“Abino ngo kenda nyanok de”

LAPOR MI JUNYODO PARA

Baba giku Mama gibino Jukatholiki ma tek. Ento saa ma giponjo niai kud i Biblia nia nying’ Mungu tie Yehova, gin ario zoo gidoko Jumulembe pa Yehova ma weg amora. Baba ujigo niyiko macal pa Yesu. Ento etiyo ku bodho pare mi guro piny pi nidwoko kusika mi the ng’om mi ot fwa ni Ot Ker ma kwong’a mi San Juan del Monte ma n’i ng’et Manila m’utie adhura ma dit mi Philippines.

I ng’ey nyoliri para i oro 1952, junyodo para gicaku ponja bende ku lembe iwi Yehova tap calu ma gibino ponjo ko umego para ang’wen ku nyimego para adek ma juwang’a. Saa m’abedongo, baba umiyo amora i kuma nia abed asom thek acel mi Biblia kubang’ ceng’. Ekonya niponjo lembe lee iwi Yehova nikadhu kud i girasoma ma tung’ tung’ ma dilo mwa uwodho. Saa moko junyodo para gibed gijolo juliew man juor mi Bethel yo fwa. Lembe m’umego maeno gibed gikoro umiyo anyong’a man tielocwiny ma lee ni juruot fwa, uketho wan ceke waketho timo ni Yehova i kabedo ma kwong’a i kwo mwa.

Junyodo para giweko ira giralaga mi yiyoyic. I ng’ey ma mama mir amara utho nikum twoyo moko, wacaku tic pa jayab yo karacelo waku Baba i oro 1971. Ento i ng’eye i oro 1973 saa m’abino ku oro 20, baba de tho. Nibayu junyodo para ario zoo udaru tego kud i kuma man uketho awinjara nia atie kenda. Ento genogen “mandha man ma tek” ma nwang’ere i Biblia ukonya nigwoko anyong’a para man nibedo nging’ nging’ i thenge mi tipo. (Ebr. 6:19) Nyanok i ng’ey tho pa baba, ayiyo nitimo tic pa jayab yo ma segi i cula mi Coron m’ubayere ang’et i theng ng’om mi Palawan.

AWINJARA NIA ATIE KENDA SAA M’ABENWANG’ARA KU PEKO I TIC

Abino ku oro 21 saa m’atundo i Coron. Calu m’adongo i adhura, iya uwok uwang’ lii ninwang’u nia i culane kero pa kura, pii ma jutelo i udi man wend muthukari ku moto mi taxi utie nok. Andha Jumulembe pa Yehova moko ma wendgi nok ubino nuti, re jayab yo ma warwey kude ubino mbe, man saa moko ubed ukwayu arwey kenda. I dwi ma kwong’a, akoso jufwa man jurimba lee mandha. Uthieno abed ang’ayu wang’a pi nineno nyikaluku ku piwang’a cur cur. Amito awek tije cen man adok i pacu.

I saa maeno abed akoro lembe mir adundena ceke ni Yehova. Abed apoy bende i kum paru ma beco m’abed asomo i Biblia man i girasoma mwa. Zaburi 19:14 ubed udwogo wang’ ma pol i wiya. E anyang’ nia tek anyamu i lembe iwi gin ma nyayu anyong’a i Yehova, calu ve iwi tic pare man kite pare, e ebibedo “Cana para man Jawarna.” Thiwiwec mi Otkur ma Wiw moko m’uwacu “Vous n’êtes jamais seul”a ukonya lee mandha. Asome wang’ dupa. E anyang’ nia i saa maeca abino kenda re ku Yehova i ng’eta, man eno umiyo ira kaka mi rwo, mi ponjo piny man mi nyamu i lembe.

Nyanok i ng’ey m’atundo i Coron, adoko jadit cokiri. Calu m’abino jadit cokiri ani kenda, acaku telo wi Somo mi Telowic mi Theokrasi, wi Coko mi tic mi lembanyong’a, wi Ponji mi buku mi cokiri, man wi Ponji mi Otkur ma Wiw kubang’ yenga. Abed amiyo bende korolembe mi dhanu ceke kubang’ yenga. E kumeno, abino mbe ku saa mi winjara nia atie kenda.

Tic m’atimo i Coron ukelo adwogi ma ber, man tokcenne juponj Biblia para moko gilimo batizo. Ento peko bende ubino nuti. Saa moko ubed ukwayu awoth niai kugweno nitundo dieceng’ pi nitundo i therithwar, m’umbe ning’eyo kaka m’abiwok vuto i iye. Therithwar mi cokiri ugam udiko bende cula dupa ma thindho. Wang’ ma pol abed amaku yei mi muter pi nikadhu nam i saa pa yamu, eno ke kadok agam ang’eyo ngo nikwang’ de. Yehova ugwoka man etiela i saa mi peko maeno ceke. I ng’eye anyang’ nia ebino yika pi peko ma dongo nisagu m’abinwang’ara ko i tic m’ubino kura.

PAPOUASIE-NOUVELLE-GUINÉE

I oro 1978, juora i Papouasie-Nouvelle-Guinée yo malu mir Australie. Papouasie-Nouvelle-Guinée utie ng’om gudi. Iya uwok uwang’ lii ninwang’u nia dhanu m’i iye ma wendgi romo milioni adek giweco dhok ma kadhu 800. Ku lembe ma ber, dupa m’i kindgi giweco Pidgin mélanésien ma wang’ ma pol julwong’o Tok Pisin.

Juora pi kare moko i cokiri mi dhok mir Anglais i adhura ma dit mi Port Moresby. Ento i ng’eye adok i cokiri mi Tok Pisin, man amondo i somo mi ponjo dhokne. Abed atiyo ku gin m’abeponjo i somo i tic mi lembanyong’a. Eno ukonya ning’eyo dhokne pio pio mandha. I ng’ey kare ma nok ci acaku miyo korolembe mi dhanu ceke ku dhok mi Tok Pisin. Ebino lembe mi wang’uic nia i ng’ey oro acel de ngo niai m’atundo i Papouasie-Nouvelle-Guinée ci jung’iya nibedo jaliew mi twodiri i cokiri mi dhok mi Tok Pisin ma n’i theng ng’ombe dupa ma dongo.

Calu ma cokiri ubino bor bor, ubed ukwayu apang pi coko ma dongo dupa mi twodiri man awoth saa ma pol. Ku kwong’a, awinjara nia atie kenda i kabedo m’ang’iyo ngo i iye: ng’om ma nyen, dhok ma nyen ku lemsuru de ma nyen. Nikum gudi man cung’ cung’, kaka moko gengi ubed utundo ngo. Pieno ubed ukwayu awoth kende kende kud avio pi niciliewo cokiri ma tung’ tung’. Saa moko jubed juyeyo an kenda i avio mi petit porter. Woth maeno ubed ung’abu cwinya tap calu woth m’iwi pii.

Dhanu ma nok kende re m’ubino ku telefon, pieno abed aoro barua ni cokiri. Wang’ ma pol abed alar atundo ni barua m’aoro, man ubed ukwayu asay kaka jurwey asaya. Ento saa ceke ma kan anwang’u umego, gijola kud anyong’a man mer ma lee, e anwang’u nia asendara ngo mananu nisayu kakagi. Aneno kony pa Yehova i ayi dupa, man winjiri m’i kindwa kude udoko tek lee mandha.

I coko ma kwong’a m’atimo i cula mi Bougainville, umego moko giku min ot pare gicoro i ng’eta ma gibevonjo man gipenja kumae: “Eni nia ibepoy piwa de?” E aparu pi saa m’arweyo igi kinde m’atundo wang’ ma kwong’a i Port Moresby. Agam acaku ponjo Biblia kugi i wang’ nimiyogi i cing umego moko ma kuca. Gin ario zoo gidog gilimo batizo. Eno ubino acel m’i kind mugisa dupa m’anwang’u i kind oro adek m’atimo i Papouasie-Nouvelle-Guinée.

