Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • es22 págs. 37-46
  • Abril

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Abril
  • Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2022
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Viernes 1 de abril
  • Sábado 2 de abril
  • Domingo 3 de abril
  • Lunes 4 de abril
  • Martes 5 de abril
  • Miércoles 6 de abril
  • Jueves 7 de abril
  • Viernes 8 de abril
  • Sábado 9 de abril
  • Domingo 10 de abril
  • Lunes 11 de abril
  • Martes 12 de abril
  • Miércoles 13 de abril
  • Jueves 14 de abril
  • Inti jalantjjarojja
    JESUSAN JIWATAPAW AMTASINI
    Viernes 15 de abril
  • Sábado 16 de abril
  • Domingo 17 de abril
  • Lunes 18 de abril
  • Martes 19 de abril
  • Miércoles 20 de abril
  • Jueves 21 de abril
  • Viernes 22 de abril
  • Sábado 23 de abril
  • Domingo 24 de abril
  • Lunes 25 de abril
  • Martes 26 de abril
  • Miércoles 27 de abril
  • Jueves 28 de abril
  • Viernes 29 de abril
  • Sábado 30 de abril
Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2022
es22 págs. 37-46

Abril

Viernes 1 de abril

Taqe kunanakatï nayra tiempon qellqaskäna ukanakajja, jiwasar yatichañatakiw qellqasiwayi (Rom. 15:4).

¿Jan walinti uñjastan? Inas congregacionankir mä jilatasa jan ukajj kullakas chuym ustʼaychistu (Sant. 3:2). Jan ukajj trabajonkiri, escuelankir compañerosaw Jehová Diosar servitasat burlasistaspa (1 Ped. 4:3, 4). Jan ukajj familiasaw tantachäwinakar sarañata, predikir sarañat jarkʼistaspa (Mat. 10:35, 36). Mä jan waltʼäwitï wal tʼaqesiyaskchistu ukhajja, Diosar serviñajajj janiw wakisjjaspati sasin amuyañjamäspawa. Ukampis akwa amtañasa: kuna jan waltʼäwinsay uñjaskchiñänejja, Jehová Diosaw aguantañatakejj yatiñsa, chʼamsa churistani. Jupajja, kunjamsa jiwasjam pantjasir jaqenakajj jan walinak aguantapjjäna ukanakwa Bibliar qellqayäna. Ukjja, jupanakat yateqasiñasatakiw qellqayäna. Ukwa apóstol Pablojj Diosan amuytʼayatajj qellqäna. Ukhamajja, uka sarnaqäwinak liytʼañajj chuymachtʼistaspawa, jutïr uru suytʼañatakis yanaptʼarakistaspawa. Ukampis askinak apsuñatakejj janiw Biblia aleqak liytʼañasäkiti. Jan ukasti, kuntï liyktan ukajj amuyus cambiañapataki, chuymasar purtʼañapatakiw chʼamachasiñasa. w21.03 pág. 14 párrs. 1, 2

Sábado 2 de abril

Uñjapjjam, yapunakajj apthapiñatak poqoratäjjewa (Juan 4:35).

¿Apthapiñatak poqorat granökaspas ukhamti predicktan uka jaqenakar uñjtanjja? Ukham uñjañajja, aka kimsa toqetwa yanaptʼistani: Maya, jan tiempo aptʼasisaw predicañäni. Cosecha apthapiñ tiempojj janiw jaya tiempökiti, ukatwa tiempo jan aptʼasiñasäkiti. Paya, taqe chuyma predicañäni ukhajja, wali kusisitaw jakasiñäni. Bibliajj akham siwa: ‘Yapu apthapiña urunakan jaqenakajj wal kusisipjje’ sasa (Is. 9:3). Kimsa, ‘Jesusan discipulopäspawa’ sasaw sapa maynit amuyañäni, ukham amuyañäni ukhajja kuntï yatiñ munkani ukarjamaw predicañäni. ‘Samaritanonakajj cambiapjjaspawa, discipulojäpjjaspawa’ sasaw Jesusajj amuyäna, inas discipulonakapajj jan ukham amuyapkchïnti. Jiwasajj Jesusjamarakiw yatiyktan uka jaqenakar uñjañasa. Uka toqetjja apóstol Pablojj wali yateqaskayawa. Jupajj predickäna uka jaqenakajj kunarus creyipjjäna uk mä jukʼa yatïnwa, kuna toqetsa yatiñ munapjjäna uksa amuyarakïnwa, ukatjja Jesusan discipulopäpjjaspawa sasaw jupanakat sarakïna. w20.04 págs. 8, 9 párrs. 3, 4

Domingo 3 de abril

Niyakejjay Jehová Diosajj Sepulturankirinakarusa tukjañ lugarankirinakarus uñjaskchejja, ¡jukʼamp sumwa jaqen chuymap uñji! (Prov. 15:11).

Kuntï maynejj lurki ukat jan wal amuyañat sipansa, jupajj kunjamäskisa uk amuyañatakiw chʼamachasiñasa. Jehová Diosakiw kunjamäsktansa uk sumpach amuyistu. Ukhamasti, kunjamtï Jupajj jaqenakar uñjki uka kikparak jilat kullakanakar uñjañatakisa, kunjamsa jupanakat khuyaptʼayassna uk yatiñatakisa, Diosaruw yanaptʼa mayisiñasa. Khitinakatsa khuyaptʼayasiñasa khitinakatsa janiraki uk janiw ajlliñasäkiti. Taqeniw Agar warmjama, Jonás, Elías, Lot chachanakjam jan walinakan uñjasipjje. Jupanakat yaqhepajja, jupanakpachpaw jan walinak thaqasiwayapjje. Cheqansa taqeniw awisajj jiwaspach jan walinak thaqasiwaytanjja. Ukatwa, Jehová Diosajj maynit maynikam “wali sinttʼasirïpjjam” sasin sistu (1 Ped. 3:8). Markapan kunayman kasta jaqenakas utjkchejja, Diosan uka mayitapar istʼasaw mayachtʼatäñatak yanaptʼtanjja. Ukhamajj jilat kullakanakasar sum istʼañataki, kunjamäsipkisa uk amuyañataki, jupanakat khuyaptʼayasiñatakiw chʼamachasiñasa. w20.04 págs. 18, 19 párrs. 15-17

Lunes 4 de abril

Cristow jumanakarojj mä ejemplo churapjjtamjja, ukhamat jumanakajj wali amuyumpi kayup arkapjjañamataki (1 Ped. 2:21).

Kunjamsa Diosan mandamientonakap phoqañasa uk Jesusaw yatichawayistu. Ukhamasti Jesusat yateqasis sarnaqañatak chʼamachasisajja, Jehová Diosaruw istʼasktanjja (Juan 8:29). Cheqa yatichäwin sarnaqañatakejja, ‘Jehová Diosajj janiw kʼarisir Diosäkiti, kuntï Jupajj Biblian siski ukajj cheqawa’ sasaw taqe chuym confiyañasa. Ukatsti Jesusapuniw jutañapäkäna uka Mesiasajja sasaw confiyañasaraki. Jichhürunakanjja, Jesusajj Diosan Reinopan reyit ajllitätap waljaniw jan creyipkiti. Juanajja “walja engañjirinakaw uñstaski” sasaw säna, uka engañjirinakaw khitinakatï Jehová Diosatsa Jesusatsa pächasipki ukanakar cheqa yatichäwinakat saranukuyaspa sasaw sarakïna (2 Juan 7-11). Juanajj akham sasaw qellqarakïna: “¿Khitis kʼarejja, janit khititejj Jesusan Cristötap jan creyki ukäki?” sasa (1 Juan 2:22). Bibliat sum yatjjatañäni ukhakiw jan engañjatäkañäniti. Ukhakirakiw Jehová Diosarusa Jesusarusa sum uñtʼañäni (Juan 17:3). Ukatsti cheqa yatichäwinkatasatsa janiw pächaskañäniti. w20.07 pág. 21 párrs. 4, 5

Martes 5 de abril

Janipun mä jilatasan nayraqataparojj mä lanktʼayir qala uchañäniti (Rom. 14:13).

Jiwasamp chik tʼijupki ukanakar jan lanktʼayañatakejja, janiw munañasarjam taqe kun lurayañasäkiti, jan ukasti walïskchi ukhajj munapki ukarjam lurasipkaspawa (Rom. 14:19-21; 1 Cor. 8:9, 13). Niyakejjay mä carreran mayniki premio katoqchejja, taqeniw atipañatak chʼamachasipjje, janirakiw mayni tʼijurinakatsa llakisipkiti. Ukatwa nayrankañatakejj mayni tʼijurinakar jan waltʼayapjjaspa. Ukampis cristianonakajja janiw jilat kullakanakasampejj atip atipa tʼijktanti (Gál. 5:26; 6:4). Antisas taqe khitinakarutï yanaptʼañ puedktan ukanakar yanaptʼañatakiw wal chʼamachastanjja, ukhamat jiwasamp chik tukuykam tʼijusin premio katoqapjjañapataki. Ukatwa Biblian ewjjtʼaparjam lurañatak chʼamachastanjja. Biblian akham siwa: “Jan jumanak pachpatak llakisipjjamti, jan ukasti mayninakatsa llakisipjjarakim” sasa (Filip. 2:4). Jehová Diosajj wali munasiriwa, ukatwa taqe khitinakatï tukuykam tʼijupkani ukanakarojj wiñay jakañ premio churani, yaqhepajj alajjpachanwa jakapjjani, yaqhepasti mä paraisonwa aka oraqen jakapjjarakini. w20.04 pág. 28 párr. 10; pág. 29 párr. 12

Miércoles 6 de abril

Jupanakajj jachʼa tʼaqesiñatwa mistunipjje (Apoc. 7:14).

Walja millón jilat kullakanakaw machaq mundon jakasipjjani. Jupanakajja, kunjamsa jiwañarojj atipjasini ukwa uñjapjjani, mä arunjja walja millón jiwatanakar jaktanirwa uñjapjjani. Uk uñjañajj wali kusiskañapunïniwa (Hech. 24:15). Jehová Diosar jan jitheqtasa servipkani ukanakajja, Adanat jiwaña katoqawayapki ukarojj atipjapjjaniwa. Wiñayatakiw jakasjjapjjani. Pablojj Corintonkir cristianonakar carta qellqatapat wal yuspärtanjja. Jupajja, jiwatat jaktañ toqet chʼamañchkir arunakwa qellqäna. “Tatitur serviñansa walpun trabajipjjam” sasin Pablojj ewjjtʼkistu ukarojj taqe chuymaw istʼañ muntanjja (1 Cor. 15:58). Jiwasatï ukham trabajiñäni ukhajja, jutïrin kusisitaw jakasiñäni. Kunja kusisitas uka tiempon jakasiñäni uk janiw jichhajj amuyksnati. Tatitur servitasajj jan inamayakïtapwa qhan amuyañäni. w20.12 pág. 13 párrs. 16, 17

Jueves 7 de abril

Jupanakajj caballjjat sarkäna uka contra, ejercitop contra nuwasiñatakiw tantachasipjjäna (Apoc. 19:19).

Amuyatajja, Ezequiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44-12:1; Apocalipsis 16:13-16, 21 textonakankir profecianakajj mä pachpa tiempota, ukhamarak mä pachpa toqetakwa parlasipki. Ukhamächi ukajj akanak pasañapwa suysna. Wali tʼaqesiñ tiempojj qalltkani ukat qheparojja, ‘oraqpachankir reyinakajj’ mayachtʼasipjjaniwa (Apoc. 16:13, 14). Bibliarjamajja uka mayachtʼat markanakajj ‘Magog markankir Gog’ sasin uñtʼatawa (Ezeq. 38:2). Uka mayachtʼat markanakajj Diosan markap contraw sartapjjani, qʼal chhaqtayañwa yantʼapjjarakini. Uka toqet parlasajja, apóstol Juanajj mä visionanwa Diosan enemigonakapjjar wali jachʼa granizonak purintir uñjäna. Uka jachʼa granizonakajja, inas Testigonakajj Jehová Diosan juchañchir arunakap yatiyapkani ukächini. Magog markankir Gog sasin uñtʼatäki ukajja, inas uka arunak istʼasajj Diosan markapar qʼal chhaqtayañatak sartchini (Apoc. 16:21). w20.05 pág. 15 párrs. 13, 14

Viernes 8 de abril

Jumanakajj jan wali jaqëkasinsa, wawanakamar suma regalonak churañ yatipjjtawa. Ukhamajj ¿janit alajjpachankir Awkejj mayipki ukanakarojj espíritu santo churkarakini? (Luc. 11:13).

Diosan mä regalopajja espíritu santowa, ukjja wali valoranitwa uñjañasa. Kunjamsa espíritu santojj jichha tiempon yanaptʼaskistu ukanakat lupʼisajja, espíritu santorojj jukʼamp valoranitwa uñjañäni. Jesusajj janïr alajjpachar sarkasajja, akhamwa discipulonakapar säna: “Espíritu santojj jumanakjjar jutkani ukhaw chʼam katoqapjjäta, [...] nayat qhanañchapjjarakïta [...] taqe aka oraqpachana” sasa (Hech. 1:8). Espíritu santon yanaptʼapampejja, mä 8 millón chikataniw Jehová Diosar oraqpachan servisktanjja. Mä paraisonjamwa jakaskaraktanjja, kunattejj espíritu santow suma jaqëñasatakejj yanaptʼistu, ukatwa munasiña, kusisiña, sumankaña, paciencianïña, khuyapayasirïña, suma chuymanïña, Diosar confiyaña, llampʼu chuymanïña, munañasampi jan apnaqayasiñajj Diosan markapan utji (Gál. 5:22, 23). ¡Espíritu santojj wali suma regalopuniwa! w20.05 pág. 28 párr. 10; pág. 29 párr. 13

Sábado 9 de abril

Niyakejjay jiwañajj mä jaqe taypi utjchejja, jiwatat jaktañajj mä jaqe taypiw utjaraki (1 Cor. 15:21).

Jaktanirinakar katoqapkani ukanakajja, familianakaparu amigonakaparu uñtʼasipkaniwa sañatakejj walja razonanakaw utji. Sañäni, nayra tiemponjja mä jaqejj janïr jiwkasajj kunjamänsa uka pachpwa Jehová Diosajj jaktayirïna, ukatwa ‘mä jaqejj kunjam uñnaqanïnsa, kunjam arunïnsa, kunjam amuyunïnsa uka pachpwa jaktayarakini’ sasin sistanjja. Yamas Jesusajja, jiwatanakajj ikisipkaspas ukhamawa, jiwatat jaktasajj ikitsa sartapkaspa ukhamarakiwa sasaw säna (Mat. 9:18, 24; Juan 11:11-13). Mä jaqejj ikit sartki ukhajja, pachpa uñnaqani pachpa aruni pachpa amuyuniw sarti. Lazarot amtañäni, pusi urunak jiwatäjjäna ukhaw Jesusajj jaktayäna, ukhamajj jañchipajj thujstjjpachänwa. Ukampis jaktkäna ukhajja, kullakanakapajj ukjpachaw Lazaröskapunitap amuyapjjäna, jupas ukhamarakiw kullakanakapar uñtʼaskakïna (Juan 11:38-44; 12:1, 2). w20.08 pág. 14 párr. 3; pág. 16 párr. 8

Domingo 10 de abril

¡Tronon qontʼatäki uka Diosasampita Corderompitwa salvacionajj juti! (Apoc. 7:10).

Ajllit cristianonakasa yaqha ovejanakasa Diosatakejj wali importantewa. Paypach gruporuw igualak munasi, Yoqapan vidapampis alawayaraki. Ukhamajja, ¿kunansa mayjäpjje? Ajllitanakajja, alajjpacharuw sarapjjani, yaqha ovejanakasti aka oraqenwa wiñayataki jakasipjjani ukanakwa mayjäpjje. Ukampis paypach grupow Diosatsa Cristotsa jan jitheqtapjjañapäkiti (Sal. 31:23). Jehová Diosajj paypach gruporuw espíritu santopampi yanaptʼaspa, uk janiw armañasäkiti. Ajllitäpas janisa, wakiski ukarjamaw sapa maynir espíritu santopampi yanaptʼarakispa. Jehová Diosajj sapa mayni servirinakaparuw mä suma suytʼäwi churi (Jer. 29:11). Jesusan jiwatap amtañatak tantachäwejja, kuntï Jehová Diosasa Jesusas wiñay jakañasatak lurawayapki ukat jachʼañchañatakejj taqenitakiw wali wakiskiri. Uka tantachäwiw cristianonakatakejj taqe tantachäwinakat sipan jukʼamp wakiskirejja. w21.01 pág. 18 párr. 16; pág. 19 párr. 19

Lunes 11 de abril

Ak lurasipkakim (1 Cor. 11:25).

Jesusan jiwatap amtañatak tantachasirinakat jilapartejj aka oraqen jakasiñwa suyasipki. Ukampis ¿kunatsa uka tantachäwir sarapjje? Casarasirin mä amigopajj munasiñ uñachtʼayañataki, apoyañatakiw casarasïwir sari. Ukhamarakiw yaqha ovejanakajj Jesusampiru ajllitanakampir munasitap uñachtʼayañataki, apoyañatak sarapjje. Ukham lurasajj Jesusan jiwatapat yuspärapjjatapwa uñachtʼayapjje, Jesusan jiwatap laykuw aka oraqen wiñay jakasipjjani. Jesusan mandatopar istʼasaw sarapjjaraki. Jesusajj jiwatap amtañataki cena uttʼaykäna ukhajja, jan jitheqtir apostolonakaparojj “akjja nayat amtasisin lurasipkakim” sasaw säna (1 Cor. 11:23-26). Ukhamajj aka oraqen ajllit cristianonakat yaqhepajj jakasipkakini ukhakamajja, yaqha ovejanakajj Tatitun Cenap amtasipkakiniwa. w21.01 págs. 17, 18 párrs. 13, 14

Jesusan jiwatap amtañataki: (9 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Juan 12:12-19; Marcos 11:1-11

Martes 12 de abril

Diosajj mä sapa Yoqaparuw aka mundor khitanïna, ukhamat jupa taypi wiñay jakañ katoqañasataki, ukhamatwa Diosajj jiwasar munasitap uñachtʼayistu (1 Juan 4:9).

Maynitï maynir munaschi ukhajja, luratanakapampiw uñachtʼayi (Santiago 2:17, 26 uñjjattʼarakïta). Sañäni, Jehová Diosajj wal munasistu (1 Juan 4:19). Qhawqsa munasistu ukjja Biblia toqew suma arunakampi sistu (Sal. 25:10, TNM; Rom. 8:38, 39). Janiw munasitap arunakampik siskistuti, jan ukasti luratanakapampiw uñachtʼayistu. Jehová Diosajja, jiwasanakar munatap laykuw yoqapan tʼaqesiñapsa jiwañapsa jan jarkʼkänti (Juan 3:16). Ukatwa jiwasar munasitapat jan pächasktanti. Jiwasasti, Jehová Diosaru Jesusar istʼasaw jupanakar munasitas uñachtʼayaraktanjja (Juan 14:15; 1 Juan 5:3). Ukampis Jesusajja, maynit maynikam munasipjjam sasaw ewjjtʼawayistu (Juan 13:34, 35). Uka munasiñjja janiw jilat kullakanakasarojj arunakasampik sañasäkiti, jan ukasti luratanakasampiw uñachtʼayañasa (1 Juan 3:18). w21.01 pág. 9 párr. 6; pág. 10 párr. 8

Jesusan jiwatap amtañataki: (10 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Juan 12:20-50

Miércoles 13 de abril

Nayajj amigonaka sasinwa jumanakar sapjjsma (Juan 15:15).

Espíritu santomp ajllit cristianonakajja, Jesusamp chika Diosan Reinopan apnaqañwa suyasipki. Jupanakajj wiñayatakiw Jesusamp parltʼasipjjani, suma amigöpjjarakini (Juan 14:2, 3). Aka oraqen jakañ suyasipki ukanakarojja, Jesusajj munasiñampiw uñjani, cuidarakini. Jehová Diosampi Jesusampejj jupanakatak wakichapki uka paraison wali kusisit jakasisajja, Jesusarojj janis uñjapkchinejj jukʼamp suma amigoparuw tukupjjani (Is. 9:6, 7). Jesusan amigopäsajja, walja bendicionanakwa katoqtanjja. Sañäni, jupajj wal munasistu, yanaptʼarakistuwa, jutïrinsa wiñay jakañwa katoqaraksna. Taqe ukanakat sipansa, Jesusan amigopäsajj Jehová Diosan amigopäñäniwa, ukaw jukʼamp wakiskirejja. Ukhamasti, Jesusan amigopäñajj wali kusiskañawa. w20.04 pág. 25 párrs. 15, 16

Jesusan jiwatap amtañataki: (11 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Lucas 21:1-36

Jueves 14 de abril

Taqeniw Cristo taypejj jaktayatäpjjani (1 Cor. 15:22).

Apóstol Pablon cartapajja, Corinto markankir ajllita cristianonakatakïnwa, jupanakajj alajjpachar sarañataki jaktayatäpjjañapänwa. Jupanakarojja, ‘Cristo Jesusamp mayakïpjjatap laykuw Diosajj santor tukuyäna’. Ukatsti ‘Criston discipulonakapjam jiwañan iktʼjjapjje ukanakäpjjewa’ sasaw Pablojj ajllitanakat sarakïna (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17). Yaqha cartapansti, Pablojj akham sarakïnwa: “Kunjamtï [Jesusajj] jiwkäna ukham jiwktan ukhajja, jupampejj mayakïtanwa. Ukhamatarakwa kunjamtï jupajj jaktankäna ukham jaktankañäni ukhajja, jupamp mayakëjjañäni” sasa (Rom. 6:3-5). Jesusajj espíritu cuerponi jaktayatänwa, alajjpacharuw sarjjarakïna. Ukhamajja, ‘Cristomp mayakïpki’ mä arunjja, espíritu santompi ajllitäpki uka cristianonakarojj uka pachpaw pasarakini. Cristojj “jiwañan iktʼjjapjje ukanakat nayrïr achuwa” sasaw Pablojj säna (1 Cor. 15:20). Cheqas Jesús sapakiw espíritu cuerponi nayraqat jaktayatäna, wiñay jakañsa katoqarakïna. w20.12 págs. 5, 6 párrs. 15, 16

Jesusan jiwatap amtañataki: (12 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Mateo 26:1-5, 14-16; Lucas 22:1-6

Inti jalantjjarojja
JESUSAN JIWATAPAW AMTASINI
Viernes 15 de abril

Tatitumpejj wiñayatakiw chikäjjañäni (1 Tes. 4:17).

Ajllit cristianonakat jichha tiempon jiwapkani ukanakajja, uka ratpachaw alajjpachar sarañatak jaktayatäpjje. Apóstol Pablojj 1 Corintios 15:51, 52 texton kuntï qhanañchki ukaw uk amuyayistu. Ajllit cristianonakajja, jiwatat jaktasajj cheqpach kusisitäpjjaniwa. Khitinakatï “mä chʼipjjtanaki” cambiatäpkani ukanakajj kunsa alajjpachan lurapjjani uk Bibliaw qhanañchistu. Jesusajj jupanakar akham siwa: “Khititejj atipjkani, luräwinakajsa tukuykam phoqarakini ukarojja, akapachankir jaqenakjjaruw munañanïña churäjja, hierrot lurat varampiw jupajj jaqenakar awatini, ukhamatwa jupanakajj ñeqʼet lurat vasonakjam qʼala tʼunjatäpjjani, kunjamtï nayajj Awkijat munañanïñ katoqkta ukhama” sasa (Apoc. 2:26, 27). w20.12 págs. 12, 13 párrs. 14, 15

Jesusan jiwatap amtañataki: (13 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Mateo 26:17-19; Marcos 14:12-16; Lucas 22:7-13 (14 de nisán urunjja, inti jalantjjarojj kunanakas pasäna) Juan 13:1-5; 14:1-3

Sábado 16 de abril

Cristojj jiwatanak taypit jaktayatäjjewa (1 Cor. 15:20).

Jesusajj “nayrïr achuwa” sasinjja, ¿kamsañsa apóstol Pablojj munäna? Yaqhanakajj alajjpachar sarapjjañapatak jaktayatäpjjarakiniwa sañwa munäna. Sañäni, apostolonakasa, ‘Cristomp mayakïpki’ uka ajllit cristianonakasa, Jesusjamarakiw alajjpachan jakañatak jaktayatäpjjani (1 Cor. 15:18). Pablojj Corintonkirinakar carta qellqkäna ukhajja, ‘Cristomp mayakïpki’ uka ajllit cristianonakar alajjpachar sarapjjañapatak jaktayañajj janïraw qalltkänti. Pablon arunakaparjamajja, jutïrinwa ukajj phoqasiñapäna. Jupajj akham sänwa: “Sapa mayniw horasapar jaktani: Cristow nayrïr achojja, ukjjarusti khitinakatï Cristonkapki ukanakaw jaktanipjjani, jupajj kuttʼankani uka tiempona” sasa (1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16). Ukhamajja, apostolonakasa, ajllit yaqha cristianonakasa Jesusajj kuttʼankani uka tiemponwa alajjpachan jakañataki jaktayatäpjjañapäna (Rom. 6:5). Jichhaw uka tiempon jakasktanjja. w20.12 pág. 5 párr. 12; pág. 6 párrs. 16, 17

Jesusan jiwatap amtañataki: (14 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Juan 19:1-42

Domingo 17 de abril

Tukusir cuerpow imantasi, jan tukusir cuerpow jaktaniraki (1 Cor. 15:42).

Apóstol Pablojja, ‘espíritu cuerponi’ alajjpachar sarañataki jaktañatwa parlaskäna (1 Cor. 15:43, 44). Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja, jañchi cuerponïnwa. Ukampis jaktayatäjjasajj “jakañ churir espirituruw tukurakïna”. Ukhamarakiw ajllitanakajj alajjpachan jakañataki jaktayatäpjjani. Pablojj akham säna: “Kunjamatï jiwasajj laqʼat luratäki ukar uñtasitäktanjja, ukhamarakiw jiwasajj alajjpachankirïki ukar uñtasitäñäni” sasa (1 Cor. 15:45-49). Jesusajj janiw jañchi cuerponi jaktayatäkänti. Pablojj kunatsa Jesusajj ukham jaktayatäna uk akham sasaw qhanañchäna: “Jañchimpi wilampejj janiw [alajjpachan] Diosan Reinop katoqkaspati” sasa (1 Cor. 15:50). Apostolonakasa yaqha ajllitanakasa, alajjpachar sarapjjañapatakejj janiw jañchini chʼakhani, ukham tukusir cuerponi jaktayatäpkaspati. w20.12 pág. 11 párrs. 10-12

Jesusan jiwatap amtañataki: (15 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Mateo 27:62-66 (16 de nisán urunjja, inti jalantjjarojj kunanakas pasäna) Juan 20:1

Lunes 18 de abril

Jiwaña, ¿kawkinkaraki atipjañamasti? Jiwaña, ¿kawkinkaraki venenomasti? (1 Cor. 15:55).

Diosajja, alajjpachar sarañatak jaktayatäpkani uka toqet qellqapjjañapatakiw Jesusan nayrïr discipulonakapat mä qhawqhanirojj amuytʼayäna. Apóstol Juanajj akham sänwa: “Jichhajj Diosan wawanakapätanwa, jutïrin kunjamänis jakäwisajj uka toqetjja janïraw qhanañchapkistuti. Ukampis jiwasanakajj yattanwa, jupajj uñachtʼayaskani ukhajja, [...] jupjamäjjañäniwa” sasa (1 Juan 3:2). Ukhamajja, ajllitanakajj kunjamas alajjpachan jakañajja, espíritu cuerponi jaktayatäñas kunjamasa uk janiw yatipkiti. Ukampis uka premio katoqapkani ukhajja, Jehová Diosarojj uñjapjjaniwa. Alajjpachar sarañataki kunjamas jaktayatäpjjani uk Bibliajj mä jukʼa qhanañchiwa. Ajllit cristianonakajja, ‘kunapachatï taqe gobiernonakasa, taqe munañaninakasa, chʼamaninakasa qʼal tukjatäjjani’ ukapachajja Cristomp chikaw alajjpachankjjapjjani. Ukapachasti “jiwañasa, mä arunjja qhepïri enemigosa janiw utj-jjaniti” sasaw säna. Uka qhepatsti, Jesusasa jupamp chika apnaqapkani ukanakasa, Jehová Diosaruw katuyasjjapjjani, taqe kunsa Juparuw katuyjjapjjarakini (1 Cor. 15:24-28). Ukajj wali kusiskañäniwa. w20.12 pág. 8 párr. 2

Jesusan jiwatap amtañataki: (16 de nisán urunjja, kunanakas pasäna) Juan 20:2-18

Martes 19 de abril

Cheqapar sarnaqer jaqenakasa jan cheqapar sarnaqer jaqenakas jaktanipjjapuniniwa sasaw Diosar confiyas suytʼaskta (Hech. 24:15).

Bibliajja, apóstol Pablosa alajjpachar sarañatak mayni ajllit cristianonakasa ‘jiwatanak taypit nayraqatwa jaktapjjaniʼ siwa (Filip. 3:11). ¿Ukajj kunsa amuyayistu? Qhepat yaqhanakarakiw jiwatat jaktanipjjani ukwa amuyayistu. Job chachajj ukham jaktayatäñwa suytʼarakïna (Job 14:15). Ukhamajj “khitinakatï Cristonkapki” ukanakajja, Jesusajj taqe gobiernonakaru, taqe munañaninakaru tukjkani ukhajj taqpachaniw Jesusamp chika alajjpachankjjapjjani. “Jiwañasa, mä arunjja qhepïri enemigosa” janiw utj-jjaniti. Ajllitanakajj janiw mayampsa jiwjjapjjaniti (1 Cor. 15:23-26). Aka oraqen jakapkani ukanakajja, kuntï Pablojj jichhürutak ajllita texton siskäna uka arunak phoqasiñapwa suytʼasipki. Jan cheqapar sarnaqer jaqenakajj janiw alajjpachar sarapkaspati ukajj qhanawa. Ukhamajja, uka arunakajj jutïrin aka oraqen jakañatak jaktanipkani ukanakatwa parlaski. w20.12 págs. 6, 7 párrs. 18, 19

Miércoles 20 de abril

Cristow nayarojj wal munasitu, naya laykurakiw jakäwip churäna (Gál. 2:20).

Inas akham jisktʼasiskaksna: “¿Diosajj perdonitaspati, kunjamatsa uk yatirista?” sasa. Cheqas ukham jisktʼasisajja, Diosajj perdonitaspawa sasaw sasktanjja. Yatiyañataki 15 de febrero, 1954 maran inglesat mistkäna uka revistajja, akham sänwa: “Kuna jan waltï lurkayätan uk inas walja kuti luraskakstan, Diosar janïr uñtʼkasajj kuntï lurkayätan uk inas taqpach jan apanukuñ puedkstanti. Ukampis Jehová Diosajj janipuniw perdonkitaspati sasin janiw amuyañamäkiti. Supayaw ukham amuyañam muni. Jan wali luratamat ¿walti llakista? Ukhamächejja, suma chuymanïtamwa uñachtʼayasktajja, Jehová Diosajj perdonätamwa. Humildëñatak chʼamachasim, Diosar perdón mayisiskakim. Qʼoma conciencianïñataki, kuna jan waltï lurkta uk apanukuñatak yanaptʼa mayisiskakim. Janïr cristianökasajja, apóstol Pablojj walja jachʼa juchanakwa luräna. Jupajj uka jan wali luratanakap amtkchïnsa, Jesusan jiwatapajj jupatakïkaspasa ukhamwa uñjäna (1 Tim. 1:12-15). Pablojj jan wali luratanakapat añch llakisiñat sipansa, Jehová Diosar taqe chuyma serviñatakiw chʼamachasïna. w20.11 pág. 27 párr. 14; pág. 29 párr. 17

Jueves 21 de abril

Jumanakat maynirutejj yatiñanïñajj faltchejja, Diosar mayiskakpan, ukatsti katoqaniwa, jupajj taqenirus taqe chuyma walja chuririwa, khititejj maykani ukatakis janirakiw coleraskaniti (Sant. 1:5).

Supayajja, qʼañu juchanakar chʼamañchiri videonakampi ukat yaqha tentacionanakampiw juchachasiyañ munistu. Ukhaman uñjasisajja, jiwasajj facilakwa akham amuysna: “Janiw ukanak uñchʼukitaj laykukejj congregacionat jaqsupkitaniti, janiw jan walïkiti” sasa. Ukham amuyañajj janiw akchʼas walïkiti. Antisas akham jisktʼasiñaw wakisi: “¿Supayajj uka tentacionampit chuymaj pächasiyañ muni? Jan wali amuyunakamp apayasisajj ¿Diosan sutipti qʼañuchäjja? Ukanak uñchʼukiñajj ¿Jehová Diosamp sum apasiñatak yanaptʼitaniti jan ukajj Jupat jitheqtayitanicha?” sasa. Uka jisktʼanakat amuytʼañasawa. Jan engañjasis uka jisktʼanakar qhanañchañatakejja Jehová Diosaruw yatiña mayisiñasa. Ukham lurañaw jan walinakat jarkʼaqestani. Tentacionanakar Jesusjam qalltatpach jan iyawsañatakiw yanaptʼarakistani, Jesusajj akham sasaw Supayar säna: “¡Saram akat Supaya!” sasa (Mat. 4:10). Pächasir chuymanïñajj janiw akchʼas yanaptʼkistuti. w20.06 págs. 12, 13 párrs. 16, 17

Viernes 22 de abril

Nayajj sapa maynir akham sapjjsmawa: jan maynis jupa pachpatjja amuypati kunatï amuyañäki ukat jukʼampjja. Antisas suma amuytʼasir jaqjam amuyapjjam (Rom. 12:3).

Jehová Diosakiw kunas jiwasatak jukʼamp walïspa uk yati, uk yatisaw servirinakapajj humilde chuymanïtanjja, leyinakapsa istʼaraktanjja (Efes. 4:22-24). Humildëtan ukhajja, munañanakasat sipans Jehová Diosan munañapwa lurtanjja, ukatsti mayninakar jiwasat sipans jilankapkaspas ukhamwa uñjaraktanjja. Ukhamatwa Jehová Diosan amigopätanjja, jilat kullakanakampis sum apasiraktanjja (Filip. 2:3). Supayampi apnaqat akapachanjja, jaqenakajj jachʼa jachʼa tukuri, jupatakik taqe kuns muniri ukhamäpjjewa, jan amuyasksna ukhajja, jiwasajj ukhamäjjaraksnawa. Amuyatajja nayrïr cristianonakat yaqhepajj akapachankir jaqenakjamaw amuyapjjpachäna. Ukatwa apóstol Pablojj Roma markankir congregacionar akham qellqäna: “Nayajj sapa maynir akham sapjjsma[wa]: jan maynis jupa pachpatjja amuypati kunatï amuyañäki ukat jukʼampjja. Antisas suma amuytʼasir jaqjam amuyapjjam” sasa. Kunjamtï Pablojj siskejja, kunatï wakiski ukak jiwas pachpat amuyañajj walikïskiwa. Ukampis humilde chuymanïñaw kunatï wakiski ukat jukʼamp jan amuyañatakisa jachʼa jachʼa jan tukuñatakis yanaptʼistani. w20.07 pág. 2 párrs. 1, 2

Sábado 23 de abril

Markan jan waltʼäwinakajj janiw utjkänti. Janirakiw jupa contrajj kuna guerras utjkänti (2 Crón. 14:6).

Asá reyejj jakkäna uka tiemponjja, Judá markan sumankañajj utjkäna ukajj tukusjjänwa. Etiopía markankir mä millón soldadonakaw jupanakamp nuwasir sarapjjäna. Zérah sat comandantepajj ‘Judá markarojj atipjapjjäwa’ sasaw wal confiyasïna. Ukampis Asá reyejj Jehová Diosaruw confiyäna. Ukatwa “¡yanaptʼapjjetaya, nanakan Tatit Diosajja, nanakasti jumaruwa [confiyapjjsma], juman sutimarurakiw aka ejercitompi nuwasiñatakejj jutapjjarakta!” sasaw Jehová Diosar mayisïna (2 Crón. 14:11). Etiopía markankir soldadonakajj Judá markankir soldadonakat sipan mä ukhampïpkchïnsa, Asá reyejj Jehová Diosan chʼamaparuw confiyäna, jupaw yanaptʼapjjetani sasaw sarakïna. Jehová Diosajj cheqapuniw jupanakar yanaptʼäna, ukatwa Etiopía markankir soldadonakarojj atipjapjjäna (2 Crón. 14:8-13). Diosan servirinakaparojj kunajjay sapa maynir paschini uk janiw sum yatktanti, ukampis Diosar libre serviñajj tukusiniwa. Jesusajja, ‘qhepa urunakan taqe markankir jaqenakaw discipulonakajarojj uñisipjjani’ sasaw säna (Mat. 24:9). w20.09 págs. 17, 18 párrs. 14-16

Domingo 24 de abril

Kunapachatï insultata uñjasta ukhajja, nayajj wal kusista (2 Cor. 12:10).

Janiw khitirus jiskʼachatäñajj gustkistuti. Ukampis enemigonakasajj jiskʼachapkistu ukak lupʼisksna ukhajj aynachtʼsnawa (Prov. 24:10). Ukhamajj ¿jiskʼachapkistu ukhajj kunsa lurañasa? Apóstol Pabljamaw “insultata” uñjasisajj kusisiñasa. ¿Kunatsa? Insultata, arknaqata uñjasitasajj Jesusan discipulopätaswa uñachtʼayi (1 Ped. 4:14). Discipulonakajajj arknaqataw uñjasipjjani sasaw Jesusajj säna (Juan 15:18-20). Ukaw nayrïr patak maranakan pasäna. Sañäni, griegonakan costumbrenakapamp apayasiri jaqenakajja, cristianonakarojj jan kun yatiri, pisi chʼamani jaqenakäpkaspas ukhamwa uñjapjjäna. Judionakasti, ‘jan yatjjatata aleq jaqekïpkaspas’ ukhamwa cristianonakar uñjapjjarakïna, apóstol Pedrompiru Juanampirojj ukhamwa uñjapjjarakïna (Hech. 4:13). Cristianonakajj janiw politicarusa ni ejercitorus mitisipkänti, ukatwa jan chʼaman jaqenakjam uñjatäpjjäna, janirakiw respetomp uñjatäpkänti. Ukampis kunapachatï enemigonakapajj jupanakat jan walinak parlapkäna ukhajj janiw aynachtʼapkänti. w20.07 págs. 14, 15 párrs. 3, 4

Lunes 25 de abril

Maynit maynikam munasisipkakiñäni. Munasiñajj Diosatwa juti, taqe khititejj munasirïki ukajj Diosan wawapawa, Diosarus uñtʼarakiwa (1 Juan 4:7).

Apóstol Juanajj jilat kullakanakar wal munasïna, Diosar taqe chuyma confiyapjjaspa ukwa munarakïna. Qhawqsa jupanakar munasïna, jupanakatsa llakisirakïna ukajja, kimsa cartanakapanwa qhan uñjasi. Cristompi chika alajjpachat gobernanipkani uka jilatanakasa kullakanakasa, apóstol Juanjam munasirïpjjarakiniwa, uk yatiñajj wal chʼamañchtʼistu (1 Juan 2:27). Cheqa yatichäwinakat janipuniw saranukuñasäkiti, Jehová Diosarus taqe kunanwa istʼañasa. Bibliat yatjjatañasapuniwa, kuntï Biblian yateqktan ukarus confiyañasawa. Jesusar jukʼamp confiyañatak chʼamachasiñasawa. Jaqenakan amuyunakapsa, apostatanakan kʼari yatichäwinakapsa janiw istʼañasäkiti. Jan walinak lurkasin Diosar sumsa servisksna ukham jan tukuñataki, jan juchachasiñatakiw chʼamachasiñasa. Jehová Diosan mandamientonakaparjamaw sarnaqañasa. Jilat kullakanakasarojj Diosat jan jitheqtapjjañapatakiw yanaptʼañasa, ukjja chuym ustʼayapkistu ukanakar perdonasa, yanaptʼa munapki ukanakar yanaptʼasaw lursna. Taqe ukanak lurañäni ukhajja, kuna jan walinakan uñjaskasasa janipuniw cheqa yatichäwinakat saranukkañäniti. w20.07 págs. 24, 25 párrs. 15-17

Martes 26 de abril

Diosajja munkäna ukarjamaw cuerpon partenakap lugarapar uchäna (1 Cor. 12:18).

Jehová Diosajja munasiñampiw sapa mayni servirinakaparojj congregacionan lurañanak churistu. Sapa maynejj yaqh yaqha lurañanïkstansa, taqeniw valoranïtanjja, taqenirakiw wakiskirïtanjja. Janiw Diosan mä serviriparojj “janiw nayajj jumar munksmati” sasin sisksnati sasaw apóstol Pablojj amuytʼayäna (1 Cor. 12:21). Congregacionan suman jakasiña utjañapatakejja, taqeniw valoranit uñjasiñasa, maynit maynikamas yanaptʼasiñasa (Efes. 4:16). Congregacionan mayachtʼatäktan ukhajja, jilat kullakanakasajj chʼamañchtʼata, munata ukhamaw jikjjatasipjje. Jilïr irpirinakajja, espíritu santompi uttʼayatäpjjewa, ukampis sapa mayniw yaqh yaqha lurañanakanïpjje, kun lurañsa sum yatipjjaraki (1 Cor. 12:17). Yaqhep jilïr irpirinakajj jichhak uttʼayatäpjjewa. Yaqhepasti edadanëjjapjjewa jan ukajj usutäjjapjjarakiwa, ukatwa jan nayrjam lurañ puedjjapjjeti. Ukhamäkchisa, janiw mä jilïr irpirejj mayni jilïr irpirirojj “janiw nayajj jumar munksmati” sasin sañapäkiti. Antisas taqeniw kuntï Romanos 12:10 texton Pablojj siskäna uka ewjjtʼarjam lurapjjañapa. w20.08 pág. 26 párrs. 1, 2; pág. 27 párr. 4

Miércoles 27 de abril

Kunanakatejj aka mundon pasaski ukanakajj mayjtʼaskiwa (1 Cor. 7:31).

Jehová Diosajja, markap toqew jichhürunakan jakañar apir thakin irpistu. Diosan markapajj Biblian mä yatichäwip sum amuytʼjjasin qhanañchistu, jan ukajj sum sarnaqañ toqet jukʼamp qhanañchistu ukhajja, taqe chuymaw istʼtanjja. Ukampis Diosan markapan kuna cambiotï utjawayki ukajj jakäwis mayjtʼaychi ukhajja, ¿kunsa lurtanjja? Ak amuytʼañäni, kawkïr Tantachasiñ Utarutï sarktan uk aljañ amtapjjaspa ukhajja, ¿kamachsnasa? Kunanaktï lurktan ukajj Diosatakïtapa, juparak ukan pʼeqtʼaskatap amtañäni ukhajja, kusisitakïskañäniwa (Col. 3:23, 24). Davidajj Jehová Diosan templop lurasiñapatakejj qollqepampiw yanaptʼäna. Jupajj akham sänwa: “Nayasa, markajjasa, ¿khitïpjjaraktsti walja yänaka jumar churañatakisti? Cheqpachansa taqew jumatjja juti, nanakasti churapjjsmawa kuntï jumat katoqapksma ukaki” sasa (1 Crón. 29:14). Jiwasatï David reyjam qollqesampi yanaptʼstan ukhajja, kuntï Diosajj churkistu ukakwa Jupar kuttʼayasktanjja. Jehová Diosajj kuntï lurasiñap munki ukar chʼamasampi, tiemposampi yanaptʼktan ukjja wali valoranitwa uñji. w20.11 págs. 22, 23 párrs. 14-16

Jueves 28 de abril

Qenayanak uñchʼukirejja janiw cosecha apthapkaniti (Ecl. 11:4).

Suma predikirïtanti janicha ukajja, janiw qhawqha jaqsa Diosan markapar irpantan ukarjamäkiti (Luc. 8:11-15). Jiwasatï predicaskakiñäni, yaqhanakarus yatichaskakiñäni ukhajja, Jehová Diosajj wal kusisini. Ukham lurasajj Jehová Diosampiru Yoqapampir istʼataswa uñachtʼayasktanjja (Mar. 13:10; Hech. 5:28, 29). Jaqenakan salvasipjjañapatakejj jankʼak yatiyañasawa. Akapachan tukusiñapajj wali jakʼankjjewa, jaqenakar yanaptʼañatakis jukʼa tiempokiw utj-jjestu. Ukhamajja, predicañ qalltañatakejj janiw vidaman taqe kunas sumäñap suyañamäkiti. Jichhaw predicañ munañatakejj wal chʼamachasiñama, Bibliats jukʼamp yatjjatañama, jan ajjsarirïñatakis chʼamachasiñama, jichharakiw lurañanakam sum phoqañatakis chʼamachasiñama. Aka oraqpachan 8.000.000 jila predikirinakaw utji, jupanakamp chika predicañatak chʼamachasim, ukhamatwa Jehová Diosar servisajj kusisitäyäta (Neh. 8:10; Luc. 5:10). Jehová Diosajj ‘predicañajj tukusjjewa’ siskani ukhakam predicaskakiñatakiw amtañama. w20.09 pág. 7 párrs. 18-20

Viernes 29 de abril

Kuntï Diosajj jumar confiyktam uk jan apanukumti (1 Tim. 6:20).

Jiwasajj qollqe munañampi janiw apayasiñasäkiti. ‘Qollqen chʼamapamp engañjayassna’ ukhajja, janiw Jehová Diosar munasjjsnati, janirakiw Diosan Aruparus valoranit uñj-jjsnati, ni predicañsa munjjsnati (Mat. 13:22). Kunanaktï Jehová Diosajj churkistu ukanak sum cuidañ munstan ukhajja, jankʼakiw jan walinakat jarkʼaqasiñasa. Ukatwa Internetansa, mä peliculansa, jan ukajj televisionansa, apostatanakan yatichäwinakapajj uñstaspa, jan ukajj qʼañu juch luririnakasa nuwasirinakasa uñstarakispa ukapachajj kunsa jankʼak lursna ukatakejj wakichtʼatäñasa. Wakichtʼasiñäni ukhajja, kunanakatï Jehová Diosan amigopäñat apaqkistaspa ukanakatjja jankʼakiw jarkʼaqasiñäni, ukhamatwa Jehová Dios nayraqatan qʼomäskakiñäni (Sal. 101:3; 1 Tim. 4:12). Amtañäni, Jehová Diosajj Bibliankir cheqa yatichäwinak uñtʼayistu, predicañasatakiw khitarakistu. Uka privilegionakjja sumwa cuidañasa. Ukham lurañäni ukhajja, qʼoma conciencianïñäniwa, vidasas janirakiw inamayäkaniti, ukatjja Jehová Diosar uñtʼapjjañapatak jaqenakar yanaptʼasas kusisitaw jakasiñäni. w20.09 pág. 30 párrs. 16-19

Sábado 30 de abril

Pachpa nayranakamampiw jumajj Jachʼa Yatichirimar uñjäta (Is. 30:20).

Jiwasatï bautisatäjjstanjja, Jehová Diosar taqe chuym confiyatasa, Jupar serviñ munataswa uñachtʼaytanjja. Jehová Diosajj kunjam Diosasa, kunas amtapasa leyinakapasa ukanakajja, kunjamsa Diosajj jichhürunakan markapar yanaptʼaski ukanwa qhan uñjasi. Jehová Diosajj kunjam Diosasa ukanakat kimsa uñjañäni. Maya, “Diosajj janiw khitirus yaqhachkiti” (Hech. 10:34). Jupajj munasiñatwa taqe jaqenakar salvañatak Yoqapar khitanïna (Juan 3:16; 1 Tim. 2:6). Jehová Diosajja, markap toqew istʼañ munirinakarojj salvasipjjañapatak suma yatiyäwinak yatiyaski. Paya, Diosajj sumankañ utjayiriwa, taqe kunsa suma ordentʼat luraraki (1 Cor. 14:33, 40). Ukhamajja, markapajj sum apasisa suma organistʼataw serviñapa. Kimsa, Jehová Diosajj Jachʼa Yatichiriwa (Is. 30:21). Ukatwa markapajj tantachäwinakansa, predickasas Bibliampi yatichapjje. w20.10 pág. 20 párrs. 1-3

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki