Abril
Abril 1, miércoles
[Jesusajj] Pedrorojj akham sänwa: “¡Saraqet Supaya! [...] Janiw jumajj kunjamtï Diosajj amuyki ukham amuyktati, jan ukasti jaqenakjamaw amuytajja” sasa (Mat. 16:23).
¿Kunjamsa jiwasajj amuyaraktan? ¿Diosjamat amuytan jan ukajj akapachankir jaqenakjamacha? Diosan servirinakapjamajja, Jupatakjam sarnaqañatakiw chʼamachastanjja. Ukampis ¿amuyusajj ukhamarakiti? ¿Kunjamtï Diosajj amuyki ukham amuyañatakit chʼamachastanjja? Ukham amuyañatakejj wal chʼamachasiñasaw wakisi. Cheqas akapachankir jaqenakjam amuyañajj janiw chʼamäkiti, jiwasajj uka taypinwa jaktanjja (Efes. 2:2). Ukhamarusa, kuntï akapachankir jaqenakajj amuyki ukajj munañjamäspawa, kunattejj jiwas pachpat llakisiñatakiw chʼamañchi. Cheqas Jehová Diosjam amuyañajj chʼamakiwa, ukampis akapachankir jaqenakjam amuyañajj janiw chʼamäkiti. Akapachankir jaqenakjam amuyjjsna ukhajja, jupanakjamarakiw munañasak thaqjjsna, kunas wali kunas jan walïkaraki uk amtañsa munjjsna (Mar. 7:21, 22). Ukatwa jaqenakjam amuyañat sipansa Jehová Diosjam amuyañ yateqañasa. w18.11 pág. 18 párr. 1; pág. 19 párrs. 3, 4
Abril 2, jueves
Jupajj Wawajawa, wali munatawa, nayajj wal jupat kusista (Mat. 3:17).
Jesusajj Jehová Diosamp sum uñjatäñwa munäna. Diosajj kimsa kutiw Jesusar alajjpachat parlanïna, ukajj walpun chʼamañchpachäna. Jordán Jawiran bautisasïna ukhajja, Jehová Diosajj kuntï jichhürutak ajllita textojj siski uka arunakwa säna. Amuyatajja, Jesusampi Bautisir Juanampikiw uka arunak istʼapjjpachäna. Jesusar janïr jiwayapkäna uka mä mara nayrajja, kimsa apostolonakaw Diosan aka arunakap istʼapjjäna: “Jupajj Wawajawa, wali munatawa, nayajj wal jupat kusista. Jupar istʼapjjam” sasa (Mat. 17:5). Qhepatsti, Jesusajj janïr jiwayatäkäna uka mä qhawqha urunak nayraw Jehová Diosajj alajjpachat parlanirakïna (Juan 12:28). Jesusajj Dios contra parlir jaqjam phenqʼachataw jiwayatäñapäna, jupajj uk yatïnwa. Ukhamäkchïnsa, ‘jan nayajj munkta ukham luraspanti, jan ukasti juman munañam luraspan’ sasaw Awkipar mayisïna (Mat. 26:39, 42). ‘Mä tʼaqesiñ lawan jiwañkamas aguantkchïnjja, phenqʼachatas uñjaskchïnjja, janiw ukarojj yäqkänti’, janirakiw akapachampi sum uñjatäñsa thaqkänti, jan ukasti Awkipampi sum uñjatäñwa thaqäna (Heb. 12:2). w18.07 págs. 10, 11 párrs. 15, 16
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 9 inti jalantjjarojj kunanakas pasäna) Marcos 14:3-9
Abril 3, viernes
Alajjpachankir Awki, munsta ukhajja, aka copa nayat apaqtʼita (Luc. 22:42).
Jesusajj Tatitun Cenapa uttʼayjjasajja, jan ajjsarirïtapwa uñachtʼayäna. ¿Kunjamsa? ‘Dios contra parliriwa’ sasin juchañchatasa, jiwayatas uñjasiñapäkchïnjja, Diosan munañap lurañaw Jesusatakejj nayrankäna (Mat. 26:65, 66). Jupajj jiwañkamaw Diosar servïna, Diosan sutipsa jachʼañchänwa, Diosajj Taqe Kunjjar Munañanïtapwa uñachtʼayarakïna, arrepentisiri jaqenakan wiñayatak jakapjjañapatakiw jakäwipsa churäna. Kuna jan walinakantï uñjasipjjañapäkäna ukatakiw apostolonakapar wakichtʼarakïna. Jesusajj apostolonakapar yanaptʼañatakiw llakinakapat armasïna, ukhamatwa jan ajjsarirïtap uñachtʼayarakïna. Judasar sarjjañap maykäna uka qhepat uttʼaykäna uka tantachäwejja, jupan wilap wartasitapat kuna bendicionanakas utjani ukwa ajllitanakar amtayañapäna, machaq pactor mantapjjatapsa amtayañaparakïnwa (1 Cor. 10:16, 17). w19.01 pág. 22 párrs. 7, 8
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 9 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 11:1-11
Abril 4, sábado
Awkiy, sutim jachʼañcham (Juan 12:28).
Jesusajj uka arunak siskäna uka qhepatjja, Diosan arupaw alajjpachat akham istʼasirakïna: “Nayajj sutij jachʼañchtwa, mayampis jachʼañchaskakïwa” sasa. Jehová Diosat jan jitheqtañapajj kunja wakiskirïnsa ukaw Jesusar wal llakisiyäna. Jupajj wali jawqʼjata, jiwayata ukhamaw uñjasiñapäna (Mat. 26:38). Uk yatkchïnsa, Awkipan sutip jachʼañchañaw Jesusatakejj jukʼamp wakiskirïna. Niyakejjay “Dios contra parliriwa” sasin juchañchat uñjaschïnjja, “jiwatajajj Diosan sutipwa qʼañuchani” sasaw llakisïna. Inas jiwasajj “Diosan sutipaw qʼañuchatäni” sasin llakisirakstan. Awisajj Jesusjamaw ina chʼusat tʼaqesiyat uñjassna. Jan ukajj kuna kʼarinaktï Diosan enemigonakapajj jiwasat parlapki ukaw llakisiyistaspa. “Uka kʼarinakajj Jehová Diosar jan walitwa uñjayani” sasaw sissna. Ukampis janiw sint llakisiñasäkiti. Kuntï Diosajj Jesusar siskäna uk amtañaw chuymachtʼistu. ¡Jehová Diosajj sutip jachʼañchapuniniwa! (Sal. 94:22, 23; Is. 65:17). w19.03 págs. 11, 12 párrs. 14-16
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 10 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 11:12-19
Abril 5, domingo
Akham sasaw Jesusajj discipulonakapar qhanañchañ qalltäna: “Tʼaqesiyapjjetaniwa ukatjja jiwayapjjetaniwa” sasa (Mat. 16:21).
Jesusan discipulonakapajja, kuntï istʼapkäna uk janiw creyirjamäpkänti. Jesusajj uka tiemponsa Israel markatakejj reino mayamp uttʼaykaspa ukham amuyapjjäna, ukampis Jesusajja, ‘tʼaqesiyapjjetaniwa ukat jiwayapjjarakitaniwa’ sasaw säna. Uk satajja, Pedrojj akham sänwa: “Tata, jan ukham parlamti, janipuniw jumajj ukhamar purtʼaskätati” sasa. Jesusasti jupar akham sarakïnwa: “¡Saraqet Supaya! Kuntï lurañajäki ukat jan jarkʼistati. Janiw jumajj kunjamtï Diosajj amuyki ukham amuyktati, jan ukasti jaqenakjamaw amuytajja” sasa (Mat. 16:22, 23; Hech. 1:6). Ukham sasinjja, Diosan amuyunakapampi Supayan apnaqat akapachan amuyunakapampejj jan pachpätapwa Jesusajj uñachtʼayaskäna (1 Juan 5:19). Pedron arunakapajja, akapachankir jaqenakan amuyupjamänwa. Ukampis Jehová Diosajj janiw ukham amuykänti, Jesusajj uk sum yatïna. Kuntï Jesusajj jan pächasisa Pedror siskäna ukajj Awkipjam amuyatapwa uñachtʼayäna. w18.11 pág. 18 párrs. 1, 2
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 11 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 11:20-12:27, 41-44
Abril 6, lunes
Tatitun jiwatapat yatiyasip[kakim], jupajj jutkani ukapachkama (1 Cor. 11:26).
Sapa marajj Tatitun Cenap amtañataki millón millón jaqenakajj tantachasipjje ukhajja, Diosajj janiw walja jaqenak tantachasitak uñjkiti, jan ukasti, sapa mayniruw uñji. Sañäni, sapa mara saririnakaruw uñji, jupanakat yaqhepajj wali arknaqatas uñjasipkchejja, uka tantachäwit janiw faltasipkiti. Yaqhepajj sapa semanajj apaski uka tantachäwinakar janis sarapkchejja, Jesusan jiwatap amtañataki tantachäwirojj sarapjjapuniwa. Yatiñ munasin nayrïr kuti sarapki ukanakarusa, ukhamarakiw Diosajj uñji. Jesusan jiwatap amtañataki waljanir tantachtʼasit uñjasajja, Diosajj wal kusispacha (Luc. 22:19). Ukampis kunatsa sarapjje ukaw Jupatakejj jukʼamp wakiskirejja. Jiwasajj ¿Jehová Diosampiti ukhamarak markapampiti yatichayasiñ muntanjja? (Is. 30:20; Juan 6:45). w19.01 pág. 26 párrs. 1-3
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 12 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 14:1, 2, 10, 11; Mateo 26:1-5, 14-16
Inti jalantjjarojja,
Jesusan jiwatapaw amtasini
Abril 7, martes
Cristojj jiwas lay[kuw] jiwawayi (Rom. 5:8).
Jesusajj arkirinakap laykuw jiwäna, sapürurakiw kunjamsa jupanakar yanaptʼaspa uka toqet jukʼamp llakisïna. Jesusajj qaritäkchïnsa llakitäkchïnsa arkirinakapamp parltʼasiñatakejj tiempo apstʼasipunirïnwa (Luc. 22:39-46). Katoqañat sipansa, kunjamsa mayninakar yanaptʼaspa uka toqetwa Jesusajj jukʼamp llakisirïna (Mat. 20:28). Cheqpach cristianonak taypinktanwa, uka taypinkapjjañapatakiw jaqenakar invittʼaraktanjja, ukatakiw tiempo apstʼastanjja. Ukampis ‘jiwasjam creyentëpki ukanakaruw jukʼamp yanaptʼañasa’, jupanakat yaqhepajj Diosan markapat jitheqtatäpjjewa (Gál. 6:10). Tantachäwinakaru, jukʼampejj Jesusan jiwatap amtir jutapjjañapataki invittʼasaw jupanakar munasitas uñachtʼaysna. Kunjamtï Diosasa Jesusas kusisipkejja, ukhamarakiw jiwasanakajj mä jitheqtat jilatasa kullakas Awkisar kuttʼanki ukhajj wal kusistanjja (Mat. 18:14). w19.01 pág. 29 párrs. 12, 14, 15
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 13 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 14:12-16; Mateo 26:17-19 (Nisán 14 inti jalantjjarojj kunanakas pasäna) Marcos 14:17-72
Abril 8, miércoles
Akajj cuerpoj sañ muni [...], akajj nayan wilaja sañ muni, uka ‘wilajampiw mä pactor mantasini’ (Mat. 26:26-28).
