KPAWA MI KWO
Anyong’a unegowa kaka ceke ma wabino i iye
“ANYONG’A negwu kaka ceke ma wun’i iye.” Wec maeno copo nen ni lembe ma yiyo tek. Re juyere ni umego Mats giku min ot pare Ann-Catrin ma gitie dhanu mi Suède. Jubed juorogi i kabedo ma tung’ tung’. Juk maeno ukonyogi nenedi?
Juruot maeno gisomo somo mi Gilead i oro 1979. Kubang’ oro m’ubecidho, juwotho orogi i kabedo ma tung’ tung’ pi tic migi: I Iran, Maurice, Myanmar, Tanzania, Uganda, man Zaïre. I somo mi Gilead re ma japonji migi ma nyinge Jack Redford uwok umiyo igi juk ma nia “Anyong’a negwu kaka ceke ma wun’i iye.” Juk maeno ukonyogi i kabedo ma tung’ ma juwotho orogi i iye. Wakewek gikor lembene gin gigi.
Ka copere Mats, kekor iwa nia inwang’u lemandha nenedi?
Mats: Kinde ma baba ubino kwo i ng’om mi Pologne i saa mi lwiny mir ario mi ng’om zoo, eneno ku wang’e umbili m’upong’ i dini mi Katholiki. Re asu ebed ewacu nia “Lemandha copo nwang’ere kokoro kaka moko!” Bor i ng’eye, an de adok anwang’u nia eyero lemandha. Abed ang’iewo buku m’utii dupa. E nindo acel apodho iwi buku moko ma nyinge La vérité qui conduit à la vie éternelle. Thiwi bukune utelo nen para man asome adare tup uthieno ma cing’ nica. E urwonde kugweno anyang’ nia adaru nwang’u lemandha!
Niai i dwi mir 4 oro 1972, acaku somo girasoma dupa mi Jumulembe pa Yehova man anwang’u dwokowang’ penji m’abed apenjara ko iwi Biblia. Awinjara tap calu jakuloka mi lapor pa Yesu m’ulworo piny ceke m’ebino ko pi ning’iewo tigo ma pire tek lee m’enwang’u. I ayi mi lapor, an de ‘alworo’ plan para mi dok i somo ma malu man mi doko munganga pi ning’iewo “tigo” mi lemandha m’anwang’u. (Mat. 13:45, 46) Alimo batizo nindo 10, dwi mir 12, 1972.
Kago oro acel i ng’eye, junyodo para man umira ma nok de gijolo lemandha man gilimo batizo. I dwi mir 7, 1973, acaku tic mi saa ceke. Kud i kind juyab yo ma weg amora m’i cokiri mwa, acel ubino nyamego Ann-Catrin. Ebino nyaku ma leng’ man ma tek i tipo. Wamarara kude man wagamara i oro 1975. Watimo kude tic oro ang’wen i adhura ma leng’ ma mediri ubino lee i iye i Strömsund, i Suède.
Ann-Catrin: Baba unwang’u lemandha kinde m’ebedaru somo pare mi Iniversite i Stockholm. Saa maeno nwang’u junyola abino ku dwi adek kende, re baba ubed uting’a ecidho kuda i coko man i lembanyong’a. Mama ugam umaru ngo lembene man ebed etimo tego pi ninyutho nia Jumulembe pa Yehova gitie juvupo. Re lembene ucopere ngo ire, e i ng’eye en de elimo batizo. Alimo batizo kinde ma oro para 13 man saa m’adoko ku oro 16, acaku tic pa jayab yo. I ng’ey m’atimo i adhura mir Umeå kaka ma yeny mi jurwey ubino lee i iye, adoko jayab yo ma segi.
Kinde ma wagamara waku Mats, wabino kud anyong’a nikonyo dhanu dupa ning’eyo lemandha. Acel m’i kindgi ubino aradu moko ma nyanku ma nyinge Maivor, m’uweko tic mi spor mi sente ma lee pi nitimo tic pa jayab yo karacelo ku nyamira ma nok. Gisomo somo mi Gilead i oro 1984 man gibetimo calu ba misioner i ng’om mir Équateur.
Ang’o m’ukonyowu nibedo asu kud anyong’a kaka ceke ma juorowu i iye?
Mats: Jubed juorowa i kabedo ma tung’ tung’ dupa, ento gin m’ubed ukonyowa ning’iyo kud alokaloka ubino nilubo lapor pa Yesu; asagane lapor pare mi jwigiri. (Kol. 2:6, 7) Ku lapor, kakare nikuro nia umego ku nyimego mwa m’i cokiri re ma gitim alokaloka pi ning’iyo ku kit kwo mwa, wan re ma wabed wa ii ninyang’ i thelembe m’uketho gibed gitimo lembe moko i ayi m’ukoc. Wamito wakewanyang’ i ayi ma giparu ko lembe man i suru migi. Nilubo lapor pa Yesu ukonyowa nitimo alokaloka yot yot man ninwang’u anyong’a i tic mwa.—Zab. 1:2, 3.
Niciliewo cokiri ma tung’ tung’ ubino lembe ma wamaru akeca
Ann-Catrin: Tap calu yen ma judagu kaka mange utie ku yeny mi der pa ceng’ saa zoo, wan de Yehova ubino iwa calu “ceng’” i kaka ceke ma juorowa i iye. (Zab. 84:11) Emiyo iwa umego ku nyimego mi tipo ma gimaruwa lee. Ku lapor, i nyathi cokiri mwa ma nyanok mi Tehran i Iran, umego ku nyimego ginyutho iwa kit jol m’urombo ku mi dhanu mi rundi mi Biblia. Wagam wamaru lee dit nia nwang’u wadong’ i Iran, ento i dwi mir 7, 1980, gavmenti ugam ukwero tic mi Jumulembe pa Yehova i ng’ombe man jumiyo iwa saa 48 pi niweko ng’ombe. Jugam juorowa i Zaïre (Congo) i Afrika.
Wabepoy i kum lembe ma beco ma wanwang’ara ko i ng’om Zaïre i oro 1982
Ku kwong’a kinde m’awinjo nia juorowa i Afrika, awak. Lworo maka pi lembe m’awinjo iwi thwol man pi twoyo ma kuca. Ento jurimbwa moko ario ma ceng’ini ma gitimo oro m’ulwar i Afrika giyero iwa kumae: “Fodi wutundo ngo kuca! Wukewucidhi e wubineno kite ma wubimare ko.” Giyero de lemandha! Umego ku nyimego ma kuca gitie ku mer man gidieng’ ku dhanu. Bende, kinde m’ugam ukwayu wawek Zaïre i ng’ey oro 6 saa ma jukwero tic mwa, avonjo man akwayu Yehova kumae: “Kacopere, wek wadong’ i Afrika.”
Wunwang’u mugisa ma kani i kind oro maeno ceke?
“Ot ma wabed wavuto i iye” i Tanzania i oro 1988
Mats: Tic mwa uketho watheyo mer ku bamisioner mi suru man mi ng’om ma tung’ tung’. Bende wanwang’u anyong’a lee kinde ma wabino telo wi ponji mi Biblia mi dhanu ma romo 20! Wiya copo wil ungo ku mer man jol mir umego ku nyimego mir Afrika. Umego ku nyimego mi Tanzania ginyutho iwa mer man jol “nikadhu kadhiri ma gicopo” kinde ma wabino liewo cokiri migi; man giyiyo nia waketh mutukari mwa (Volkswagen Kombi) ma tie bende ot mwa i ng’et ot migi. (2 Kor. 8:3) Gin ma wamaru akeca ubino saa ma wabed wakoro iye kpawa. Pilembe kubang’ mwony pa ceng’, waku Ann-Catrin wabedo i ng’om man waweco iwi lembe m’ukadhu cing’ nica man wafoyo Yehova pi kite m’ekonyo kowa.
Ann-Catrin: Ira, anyong’a ma dit ubino ni kwo i kind utumego ku nyimego mwa mi wang’ ng’om zoo. Waponjo dhok ma nyen dupa ma calu ve Farsi, Français, Luganda, man Swahili. Waponjo bende lembe dupa iwi suru ma tung’ tung’. Waponjo julub ma nyen, watheyo mer ku jurimo ma beco, man watimo kugi tic pa Yehova “gok ku gok”.—Zef. 3:9.
Waneno bende giracwiya pa Yehova ma beco dupa. Saa ceke ma wabed wayiyo tic ma nyen ma Yehova umiyo i korwa, wawinjara ve wabewotho karacelo kude, en m’etie Jatelwic mwa. Eketho waponjo lembe ma tung’ tung’ ma nwang’u giwa waromo ponjo ngo.
Waberweyo lembanyong’a i kabedo ma tung’ tung’ i Tanzania
Wunweng’uru ku peko ma kani man wunyego kugi nenedi?
Mats: Saa moko wabed watwoyo twoyo ma tung’ tung’, calu ve malaria. Man Ann-Catrin ukadhu i operasio wang’ dupa. Cwinywa ubed udieng’ bende pi jurunyodo mwa m’ubetii. Wabefoyo wedi mwa lee dit pir ayi ma gigwoko ko junyodo mwa kinde ma wabedo mbe. Gigwokogi ku cirocir, kud anyong’a man mer. (1 Tim. 5:4) Re saa moko, wawinjra rac kum wanwang’u nia kakare nikonyogi ku bor, wang’u ecibedo ber nia wabed i ng’etgi.
Ann-Catrin: I oro 1983, kinde ma wabino timo i Zaïre, kolera ma tek ugoya. Dokta uyero ni Mats kumae: “Wodhe cen kud i ng’ombuni de tin eni!” E nindo m’ulobo, avio m’ubino ayika ma waromo cidho ko i Suède ubino kende kende avio ma beyeyo ter.
Mats: Waparu nia dong’ tic mwa mi Misioner ubecidho jik, pieno wawak lee.Tung’ ku lembe ma dokta uyero iwa nia Ann-Catrin bikey ungo, re elund ekey. E oro acel i ng’eye, ecopere iwa nidok kendo i Zaïre, ento wang’uni juorowa i Lubumbashi i nyathi cokiri moko mi Swahili.
Ann-Catrin: Kinde ma wabino i Lubumbashi, iya ugam uwok. Kadok nwang’u walar wapangu ngo nicaku the juruot de, re lembene unyanyu can lee dit i iya. I saa mi can maeno, Yehova umiyo iwa giramiya moko ma nwang’u wageno de ngo. Wanwang’u ponji mi Biblia dupa nikadhu m’i wang’e. I oro acel de ngo ci, wend jurwey mi cokiri m’ubino 35 umedere udoko 70, man wend dhanu 40 ma naka bino i coko udoko 220. Wamiyara zoo i tic mi lembanyong’a, man mugisa ma Yehova umiyo iwi tije ujuko cwinya. Re asu fodi wabed waparu man waweco pi nyathin mwa m’utho. Watie kud ava ma lee mi neno kite ma Yehova bidaru ko can mir adundewa i paradizo.
Mats: I ng’ey kare, Ann-Catrin ucaku winjo olo ma lee dit. I saa maeno junwang’u nia kanser umaku cogo mi dieng’eya man akadhu kud i operasio ma pek. Dong’ kawoni abewijara ma ber, man Ann-Catrin de ubekonya ma ber.
Wanwang’u nia wan kendwa ngo re ma wabenyego ku peko. I ng’ey nek m’utimere i Rwanda i 1994, waliewo juribmbwa dupa ma gibino i kagonjo mir uring ng’wec. Nineno yiyoyic migi, cirocir man jol migi kadok nwang’u gibekadhu kud i peko de, uketho wanyang’ nia Yehova utie ku copo mi konyo jutic pare kadok kinde ma gin’i peko de.—Zab. 55:22.
Ann-Catrin: Wanwang’ara ku peko mange kinde ma waai wathiero Bethel mir Uganda ni Yehova i 2007. I ng’ey program maeno, wacoko woth pi nidok i Kenya i Nairobi kud ungu mi dhanu ma tundo 25 m’uketho i iye jumisioner ku juruot mi Bethel. I wang’ nitundo i boda, rek kumeni mutukari moko udwogo iwi cingwa man etwanguwa ku yor i wang’wa. Dereva ku jurimbwa abic githo kakeca ndhu ndhu; i ng’eye ke nyamegwa acel udog utho kud i odiyath. Wabekuro kud ava ma lee mandha nindo ma wabinen kugi kendo i iye!—Yob 14:13-15.
Kawoni kuma ukey. Ento waku Mats man jumange ma wabino kugi i mutukari, wakewatwoyo twoyo mir ang’abacwiny pi kare moko. Twoyo maeno ubed usenda diewor man ebed etima ve tho mir adunde. Ebino lembe ma lee. Rwo man somo giragora ma wamaru ukonyowa ninyego ku peko maeno. Walubo bende thieth m’ukonyowa lee mandha. Kawoni lak twoyone ujwik kadhiri moko, ento wabemedara asu nikwayu Yehova utielcwiny dhanu mange de ma gibenwang’iri ku kit peko ma kumeno.
Kinde m’ibekoro kite ma wuciro ko lembe ma tung’ tung’ m’ukadhu kud i iye, iyero nia Yehova uting’owu “calu tongweno ma numu.” Eca imito yero ang’o?
Mats: Wec maeno uai kud i dhu Swahili ma nia “Tumebebwa kama mayai mabichi,” kunoke “Juyeyowa calu tongweno ma numu.” Tap calu ma ng’atini gwoko ko tongweno ma numu m’eyeyo, Yehova bende ugwokowa i tic ceke ma jumiyo iwa. Wabino ku piny ceke ma wabedo ku yenyne nisagu ma wageno. Yore acel ma waneno ko mer man gwok pa Yehova i kwo mwa, utie nikadhu kud i Guriri m’utelowic.
Ann-Catrin: Amito akewec iwi lapor moko acel ma Yehova unyutho ko nia ebedieng’ piwa. Ceng’ acel julwong’a i telefon nia baba ubetwoyo lee mandha i ng’om mi Suède. Nwang’u fodi Mats uai utwoyo malaria atwoya man wabino mbe ku sente ma wacul ko avio pi nicidho kuca. E wamaku yub ma nia mito walwor mutukari mwa. Wanwang’u lwong’o ario i telefon; mi kwong’o ubino juruot moko ma ging’eyo lembe ma wabekadhu kud i iye man giwodhiri pi niculo avio iwi ng’atu acel. Ma kucelo ubino nyamego moko m’utii m’ugwoko sente moko i sanduku m’ekiewo kume nia “Kony ni ng’atu ma n’i yeny.” E pi kare ma nyanok kende ci, Yehova ukonyowa!—Ebr. 13:6.
Ka wubeparu pi oro 50 ma wutimo i tic mi saa ceke, lembene miyo iwu ponji ma kani?
Wan’i tic mwa ma nyen i Myanmar
Ann-Catrin: Ponji m’anwang’u utie nia wanwang’u tego ‘tek wabemedara nibedo yoo man nibedo ku genogen.’ Ka wageno Yehova, eketho lwiny mwa doko ni lwiny pare, ento mwa ngo. (Isa. 30:15; 2 Kei. 20:15, 17) Nitimo ni Yehova ku copo mwa ceke uketho wanwang’u mugisa ma nwang’u wacopo nwang’u ngo i ayi mange.
Mats: Ponji ma dit m’anwang’u utie nijengara iwi Yehova i lembe ceke man niweke etel wiya pi bero para. (Zab. 37:5) Lembe m’eng’olo etime kwa. Fodi asu wabeneno kony pare i tic ma wabetimo i Bethel mi Myanmar.
Watie ku genogen nia aradu ceke ma gibemito gitim lee i tic pa Yehova, gibineno mer pare ma lokere ngo m’enyutho iwa i kwo migi. Cwinywa tek nia tek giweko Yehova utel wigi, e gin de gibinwang’u anyong’a kaka ceke ma jubiorogi i iye!