Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • es20 págs. 67-77
  • Julio

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Julio
  • Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2020
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Julio 1, miércoles
  • Julio 2, jueves
  • Julio 3, viernes
  • Julio 4, sábado
  • Julio 5, domingo
  • Julio 6, lunes
  • Julio 7, martes
  • Julio 8, miércoles
  • Julio 9, jueves
  • Julio 10, viernes
  • Julio 11, sábado
  • Julio 12, domingo
  • Julio 13, lunes
  • Julio 14, martes
  • Julio 15, miércoles
  • Julio 16, jueves
  • Julio 17, viernes
  • Julio 18, sábado
  • Julio 19, domingo
  • Julio 20, lunes
  • Julio 21, martes
  • Julio 22, miércoles
  • Julio 23, jueves
  • Julio 24, viernes
  • Julio 25, sábado
  • Julio 26, domingo
  • Julio 27, lunes
  • Julio 28, martes
  • Julio 29, miércoles
  • Julio 30, jueves
  • Julio 31, viernes
Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2020
es20 págs. 67-77

Julio

Julio 1, miércoles

Kun lurapjjañamsa Jehová Diosajj muni uk amuyasipkakim (Efes. 5:17).

‘Chʼama tukuña jan wali tiemponakanwa’ jakastanjja. Aka oraqen cheqpach suma jakasiñajj janïr utjkipanjja, jukʼamp jan walinakaw utjani (2 Tim. 3:1). Ukatwa akham jisktʼasiñasa: ‘¿Jehová Diosarut uñtasktjja?, mä arunjja ¿khitirus yanaptʼa maytjja?’ sasa. Jan waltʼäwinakan uñjasktan ukhajja, Jehová Diosan yanaptʼap wal muntanjja sasaw salmonak qellqer mä chachajj walja maranak nayrajj säna (Sal. 123:1-4). Ukham sasinjja, kunjamtï mä uywatajj uywiripar uñtki ukhamawa sañwa munaskäna. Mä uywatajja, janiw manqʼa wajjtʼayasiñ laykuki ni jarkʼaqatäñ laykukis uywiripar uñtkiti, jan ukasti kunsa uywiripajj muni uk amuyañatakiw sapa kuti uñtaraki, ukhamat kuntï uywiripajj munki ukarjam lurañataki. Jiwasajj niya ukhamarakiw Jehová Diosajj kun lurañassa muni uk amuyañatakejj Biblia sapüru liyiñasa, Diosampirakiw irpayasiñasa. Ukham lurañäni ukhajja, Jupajj yanaptʼistaniwa. w18.07 pág. 12 párrs. 1, 2

Julio 2, jueves

Yoqatï jumanakar libre jakasiñ churapjjätam ukhajja, cheqpachapuniw libre jakasipjjäta (Juan 8:36).

Uk sasinjja, juchat librëjjañatwa Jesusajj parlaskäna, cheqas juchaw jaqenakarojj wal tʼaqesiyistu (Juan 8:34). Juchajja, janiw jan walinak lurañaruki apkistuti, jan ukasti, kunatï walïki uk lurañatsa, kuntï lurirjamäktan ukanakatsa jarkʼarakistuwa. Ukhamatwa juchan esclavopätanjja. Ukarakiw aynachtʼayistu, tʼaqesiyistu, jiwañarus purtʼayarakistu (Rom. 6:23). Juchajj jan mayampitak tukjatäjjani ukhakiw cheqpachapun libre jakasjjañäni. Adanampi Evampejj ukwa aptʼasipjjäna. Jesusajj “arunakaj imapjjapunïta” säna ukhajja, kuna mayitanaktï phoqañasäki uka toqetwa parlaskäna, ukhamat jupan yanaptʼapampi libre jakasiñasataki (Juan 8:31). Diosar servir cristianonakjamajja, jiwas pachpat armtʼastanwa, kuntï Jesusajj jan lurañas munki uksa istʼaraktanwa (Mat. 16:24). Jesusajj arskäna ukarjamajja, jupan jiwatap laykojj kuna bendicionanaktï katoqkañäni ukhaw cheqpachapun libre jakasjjañäni. w18.04 pág. 7 párrs. 14-16

Julio 3, viernes

Jumakiw uñtʼtajja jaqen [chuymapa] (2 Crón. 6:30).

Diosan servirinakapajj awisajj pantjasipkchisa, kunjamas jikjjatasipjje uk Jupajj yatiwa. Jonás chachampejj kunas pasäna uk uñjañäni. Juparojja, juchañchir arunak yatiyañapatakiw Jehová Diosajj Nínive markar khitäna. Ukampis arrepentisipjjatapatjja, janiw Diosajj uka markankirinakar castigkänti. Ukatwa Jonasajj profecía arunakap jan phoqasitap laykojj wal colerasïna. Ukampis Diosajj pacienciampiw profetapar uñjäna, sinttʼasirïñapatakiw yanaptʼarakïna (Jon. 3:10-4:11). Qhepatjja, kuntï Diosajj yatichañ munkäna uk sumwa Jonasajj amuyäna, kunatï jupamp paskäna uksa jiwasan askisatakiw Diosajj Biblian qellqayäna (Rom. 15:4). Diosajj kunjamsa nayra servirinakapar yanaptʼäna uk yatiñajja, taqe servirinakapat llakisitapwa amuytʼayistu. Kunanaksa amuytan, kunas chuymasan utji, kunanaksa lurirjamätan, jan lurirjamäkaraktan uk Jupajj sum yati. Janirakiw jan aguantirjamäktan ukanakamp yantʼatäñassa permitkaniti (1 Cor. 10:13). Uk yatiñajj wal chuymachtʼistu. w19.03 pág. 16 párrs. 6, 7

Julio 4, sábado

Khitirutejj cuenta churkañäni uka Diosatakejj taqe kunas uñjkañawa, wali qhanarakiwa (Heb. 4:13).