JURUOT MA NOK M’UMIYIRI ZOO I TIC PA MUNGU

I wang’ niweko Coron i oro 1978, arombo ku nyamego moko ma leng’ man ma wodhere pi jumange ma nyinge Adel. Ebino jayab yo ma njaa man ebino tungo bende awiya pare ario ma nying’gi Samuel giku Shirley kende. I saa ma rom eno, ebino gwoko bende min m’utii. I dwi mir 5, oro 1981, adok i Philippines pi nigamu Adel. I ng’ey gamiri mwa, watimo tic pa jayab yo ma nja man wagwoko juruot mwa karacelo.

Kadok abino ku juruot de, re i oro 1983 jung’iya kendo nidoko jayab yo ma segi man juora i theng ng’om mi Palawan i cula mi Linapacan. Wan ceke wadok i kabedo maeno m’ubayere ang’et man ma Jumulembe ubino mbe i iye. Min Adel utho oro ma romo acel i ng’eye. Ento wamiyara zoo i tic mi lembanyong’a, man eno ukonyowa ninyego ku can m’i cwinywa. I Linapacan wacaku ponji mi Biblia ku dhanu dupa m’ubino timo mediri ma ber man gibino mito gicak cidho i coko. Pieno wabino ku yeny mi kaka ma wacopo rombo i iye pi nitimo coko. E wagiero ot moko wan giwa. Oro adek kende ci i ng’ey tundo mwa, wabino kud anyong’a lee nineno nia dhanu 110 ubino i Poy pi tho pa Yesu. Dupa m’i kindgi utimo mediri nitundo gilimo batizo i ng’eywa.

I oro 1986, juora i cula mi Culion, kaka ma weg dhobu upong’ bik i iye. Oro moko i ng’eye, Adel de udoko jayab yo ma segi. Ku kwong’a, wabed wawinjara rac nirweyo ni dhanu ma dhobu ucamu kumgi zoo. Ento jurwey ma kuca gitego cwinywa nia judaru thiedho ju ma twoyo maeno umakugi, man nia dong’ twoyone copo dak ungo yot yot. Jurutwoyone moko gibed gicidho i coko i ot pa nyamego moko. Wagalu ngo ku ng’iyo, man ebino mugisa ma lee niweco pi genogen mwa m’ujengere iwi Biblia ku dhanu ma gibeparu nia Mungu ku jumange uwenjogi. Ebino ber magwei nineno nia dhanu ma gibino remo lee ginwang’u anyong’a i genogen ma nia nindo moko gibibedo ku leng’kum ma pwe.—Luka 5:12, 13.

Awiya mwa ging’iyo nenedi ku kwo mi Culion? Wakud Adel walwong’o nyimego moko ario m’aradu niai kud i Coron gidwog i bang’wa kara awiya mwa gibed ku jurimo ma beco. Samuel, Shirley ku nyimego ario maeno de ginwang’u adwogi ma ber i tic mi lembanyong’a; gibed giponjo Biblia kud awiya dupa, nwang’u wakud Adel ke wabeponjo ku junyodo migi. Saa moko wanwang’u nia wabeponjo Biblia ku juruot 11. I ng’ey kare ma nok ci wabino telo wi ponji mi Biblia m’ubetimo mediri ma ber uketho waromo nicaku the cokiri ma nyen.

Ku kwong’a, abino jadit cokiri an kenda i kabedone. Pieno Bethel ukwaya nia abed atel wi coko m’i kind yenga mi jurwey abora mi Culion man mi jurwey abung’wen mi pacu moko ma julwong’o Marily m’ubino woth mi saa adek ku yei. I ng’ey cokonegi, wabed wawotho karacelo ku juruot para i kind gudi pi saa ma lee pi nicitelo wi ponji mi Biblia i nyathi pacu moko ma julwong’o Halsey.

Tokcenne, dhanu dupa umaku lemandha i Marily man i Halsey uketho wagiero Udi Ker i kabedo ario eno zoo. Umego ku jurimo mi lemandha re ma gimiyo jamtic man gigiero udinegi, tap calu m’utimere i Linapacan. Otne mi Marily ubino ku copo mi royo dhanu 200 man medo iye de ubino yot, pieno wabed watimo coko ma dongo bende i iye.

