬ paˬ bi geuꞈ nehˬ laꞈ gaˇ, Yeˬsuˇ aˇ myah keuˆ ni ya dawˬ˗euˬ nga?

23. (a) Yeˬsuˇ aˬ geu ngeh kʼoꞈ˗ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ˗awˇ, uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ nga? (b) Nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dzaw˗eu nga?

²³ 1914 kʼoꞈ keuˆ laˇ˗eu gʼawˬ mya tseˇ kʼoꞈ ca ngeh neh, nui ma dawˇ coe ni gʼeh˗eu Ka li zaˬ aˇ muˇ, Jaˇliꞈ˗ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ jaˆ˗eu loꞈ˗ehˇ, 1914 kʼoꞈ heu, aˇ yeˇ huiˬ˗eu aˇ kʼoꞈ pyeuꞈ nga lehˇ gʼoˆ shaw˗euˬ meh. 1914 kʼoꞈ˗ahˇ neh pyeuꞈ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ haw ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ neh gʼoˆ shaw˗euˬ jeˬ tsaˬ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Teu kʼoꞈ˗ahˇ Yeˬsuˇ uˆ lahˇ dahˬ beh˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 110:2) Kʼoeˇ naˇ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ, Saˬdaˬ miˇ tsaˬ˗ahˇ bi teh ka leꞈ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ Saˬdaˬ˗euˬ “aˇ yamˬ ui cuiˆ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ paˇ jaˆ meh.” (Pah mehˬ˗eu 12:12) Aˬ dui aˇ saˬ saˬ˗eu saˇ ka laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu gaˇ kawˆ hawˇ˗eu, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ yaw beh Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ miˇ tsaˬ˗ahˇ mˇ pyeuꞈ˗eu gaˇ kawˆ, nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ dzaw ma.—Dzaw lahˬ 22˗ahˇ haw.