Moisesan Leyiparjamajja, marka irpirinakaw Diosar yupaychañan yanaptʼasajj jan waltʼäwinak askichapjjañapäna, jaqe jiwayañanak utjkäna ukanaksa juzgapjjañapäna. Ukhamajj cheqaparjamaw jupanakajj leyinak phoqayapjjañapäna. Jaqe jiwayir israelitajj janiw ukspach jiwayatäkänti. Jiwayatäniti janicha uk janïr amtkasajj sumwa marka irpirinakajj yatjjatapjjañapäna (Deut. 19:2-7, 11-13). Maysa toqetjja, sapür utjkäna uka jan waltʼäwinakwa marka irpirinakajj uñjapjjañaparakïna. Sañäni, cosasanakat jan waltʼayasiñanakajj utjkäna, jan ukajj chacha warmi jan waltʼayasiñanakajj utjkäna ukanakwa juzgapjjañapäna (Éx. 21:35; Deut. 22:13-19). Marka irpirinakajj jan waltʼäwinak cheqaparjam askichapjjäna, israelitanakas leyinak phoqapjjäna ukhajja, taqeniw kusisit jakasipjjäna, Jehová Diosaruw jachʼañchapjjarakïna (Lev. 20:7, 8; Is. 48:17, 18). ¿Kunanaksa ukat yateqsna? Jehová Diosajj taqe kunan sum sarnaqañaswa muni. Jaqe masisar munasiñampi, cheqaparjam uñjañaswa munaraki. Jan khitis uñjkistu ukhajj kunanaksa parltan, lurtan uksa sumwa uñjaski. w19.02 pág. 23 párrs. 16-18

Julio 5, domingo

Chhojjriñchjatänwa, ukampis janiw arsuskänti (Is. 53:7).

Llakit uñjastan ukhajja, janiw llampʼu chuymanïñajj faciläkiti. Ukatwa yaqhanakarojj chuyma ustʼayir arunak sisjjsna, jan ukajj jan walinak lurjjsna. Ukhaman uñjasisajj Jesusatwa amtasiñasa. Alajjpachar sarañapatak mä qhawqha phajjsinak faltjjäna ukhajja, Jesusajj kunayman jan walinakanwa uñjasïna. Wal tʼaqesiyasaw jiwayapjjañapäna, uk jupajj yatisïnwa (Juan 3:14, 15; Gál. 3:13). Jiwañapatak mä qhawqha phajjsinak nayrajja, “wali llakitätwa” sasaw säna (Luc. 12:50). Mä qhawqha urunak faltkipansti, “wali llaktʼatätwa” sasaw sarakïna. Ukjjarojja, Diosaruw mayisïna. Ukajj humilde chuymanïtapa, Diosar istʼirïtapwa amuytʼayistu (Juan 12:27, 28). Jiwañap horasajj purinjjäna ukhajja, jan ajjsarasaw Diosan enemigonakapamp katuntayasïna, jupanakasti jan sinttʼasisaw jan wali jaqerjam jiwayapjjäna. Ukham llakinakansa Jesusajj uñjaskchïnjja, llampʼu chuymanïskakïnwa, Diosan munañapsa luraskakïnwa. Ukhamajj wali llakitas uñjaskchiñänejja, Jesusatwa llampʼu chuymanïñ yateqassna (Is. 53:10). w19.02 pág. 11 párrs. 14, 15

Julio 6, lunes

Mayninakajj kunjamäsipkisa ukjja amuyapjjapuniñäni, ukhamat munasiñasa wali suma luräwinakasa jukʼamp utjañapataki (Heb. 10:24).

Inas jan walinak utjipan taqpach tantachäwinakar jan sarañ puedkchiñäniti. Ukhamäni ukhajja, jan ajjsarirïñaw wakisini. Yaqhep jilat kullakanakajj usutäpjjewa, jan ukajj llakita, aynachtʼataw uñjasipjje. Yaqhepasti, autoridadanakansa familiaranakapansa wali jarkʼataw uñjasipjjaraki. Diosar creyipjjatap layku carcelan jistʼantatäpki uka jilat kullakanakarojja, ¿Diosar servitasajj qhawqsa yanaptʼaspa uka toqet amuytʼirïtanti? (Heb. 13:3). Jan walin uñjaskasas Diosar serviskaktan ukhajja, jupanakajj Diosar confiyaskakiñataki, Jupat jan jitheqtañataki ukat jan ajjsarirïñatakiw chʼamañchtʼat jikjjatasipjje. Apóstol Pablojj Roma markankir mä carcelankkäna ukhajja, ukhamarakiw jilat kullakanakan Diosar servisipkakitap yatisajj wal kusisïna (Filip. 1:3-5, 12-14). Carcelat niya mistuñampïkäna, jan ukajj carcelat mistjjäna ukhaw Hebreos libro qellqäna. Ukanjja, tantachäwinak jan jaytanukupjjañapatakiw jilat kullakanakar chʼamañchtʼäna (Heb. 10:25). w19.01 pág. 28 párr. 9

Julio 7, martes

Akapachajj Supayan amparapankiwa (1 Juan 5:19).

Supayajja, jupjam sarnaqañaswa muni, jupajj Dios contra saytʼiri, jan istʼasiri, jupatakik taqe kuns muniri ukhamawa. Supayan amuyunakapamp qʼañuchata jaqenak taypinwa jaktanjja. Jupanakamp chikachasiñajj janis jiwasatak walïkchejja, uk lurañaswa Supayajj muni (1 Cor. 15:33). ¿Kunjamatsa Supayajj chuymas qʼañuchañ munarakistu? Diosan yatiñapar confiyañat sipansa, jaqenakan yatiñapar confiyañaswa Supayajj muni (Col. 2:8). Sañäni, walja qollqenïñas wakiskaspa ukhamwa Supayajj amuyayañ munistu. ¿Kunatsa ukham amuyañajj jan walïkaspa? Uka amuyump apayasirinakajja, walja qollqenïsipkpansa janisa, qollqe jikjjatañ laykojj familiapatsa Diosatsa armasipjjewa, kunayman usunakampiw apjjatasipjjaraki (1 Tim. 6:10). Jiwasarojja, alajjpachankir Awkisaw jan ukhamäñatak yanaptʼistu, ukatwa Jupar wal yuspärtanjja (Ecl. 7:12; Luc. 12:15). w19.01 pág. 15 párr. 6; pág. 17 párr. 9

Julio 8, miércoles

Suma phoqeri esclavo, ¡walik ukham lurtajja! Mä jukʼa katoqasas sum phoqtajja, ukatwa jichhajj jukʼamp walja uñjañamatakejj uttʼayäma. Uywirimamp chik kusisim (Mat. 25:21).