Jesusajj jupan jiwatap amtañatakiw mä tantachäw uttʼayäna. Jan levaduran tʼantʼampi, Pascua fiestat jiltʼkäna uka vinompikiw uka tantachäw apäna. Tʼantʼajj “cuerpoj sañ muni”, vinojj ‘wilaj sañ munaraki’ sasaw apostolonakapar säna, niyaw ukanakajj jaqenak layku sacrificiot loqtatäñapäna. Jesusan apostolonakapajja, uttʼaykäna uka tantachäw apañajj facilakïtap uñjasajj janiw sustjasipkpachänti, ¿kunatsa ukham sistanjja? Mä qhawqha phajjsinak nayrajja, Jesusajj Lázaro, Marta, María sat amigonakaparuw visitir saräna. Utar purisajj sumwa jupanakar yatichaskäna. Ukampis Martajja, Jesusatak mä suma manqʼa phayañ laykojj janiw yatichäwinakap istʼkänti. Ukatwa Jesusajj wali munasiñampi akham sasin cheqañchäna: “Janiw waljapunejj munaskiti” sasa (Luc. 10:40-42). Niya jiwañap jakʼäjjäna ukhajja, kuntï Martar yatichkäna ukarjamaw Jesusajj fácil apaña mä tantachäw uttʼayäna. w19.01 págs. 20, 21 párrs. 3, 4
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 14 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 15:1-47
Abril 9, jueves
Awkiy, [...] nayajj jakʼaman jachʼañchatäyätwa. Jichhasti uka pachparakiy jakʼamar jachʼañchita (Juan 17:5).
Jehová Diosajja, jiwatat jaktayasajj “nayrat sipansa jukʼam[piw Jesusar] jachʼañchäna”, Jesusajj janiw uk suykpachänti. Jan jiwir cuerpsa churarakïnwa, ukhakamajj janiw khitis ukham jakañ katoqkänti (Filip. 2:9; 1 Tim. 6:16). Jehová Diosat jan jitheqtatapatwa Jesusajj uka bendición katoqäna. ¿Kunas akapachampi jachʼañchatäñ jan thaqañatakejj yanaptʼistani? Jehová Diosajj jupat jan jitheqtiri servirinakapat janipuniw armaskiti, ukhamarus kuntï jan suyktan ukanakampiw bendisistaspa uk janipuniw armañasäkiti. Jutïrin kunanakampis bendisistani uk janiw sum yatktanti. Ukampis aka jan wali pachan jakkasajja, ak janipun armapjjañäniti: akapachajj janiw wiñayatakïkiti (1 Juan 2:17). Jehová Diosajj cheqapar uñjir Diosawa, jupajj janiw luratanakasatsa ni sutipar munasitasatsa armaskaniti (Heb. 6:10). w18.07 pág. 11 párrs. 17, 18
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 15 urunjja, kunanakas pasäna) Mateo 27:62-66 (Nisán 16 inti jalantjjarojj kunanakas pasäna) Marcos 16:1
Abril 10, viernes
Nayajj maysmawa, [...] taqe jupanakajj mayakïpjjañapataki (Juan 17:20, 21).
Jesusajj qhep qhepa kuti apostolonakapamp manqʼkäna ukhajja, kunjamsa mayachtʼatäpjjaspa uka toqetwa llakisïna. Awkiparu jupanakampi mayiskasajja, jupajj kunjamatï Awkipampi mayakïkäna ukhamarak discipulonakapajj mayakïpjjaspa ukwa mayïna. Mayachtʼatäpjjatapajja, Jesusajj cheqapuni Diosan khitanitätapwa uñachtʼayaspäna. Maynit maynikam munasipjjatapasa, cheqapuni Criston arkiripäpjjatapwa uñachtʼayarakispäna, mayachtʼatäñatakis yanaptʼarakispänwa (Juan 13:34, 35). Uka arumajja, Jesusajj arkirinakapar jan mayachtʼatäpjjatap uñjasaw mayachtʼatäñ toqet jukʼamp qhanañchäna. Jupanakajj janiw uka arumakejj ‘khitis jupanak taypin jilïrïna’ uka toqet chʼajjwarapkänti (Luc. 22:24-27; Mar. 9:33, 34). Yaqha urusti, Santiagompi Juanampejj “jumamp chikay Reinoman qontʼayapjjeta” sasaw Jesusar sapjjarakïna (Mar. 10:35-40). w18.06 pág. 8 párrs. 1, 2
Jesusan jiwatap amtañataki: (Nisán 16 urunjja, kunanakas pasäna) Marcos 16:2-8
Abril 11, sábado
Chachajj awkipsa, taykapsa jaytjja[niwa], warmipampi mayachasjjañataki, panpachanisti mä sapa jaqekïpkaspasa ukhamäpjjaniwa (Gén. 2:24).
Casarat chacha warminakajj jiwañkama taqe chuyma munasipjjaspa ukwa Diosajj muni (Mat. 19:3-6). Adulterio juchajj walpun maynir chuym ustʼayaspa. Ukatwa paqallqöri mandamientojj ‘janiw adulterio jucha lurätati’ sasin säna (Deut. 5:18, NM). Adulterio jucha luririnakajj ‘Dios contraw juchachasipjje’, chachaparusa jan ukajj warmiparus wal chuym ustʼayapjje (Gén. 39:7-9). Engañjat chachasa jan ukajj warmis walja maranakaw llakit sarnaqaspa. Wawanakajj suma uñjatäpjjaspa ukwa Diosajj munaraki. Israelit awk taykanakajja, janiw kunatï jakañatak wakiski ukak wawanakapar churapjjañapäkänti, jan ukasti, Diosamp sum apasipjjañapatakiw yanaptʼapjjañaparakïna. Diosan leyinakap wali valoranit uñjapjjañapatakisa, Diosar munasipjjañapatakisa, taqe horasanwa wawanakapar parlapjjañapäna (Deut. 6:6-9; 7:13). Wawanakajj janiw mä kunäpkaspas ukham uñjatäpjjañapäkänti, jan ukasti, Diosan mä regalopjam uñjatäpjjañapänwa (Sal. 127:3). w19.02 pág. 21 párrs. 5, 7
Abril 12, domingo
Diosasti [...] nayan cheqapätajja yatirakini[wa] (Job 31:6).
