Dwi mi 1

Ukwayu jurutic pa Mungu ceke ging’ei gin ma gicikiri nitimo pi nipong’o tic ma juketho i korgi ‘kakare kakare.’ (2 Tim. 4:5) Pirang’o? Pilembe tije pire tie tek nisagu zoo, man ubekwayu watime pio pio mandha. Re saa moko ecopo bedo iwa yot ungo nimiara i tije calu ma nwang’u wabemito. Lembe mange de nuti ma pigi tek ma kwayu saa man kero mwa. Saa moko nyo wabetimo tic pi saa ma lee kubang’ nindo kara wanwang’ sente ma wacopo pong’o ko yeny mwa man mi juruot mwa. Kunoke nyo wabeii aia nipong’o rwom mange bende ma watie ko i ot mwa, wabeii ku remokum, ang’abacwiny, kunoke nyo wabenwang’ara ku peko pilembe tio udaru mondo i kumwa. Ka watie ku peko moko m’ubecerowa ku timo tic pa Mungu pi saa ma lee, ubekwayu ngo cwinywa utur. Yesu ugam ung’eyo nia wan ceke wabicego ngo nying kodhi mi Ker i kadhiri ma rom rom, niwacu wabirweyo ngo lembanyong’a ku kero ma rom, man saa ma wabitimo i tije de bibedo ngo rom. (Mat. 13:23) Anyong’a nego Yehova lee dit kan ebeneno nia wabemiara ku cwinywa ceke pi nitimo tic pare.​—Ebr. 6:10-12. w19.04 mba. 2 udu. 1-3

Ndra pa Sitani iwi tho ucido nying’ Yehova. Ndra maeno uketho i ie ponji ma nia ju m’utho gisendiri i mac ma k’uthum. Ponji maeno cido nying’ Mungu mi tuko ngo! Nenedi? Biblia uyero nia Yehova tie Mungu ma jamer, re ponji maeno uketho dhanu giparu nia Yehova de cwinye col man cwinye kwar ve cwiny Wonabali. (1 Yoh. 4:8) Lembuno uketho iwinjiri nenedi? Ka dong’ Yehova en gire ke ecopo winjere nenedi? Biblia unyutho nia Yehova udagu colcwiny man kwarcwiny mir ayi moko ci. (Yer. 19:5) Ndra pa Sitani ucwalu dhanu ma pol niparu nia lam mi jamgony ma Yesu uthiero tije mbe. (Mat. 20:28) Ndra mange ma Sitani cwayu utie nia tipo dhanu tho ngo. Kan e kumeno andha, nen nia dong’ dhanu kwo rondo ku rondo. Ka nwang’u etie kumeno andha, nwang’u Kristu copo thiero ngo kwo pare ni jamgony pi nilaru dhanu kara ginwang’ kwo ma rondo ku rondo. Enre ng’ei nia jamgony ma Yesu uthiero unyutho nia Yehova giku Yesu gimaru dhanu ku mer ma yawe mbe. (Yoh. 3:16; 15:13) M’umbe jiji, can mondo i Yehova giku Wode lee dit kinde ma gibewinjo ponji mi vupo m’udwoko jamgony ni gin ma tije mbe! w19.04 mba. 14 udu. 1; mba. 16 udu. 8-9

Jukiewo ponji pa Yesu kani? Buku ang’wen mir Injili ukoro lembe ma tung’ tung’ ma Yesu utimo man m’eyero kinde m’ebino iwi ng’om. Buku mange mi Lembagora mi Jugiriki mi Jukristu, ubekonyowa bende ning’eyo paru pa Kristu, pilembe tipo maleng’ pa Mungu re m’utelo wi ju m’ukiewo buku maeno, man gibino bende ku “pidoic pa Kristu.” Ponji pa Yesu utie iwa ku kony i lembe moko ci i kwo mwa. Pieno, ukwayu wawek “cik pa Kristu” utel wiwa i lembe ceke ma watimo: i udi mwa, i tic, i somo man bende i cokiri. (Gal. 6:2) Wang’eyo cikne kinde ma wabesomo Lembagora mi Jugiriki mi Jukristu man nwang’u wabenyamu ie. Waworo cik maeno ka wabekwo nimakere ku telowic, cik man cik mir ukungu ma nwang’ere i buku maeno mi Biblia. Ka wabeworo cik pa Kristu, nyutho nia wabeworo Yehova Mungu ma jamer, kum lembe ceke ma Yesu ubed uponjo uai i bang’e.​—Yoh. 8:28. w19.05 mba. 3 udu. 6-7

Etie lembe mi can nineno nia dhanu ma pol ubetimo yeny pa Wonabali. Ento Yehova tie ku tego lee nisagu Sitani ku jurutic pare. Yehova ung’eyo lembe ceke ma Sitani ubetimo. Eng’eyo cuu mandha peko ceke ma wabenwang’ara ko man ecopo juko cwinywa. Pieno watie jumugisa pilembe wabetimo ni “Mungu mi jukojuk ceke; m’ejukowa i can mwa ceke, kara wacopo juko ju ma gini i can moko, ni kum jukojuk ma Mungu juko ko wan giwa.” (2 Kor. 1:3, 4) Dhanu ma junyodo migi ugam ugwokogi ngo i kum mak ma ku kero, kunoke ma wedi migi ugam umakugi gicopo bedo ku yeny mi jukocwiny lee dit. Ubimo Daudi ung’eyo nia Yehova re ma copo juko cwinywa (Zab. 27:10) Daudi uyio nia Yehova bibedo Wego mi ju ma wedi migi ubesendogi. Dong’ Yehova bejuko cwinygi nenedi? Ebed etio ku jurutic pare. Umego ku nyimego mwa mi cokiri gitie iwa ve wedi mwa. Ku lapor, Yesu uyero nia dhanu ma gibino timo kugi thier ni Yehova gibino ire calu umego, nyimego man min.​—Mat. 12:48-50. w19.05 mba. 15-16 udu. 8-9