Diosar jan jitheqtas servirinakajja, Jesusajj aka oraqer janïr jutkäna ukhaw mayninakar chʼamañchtʼañajj kunja wakiskiris uk amuyjjapjjäna. Amuytʼañataki, asirionakajj Judá markar katuntañ munapjjäna ukhajja, Ezequías reyejj soldadonakan pʼeqtʼirinakapampiru markachirinakampiruw tantachthapisajj chʼamañchtʼäna (2 Crón. 32:6-8). Jichhajj Job chachat parltʼañäni. Jupajj wali llakitänwa, jupar chʼamañchtʼir sarapkäna ukanakasa jukʼampikiw chuyma ustʼayir arunakampi tʼaqesiyapjjäna. Ukham llakitpachasa, kunjamsa mayninakar chʼamañchtʼasiñapa uka toqetwa yatichäna. Uka jaqenakarojj akham sänwa: ‘Jumanakatejj nayjamäpjjarakismajja, suma chuymachasiña arunakwa sapjjerisma, ukhamat jumanakaru chʼamañchtʼañataki’ sasa (Job 16:1-5). Qhepatjja, Job chacharojj Eliú chachaw chʼamañchtʼäna, Jehová Diosas chʼamañchtʼarakïnwa (Job 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10). w18.04 pág. 16 párr. 6; pág. 17 párrs. 8, 9

Julio 9, jueves

Nayaw chʼamañchaskäma, nayarakiw yanapaskäma (Is. 41:10).

Isaías profetajja, kunjamsa Jehová Diosajj markapar chʼamañchtʼani uk akham sasaw sisjjäna: “Tatitojj chʼamapampiw purini[ni], taqe kunsa chʼamampirakiw apnaqani” sasa (Is. 40:10). “Chʼamampirakiw apnaqani” siski uka arunakajja, Diosajj wali chʼamani Reyïtapwa amtayistu. Nayrajja, Diosajj jan atipjkay chʼamapampiw servirinakapar yanaptʼäna, jarkʼaqarakïna. Jichhürunakanjja, ukhamarakiw Diosajj jupar confiyirinakar chʼamañchaski, jarkʼaqaskaraki (Deut. 1:30, 31; Is. 43:10). Arknaqat uñjasktan ukhaw Diosajj arsutaparjam phoqasajj chʼam churistu. Yaqhep markanakanjja, jan predicasiñapatakisa jan ukajj Testigonakar chhaqtayañatakisa, kunaymaninakwa jaqenakajj lurasipki. ¿Kunatsa ukajj jan sint llakisiykistu? Jehová Diosajj akham sistuwa: “Jumar tukjañäkis uka armjja janiw khitis jichhakam lurkiti” sasa (Is. 54:17). Uka arunakajj walpun chʼamañchtʼistu, Diosar confiyañatakiw yanaptʼarakistu. w19.01 págs. 5, 6 párrs. 12, 13

Julio 10, viernes

Kusisiñanïpjjew Diosat yatjjatañajj kunja wakiskirisa uk amuyasirinakajja (Mat. 5:3).

Animalanakat sipansa Diosat yatjjatañwa jaqenakajj muntanjja, ukatakejj Jehová Dios sapakiw yanaptʼistaspa (Mat. 4:4). Arunakapar istʼtan ukhajja, yatiñanïtasa amuytʼasirïtaswa uñachtʼaytanjja, kusisitaw jakasiraktanjja. Diosajj Arup toqew Jupat yatjjatañamatak yanaptʼtam, ‘suma phoqeri amuyasir esclavop’ toqes Jupat jukʼamp yatjjatañatak walja yanaptʼanakwa churtam (Mat. 24:45; Is. 65:13, 14). Diosajj jupat yatjjatañatak yanaptʼanak churkistu ukajja, yatiñanïñataki, suma amuytʼasirïñatakiw yanaptʼätam, ukaw kunayman toqet jarkʼaqätam (Prov. 2:10-14). Sañäni, Diosajj janiw utjkiti sasin yatichapki ukajj kʼarïtapa, jan ukajj walja qollqenïsa, yänakanïsakiw kusisita jakassna sasin yatichapki ukanakajj kʼarïtap amuyañatakiw yanaptʼätam. Ukatjja, kunatï jan walïki ukanak jan munañataki, kunatï jan waltʼaykiristam ukanakar jan yatintañatakis yanaptʼarakïtamwa. Ukhamajj yatiñanïñataki, amuytʼasirïñatakiw chʼamachasiñama. w18.12 pág. 20 párrs. 6, 7

Julio 11, sábado

Markajjasti mä qoqar uñtataw walja maranaka jakarakini (Is. 65:22).

Uka profeciarjamajja, “mä qoqar uñtataw” jiwasajj walja maranak jaksna. Yaqhep qoqanakajj walja waranqa maranakaw jakapjje, ukampis jan usuntksna ukhakiw ukham jakassna. Isaías profetan uka arunakapajj samkakïkaspas ukhamwa amuysna, ukampis uka profeciajj phoqasipuniniwa. Mä Paraisow utjani sasin confiyañatakejj kunjamsa Jehová Diosan promesanakapajj yanaptʼistu uka toqet amuytʼañäni. Diosajj aka oraqen taqpach jaqenakaruw bendisini. Janiw khitis animalanakampi ni jan wali jaqenakampi jan waltʼayatajj uñjasjjaniti. Juykhunakasa, oqaranakasa, suchunakas qollatäjjapjjaniwa. Jaqenakajj utanakwa utachasipjjani, suma mojjsa achunakwa yapuchasipjjani, qoqanakat sipan jukʼamp maranakaw jakapjjani. Cheqas Biblian qellqatäki uka arunakarjamajja, ukham sumwa jutïrin jakasiñäni. Ukampis yaqhepajja, uka arunakajj janiw Paraisot parlkiti sasin sapjjestaspa ukhajj ¿kamssnasa? ¿Uka Paraisojj utjaskapuniniw sasajj kunatsa sissna? ¿Jesusajj uka toqet kamsänsa? (Luc. 23:43). w18.12 pág. 5 párrs. 13-15

Julio 12, domingo

Machaqar tukupjjañamatakejj amuyunakam machaqar tukuyapjjam (Rom. 12:2).