ADIENG’ACWINY, BEDO KENDA, MAN ANYONG’A MA NYEN

I oro 1993, saa m’awiya mwa gidongo, wakud Adel wacaku kendo tic mi twodiri i Philippines. Bende i oro 2000, acaku dikara i Dharaza mi ponjo umego pi tic pa Mungu pi ninwang’u formasio pi nidoko japonjo mi dharazane. Abino winjara nia aromo ngo ku tic maeno, re Adel ubed utielo cwinya saa ceke. Epoyo wiya nia Yehova bimiyo ira kero mi timo tic maeno ma nyen. (Filip. 4:13) Adel ubed uweco dhe kumeno pilembe ebed etimo tic pare kinde m’ebenyego ku peko mi yotkum.

I oro 2006 kinde m’abino japonji, junwang’u nia Adel utie ku twoyo mi Parkinson. Lembe maeno ung’abu cwinywa lee! Kinde m’ayero ni Adel nia wajig tic mwa pi nigwoke, edwoko kumae: “Timba nwang’ munganga moko re m’ukonya, man ang’eyo nia Yehova bikonyowa kara wamedara i wang’wa.” Pi oro abusiel m’ulubo, Adel umedere ku tic pa Yehova m’umbe niwagere. Ka woth ujai ire, erweyo ku gari mi weg goro. Tek wec ubejai, emiyo jibu i coko ku wec acel kunoke ario. Adel ubed unwang’u barua ku mesaj nja ma jubefoye ko pi lapor pare ma ber mi cirocir nitundo m’etho ko i oro 2013. Atimo oro ma kadhu 30 karacelo kud Adel ma min ot para mir amara man m’ugwoko bedoleng’ pare. Pieno kinde m’etho, can umondo i iya kendo man abewinjara kendo nia atie kenda.

Adel umito nia amedara ku tic para, e atimo de kumeno. Aketho wiya zoo i kum tic, eno ukonya ninyego ku pidoic ma nia atie kenda. Niai i oro 2014 nitundo i oro 2017, jukwayu aliew cokiri mi dhok mi Tagalogb i ng’om jugam jukwero tic mwa i igi. I ng’eye, aliewo cokiri mi Tagalog i Taïwan, i États-Unis, man i Canada. I oro 2019, aponjo i Somo mi jurwey injili mi Ker mi dhok mir Anglais i Inde man i Thaïlande. Anwang’u anyong’a lee i tic maeno ceke, man anwang’u anyong’a nisagu zoo kan aketho wiya zoo i kum tic pa Yehova.

KONY NI BOR UNGO

I tic ceke ma nyen, awok amaru umego ku nyimego m’arombo kugi lee, e wekogi doko yot ungo. I saa ma kumeno, abed aponjo niketho genogen para zoo iwi Yehova. Abed aneno cinge thiri thiri i kwo para, man eno ukonya nijolo alokaloka moko ci kud adundena ceke. Tin atie jayab yo ma segi i Philippines. Adaru ng’iyo i cokiri para ma nyen, man edoko ira ve juruot fwa ma gibegwoka man gibedieng’ pira. Atie bende kud anyong’a nineno nia Samuel giku Shirley gibekwanyu ba yiyoyic pa meggi.—3 Yoh. 4.

Andha akadhu kud i peko dupa i kwo para, calu ve nineno kite ma min ot para mir amara ubesendere ko man ebetho ko ku twoyo ma pek. Ubed ukwayu ang’ii bende ku lembe dupa ma nyen. Ento aneno nia Yehova “ni bor ungo ku ng’atuman m’i kindwa.” (Tic. 17:27) Cinge “dungulu akeca ngo” pi nikonyo man nimiyo tego ni jutic pare, eno ke kadok gin’i therithwar m’ubayere ang’et. (Isa. 59:1, NWT) Yehova ma Cana para ubino karacelo kuda i kwo para ceke, man atie ku foyofoc lee mandha yor i bang’e. Abino ngo kenda nyanok de.