Diosajj bendisitaniwa sasaw Job chachajj suytʼäna. Taqpach chuymampit serviskta janicha ukajj Diosatak wali wakiskiriwa sasaw amuyäna. Kunayman jan walinakampi yantʼatas uñjaskchïnjja, Diosajj bendisitaniwa sasaw confiyäna, ukaw Diosar taqpach chuymampi serviskakiñatak yanaptʼäna. Jehová Diosajj suma jaqetwa Job chachar uñjäna, ukatwa pantjasir jaqëkchïnsa bendicionanakap churäna (Job 42:12-17; Sant. 5:11). Jutïrinsa jukʼamp suma bendicionanakwa katoqani. ¿Jiwasat kamsaraksnasa? Jehová Diosajj pachpakïskiwa (Mal. 3:6). Jupar taqpach chuymamp servitasjja, wali valoranitwa uñji. Uk amtañajja, kuntï jutïrin katoqkañäni uk taqe chuym suytʼañatakiw yanaptʼistani (1 Tes. 5:8, 9). Awisajja, jiwasakis ukham lurañatak chʼamachasisksna ukhamwa amuyassna. Ukampis janiw sapäktanti. Oraqpachanjja, walja jilat kullakanakaw Diosar ukham serviñatak chʼamachasisipki. Nayra tiemponakansa, ukhamarakiw Diosar confiyirinakajj jakäwip niya aptʼasirjam Diosar taqpach chuymamp servipjjäna (Heb. 11:36-38; 12:1). w19.02 pág. 7 párrs. 15, 16
Abril 13, lunes
Mä amtanikïpjjam, llakisirinakampis llakisipjjam, jilapurjam munasipjjam, wali sinttʼasirïpjjam, humilde chuymanïpjjarakim (1 Ped. 3:8).
Jesusan jiwatap amtjjasajja, akham jisktʼasiñaw walïspa: “¿Kunjamsa Jesusjam munasir chuymanïristjja? ¿Nayatak llakisiñat sipansa jilat kullakanakajat llakistti? ¿Jupanakan jan pantjasipjjañapti suytjja, jan ukajj kuntï lurirjamäpki ukakcha suytjja?” sasa. Jesusat yateqasipjjapuniñäni, jupjam sinttʼasirïpjjarakiñäni. Mä jukʼa tiempotjja, janiw Jesusan jiwatap amtañataki tantachasiñajj wakisjjaniti. Jesusajj wali tʼaqesiñ tiempon “jutkani” ukhaw aka oraqenkir taqe “ajllitanakapar” alajjpachar apasjjani. Ukat uksarojja, janiw Jesusan jiwatap amtjjañäniti (1 Cor. 11:26; Mat. 24:31). Jesusan jiwatap amtañataki tantachäwejj jan apasjjani ukhajja, kunjamsa uka tantachäwejj Jesusan humilde chuymanïtapa, jan ajjsarirïtapa, munasirïtap yatichistäna uk amtasiskakiñäniwa. w19.01 pág. 25 párrs. 17-19
Abril 14, martes
Jumarojj qʼoma chuymaw kusisiytamjja, chuymajjarusti yati[ña] uchtajja (Sal. 51:6).
Chuymas cuidañajj jan usuntañataki cuidasiñamp sasiwa. Jan usuntañatakejja, sum manqtʼasiña ukhamarak ejercicionak lurañaw wakisi. Chuymas cuidañatakejja, ukhamarakiw Biblia sapür liyiñasa, Bibliat apstʼat qellqatanaksa liyiñasarakiwa, qhawqsa Jehová Diosar confiytan uksa, luratanakasampiw uñachtʼayañasa. ¿Kunjamsa uk uñachtʼaysna? Kuntï yateqktan ukarjam sarnaqasa ukat kunarutï creyktan ukanakat jaqenakar parlasaw uñachtʼaysna (Rom. 10:8-10; Sant. 2:26). Maysa toqetjja, walikïsksnas ukhamaw amuyassna, ukampis usutäsksnawa. Diosar serviñan luratanakasajja, ukhamarakiw taqe chuymas Diosar confiyksna ukham amuyayistaspa, ukampis chuymasanjja jan wali amuyunakaw utjaskaspa (1 Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15). Amtapjjañäni, Supayajj jan wali amuyunakapampiw chuymas qʼañuchañ munistu. w19.01 pág. 15 párrs. 4, 5
Abril 15, miércoles
Sarjjam, jumajj uka pachpa lurarakim (Luc. 10:37).
Akhamwa jisktʼasiñasa: “¿Jaqe masipar khuyaptʼayir samaritano chachjamat nayajj luraraktjja? (Luc. 10:30-35). ¿Khuyaptʼayir chuyman jaqëtti? ¿Mayninakar tʼaqesir uñjasajj khuyaptʼaytti? ¿Kunsa mayninakar jukʼamp yanaptʼañatakejj lurirista? ¿Chuymankipstatäjjapjje jan ukajj viudäjjapjje ukanakar yanaptʼañatak chʼamachasstti? ¿Kawkïr wayn tawaqonakatï familiapat sapaki Diosar servisipki ukanakar yanaptʼañatak chʼamachasstti? ¿Wali llakitäpki ukanakar chuymachtʼañatakejj chʼamachasstti?” sasa (1 Tes. 5:14; Sant. 1:27). Cheqas “katoqañat sipansa churañanwa jukʼamp kusisiñajj utji”, ukatwa mayninakar khuyaptʼaytan ukhajj kusisitätanjja, Jehová Diosarus kusisiyaraktanwa (Hech. 20:35; Heb. 13:16). Mayninakar khuyaptʼayiri jaqetjja, David reyejj akham sänwa: “[Jehová] Tatituw juparojj imaski, jupaw akapachan jakayani, kusisiñ churarakini” sasa (Sal. 41:1, 2). Jiwasatï mayninakar khuyaptʼayañäni ukhajja, Jehová Diosajj jiwasat khuyaptʼayasirakiniwa, ukatsti wiñayaw kusisita jakasiñäni (Sant. 2:13). w18.09 pág. 19 párrs. 11, 12
Abril 16, jueves
Jan ajjsaramti, nayaw jumampïskta, jan ajjsaramti, nayäsktwa juman Diosamajja. Nayaw chʼamañchaskäma, nayarakiw yanapaskäma (Is. 41:10).
Diosar serviri Yoshiko sat kullakarojja, “mä qhawqha phajjsinakakiw jakjjäta” sasaw doctorapajj säna. Uk satajja, ukspachaw kullakajj wal gustkäna uka textonakat may amtäna. Ukajj jichhürutak ajllita textönwa. Ukat jan sint llakisisaw doctorar akham säna: “Jehová Diosaw amparapamp katjjäsiskitu, ukatwa jan ajjsarkti” sasa. Uka textow kullakar chuymachtʼäna, Diosar taqe chuyma confiyañatakiw yanaptʼarakïna. Jan walinakan uñjaskañäni ukhajja, ukhamarakiw uka textojj yanaptʼistani. Qalltanjja, Babiloniar apat uñjasipjjañapäkäna uka judionakar chuymachtʼañatakiw Diosajj Isaías profetar uka arunak säna. Taqe servirinakapar yanaptʼañatakiw Biblian qellqayarakïna (Is. 40:8; Rom. 15:4). Jichhürunakanjja, ‘chʼama tukuña jan wali tiemponakanwa’ jaktanjja, ukatwa nayrat sipansa, Isaías libron qellqatäki uka arunakampi chʼamañchtʼatäñ muntanjja (2 Tim. 3:1). w19.01 pág. 2 párrs. 1, 2
Abril 17, viernes
Jan creyentëki ukatejj sarjjañ amtchejja, sarjjpan (1 Cor. 7:15).
Mä chacha warmejj jaljtapkchinisa, casadokïsipkiwa, jan walinakanwa uñjasipjjarakini. Kunatsa jan jaljtapjjañapäki ukjja apóstol Pablojj akham sänwa: “Jan creyentëki uka chachajja, warmipampi juntöskatap laykojj santowa, jan creyentëki uka warmejja, creyente chachapampi juntöskatap laykojj santarakiwa. Janitejj ukhamäkaspajja, wawanakapajj janiw santöpkaspati, ukampis jichhajj santöpjjewa” sasa (1 Cor. 7:14). Jan walinakansa uñjasipkchejja, Diosat jan jitheqtir walja cristianonakajj janiw jaljtapkiti. Jan creyente warmipasa jan ukajj chachapasa Diosar serviñ qalltjje ukhajja, aguantapjjatapat wal kusisipjje (1 Cor. 7:16; 1 Ped. 3:1, 2). Jichhürunakanjja, yateqaskay sarnaqer walja chacha warminakaw oraqpachankir congregacionanakan utji. Inas congregacionasan sum jakasir chacha warminakar uñtʼstan, esposojj warmipar wal munasiri, jan jaytanukuri ukhamächi, esposajj chachapar respetiri, munasiri ukhamarakïchi. Jupanakajja, casarasiñar respetsnawa ukwa uñachtʼayapjje (Heb. 13:4). w18.12 pág. 14 párrs. 18, 19
Abril 18, sábado
Diosajj Ede[nan] mä huerto wakichäna. Ukarurakiw uchäna kawkïri jaqtejj jupajj lurkatayna ukjja (Gén. 2:8).
Edén arojj ‘kusisiña’ sañwa muni. Uka cheqajj kusiskañ wali suma cheqänwa, manqʼañajj waljaw utjäna, jaqenakampi animalanakampis sumakiw jakasipjjäna, ukatwa ‘Edén’ sasin uñtʼatäpachäna (Gén. 1:29-31). Jardín siski uka hebreo arojj parádeisos sasaw griego arur jaqokipasi. Mä diccionariojj akham siwa: “Grecia markankir mä jaqejj uka aru istʼasajja, taqe jan walinakat jarkʼaqata, mä jardinan kunayman frutanak achoqer qoqanakas utjkaspa, qʼoma umas jalaskaspa, tarujanakasa, ovejanakas chʼojjña pastonakan manqʼkaspa ukhamwa amuyaspa” sasa (Cyclopaedia, de MʼClintock y Strong; Génesis 2:15, 16 uñjjattʼarakïta). Jehová Diosajja, Adanampi Evampirojj mä jardinaruw, mä arunjja mä paraisoruw uchäna. Ukampis Diosar jan istʼapjjatapatjja, jupanakasa jupat jutir wawanakas janiw ukan jakjjapjjañapäkänti (Gén. 3:23, 24). Ukhamäkchïnsa, Uma Juiciojj purinkäna ukapachkamaw uka paraisojj utjaskakpachäna. w18.12 págs. 3, 4 párrs. 3-5
Abril 19, domingo
Nayätwa [Jehová] Diosamajja, nayasti kunatejj jumatakejj askïki ukwa yatichsma (Is. 48:17).
Awk taykanakajja, honradöña, trabajtʼirïña, mayninakat siñttʼasirïña ukat yaqha ukhamanakwa wawanakapar yatichapjje. Wawanakajj awk taykapajj yatichawayapki ukarjam sarnaqasajja, janiw arrepentisipkaniti, ni jan walinakarusa llakinakarus purtʼasipkaniti. Jehová Diosajj wali munasir awkiwa. Taqe wawanakapas kusisita jakasipjjaspa ukwa muni (Is. 48:18). Ukatwa kunjamsa sum sarnaqsna, kunjamsa jaqe masisar uñjañasa uka toqet sum yatichistu. Uka toqenakat Jupjam chuymanïsna Jupjam amuysna ukwa muni. Ukhamajj ¿janit jiwas pachpajj kuns amtksna? Cheqas janiw ukhamäkiti, antisas kunjamsa sum sarnaqsna uk amtañatakiw yanaptʼistu (Sal. 92:5; Prov. 2:1-5; Is. 55:9). Suma amtanakar puriñatakis yanaptʼarakistuwa, kunanaktï munktan ukanaksa luraraksnawa (Sal. 1:2, 3). Ukhamajj Jehová Diosjam amuyañajj wal yanaptʼistu. w18.11 págs. 19, 20 párrs. 7, 8
Abril 20, lunes
Jumanakjjat jan walinak[wa] parlapjje (1 Ped. 4:4).