¿Nayra amuyunakas apanuksnati? Kunjjay pʼeqesar phoqantchiñäni ukarjamaw amuyusajj cambiani. Jiwasatï Diosajj kuntï munki ukanakat jukʼamp lupʼiñäni ukhajja, Diosan amuyunakapajj cheqapätapwa yatiñäni. Ukatsti, Jehová Diosjamaw kuns amuyjjarakiñäni. Ukhamajj amuyunakas machaqar tukuyañatakejja, janiw akapachankir jaqenakan amuyunakapampi apayasiñasäkiti. Mä arunjja, Diosatak jan walïki uka amuyunak apanukuñasawa. Uk lurañajj wali wakiskiriwa, amuytʼañatakejj mä jaqes usupat qollasiñ munkaspa ukham sañäni. Jupajja, kawkïr manqʼanakatï jan usuntaykaspa ukanakwa manqʼañ qallti. Ukampis jupatï jan wali manqʼanak sapüru manqʼaskakispa ukhajja, ¿usupat qollasispati? Janiwa. Jiwasampejj niya ukhamarakiwa, Diosjam amuyañat sipansa, akapachan amuyunakap lupʼiskaksna ukhajja, ukhamarakiw jan waltʼayistaspa. w18.11 pág. 21 párrs. 14, 15

Julio 13, lunes

Sum saytʼasipjjam, kunatï cheqäki ukampejj mä wakʼampjam wakʼantasipjjam (Efes. 6:14).

Kunatï cheqäki ukarjampun sarnaqañwa amtañasa. Bibliajja, “kunatï cheqäki ukampejj mä wakʼampjam wakʼantasipjjam” sasaw sistu. Bibliajj qellqaskäna uka tiemponakanjja, soldadonakajj cinturonampiw guerrar sarañatakejj wakʼampjam wakʼantasipjjerïna. Ukampis chʼamampiw wakʼantasipjjañapäna, jan ukham lurapkaspäna ukhajj inamayakiw uskusipjjaspäna. Biblian cheqa yatichäwinakapajj uka cinturonamp sasiwa. Jiwasatï chʼamamp wakʼantasiñänejja, kʼari yatichäwinakat jarkʼaqestaniwa, suma amtanakar puriñatakis yanaptʼarakistaniwa. Yantʼanakan uñjaskañäni ukhajj kunatï walïki ukanak lurañatakiw chʼamachasiñäni. Mä soldadojja, janipuniw jan wakʼanejj guerrar sarkaspänti. Jiwasajj ukhamarakiw kunatï cheqäki ukampejj mä wakʼampjam sum wakʼantasiñasa, mä arunjja, ukarjamaw sarnaqañasa. w18.11 pág. 12 párr. 15

Julio 14, martes

Kunatï cheqäki uk alasim ukat jan aljamti (Prov. 23:23, NM).

Diosan arunakap uñtʼañatakejja, wal chʼamachasiñasawa. Ukatakejj kun jaytañas wakischini ukhajja, jaytañasawa. Kunjamtï Proverbios libro qellqerejj siskänjja, kunatï cheqäki uk jikjjatasajj janipuniw aljañasäkiti ni apanukuñasäkisa. Mä kun gratisak churañ munapkistu uk jikjjatañatakis chʼamachasiñaw wakisiraki. Proverbios 23:23 texton hebreo arut “alasim” sasin jaqokipaski uka arojja, “jikjjatam” sañwa munarakispa. Uka arunakajja, mä jaqejj kunatï jupatak wali valoranïki uk jikjjatañatakejj taqe kunwa jaytaspa jan ukajj luraspa ukwa amuytʼayarakistu. Amuytʼañatakejj mä mercadon inakiw platanonak apasipjjasma sasin mä letreros uchatäkaspa ukham sañäni. ¿Uka platanonakajj ina ukhamatakti mesasan uñstaspa? Janiwa. Gratisäkchisa, uk aptasir mercador sarañatakejj tiempow munasi, chʼamachasiñasarakiwa. Niya ukhamarakiw kunatï cheqäki uk jan qollqe churasak jikjjatsna, ukampis ukatakejj chʼamachasiñasaw wakisiraki. w18.11 pág. 4 párrs. 4, 5

Julio 15, miércoles

Ajanupajj intir uñtataw kʼajtäna, patjja isinakapas mä qhanar uñtataw kʼajtarakïna (Mat. 17:2).

Jesusajj Pedrompi, Santiagompi, Juanampiw mä jachʼa qollur makatäna. Uka qollunjja, wali musparkañ mä visionwa uka apostolonakajj uñjapjjäna. Jesusan ajanupajj wal kʼajtäna, isinakapas ukhamarakiw kʼajtäna. Ukatjja, pä chachanakaw uñstäna, jupanakajj Moisesampi Eliasamp sasipjjänwa, kunjamsa Jesusajj jiwañapäna jaktañaparakïna uka toqetwa jupanakajj Jesusamp parlasipkäna (Luc. 9:29-32). Ukatsti, mä kʼajkir qenayaw jupanakar chʼamaktʼayäna, Diosan arupaw uka qenay taypit istʼasirakïna. Jesusajj Diosan Reinopan Reyipjam uttʼayatäjjasajja, kunja chʼamanïñapänsa jachʼañchatäñaparakïnsa ukwa uka visionajj uñachtʼayaskäna. Cristorus wal chʼamañchtʼpachäna, jupajj wali tʼaqesiyata, jan sinttʼasis jiwayataw uñjasiñapäna. Discipulonakarus ukhamarakiw Diosar jukʼamp confiyapjjañapatak yanaptʼpachäna, jan walinakar saykatañatakisa, Diosan arunakap yatiyapjjañapatakis wakichtʼarakpachänwa. Mä 30 maranak qhepatjja, apóstol Pedrojj uka visionat amtaskakpachänwa, ukatwa uka toqet parlpachäna (2 Ped. 1:16-18). w19.03 pág. 10 párrs. 7, 8

Julio 16, jueves

Kunaymanitwa nanakajj Diosan servirinakapjam uñtʼayasipjjta, [...] cheq parlasa (2 Cor. 6:4, 7).

