Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
ONYAN̄ ONAAN̄GE 1-7
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 29
Jit Ijejeen̄ mè Orọmijọn̄ Echi Ikakibele Jioba Ejit
wp16.6 6, box
Ilaak Ọkpọchieen̄ Ofolek Ebi Ikup Me Emen̄ Inyọn̄
Kubọk ebi mkpọn̄ etapbe mkpọn̄ me ukot, efie efie ebi ene ire ebi ikup me mkpọn̄ ataak ijejeen̄ mè ukpook ebi ijo ekwukwu. Ema ekitap mkpọtubọk, ibọp igba me ebon mè iyaka ire inwọ ugwuun ikput-let inyi ibem ema. Ire, ikakup ufiak ibe eji ekesa mbet inu okup ikecha ekesa erọ mkpọ. Mije, Baibul inyi eji usem ukarajit yi ibe: “Chieen̄ Jioba ìkikukup mgbọ geelek me lek otutuuk ene me linyọn̄, inyi ọmọ ijeen̄ unye kan̄ inyi ebi geelek otutuuk ejit kiban̄ okupbe me lek kan̄.” (Mfufuk Eyi Òso Iba 16:9 NWT) Jioba ata, Awaji ogwu okakaan̄ unye igak Setan mobem eji me ire eji itoon̄ ejit me lek kan̄.
Inyi Jioba ikibem eji, ikup ufiak ibe eji ekekween̄ mè ekerọ inu echi okibele ọmọ ejit. Kubọk inu njeen̄, ebi eyi Karais me adasi ukọt ikup me ama Efesọs mititiin̄ otutuuk ikpa ema ekisa irọ mkpọ ogbaan̄ me lek ebi ijo ekwukwu mè itap ukan̄ iwọp ema. (Ikwaan̄ 19:19, 20) Ubọk yaage si, ire eji iweek ibe Awaji ibem eji, eji ebejijijaka mkpọtubọk, mkpọ ebek, igba, ikpa mè inu geelek echi okaan̄ mgbaan̄ me lek ebi ijo ekwukwu.
w19.04 17 ¶13
Bieen̄ Atikọ Ofolek Mkpa Nye
13 Ire okariọọn̄ me ire Jioba ibọkọ orọmijọn̄ ge itap sa ikabọkọ itap, beek ọmọ iriọọn̄-inu mè chieek ibe ke monyi owu. (Fuk Jemis 1:5.) Osibeek Jioba iriọọn̄-inu isan̄a, wọlọ ikpa ntitiin̄ ofolek inu ya kpọ. Ire ikup ufiak, week ntap-ubọk ebi ugane ntitiin̄. Ema kpebetumu inyi owu inu oborọ, ire, ema mejeen̄ owu usini nteme okup me emen Baibul, kubọk mbet echi ekpabe me ibot usem yi. Ike okirọ otutuuk inu chi, okisa ‘ifuk-ibot kwun̄ ikeek okikeek.’ Inu chi okweenbe si motap ubọk inyi owu oriọọn̄ “esese inu òkup me etete ata inu mè ijo inu.”—Iburu 5:14.
w18.11 11 ¶12
‘Masiki Ibot Igọọk Owu Me Atikọ’
12 Orọmijọn̄ mè orirọ echi ikakibele Jioba ejit. Ebi uwu, ebi melek kiji ekisi ikwaan̄, mè ebi melek kiji ekisi uwu ikpa mekọt ibe me eji egọọk ema etap lek me lek orirọ ema ekirọ. Keke ke eji eberọ inyi eji ekagọọk ema itap lek me lek orirọ echi ikakisa itọn̄ ijet Jioba ni? Ire ikekimun̄ orirọ cha ike Jioba okimun̄ ema. Ikekiwọlo ikpọ inu echi egebe me emen ikpa kiji ofolek ubọk orirọ cha osabe ibene mokọt itap ubọk inyi eji. Mgbọ geelek eji esikiyaka ikeek lek kiji ibe ke inu orọrọ eji kpekigọọk itap lek me lek orirọ cha ire bak me lek ibe ke Baibul ikabieen̄ ema inye, morọ ibe eji echieek ejaan̄ ibe ke eji ekirọ “inu echi òkineme Okaan̄-ene.” (Efes 5:10) Itotoon̄ ejit me lek Jioba mè me lek Usem kan̄ Baibul mobem eji isan̄a me lek “ukpook ebilene.”—Urọk 29:25.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
w17.10 9 ¶11
“Eji Ekema Ene Me Ubọk Irọ-Inu, Mè Atikọ”
Kitọn̄ ebi bọn Nte kwun̄ nan̄a me ijọn̄ ijọn̄ ejit. Igbe ibe eji ekesa irek geelek eji ekaan̄be ekesa etọn̄ ge ge, mije, ikekitọn̄ ene ikitap ubọk ‘ibene ugwem ene igwuun̄.’ (Efes 4:29) Ire, igbe ibe itọn̄ kiji ikinan̄a eji me ejit. Ire itọn̄ ya ikanan̄a eji me ejit, ibobet lek eji ire ebi ikitumu ikọ unin̄i otu mè iyaka ire ke eji ekijijit inyinyi ene ya nkan-inu iweekbe. (Urọk. 29:5) Itọtọn̄ ene me isi mè iyaka ikisifiaat ene ya me udun̄ ire ugwem isi iba. Ogwu Ikwaan̄ Pọọlu ijit mbet lek ugwem yi mè ijaan̄ ata akpat ukot me ijejeen̄ ata ima me ubọk ikisa itọn̄ ebi ofifi ene. Kubọk inu njeen̄, isa me ijọn̄ ijọn̄ ejit kan̄ itọn̄ ebi eyi Karais ikup me Kọrint mije usini ata eru echi ema ejeen̄be. (1 Kọr 11:2) Ire, me mgbọ ema kperọ ijaan̄, isa me ata ejit ikpa inu ema ekirọ ilọ ya ikpọk mbum ijeen̄ ema.—1 Kọr 11:20-22.
ONYAN̄ ONAAN̄GE 8-14
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 30
“Kanyi Emi Ugbọọri, Kanyinyi Si Emi Ubọọn̄”
w18.01 24-25 ¶10-12
Kpasi Mbet Lek Ima Okisa Ata Ubelejit Inu?
10 Me atikọ otutuuk kiji miweek ikpoko. Ikpoko ikibem eji isan̄a me lek usini ufialek. (Etip 7:12) Ire, ire ene mokọt ikaan̄ ata ubelejit me ire ikaan̄ gaalek eyi ibokisa ikpo lek ni? Iin̄! (Fuk Ogwu Etip 5:12.) Aguru gwun̄ kè Yake ige ibe: “Kanyi emi ugbọọri, kanyinyi si emi ubọọn̄. Ire, nyi emi inorie òboso emi me egwe usen.” Eji mekọt igbobo itet inu orọrọ ikaweek ugbọọri. Ike ikpabe iwele, ikaweek isisi ichiin̄ inọ, mije, eya mofiat erieen̄ Awaji. Ire, keke orọ ikado Awaji ibe inyi ọmọ ubọọn̄ ni? Ige ibe: “Inyi nkarie ìjot owot, mè ìjit owu, mè ìkido owu erieen̄ ibe, ‘Ekene ore Jioba?’” (Urọk 30:8, 9) Usini mgbọ owu ora ikikeek usini ene ebi ikitoon̄ ejit me lek inu ubọọn̄ kiban̄ kpan̄asi itotoon ejit me lek Awaji.
11 Ebi geelek imama ikpoko kpebekọt irọ mkpọ obokibele Awaji ejit. Jisọs ibe: “Kpunu gwun̄ uwu geege òbokọt ikisi ikwaan̄ inyi nte uwu iba mgbọ ge. Ire ìkama nte uwu ge, mè ìcha ogwulọ, môyaka lek kan̄ inyi nte uwu ge, mè ikpọ ogwulọ chieen̄ ilọ me lek. Ikeya si, enyi kpebekọt ikisi ikwaan̄ inyi Awaji melek inu ubọọn̄ linyọn̄ me mgbọ yaage.” Sabum itumube usem yi iwuuk lek itumu si ibe: “Ikatitiin̄ inu ubọọn̄ kinyi ìsun̄ me linyọn̄ keyi ere nkarankat mè achiaan̄ môtakabe isan̄a, melek ere ebi inọ mêkọtbe ibum inin̄ uwu inichiin̄. Ire, ìtitiin̄ inu ubọọn̄ kinyi ìsun̄ me emen inyọn̄, ere nkarankat mè achiaan̄ kpokọtbe isi ifiat, melek ere ebi inọ kpebekọt ibum inin̄ isi ichiin̄.”—Mat 6:19, 20, 24.
