Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˬ myah luꞈ gaˬ

1-2. (a) Pawˇluˆ “aˬ cawˬ naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ˗aˬ, gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ meh” lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ˗eu nga? (b) Aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

Pawˇluˆ jah˗eu jeˬ, noeˬ tmˬ˗eu jeˬ, gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ heu smˇ hmˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ˗aˬ, “gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ” pyeuꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 13:13) Pawˇluˆ aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ ehˇ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, mehˬ hu paw noeˬ tmˬ taˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ deuˬ byah laˇ jiˇ ngeh noeˬ tmˬ˗eu, jah˗eu maˬ paˇ loˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ haˬ cawˬ cawˬ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ naˇ aˬ myah luꞈ ya gaˬ˗eu meh. Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ myah luꞈ jaˆ gʼeh˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ pyeuꞈ meh.

² Aˬ dui gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ aˬ myah luꞈ ya mˇ mawˇ˗eu miˇ neh, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu smˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu ma. Tiꞈ, aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ˗eu nga? Nyiꞈ, aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga? Smˇ, aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nya˗eu nga?

Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˬ jeˬ miˇ neh ya gaˬ˗eu nga?

3. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ˗eu nga?

³ Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Tiˬ jeˬ naˇ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ, aˬ dui Ka li zaˬ maˇ diˇ deuˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ bi siˬ leˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ “Naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu jeˬ ahˇ naˇ, naw maꞈ ngaˬ˗euˬ zaˬ lahˇ ngaˇ lehˇ tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ siˬ nya tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 13:35) Kʼoeˇ naˇ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ, aˬ dui˗ahˇ mehˬ bawˬ gm ni caw ba nehˬ˗eu meh. Pawˇluˆ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ, “dawˬ tawˆ luꞈ tiˬ gaˇ taꞈ leˇ jiˇ ni gahˇ dzahˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:14) Kʼoeˇ naˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu dzaˇ˗iˬ tiˬ jeˬ naˇ, gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ “Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu tsawˇ haˬ˗aˬ, Ka li zaˬ cawˬ cawˬ ya gaˬ meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 4:21) Teu miˇ neh aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ ngeh Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

4-5. Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ heu naˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga lehˇ yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

⁴ Miˬyehˇ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ, nui ma hawˇ˗eu gʼawˇ mawˇ˗euˬ aˇ sehˇ nui deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Saˬ laˬ gʼoˬ deuˬ aˬ dui˗euˬ laꞈ du˗ahˇ nyehꞈ tehˬ haw˗euˬ tehꞈ kʼawꞈ aˬ dui˗euˬ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ tsawˬ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ dui heu˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁵ Saˬ laˬ gʼoˬ deuˬ shiˬ caˆ tsawˬ gaˇ toeˬ haw˗awˇ neh nui ma aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu loꞈ˗ehˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ gaˇ haw˗awˇ Miˬyehˇ˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ teˬ le˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ teˬ le luꞈ˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ gaˬ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ ziꞈ dah ni jaˆ luꞈ˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

6. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu nui gaˬ aˬ jeˬ miˇ neh maˬ ya bi teˬ˗iˇ˗eu nga? (1 Yoˇhaˬ 4:7-9, 11)

⁶ Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ gaˬ ni pyeuꞈ˗iˇ naˇ, teu naˇ kʼahˬ lahˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, teu naˇ aˬ dui hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ yaw kaˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ cawˆ˗iˇ luꞈ˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ aˬ dui˗ahˇ “yawˬ ha ya mawˇ luꞈ˗eu Ka li zaˬ cawˬ cawˬ maˬ gaˬ naˇ, maˬ ya mawˇ˗eu Miˬyehˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nmˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 4:20) Aˬ dui teu˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga? Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ neh nui kʼahˇ bi shiˇ mawꞈ naˇ ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ˗eu’ meh.—1 Yoˇhaˬ 4:7-9, 11-ahˇ gui.

Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nya˗eu nga?

7-8. Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ nui gaˬ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga?

⁷ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗ahˇ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˬ” lehˇ yaw myaˬ poˆ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 15:12, 17; Loˇmaˆ 13:8; 1 Teˇsaˬloˇni 4:9; 1 Beˬtuˆluˆ 1:22; 1 Yoˇhaˬ 4:11) Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ heu naˇ, laꞈ kʼoeˇ paw jaˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh aˬ dui maˬ mawˇ nya˗a. Aˬ dui ngehˬ˗eu tmˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu mˇ shaˇ˗eu jeˬ neh bi mawˇ nya meh.

⁸ Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ yaw myaˬ jeˬ˗ehˇ mˇ mawˇ nya meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ ngehˬ˗eu tmˇ˗eu.’ (Zaˬkaˬliˇ 8:16) “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ dehꞈ˗eu.” (Maˬkuˆ 9:50) “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw˗eu nui ma ahˇ˗eu.” (Loˇmaˆ 12:10) “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ha geuꞈ˗eu.” (Loˇmaˆ 15:7) “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ iˬ baˇ pyehˬ˗eu.” (Gawˇlawˇsehˇ 3:13) “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ kʼaˆ behˆ caw pi˗eu.” (Gaˬlaˬtiˆ 6:2) ‘Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗eu.’ (1 Teˇsaˬloˇni 4:18) ‘Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ caw dehˬ caw toˆ˗eu.’ (1 Teˇsaˬloˇni 5:11) “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ˗eu” heu deuˬ mˇ mawˇ nya˗eu meh.—Yaˬkoˆ 5:16.

9. Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu heu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

⁹ Uˬ soe laꞈ taˆ deuˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ tiˬ hmˬ˗ahˇ duꞈ yawˇ ni ja sawˇ kaˇ˗euˇ. Pawˇluˆ aˬ dui˗ahˇ ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗awˬ’ lehˇ ehˇ˗eu meh. Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗eu heu naˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ nga? Jaˇliꞈ dawˬ tsuiꞈ puiˇ kʼawˬ˗eu paˇ dmˬ tiˬ dmˬ˗ahˇ, Pawˇluˆ neh zmˬ taˬ˗euˬ “gʼaˬ biꞈ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu dawˬ˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ zmˬ taˬ˗euˬ meh. “Gʼaˬ biꞈ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, naꞈ dui dui˗eu shaˬ zahˬ puˬ luꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ˗euˬ behˇ dzeˇ yawꞈ gaˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ dui shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ gaˇ duˇ˗eu meh. Toˆ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—2 Gawˇliˬtu 7:6, 7, 13.

10. Gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ˗eu nga?

¹⁰ Gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ tiˬ gaˇ taꞈ˗eu meh. Gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu deuˬ naˇ, shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ˗eu meh. Aˬ dui gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ jeˬ hu ahˇ˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ nya˗eu meh. Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ taꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nga lehˇ haw ma. Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ “gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Aˬda pyeuꞈ˗awˇ, yawˬ jeˬ na luꞈ ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ laꞈ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 1:3) Aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Pawˇluˆ “gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu dawˬ˗ahˇ zmˬ taˬ˗euˬ meh. Teu deuˆ˗ahˇ Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu Aˬda lehˇ kuˇ taˬ˗euˬ meh. Teu naˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu heu naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu miˇ neh meh. Aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ nehˬ˗eu heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ “aˬ dui ya tahˬ puˬ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ” kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 1:4) Iˇ cuꞈ mehꞈ luꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ iˇ cuꞈ ya dawˇ ngeh shiˬ keuˇ ni gʼeh laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ, shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ neh gʼaˬ za ngeh jiˇ shiˬ keuˇ ni gʼeh laˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ cawˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Dzaw geuꞈ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ ahˇ laˇ ni dzaw˗eu heu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ ahˇ˗eu nga?

11. Gawˇlawˇsehˇ 3:12 hawˇ˗eu 1 Beˬtuˆluˆ 3:8-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ ni laˆ noeˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ ya ahˇ˗eu nga?

¹¹ Aˬ dui˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ daˆ leꞈ-awˇ ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ daˆ leꞈ’ ni aˬ jeˬ caw ba nehˬ˗eu nga? Yawˬ nah na luꞈ aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ngehˬ gʼeh˗eu, aˬ yuiꞈ aˬ nyiˇ loꞈ˗ehˇ gaˬ˗eu, gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu, muiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ heu deuˬ ahˇ laˇ ni ya dzaw˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:12; 1 Beˬtuˆluˆ 3:8-ahˇ gui.) Aˬ dui gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ heu deuˬ aˬ dui˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ dawˆ ahˇ taˬ naˇ, shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ ya mawˇ ngeh maˬ cawˬ ba˗ehˇ maˬ jawˇ tehˬ coeˇ ni pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ “kʼaˬ meh˗aˬ, nui ma laꞈ kʼoeˇ tiˬ byah ni shaˇ dawˆ taˬ˗euˬ jeˬ ngehˬ doˆ laꞈ˗eu meh. Tsawˇ muiˬ˗aˬ, yawˬ ha neh jeˬ hmˬ taˬ˗euˬ yaw muiˬ jeˬ beuˬ doˆ laꞈ˗eu” meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 12:34, 35) Shaˬ luꞈ zahˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu heu naˇ, aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ miˇ˗a lehˇ mˇ mawˇ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.

Aˬ dui aˬ myah luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nya˗eu nga?

12. (a) Aˬ dui˗euˬ nui gaˬ maˬ bi teˬ˗iˇ ni aˬ jeˬ miˇ neh ya yahˇ˗eu nga? (b) Aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

¹² Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ daˆ leꞈ’ mawꞈ˗eu ma. (1 Yoˇhaˬ 4:7) Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ neh “tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ coꞈ˗iˇ tehꞈ˗a” lehˇ saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ya noeˬ taˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:12) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ myaˬ tiˬ paˆ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ maˬ paˇ gaˬ meh lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu jeˬ maˬ ahˇ˗eu Saˬdaˬ neh uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu miˇ neh teu deuˬ˗euˬ nui noeˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ bi nyawˬ laˇ ni ya yahˇ˗eu meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ teu˗ahˇ shaˇ noeˬ haw ngeh, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ gaˬ luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga lehˇ ehˇ˗eu naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ ma.

13. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ gaˬ luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga?

¹³ Aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ tiˬ jeˬ paˬ pyeuꞈ laˇ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu teu naˇ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ maˬ gaˬ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (2 Gawˇliˬtu 8:8) Gʼaˬ kʼehˇ Beˬtuˆluˆ “dawˬ tawˆ luꞈ kʼoeˇ taˆ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ˗aˬ, naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni gaˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ, myaˬ dui dui˗eu iˬ baˇ˗ahˇ dehˬ kaˬ zaꞈ nya˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 4:8) Teu miˇ neh aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ ya mawˇ ngeh maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ deuˬ aˬ dui˗ahˇ laˆ naˇ nehˬ laꞈ ngeh maˬ ehˇ, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ mˇ kʼoꞈ nehˬ˗eu teu naˇ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ maˬ gaˬ˗eu lehˇ bi siˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.

14. 1 Beˬtuˆluˆ 4:8-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya gaˬ˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

¹⁴ Beˬtuˆluˆ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ duꞈ yawˇ ni haw kaˇ˗euˇ. Yaw nyiˇ 8 dahˬ beh laˇ dzaˬ˗ahˇ “ziꞈ dah ni gaˬ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Beˬtuˆluˆ neh “ziꞈ dah ni” lehˇ zmˬ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ Gaˬliˇ dawˬ paw neh “gʼeu jeh˗eu” lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Teu deuˆ˗euˬ aˇ saˬ saˬ leˇ dzaˬ˗ahˇ aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni gaˬ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ iˬ baˇ˗ahˇ dehˬ kaˬ zaꞈ nya˗eu meh lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh. Maˇ byawꞈ maˇ pehꞈ gʼawˬ mya ni baw˗eu hawˬ jeh tiˬ jeh˗ahˇ noeˬ mawˇ haw sheˇ. Gʼeu jeh nya˗eu shaˬ paˇ jaˆ naˇ, hawˬ jeh maˇ byawꞈ maˇ pehꞈ tiˬ hmˬ na˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ dehˬ kaˬ zaꞈ nya˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ duˇ ni aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni gaˬ naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu maˬ muiˬ˗eu jeˬ tiˬ hmˬ nyiˬ hmˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, “myaˬ dui dui˗eu iˬ baˇ˗ahˇ dehˬ kaˬ zaꞈ nya˗eu meh.”

15. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni gaˬ naˇ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? (Gawˇlawˇsehˇ 3:13)

¹⁵ Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ ziꞈ dah ni gaˬ naˇ tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu maˬ awˬ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ maˬ byah kuꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:13-ahˇ gui.) Aˇ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ziꞈ dah ni gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ ni mˇ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh. Aˬ dui˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ haw dzeuˇ nya ni hawˇ˗eu iˬ baˇ pyehˬ nehˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ paˇ jaˆ nga siˬ?

16-17. Mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu ciˇ liˇ cawˇ lawˇ deuˬ˗ahˇ haw dzeuˇ nya ni aˬ jeˬ paˇ caw ba nehˬ nga siˬ? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw. (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁶ Mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ haw ni yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ ya haw˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ sheu cehˆ taˬ˗euˬ tiˬ hmˬ˗ahˇ haw ma. Nawˇ mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ hawˬ dzaˬ iˇ˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ hawˬ dzaˬ gʼaˬ ngeh aˇ baˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ deh˗euˬ meh. Aˬ myah myah naˇ aˇ baˇ deh ngeh tiˬ baˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu nyiˬ baˇ smˬ baˇ lehˇ deh˗eu meh. Nawˇ aˇ baˇ smˬ baˇ deh˗euˬ lehˇ ehˇ˗awˬ. Ehˇ kʼawꞈ aˇ baˇ teu laꞈ kʼoeˇ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ maˬ uiˇ taˬ˗aˬ. Toˆ˗ehˇ naˇ nawˇ aˇ baˇ teu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de? Nawˇ mehˇ nmˇ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ uiˇ taˬ˗euˬ aˇ baˇ nyiˬ baˇ jaˆ˗eu miˇ neh aˇ baˇ teu baˇ˗ahˇ bi dzeh˗eu paˬ.

¹⁷ Uˬ soe ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ aˇ baˇ teu naˇ, aˬ dui noeˬ taˬ mawꞈ˗eu muiˬ˗eu nui noeˬ nehˬ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu meh. Aˬ myah myah naˇ aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ ngeh muiˬ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ˗awˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh. Ehˇ kʼawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ aˬ dui maˬ ya leˇ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ ngehˬ nya mˇ nya˗eu meh. Toˆ˗ehˇ gʼeh naˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga? Aˬ dui teu˗ahˇ yawˬ ha maˬ ya leˇ˗eu aˇ baˇ˗ahˇ biˬ dzeh˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ jeˬ miˇ neh maˬ biꞈ dzeh de? (Dawˬdaˬ 19:11; Eˇpeˇsu 4:32) Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu ciˇ liˇ cawˇ lawˇ deuˬ˗ahˇ maˬ noeˬ taˬ ni muiˬ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ noeˬ taˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ jeˬ hmˬ taˬ mawꞈ˗eu ma.

Nymˬ˗mˇ iˬ nah tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

18. Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ nui gaˬ gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ya siˬ de?

¹⁸ Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni ya gaˬ daˆ leꞈ˗eu nga? Aˬ dui neh ya siˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya˗eu nga? Mˇ mawˇ nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu heu neh meh. Aˬ dui gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu jeˬ ahˇ naˇ ‘tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ biꞈ’ nya˗eu meh. Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni aˬ joˆ˗ehˇ gaˬ nya˗eu nga? Kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗eu heu neh gaˬ nya˗eu meh.

19. Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ dzehˬ laˇ˗eu nga?

¹⁹ Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ paˇ ya gaˬ dzehˬ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh nga lehˇ Beˬtuˆluˆ “Yawˬ jeˬ na luꞈ laꞈ kʼoeˇ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ yamˬ peh le˗euˬ meh. Kʼoeˇ miˇ neh . . . tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ziꞈ dah ni gaˬ”˗awˬ lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 4:7, 8) Aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah ngehˬ˗ehˇ peh laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ Yeˬsuˇ neh “Naw maꞈ ngaˬ˗ahˇ jah˗eu baˬ ba neh, tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ naw maˬ˗ahˇ muiˇ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗eu dawˬ maˇ diˇ byah laˇ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ siˬ nya˗eu ma. (Maꞈtehˬ 24:9) Aˬ dui teu˗ahˇ kamˬ daˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ mehˬ bawˬ ya gm˗eu meh. Aˬ dui mehˬ bawˬ gm˗awˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ naˇ Saˬdaˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ laˆ pyaˆ laˇ nya˗a. Kʼoeˇ naˇ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ heu “dawˬ tawˆ luꞈ tiˬ gaˇ taꞈ leˇ jiˇ ni gahˇ dzahˬ˗eu meh.”—Gawˇlawˇsehˇ 3:14; Piˇliˇpiˆ 2:1, 2.