Cheqpach cristianonakajj ¿kunansa kʼari religionankirinakampejj jan pachpäktan? Jiwasajj ‘cheqa arunakpun parltanjja’ (Zac. 8:16, 17). Trabajir masinakasarusa, amigonakasarusa, familiaranakasarus cheqpunwa parltanjja. Jumatï waynästa jan ukajj tawaqöstajja, escuela masinakamampejj sum apasiñ munpachätajja. Ukampis ukatakejj janipuniw jamasat jan walinak lurañamäkiti. Yaqhepanakajja familiapampïsipki ukhasa congregacionansa suma cristianöpkaspas ukhamaw tukupjje, ukampis Diosar jan servir wayna tawaqonakampi chikachasipjje, jan ukajj redes sociales sasin uñtʼatäki uka toqnam parlapjje ukhajja, janiw ukhamäpkiti. Awk taykaparusa jilat kullakanakarusa Jehová Diosarus engañapjjewa (Sal. 26:4, 5). Ukampis Jehová Diosajja, taqe chuymati servisktan jan ukajj lakampikich Jupar jachʼañchasktan uk sum yati (Mar. 7:6). Antisas aka arunakar istʼañamaw wakisispa, Bibliajj akham siwa: “Jucharar jaqenakat jan envidiasimti, jan ukasti Tatiturupuni ajjsaram” sasa (Prov. 23:17). w18.10 pág. 9 párrs. 14, 15

Julio 17, viernes

Diosajj munasiñawa, khititejj munasirïki ukajja, Diosampejj mayakiwa, Diosasti jupampejj mayakirakiwa (1 Juan 4:16).

Diosan servirinakapajj mä familiakiw Jupar sirvtanjja, wali munasirit uñtʼatarakïtanwa (1 Juan 4:21). Munasirïtasjja, jilapartejj mayninakar chʼamañchtʼasa, munasiñamp uñjasa, yaqha ukhamanak lurasaw uñachtʼaytanjja. Mayninakar munastan khuyaptʼaytan ukhajja, ‘Diosan munat wawanakapjamajj jupatwa yateqastanjja’ (Efes. 5:1). Jesusajj Awkipatpun yateqasirïna. Jaqenakarojj munasiñampiw uñjirïna. ‘Nayar jutapjjam, taqe qarjatanaka, jatjatanaka, nayaw jumanakar samarañ churapjjäma. Nayajj llampʼu chuymanïtwa, humilde chuymanirakïtwa’ sasaw säna (Mat. 11:28, 29). Jesusat yateqasisin “jan kunan jaqempiru, pisi chʼaman jaqempi[ru]”, mä arunjja humilde jaqet khuyaptʼayastan ukhajja, Diosajj suma jaqet uñjistu, ukatwa kusisitarakïtanjja (Sal. 41:1). Ukhamajja familiansa, congregacionansa, yatiykasas mayninakajj kunjamäsipkisa uk amuyapjjapuniñäni. Ukhamtï lurañänejja, munasirïtaswa uñachtʼayañäni. w18.09 pág. 28 párrs. 1, 2

Julio 18, sábado

Nanakajj Diosamp chika trabajirïpjjtwa (1 Cor. 3:9).

Jan waltʼäwinakajj utjki ukhaw Diosampejj trabajsna, ¿kunjamsa uk lursna? Jilat kullakanakasar kunanjjay yanaptʼañajj wakischi ukanwa yanaptʼsna, inas qollqempi yanaptʼsna (Juan 13:34, 35; Hech. 11:27-30). Jan ukajj utanakap askichasa, qʼomachasaw yanaptʼaraksna. Polonia markankir Gabriela kullakat parltʼañäni, jupajja jallu wal purintatap laykojj jan utaniw uñjasïna. Ukampis uka jakʼankir congregacionanakatwa jilat kullakanakajj yanaptʼir sarapjjäna, ukajj walpun jupar chuymachtʼäna. Kullakajj akham siwa: “Kunanaktï aptʼasiwaykta ukanakat janiw parlañ munkti, ukanakajj aleq yänakakiwa. Antisas kunanaksa jikjjatawayta ukanakatwa parlañ munta. Cheqas Diosan markapankañajj mä suma bendicionawa, janiw kunas ukhamajj utjkiti, ukanwa kusisiñ jikjjattanjja” sasa. Ukham jan walinakan uñjasipki ukat yanaptʼa katoqawayapki uka jilat kullakanakat waljanejja, ‘jukʼamp chʼamañchtʼataw jikjjatasta’ sasaw sapjje. Ukhamanakan yanaptʼiri jilat kullakanakasa Jehová Diosampi trabajisajj wali kusisitäpjjarakiwa (Hech. 20:35; 2 Cor. 9:6, 7). w18.08 pág. 26 párr. 12

Julio 19, domingo

Chuymam imam (Prov. 4:23).

Chuymas jarkʼaqañatakejja, kunanakas jan walin uñjasiyistaspa uk amuyasajj jankʼak kuns lurañatakiw chʼamachasiñasa. ¿Kunsa ukajj amtayistu? Kuntï marka uñjir centinelanakajj jan ukajj guardianakajj lurapjjerïkäna ukwa amtayistu. Salomón reyin urunakapanjja, guardianakajj marka perqa patjjankapjjerïnwa, ukat enemigonakan jakʼachasinipjjatap uñjasajja, jankʼakiw punk uñjirinakar yatiyapjjerïna. Supayat jarkʼaqasiñatakejj kunsa lurañasa ukwa ukajj amuytʼayistu. Guardianakasa punk uñjirinakas purapatwa yanaptʼasipjjerïna (2 Sam. 18:24-26). Guardianakajj enemigonakan jutatap yatiyapjjäna ukhajja, jankʼakiw punku uñjirinakajj markan punkunakap jistʼantapjjerïna (Neh. 7:1-3). Bibliarjam yatichata concienciasajja, ukhamarakiw mä guardiar uñtasit yanaptʼistaspa. Supayajj chuymas qʼañuchañ munani ukhajja, mä arunjja, kuna amuyunakanïtansa, kunjamas jikjjatastan, kunanaksa lurañ muntan, kunatsa ukanak lurañ muntan ukanak mayjtʼayañ munani ukhajja, jankʼakiw concienciasajj yatiyistani. Ukarojj istʼañasawa, ukhamatwa chuymasan punkunakapsa Supayatak jistʼantksna ukhamäni. w19.01 pág. 17 párrs. 10, 11

Julio 20, lunes

Jupanakatejj jan khitinsa juchañchkaya sarnaqapjjchejja, congregacionan yanapirinakapjamajj servipjjaspawa (1 Tim. 3:10).