Mi kwong’o wacikara niponjo girang’o? Kubang’ nindo wacikara nikoyo saa mi ponjo Biblia. Jujwigo wend verse ma jubed jupangu pi som mwa mi Biblia ma kubang’ yenga, kara uwek iwa saa mi nyamu i gin ma wabesomo man mi timo sayusac lee i wigi. Kinde ma wabeponjo piny, lembakeca mwa ucikere ngo kende kende nidaru som mi giragora ma kubang’ yenga, ento wacikara niweko Lembe pa Mungu umul adundewa man ukonywa nicoro ceng’ini i vut Yehova. (Zab. 19:14) Ponji mi Otkur ma Wiw ma wabed watimo i cokiri mwa konyowa kara wanyang’ i Biblia. Pieno, kinde m’ibeyiko ponjine, keth wii akeca i kum giragora, asagane ma jubiwosomo i coko. Nen kilili mandha kite ma wec mi giragorane ucwaku ko paru ma nwang’ere i udukuwec maeno. Bende, koi saa mi paru i giragorane cuu mandha man par bende kite m’icopo tio ko ku ponjine i kwo peri.​—Yoc. 1:8. w19.05 mba. 27 udu. 5; mba. 28 udu. 9

Yesu utie iwa lapor ma ber pilembe ebed eneno tic mi lembanyong’a ni gin ma pire tek nisagu. I kwo pare zoo, lembe ma kwong’a m’ebed etimo ubino nirweyo lembanyong’a mi Ker pa Mungu ni dhanu. Ebed ewotho pi kilometre ma lee pi niciponjo dhanu. Saa ceke ebed etimo kero niponjo dhanu i pacu migi, man kaka moko ci ma gicopo nwang’iri i ie. Ma jiji mbe, Yesu uketho tic mi rweyo lembanyong’a i kabedo ma kwong’a i kwo pare. Calu Yesu, wan de wacopo timo kero nirweyo lembanyong’a ni dhanu saa moko ci man kaka moko ci ma gibenwang’iri i ie. Watie ayika nitwonara kadok ku kit kwo mwa ma ber pi nirweyo lembanyong’a. (Mk. 6:31-34; 1 Pet. 2:21) Umego ku nyimego moko mi cokiri gitie ku copo mi bedo juyab yo ma segi, juyab yo ma nja man ma jukony. Jumange ke gibed giponjo dhok ma nyen kunoke gidok kaka ma yeny mi jurwei utie lee i ie. Ento ju m’ubetimo theng tic ma lee mi rweyo lembanyong’a utie jurwei ma gimbe ku copo mi timo lembe maeno, ma re gibemiiri nirweyo ku kero migi ceke. Re kadok waberweyo lee kunoke nyanok de, wang’ei nia Yehova ubekwayu ngo nia watim lembe ma wacopo ngo. w19.04 mba. 4 udu. 7-8

Kepenjiri kumae: ‘Nyo fodi asu bang’ kumira moko udong’ i adundena?’ (1 Pet. 2:1) ‘Nyo jamcinga, somo m’asomo man kabedo m’aai i ie beketho anwang’u nia pira tie tek nisagu jumange?’ (Rie. 16:5) ‘Nyo abed anwang’u nia asagu ju ma gimbe ku kit piny m’atie ko, kunoke asagu ju ma rangi migi koc ku para?’ (Yak. 2:2-4) ‘Nyo giki mi ng’om pa Sitani ubecuku telo nen para?’ (1 Yoh. 2:15-17) ‘Nyo abed amaru galuwang’ ma tie ku lembe mi tarwang’ man rop i ie?’ (Zab. 97:10; 101:3; Amo. 5:15) Kan idwoko wang’ penji maeno, ibing’eyo ng’ico m’ubekwayu inyeg i kume. Mito ku mito ngo, dhanu ma wadikara kugi gibedo kud atelatela lee mandha i wiwa. (Rie. 13:20) Wang’ ma pol, dhanu ma watimo kugi tic kunoke ma wasomo kugi gikonyowa ngo niparu lembe i ayi ma Mungu umito. Ento i coko mi Jukristu, wacopo nwang’u jurimo ma beco. Cokiri re m’utie kaka ma wanwang’u i ie dhanu ma copo cwaluwa ‘i mer man i tic ma beco.’​—Ebr. 10:24, 25. w19.06 mba. 12 udu. 13-14

Yehova ucwio ngo dhanu nia ginwang’iri ku peko man ang’abacwiny ma wabenwang’ara ko tin eni. Pieno, ka peko uketho umego kunoke nyamego moko ubeweco vur vur, ukwayu ninyang’ kude. (Yob 6:2, 3) Kadok nwang’u eyero lembe moko ma cuu ngo i kum Yehova kunoke i kumwa de, wacikara ngo niweko ng’ecwiny umakwa nyapio pio i kume man nicaku poko lembe i wie pi wec pare. Saa moko, ng’atu ma peko ung’abu cwinye copo bedo ku yeny ma nia jumii ire juk. (Gal. 6:1) I saa maeno, judong cokiri giromo mio jukne nenedi? Gicikiri nilubo lapor pa Elihu, m’ugam uwinjo Yob ku kisa mandha. (Yob 33:6, 7) Elihu ular utimo kero ninyang’ i paru man i peko pa Yob, kan i ng’eye emio ire juk. Judong cokiri ma gibelubo lapor pa Elihu giwinjo ng’atini kilili mandha, man gitimo kero ninyang’ i lembe m’ebenwang’ere ko. Eno ketho kinde ma gibemio ire juk, gituc nimulo adundene yot yot. w19.06 mba. 22-23 udu. 10-11

Wabimedara nitimo ni Yehova nenedi i saa ma gavmenti ukwero tic mwa? Saa maeno, biro mi filial bimio iwa telowic nikadhu kud i bang’ judong cokiri. Kan ebicopere ngo nia biro mi filial uwec ku judong cokiri, judong cokiri gin gigi gibikonyi kara in ku jumange de wumeduru nitimo ni Yehova. Gibimio iwu telowic nimakere ku lembe ma nwang’ere i Biblia man i girasoma mwa. (Mat. 28:19, 20; Ebr. 10:24, 25) Yehova ung’olo nia ebimedere nimio cam mi tipo ni dhanu pare kara gibed ku yioyic ma tek. (Isa. 65:13, 14; Lk. 12:42-44) Pieno, bed ma cwinyi tek nia dilo pare bimedere nimio iri gin moko ci ma copo konyi kara igwok bedoleng’ peri ni Yehova. Ento ukwayu in bende itim lembe moko. Saa ma ma jukwero tic mwa i ng’om m’ikwo i ie, nwang’ kaka ma cuu m’icopo kanu ie Biblia peri man girasoma mange. Dok ebed itio ku girasoma mi karatasi kunoke mir elektronik, kud ikethgi kaka ma jucopo nwang’ugi i ie yot yot. Wan ceke wacikara nitimo kero kara wabed ku yioyic ma tek. w19.07 mba. 10 udu. 10-11

Niai con, dhanu ma pol ubed unwang’iri i dini moko kokoro, re i kind oro moko m’ukadhu ceng’ini eni alokaloka ma lee utimere. Tin wend dhanu ma gitie ngo jurudini ubemedere ameda. Ku lapor i ng’om ma dupa, dhanu ma pol giyero nia gitie ngo jurudini. (Mat. 24:12) Pirang’o dhanu ma dupa giyero nia gitie ngo jurudini? Copere jumoko gibemiiri akeca niyenyo lembe ma mio igi mutoro, kunoke giketho wigi zoo i kum peko migi. (Lk. 8:14) Bende, dhanu moko ma gilar gibino jurudini, tin giloko yioyic migi nia Mungu mbe. Jumange giyero nia dini dong’ kakare kadhu kunoke nia kony pare mbe; giwacu bende nia dini beponjo lembe m’ukoc ku mi sians, man eyero ngo lembe ma tap. Saa moko nyo giwinjo jurimbgi kunoke juponji ubeyero nia kwo ulokere aloka, kunoke nyo gisomo lembene kaka moko, ento nyo fodi giwinjo ngo thelembe mandha ma romo cwalugi niyio nia Mungu nuti. Jumange ke ava dini uai i kumgi pilembe judong’ dini ubadhu cwinygi ku lem pa sente man ku sayu dito. I kabedo moko lundo, judongo pa gavmenti uketho cik m’ukwero tic moko mi jurudini. w19.07 mba. 20 udu. 1-2

Kara wabed ku yioyic i Yehova man watim ire kud amora, eno kwayu ngo nia wakebed ku kero lee i kumwa. Dhanu ma pol ma kero migi udaru jwik gibemediri asu nitimo ni Yehova nimakere ku copo migi. (2 Kor. 4:16) Saa moko nyo icaku timo ni Yehova niai con, man kawoni inwang’u nia tiyo ubeceri ku timo lee calu m’i wang’e. Ento cwinyi kud utur. Ng’ei nia wi Yehova biwil ungo pi tic m’idaru timo ire. (Ebr. 6:10) Ng’ei bende nia gin ma nyutho ya wamaru Yehova nisagu utie ngo tic ma lee ma wabetimo ire, ento utie nitimo ire ku nen ma cuu, man i kadhiri ma wacopo. (Kol. 3:23) Yehova bekwayu ngo nia watim lembe m’ukadhu kero mwa pilembe eng’eyo copo mwa.​—Mk. 12:43, 44. w19.08 mba. 3 udu. 6; mba. 5 udu. 11-12

Yehova ubetelo dhanu i bang’e nikadhu kud i ‘tic ma ber’ m’umego ku nyimego mi cokiri gibetimo. (Mat. 5:14, 15; 1 Pet. 2:12) Ka jadhogi mi gamiri utie ngo Jamulembe pa Yehova, nyo nindo moko edaru bedo karacelo kud umego ku nyimego mi cokiri de? Lwong’ jadhogi mi gamiri kara wucidh wukude i coko. (1 Kor. 14:24, 25) Watie ku genogen nia wedi mwa ceke gibicaku timo ni Yehova karacelo kudwa. Ento copere nia idaru ii kpe nikonyo wedi peri kara gidok jurutic pa Yehova, re gidoko ngo. Kan etie kumeno, kwayu ngo icak poko lembe rac i wii pi ng’iong’ic migi. I andha, wacopo diyo ngo wedi mwa nia gijol yioyic mwa. Ento kinde ma gibineno mutoro m’itie ko pilembe ibetimo ni Yehova, eno bibedo ku matoke ma lee i wigi. Pieno dong’ bed irwo pigi. Bed iwec kugi ku riekoweng’i. Kud iwek nikonyogi! (Tic. 20:20) Bed ku genogen nia Yehova bimio mugisa iwi kero m’ibetimo pi nikonyogi. Ka wedi peri ging’io niwinji, m’umbe jiji gibiboth! w19.08 mba. 18-19 udu. 15-17

Yesu mito yero ang’o? Emito yero nia wacikara ngo nisayu gigi mi kum dupa i kwo mwa, ento wacikara niketho wiwa ucung i kum lembe acel kende, man ukwayu ngo wawek gin moko uwingwa kud i kum lembene. Yesu en gire de ebed eketho wie zoo i kum tic mi rweyo lembanyong’a, man eponjo julubne nia giketh wigi zoo i kum timo ni Yehova man i kum Ker pare. Wacopo nyutho nia wabelubo lapor pa Yesu nwang’u wabeneno tic mi rweyo lembanyong’a ni gin ma pire tek lee i kwo mwa, man nwang’u mi kwong’o wabeyenyo “Ker [pa Mungu], ku bedopwe pare.” (Mat. 6:33) Ayi acel ma wanyutho ko nia waketho wiwa i kum tic mwa mi lembanyong’a utie nitio ku saa mwa pi nikonyo dhanu ging’ei Yehova, ento ungo ninyothe i kum lembe ma tijgi mbe. Ku lapor, nyo wacopo timo alokaloka i program mi tic mwa mi kum kara wanwang’ saa lee mi rweyo lembanyong’a ceng’ soko kunoke ceng’ yenga? Kunoke nyo wacopo ng’io nithumo the nambu moko ma becamu iwa saa akeca? w19.04 mba. 5-6 udu. 12-13

I kind oro moko m’ukadhu, juwilo tic m’umego ku nyimego moko gitimo pi oro ma dupa i dilo pa Yehova. Ebino lembe ma yot ungo ni umego ku nyimego maeno niweko tic ma gibino timo. I andha, calu gitimo tije pi oro ma dupa, nwang’u dong’ gimare lee. Pieno kinde ma jumoko uwinjo nia gibidok timo tic mange, lembene “nyayu can” lee i igi. Re i ng’ei nindo moko, gidok ging’iyo. Ang’o m’ukonyogi? Gin ma pire tek m’ukonyogi utie mer ma gimaru ko Yehova. Ging’eyo nia githiero kwo migi ni Yehova, ento ungo ni tic moko kunoke ni dito moko. (Kol. 3:23) Gitie ku mutoro nitimo ni Yehova kaka moko ci m’eorogi i ie. Ging’eyo nia Mungu ubedieng’ pigi, pieno ‘gibolo adieng’a cwinygi ceke i wie.’ (1 Pet. 5:6, 7) Ka watie ku jwigiri, jumange bimaru nibedo jurimbwa man wan de wabinwang’u bero lee. Bende jwigiri bikonyowa niciro peko ma wanwang’ara ko i kwo. w19.09 mba. 6-7 udu. 15-17

Daudi ubino ku dito iwi juruot pare, ento Yehova ung’ie bende kara ebim wi thek ceke mir Israel. Calu Daudi ubino ubimo, ebino ku dito ma lee. Re saa moko etio rac ku dito parene, e egam etimo kosa ma lee mandha. (2 Sam. 11:14, 15) Ento edok enyutho woro ni Yehova. Nenedi? Ejolo twiny ma Yehova umio ire. Bende, ekonjo adundene i wang’ Yehova i rwo. (Zab. 51:1-4) M’umedo maeno, ebino ku jwigiri, uketho ewinjo juk ma beco mi jumaco kende ngo ento m’uai i bang’ ng’atu ma dhaku bende. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Daudi unwang’u ponji i kum kosa pare, man edok emiyere zoo nitimo ni Yehova. Eng’eyo nia niworo Yehova mio bero. Tin, wabeneno kamaleng’ tung’ tung’ m’utie i kind dhanu ma gibeworo Yehova ku ju m’ubewore ngo. Ju ma gibeworo Yehova ‘giwero wer ni anyong’a mir adundegi.’​—Isa. 65:13, 14. w19.09 mba. 17 udu. 15; mba. 19 udu. 21

I oro 1935, Jumulembe pa Yehova ginyang’ terere nia udul ma dit bicidho ngo i polo pi ‘nicungo i wang’ komker man i wang’ Nyathi Rombo.’ Ento gicungo i wang’ komker maeno i ayi mi lapor. Kadok gibekwo iwi ng’om de, udul ma dit copo cungo i “wang’ komker” pa Yehova nwang’u giyio nia en re m’etie Ubimo ma Malu Ngbir man gibeworo telowic pare. (Isa. 66:1) Gicungo “i wang’ Nyathi Rombo” nwang’u gibenyutho yioyic i lam mi jamgony ma Yesu thiero. M’umedo maeno, Matayo 25:31, 32 uwacu nia “thek ceke,” uketho i ie jutimrac bende, “bicokri” i wang’ Yesu saa m’ebijany iwi komker mi dwong’ pare. Ubenen kamaleng’ nia thek maeno ceke gini polo ngo ento iwi ng’om. Pieno, lero maeno uwok umondo rwit iwi dhanu. Lerone ukonyo Jumulembe pa Yehova ninyang’ bende nia pirang’o Biblia uwacu ngo ya jubiting’o udul ma dit i polo. Mungu ung’olo nia ebimio kwo ma rondo ku rondo i polo ni ungu acel kende, niwacu dhanu 144 000 ma “gibimo bim wi ng’om” karacelo ku Yesu.​—Nyu. 5:10. w19.09 mba. 28 udu. 9

Yehova ubemito jurutic pare giwok kud i dini mi ndra. Ento niwok awoka kende uromo ngo. Ukwayu wamiyara nitimo ni Yehova ku cwinywa ceke. Wakenen yo ario ma wacopo timo ko kumeno. Mi kwong’o, ukwayu wacer ba cik ma pwe pa Yehova iwi lembe mi kurajo ku tegocwiywa. Wacikara ngo nicwaku timo moko ci mi lembsasa mi ng’om maeni. Ku lapor, wacwaku ngo lembsasa mi tarwang’ mi kwonde moko ci, uketho i ie gamiri co ku co kunoke mon ku mon, ku kit timone mange ma kumeno. (Mat. 19:4, 5; Rum. 1:26, 27) Mir ario, ukwayu wamedara niworo Yehova karacelo ku Jukristu wadwa. Watimo kumeno kaka moko ci ma wacopo, nik’ebed i Ot Ker mwa, i ot p’umego man kadok i aponda kan ukwayere. Kadok lembang’o de, waweko ngo nicokara karacelo kud umego ku nyimego. Wacikara nitimo kumeno kawoni, asagane pilembe ‘wabeneno cenguni dhingo.’​—Ebr. 10:24, 25. w19.10 mba. 16 udu. 6-7

Yehova ubemito wakwo kud anyong’a, man galuwang’ copo nyayu anyong’a i iwa. Biblia uyero nia “gin moko mbe ma ber ni dhanu ma sagu tek ecamu emadhu de, man eketho anyong’a neg ng’eyong’ec pare kum gin ma ber mi tic mi muli pare.” (Ekl. 2:24) Ento galuwang’ ma dupa m’i ng’om maeni copo bedo ku matoke ma rac i wiwa. Ecopo ketho ng’atini ucak yio man emar kadok timo ma cik pa Mungu ukwero. Wabemito watim ni Yehova kende. Pieno, wacopo “ng’wenyo ngo wi par pa [Yehova], ku wi par mi pajogi de,” niwacu nicamu i dhu meza pa Yehova, man i dhu meza mi pajogi. (1 Kor. 10:21, 22) Wang’ mapol, nicamu karacelo ku ng’atini nyutho mer. Kumeno bende, ka wang’io galuwang’ m’utie ku rop i ie, lembe mi pajogi, lembsasa mi tarwang’, kunoke lembe moko ci ma copo cewo awanya ma rac i kumwa man ma copo cwaluwa i timo ma reco, eca nwang’u ve wabecamu karacelo ku jukwor pa Yehova man wabecamu cam ma gitedo gin. Lembuno romo bedo ku matoke ma rac i wiwa, man romo nyotho bende mer m’i kindwa ku Yehova. w19.10 mba. 26 udu. 2; mba. 29-30 udu. 11-12

Ka cofer mi yei ubemito nia yamu ucwal yei pare, ukwayu etim lembe ario. Mi kwong’o, ukwayu ecik wi yei pare kaka ma yamu ubedok i ie. Yei pare copo coro ngo nyanok de kan ebedo i dhu wat, bor ku kaka ma yamu ubekoto i ie. Mir ario, ukwayu ecik bongu ma wi yei man eyab ie ma lac mandha. I andha, kadok nwang’u yamu ubekoto de, yei pare bicidho kende kende ka yamu uciko i bongu m’etwio iwi yeine. Rom rom kumeno, wabimedara nitimo ni Yehova kende kende ka tipo maleng’ ubekonyowa. Re kara tipo maleng’ ukonywa, wacikara nitimo lembe ario. Mi kwong’o, wacikara nidikara i lembe ma tipo maleng’ ubetelo wi jurutic pa Mungu nitimo. Mir ario, wacikara nimiyara zoo i lembe mi tipo. (Zab. 119:32) Tek watimo kumeno, tipo maleng’ bicwaluwa kara wakadh kud i amulaic man peko ma wabenwang’ara ko, man ebikonyowa kara wacir m’umbe nivoc. w19.11 mba. 9 udu. 8; mba. 10 udu. 11

Nindo ma tokcen i wang’ tho pa Yesu, cwinye ubino pido lee mandha. Eng’eyo nia i ng’ei nindo ma nok kende, dhanu ma reco bisende man binege. Re lembe maeno kende ngo m’ubino pido cwinye. Yesu umaru Won lee mandha man ebed emito enyai mutoro i ie saa ceke. Eng’eyo nia kan egwoko bedoleng’ pare i saa mi masendi m’ebecikadhu kud i ie, eno biyungo nying’ Yehova. Yesu umaru bende dhanu lee dit, man eng’eyo nia tekene egwoko bedoleng’ pare ni Yehova, eno biketho dhanu bibedo ku genogen mi nwang’u kwo ma rondo ku rondo i nindo m’ubino. Kadok nwang’u lembe dupa ubino pido cwiny Yesu de, re asu ebedo ku kwiocwiny i adundene. Ebino ku “kwiocwiny pa Mungu,” niwacu kit kwiocwiny ma ng’atini bedo ko pilembe etie ku winjiri ma ceng’ini ku Yehova. Kwiocwiny maeno uketho Yesu ubino ngo kud adieng’acwiny akeca. (Flp. 4:6, 7) I andha, ng’atu moko acel de mbe ma binwang’ere ku kit peko ma Yesu uciro, re julub pare ceke gibinwang’iri kud amulaic. (Mat. 16:24, 25; Yoh. 15:20) Man calu Yesu, saa moko cwinywa copo ng’abere. w19.04 mba. 8 udu. 1-3

Ukwayu ng’atuman ukepenjere kumae: ‘Nyo atie ku mutoro nibedo i thenge mi ng’om mi dilo pa Yehova?’ Tin, Yehova ubetimo lembe dupa m’ubenyutho nia ebetio ku dilo pare. Andhandha, lembe tie dit ma copo ketho wafoye. (1 Tes. 5:18) Dong’ waromo tielo dilo ma Yehova ubetio ko nenedi? Nwang’u wabetio ku telowic m’uai i Biblia, ma wanwang’u i girasoma mwa, i coko ma kubang’ yenga, i coko ma dongo mi twodiri man mir adhura. M’umedo maeno, wadiko cingwa ku dilo pa Yehova nwang’u wabemiyara zoo i tic mi rweyo lembanyong’a man mi ponjo dhanu. (1 Kor. 15:58) Dong’ wan ceke waii ninwang’u bero i wang’ Yehova kara ejol thier mwa. Watim ni Yehova pi ninyutho foyofoc mwa ire. Wawek mer ucwalwa nitimo ire ku cwinywa ceke, man dong’ wamiyara zoo nitielo dilo m’ebetio ko tin. Kumeno re ma wabinyutho ni Yehova nia wamaru rwom mi bedo Jumulembe pare! w19.11 mba. 25 udu. 17-18

Yesu bino yero ngo nia wabitimo udu calu m’ebed etimo. Ento ebino yero nia julubne gibirweyo lembanyong’a mi Ker man gibiponjo dhanu i kabedo ma lee nisagu, gibirweyo ni dhanu ma pol, man pi nindo ma dupa nisagu m’etimo. Tekene itie ku tic moko m’ibetimo, kepenjiri kumae: ‘Nyo kaka m’atimo i ie jung’eya nia abed atimo tic ku tego? Nyo abed amiyara zoo nitimo tic ma jumio ira, man adare i saane?’ Kan icopo dwoko wang’ penji maeno nia eyo, ng’ei nia bos peri copo geni. Bende, eno biketho dhanu ma wubetimo kugi tic gibiwinji yot yot kinde m’iberweyo igi lembanyong’a mi Ker. Pi tic peri mi lembanyong’a ke, kepenjiri kumae: ‘Nyo jumange ging’eya nia abed amiyara zoo nirweyo lembanyong’a? Nyo abed ayikara cuu pi rombo ma kwong’a? Nyo abed adok pio pio niliewo ju ma ponji mwa utelo nen migi? Nyo abed adikara i ayi ma tung’ tung’ mi rweyo lembanyong’a?’ Kan icopo dwoko nia eyo, tic mi lembanyong’a bimio iri mutoro. w19.12 mba. 5 udu. 14-15

Eber nia ju m’ugamiri m’umito nyolo awiya gikeging’ii i penji ario ma e ma pigi tek: Mi kwong’o, gibimito ginyol awiya awene? Mir ario, gibinyolo awiya adi? Pirang’o lembe ario maeno pigi tie tek lee? Wang’ ma pol, etie ber nia ju ma gibecigamiri gilar giwec iwi lembe m’uneno nyodo i wang’e ma fodi gigamiri ngo. Pirang’o? Pilembe pire tie tek nia gilar girip dhoggi iwi lembe ario maeno. Bende, ukwayu ging’ii ka nyo gitie ayika pi rwom mi bedo junyodo. Jumoko ma gigamiri gigam ging’io nia oro acel kunoke ario ukeukadhi i ng’ei nyom migi ka ginyol awiya. Pirang’o? Ginwang’u nia kinde ma gibidoko junyodo, gibitio ku saa ma pol man kero migi pi nipong’o yeny mir awiya. Bende ginwang’u nia ka gikegikuro nyanok i wang’ ninyolo awiya, eno bikonyogi ning’iyo ku kwo mi ot, man ning’iyo i kindgi. w19.12 mba. 23 udu. 4-5

