Wumeduru “niteng’uru i kindwu”

1. Nimakere ku 1 Juthesaloniki 5:11, wan ceke wabedikara i tic ma kani?

NYO judaru giero Ot Ker mi cokiri mwu, kunoke nyo juyiko ma nang’ unyothere? Ka eyo, m’umbe jiji ibepoy pi wang’ ma kwong’a m’itimo coko i iye. Idwoko foyofoc lee ni Yehova. Saa moko nyo anyong’a unegi lee m’iwak ku pii weng’i bu, man wero wer mi caku program de ubedo iri tek. Ot Ker mwa ma jugiero ma leng’ miyo pak ni Yehova. Re wamiyo pak ire lee nisagu kinde ma wabetimo tic mir ayi giedone mange. Ticne utie ngo tic mi giero ot. Etie tic mi teng’o dhanu ma gibino i kabedo maeno ma watimo thier i iye. Jakwenda Paulo uparu pi kit giedo maeno mi lapor kinde m’ekiewo wec ma nwang’ere i 1 Juthesaloniki 5:11, m’utie giragora mi thiwiwec maeni.​—Som.

2. I thiwiwec maeni wabiweco iwi lembang’o?

² Jakwenda Paulo utie iwa lapor ma ber, kum egam eng’eyo nitielo yiyoyic mi juwadi. Ebed ekethere kakagi. I thiwiwec maeni wabineno kite m’ekonyo ko umego ku nyimego pare (1) niciro peko, (2) niketho kwiyocwiny i kindgi, man (3) nidwoko yiyoyic migi udok tek i Yehova. Dong’ wakenen kite ma wacopo lubo ko lapor pare, man ayi ma wan de waromo teng’o ko umego ku nyimego mwa.​—1 Kor. 11:1.

PAULO UKONYO UMEGO KU NYIMEGO PARE NICIRO PEKO

3. Paulo uketho tic mi kum man mi tipo ubedo kakare nenedi?

³ Paulo ugam umaru umego ku nyimego pare lee mandha. En gire de enwang’ere ku peko lee, uketho ebino ku copo mi nyutho kisa man mi kethiri kaka juyic wadi ma gibino kadhu kud i peko. Saa moko kinde ma sente uthum ire, ugam ukwayere nia enwang’ tic m’epong’ ko yeny pare ku mi juwodhe. (Tic. 20:34) Ebino jayik hema. Kinde m’etundo i Korintho, elar ecaku timo tic mi yiko hema karacelo kud Akila man Prisila. Ento “kubang’ sabatu” ebed erweyo lembanyong’a ni Juyahudi man ni Jugiriki. I ng’eye kinde ma Sila giku Timoteo gitundo, “Paulo ucaku tiyo ku saa pare zoo pi nirweyo lembe.” (Tic. 18:2-5) Paulo uwil ungo nyanok de pi gin ma pire tek i kwo pare, niwacu timo ni Yehova. Lapor ma ber ma Paulo unyutho i tic mi lembanyong’a man i tic mi kum, umiyo ire kaka mi tielo cwiny umego ku nyimego. Epoyo wigi nia kud giwek peko mi kwo ku mi pong’o yeny mi juruot migi uketh giwil ku “lembe ma pigi tek nisagu,” niwacu lembe ceke m’ukwayere pi nitimo thier ni Yehova.​—Filip. 1:10.