Jilïr irpirinakajj janiw waynanakarojj amtaparjamasa ni jakaski uka cheqan costumbreparjamas juzgapjjañapäkiti, jan ukasti Diosan Aruparjamaw uñjapjjañapa (2 Tim. 3:16, 17). Ukampis jilïr irpirinakatï Bibliarjam amtañat sipansa markapan amuyapki ukarjamak amtapjjaspa ukhajja, waynanakarojj jilïr irpirïñatsa congregacionan yanapiripäñatsa jarkʼapjjaspawa. Mä markanjja, congregacionan yanapiripat servir mä wayna jilatajj congregacionan walja lurañanakanïnwa. Uka jilatajj jilïr irpirïñatak Biblian mayitanakap phoqewa sasinsa jilïr irpirinakajj sapkchïnjja, jarkʼapjjänwa, janiw jilïr irpirïñapatak recomendapkänti. Yaqhep chuymankipstat jilïr irpirinakajja, sinti waynäskiwa sasaw sapjjäna. Ukajj wali llakkañänwa, waynäskatap laykukiw jilïr irpirit uttʼayasiñapatak jarkʼatäna. Oraqpachanjja walja jilïr irpirinakaw ukham amuyapjje sasaw yatisi. Ukhamajj amuyusarjama lurañat sipansa, Biblian yatichäwinakaparjam lurañaw wali wakiskiri. Ukhamatakwa Jesusan ewjjapar istʼañäni, janiw mayninakarojj aleq uñkatasak juzgkañäniti (Juan 7:24). w18.08 pág. 12 párrs. 16, 17

Julio 21, martes

Maynin arunakapa jan sum istʼkasina arsuñajja, jan amuytʼanïña, mä pʼenqarakiwa (Prov. 18:13).

Mensajenaka, correo electrónico ukanak jankʼaki apayañajj ¿kunatsa jan walïki? Yaqhep markanakanjja, Diosan arunakap yatiyañajj jarkʼatawa. Uka markanakanjja, inas uñisirinakasajj ajjsarayañataki jan wali yatiyäwinak apnaqapjjchispa, jan ukajj jiwaskam jan confiyasipjjañasatakiw kʼari yatiyäwinak apnaqapjjaspa. Kunatï Unión Soviética markan nayra maranakajj paskatayna uk amtañäni. KGB sasin uñtʼat uka markankir policianakajja, wali uñtʼata walja jilatanakajj Diosan markapat jitheqtjjapjjaspas ukhamwa yatiyapjjäna. Uka yatiyäwinakar creyisajja, walja jilat kullakanakaw Diosan markapat jitheqtjjapjjäna. Qhepatjja, jilapartejj kuttʼanjjapjjewa, yaqhepasti Diosar jan confiyasajj janipuniw kuttʼanjjapjjeti (1 Tim. 1:19). ¿Kunsa ukham jan walinak jan utjañapatakejj lursna? Janipuniw ukham jan wali yatiyäwinaka jan sum yatkasajj apayañasäkiti. Wali amuytʼasirïñasawa, janiw taqe kunarus creyiñasakïkiti. Antisas uka yatiyäwejj cheqati janicha uk sumwa yatjjatañasa. w18.08 pág. 4 párr. 8

Julio 22, miércoles

Cheqpachapuniw nayajj jichhürun sissma, nayamp chikaw jumajj Paraisonkäta (Luc. 23:43).

Griego arut nayra qellqatanakanjja, janiw sapa kuti puntonaka jan ukajj comanaka uchasirïkänti. Ukatwa “cheqpachapuniw nayajj sissma, jichhürpachaw nayamp chika Paraisonkäta” sañti Jesusajj munpachäna, jan ukajj “cheqpachapuniw nayajj jichhürun sissma, nayamp chikaw jumajj Paraisonkäta” sañcha munpachäna uka toqet may may parlapjje. Ak amtañasawa. Jesusajj uka arunak janïr arskasajja, discipulonakapar akham sänwa: ‘Jaqen Yoqapajj kimsa urumpi kimsa arumampiw oraq manqhankani’ sasa (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mar. 10:34; Hech. 10:39, 40). Jesusajj jan walinak lurir jaqemp chik jiwayatäkäna ukhajja, janiw kuna paraisorus sarkänti. Antisas jaktayatäñkamajj walja urunakaw ‘Sepulturankaskäna’ jan ukajj ‘Hadesankaskäna’ (Hech. 2:31, 32, nota). Jesusamp chik jiwayatäkäna uka jaqejj janiw alajjpachar sarañatak ajllitäkänti. Jesusajj apostolonakapampi alajjpachan apnaqapjjañapatak mä pacto lurkäna uksa janiw yatkänti (Luc. 22:29). Janirakiw bautisatäkänsa (Juan 3:3-6, 12). Ukhamajj aka oraqen utjkani uka Paraisotwa Jesusajj parlaskäna. w18.12 pág. 6 párrs. 17, 18, 20, 21

Julio 23, jueves

Mä dios lurarapipjjeta jiwasar irpañapataki, kunapunejj Moisesampejj pasjjchi, janipuniw kunas yatisjjeti (Éx. 32:1).

Israelitanakajj qorit lurat mä vacaqalluruw adorapjjäna. Ukham lurasajj Diosan mandamientonakap janiw istʼapkänti, uk yatipkchïnsa, Diosarus adorasipkaspa ukhamwa amuyasipjjäna. Yamas Aaronajja, Jehová Diosar jachʼañchañatak fiestawa sasaw säna. Ukampis ukham lurapjjatapatjja, Jehová Diosajj chuym wal ustʼayasïna. Moisesarojj akham sänwa: ‘Jaqenakajj jan waltʼañaruw puripjje. Jupanakasti jankʼakiw saraqtapjje nayajj sarapjjam sapksma uka thakitjja’ sasa. Jehová Diosajj walpun colerasïna, markpachar tʼunjañwa amtäna (Éx. 32:5-10). Ukampis janiw israelitanakar tʼunjkänti (Éx. 32:14). Aarón chachas uka vacaqallu lurkchïnjja, qhepat arrepentisïnwa, Jehová Dios toqet saytʼasipkäna uka levitanakamp chikarakiw Jehová Dios toqet saytʼasïna. Waranq waranqa jaqenakaw uka kʼari diosar adorapjjatapat jiwarapjjäna, ukampis Jupa toqet saytʼasirinakarojja, ‘bendisipjjämawa’ sasaw Jehová Diosajj säna (Éx. 32:26-29). w18.07 pág. 20 párrs. 13-16

Julio 24, viernes

Escribanakat amuyasipjjam, jupanakajj qhatunakan aruntayasiñ wal munapjje, cenanakansa suma lugarankañpunwa munapjje (Luc. 20:46).