Kunatï cheqäki ukarjam sarnaqaskakiñatakejja, janipuniw jan walinak lurañatak chʼamañchapkistu ukanakar istʼañasäkiti. Bibliat yatjjatañ qalltkayätan ukhajja, amigonakasasa familiaranakasas janiw sum uñj-jjapjjestänti. Yaqhepajj janiw Biblian yatichäwinakap conträpkiti, ukampis yaqhepajj janipuniw ni istʼañsa munapkiti. Inas familiaranakasasa, yateqer masinakasasa jan ukajj jiwasamp chik trabajirinakas cumpleañonak amtañataki, jan ukajj yaqha ukham fiestanakar invitapjjchistaspa. Niyakejjay Jehová Diosajj ukanak uñischejja, ¿kunas ukar jan sarañatak yanaptʼistaspa? Jehová Diosajj kunatsa uka fiestanakar uñisi uk sum amuyañaw yanaptʼistaspa. Bibliat apstʼat qellqatanakasas uka toqet kamsisa ukanak wasitampi liytʼañas yanaptʼarakistaspawa. Uka fiestanakar kunatsa jan sarktan ukanak amttan ukhajja, kunatï Diosatak walïki ukarjam sarnaqaskataswa amuytanjja (Efes. 5:10). Jehová Diosar confiyañasa Arupar confiyañasa, ‘jaqenakajj kamsapjjanisa’ sasin jan ajjsarayasiñatakiw yanaptʼistani (Prov. 29:25). w18.11 pág. 11 párrs. 10, 12
Abril 21, martes
[Jehová] Tatitusti jupampïskarakïnwa, taqe kunas Joseatakejj walikïskarakïnwa (Gén. 39:23).
Jakäwisajj akatjamat mayjtʼaspa ukhajja, jutïr urunakat lupʼisajj ajjsarayassnawa, jan kuns kamachtʼirjamaw amuyassna. José waynarojj ukaw pasaspäna. Ukampis jupajja, kuntï lurirjamäkäna uk lurañwa amtäna, ukhamat Jehová Diosajj ukar bendisiñapataki. Ukatwa carcelankkasajj kuntï cárcel uñjirejj siskäna uk sum phoqäna, Potifaratak trabajkäna ukhasa ukhamarakiw luräwinakap sum phoqäna (Gén. 39:21, 22). José waynjamarakiw jiwasajj jan kuns lurirjamäjjsnati, kunatï pasaskistu uksa jan askichirjamäksnati. Ukampis pacienciampi suytʼañäni, kuntï lurirjamäktan uk lurañatakis chʼamachasiñäni ukhajja, Jehová Diosajj bendisistaniwa (Sal. 37:5). Cheqas awisajja, jan kun kamachtʼirjamaw jikjjatassna, ukampis janipuniw ‘apanukutäktanti’ sasaw Pablojj säna (2 Cor. 4:8, nota). Jiwasatï Diosan arunakap nayrar uchañäni ukhajja, Diosajj janipuniw apanukkistaniti. w18.10 pág. 29 párrs. 11, 13
Abril 22, miércoles
[Diosajj] janiw luratanakamatsa ni sutipar munasipjjatamatsa armaskaniti (Heb. 6:10).
Mä uñtʼatampis jikisksna ukham amuytʼañäni, juparojj sum uñtʼtanjja, respetaraktanwa, ukampis jupajj kuna sutinïtansa khitïtansa uk jan amtkaspati ukhajja, ¿kunjamakis jikjjatassna? Llaktʼassnawa, cheqas taqeniw sum uñjatäñ muntanjja. Ukampis janiw khitïtansa ukak yatipjjañap munktanti jan ukasti kunjam jaqëtansa, kunanaktï lurktan ukanak wali valoranit uñjapjjaspa ukwa muntanjja (Núm. 11:16; Job 31:6). Mayninakampi sum uñjatäñ munañajj walikïskchisa, pantjasirïtas laykojj jachʼañchayasiñwa munjjsna, ukajj janiw walïkaspati. Supayan apnaqat akapachajja, taqenin sumat uñjatäña, wali uñtʼatäñ munañasatakiw chʼamañchistu. Ukhamäñatak chʼamachassna ukhajja, janiw alajjpachankir Jehová Dios Awkisar jachʼañchjjsnati, ni honra katoqañapatakis yanaptʼjjsnati (Apoc. 4:11). w18.07 pág. 7 párrs. 1, 2
Abril 23, jueves
Akapachajj Supayan amparapankiwa (1 Juan 5:19).
Supayampi demonionakampiw akapachan munañanïpki ukanakar kʼarinak parlapjjañapatak apnaqapjje (1 Tim. 4:1, 2). Kʼari religión pʼeqtʼirinakajj jukʼamp juchanïpjjewa. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Kʼari yatichäwinakapar creyirinakasa, kuntï Diosajj uñiski uk luririnakasa wiñay jakañ katoqañ aptʼasipjjaspawa (Os. 4:9). Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja, religión pʼeqtʼirinakajj kunjamsa jaqenakar engañjapjjäna uk yatïnwa. Ukatwa qhana arumpi jupanakar akham säna: “¡Escribanaka, fariseonaka, ay kamachapkakïta kʼari chuyman jaqenaka! Jumanakajj mä arkir jikjjatañatakejj waña oraqnamsa qotnamsa sarapjjtawa. Jumanakan arkirimäjje ukhajja, jumanakat sipansa Gehenar jukʼampi sarir tukuyapjjtajja” sasa, Gehena arojj wiñayatak jiwaña sañwa muni (Mat. 23:15). Jesusajj jupanakar juchañchänwa, akham sarakïnwa: “Jumanakan awkimajj Diablowa, jupat jutirïpjjtawa”, jupajj ‘jiwayirïnwa’ sasa (Juan 8:44). w18.10 pág. 7 párrs. 5, 6
Abril 24, viernes
Kusisiñanïpjjtawa naya layku jiskʼachata, jan waltʼayañatak arknaqata [...] ukanakajja (Mat. 5:11).
¿Kunatsa Jesusajj uk säna? Jupajj akham sänwa: “Ukhamarakiw nayrajj profetanakarus jan waltʼayañatak arknaqapjjäna. Jumanakajj kusisipjjam, wal kʼuchisipjjarakim, mä jachʼa bendicionaw jumanakatakejj alajjpachan utji” sasa (Mat. 5:12). Kunapachatï apostolonakarojj jawqʼjapjjäna, janiw Jesusan sutipjjar jukʼamp parlapjjätati sasin sapjjäna ukhajja, jupanakajj “Sanedrinankir jaqenakan nayraqatapatjja wali kusisitaw sarjjapjjäna”. Cheqas janiw jawqʼjatäsajj kusisitäpkänti, jan ukasti, “Jesusan sutip layku phenqʼachat uñjasipjjatapat[wa] Diosajj wali sum jupanakar uñjäna” ukatwa wali kusisitäpjjäna (Hech. 5:41). Jichhürunakanjja, ukhamarakiw Diosan servirinakapajj Jesusan sutip layku phenqʼachat uñjasisa, kunayman jan waltʼayat uñjasisas kusisita aguanttanjja (Sant. 1:2-4). Tʼaqesiñajj janiw jiwasar gustkarakistuti. Ukampis uka jan waltʼäwinakan Diosat jan jitheqtkañäni ukhajja, Jehová Diosaw jan ajjsartʼasa aguantañatakejj yanaptʼistani. “Kusisiri Diosan” wali askit uñjatätan ukhajja, wali kusisitätanwa. Jan waltʼayañataki arknaqata uñjasisasa, familiasampi Diosar serviñ jarkʼatäsasa, usutäsasa, jan ukajj chuymankipstat uñjasisasa kusisitätanwa (1 Tim. 1:11). w18.09 pág. 21 párrs. 18-20
Abril 25, sábado
Walja maranaka jakañasti, jan waltʼañanaka, ukhamarak chʼama tukuñanakakwa apa[ni] (Sal. 90:10, Aymar Biblia).
Aka ‘jan waltʼañanaka ukhamarak chʼama tukuña’ jan wali tiemponakanjja, jaqenakajj kunayman tʼaqesiñanakanwa uñjasipjje. Waljanejj janiw jukʼamp jakañ munjjapjjeti (2 Tim. 3:1-5). Sapa marajja, 800.000 jila jaqenakaw jupa pachpa jiwayasipjje, mä arunjja, sapa 40 chʼipjjtan mä jaqew jupa pachpa jiwayasi. Jilat kullakanakat yaqhepasa llakimp aynachtʼasajj jupa pachpaw jiwayasipjjaraki. Jilat kullakanakat waljanejja, kunayman jan walinakan uñjasisajj wali llakitäpjjewa, ukatwa munasiñampi chʼamañchtʼatäñ munapjje. Yaqhepajja, jan waltʼayatäñatak arknaqata, jiskʼachata, trabajir masinakapan jan waltʼayataw uñjasipjje. Yaqhepasti jukʼamp horanak trabajipjjatapata, jan ukajj chʼama tukuña trabajonïpjjatap laykuw wali qaritäpjje. Yaqhep jilat kullakanakansti familiapanwa kunayman jan waltʼäwinakajj utji, inas Diosar jan servir esposopampi jan ukajj esposapampi jiskʼachata uñjasipjjchi. Ukham jan walinakan uñjasisajja, walja jilat kullakanakaw qaritäjjapjje llakimpis aynachtʼatäjjapjje. w18.09 pág. 13 párrs. 3, 5
Abril 26, domingo
Wawanakajan cheqa yatichäwinakarjam sarnaqaskatap istʼasajj walpun nayajj kusista (3 Juan 4).
Awk taykanakajja, wawanakapar Diosar jukʼamp servipjjañapatak chʼamañchtʼapjje ukhajja, Jehová Diosampiw trabajisipki. Tiempompejj uka wawanakapajj jaya cheqanakaruw Diosar sapürunjam serviñataki sarjjapjje. Yaqhepajj misionerota, mayninakajj kawkjantï yatiyirinakajj jukʼamp munaski ukanwa precursorat servipjje, yaqhepasti Betelanwa servipjjaraki. Niyakejjay wali jayankapjjchejja, janiw familiapampejj sapakuti jikisjjapjjeti. Ukampis wawanakapar yanaptʼañataki chʼamachasipki uka awk taykanakajja, kawkjantï wawanakapajj servisipki uka pachpan servisipkakiñapatakiw chʼamañchapjje. ¿Kunatsa ukham lurapjje? Wawanakapajj Diosan Reinop nayrar uchapjjatap uñjasajj wal kusisipjje, ukatwa ukham lurapjje. Uka awk taykanakat yaqhepajja, Ana warmjamaw jikjjatasipjje. Jupajja, “[Samuel] wawjja Tatituruw katuyta” sasaw säna. Awk taykanakatakejj Jehová Diosampi ukham trabajiñajj mä suma bendicionawa, janipuniw kunampis uk cambiapkaspati (1 Sam. 1:28). w18.08 pág. 24 párr. 4
Abril 27, lunes
Mä qamir jaqetakejj alajjpachankir Reinor mantañajj wali chʼamäniwa (Mat. 19:23).
Jesusajj ukham siskchïnsa, ‘janipuniw mantkaniti’ sasajj janiw siskänti. Jupajj akham sarakïnwa: “Kusisiñanïpjjtawa pobrenakajja, Diosan Reinopajj jumanakankiwa” sasa (Luc. 6:20). Ukham sasinjja, taqe pobrenakaw istʼapjjetani, jupanakaw jukʼamp suma bendicionanak katoqapjjani sasajj janiw siskänti. Pobrenakat waljaniw Jesusan discipulonakapar jan tukupkänti. Ukhamajja, mä jaqejj utjiriniti janicha ukarjamaw Diosampejj sum apasini sasin amuyañajj janiw walïkaspati. Diosan markapanjja, kunayman jilat kullakanakaw Juparojj taqe chuyma servipjje. Jupanakat yaqhepajj qamirïpjjewa, yaqhepasti pobrëpjjarakiwa. Ukampis Bibliajj qamirinakarojja, “tukusir qollqer confiyañat sipansa Diosar confiyapjjañapataki[w]” ewjjtʼi (1 Tim. 6:17-19). Maysa toqetjja, pobrëkstansa qamirïkstansa, Diosan taqe servirinakaparuw ‘qollqe añcha munañajj’ kuna jan walinakarus puriyistaspa uk ewjjtʼarakistu (1 Tim. 6:9, 10). Jiwasatï jilat kullakanakasar Jehová Diosjam uñjañäni ukhajja, janipuniw jupanakarojj qollqeniti janicha ukarjamakejj walitsa jan walitsa uñjkañäniti. w18.08 págs. 10, 11 párrs. 11, 12
Abril 28, martes
Diosar istʼapjjam (Sant. 4:7).
Jehová Diosajj markapjam ajllisiwayistu ukatjja, wal yuspärañ muntanjja. Jupar jakäwis taqe chuyma katuyasitasat janiw arrepentisktanti. Kunanaktï Jehová Diosajj uñiski ukanakjja, janipuniw lurañ munktanti. Niyakejjay jilat kullakanakajj Jehová Diosankapjjchejja, jupanakarojj wal munastanjja, respetaraktanwa (Rom. 12:10). Bibliajj akham siwa: “[Jehová Diosajj] janiw markaparojj apanukkaniti” sasa (Sal. 94:14). Uka arunakajj cheqäskapuniwa, kuna jan walinakans uñjaskchiñänejja, Jehová Diosajj janiw jaytanukkistaniti, jiwkañäni ukasa janiw jiwasat armaskaniti (Rom. 8:38, 39). “Jakañänis jiwañänisa Jehová Diosanktanwa” (Rom. 14:8). Jupat jan jitheqtir amigonakapar jaktaykani uka uru puriniñap wal muntanjja (Mat. 22:32). Jichhürunakansa walja bendicionanakwa katoqtanjja. Kunjamtï Bibliajj siskejja, “[Jehová] Tatitut Diosanïki uka markajj kusisiñaniwa, jupatak ajllitäki uka markajj kusisiñaniwa” (Sal. 33:12). w18.07 pág. 26 párrs. 18, 19
Abril 29, miércoles
Taqe kunas walikïskiwa, ukampis janiw taqe kunas yanaptʼaskapuniti. Taqe kunas walikïskiwa, ukampis janiw taqe kunas chʼamañchaskiti (1 Cor. 10:23).
Maynejj kunsa estudiani kunansa trabajini, uk amtañatakejj sapa mayniw librejja sasaw yaqhepajj amuyapjje, concienciaparjam walikïskchi ukhajj luraspawa sasaw sapjjaraki. Inas apóstol Pablojj kuntï Corinto markankirinakar manqʼañ toqet siskäna uk amtapjjchispa, jupajj akham sänwa: “Nayajj kun lurañatakis librëtwa, ukampis libre jaqëtaj laykojja janiw yaqhan concienciapampi juchañchatäñ munkti” sasa (1 Cor. 10:29). Cheqansa kunsa estudiañäni kunsa jakäwisampejj lurañäni uk amtañatakejj librëtanwa. Ukampis janiw taqe kunsa munañasarjam lurksnati uk janiw armañasäkiti. Ukatjja kuntï lurkañäni ukarjamaw walinsa jan walinsa uñjasiñäni. Ukatwa apóstol Pablojj kuntï jichhürutak ajllita textojj siski uka arunak säna. Ukajja, kunsa lurañäni uk amtkasajj janiw munañasak thaqañasäkiti ukwa amuytʼayistu. w18.04 pág. 10 párr. 10
Abril 30, jueves
¡Nayaru kuttanjjapjjam ukatsti nayajj jumanakaru kuttanjjarakïwa! (Mal. 3:7).
Mä cristianojj Caín chachjamarakiw Diosaruw adorta sasin saspa, ukampis jan walinakwa luraskaspa (Jud. 11). Inas wal predikchispa, tantachäwinakarus jan faltasis sarchispa. Ukampis chuymapan qʼañu juchanak lurañ lupʼiskani, jupatakik taqe kuns munaskani, jan ukajj mä cristiano masipar uñisiskani ukhajja, janipuniw walïkaspati (1 Juan 2:15-17; 3:15). Ukanakajj jucharuw purtʼasiyaspa. Jilat kullakanakajj inas kunanaksa lupʼisktan, kunanaksa lurasktan ukanak jan yatipkchiti, ukampis Jehová Diosajj taqe kunwa uñji. Jupar taqe chuymat servisktan janicha uksa yatirakiwa (Jer. 17:9, 10). Jan walinaksa awisajj lurkstanjja, Jehová Diosajj janiw jankʼak jaytanukkistuti, yanaptʼañ munaskakistuwa. Jupat jitheqtaskatas amuyi ukhajja, akham sistuwa: “¡Nayaru kuttanjjapjjam!” sasa. Jehová Diosajj jan walinak jan lurañatak chʼamachastan ukhajja, uka jan walinak contra saytʼasiñaswa muni (Is. 55:7). Ukham lurañäni ukhajja, uka jan walinak lurañ munañar atipjañatakejj yanaptʼistaniwa (Gén. 4:7). w18.07 pág. 18 párrs. 5, 6