4. Paulo giku Timoteo gikonyo juyic wadi nenedi niciro ragedo?

⁴ I ng’eye nyanok kinde ma juketho the cokiri mi Thesaloniki fodi aketha, juyic m’i iye ginwang’iri ku ragedo ma tek. Kinde m’udul dhanu ma kwiny ginwang’u ngo Paulo giku Sila, giwayu “umego moko, giterogi i bang’ jubim mir adhura” ma gikok ko kumae: “Dhanu maeni ceke gibetimo tung’ ku cik pa Kaisari.” (Tic. 17:6, 7) Nyo ibeneno kite ma lembuno unyayu ko lworo i Jukristu maeno ma nyen, kinde ma gineno dhanu mir adhura uloko wang’gi i kumgi? Nwang’u amora migi mi timo ni Yehova copo thum, re Paulo umito ngo amora migi uthum. Kadok ukwayere nia Paulo giku Sila giwek adhurane de, re gitimo kero kara cokiri ma nyen ubed agwoka. Paulo upoyo wi Jukristu mi Thesaloniki kumae: ‘Waoro Timoteo m’umegwa,’ “kara eketh wucung nging’ nging’ man ejuk cwinywu i yiyoyic mwu, kara ng’atu moko acel de m’i kindwu kud udok lingolingo ni kum ragedo maeno.” (1 Thes. 3:2, 3) Copere nia Timoteo uneno ragedo ma junyayu i kum Paulogi i Lustra ma tie adhura pagi ma dhe. Eneno kite ma Paulo utielo ko cwiny umego kuca. Kony pa Yehova ma Timoteo uneno, copo ketho etielo cwiny umego ku nyimego pare ma nyen nia lembe biyikere igi bende.​—Tic. 14:8, 19-22; Ebr. 12:2.

5. Umego Bryant unwang’u bero ma kani nikum kony pa jadit cokiri moko?

⁵ Paulo utielo cwiny juyic wadi i yo mange ma kani? Kinde ma Paulo ku Barnaba gidok kendo pi niliewo Lustra, Ikonio, man Antiokia, giwok “giketho judongo igi i cokiriman.” (Tic. 14:21-23) M’umbe jiji, judongo maeno gibino ni ukungu mi jukocwiny ni cokiri, tap calu judong cokiri ma tin bende. Umego moko ma nyinge Bryant uwacu kumae: “Kinde m’adoko ku oro 15, baba usaru kud i pacu, man mama ke jukoyo kud i cokiri. Anwang’ara nia adong’ kenda man cwinya tur.” Ang’o m’ukonyo Bryant niciro peko maeno? Ewacu kumae: “Tony ma tie jadit cokiri ubed uweco kuda i coko man i saa mange. Ekoro ira pi ju ma ginwang’iri ku peko ma re asu gitie kud anyong’a. Esomo ira Zaburi 27:10 man wang’ mapol ebed eweco ira pir Ezekia m’utimo ni Yehova ku bedopwe kadok nwang’u won ubino ngo lapor ma ber de.” Kony maeno ubedo kud adwogi ma kani iwi Bryant? Ewacu kumae: “Nikum tielocwiny pa Tony, acaku timo tic mi saa ceke.” Dong’ wu judong cokiri, wubed ayika nikonyo ju ma calu Bryant, ma gitie ku yeny mi wec mi “lembe ma ber” mi tielocwiny.​—Rie. 12:25.

6. Paulo utiyo nenedi ku kpawa mi kwo mi jurutic pa Mungu pi nitielo cwiny umego ku nyimego pare?

⁶ Paulo upoyo wi juyic wadi nia ‘afuru ma dit mi jumulembe’ giciro peko nikum tego ma Yehova umiyo igi. (Ebr. 12:1) Paulo ung’eyo nia kpawa mi dhanu maeno ma giciro kwond peko ceke, copo miyo tegocwiny ni umego ku nyimego pare man eromo konyogi niketho wigi zoo i kum “adhura pa Mungu ma kwo.” (Ebr. 12:22) Tin bende kumeno. Ng’a m’udaru nwang’u ngo tielocwiny kinde m’ebesomo kite ma Yehova ukonyo ko Gideon, Barak, Daudi, Samwel, man jumange? (Ebr. 11:32-35) Dong’ wacopo yero ang’o pi weg yiyoyic mi rundi mwa ma tin ke? Wang’ mapol, umego ku nyimego gicukuoro barua i kabedo mwa ma dit pi ninyutho kite ma somo kpawa mi Jumulembe pa Yehova mi rundi mwa eni utielo ko yiyoyic migi.

PAULO UNYUTHO NI UMEGO KU NYIMEGO KITE MI KWO KU KWIYOCWINY I KINDGI

7. Juk ma Paulo umiyo ma jukiewo i Jurumi 14:19-21 ubemiyo iri ponji ma kani?

⁷ Ka wabeyero man wabetimo lembe ma ketho kwiyocwiny i cokiri, wateng’o umego ku nyimego mwa. Waweko ngo paru m’ukoc upok kindwa. Wanyono ngo tiendwa iwi twero mwa i lembe m’uturo ngo cik mir ukungu mi Biblia. Wakenen lapor moko. Cokiri mi Roma ubino ku Jukristu ma gitie Juyahudi ku mi thek mange. Kinde ma jukabu Cik pa Musa, woro cik ma nia kud jucam ayi cam moko de there tho. (Mark. 7:19) Niai saa maeno, Jukristu moko ma gitie Juyahudi ginwang’u nia dong’ gitie agonya nicamu kit cam ceke. Ento Jukristu mange ginwang’u nia gicopo timo ngo lembuno. I cokiri upokere pi lembene. E Paulo uketho nwoc nia pire tie tek niketho kwiyocwiny i kindjo, ewacu kumae: “Etie ber nia cika kud icam ring’o man kud imadh pigulok, kunoke kud itim lembe moko ci kan ecopo ketho umeru kier.” (Som Jurumi 14:19-21.) I ayi maeno re ma Paulo ukonyo juyic wadi nineno nia koso winjiri ma kumeno copo nyotho kind dhanu man cokiri zoo. Bende, ebino ayika niwilo timo pare kara kud ebed ni cudho mi kier ni ng’atu moko. (1 Kor. 9:19-22) Wan bende wacopo teng’o jumange man waketho kwiyocwiny i kindwa, tek wabelaru ngo dhogwa iwi lembe m’uneno ng’iyong’ic pa ng’atini en gire.

8. Paulo utimo ang’o kinde ma lembe moko ma pire tek unyotho kwiyocwiny i cokiri?

⁸ Paulo uweko lapor ma ber mi ketho kwiyocwiny i kindjo iwi lembe ma pire tek ma jubewinjiri ngo pire. Ku lapor, jumoko mi cokiri mi rundi ma kwong’a, girido nia mito jutim yaa i kum Jukristu mi thek dhanu; saa moko nyo kara Juyahudi kud ucaygi. (Gal. 6:12) Paulo uyiyo ngo paru maeno, ento kakare ninyono tiende nia juwor paru pare, ku jwigiri ekwayu kony i bang’ jukwenda man i bang’ judongo mi Yeruzalem. (Tic. 15:1, 2) Lembe m’etimo ukonyo Jukristu maeno niketho kwiyocwiny man anyong’a ubed i cokiri.​—Tic. 15:30, 31.

9. Wacopo lubo lapor pa Paulo nenedi?

⁹ Tek teliri moko ma dit uwok i kindwa, waketho kwiyocwiny nwang’u wabesayu telowic i bang’ ju ma Yehova ung’iyo pi nigwoko cokiri. Wang’ ma pol, telowic m’ujengere iwi Biblia nwang’ere i girasoma mwa kunoke i piny mange ma dilo pa Yehova ubemiyo. Ka waketho wiwa i kum woro telowic maeno kakare nijengara iwi nen mwa giwa, wabiketho kwiyocwiny i cokiri.

10. Lembang’o mange ma Paulo utimo pi niketho kwiyocwiny i cokiri?

¹⁰ Pi niketho kwiyocwiny, Paulo uketho wiye i kum kite ma beco mir umego ku nyimego, ento ungo i kum thenge ma gi ng’ic i iye. Ku lapor, i ajiki mi barua m’ekiewo ni Jurumi, ekwanu dhanu dupa ng’atuman ku nyinge man wang’ ma pol, ebed emedo wec mi lembe ma ber ma gitimo. Wacopo lubo lapor pa Paulo nwang’u wabeweco pi kite ma beco mir umego ku nyimego mwa. Ka wabetimo kumeno, nwang’u wabemiyo thelembe ma kara kind umego ku nyimego ubed ceng’ini man lembene biketho cokiri bicungo ma tek i mer.

11. Tek thubiri uwok, wacopo ketho kwiyocwiny nenedi i kindwa?

¹¹ Saa moko thubiri kunoke teliri copo wok kadok i kind Jukristu m’uteng’ini de. Lembuno uwok i kind Paulo ku Barnaba ma jarimbe ma ceng’ini. Teliri ma dit uwok i kind juario eno iwi Marko i saa mi wotho migi mi misioner. “Kwinyo uopo i igi man giteliri lee” i kindgi, e gipokiri ng’atuman ucidho i yo pare. (Tic. 15:37-39) Re Paulo, Barnaba, man Marko gidok giketho kwiyocwiny i kindgi. Eno ubenyutho nia gineno kwiyocwiny man bedo i acel mi cokiri ni gin ma pire tek. I ng’eye Paulo udok uweco ma ber ku nying’ Barnaba giku Marko. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Wan bende wacikara niyiko thubiri moko ci m’uwok i kindwa ku jumange i cokiri, man nimediri niketho wiwa i kum kite migi ma beco. I ayi maeno re ma wabiketho kwiyocwiny man bedo i acel i kindwa.​—Efe. 4:3.

PAULO UTIELO YIYOYIC MIR UMEGO KU NYIMEGO PARE

12. Umego ku nyimego gibenwang’iri ku peko moko ma kani?

¹² Wateng’o umego ku nyimego mwa nwang’u wabekonyogi kara yiyoyic migi ubed tek i Yehova. Jumoko wedi migi ma juyic ungo, jurutic wagi, kunoke awiya wagi mi somo ubesendogi. Jumange ke gibecur ku remo ma pek, kunoke gibenyego ku peko mi turcwiny. Jukurucel ke gilimo batizo oro dupa udaru kadhu, man gicaku kuro ajiki mi ng’om maeni niai con. Lembe maeno copo bedo ni amulaic ni Jukristu ma tin. Jukristu mi cokiri mi rundi ma kwong’a de ginwang’iri ku kit lembe ma rom. Paulo utimo ang’o pi nitielo cwinygi?

13. Paulo ukonyo nenedi ju ma koro pi yiyoyic migi ubino tek igi?

¹³ Paulo utiyo ku giragora pi niteng’o yiyoyic mir umego ku nyimego. Ku lapor, saa moko nyo Jukristu ma Juyahudi gigam ging’eyo ngo gin ma giyer ni wedi migi ma juyic ungo, m’ubino wacu nia dini mi Juyahudi usagu mi Jukristu. M’umbe jiji, barua ma Paulo ukiewo ni Juebrania umiyo tego lee ni Jukristu maeno. (Ebr. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Wec m’utie ku tego i iye ma Paulo ukiewo copo konyogi nidaru piem mi wedi migi ma juyic ungo. Tin bende wacopo konyo juyic wadwa ma tiyo ku girasoma mwa m’ujengere iwi Biblia utie tek igi pi nikoro pi yiyoyic migi. Tek jubecayu aradu mwa pi lembe ya giyiyo nia jucwiyo piny acwiya, wacopo konyogi ninwang’u lembe ma gicopo yero i nyathibuku La vie a-t-elle été créée ? man Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie pi nikoro gin m’uketho giyiyo nia jucwiyo kwo acwiya.

14. Paulo utimo ang’o kadok nwang’u ebino ku tic lee mi rweyo lembanyong’a ku mi ponjo dhanu?

¹⁴ Paulo ukonyo umego ku nyimego pi ninyutho mer migi nikadhu kud i “tic ma beco.” (Ebr. 10:24) Ekonyogi ngo nikadhu kud i wec kende, ento nikadhu kud i timo pare bende. Ku lapor, kinde ma kec upodho iwi juyic wadi mi Yudea, Paulo ukonyogi ku gin ma gibino ku yenyne. (Tic. 11:27-30) Kadok Paulo ubino ku tic lee i wang’e mi rweyo lembanyong’a ku mi ponjo dhanu de, re esayu bende yo mi konyo jumange ma gibino ku yeny mi giki mi kum. (Gal. 2:10) I ayi maeno re m’eketho cwiny juyic wadi udoko tek nia Yehova bigwokogi. Tin de, tek wabetiyo ku saa mwa, kero mwa man bodho mwa pi nikonyo ju ma peko uwok rek i wigi, wan de wabitielo yiyoyic mir umego ku nyimego mwa. Wacopo tielo bende yiyoyic migi ka wabemiyo thiri thiri giramiya pi nikonyo tic m’ubetimere i wang’ ng’om zoo. I yo maeno ku mange de dupa re ma wakonyo umego ku nyimego mwa nibedo ku genogen nia Yehova biwekogi ngo nyanok de.

15-16. Wacopo konyo ju ma yiyoyic migi ng’ic nenedi?

¹⁵ Paulo uweko ngo nikonyo ju ma yiyoyic migi ng’ic. Enyutho igi kisa man eweco i bang’gi kud amora man i ayi ma ber. (Ebr. 6:9; 10:39) Ku lapor, i barua m’ekiewo ni Juebrania, wang’ ma pol etiyo ku wec ma nia “wa” man “iwa,” pi ninyutho nia en de ecikere nitiyo ku juk m’emiyo. (Ebr. 2:1, 3) Calu Paulo, wan de waweko ngo nikonyo ju ma yiyoyic migi ng’ic. Ento wateng’o yiyoyic migi nwang’u wabenyutho nia wabedieng’ pigi i andha. I yo maeno re ma wanyutho nia andha wamarugi. Amora man dwal mwa ma yoo copo tielo cwinygi i lembe ceke ma wabeyero igi.

¹⁶ Paulo utego cwiny umego ku nyimego pare nia Yehova ubeneno tic migi ma beco. (Ebr. 10:32-34) Wan de wacopo timo kumeno, tek wabekonyo Jayic wadwa ma yiyoyic pare ukwiyo. Wacopo penje ekekor iwa kite m’eng’eyo ko lemandha, kunoke nitielo cwinye epar pir ayi m’ewinjere ko kinde ma Yehova ugam ukonye. Wacopo tiyo ku kare maeno pi ninyutho ire nia Yehova uwil ungo ku tic ma ber m’ebed etimo man nia ebiweke ngo nyanok de i nindo m’ubino. (Ebr. 6:10; 13:5, 6) Wec maeno copo tielo cwiny umego ku nyimego nibedo kud ava mi mediri ku tic pa Yehova.

“WUMEDURU NITIELO CWINYWU I KINDWU”

17. Wacopo timo mediri i bodho ma kani?

¹⁷ Calu bodho pa jagier ot medere nok nok, wan de wacopo medo bodho mwa mi teng’ara i kindwa kumeno. Wacopo konyo ju mange ninwang’u tego mi ciro peko migi, nwang’u wabeweco kugi iwi lapor mi dhanu ma con giciro peko. Wacopo ketho kwiyocwiny ka wabeweco iwi lembe ma beco ma wabeneno i bang’ ju mange, wacopo gwoke ka lembe moko unyothe, man wacopo dwoke kendo kakare tek thubiri uwok i kindwa. Bende, wacopo medara niteng’o yiyoyic mir umego ku nyimego ka wabeweco kugi iwi lemandha mi Biblia, ka wabemiyo igi kony, man ka wabetielo cwiny ju m’ukwiyo i thenge mi tipo.

18. Ikeco nitimo ang’o?

¹⁸ Ju ma gibetimo tic mi giedo ma tung’ tung’ mi theokrasi, ginwang’u anyong’a man mutoro. Wacopo nwang’u anyong’a ku mutoro ka wabedikara i tic mi giedo mi thenge mi tipo, niwacu wabetielo yiyoyic mir umego ku nyimego mwa. Tung’ ku giedo mi ot ma copo nyothere i ng’ey oro moko, matoke mi tic mwa lundo copo bedo rondo ku rondo! Dong’ wan ceke wabed ku lembakeca ma ‘wamedara [ko] nitielo cwinywa i kindwa.’​—1 Thes. 5:11.