¿Khitimp sum uñjatäñsa thaqañasa? Jiwasajj janiw akapachankir jaqenakjam universidadar sarasa, qollqe ganañ amtampi jachʼa negocionak lurasa, sum anatañ yatis jachʼañchatäñ munktanti. Jan ukasti kuntï apóstol Pablojj siskäna ukwa muntanjja, jupajj akham sänwa: “Jichhajj niyakejjay jumanakajj Diosar uñtʼjjapjjstajja jan ukajj niyakejjay Diosajj jumanakar uñtʼjjapjjstamjja, ¿kunataraki akapachan inamaya jan serviri amuyunakapar mayamp kuttʼapjjtasti, kunataraki ukanakar mayampi mä esclavjam serviñ munapjjtasti?” sasa (Gál. 4:9). Taqe kunjjar munañani Diosampi uñtʼatäñajj mä suma bendicionawa. Jupajj jiwasampi sum apasiñwa muni. Kunjamtï Bibliat yatjjatat mä chachajj siskänjja, “Jupajj sum uñjistu, yanaptʼarakistuwa”. Jehová Diosajj amigoparjam uñtʼistu ukhajja, kuna amtampitï lurkistu ukajj phoqasiwa (Ecl. 12:13, 14). w18.07 pág. 8 párrs. 3, 4

Julio 25, sábado

Arunakamatwa lupʼta (Sal. 119:99).

Diosan leyinakapampi yanaptʼayasiñatakejj uka leyinak munasiñasawa, respetañasarakiwa (Amós 5:15). Ukatakejj kunjamtï Jehová Diosajj amuyki ukham amuyañaw wakisi. Amuytʼañataki, mä qhawqha arumanakajj janis sum ikiñ puedksna ukham sañäni. Ukhamïpanjja doctorajj kunsa manqʼañasa kunsa jan manqʼañasäkaraki ukwa sistaspa. Ejercicionaksa lurañamawa, janiw nayrjam taqe kunsa lurañamäjjeti sarakistaspawa. Doctoran uka ewjjanakapajj yanaptʼistaspa ukhajja, ¿janit uka doctorar wal yuspärksna? Jehová Diosajj niya ukhamarakiw leyinak churistu. Uka leyinakaw juchar jan purtʼasiñatakisa, jan walinakan jan uñjasiñatakisa, sum jakasiñasatakis yanaptʼistu. Sañäni, kuntï Bibliajj kʼarisiñatsa, lunthatasiñatsa, qʼañu jucha lurañanakatsa, nuwasiñanakatsa, layqasiñanakatsa ewjjtʼkistu ukanakajj wal yanaptʼistu (Prov. 6:16-19; Apoc. 21:8). Jehová Diosar istʼañajj kunjamsa yanaptʼistu uk amuytan ukhajja, jukʼampiw Juparusa leyinakaparus munastanjja. w18.06 pág. 17 párrs. 5, 6

Julio 26, domingo

¿Jumätat judionakan reyipajja? (Juan 18:33).

Jesusajj jaqenakaruw gobierno contra saytʼapjjañapatak chʼamañchaspa sasaw Pilatojj ajjsarayaspachäna. Ukampis Jesusajj jupar akham sänwa: “Reinojajj janiw akapachankirïkiti” sasa (Juan 18:36). Jesusajj janipuniw politicar mitiskaspänti, jupajj alajjpachanwa Reyjam apnaqañapäna. “Kunatï cheqäki uka toqet qhanañchañata[kiw]” aka oraqer jutta sasaw Pilator qhanañcharakïna (Juan 18:37). Jesusajj kunarutï aka oraqer jutkäna uk sum amuyäna. Jiwasatï kunsa lurañasa uk sum amuyañäni ukhajja, ukhamarakiw politicar jan mitiskañäniti, ni chuymasansa mitisiñ munkañäniti. Ukham lurañajj chʼamakïspawa. Tamanak tumptʼir mä jilatajj akham siwa: “Yatiyapkta uka cheqanjja, jaqenakajj sapürutjamaw markapat jukʼamp jachʼañchasjjapjje, markasat misturi politiconakakiw jan waltʼäwinak askichaspa sasaw amuyapjjaraki. Ukampis jilat kullakanakasajj Diosan Reinopat yatiyañatakiw chʼamachasipjje, ukaw mayachtʼatäskakiñatakejj jupanakar yanaptʼi. Jehová Diosaw ina chʼusat tʼaqesiñanaksa yaqha ukham jan waltʼäwinaksa chhaqtayani sasaw confiyapjjaraki” sasa. w18.06 págs. 4, 5 párrs. 6, 7

Julio 27, lunes

Diablo contrajj saytʼasipjjarakim, jupajj jumanakat jaltjjaniwa (Sant. 4:7).

Supaya sutejj 1 Crónicas, Job, Zacarías uka Hebreo Arut Qellqatanakanwa uñsti. Ukampis Mesiasajj janïr purinkäna uka nayrajj janiw Supayat sinti qhanañchaskänti, ¿kunatsa? Amuyatajja, Jehová Diosajj janiw Supayar jachʼañchasiñap munkänti, ukatwa Hebreo Arut Qellqatanakanjj jupatsa luratanakapatsa jan sint parlaskiti. Jaqenakajj Mesiasaru uñtʼapjjaspa ukwa Diosajj munäna, ukatwa uka Hebreo Arut Qellqatanak qellqayäna (Luc. 24:44; Gál. 3:24). Jaqenakajj Mesiasar uñtʼjjapjjäna, Mesiasas purinjjarakïna ukhajja, Jehová Diosajj Jesús toqe ukhamarak discipulonakap toqew Supayatsa jan wali angelanakatsa jukʼamp qhanañchäna. ¿Kunatsa Diosajj ukham lurpachäna? Jehová Diosajj uka angelanakarusa Supayarusa, Jesusampi ukhamarak Jesusamp chika apnaqapkani ukanakampiw qʼal tʼunjayani (Rom. 16:20; Apoc. 17:14; 20:10). Ak amtañäni: Supayajj janiw taqe chʼamani angeläkiti. Jehová Diosaw jarkʼaqestani, Jesusasa Diosat jan jitheqtir angelanakas uka enemigosar saykatañatakejj yanaptʼarakistaniwa. w18.05 págs. 22, 23 párrs. 2-4

Julio 28, martes

Nayan utjki uka jan achuni ramanakjja taqpachwa jupajj apaqe (Juan 15:2).

Uka arunakarjamajja, Jehová Diosan serviripäñatakejj ‘achunïñasawa’ (Mat. 13:23; 21:43). Ukhamajja, Juan 15:1-5 qellqatan utjki uka uñachtʼäwejj janiw jaqenakar Jesusan arkiripar tukuyañat parlkaspati (Mat. 28:19). Ukhamäspa ukhajja, khitinakatï jan maynirus Jesusan arkiripäñapatak yanaptʼapki ukanakajj ‘jan achuni ramäpkaspas’ ukhamäpjjaspawa. Ukampis janiw uk sañ munkiti. Jaqenakarojj janiw munkir jan munkir Jesusan arkiripar tukuyksnati. Jehová Diosajj wali munasiriwa. Jupajj janipuniw kuntï jan lurirjamäktan uk maykistaspati. Kuntï lurirjamäktan ukakwa mayistu (Deut. 30:11-14). Ukhamajja, ¿Jesusajj parlkäna uka achojj kunasa? Kuntï Jehová Diosajj taqenir lurañ maykistu ukäpachawa. ¿Kunsa Jupajj mayistu? Reinop toqet suma yatiyäwinak jaqenakar yatiyañaswa muni (Mat. 24:14). w18.05 pág. 14 párrs. 8, 9

Julio 29, miércoles

Jumanakan awkimajj Diablowa [...]. Jupajj kʼarinak[wa parli], kʼarin awkiparakiwa (Juan 8:44).

Pastoranakasa, tata curanakasa, yaqha ukham sutininakas oraqpachanwa utji. Jupanakajj fariseonakjamarakiw “kunatï cheqäki uk jan uñtʼapjjañapatakejj jaqenakar jarkʼapjje”, ukatjja “kunatï Diosat cheqäki” ukjja kʼariruw tukuyapjje (Rom. 1:18, 25). Jupanakajj kʼarinakwa yatichapjje. Sañäni, “jan wali jaqenakajj infiernoruw sarjjapjje”, “almasajj jiwatat jakaskakiwa”, “chacha pura jan ukajj warmi pura sarnaqañasa casarasiñasa Diosatakejj walikïskiwa” sasaw sapjje. Politiconakajj kʼarinakampiw jaqenakar engañjapjje. Jupanakajj niyaw akham kʼarisipjjani: “¡Suman jakasiñampi jan ajjsaras jakasiñampiw utj-jje!” sasa. Ukampis “ukhaw jankʼakejj mä akatjamat jupanakjjar tʼunjäwejj jutani”. Ukhamajj janipuniw uka kʼarimp engañjayasiñasäkiti, akapachajj jukʼamp jan waliruw sarani. “Kunjamtï mä lunthatajj arum jutkejja, ukhamarakiw Jehová Diosan urupajj jutani” uk jiwasajj sum yattanjja (1 Tes. 5:1-4). w18.10 págs. 7, 8 párrs. 6-8

Julio 30, jueves

Aynachtʼatäpki ukanakar yanaptʼa[pjjañamawa]. Tatit Jesusan arunakapsa amtasipjjañamarakiwa, jupajj akham sasaw säna: ‘Katoqañat sipansa churañanwa jukʼamp kusisiñajj utji’ sasa (Hech. 20:35).

Jan wali urunakanwa jaktanjja, ukatwa llakita jan ukajj aynachtʼat uñjassna. Jesucristojja alajjpachar sarañatak ajllitanak toqe, ‘marka apnaqerinakʼ toqe, mä arunjja yaqha ovejanakjam uñtʼatäpki uka taypinkir jilïr irpirinak toqew yanaptʼistu. Jilïr irpirinakajj janiw jilat kullakanakjjar ‘munañanïpkiti’, jan ukasti ‘trabajir masinakäpjjewa’. Jupanakajj kusisitäñasataki, Diosat jan jitheqtañasatakiw yanaptʼapjjestu (Is. 32:1, 2; 2 Cor. 1:24). Jilïr irpirinakajj apóstol Pablotwa yateqasipjjañapa. Jupajja, Tesalónica markan arknaqatapkäna uka jilat kullakanakarojj akham sänwa: “Jumanakar wal munasipjjataj laykojja, janiw Diosan suma yatiyäwinakap yatiyañak amtapkayätti, jan ukasti jumanakar yanaptʼañatakejj vidanakaj churañsa amtapjjarakiyätwa, jumanakar wal munasipjjataj layku” sasa (1 Tes. 2:8). Apóstol Pablojja, ‘janiw arumpik chʼamañchtʼañajj wakiskiti’ sasin qhanañchtʼañatakejja, kuntï jichhürutak ajllita textojj siski uka arunakwa Éfeso markankir jilïr irpirinakarojj säna. w18.04 págs. 21, 22 párrs. 6-8

Julio 31, viernes

Kawkjantï Jehová Diosan espiritupajj utjki ukanjja, libre jakasiñaw utji (2 Cor. 3:17).

Kusisita jakasiñatakisa libre jakasiñatakisa Jehová Diosan ukaruw kuttʼañasa, mä arunjja, Jupampejj jukʼamp sumwa apasiñasa (2 Cor. 3:16). Israelitanakajj wasaranjja, chuymanakapwa qalarayasipjjäna, janiw kunjamtï Diosajj munki ukham lurjjapjjänti. Amuyupasa chuymapas mä telampi tapantatäkaspas ukhamänwa. Diosat libre jakasiñ katoqasajj janiw sum sarnaqjjapjjänti, munañanakapampikiw apayasjjapjjäna (Heb. 3:8-10). Jan esclavöjjañat sipansa, Jehová Diosan espiritupajj libre jakasiñ churkistu ukaw jukʼamp wakiskirejja. Diosan espiritupaw juchatsa, jiwañatsa, falso religionatsa, costumbrenakapatsa qhespiyistu. Jaqenakajj janiw uk lurapkaspati (Rom. 6:23; 8:2). Esclavonakasa, carcelankirinakas librew jakasipjjarakispa (Gén. 39:20-23). w18.04 pág. 9 párrs. 3-5

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki