Nui gaˬ ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ gʼaˬ biꞈ daˆ leꞈ

1. Yeˬsuˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ saˬ saˬ ngeh miˇ, aˬ jeˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ˗euˬ nga?

Yeˬsuˇ maˬ shiˇ mi na˗ehˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ saˬ saˬ ngeh miˇ, gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ 30 poˆ dawˬ peh ngehˬ keuˆ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ ‘naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya gaˬ’ meh lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 15:12, 17) Aˬ yawꞈ maꞈ yaw kaˬ gaˬ˗eu jeˬ aˬ cawˬ˗ahˇ bya cehˆ ni ya bi mawˇ leˇ˗awˇ, Yeˬsuˇ Ka li˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ maˇ diˇ ngeuˇ ngaˇ lehˇ ya bi siˬ leˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 13:34, 35) Yeˬsuˇ neh ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ nui gaˬ heu naˇ, nui noeˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a, zawˇ˗ehˇ muiˬ˗eu seu dzeuꞈ aˇ gʼehˇ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ cawˬ gʼaˇ duˬ taˬ nehˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yeˬsuˇ ehˇ˗eu, “Yawˬ ha˗euˬ cawˬ gʼaˇ duˬ shiˇ dah nehˬ˗eu naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ˗eu gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ meh. Ngaˬ neh dawˬ biꞈ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ naw maꞈ mˇ naˇ, naw maꞈ ngaˬ˗euˬ cawˬ ma.”—Yoˇhaˬ 15:13, 14.

2. (a) Nymˬ˗mˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ cawˬ aˬ joˆ˗ehˇ ngehˬ keuˆ˗eu nga? (b) Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

² Nymˬ˗mˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ maˇ diˇ gaˬ˗awˇ, aˬ cawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ taˬ nehˬ˗eu uˬ taꞈ, mehˬ bawˬ gm meh lehˇ aˬ cawˬ siˬ nya˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 3:10, 11) Aˬ dui aˬ jeˬ tsawˇ jeuˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ jeˬ dawˬ ngehˬ˗eu maˬ kaˬ, aˬ geu miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ dehꞈ˗awˇ huiˬ laˇ˗euˬ maˬ kaˬ, aˇ yeˇ maˬ huiˬ˗a. Miˇ kʼahˬ doe ni jawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ maˇ diˇ gaˬ˗eu ma. Nymˬ˗mˇ iˬ nah gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu nga? Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ nui gaˬ neh gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga? Aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh˗awˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nya˗eu nga?—1 Gawˇliˬtu 8:1.

Nymˬ˗mˇ iˬ nah gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu nga?

3. “Shaˬ dui dui˗eu aˇ yamˬ” tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ deuˬ˗eu nga?

³ Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui “shaˬ dui dui˗eu aˇ yamˬ” laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗awˇ, “guˆ˗eu gaˆ˗eu jeˬ hawˇ˗eu noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗eu jeˬ” tehꞈ˗ehˇ jaˆ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-5; Ja ceuˬ 90:10) Tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ shaˬ zahˬ aˇ dzehˬ˗ehˇ jaˆ˗eu miˇ neh maˬ paˇ dehꞈ daˆ leꞈ mawꞈ˗eu meh. Yawˬ kʼoꞈ na luꞈ yawˬ haˇ yawˬ ha sehꞈ˗eu deuˬ yehꞈ seh gʼaˬ dzehˬ ni jawˇ˗awˇ, sawˇ leꞈ ngeh myaˆ nuiˆ kʼoˆ tehˆ tiˬ tehˆ laꞈ kʼoeˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ yawˬ haˇ yawˬ ha sehꞈ˗eu meh. Nui ma nyiˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ naˇ aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na kʼawꞈ, gʼaˬ baˬ laˇ˗awˇ, yawˬ haˇ yawˬ ha sehꞈ˗eu meh.

4. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ maˬ paˇ dehꞈ daˆ leꞈ mawꞈ miˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu, aˬ suˇ suˇ gʼaˬ nga?

⁴ Jaˇliꞈ saˇ ka˗ahˇ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ kʼawꞈ, shaˬ zahˬ aˇ dzehˬ˗ehˇ jaˆ˗eu miˇ neh shiˇ mawꞈ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yawˇbaˆ shaˬ zahˬ mˇ luꞈ˗eu miˇ neh, “Ngaˇ yaw dehꞈ maˬ paˇ dehꞈ ma. Maˬ dehꞈ coeˇ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ miˇ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yawˇbaˆ 7:16; 14:13) Yawˇnaˆ kʼawꞈ aˬ yawˬ neh noeˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, ‘Yeˬhawˇbaˬ˗oˇ, ngaˬ˗ahˇ bi shiˇ laꞈ˗awˬ. Dehꞈ˗eu naˆ maˬ tseˇ shiˇ˗eu˗aˬ, ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ zaˬ dzehˬ miˇ˗a’ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yawˇnaˆ 4:3) Bawˇlawˇpeh Eˇliˇyaˆ˗ahˇ kʼawꞈ, noeˬ tmˬ kʼaˇ maˬ paˇ za miˇ˗a lehˇ noeˬ leˇ ngeh, ‘Yeˬhawˇbaˬ˗oˇ, gʼaˬ dzaˬ gʼaˬ dawˇ miˇ˗a. Ngaˬ˗euˬ saꞈ laˇ yuˇ kʼoꞈ nehˬ laꞈ˗awˬ’ lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Sahˬpaˬ 19:4) Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu aˬ yawˬ˗euˬ tsawˇ haˬ heu deuˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ bi dehꞈ mawꞈ˗eu meh. Aˬ yawˬ maꞈ teu loꞈ˗ehˇ ehˇ gaˇ Miˬyehˇ maˬ dehˬ ni, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, dehꞈ daˆ leꞈ mawꞈ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh.

5. Nymˬ˗mˇ iˬ nah mehˇ nmˇ deuˬ aˬ dui˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh loˬ˗eu nga?

⁵ Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ gʼawˬ mya gʼaˬ, uˬ duˬ kawꞈ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗awˇ, aˬ dui˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ loˬ˗eu meh. Tiˬ gʼaˬ na yehˬ bawˬ sehˇ luꞈ˗ehˇ ehˇ laˇ˗eu jeˬ, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ, gaˇ mˇ cawˬ deuˬ ja buˬ ja doeˇ laˇ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ oˇ oꞈ luꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, naˬ liˬ gʼawˬ mya laꞈ gaˇ ya mˇ˗awˇ, uˬ duˬ kawꞈ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu miˇ neh gʼaˬ doeˇ doeˇ dui dui˗eu deuˬ jiˇ jawˇ˗awˇ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ maˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, ngehˬ laˇ ehˇ laˇ gaˇ ya daˬ nya lehˇ ehˇ˗eu deuˬ jiˇ jawˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu deuˬ hawˇ˗eu gaˇ kawˆ nui deuˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu miˇ neh, gʼawˬ mya gʼaˬ gʼaˬ juˬ laˇ˗awˇ aˇ poeˬ maˬ baw nya lehˇ noeˬ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ caw ba nya˗eu aˬ suˇ gʼaˬ nga?

Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ ahˇ laˇ

6. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga?

⁶ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ nymˬ˗mˇ maˬ ehˇ, aˬ kaˇ maˬ ehˇ gaˬ ma lehˇ kamˬ˗eu meh. Iˇsaˬleˬlaˆ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “Ngaˬ˗euˬ mehˬ shi nawˇ aˇ poeˬ kʼaˆ˗eu miˇ neh, nawˬ˗euˬ saꞈ laˇ ka kʼoꞈ geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ biꞈ dah coeˇ ma” lehˇ ehˇ˗awˇ, “Taˬ guˆ. Ngaˇ nawˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ ma” lehˇ ehˇ gaˇ ya gaˬ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. (Iˇsaˬyaˇ 43:4, 5) Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ baw meh lehˇ aˬ dui siˬ nya˗eu ma.a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.) Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ “Sahˬpaˬ Miˬyehˇ nawˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ˗awˇ, gʼaˬ leˇ˗eu baoˬ biꞈ laꞈ tehꞈ˗a. Aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ” ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh.—Zeˬpaˬniˇ 3:16, 17.

7. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nui gaˬ zaˬ˗ahˇ cu˗eu aˬ ma˗euˬ nui gaˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)

⁷ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ, aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ kʼawꞈ, gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw ba nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ “Aˬ ma˗euˬ bawˇ kʼahˇ laꞈ kʼoeˇ ciˬ ahˇ˗awˇ, gaˬ huiˬ haw huiˬ˗euˬ zaˬ˗ahˇ naw maꞈ duˇ tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 66:12, 13) Aˬ ma tiˬ gʼaˬ zaˬ˗ahˇ ciˬ˗awˇ niˇ gʼa nehˬ ngeh, zaˬ˗ahˇ aˇ naˆ ni lmˇ boˬ ni gʼeh leˇ˗eu nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Yeˬhawˇbaˬ kʼawꞈ, aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, lmˇ boˬ ni bi gʼeh˗awˇ guˆ kʼaˇ maˬ za ni bi jawˇ mawꞈ˗eu meh. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ mehˬ shi aˇ poeˬ baw dui dui˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ jah nya meh.—Yeˬlaˬmiˇ 31:3.

8, 9. Yeˬsuˇ˗euˬ nui gaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga?

⁸ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu nyaˆ taꞈ tiˬ jeˬ paˇ jaˆ˗a siˬ. “Miˬyehˇ miˇ tsaˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ˗euˬ Zaˬmaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ kʼawꞈ biꞈ nehˬ leꞈ˗euˬ meh. Zaˬmaˇ˗ahˇ kʼaˇ jah˗eu tsawˇ haˬ maˬ ya cawˆ˗iˇ˗eu uˬ taꞈ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ za˗eu meh.” (Yoˇhaˬ 3:16) Yeˬsuˇ neh lawˇ nehˬ˗euˬ jeˬ jiˇ, aˬ yawꞈ aˬ dui˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu miˇ neh, aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ ‘Shaˬ zahˬ mˇ˗eu jeˬ maˬ ehˇ, noeˬ dui noeˬ duiˇ˗eu jeˬ maˬ ehˇ’ Yeˬsuˇ Ka li baˬ da neh “Miˬyehˇ˗euˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui ya gʼawˬ˗iˇ ni laˆ pyaˆ laˇ nya˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Loˇmaˆ 8:35, 38, 39.

⁹ Tiˬ poˆ na aˬ dui shaˬ zahˬ baˬ da neh, gʼaˬ baˬ laˇ˗awˇ gʼaˬ doeˇ doeˇ laˇ nya˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ kʼawꞈ laꞈ kʼaˬ maˬ cehˇ ni pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ taˬ naˇ, shaˬ zahˬ˗ahˇ oˇ daˬ coeˇ˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 5:14, 15-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ˗euˬ nui gaˬ heu naˇ yaw dehꞈ dehꞈ mawꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ ni caw ba nehˬ˗eu uˬ taꞈ, aˬ dui uˬ jeˬ jaˇ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ hawˇ˗eu kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh maˬ ehˇ, noeˬ miˇ maˬ tsaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu noeˬ shaˬ noeˬ zahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh maˬ ehˇ, aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ maˬ bi baˬ ni caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh.

Mehˇ nmˇ deuˬ aˬ dui˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ loˬ

10, 11. Gʼaˬ baˬ luꞈ˗euˬ deuˬ˗ahˇ aˬ suˇ suˇ gʼaˬ, gʼaˬ biꞈ nya˗eu nga?

¹⁰ Kʼoeˇ uˬ taꞈ Yeˬhawˇbaˬ nui gaˬ laꞈ kʼoeˇ neh gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ muˇ˗ahˇ jiˇ zmˬ˗eu meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ aˇ poeˬ baw˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ jiˇ gaˬ meh lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh caw ba nehˬ˗eu ma. (1 Yoˇhaˬ 4:19-21) Kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ “Nymˬ˗mˇ naw maꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw dehˬ caw toˆ luꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ, mehˬ hu paw kʼawꞈ kʼoeˇ loꞈ˗ehˇ dehꞈ daˆ le˗awˬ” lehˇ boꞈ taˬ˗euˬ meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:11) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ˗eu, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nya meh.—Loˇmaˆ 15:1, 2-ahˇ gui.

¹¹ Nui ma ga ka˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ maˬ ehˇ, aˇ dzehˬ˗ehˇ noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ maˬ ehˇ, saˬ laˬ gʼoˬ jawˇ gaˇ iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Luˇkaꞈ 5:31) Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ nui deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ saˬ laˬ gʼoˬ maˬ ngeuˇ˗eu lehˇ siˬ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ neh caw ba˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu gʼaˬ biꞈ˗euˬ jeˬ heu naˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu meh. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ ‘nui ma baˬ˗eu tsawˇ haˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ˗awˇ gʼaˬ byehˆ byehˆ˗eu deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu uˬ taꞈ, yawˬ gʼaˬ na luꞈ kʼoeˇ taˆ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ’ nehˬ nya meh. (1 Teˇsaˬloˇni 5:14) Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nga lehˇ siˬ nya ni ya leh jeh meh. Aˬ yawꞈ maꞈ gʼaˬ baˬ luꞈ ngeh nui ma mahˇ nehˬ˗awˇ, gʼaˬ za leˇ jeˬ˗ehˇ ya ngehˬ nehˬ˗eu meh. Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh ma loˇ? Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ nui ma laˆ saˇ nehˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ nya dzehˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ jeˇ jahˇ nya˗eu nga?

12. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ za˗euˬ nga?

¹² Yuˇloˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ ehˇ˗eu, “Ngaˇ tiˬ poˆ na yawˬ haˇ yawˬ ha sehꞈ˗eu lehˇ noeˬ haw˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ jawˇ meh lehˇ noeˬ doˆ laˇ nya. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ ngaˬ˗ahˇ maˬ bi shiˇ ni caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗awˇ aˬ myah luꞈ gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu meh. Ngaˇ nui ma ga ka˗euˬ naˇ gawˇ ya daˬ luꞈ˗eu lehˇ gʼawˬ mya gʼaˬ maˬ siˬ nya kʼawꞈ, yawˬ gʼaˬ na luꞈ ngaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Nyiˬ dzeˇ zaˬ tiˬ gu ngehˬ˗ehˇ dzehˬ ngaˬ da ngaˬ ma loꞈ˗ehˇ duˇ˗awˇ, ngaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh˗eu uˬ taꞈ, ngaˇ kʼaˇ loˬ ngeh 24 naˬ liˬ caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh.” Yawˬ gʼaˬ na luꞈ tiˬ kawˆ di maˬ caw ba nya kʼawꞈ, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw myaˬ jeˬ lehˇ caw ba nya˗eu meh.b (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.)

Aˬ dui nui gaˬ neh aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ nya˗eu nga?

13. Aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ dui aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

¹³ Yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ. (Yaˬkoˆ 1:19) Aˬ dui aˬ cawˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ noeˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ naˇ, nui gaˬ mˇ mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Mehˇ nmˇ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu lehˇ gʼoˆ shaw nya ni naˇ haˬ. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˇ diˇ kʼahˬ lahˇ˗eu lehˇ, aˬ dui˗euˬ myaˆ pyawˬ˗ahˇ haw˗awˇ neh kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ siˬ leˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh nya lehˇ dzawˇ nehˬ luꞈ ngeh, maˬ ngehˬ tsoeˬ ni yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ. Nawˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ nui ma aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ nui ma taˬ laˇ˗awˇ neh, nawˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba ngeh nawˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ ha geuꞈ laˇ˗eu yaw awˬ meh. Aˬ cawˬ deuˬ nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˇ diˇ kʼahˬ lahˇ nga lehˇ ya siˬ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ gʼaˬ gʼawˬ mya ni za˗eu meh.

14. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh maˬ ngehˬ mi na˗ehˇ ya shaˇ noeˬ˗eu nga?

¹⁴ Maˬ shaˇ noeˬ ni taˬ ngehˬ. Nui ma ga ka˗euˬ deuˬ aˬ dui aˬ yawꞈ˗ahˇ ehˇ luꞈ nga lehˇ siˬ leˇ naˇ, paˇ noeˬ shaˬ dzehˬ leˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ caw ba˗eu jiˇ ni paˇ shaˬ dzehˬ laˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Dawˬ doeˇ ngehˬ˗eu mi cehˇ coeˇ gaˇ duˇ˗awˇ, tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu dawˬ muiˬ, jaˆ gʼaˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 12:18) Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ diˇ daˬ˗ehˇ ngehˬ deuˬ˗eu lehˇ maˬ ngeuˇ kʼawꞈ, aˬ dui maˬ shaˇ noeˬ ni ngehˬ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nui ma˗ahˇ naˇ leˇ nya˗eu meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ gʼoˆ shaw nya ni leh jeh luꞈ ngaˇ lehˇ siˬ leˇ ni ya jahˇ nehˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 7:12.

15. Aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ nga?

¹⁵ Aˬ cawˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ kawˬ zmˬ. (Loˇmaˆ 15:4, 5-ahˇ gui.) Jaˇliꞈ˗aˬ, “nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗eu jeˬ biꞈ laꞈ˗awˇ nui ma˗ahˇ gʼaˬ biꞈ lahˬ nehˬ laꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Miˬyehˇ” jawˇ gaˇ neh oe˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ dui Jaˇliꞈ˗ahˇ gui ngeh gʼaˬ za dui dui laˇ gaˇ maˬ zahˬ leˇ. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ nui ma laˆ saˇ nehˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ, Jaˇliꞈ aˇ deuˆ hawˇ˗eu paˇ dmˬ deuˬ˗ahˇ poˆ mawˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu keu ka deuˬ jiˇ jaˆ˗eu ma. Teu naˇ, Gʼawˇ˗ciˬtaoˬbeuˇ˗euˬ paˇ dmˬ deuˬ toeˬ mehˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ˗euˬ poˆ tseˇ˗eu keu ka pyeuꞈ meh.

16. Nui ma ga ka˗euˬ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu tsawˇ haˬ ya pyeuꞈ nga?

¹⁶ Lmˇ boˬ ni nahˬ yu ni gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ. Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ, “gʼawˬ shaˬ gaˬ nya˗eu Aˬda pyeuꞈ˗awˇ, yawˬ jeˬ na luꞈ ngehˬ gʼeh dah teˬ nehˬ laꞈ˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu” uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu deuˬ˗ahˇ “gʼawˬ shaˬ gaˬ”˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 1:3-6-ahˇ gui; Luˇkaꞈ 1:78; Loˇmaˆ 15:13) Pawˇluˆ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu miˇ neh gaˇ kawˆ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ehˇ kʼaˇ maˬ za˗a. Aˬ yawꞈ “Naw maꞈ nehˬ˗ehˇ nga maꞈ jawˇ ngeh, aˬ ma tiˬ gʼaˬ zaˬ nahˬ˗ahˇ bo saˆ˗eu loꞈ˗ehˇ nahˬ yu ni mˇ˗euˬ ma naw maꞈ˗ahˇ nga maꞈ gʼoeˇ dui gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, Miˬyehˇ˗euˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni, nga maꞈ˗euˬ gʼawˇ mawˇ kʼawꞈ naw maꞈ gʼaˇ duˬ shiˇ dah nehˬ coeˇ ma. Naw maꞈ˗ahˇ nga maꞈ gaˬ dui dui˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. (1 Teˇsaˬloˇni 2:7, 8) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ loꞈ˗ehˇ nahˬ yu ni gʼeh naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.

17. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ kʼaˇ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw nya˗eu nga?

¹⁷ Mehˇ nmˇ deuˬ byah kuꞈ meh lehˇ taˬ noeˬ tmˬ. Kʼaˇ ngeuˇ˗eu loꞈ˗ehˇ haw. Nawˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ noeˬ tmˬ dzeuˇ naˇ, nui ma ya cawˆ meh. (Dawˬtsoˆtsoˆ˗eu 7:21, 22) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui kʼaˇ mˇ nya˗eu myaˆ ni tehꞈ˗ehˇ noeˬ tmˬ meh lehˇ taˬ ngehˇ. Teu miˇ neh, aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya oˇ oꞈ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 4:2, 32) Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ mˇ luꞈ˗eu jeˬ maˬ gʼaˬ leˇ nga siˬ lehˇ maˬ ya bi noeˬ leˇ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ mˇ luꞈ˗eu jeˬ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ maˬ ya sheu cehˆ˗a. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ ngeh to˗aˬ, aˬ yawꞈ maꞈ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ja ceuˬ˗awˇ gʼaˬ biꞈ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼaˬ tiˬ cehˇ mˇ nya meh.—Gaˬlaˬtiˆ 6:4.

18. Aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh nui gaˬ neh tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ mawꞈ˗eu nga?

¹⁸ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ poeˬ baw dui dui˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 2:20) Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nahˬ yu ni ya mˇ nehˬ˗eu meh. Aˬ dui “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ caw dehˬ caw toˆ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui noeˬ tsoˆ taˬ˗eu” ma. (Loˇmaˆ 14:19) Aˬ dui nui ma laˆ cawˆ laˇ˗eu jeˬ, naˇ˗eu gawˇ˗eu jeˬ, guiˇ deuˆ˗eu jeˬ, iˬ baˇ baˬ da neh shiˇ˗eu jeˬ, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ, nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ, dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ noeˬ miˇ maˬ tsaꞈ˗eu jeˬ, heu deuˬ maˬ jaˆ˗eu Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ ya jawˇ gaˇ dawˬ luꞈ˗eu ma. Tiˬ heˇ kʼoꞈ dzeuˇ iˇ ngeh, tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ byah kuꞈ jiˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ lawˬ haw˗eu aˇ saˬ saˬ˗eu poˆ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ buˬ iˇ˗eu deuˬ˗ahˇ miˇ tsaꞈ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lehˇ ha geuꞈ˗awˇ, ‘Miˬyehˇ˗euˬ zaˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ huiˬ˗eu buˬ˗iˇ law˗iˇ˗eu jeˬ˗ahˇ bi za˗eu’ meh. (Loˇmaˆ 8:21) Teu miˇ neh, aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ nui gaˬ neh gʼaˬ biꞈ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ miˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ ahˇ leˇ nya ni tiˬ gʼaˬ tiˬ gʼaˬ caw ba kaˇ˗euˇ.