TROQUIÑ ÑI CHILLCATUNGEAL 25
ÜLCANTUN 96 Chau Dios tañi Dungu trürümfal-lai
¿Chem quimeltueiñmu ñi feipicünuel Jacob? (Troquiñ 2)
“Caque quiñeque engün feipifi chem cüme dungu ñi llohual” (GÉN. 49:28).
¿CHEM QUIMAIÑ?
Jacob petu ñi lanon ñi feipifiel ñi pura fotüm.
1. ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi troquiñ mu?
JACOB tañi pu fotüm trahuluucülei tañi chau ñi inafül engün, allcütuniefingün tañi chem piaeteu. Rupachi troquiñ mu, peiñ Jacob ñi feipifiel Rubén, Simeón, Leví ca Judá. ¿Com afmatulehuepelaingün tañi feipin mu? ¿Chem pifi chi caquelu tañi pu fotüm? Feula peafiyiñ Jacob ñi chem pifiel Zabulón, Isacar, Dan, Gad, Aser, Neftalí, José ca Benjamín.a Ca peaiñ chem quimeltun entuafuiñ.
ZABULÓN
2. Jacob, ¿chem pifi ta Zabulón, ca chumngechi femtriparpui? (Génesis 49:13; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
2 (Papeltunge Génesis 49:13). Jacob feipicünui Zabulón ñi cüpanche ñi müleal ina lafquen mu, norte püle ti Feipicünuelchi Mapu mu. Doi 200 tripantu rupalu, Zabulón ñi cüpanche elungei mapu ñi ngen-ngeal engün. Tüfa rangiñmalefui epu lafquen mu: Galilea ca Mediterráneo lafquen. Moisés ca feipicünufui: “Ahuem, Zabulón, ayüunge tripan mu eimi” (Deut. 33:18). ¿Chem pifui chi ta Moisés? Lafquen mu rume negociaquei che, feimu Zabulón ñi troquiñche inafülcülelu am lafquen mu, cüdautuquelafuingün ñi ngillayal ca fendeal engün. Feimu peno Moisés feipi tañi ayüucüleal engün.
3. ¿Chem quelluafeiñmu taiñ ayüucüleal?
3 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Ayüucüleafuiñ cheu rume müleliyiñ ca chem dungu mu rume rupafuliyiñ. Taiñ ayüucüleal, raquiduamtucunieafiyiñ ti cümeque dungu taiñ nieel (Sal. 16:6; 24:5). Raquiduamtucuniefiliyiñ chem taiñ nienon, turpu ayüucülelayaiñ, feimu ngüneduamaiñ cümeque dungu taiñ ayühulaeteu taiñ mongen mu (Gál. 6:4).
ISACAR
4. Jacob, ¿chem pifi ta Isacar, ca chumngechi femtriparpui? (Génesis 49:14, 15; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
4 (Papeltunge Génesis 49:14, 15). Jacob saquifi ta Isacar tañi nehuentu cüdahun mu. Feipi Isacar tañi nehuen-ngen quiñe burro reque yenielu fanechi chemcün. Ca feipi tañi müleal ayüfalchi mapu mu. Tüfa femtriparpui, ¿chumngechi? Isacar ñi troquiñche elungeingün tañi ngen-ngeal quiñe cüme mapu inafül Jordán leufü mu (Jos. 19:22). Nehuentu cüdahuingün tañi mapu mu, ca yafüluhuingün tañi quelluafiel caquelu (1 Rey. 4:7, 17). Quiñe ejemplo, Barac ca Débora duamnielu tañi quellungeal hueichan mu, Isacar ñi troquiñche quelluntucui. Ca femngechi quelluntucuingün caquelu hueichan mu (Juec. 5:15).
5. ¿Chemu fente falin-ngei taiñ nehuentu cüdaucüleal Jehová mu?
5 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Chau Jehová müna falintufi tañi nehuentu cüdauquen Isacar ñi troquiñche. Ca femngechi müna falintuquei taiñ serfiquefiel com nehuen mu (Ecl. 2:24). Raquiduamaiñ pu loncolelu mu, fei engün rume cüdauqueingün tañi cuidayafiel ti trahunche (1 Tim. 3:1). Fei engün quelluntucuquelaingün hueichan mu, huelu quelluntucuqueiñmu ca cuñiutucuqueiñmu chem no rume taiñ püntünentunoaeteu Jehová mu (1 Cor. 5:1, 5; Jud. 17-23). Cafei rume cüdauqueingün tañi pepicayal tañi hueupial, femngechi yafültucuquefingün tati trahunche (1 Tim. 5:17).