12 Owuwa ene mimun̄ ibe ke iluluk mfufut ugwem irọ ibe ema ekekaan̄ ubelejit mè owuwa mgbọ isasa ikisi ikwaan̄ inyi Jioba. Jack, ogwu okiluk me United States, iyam ikpele uwu mè mbubek kan̄, mije, iriọọn̄ ibe ke irọrọ ikeya morọ inyi ifet inyi ọmọ melek nwa kan̄ igbọgbọ oniin̄ ojot mgbọ. Itumu ibe: “Ikafet itetele uwu mè ijọn̄ kiji eyi okukup me ata ere. Ire, me owuwa acha, nkimun̄ ibe ke ufialek nkikaan̄ me ere ikwaan̄ ikirọ ibe nkekaan̄ saasaak. Ire, nwa n̄a ogwu okigbọ oniin̄ ojot mgbọ ikibebelejit mgbọ geelek. Ikitumu iny emi ibe ‘Nkaan̄ nte uwu ogwu onwọnwọn ichit’! Mgbọ keyi enyi emi si nkigbọ oniin̄ ojot mgbọ, eji ene iba ekisa ikwaan̄ inyi Ene yaage, orere Jioba.”
w87 5/15 30 ¶8
Kitet Ukpook Jioba Inyi Okaan̄ Ubelejit
◆ 30:15, 16—Keke ke inu njeen̄ chi okijeen̄?
Ema ekijeen̄ ibe ke ogwu chieen̄-ile ikakikaan̄ ujot-owot. Ntitiook ekinwọnwọ eje ijot owot ike ogwu chieen̄-ile okiweek ikpoko mè unye. Ubọk yaage si, udọn̄-ufuun̄ ikakijot, ikikaka otu ikibọkọ ebi ikwakwaan̄. Owot ogwu òra ikitataan̄ ukpo iweek gwun̄. (Ibebene 30:1) Ijọn̄ ochachak ikinwọnwọ mun̄ ibot mè oyaka okup nchak nchak kubọk ikanwọ mun̄ geege. Ukan̄ eyi otataka mkpọ echi etọpbe itap me emen kan̄, ibokpọkpọ ikilomo si mè ikitaka ofifi mkpọ geelek etapbe me emen. Ikeya si ke ogwu chieen̄-ile okup. Ire, ebi ikiluk ugwem igọọk iriọọn̄-inu Awaji kpekikup ikeya.
w11 6/1 10 ¶4
Ubọk Ene Obokọt Ikiluk Ugwem Ikpo Me Lek Inu Ikaan̄be
Kisun̄ ikpoko sabum olep mkpọ. Ikerere ibe ikekirọ ikeyi mokọt ikup kubọk mkpọ oniniin̄ oka, isusun̄ ikpoko sabum elep mkpọ ire oniin̄ ge isasa isan̄a lek me lek ufialek ikpoko. Irọrọ ikeya mosan̄a owu me lek owuwa urieek mè ufialek ikakaan̄ urieek okisa inu, kubọk irot ekitoon̄ me inyọn̄ mkpọ elepbe me urieek enyi oborọ ibe inu olepbe cha inye ewe enenen. Me emen Biabul, etumu mkpọ ofolek ebi kè atat kubọk ebi ikakaan̄ iriọọn̄-inu mije ema ekisa “mgbọ ekirọkọ uko ititiin̄ inu irerie kiban̄ isun̄” inyi ema merie me mgbọ okup me isi.—Urọk 6:6-8; 30:24, 25.
w24.06 13 ¶18
Re Ogwu Ichen Jioba Si Re Mgbọ Geelek!
18 Ikup ufiak ibe eji ekewọlọ ekpọ eru kiji ofolek ikpoko. Do lek kwun̄ ibe: ‘Ire nkikeek mkpọ ofolek ikpoko mè mkpọ ibokot ilep owuwa mgbọ ni? Ire mfọọk ikpoko, ire ikiyọt emi me lek iyayaka ikpe, mije nkikeek ibe ke ogwu ofofọọk ikpoko ya inyi emi ikakaan̄ ufiak ikpoko ni? Ire nkaan̄ ikpoko, ire ikirọ ibe nkekeek ibe ke nkup me lek inu igak ebi ofifi ene ni? Ire ikiyọt emi me lek isasa ikpoko n̄a itap ubọk inyi ebi ofifi ene ni? Ire nkimun̄ bọn ute irieen̄ mè ibaan̄ ebi ikakaan̄ ikpoko kubọk ebi imama ikpoko igak Jioba ni? Ire nkirọ unene me lek ebi ikakaan̄ ikpoko gaalek mè ikikpọchieen̄ ilọ me lek ebi ugbọọn ni?’ Ikup ufiak ibe eji edo lek kiji idodo chi, mije, eji mikaan̄ ikpele irek irere ebi ichen kè Jioba. Eji mekọt ikup inye ikire ebi ichen kè Jioba me ire eji esan̄a lek kiji me lek imama ikpoko. Ire eji irọ ikeya, Jioba ikpobotele eji!—Fuk Ebi Iburu 13:5.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
w09 4/15 17 ¶11-13
Eji Ekimun̄ Iriọọn̄-inu Jioba Me Lek Inu Irombe
11 Ikpi emen ewuuk ire ofifi inu osisip eyi eji ebekọt ikween̄ mkpọ inan̄a me lek. (Fuk Urọk 30:26.) Ikpi yi ikikup kubọk ejook. Ire, utọn̄ mè ukot kiban̄ igbidim igak echi ejook. Anam yi ikamimiin̄, ikiluk me ere okup ewuuk ewuuk. Chieen kiban̄ ikimun̄ mkpọ okup me ujọnọ ere, eyi ikitap ubọk inyi ema enenen. Ofifi si, udọn̄ okikup me emen ewuuk ere ema ekiluk ikibem ema me lek mkpọ echi obokot isak ema unan. Ebi kè ikpi emen ewuuk si ekigbagbaan̄ iluk. Eyi ikitap ubọk ibem ema, mè ikirọ ibe lek kiban̄ ikiyok me mgbọ utọọk.
12 Keke ke eji ebekọt ikween̄ inan̄a me lek ikpi emen ewuuk? Adasi, ikpi emen ewuuk ikakikup me ere ofifi aman obogwat lek isak ọmọ unan. Enyi irebe ibe ke chieen̄ kiban̄ ikigwagwat lek imun̄ inu okup me ujọnọ ere, eyi ikirọ ibe ikimun̄ mkpọ echi obosak ọmọ unan me ata mgbọ. Ofifi si ikakikup ida ibọko me lek udọn̄ ere ibokọt igwat lek ilibi iniin̄ me ire imun̄ inu obonisak ọmọ unan. Ubọk yaage si, ikup ufiak ibe eji ekaan̄ chieen̄ isasa igwat lek imun̄ mkpọ echi obokọt isak eji unan me ijo inyọn̄ kè Setan yi. Ogwu ikwaan̄ Pita itumu inyi ebi eyi Karais ibe: “Ìgwọk chieen̄, mè ìkup me mbem! Ogwu ochicha kinyi, òrere Yọk, òkinya ikana, mè ikigbin kubọk egbe àtat ikiweek ogwu ìbochim itaka.” (1 Pita 5:8) Me mgbọ ikupbe me inyọn̄ ijọn̄ yi, Jisọs ikukup me ugwọk chieen̄ me lek otutuuk efuuk Setan otapbe isasa irọ ibe omọ ikayaka ikigbe utoon̄-ejit inyi Jioba. (Mat 4:1-11) Jisọs ijeen̄ ata akpat ukot isa inyi ebi udun̄ kan̄!
13 Oniin̄ ge eji ebekisa ikup me ugwọk chieen̄ ire ikekisa otutuuk mkpọ Jioba osan̄abe isibi isasa ikibem eji ikisa irọ mkpọ. Eya orọ eji kpebekpọchieen̄ ilọ me lek ikekifuk Usem Awaji mè ikekisi nkween̄mkpọ ntitiin̄. (Luk 4:4; Iburu 10:24, 25) Ofifi si, ike ikpi emen ewuuk ekigbaan̄ iluk, ikup ufiak ibe eji ekup eriaak ebi bọn Nte kiji irieen̄ mè ibaan̄, sa me ikeya, ‘ichechieek kiban̄ mokitap eji efuuk me emen, eyi kiji si mokitap ema efuuk me emen.’ (Rom. 1:12) Sa me ikekisa otutuuk mkpọ Jioba onyibe isasa ibem eji irọ mkpọ, eji ekijeen̄ ibe ke eji michieek me lek usem ogwu okwa Debit me mgbọ igebe ibe: “Jioba ore ewuuk n̄a, mè uwu mgban akọn̄ n̄a, mè ogwu òkinyan̄a emi isibi; Awaji n̄a ore ewuuk n̄a, emen kan̄ ke nkitap ibot.”—Itọn̄ 18:2.
ONYAN̄ ONAAN̄GE 15-21
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 31
Inu Eji Ebekọt Ikween̄ Inan̄a Me Lek Nteme Uga Ge Osabe Me Ima Inyi Gwun̄ Kan̄ Enerieen̄
w11 2/1 19 ¶7-8
Kpukpo Ata Eru Tap Me Emen Nsabọn Kwun̄
Jeen̄ nsabọn kwun̄ otutuuk atikọ ofolek ilaak. Ikup ufiak ibe eji etaba nsabọn kiji ubọk me utọn̄ ofolek ilaak eyi ikatanage. (Ebi Kọrint Eyi Adasi 6:18; Jemis 1:14, 15) Ire, owuwa mgbọ Baibul ikimalek itumu mkpọ ofolek ilaak kubọk uche onan̄a me ubọk Awaji, ikare kubọk ufe kè Setan. (Urọk 5:18, 19; Okwa Ogak Okwa 1:2) Itutumu inyi ebi ijija gaalek unan okup me lek ilaak eyi ikatanage, morọ ibe ema ekaan̄ lọlọ nkeek eyi ikaje ikike me lek Baibul ofolek ilaak. Ogwu enenwaan̄ ge ekigwen Corrina onan̄a me France itumu ibe: “Nte n̄a mè nga n̄a ekimalek itumu inyi emi mgbọ geelek mkpọ ofolek ugwem barabat, eyi irọ ibe nkemun̄ ilaak me oniin̄ olọlọ.”
Mun̄ ibe ke nsabọn̄ kwun̄ miriọọn̄ otutuuk atikọ ofolek ilaak. Uga ge ekigwen Nadia onan̄a me Mexico itumu ibe: “Inu nkisa ijejeen̄ nsabọn n̄a ire, ke ilaak ire atalek inyinyi enyi Jioba onyibe ebilene ibe enwọọn̄. Ire, ke ikup inyi ebi ibabat gaalek. Mokọt inyi eji ubelejit mè iyaka ire ufieejit igọọk me lek ubọk eji esabe irọ mkpọ.”
ijwhf article 4 ¶11-13
Itutumu Mkpọ Ofolek Miin̄ Okisa Ene Inyi Nsabọn
San̄a ibot usem ya isibi. Ute ge ekigwen Mark onan̄a me Britain itumu ibe “Usini mgbọ nsabọn kpeberiọọn̄ inu ema eberọ ofolek miin̄ okisa ene. Ndo gwun̄ n̄a ososo acha jeeta nkeek kan̄ ofolek miin̄ okisa ene. Nrọ inyi ejit kan̄ isiki inyi mokọt ikpa nkeek kan̄ me ikpobotet ukpook.”
Ire otumu mkpọ ofolek miin̄ okisa ene inyi nsabọn kwun̄ owuwa mgbọ, ema kpebegwat lek iwuuk. Igọọk me lek acha kiban̄, tumu mkpọ ofolek miin̄ okisa ene nyi nsabọn ike okitumu mkpọ ofolek inu eberọ me ugwem, kubọk igbagbala chieen̄ me mgbọ ebekisaba oniin̄ mè mkpọ ofolek ilaak.
Jeen̄ ata akpat ukot. Nsabọn ebet lek foam—ema ekitataba inu geelek okukup ikana ema itap me emen kiban̄. Ebi ikikween̄ mkpọ miweek imun̄ ibe ke nsabọn ekimalek ikween̄ mkpọ inan̄a me ubọk nte kiban̄ mè nga kiban̄. Eyi isibi ibe, me ire okinwọ miin̄ me mgbọ geelek okaan̄be saasaak kubọk inu obokisa isan̄a okikeek mè ufieejit me ejit, nsabọn kwun̄ si ebekimun̄ inwọnwọ miin̄ kubọk inu ema ebekirọ mgbọ geelek ema esikaan̄ saasaak me ugwem. Eya orọ, kijeen̄ ata akpat ukot. Mun̄ jaan̄ ibe ke okisa miin̄ irọ mkpọ me oniin̄ onwọnwọn.
g17.6 9 ¶5
Ikekijeen̄ Nsabọn Nsikilek
Jeen̄ ema ibe ekeche inu. Jeen̄ gwun̄ kwun̄ ibe ke “inyinyi îkaan̄ ugbana me lek igak ibọbọkọ.” (Ikwaan̄ 20:35) Ike owa ke obokot irọ eyi? Enyi ene iba mekọt ige erieen̄ ebi iweweek ntap-ubọk, kubọk ebi iweek ibe esi ewe enyi ema, ebi iweweek ikpoko isasa ikpe uji inu nkween̄mkpọ ntitiin̄, mè iyaka ire ebi iweweek ibe enetap ubọk erọ ikwaan̄ me uwu kiban̄. Enyi esige erieen̄ cha isan̄a, owu melek gwun̄ kwun̄ mekọt isitap ubọk inyi usini ife cha. Tele ibe gwun̄ kwun̄ ikimun̄ unwọọn̄ mè ujot-owot okikaan̄ ike okitap ubọk inyi ebi ofifi ene. Sa me ikekirọ ikeyi, okijeen̄ gwun̄ kwun̄ ubọk ekisiki lek me oniin̄ onwọnwọn ichit, orere, inan̄a me lek akpat ukot kwun̄.—Onineen̄ Baibul: Luk 6:38.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
w25 01 13 ¶16
Ebi Irere Olom Ikinyi Nwa Kinyi Ulibi Ogbegbe Ema
16 Kitọn̄ ema. Olom geelek okinyi nwa kan̄ ulibi ogbegbe ikinanama ogwu nwa ibene mè ikitap ọmọ efuuk me owot. Oniin̄ ge olom obokisa irọ eyi ire ikekitọn̄ nwa kan̄ me lek otutuuk mkpọ geelek ikirọ isasa itap ubọk inyi ọmọ. (Kọl. 3:15) Mgbọ geelek olom isikitọn̄ nwa kan̄ inan̄a me ijọn̄ ijọn̄ ejit, eya morọ ibe ejit ogwu nwa ikibele. Ejit kan̄ mosiki, momun̄ si ibe ke nlom kan̄ ima ọmọ mè imọnọ ọmọ isun̄ ufiak.—Urọk 31:28.
ONYAN̄ ONAAN̄GE 22-28
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI OGWU ETIP 1-2
Kweek Nye Kikpukpo Ebi Ukot Okinu
w17.01 27-28 ¶3-4
“Sa Ikọ Cha Jeen̄ Ebi Geelek Otoon̄be Ejit”
3 Owuwa kiji mima ikwaan̄ eji ekisi, eji mema si ikekisi ikwaan̄ ya ifo isi. Ire, ire mkpọ nsan ibe karake Adam orọbe ilọ ebi ukot geelek ekikakan me ebi ofifi ukot enebọkọ irek kiban̄. (Etip 1:4) Me acha inen mè inen oraraka, iyayaka ikwaan̄ inyi nsabọn ikire rumurumun isa inyi ebi eyi Karais. Ikwaan̄ ebi eyi Jioba ikiwewele owot, ubọk ekisa isi ikwaan̄ cha si ikinwenwene. Ike eji ekirọ aya ikwaan̄, ikeya si ke eji ekisa aya ubọk ikisa irọ. Owuwa mgbọ, aya ubọk ekisa irọ ikwaan̄ chi ikiweek ibe ekesa ayaya inu echi inyọn̄ yi okisan̄a isibi ekesa erọ. Ikiyọt me lek usini ebi ininiin̄ ugane ikọkọt ikisa ayaya inu chi irọ mkpọ. (Luk 5:39) Ikerere me mgbọ ebi ininiin̄ ugane chi ekọt ikisa inu chi irọ mkpọ, ema kpeyaka ikikaan̄ mbet lek efuuk echi ebi ijija ekaan̄be. (Urọk 20:29) Eya orọ, ire mkpọ okijeen̄ ima mè iriọọn̄-inu ibe ebi ininiin̄ ugane ekpukpo ebi ijija inyi ema mekọt ikirọ ikwaan̄ chi.—Fuk Okwa Itọn̄ 71:18.
4 Mokọt ikiyọt me lek ebi ikakaan̄ irek me ntitiin̄ iyayaka ikwaan̄ ema ekirọ inyi ebi ijija. Usini ene ekitet ukpook ibe ke ema mechep irek ge ema ekinwọọn̄. Me mgbọ usini ene ekikeek ibe me ire ema kpekpọchieen̄ me lek ikwaan̄ ya, ke ebi ijija kpebekọt irọ ikwaan̄ ya ijaan̄. Usini ene si mekọt ikikeek ibe ke ema kpekaan̄ mgbọ isasa ikpukpo ebi ofifi ene. Me ofifi ubọk, igbe ibe ebi ijija ekaan̄ ime me ire kpenyinyi ema ikwaan̄ me ntitiin̄.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
Inu Baibul Otumube Ofolek Ikwaan̄ mè Ikpoko
Awaji iweek ibe eji enwọọn̄ ikwaan̄ kiji. Baibul ibe ke “kpunu inu ònwọnwọn inyi ogwu ebilene igak . . . imumun̄ utop ònan̄a me lek ikwaan̄ kan̄.” (Ogwu Etip 2:24) Jioba ire ogwu okitap efuuk isi ikwaan̄. Eji esikigọọk akpat ukot kan̄ sa me ikekigbala chieen̄ isi ikwaan̄, eji mekirọ inyi Awaji ikibele ejit, eji si mekikaan̄ ujot owot.
Ikwaan̄ ikup ufiak. Ire, eji ekachieek ibe ikup ufiak igak ntọbọ-ebum kiji inyi Jioba. (Jọn 6:27) Awaji ichieek use ibe ke ọmọ mokpọ chieen̄ me lek ufiak kiji ire eji imọnọ ọmọ kubọk adasi inu me ugwem kiji.
ONYAN̄ ONAAN̄GE 29–AKỌP ONYAN̄ 5
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI OGWU ETIP 3-4
Irọ Inyi Mbat-Olom Kinyi Inye
ijwhf article 10 ¶2-8
Ubọk Ebekọt Ikisa Fun Mè Okwukwut Nden̄ Irọ Mkpọ Ubọk Ogbegbe
● Isasa fun mè okwukwut nden̄ irọ mkpọ ubọk ogbegbe mokọt irọ ibe mbat-olom inwọn. Kubọk inu njeen̄, usini olom mè nwa ekisa fun mè okwukwut nden̄ igwen mè iyaka ire iria etip ijit lek kiban̄ me mgbọ ema kpegban̄ ikup.
“Iraria etip kubọk ‘Mma owu’ mè iyaka ire ‘Nkikekeek mkpọ ofolek kwun̄’ mokọt itap ubọk.”—Jonathan.
● Ire, ire kpesa fun mè okwukwut nden̄ irọ mkpọ ubọk ogbegbe, mokọt itap ufialek me mbat-olom. Kubọk inu njeen̄, usini ene mikisa fun mè okwukwut nden̄ irọ mkpọ owuwa mgbọ, eyi ikirọ ibe ema ekayaka ikaan̄ mgbọ isasa ikikpọchieen̄ me lek nwa mè iyaka ire nlom kiban̄.
“Nriọọn̄ ibe ke kokaan̄ usini mgbọ eyi nlom n̄a moma igọgọọk emi ikpa usem mèbe nkakikeme fun n̄a.”—Julissa.
● Usini ene ekibe ke ema mekọt ikigọọk nwa kiban̄ mè iyaka ire nlom kiban̄ ikikpa usem mè ikikeme fun, okwukwut nden̄ mè iyaka ire ikikpọ TV me mgbọ yaage. Ire, Sherry Turkle, ogwu okikween̄ mkpọ ofolek ubọk ebi ene ekisa irọ eru ibe ke eya ire “ataak ema ekisa ifiaan̄ lek kiban̄ me mgbọ ema ekiweek irọrọ owuwa mkpọ me mgbọ yaage.” Isibi utoon̄ ibe ke ikekisa irọrọ owuwa mkpọ me mgbọ yaage enyi owuwa ene ekikeek ibe ke ikalọ, ikamalek ijaan̄ isan̄a. Sherry Turkle itumu si ibe, “mgbọ geelek okisa irọrọ owuwa mkpọ me mgbọ yaage, okpobokọt irọ ema ge ge ijaan̄.”
“Nkinwọọn̄ ikekigọọk nlom n̄a ikpa usem, ire, ikare me mgbọ ikikeme fun. Mgbọ geelek ikikeme fun me mgbọ eji ekikpa usem ikikup emi me lek kubọk ikitumu ibe ke ikekeme fun kan̄ gaalek okinyi ọmọ ubelejit.”—Sarah.
Inu eji ekitumu ire: Ubọk okisa fun mè okwukwut nden̄ irọ mkpọ mokọt irọ ibe mbat-olom kwun̄ inwọn mè iyaka ire itap ufialek me mbat-olom kwun̄.
w23.05 23-24 ¶12-14
Itele Ibe Ima Kinyi Ikup Inye Ikilomo Kubọk Ukan̄
12 Ike owa ke olom mè nwa ebesa igọọk akpat ukot Akwila mè Pirisila ni? Keek-nu usini owuwa ikwaan̄ echi owu mè nwa kwun̄ mè iyaka ire nlom kwun̄ ekirọ. Ire eyi mekọt ikigbaan̄ ikirọ ikwaan̄ cha, kpan̄asi ikekirọ ene ge ge ni? Kubọk inu njeen̄ Akwila mè Pirisila ekigbagbaan̄ ikisi ikpa ikọ Awaji. Ire eyi ekekineen̄ ikekisi igbaan̄ ikpa ikọ Awaji ni? Akwila mè Pirisila ekigbagbaan̄ ikwaan̄ isi. Usini mgbọ mokọt ire ibe eyi ene iba kpekisi chieen̄ ikwaan̄ yaage, ire, ire eyi mekọt ikigbaan̄ isi ikwaan̄ emen uwu ni? (Etip 4:9) Mgbọ geelek enyi ekigbaan̄ ikwaan̄ isi, enyi ebekup kubọk ata ebi uji, enyi mekaan̄ irek si isasa ikigbaan̄ usem ikpa. Robert mè Linda ire ebi ibabat me mkpọ oraraka akọp acha go. Robert itumu ibe: “Itutumu atikọ, eji kpekimalek ikaan̄ mgbọ eji ekisa igbaan̄ inwọọn̄ lek. Ire, mgbọ geelek nsikigwọk alala mè nwa n̄a okolaak, mè iyaka ire mgbọ geelek nwa n̄a nsikinigọọk emi ijibi mbubet, ikibele emi ejit enenen. Ikekigbaan̄ ikwaan̄ isi ikitaba eji iriaak melek ge ge, ikeya si ke ima kiji me lek ge ge okimin.”
13 Ire, iriọọn̄ ibe gaalek ikekigbaan̄ iluk me uwu ge, ikpoborọ ibe enyi ekup me obọp ge. Gwun̄ ute enenwaan̄ ge onan̄a me Brazil itumu ibe: “Me inyọn̄ chereyi eyi owuwa mkpọ okibọkọ mgbọ ene, nnimun̄ ibe me ire eji kpegbalachieen̄, ke eji mekọt ikikeek ibe ke eji mekifiat mgbọ melek nwa kiji mè iyaka ire nlom kiji mije ibe ke eji ekiluk me uwu yaage. Nnikween̄ ibe ke ikare gaalek ibe ibakikukup me agbalek nlom n̄a, ire ke mbakigbagbaan̄ ọmọ mè ikitumu usem melek kan̄ mgbọ geelek eji ene iba egbaan̄be ikup.” Kpọ-nu mkpọ Bruno mè ogwu nwa Tays, ekirọ isasa imun̄ ibe ke ema mikinwọọn̄ mgbọ ema ekifiat melek ge ge. Bruno itumu ibe: “Mgbọ geelek eji ene iba egbaan̄be ikup, eji ekisasan̄a fun kiji isan̄a, inyi eji mokọt inwọọn̄ mgbọ eji ekifiat melek ge ge.”
14 Ire, kekẹ oborọ me ire owu melek nwa kwun̄ mè iyaka ire nlom kwun̄ kpekinwọọn̄ ikekifiat mgbọ melek ge ge ni? Usini mgbo eyi kpekima chieen̄ mkpọ yaage mè iyaka ire ikaan̄ mkpọ nwa kwun̄ mè iyaka ire nlom kwun̄ okirọ eyi okinaan̄ owu ejit. Keke obokọt itap ubọk inyi owu ni? Keek-nu mkpọ ofolek ukan̄ eji ekpabe mkpọ ofolek me adasi mgbọ. Ikakibene ikilomo mgbọ yaage. Ebekitatap iye sọnja sọnja me emen. Ubọk yaage si, enyi mekọt ibene sa me ikekifiat sọntiik mgbọ melek ge ge usen geelek. Imun̄ ibe ke enyi ekirọ mkpọ enyi ene iba ekinwọọn̄ ikare mkpọ obosa ibot ikọ isibi. (Jemis 3:18) Sa me ibebene sọnja sọnja, enyi memun̄ ibe ke ima kinyi moyaka ibene ikimin.
w23.05 21 ¶3
Itele Ibe Ima Kinyi Ikup Inye Ikilomo Kubọk Ukan̄
3 Isasa irọ ibe ima kiban̄ ikup inye ikilomo kubọk ukan̄, olom mè nwa ebekirọrọ mkpọ isasa ikaan̄ mgbaanje onyenye melek Jioba. Ike owa ke ikekirọ eyi obosa irọ ibe mbat-olom inye ni? Mgbọ geelek olom mè nwa esimọnọ mgbaan̄je kiban̄ melek Jioba ibene, ema ebekitatap nteme kan̄ me ugwem kiban̄ mgbọ geelek. Eyi morọ ibe ema ejit mè etim egak ufialek echi oborọ ibe ima ema ekaan̄be melek ge ge ikiwọ. (Fuk Ogwu Etip 4:12.) Ebi imama Jioba ekirọrọ inu geelek ema ebekọt isasa ikigọọk akpat ukọt kan̄. Eyi ikirọ ibe ema ekerọ mkpọ me lek ata ejit, ime mè eketele enyi ene. (Efes 4:32–5:1) Mgbọ geelek olom mè nwa ekijeen̄ mbet lek eru chi, morọ ibe ima kiban̄ melek ge ge ikimin. Gwun̄ ute enenwaan̄ ge ekigwen Lena, ogwu okup me mbat-olom me mkpọ oraraka akọp acha iba mè go itumu ibe, “Ikifet ikakaan̄ ima mè ulibi me lek ogwu omama Jioba.”
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it “Ima” ¶39
Ima
“Mgbo imama.” Ebekima gaalek ebi geelek Jioba omun̄be ibe ke igbe ibe ekema, ikare ebi ikpọkpọ igen ibak ikirọ ijo inu. Ebekimama ene mege ene ya ojeen̄ ibe ke ọmọ ire ogwu ochicha Awaji. Mgbọ geelek ene isijeen̄ ibe ke ọmọ ire ogwu ochicha Awaji, kpebeyaka ikijeen̄ ene ya ima. Jioba mè Jisọs Karais ire ebi ikima ata irọrọ mè icha ijo inu. (Itọn̄ 45:7; Iburu 1:9) Ebi geelek ikicha Jioba ikare ebi eji ebekima. Me atikọ kpunu oruru geege obonan̄a isibi me lek imama mbet ebi ikup ikeya, mije, ebi geelek ichacha Awaji kpebekọt ima Ọmọ ike imabe ema. (Itọn̄ 139:21, 22; Asaya 26:10) Eya orọ, Awaji ikaan̄ ibot ibot inu orọrọ ichabe ema. Ikaan̄ mgbọ si eyi ibosulu ema osusut.—Itọn̄ 21:8, 9; Etip 3:1, 8.
AKỌP ONYAN̄ 6-12
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI OGWU ETIP 5-6
Ubọk Eji Ekisa Ijeen̄ Ulibi Inyi Awaji Kiji Ogwu Okaan̄ Umin
w08 8/15 15-16 ¶17-18
Kimin Jioba sa me Ikekijeen̄ Ulibi
17 Igbe ibe eji ekejeen̄ ulibi mgbọ geelek eji ebesi itọbọ ebum inyi Jioba. Ikpa Ogwu Etip 5:1 itumu ibe: “Mgbọ okisi uwu Awaji, gbala chieen̄ me lek ukot ije kwun̄.” Mosis mè Josuwa ire ebi etumube inyi ibe ewọọk ikpukot okup ema me ukot esan̄a me mgbọ ema ekupbe me ere okup me mbuban. (Isis 3:5; Jos 5:15) Ema eberọ ikeya isasa ijeen̄ ulibi. Ebi ngwugwa me Ijeren ire ebi enyibe ikan ibe eketap ekwut-edim mgbidim ukot, “eyi môjọn̄ọbe inan̄a me ebon isi ire owut-ukot.” (Isis 28:42, 43) Eyi morọ ibe ema ekakijeen̄ njak kiban̄ me mgbọ ema ekisi Ikwaan̄ me inyọn̄ ntook. Otutuuk ebi inan̄a me owot iman ebi ngwugwa, ebeluluk igọọk ikan yi Awaji onyibe ofolek inu ebekitap mè ubọk ebekisa irọ eru.
18 Ijejeen̄ ulibi me ntọbọ ebum kiji igọbọ ikekinyi Awaji umin. Inyi ebi ofifi ene ekejeen̄ eji ulibi, eji eberọrọ mkpọ si me oniin̄ okijeen̄ ulibi. Ulibi yi eji ebekijeen̄ ikare mkpọ ebekifafiaan̄ irọ. Ikare mkpọ eji ebekirọ me isi ebilene isasa ikijeen̄ ibe ke eji mikaan̄ ulibi. Igbe si ibe Awaji ogwu okimun̄ ejit ene imun̄ ibe ke eji mikaan̄ ulibi. (1 Sam 16:7; Urọk 21:2) Ikekijeen̄ ulibi ibokakaan̄ mgbaan̄ me lek inu geelek eji ekirọ kubọk eru kiji, ubọk eji ekirọ mkpọ melek ebi ene mè ikerere ike eji ekimun̄ mè ikikeek mkpọ ofolek kiji. Igbe si ibe ikijeen̄ me lek inu geelek eji ekitumu mè ikirọ. Ofolek eru kiji mè inu eji ekitap mè iyaka ire isa ibala lek, igbe ibe eji egọọk nteme ogwu ikwaan̄ Pọọlu onyibe: “Eji kpekeke ikwek oniin̄ ene geege. Eya orọ, eji kpeweek si ibe ene geege itumu ijo ikọ ofolek ikwaan̄ eji ekirọ. Kpan̄asi ikeya, me inu geelek eji ekirọ, eji ekijeen̄ ibe ke eji ìre ebi ikwaan̄ Awaji me atikọ.” (2 Kọr 6:3, 4) Kè ugwem kiji ikisa “itọn̄ ijet ijejeen̄ eyi eji ekijeen̄ ofolek Awaji Ogwu Unyan̄a kiji,” me emen inu geelek eji ekirọ.—Taitọs 2:10.
w09 11/15 11 ¶21
Ro Inyi Uriaak Kwun̄ Ikinwọn̄ Sa Me Ikekikween̄ Baibul
21 Jisọs ikisasa me ichechieek ikiriaak uriaak inan̄a me ijọn̄ ijọn̄ ejit kan̄ me mgbọ geelek. Kubọk inu njeen̄, sabum ijomobe Lajarọs, Baibul ibe: “Jisọs obebene chieen̄ ikpọ inyọn̄, mè ibe, ‘Nte n̄a, ntọn̄ owu, mije, owu onọ emi ida. Nriọọn̄ ibe ke owu òkekinọ emi ida mgbọ geelek.’” (Jọn 11:41, 42) Ire uriaak kwun̄ ikijeen̄ ibe ke okaan̄ ulibi mè ichechieek me lek Awaji ni? Ire okween̄ mkpọ ofolek uriaak Jisọs ojeen̄be ebi udun̄ kan̄, omomun̄ ibe ke inu Jisọs otobe kubọk okpan okpan inu ire isusun̄ erieen̄ Jioba me mbuban, inunu Ama Ubọọn̄ kan̄ mè nkeek Awaji irọrọ iso. (Mat 6:9, 10) Nkeek-nu mkpọ ofolek uriaak kwun̄. Ire ema ekejeen̄ ulọk okaan̄be me lek Ama Ubọọn̄ Awaji, nkeek Awaji irọrọ iso mè erieen̄ Awaji ikukup me mbuban ni? Ubọk igbebe ibe ikup ire ya.
w17.04 6 ¶12
“Rọ Use Kwun̄ So”
12 Ire, ntap-me-mun̄ ire gaalek ibebene. Eya orọ ikup ufiak ibe eji ekup enye ekerọ use eji echieekbe Jioba me mgbọ eji esabe lek kiji inyi ọmọ eso, mè ekup enye ekesi ikwaan̄ eyi ọmọ. Mije keya, eji mekọt ikido lek kiji ibe: ‘Ike owa ke mgbaan̄je n̄a melek Jioba okup karake nkaan̄be ntap-me-mun̄? Ire nkakisa otutuuk ejit n̄a ikisa itọbọ ebum inyi Jioba ni? (Kọl 3:23) Ire nkekiriaak uriaak, ikifuk Baibul, ikisi nkween̄mkpọ ntitiin̄, mè ikisibi uko ikefuuk n̄a okotbe ni? Sa ire nkiwọwọ me ikekirọ inu chi obotaba emi iriaak me lek Jioba ni?’ Ogwu ikwaan̄ Pita ikpa iwele ibe ke eji mekọt ijit mkpọ echi oborọ ibe mgbaan̄je kiji melek Jioba iwọ me ire eji itap ifuk-ibot, ujọn̄ọ ukarajit, mè ukpook Awaji igbaalek ichechieek eji ekaan̄be.—Fuk Pita Eyi Òso Iba 1:5-8.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
w20.09 31 ¶3-5
Idodo Ebi Ikifuk Ikpa Kiji Ekido
Ikpa Ogwu Etip 5:8 ikitumu mkpọ ofolek ogwu mkpulu ogwu okitutuku ebi ugbọọn̄ mè ijit inyinyi ema unen oyerebet. Igbe ibe ogwu mkpulu ya ikeek ibe ke ikaan̄ ofifi ene obebene igak ọmọ me irek ogwu mkpulu okikpọ ọmọ. Ire mkpọ nsan ibe ke me mkpulu ebilene, ke otutuuk ebi mkpulu chi mekọt ire ebi mkpikpak, ebi ugbọọn̄ si mekọt ikibọkọ ugwook mije mkpikpak otutuuk kiban̄ ekirọ.
Ire, ubọk geelek irek kiji osabe isak ire, eji mekọt ikaan̄ ukarajit me irọriọọn̄ ibe ke Jioba okikpọ ebi ibot ikpulu ebilene. Eji mekọt ikpa inyi Jioba me uriaak me itumu inyi ọmọ otutuuk inu geelek okisisaak eji. (Itọn̄ 55:22; Filip 4:6, 7) Eji miriọọn̄ ibe ke “chieen̄ Jioba ìkikukup mgbọ geelek me lek otutuuk ene me linyọn̄, inyi ọmọ ijeen̄ unye kan̄ inyi ebi geelek otutuuk ejit kiban̄ okupbe me lek kan̄.”—2 Mfuf 16:9. NWT
Ikpa Ogwu Etip 5:8 ikikeek eji irek ebilene ebi ikup me irek mkpulu; ema mikikaan̄ ene ogwu okakaan̄ unye ntọ-ikọ igak ema. Eyi okukup ufiak ichit, ere Baibul yi motap ubọk inyi eji ekekeek ibe ke ire Jioba obene ichit, ke ire unye ntọ-ikọ kan̄ si omin ichit. Okikpulu me mgbọ keyi inan̄a me ubọk Ogwu Gwun̄ Jisọs Karais, Ogwu Ubọọn̄ Ama Ubọọn̄ Awaji. Awaji Ogwu Okaan̄ Unye Geelek, ogwu okimun̄ mkpọ geelek ire ogwu unen mè ogwu ata irọrọ. Ogwu Gwun̄ si ire ogwu unen mè ogwu ata irọrọ.
AKỌP ONYAN̄ 13-19
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI OGWU ETIP 7-8
‘Si Ere Mkpa Ene’
it “Ufieejit” ¶9
Ufieejit
Mgbọ Ifefieek Ejit. Ikpa Ogwu Etip 3:1, 4 itumu ibe ke ikaan̄ “mgbọ itoto ito mè mgbọ ichachak imọm, mgbọ ifefieek ejit mè mgbọ ijojop okwa.” Eyi irebe ke otutuuk kiji mekọt ikwu, Baibul ibe ke ejit ebi iriọọn̄ inu “ìkup me uwu ere ekifieek ejit mkpa” kpan̄asi ere ekirie ijọk. (Etip 7:2, 4; sa tọt melek Urọk 14:13.) Eya orọ, ogwu orọriọọn̄ inu ikisasa irek geelek ikaan̄be ikisa ito ebi ene nsan mè ikisa ikat ebi ene ejit, kpan̄asi isisi ere ekirie ijọk. Eyi ikitap ubọk inyi ọmọ ikikeek ibe ke ugwem ebilene ikajọn̄ọ mè ikikeek ubọk ibosa irọ inyi mgbaan̄je kan̄ melek Awaji inye.
w19.06 23 ¶15
Tap Ubọk Nyi Ebi Ofifi Ene Ekọt Ekekweek Isi Me Lek Saasaak Kiban̄
15 William, ogwu ogwu nwa okwube acha inen oraraka ibe: “Nkima enenen mgbọ geelek ebi ene ekitumu inyi emi ata mkpọ ema ekeekbe ofolek nwa n̄a; ikirọ ibe iriọọn̄ ibe ke ọmọ ire ogwu ebi ene emabe me ikijeen̄ ulibi. Mbet lek inu yi ichubọk itap ubọk inyi emi. Inu ema ekitumu cha ichubọk ikikat emi ejit, mije nwa n̄a ikup me unye otu ewe inyi emi enenen mè ikup ufiak si me ugwem n̄a.” Ogwu enenwaan̄ ge ogwu ogwu olom okwube ekigwen Bianca ibe “Ikikat emi ejit me mgbọ geelek ebi ofifi ene ekigọọk emi iriaak uriaak mè ikifuk ere Baibul ge mè iyaka ire iba melek n̄a. Ikitap ubọk inyi emi enenen mgbọ geelek ema ekitumu mkpọ ofolek nlom n̄a mè ikigban̄ emi si ike nkitumu mkpọ ofolek kan̄.”
w17.07 16 ¶16
“Ìkifieek Ejit Melek Ebi Ìkifieek Ejit”
16 Uriaak kiji mokọt itap ubọk inyi ebi ogwu ima kiban̄ okwube. Inwọn̄ ibe eji ekebeek uriaak me ibot kiban̄ mè ekegọọk ema ebebeek uriaak. Ikerere ibe ke mokọt iyọt inyi owu ikokọt ikiriaak uriaak ya isibi mije ufieejit, uriaak oriaakbe inan̄a me ijọn̄ ijọn̄ ejit kwun̄ me ibot kiban̄, ikerere me chieen̄ mè ida ito mokọt ikat ema ejit. Gwun̄ ute enewaan̄ ge ekigwen Dalene itumube: “Usini mgbọ, mgbọ geelek bọn ute ibaan̄ enube inikat emi ejit, nkido ema ibe me ire ema mema igọgọọk emi ibeek uriaak. Owuwa mgbọ, me mbene uriaak cha ida kiban̄ ikakinye mije ufieejit. Ire, ike ema ekiriaak uriaak ya ida kiban̄ ira ikinye, ema ekiriaak uriaak okinan̄a ema me ejit. Ichechieek, ima mè ulọk kiban̄ ichubọk irọ inyi ichechieek n̄a inye.”
w17.07 16 ¶17-19
“Ìkifieek Ejit Melek Ebi Ìkifieek Ejit”
17 Ubọk ebi ene ekisa ifieek ejit ikup esese esese. Eya orọ mun̄ ibe ke osan̄a lek kwun̄ isibi isasa ikat ebi inu orọbe me lek ejit. Ikare usen inen mè inen eyi inu ya orọbe gaalek mgbọ ofifi ebi unene mè ebi uwu ebekup me agba lek kiban̄, ire, mgbọ owuwa onyan̄ orakabe mgbọ ebi ene kpeyaka ikisi ere ya. “Unene ìkima ene mgbọ geelek, ire, ekiriọọn̄ ngwan̄ me mgbọ uyọrọlek.” (Urọk 17:17) Bọn ute irieen̄ mè ibaan̄ mekọt ikat ejit ebi ikifieek ejit mege ema kpebeyaka imalek ikifieek ejit.—Fuk Ebi Teselonaika Eyi Adasi 3:7.
18 Riọọn̄ ibe ke mokaan̄ usini mkpọ echi oborọ ibe ogwu ogwu ima kan̄ okwube iyaka ikikeek ene ya. Kubọk inu obet lek usen otatat me lek usen ema ebatbe, usini okwa, mè ogugo. Ikekikeek mkpọ ema ewuuk lek ikigbaan̄ irọ mè iyaka ire ikerere usini oluk mè ida mkpọ mè usini ibot mgbọ mokọt irọ ibe ema eyaka ekekeek ogwu ima kiban̄ okwukwu ya. Ofifi si, irọrọ usini mkpọ echi ema ene iba ekiwuuk lek irọ ọmọ gaalek kubọk isisi chinichini mè Oriro Isasa Ikeek Mkpa Kè Jisọs mokọt irọ ibe olom mè iyaka ire nwa ogwu nwa mè iyaka ire nlom kan̄ okwube ibene ikifieek ejit. Gwun ute ge ogwu ogwu nwa okwube itumu ibe “Me mgbọ irebe mgbọ eji ekikeek usen eji ebatbe, iriọọn̄ ibe ke ikpofet inyi emi, atikọ si ikafet inyi emi. Ire, usini bọn ute irieen̄ mè ibaan̄ mineen̄ sọntiik ijọk ge mè igwen usini ata ebi unene n̄a inyi nkakup emi gaalek.”
19 Igbe si ibe eji eriọọn̄ ibe ke ikare mgbọ osibi esese gaalek ke ebi ebi ima kiban̄ ekwube eweek ukarajit. Junia itumube :“Inwọn ifafiat mgbọ me lek ebi ikifieek ejit mkpa ogwu ima kiban̄, ikare me mgbọ osibi esese gaalek. Otutuuk inu chi ikirọ ibe ema ekebelejit mè ikinyi ema ukarajit.” Atikọ ibe ke eji kpebekọt isan̄a otutuuk ufieejit kiban̄ isan̄a, ire, eji mekọt ikat ema ejit sa me irọrọ mkpọ isa itap ubọk inyi ebi ikifieek ejit mkpa ogwu ima kiban̄. (1 Jọn 3:18) Gaby itumu ibe: “Ntọn̄ Jioba enenen me lek ebi ugane ntitiin̄ ebi isa itap ubọk inyi me mgbọ nlom n̄a okwube. Ema mirọ ibe nriọọn̄ ibe ke Jioba ichubọk ima emi.”
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
w23.03 31 ¶18
“Otutuuk Ene Mêsa Me Ikeyi Iriọọn̄ Ibe Ke Enyi Ìre Ebi Udun̄ N̄a Me Atikọ”
18 Usini mgbọ eji mekọt ikikeek ibe ke eji mesilek gwun̄ ute ge ogwu orọrọ eji ilọ isitumu mkpọ ofolek inu ya. Ire, sabum eji enesi, igbe ibe eji edo lek kiji ibe: ‘Ire nchubọk iriọọn̄ otutuuk inu orọrọ ni?’ (Urọk 18:13) ‘Ire mokọt ire ibe ke ikagen ibak irọ inu ya irọbe ni?’ (Etip 7:20) ‘Ire nwuuk lek irọ mbet inu yaage ni?’ (Etip 7:21, 22) ‘Ire isisi lek kan̄ morọ ibe ufialek ya imin igak ubọk ikupbe me mgbọ keyi ni?’ (Fuk Urọk 26:20.) Mgbọ geelek eji esi isan̄a mgbọ isibi isa ikeek mkpọ ofolek mbet lek idodo chi, eji mekọt imun̄ ibe ke monwọn me ire eji ikpọ chieen̄ ilọ me lek inu ya mije ima eji ekaan̄be me lek gwun̄ Nte kiji.
AKỌP ONYAN̄ 20-26
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI OGWU ETIP 9-10
Kimun̄ Ufialek Kwun̄ Ubọk Ogbegbe
w13 8/15 14 ¶20-21
Kaluluk ‘Ikinaan̄ Ejit Inyi Jioba’
20 Riọọn ibot ibot inu orọrọ eji ekikaan̄ ufialek. Keke orọ igbebe ibe eji erọọn̄ eyi? Mije, usini ufialek eji ekichichini ikinan̄a me ubọk kiji. Ire ikeya, igbe ibe eji ebọkọ nrọ nlọ kiji etap. (Gal 6:7) Kasa ifefieek Awaji ikọ me lek inu orọbe ilọ ya. Keke orọ ikpobojeen̄ iriọọn̄-inu ifefieek Awaji ikọ? Kpọ-nu inu njeen̄ yi: Uji ijọn mokọt ikilibi ugwat ugwat. Ire, keek-nu, me ire ogwu okikọp uji ya ilibi ugwat ugwat igak ubọk ebe me elibi me mgbọ ibokọọn̄, me isi ilibi igon mkpọ. Ire ogwu ororom uji ijọn̄ ya ke ebefieek ikọ me lek mfufiat ya orọrọ ni? In̄-in̄! Ubọk yaage si, Jioba irom eji me oniin̄ eji ebekisa nkeek kiji irọ mkpọ. Ire, inyi eji ntọ-ubọk ofolek ike eji ebesa ikirọ ata ntumu-mfieek. Eya orọ eji kpebefieek Awaji ikọ me lek inu eji gaalek lek erọbe ilọ.
21 Ire, ikare otutuuk ufialek eji ekichichini okinan̄a me lek inu eji erọbe ilọ. Usini mkpọ ikirọrọ eji me mgbọ eji kpekekeek. (Etip 9:11) Ubọk geelek irebe, eji ekawuuk ibe ke ire Setan orere Yọk ore ogwu okirọ ibe inu ikpak ikibọkọ irek. (1 Jọn 5:19; Ichi 12:9) Ire ọmọ ore ogwu ochicha kiji—ikare Jioba!—1 Pita 5:8.
w19.09 5 ¶10
Jioba Imọnọ Ebi Usun̄ Kan̄ Ibene
10 Ire eji ekesiki lek, morọ ibe ifet inyi eji ekọt ekeme ufialek eji ekichichini me ugwem. Atikọ ire, usini mgbọ, eji mekọt ikimun̄ mkpọ olọlọ. Ogwu Ubọọn̄ Solomọn itumu ibe: “Mmun̄ ebi usun̄ ekikọp me inyọn̄ inyinya, mgbọ ebi ilile ekije ukot ukot kubọk ebi usun̄.” (Etip 10:7) Usini mgbọ ebi irọriọọn̄ ubọk ekirọ mkpọ kpekitọn̄, ike ire ebi kperọriọọn̄ ubọk ekirọ inu ya ke ebi ene ekitọn̄. Ikerere ikeya, Solomọn imun̄ ibe ke inwọn̄ ibọbọkọ itap ikeya, kpan̄asi ikekimalak inaan̄ ejit ofolek. (Etip 6:9) Ire eji ekesiki lek, morọ ibe ifet inyi eji ibọbọkọ itap inu eji ekimun̄ me ugwem ike ikupbe, ikare ubọk eji ekeekbe ibe ikup.
w11 10/15 8 ¶1-2
Ire Okekikaan̄ Oruru Inan̄a Me Lek Inu Okisa Inwọọn̄ Lek Ni?
ME EMEN Baibul, eji mikimun̄ usem echi okijeen̄ ibe ke Jioba ikakpọkpọ iweek ibe eji ekeluk ugwem gaalek, ire, ke iweek ibe eji ekenwọọn̄ ugwem. Kubọk inu njeen, ikpa Okwa Itọn̄ 104:14, 15 ibe ke Jioba orọ “ufuna inorie inan̄a me ijọn̄ isibi. Ikeyi si ke miin̄ isasa irọ ejit ene ikibele osibi, mè aran̄ isasa irọ isi ene ikitoon̄, mè inorie isasa itap ene efuuk me eme.” Iin, ire Jioba okirọ inyi inu ewopbe ikisan̄a mfut, aran̄, mè miin̄ isibi, inyi eji mekọt ikisa ema irọ mkpọ. Ire, miin̄ si ‘ikirọ inyi ejit ene ibele.’ Ikare gaalek isasa irọ ibe eji ekeluk ugwem, ire, ikirọ ibe eji ekenwọọn̄ ugwem ya. (Etip 9:7; 10:19) Me atikọ, Jioba ichubọk iweek ibe eji ekenwọọn̄ unwọọn̄, mè iweek si ibe eji ekebelejit.—Ikwaan̄ 14:16, 17.
2 Omọrọ, ikalọ me ire eji ineen̄ mgbọ isasa ikikpọ “unọn òwulu me inyọn̄” mè “ajakajak otu oron” mè iyaka ire ikinwọọn̄ mkpọ echi oborọ ibe ugwem kiji itop mè inyi eji isiki-efuuk. (Mat 6:26, 28; Itọn̄ 8:3, 4) Ata ugwem “îre uche Awaji.” (Etip 3:12, 13) Ikekimun̄ mgbọ eji ekisa inwọọn̄ lek kubọk ire uche onan̄a me ubọk Awaji, motap ubọk inyi eji ekesa mgbọ cha ekisa erọ mkpọ oborọ ibe Jioba ikibelejit.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it “Ilolo Ene, Ifafiat Erieen̄ Ene” ¶4, 8
Ilolo Ene, Ifafiat Erieen̄ Ene
Ilolo ene mokọt irọ ibe efiat erieen̄ ene, mè isa unan ijet ogwu okifiat erieen̄ ene ya. Iriọọn̄-inu okup me ikpa Ogwu Etip 10:12-14 isibi utoon̄ me mgbọ itumube ibe: “Otu alọm ogwu mbubut obosa ogwukaan̄ ije. Ibebene ikọ ogwu mbubut ìkikup mbubut mbubut, itata ikọ kan̄ ìkikup ètele ètele, ogwu mbubut ìkilọlọk ikọ iwa.”
Ikerere ibe ke ikare otutuuk mgbọ ke ilolo ene okisan̄a ufialek isibi, ire, mokọt irọ ibe ene itumu mkpọ obofiat erieen̄ ofifi ene. Ifafiat erieen̄ ene ikisasan̄a ufialek isibi, mije, ikirọ ibe ogwu efiatbe erieen̄ ya inaan̄ ejit. Usini mgbọ mokọt ire ibe ogwu ofafiat erieen̄ ene ya igegen ibak irọ mè iyaka ire ikagen ibak. Ire, ubọk geelek irebe, ogwu okifiat erieen̄ ene ikirọ mkpọ eyi Jioba ikamabe, mije, itatap “yalayala me etete bọn ulọk” me lek mkpọ echi Jioba ochabe. (Urọk 6:16-19) Usem Giris ekababe “ogwu okifiat erieen̄ ene” ire di·aʹbo·los. Ire usem yaage si ke Baibul okisa igwen Setan “orere Yọk,” okpan okpan ogwu okifiat erieen̄ Awaji. (Jọn 8:44; Ichi 12:9, 10; Ibeb 3:2-5) Eyi ikijeen̄ ogwu ifafiat ene erieen̄ onan̄abe me ubọk.
AKỌP ONYAN̄ 27–AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 2
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI OGWU ETIP 11-12
Kaan̄ Unye Akpalek mè Nwọọn̄ Ugwem
g 3/15 13 ¶6-7
Ata Efet Mè Ura, Ire Ugwuun Okikpan Orukan̄ Ni?
Utoon̄ ura mokọt ikpan usini mkpọ okinyi ene orukan̄. Ikpa ekigwen Journal of Hospital Infection ibe: “Ura mokọt ikpan owuwa asabọn asabọn mkpọ echi okinyi ene orukan̄.”
Ike owa ke obosa ikaan̄ oruru inan̄a me lek ura ni? Omokọt ikinan̄a isibi oyet usini mgbọ ikisi igbele ura mè efet. Omokọt ikaan̄ oruru inan̄a me lek ikekirọ inu chi.
w23.02 21 ¶6-7
Mọnọ Inyinyi Ugwem Awaji Onyibe Eji Bene
6 Ikerere ibe Baibul ikare ikpa ebi uwu ugwuun mè iyaka ire ikpa okikpa ubọk ebekisa irie inorie, ikijeen̄ eji nkeek Awaji ofolek inu chi. Kubọk inu njeen̄, itap eji efuuk me owot ibe eji esan̄a mkpọ echi obokọt itap ufialek me anam akpalek kiji esan̄a. (Etip 11:10) Baibul itumu ikeme irerie uga inorie mè inwọnwọ uga miin̄, mkpọ echi obokọt ikpan ene. (Urọk 23:20) Jioba iweek ibe eji ekekaan̄ ntet-lek ofolek otifuk inorie eji ekirie mè miin̄ eji ekinwọ.—1 Kọr 6:12; 9:25.
7 Eji mekọt irọ ata ntumu-mfieek echi okijeen̄ ibe ke eji mimọnọ inyinyi ugwem Awaji onyibe eji ibene sa me ikekisa iriọọn̄-inu irọ mkpọ (Itọn̄ 119:99, 100; fuk Urọk 2:11.) Kubọk inu njeen̄, ikup ufiak ibe eji egbala chieen̄ me lek inu eji ekirie. Me ire eji imun̄ ibe ke inorie ge ikirọ ibe eji ekefiaak orukan̄, mojeen̄ iriọọn̄-inu eji ijijit ikekirie inorie ya. Eji ekijeen̄ si ibe ke eji mikaan̄ iriọọn̄-inu me mgbọ eji ekilaak ijaan̄, ekirọ mkpọ ekisa ikpọk lek mgbọ geelek mè ikisun̄ akpalek kiji mè uwu kiji me utana.
w24.09 2 ¶2-3
“Ìkirọ Inu Ikọ Ya Okitumu”
2 Ebi usun̄ Jioba ire ebi ikibebelejit. Mije, eji mikaan̄ owuwa mkpọ okirọ ibe eji ekebelejit. Ire, ge me lek ibot ibot inu okirọ ibe eji ekebelejit ire ke eji mikifuk Usem Awaji, misa ikekirọ mkpọ eji ekikween̄.—Fuk Jemis 1:22-25.
3 Owuwa oniin̄ ọmọ owa echi eji ekisa ikaan̄ oruru inan̄a me lek ikekirọ “inu ikọ ya okitumu.” Kubọk inu njeen̄, mgbọ geelek eji esikirọ inu eji ekikween̄ inan̄a me emen Baibul, eji ekirọ ibe ejit Jioba ibele, eya si omorọ ibe eji ekekaan̄ ubelejit. (Etip 12:13) Ike eji ekitap inu eji ekikween̄ inan̄a me emen Usem Awaji me ikwaan̄, eji merọ ibe ugwem ototun̄ ukan̄ kiji ikinwọn̄ mè ikikaan̄ ata mgbaan̄je melek ebi bọn Nte kiji me ntitiin̄. Usini mgbọ mbet inu okup ikeya ira irọ me ugwem kwun̄. Ofifi si, eji mejit owuwa ufialek ebi kpekigọọk ikan Jioba ekikaan̄. Inu Ogwu Ubọọn̄ Debit otumube ire ya si. Me mgbọ itumube mkpọ ofolek ikan, ida mè oyerebet Jioba isan̄a, ikana igwok ibe: “Ikpele mkpukpe òwa me lek isusun̄ ema.”—Itọn̄ 19:7-11.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
Ire Omokọt Itoon̄ Ejit Me Lek Baibul?
Baibul iben usem “òtatat mè ire atikọ.” (Ogwu Etip 12:10) Ikpa mfufuk ofolek ebilene ebi ichuchubọk iluk ugwem. (Fuk Luk 1:3; 3:1, 2.) Owuwa ebi ikikween̄ mkpọ ofolek mfufuk mibieen̄ inye ibe ke usen, ebi ene, ere mè mkpọ ekpabe me emen Baibul ire atikọ.