I ng’om ngung’, jutic pa Yehova gibenwang’iri ku peko ma tung’ tung’ m’ubenyayu can i igi. Jukristu moko gibecur acura ku remo ma pek kunoke wedi migi ma gimaru akeca utho. Jumoko lundo gitie ku can lee i cwinygi pilembe wedi migi moko kunoke jurimbgi ma ceng’ini uweko lemandha. Jumange ke peko ma wok rek re m’unyayu can i kumgi. Umego ku nyimego maeno zoo gitie ku yeny mi jukojuk. Dong’ wacopo konyogi nenedi? Jurimo mandha gitio ku saa man kero migi pi nikonyo umego ku nyimego migi. Wakenen lapor moko: dokter uyero ni umego ma nyinge Peter nia etie ku twoyo ma bidoko rac magwei i ng’ei nindo ma nok man twoyone copo nege. Kathryn ma min ot pare ukoro kumae: “Umego moko mi cokiri mwa giku min ot pare gilwoko tokwa i odiyath ka ma jucidh jupimo i ie twoyo pa Peter. Ging’io nia mito ngo giwekwa i saa mi peko maeno, man gibedo ayika nikonyowa saa ceke ma wabino ku yeny migi.” Andhandha, wanwang’u jukojuk ka watie ku jurimo mandha, kum gikonyowa niciro peko mwa! w20.01 mba. 8 udu. 1; mba. 9 udu. 5; mba. 10 udu. 6

Kepar nia in de ibino i kind Jukristu ma gicoko dhoggi i ot ma malu i Yerusalem i ceng’ mi Pentekoste mi oro 33 R.M. Iromo bedo mbe ku jiji nyanok de nia Mungu uwiri ku tipo maleng’. (Tic. 2:5-12) Re nyo dhanu ceke ma tipo wiro ginwang’u lwong’o maeno i ayi mir udu man i saa ma rom? Ungo. Wakenen nia tipo romo wiro ng’atini i saa ma kani. Cing’ nica, tipo uwiro Jukristu 120 kendgi ngo. I nindo ma rom eca, dhanu mange 3 000 de gidok ginwang’u tipo maleng’. Tipo uwirogi saa mi batizo migi. (Tic. 2:37, 38, 41) Ento i oro m’ulubo, tipo uwiro ngo Jukristu moko i saa mi batizo. Ku lapor, tipo uwiro Jukristu mi Samaria nindo moko i ng’ei batizo migi. (Tic. 8:14-17) Tung’ ku maeno, tipo uwiro Kornelio ku juruot pare lundo i ayi ma segi: ewirogi ma fodi gilimo ngo batizo.​—Tic. 10:44-48. w20.01 mba. 20-21 udu. 2-4

I buku ang’wen mir Injili kende ci, Yesu ulwong’o Yehova nia “Vwa” kunoke “Wego” ma tundo wang’ 165. Pirang’o Yesu uweco lee akeca pi Yehova? Thelembe acel utie kara dhanu ging’ei nia Yehova tie Wego ma jamer. (Yoh. 17:25) Wacopo nwang’u ponji ma lee niai kud i lembe ma Yehova utimo ni Wode ma Yesu. Saa ceke Yehova ubed uwinjo rwo pa Yesu. Ebed ejik ungo kende niwinjo rwo pa Yesu, ento ebed edwoko wang’ rwone. (Yoh. 11:41, 42) Kadok kinde ma Yesu ubino kadhu kud i ragedo ma tek de, ebed enwang’u nia Won umare man eweke ngo. (Lk. 22:42, 43) Calu Yehova tie Wego ma jamer, ebed ekonyo Yesu ung’ei nia en e Won, etie karacelo kude. (Mat. 26:53; Yoh. 8:16) I andha re Yehova ubed ugwoko ngo Yesu i kum gin moko ci ma copo time rac, ento ekonye niciro amulaic moko ci. Eno uketho Yesu ung’eyo nia peko ceke m’ebenwang’ere ko bigalu ngo. (Ebr. 12:2) Yehova utimo lembe dupa m’unyutho nia emaru Yesu: ebed ewinje, ebed epong’o yeny pare, ebed eponje, man ebed etiele.​—Yoh. 5:20; 8:28. w20.02 mba. 3 udu. 6-7, 9

Kinde m’ibeng’io ka nyo ibidikiri kunoke ke ngo i lemb suru moko, lar ipar cuu pi matoke ma ng’iong’icne copo bedo ko iwi jumange, asagane iwi Jukristu wedu. Wamito ngo watim lembe ma copo ketho dhanu mange ukier. (Mk. 9:42) Bende, wamito ngo wanyai ng’ecwiny mananu i dhanu ma gitie ngo Jumulembe pa Yehova. Mer bicwaluwa niweco kugi ku woro man eno bimio yung ni Yehova. Wabiyenyo ngo nithubara ku dhanu man nicayu suru migi. Poi nia mer utie ku tego! Ka wabetimo lembe m’unyutho nia wamaru dhanu man wabeworogi, eno copo ketho kadok ju ma gimaru ngo lemandha de giromo winjowa. Lar inyuth ni wedi peri nia itie Jamulembe pa Yehova. (Isa. 43:10) Kan ibedikiri ngo ku wedi peri kunoke jurimbi i lemb suru moko kinde ma wat peri moko utho, ng’ecwiny copo mondo i igi. Ebibedo yot iri nikwio lak mac maeno kan ilar ikoro igi pi yioyic peri i wang’e. Dong’ kud wawek lewic unegwa nimoko i kum lemandha ma wang’eyo iwi ju m’utho.​—Rum. 1:16. w19.04 mba. 17-18 udu. 14-16

Jukwenda 12 gilubo tok Yesu kinde m’ebino timo tic pare iwi ng’om, ento jakwenda Paulo udoko Jakristu i ng’ei tho man cer pa Yesu. I ng’eye, jung’io Paulo nibedo “jakwenda mi Thekdhanumange,” re calu m’ebino ngo karacelo ku Yesu, enwang’u ngo rwom mi bedo acel m’i kind jukwenda 12. (Rum. 11:13; Tic. 1:21-26) Ento kakare nibedo ku kumira i kum jukwenda 12 maeno man pi winjiri ma ceng’ini ma gibino ko ku Yesu, Paulo umedere nifoyo ku tic m’ebino timo. Ka wabefoyo ku gin ma watie ko man wabejwigara, wabibedo calu Paulo, niwacu wabinyutho woro ni ju ma Yehova umio igi dito. (Tic. 21:20-26) Yehova umaku yub kara judong cokiri gibed unuti pi nitelo wi cokiri mi Jukristu. Kadok gileng’ ungo de, re i wang’ Yehova, gitie “giramia [ma] dhanu.” (Ef. 4:8, 11) Ka wabenyutho woro ni umego maeno ma Yehova ung’io man wabelubo telowic migi, kindwa bibedo ceng’ini ku Yehova, man wabikwo ku kwiocwiny kud umego ku nyimego. w20.02 mba. 17 udu. 13-14

Copere nia i wang’ niponjo Biblia ku Jumulembe pa Yehova de, ibed ineno Biblia ni gin ma pire tek. Bende, nyo igam imaru Yesu lee. Kawoni ma dong’ ing’eyo Jumulembe pa Yehova, copere ibed imaru nidikiri kugi. Ento mer maeno kende copo cweli ngo nithieriri ni Yehova man nilimo batizo. Thelembe mi kwong’o ma bicweli nilimo batizo utie mer m’imaru ko Yehova Mungu. Kan imaru Yehova nisagu zoo, ibiweko ngo ng’atu moko kunoke gin moko ci uceri nitimo ire. Mer m’imaru ko Yehova bicweli nilimo batizo man bikonyi kara imediri nigwoko bedoleng’ peri ire i ng’ei batizo. Yesu uwacu nia wacikara nimaru Yehova kud adunde mwa ceke, ku ng’eyong’ec mwa ceke, ku pidoic mwa ceke man ku tego mwa ceke. (Mk. 12:30) Dong’ icopo timo ang’o kara iponj nimaru Yehova nisagu zoo man niwore? Ukwayu ipar cuu pi mer ma lee ma Yehova maru kowa; kan itimo kumeno, ibimare bende lee. w20.03 mba. 4 udu. 4-5

Niketho tic ma wabetimo ni Mungu uwoth kakare kakare thelembene tie ang’o? I adundo, thelembene tie nimiiri lee i tic mi rweyo lembanyong’a man mi ponjo dhanu. Re wacikara nitimo bende gin mange ma pire tek nisagu: ubekwayu wamar Yehova man wamar dhanu wadwa. Mer maeno re m’ucikere nicwaluwa nimiara zoo i tic pa Mungu. (Mk. 12:30, 31; Kol. 3:23) Bende, ubekwayu watim tic pa Mungu ku tego mwa ceke man copo mwa ceke. Ka wanyang’ nia tic mi lembanyong’a utie rwom ma lee, wabitimo kero nirweyo ni dhanu dupa. Ecicopere nia waberweyo ngo dong’ lembanyong’a pi saa ma lee calu ma nwang’u wabed warweyo con. Re asu etie tic ma wamaru lee. Pieno, kwayu watim kero nimedo bodho mwa kara watuc nimulo adunde dhanu ku lembanyong’a. Waketh tic mi lembanyong’a i kabedo ma kwong’a i kwo mwa. w19.04 mba. 2 udu. 3; mba. 3 udu. 4, 6

Ndra pa Sitani ubemedo can man ang’abacwiny mi dhanu ameda. Wang’ ma pol, ka ng’atini ubewagu nyathin pare m’utho, jujuke nia Mungu ugame en, kara edok ni malaika i polo. Nyo vupo pa Sitani maeno juko cwiny ng’atini ajuka kunoke medo can pare ameda? Con judong dini ubed uketho dhanu m’ujai i kum ponji mi dini i wang’ kesi. Gibed giliero dhanu maeno iwi yen man gikudho mac i kumgi kara giyii ponji mi ndra pilembe nia gibemito ngo dhanune ucidh i mac ma k’uthum. Buku moko m’ukoro kite ma kesine ubed ukadhu ko i ng’om mir Espagne uyero nia judong dini mi Katholiki gibed giwang’u dhanu, man giwacu nia gibeketho dhanu “ukeubil mido mac ma k’uthum” kara gilok cwinygi maru giciwang’ kumeca nja ku nja. Bende i ng’om ma dupa, dhanu nwang’u nia gicikiri nitimo thier ni kwaru migi, niyungogi, man nikwayu mugisa i bang’gi. Jumoko githiero piny ni kwaru migi m’utho kara tipo migi kud usendgi. Kakare nijuko cwiny dhanu ajuka, ndra maeno nyayu lworo man adieng’acwiny ma kathere mbe i dhanu. w19.04 mba. 14 udu. 1; mba. 16 udu. 10