DAN
6. ¿Chem cüdau elungei Dan troquiñche? (Génesis 49:17, 18; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
6 (Papeltunge Génesis 49:17, 18). Jacob feipicünui Dan quiñe cuñihun-ngechi filu reque felei tañi chaftuafiel tati cahuellu ca tañi jinete. Tüfa cüpa feipi Dan ñi troquiñche llicanon mu chaftuafi Israel tañi pu caiñe. ¿Chum tripai ñi feipicünuel? Pu Israel che petu amulelu ti Feipicünuelchi Mapu mu, Dan ñi troquiñche doi inalequefui caquelu mu tañi cuñiutucuafiel engün (Núm. 10:25). Caquelu pu che penofule rume ñi femquen Dan ñi troquiñche, rume falin cüdau niefuingün.
7. Chem cüdau rume femliyiñ Jehová ñi troquiñche mu, ¿chem acordanieaiñ?
7 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Jehová tañi troquiñche mu femqueiñ quiñeque cüdau tañi müte quimfalngenon: liftuquefiyiñ ti Trahunhue Ruca ca cüme elcünuquefiyiñ, ca quelluntucuqueiñ fillque cüdau mu ñi cüme tripayal fütraque trahun. Eimi quelluntucuquelmi tüfachi fillque cüdau mu, rume cümelcamequeimi, saquifalimi tati. Acordanieaimi Chau Jehová puquintunieimu tami cüme femquen ca falintuquefi. Eimi femquelaimi re tami saquingeal, doi mai tami piuqueyefiel mu Jehová, feimu llemai doi falintuquefi (Mat. 6:1-4).
GAD
8. ¿Chemu cüdaungelafui tañi lefcontungeal Gad troquiñche? (Génesis 49:19; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
8 (Papeltunge Génesis 49:19). Jacob feipicünui Gad lefcontuaeyu pu hueñefe. Rupalu hula doi 200 tripantu, Gad troquiñche elungerpui ti mapu mülelu inaltu Jordán leufü mu. Püllelefui tañi pu caiñe mu, feimu cuñihun-ngefui, lefcontungeafuingün. Huelu Gad troquiñche dullifui tañi müleal feichi mapu meu, fei mu am mülelu fentren cachu ñi cachutual tañi pu culliñ (Núm. 32:1, 5). Nehuen piuquengefuingün. Felei llemai, maneluhuingün ñi quelluaeteu Jehová ñi incayafiel feichi mapu Jehová tañi elueteu. Fentren tripantu huercüingün tañi pu soltau tañi quelluafiel caquelu troquiñche ñi nüafiel mapu nometu Jordán leufü mu (Núm. 32:16-19). Petu tañi hueichamequen engün, rüf maneluucülefuingün Jehová mu ñi cuñiutucuafiel tañi domo ca tañi pu pichiqueche. Jehová cümelcaeyu tañi nehuen piuquengen ca tañi quelluchequen cüdaungelu rume (Jos. 22:1-4).
9. ¿Chem eluucüleiñ taiñ femal maneluuliyiñ Jehová mu?
9 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Rumel maneluhuaiñ Jehová mu cüdaungefule rume (Sal. 37:3). Famülque mu, alün pu peñi ca lamngen quelluntucuqueingün ñi deumayal Trahunhue Ruca, huiñamtuuqueingün cheu ñi doi duamniengen amuldunguquelu ca quelluntucuqueingün caquelu cüdau mu Jehová ñi troquiñche mu. Cüdautufulu rume, eluucüleingün tañi femal. ¿Chemu? Maneluucüleingün Jehová tañi rumel cuidayaeteu (Sal. 23:1).
ASER
10. ¿Chemu huelulcahuingün Aser troquiñche? (Génesis 49:20; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
10 (Papeltunge Génesis 49:20). Jacob feipicünui Aser troquiñche ñi ricungeal. ¡Femtripai llemai! Feichi mapu ñi elungeel doi hulquefui itrofill fün caquelu troquiñ Israel mu (Deut. 33:24). Tañi mapu inaltu Mediterráneo lafquen mülefui, ca mülefui ti falin puerto Sidón meu. Huelu Aser troquiñche entulafi tati pu Canaán che, feimu huelulcahuingün (Juec. 1:31, 32). Inayentufingün pu Canaán che, fei doyümingün ñi doi ricungerpual. Müte falintuhuelafingün ñi püramyeafiel Jehová. Feiti juez Barac feipilu quellupamün taiñ chaftuafiel pu Canaán che, Aser troquiñche quelluntuculai, feimu pepi pelafingün ti afmatun dungu ñi femün Jehová tañi pu che mu (Juec. 5:19-21). Deu hueulu pu Israel che, Barac ca Débora ülcantuingu: “Aser chumlai rume, fei anücünuhui inaltu lafquen mu”. ¿Rume yehuepelaingün? (Juec. 5:17).
11. ¿Chumngelu doyümquelaiñ taiñ nieal plata?
11 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Taiñ serfiafiel Jehová com taiñ piuque mu, inayentulayafiyiñ tati pu che poyequenofilu Jehová. Fei engün tañi nieal plata ca tañi nieal itrofill doi falintuquefingün (Prov. 18:11). Duamnieiñ plata taiñ mongeluhual, huelu doyümquelafiyiñ. Doi doyümqueiñ taiñ cüdahuelafiel Jehová (Ecl. 7:12; Heb. 13:5). Ngünamcaquelaiñ taiñ tiempo ca nehuen taiñ ngülümal itrofillem, doi mai eluquefiyiñ Jehová taiñ tiempo ca nehuen taiñ doi cüdahuelafiel. Femliyiñ, maneluuqueiñ taiñ eluaeteu doi cüme mongen ti hue mapu mu (Sal. 4:8).
NEFTALÍ
12. Jacob ñi feipifiel ta Neftalí, ¿chumngechi femtripai chi? (Génesis 49:21; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
12 (Papeltunge Génesis 49:21). Jacob feipicünui Neftalí ‘müna cüme nentuai ñi nütramcan’. Tüfa, ¿femtripapelai Jesús tañi amuldungun mu? ¿Chumngelu feipiafuiñ? Jesús rume cüme quimeltuchefengefui (Juan 7:46). Ca alüntu mülenagi Capernaúm huaria meu, tüfa coneltulefui Neftalí ñi troquiñ mapu mu (Mat. 4:13; 9:1). Isaías feipicünui Jesús ñi pelontuafiel reque Zabulón ca Neftalí ñi pu che (Is. 9:1, 2). Felei llemai Jesús fei tati “rüfngechi pelon”, tañi ayüfalchi quimeltun mu ‘pelontufi itrofill che’ (Juan 1:9).
13. Taiñ ayühulafiel Jehová taiñ dungun mu, ¿chem femaiñ?
13 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Chau Jehová ngüneduamquei chem taiñ feipiqueel ca chumngechi taiñ feipiqueel. Feimu cüpa ayühulfiyiñ Jehová, cüme entuaiñ taiñ dungun. ¿Chumngechi femafuiñ? Rumel rüfngeai taiñ feipin (Sal. 15:1, 2). Taiñ dungun mu, yafültucuafiyiñ caquelu ca saquiafiyiñ. Huesa dunguyelayafiyiñ ta caquelu, ca re feipiyaulayaiñ huesaque dungu (Efes. 4:29). Cafei eluhuaiñ taiñ entual cümeque nütramcan, femngechi taiñ amuldungual.
JOSÉ
14. José mu, ¿chumngechi femtripai ñi feipicünuel Jacob? (Génesis 49:22, 26; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
14 (Papeltunge Génesis 49:22, 26). José, Raquel tañi hunen püñeñ. Raquel, Jacob ñi doi poyen domo. Jacob feipi “José fei tati yul (choyün) tripalu quiñe fütra anümca mu hulquelu fün”. Tati “fütra anümca” adentulei ta Jacob ca tati rou adentulei ta José. “José dullingei rangi tañi pu peñi meu”, feimu Jacob ¿rume ayüucülepelai José meu? Jacob feipicünui José tañi llohual ti herencia Rubén tañi llohuafel, Jacob ñi hunen fotüm (Gén. 48:5, 6; 1 Crón. 5:1, 2). ¿Chumngechi femtripai? José tañi epu fotüm, Efraín ca Manasés pingelu, caque quiñeque elungei ñi troquiñchengeal engu ca quisuque llohuingu mapu (Gén. 49:25; Jos. 14:4).
15. ¿Chem chumi José huesalcangelu?
15 Jacob feipi José quehuatumequengei ca huesalcamequengei (Gén. 49:23). ¿Inei femmequeyu tüfa? Tañi pu peñi ütrirquefeyu, feimu cutrancaquefeyu engün, huelu José illcutuquelafi tañi pu peñi ca Jehová no rume. José nehuencünuhui ca recüluhui Jehová mu tañi huesa rupan mu. Feimu Jacob feipi: “José mücüfcülei tañi arco. Tañi cuhu rume nehuen-ngei ca matu nengümuuquei” (Gén. 49:24). José huiñoduamtulafi müten tañi pu peñi, doyelchi mai cüme femquefi engün (Gén. 47:11, 12). Ñi huesaque dungu ñi rupan mu, doi cüme chengerpui (Sal. 105:17-19). Feimu Jehová eluñmaeyu ñi femal falinque dungu.
16. ¿Chumngechi inayentuafuiñ ñi femün José rupalu huesaque dungu meu?
16 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Rupaliyiñ huesaque dungu mu, ngelai taiñ püntütripayal Jehová mu ca taiñ pu peñi ca pu lamngen mu. Acordanieaiñ rupan mu huesaque dungu mu, Jehová quimeltuafeiñmu taiñ doi cüme cristianongeal (Heb. 12:7, nota). Jehová quimeltuqueiñmu taiñ doi cüme inayentuafiel ñi chumngen, tañi perdonachequen ca piuqueyechequen (Heb. 12:11). Nehuentuleliyiñ rupan mu huesaque dungu mu, maneluucüleaiñ Jehová taiñ cümelcayaeteu chumngechi ñi femfiel José.
BENJAMÍN
17. Jacob ñi feipiel Benjamín mu, ¿chum tripai? (Génesis 49:27; ca inaduamnge ti huichulechi dungu).
17 (Papeltunge Génesis 49:27). Jacob feipicünui Benjamín ñi troquiñche nehuen-ngechi hueichafengeai “quiñe auca trahua reque” pi (Juec. 20:15, 16; 1 Crón. 12:2). Israel mu ti hunen lonco ülmen Saúl tripai Benjamín mu. Nehuen mu chaftufi pu Filisteo che (1 Sam. 9:15-17, 21). Fentren tripantu rupalu, ti reina Ester ca Mardoqueo ca tuhui Benjamín troquiñche meu. Fei engu incafingün pu Israel che tañi apümngenoal (Est. 2:5-7; 8:3; 10:3).
18. ¿Chumngechi inayentuafuiñ Benjamín ñi troquiñche?
18 ¿Chem quimeltuqueiñmu? Benjamín ñi troquiñche, ¿rume ayüupelai Saúl üitungelu ñi loncoleal? Huelu rupachi tripantu, Jehová feipi David ñi lonco ülmen-ngeal, tüfa Judá ñi troquiñche mu tripai. Femfulu rume, Benjamín ñi troquiñche quellurpueyu engün (2 Sam. 3:17-19). Fentren tripantu rupalu, tati mari troquiñche Israel mu caiñetufi Judá ñi troquiñche, huelu Benjamín ñi troquiñche quiñeucülei Judá ñi troquiñche mu ca feyentuniefi tati lonco ülmen Jehová ñi üituel (1 Rey. 11:31, 32; 12:19, 21). Famülque mu, Jehová üituquefi quiñeque huentru ñi adnieafiel tañi troquiñche. Benjamín ñi troquiñche reque, mülei taiñ feyentunieafiel Jehová ca tati pu huentru ñi üituel (1 Tes. 5:12).
19. ¿Chem quimürpuiñ tañi feipifiel ñi pu fotüm Jacob?
19 Ñi feipicünun Jacob petu ñi lanon rume quimeltuqueiñmu. Taiñ pefiel ñi feipicünuel com femtriparpui, doi maneluuqueiñ ñi ca com femtripayal Jehová ñi dungu. Ca doi quimiyiñ chem mülei taiñ femal taiñ ayühulafiel ta Jehová.
ÜLCANTUN 128 Fentecünulayaiñ taiñ nehuentulen
a Jacob hune nütramcafi tañi fotüm hune choyüngelu, fei hula ti epu, ti cüla, ti meli. Huelu caquelu tañi pura fotüm femngechi femlafi, hune nütramcalafi tati pu doi hunen-ngelu.