Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • es24 págs. 108-118
  • Noviembre

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Noviembre
  • Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2024
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Viernes 1 de noviembre
  • Sábado 2 de noviembre
  • Domingo 3 de noviembre
  • Lunes 4 de noviembre
  • Martes 5 de noviembre
  • Miércoles 6 de noviembre
  • Jueves 7 de noviembre
  • Viernes 8 de noviembre
  • Sábado 9 de noviembre
  • Domingo 10 de noviembre
  • Lunes 11 de noviembre
  • Martes 12 de noviembre
  • Miércoles 13 de noviembre
  • Jueves 14 de noviembre
  • Viernes 15 de noviembre
  • Sábado 16 de noviembre
  • Domingo 17 de noviembre
  • Lunes 18 de noviembre
  • Martes 19 de noviembre
  • Miércoles 20 de noviembre
  • Jueves 21 de noviembre
  • Viernes 22 de noviembre
  • Sábado 23 de noviembre
  • Domingo 24 de noviembre
  • Lunes 25 de noviembre
  • Martes 26 de noviembre
  • Miércoles 27 de noviembre
  • Jueves 28 de noviembre
  • Viernes 29 de noviembre
  • Sábado 30 de noviembre
Diosan Arupat sapür yatjjatañataki 2024
es24 págs. 108-118

Noviembre

Viernes 1 de noviembre

Jumanakan lakanakamatjja jan kuna jan wali arus mistpanti, antisas kunatï mayninakar chʼamañchtʼkaspa ukwa wakisitarjam parlapjjañama (Efes. 4:29).

Mä cristianojj janipuniw jan wali arunak parlañapäkiti. Ukampis jan amuyasisaw usuchjir arunak parljjsna, ukatwa wal amuyasiñasa. Yaqha costumbren jaqenakatsa, yaqha markankir jaqenakatsa janiw jan wal parlañasäkiti, janirakiw kunanakatï mayninakar chuym ustʼaykaspa, jiskʼachkaspa ukanak parlañasäkiti. Parlatasajj chʼamañchtʼkirïñapawa. Mayninakat jan wal parlaskañat sipansa, felicittʼañatakiw chʼamachasiñasa. Janiw israelitanakjamäñ munktanti. Yuspärañatakejj walja razonanakapas utjkchïnjja, sapa kutiw quejasipjjäna. Cheqas ukham quejasirinakar uñjasinjja, mayninakajj quejasirëjjapjjarakispawa. Tunka uñaqerinakan jan wali yatiyäwinak apanipjjatap laykojja, “taqe israelitanakaw Moisés [...] contra parlañ qalltapjjäna” (Núm. 13:31-14:4). Cheqas mayninakar felicittʼañajja, wal jupanakar chʼamañchtʼi. Ukhamajj mayninakar felicittʼapjjapuniñäni. w22.04 pág. 8 párrs. 16, 17

Sábado 2 de noviembre

Nayajj naskayäta ukhatpachaw nayar cuidistajja, mamajan purakapatpachaw jumajj nayan Diosajätajja (Sal. 22:10).

Bibliajj qellqaskäna uka tiemponakatpachasa, Jehová Diosajj walja wayn tawaqonakaruw jupan amigopäpjjañapatak yanaptʼäna. Wawanakamatï yanaptʼayasiñ munapjjani ukhajja, jupar serviñan jiltapjjañapatakejj Diosajj yanaptʼarakispawa (1 Cor. 3:6, 7). Amuyatajj wawanakamajj maysa thakir saranukurjamäsipkchisa, Jehová Diosajj munasiñamp jupanakar uñjaskakiniwa (Sal. 11:4). Wawanakamatï ‘suma chuymanïpjjatap’ mä jukʼaksa uñachtʼayapjjchinejja, Diosajj jupanakar yanaptʼañatakejj jankʼakïniwa (Hech. 13:48; 2 Crón. 16:9). Wawanakamajj yanaptʼa munapki ukhapuniw Diosajj tiempopar arsut arunak arsuñamatak yanaptʼiristam (Prov. 15:23). Jan ukajj congregacionankir mä jilataru jan ukajj mä kullakaruw wawanakamar yanaptʼañapataki, munasiñamp uñjañapatak amtayaspa. Jilïrëjjapjjani ukhasa, kunanaktï nayrajj yatichkayäta uk amtapjjañapatakiw Diosajj yanaptʼarakispa (Juan 14:26). Jumatï wawanakamar luratamampi parlatamampi yatichaskakïta ukhajja, Jehová Diosajj bendisïtamwa. w22.04 pág. 21 párr. 18

Domingo 3 de noviembre

Dragonajj wal colerasïna (Apoc. 12:17).

Niyakejjay Supayajj alajjpachar kuttʼañ jan puedkchitejja, aka oraqen jiltʼir ajllit cristianonakaruw jan waltʼayi, uka cristianonakajj aka oraqen Diosan Reinopan representantenakapäpjjewa, “jupanakarakiw Jesusjjat qhanañchañatakejj uttʼayatäpjje” (2 Cor. 5:20; Efes. 6:19, 20). 1918 maranjja, predicación pʼeqtʼapkäna uka kimsaqallqo jilatanakaw kʼarintata uñjasipjjäna, walja tiempow carcelan llawintat uñjasipjjañaparakïna. Uka ajllitanakan luräwinakapajj chhaqtayatäjjaspas ukhamänwa (Apoc. 11:3, 7-11). Ukampis marzo 1919 maranwa jupanakajj carcelat mistjjapjjäna, qhepatjja kunanakatti juchañchapkäna ukanakat janiw juchañchjjapjjänti. Jilatanakajj jankʼakiw wasitat predicañatakisa yatichañatakis chʼamachasipjjäna. Ukampis Supayajj Diosan servirinakaparojj jan waltʼayaskakïnwa. Ukat aksarojj Diosan taqe servirinakaparuw jan waltʼayañatakejj arknaqawayi, ukajj “mä jawirar” uñtasitawa (Apoc. 12:15). Ukatwa taqenin ‘aguantapjjañasasa Diosar confiyapjjañasas’ wakisi (Apoc. 13:10). w22.05 págs. 5, 6 párrs. 14-16

Lunes 4 de noviembre

Qhawqhanis sellatäpjjäna ukwa nayajj istʼta, 144.000 (Apoc. 7:4).

Apóstol Juanajja, Jehová Diosan gobiernopar apoyiri pä grupo jaqenakaruw mä visionan uñji, jupanakaw wiñay jakañsa taqpach bendicionanakapsa katoqapjje. Nayrïr gruponjja 144.000 jaqenakaw utji. Jupanakajj aka oraqetäpjjewa, Jesusamp chika mä gobierno jan ukajj mä Reino utjayañatakiw alajjpachar sarapjje. Taqeniw oraqjjarojj apnaqapjjarakini (Apoc. 5:9, 10; 14:3, 4). Juanajj uñjkäna uka visionarjamajja, jupanakajj alajjpachankir Sion Qollu patjjanwa Jesusamp chika saytʼatäsipkäna (Apoc. 14:1). Apostolonakan urunakapatpach jichhürunakkamajja, 144.000 jaqenak taypinkapjjañapatakejj walja jaqenakaruw ajllisiwayjje (Luc. 12:32; Rom. 8:17). Ukampis qhepa urunakanjja, 144.000 jaqenakat mä jukʼanikiw aka oraqen jakjjapjjani sasaw Juanarojj qhanañchasïna (Apoc. 12:17). Jachʼa tʼaqesiñ tiemponwa jupanakajj alajjpachar apatäjjapjjani, ukhamat 144.000 ajllitanakat jan jitheqtas jiwawayapki ukhamarak alajjpachankjjapjje ukanakamp chikäjjañataki. Jupanakajj Diosan Reinopan Jesusamp chikaw apnaqjjapjjani (Mat. 24:31; Apoc. 5:9, 10). w22.05 pág. 16 párrs. 4, 5

Martes 5 de noviembre

Mandamientonakajar istʼam (Is. 48:18).

Jesusajja, jupanak pachpar wali amuyump uñjasipjjañapatakiw discipulonakapar yatichäna. Jupanakar akham sänwa: “Pʼeqenakaman utjki uka ñikʼutanakas taqpach jakhutarakiwa” sasa (Mat. 10:30). Uka arunakajj wal chuymachtʼistu, janis kuna valoranïksna ukham amuyasiñ yatstan ukhajj jukʼampiw chuymachtʼistu. Uka arunakajja, alajjpachankir Awkisajj jiwasat wal llakisitapa, jupatak wali valoranïtaswa amtayistu. Jehová Diosatï jupar adorañas permitchistu, machaq mundon wiñayatak jakañatakis valoranit uñjchistu ukhajja, janiw pantjaskaspas ukham amuyañasäkiti. Niya 15 maranak nayrajja, La Atalaya sat revistajj jiwas pachpar wali amuyumpi uñjasiñatakiw akham sas chʼamañchtʼistäna: “Janiw wali importantëksnas ukham amuyasiñasäkiti, ukham lursna ukhajj jachʼa jachʼaw tuksna. Ukampis janirakiw janis kunatakis sirvksna ukham amuyasiñasäkiti. Jan ukasti cheqpachans kunjamäktantï ukhamwa jiwasat amuyasiñasa, ukatakejja kunanaksa sum lurañ yattan, kunanaksa jan sum lurañ yatkaraktan ukanakwa amuytʼasiñasa” sasa. w22.05 págs. 24, 25 párrs. 14-16

Miércoles 6 de noviembre

Mayiraksmawa, taqe jupanakajj mayakïpjjañapataki (Juan 17:20, 21).

¿Mayachtʼatäskakiñatakejj kunsa sapa maynejj lursna? Sumankaña utjañapatakiw chʼamachasiñasa (Mat. 5:9; Rom. 12:18). Congregacionankir jilat kullakanakamp sum apasiñatak sapa kut chʼamachasktan ukhajja, mä paraisonjam Diosar adorktan ukajj jukʼamp sumawa. Taqe khitinakatï mä paraisonjam Diosar adorapki ukanakarojja, Jehová Diosaw jupa saparuk adorapjjañapatak irpani, uk yattanwa (Juan 6:44). Wali valorani servirinakapajj kunjamsa sumankañatakisa mayachtʼatäñatakis chʼamachasipjje uk uñjasajja Diosajj wal kusispacha (Is. 26:3; Ageo 2:7). Jehová Diosajj servirinakaparojj walja bendicionanakwa churi, ¿ukanakat beneficiasiñatakejj kunsa lursna? Kunanaktï Bibliat yateqktan ukanakat sumwa amuytʼañasa. Jiwasatï yatjjatañäni, uka toqet lupʼirakiñäni ukhajja, cristianjam suma chuymanïñatakiw yanaptʼistani, ukhamatwa congregacionan ‘jilapurjam taqe chuym munasipjjañäni’ (Rom. 12:10). w22.11 págs. 12, 13 párrs. 16-18

Jueves 7 de noviembre

Nayajj jupanakan pantjasitanakap perdonäwa, janirakiw juchanakapats jukʼamp amtasjjäti (Jer. 31:34).

Kunapachatï Jehová Diosajj perdonjjestu ukhajja, ‘samarañ tiemponakaw utji’. Amuyusan sumakiw jikjjatastanjja, suma conciencianëjjaraktanwa. Taqe ukanakajja, janiw jaqenakan jiwasar perdonatapat jutkaspati, jan ukasti ‘Jehová Diosatwa juti’ (Hech. 3:19). Jupajj perdonkistu ukhajja, wasitampiw jiwasarojj amigoparjam uñj-jjestu. Janis kunapachas juch lurksnäna ukhamwa uñj-jjestu. Jehová Diosajj mä jaqer perdonjje ukhajja, janipuniw mayampis uka jucha luratapat juchañchjjeti ni castigjjarakisa (Is. 43:25). “Kunjamtï inti jalsojj inti jalantat wali jayankkejja” ukhamwa Jehová Diosajj juchanakap wali jayar usku (Sal. 103:12). Jehová Diosan perdonirïtapat amuyasajj wal yuspärtanjja, wal jachʼañcharaktanjja (Sal. 130:4). Jehová Diosajj janiw mä jaqerojj jachʼa jucha lurataparjamasa ni jiskʼa jucha lurataparjamas perdonkiti. Jehová Diosaw Luririsajja, Leyinak Churirisajja, Juezasarakejja, ukhamajj taqe kunwa yati. Maynin juchap perdonaniti janicha uksa, ukarjamaw amtaraki. w22.06 pág. 5 párrs. 12-14

Viernes 8 de noviembre

Khititejj Diosar jakʼachaski ukajja, jupan utjatapsa jupar taqe chuyma thaqerinakar pago churirïtapsa creyiñapawa (Heb. 11:6).

Khitinakatï jupar munasktan ukanakarojja, Jehová Diosajj mä suma suytʼäwi churistu. Niyaw usuntañanaksa, llakisiñanaksa, jiwañsa chhaqtayjjani (Apoc. 21:3, 4). Jupar suytʼapki uka llampʼu chuymani jaqenakarojja, aka oraq mä paraisor tukuyapjjañapatakiw yanaptʼani (Sal. 37:9-11). Jichha tiempon sumsa Jehová Diosampejj apaskstanjja, jutïrin jukʼamp sumwa apasjjañäni. ¡Ukajj mä suma suytʼäwiwa! Ukampis ¿kunatsa Diosan promesanakapajj phoqasipuniniwa sasin confiytanjja? Kuna laykutejj kuntï arski uk phoqapuniwa. Ukhamajj Diosar suytʼañatakejj walja razonanakaw utjistu (Sal. 27:14). ¿Kunjamsa jupar suytʼatas uñachtʼaysna? Promesanakap phoqatpach phoqasiñapkam pacienciampi, kusisit chuymamp suytʼasaw uñachtʼaytanjja (Is. 55:10, 11). Janipun Jehová Diosat jitheqtapjjañäniti, ‘jupar taqe chuyma thaqerinakarojj’ jupajj bendisipuniniwa, janipun ukat payachasipjjañäniti. w22.06 pág. 20 párr. 1; pág. 25 párr. 18

Sábado 9 de noviembre

Kuntï necesitapkta ukjja janïr mayipktas ukhaw Dios Awkimajj yatjje (Mat. 6:8).

Niyakejjay Diosajj pʼeqtʼirïchejja, kunanaktï 1 Timoteo 5:8 texton familia pʼeqtʼirinakar mayki ukarakwa jupajj lurani, janiw ukat payachasiñasäkiti. Jehová Diosajj nayarus familiajarus munasiwa sasin taqe chuyma confiyañäni ukhajja, kunanaktï necesitktan ukanak churistaniwa sasaw confiyarakiñäni (Mat. 6:31-33). Jehová Diosajj kunanaktï necesitktan ukanak churañwa munistu, munasiñampi ukat jilarkirwa ukanak churarakistu. Aka oraq lurkäna ukhajja, janiw kunanakatï jakañatak wakiski ukanakak oraqer uchawaykänti, jan ukasti munasiñapatjja kusisit jakasiñasatakejj taqe kunanakampiw aka oraqer phoqantäna (Gén. 2:9). Awisajj kunanaktï necesitktan ukanakakis urun utjkchistojja, ukanak utjatapat yuspärapjjañäni. Jan walinakan uñjaskayätan ukhajj Jehová Diosajj yanaptʼapunistänwa, janiw kunsa faltaykistänti (Mat. 6:11). Ak amtañasawa: kuna sacrificionaktï aka tiempon lurkañäni ukanakajja, kunanaktï Jehová Diosajj jichhasa jutïrinsa churkistani ukanakamp igualtʼayatajj janiw kunäkisa (Is. 65:21, 22). w22.06 pág. 15 párrs. 7, 8

Domingo 10 de noviembre

Waña manqʼajja, jilïr jaqenakatakiwa (Heb. 5:14).

Janiw Bibliat yateqerinakakejj Bibliatsa Diosatsa sum yatjjatapjjañapäkiti, jan ukasti taqeniw sum yatjjatapjjañasa. Bibliat yateqatarjam sarnaqañajja, ‘kunatï walïki jan walïkaraki ukanak amuytʼapjjañamatakiw’ yanaptʼapjjätam sasaw apóstol Pablojj säna. Jichhürunakanjja, Jehová Diosan leyinakapar istʼañajj chʼamakïspawa, kuna laykutejj jaqenakajj jukʼamp jan walinakwa lurjjapjje. Ukampis Jesusajja, Diosar taqe chuyma confiyaskakiñasatakejj manqʼar uñtat suma yatichäwinakwa churistu, uka yatichäwinakajj Diosan amuytʼayat Bibliatwa juti. Kunjamtï Jesusajj lurkänjja, ukhamarakiw jiwasajj Diosan sutipar wali respetomp uñjtanjja (Juan 17:6, 26). 1931 maranwa Bibliarjamajj Jehová Diosan Testigonakapa suti katoqawaytanjja. Uka suti apasajja, alajjpachankir Awkisan sutip apañ munataswa uñachtʼaytanjja. Uka sutejja jiwasanakatakejj wali importantewa (Is. 43:10-12). Machaq Mundon Jakirinakataki Biblianjja, kawkjanakantï Diosan sutipajj uñstañapäki uka cheqanakaruw Diosan sutipajj uchasiwayjjaraki. w22.07 pág. 11 párrs. 11, 12

Lunes 11 de noviembre

Arunakamajja kayujatakejj mä lamparjamawa, thakijatakis mä qhanarakiwa (Sal. 119:105).

Reinon suma yatiyäwinakapajja, Biblian cheqa yatichäwinakap taypinkiwa. Reinon cheqa yatichäwinakapajj imantat qorir uñtatawa sasaw Jesusajj qhanañchäna. Jupajj akham sänwa: “Alajjpachankir Reinojj oraqer imantat qorimp sasiwa. Mä jaqew uka qori katjäna, ukatsti imantarakïnwa. Uka jaqejj wal kusisi, ukatwa kunanakatï jupan utjkäna ukanak taqpach aljasajj uka oraq alasi” sasa (Mat. 13:44). Uka chachajj janiw uka qori thaqkänti. Ukampis jikjjatäna ukhajja, taqe kunanakapatï utjkäna ukanakwa uka qori laykojj aljantäna. ¿Kunatsa uk luräna? Uka qorin wali valoranïtap yatïnwa. Jehová Diosar servisajj wali kusisitätanwa, Reinopampi apnaqata wiñayatak jakasiñwa suytʼaskaraktanjja, ukampis kunanaktï aka mundojj churañ munkistu ukanakajj janiw kunäkisa. Jehová Diosamp sum apasiñatak kuna sacrificionaktï lurkañäni ukanakajj janiw inamayäkaniti. Jupan amigopäñajj mä jachʼa privilegiowa. Taqe kunan Jehová Diosar kusisiyañajj wal kusisiyarakistu (Col. 1:10). w22.08 pág. 15 párr. 8; pág. 17 párrs. 9, 12

Martes 12 de noviembre

¿Kunjamarak nayajj uka jan wal luririststi, ukat Dios contra juch lurarakiriststi? (Gén. 39:9).

¿Kunjamatsa adulterio jucha lurañajj Diosatak jan walïtap Joseajj yatïna? Moisesan Leyip qellqasiñapatakejj mä 200 maranakaw faltaskäna, ukan wali qhanwa akham sisjjäna: “Janiw adulterio jucha lurañamäkiti” sasa (Éx. 20:14). Ukampis kuntï Joseajj Jehová Diosat yatkäna ukaw Diosatakejj qʼañu jucha lurañajj jan walïtap amuyañatak yanaptʼäna. Jehová Diosajj chacha warmitakiw matrimonio uttʼayäna, uk Joseajj yatïnwa. Sara abuelitapampi pä reyinakajj ikintasiñ munapkäna ukhajja, Diosajj jupar pä kutiw jarkʼaqäna, uk inas Joseajj yatchïna (Gén. 2:24; 12:14-20; 20:2-7). Taqe ukanakat lupʼisajja, kunatï Jehová Diosatakejj walïki jan walïkaraki ukanak amuyänwa. Niyakejjay Jehová Diosar wal munaschïnjja, cheqap leyinakapar munasïnwa, respetañwa amtarakïna. w22.08 pág. 26 párrs. 1, 2

Miércoles 13 de noviembre

Oraqen ikipki ukanakat waljaniw sartapjjani, yaqhepajj wiñay jakañataki (Dan. 12:2).

Daniel libron profeciapajj jiwatat jaktañatsa parlkchejja, janiw kunjamtï nayrajj amuykayätan ukhamäkiti. Nayrajja, Diosan servirinakapajj tukuy urunakan jupar adorañansa jaktapkaspa uka toqetwa parlaski sayätanwa. Jichhasti machaq oraqen jiwatat jaktirinakatwa parlaski sasaw amuyjjtanjja. ¿Kunatsa ukham amuyjjtanjja? Job 17:16 textojja, ‘laqʼatwa’ parli, ukham sasinjja ‘Sepulturatwa’ parlaski. Ukhamasti Daniel 12:2 textojj qhepa urunak tukuyar jiwatat jaktañajj utjkani, mä arunjja Armagedón guerra qhepat jiwatat jaktañajj utjkani ukatwa parlaski. Daniel 12:2 texton ¿‘yaqhepajj wiñay jakañatakiw jaktanipjjani’ siski ukajj kamsañsa muni? Khitinakatï Waranqa Maranakan jiwatat jaktanipkani, Jehová Diosarusa Jesusarus uñtʼapjjani, jupanakat yatjjatasipkakini, istʼapjjarakini ukanakajj wiñay jakañwa katoqapjjani (Juan 17:3). w22.09 págs. 21, 22 párrs. 6, 7

Jueves 14 de noviembre

Munasir jaqejj taqe kun creyiraki (1 Cor. 13:7).

Uka arunakajja, Jehová Diosajj aleq ukhamak mayninakar confiyañassa maykistaspa ukham janiw sañ munkiti. Jan ukasti confiykañ jaqëpjjatap uñachtʼayapjjatap layku jupanakar confiysna ukwa muni. Kunjamtï maynir respetañatakejj tiempojj munaskejja, ukhamarakiw maynir confiyañatakejj tiempojj munasi. ¿Kunsa mayninakar jukʼamp confiyañatakejj lurasma? Jupanakar sum uñtʼañamawa. Tantachäwinakansa jupanakampiw parltʼañama. Jupanakampiw predikir sarañama. Pacienciampiw jupanakar uñjañama, confiykañäpjjatap uñachtʼayapjjañapatakiw tiempo churañamaraki. Jumatï maynir jan sum uñtʼksta ukhajja, inas qalltan kunanakatsa lupʼiskta, kunjamas jikjjatasta ukanakat jan añch parlkchïtati. Ukampis jukʼamp sum uñtʼjjäta ukhajja, kunjamas jikjjatasta uka toqet inas parljjchïta (Luc. 16:10). Ukampis mä jilatatï jan ukajj mä kullakatï jumatak jan confiyañjamäjjchi ukhajja, janiw mayampis jupar confiyjjäti sañat sipans tiempo churam. Janirakiw mä qhawqhanin luratanakap uñjasakejj taqenis jan confiykañäpkaspa ukham amuyañamäkiti. w22.09 pág. 4 párrs. 7, 8

Viernes 15 de noviembre

Jehová Diosan nayranakapajj wali amuyumpiw aka oraqpach uñchʼukisinki (2 Crón. 16:9).

Miqueas sat mä anciano jilatajja, mä kutejj yaqhep ancianonakajj jupar sinti jan wal lurapjjatapwa amuyasïna. Ukhamäkchïnsa, uka jilatajj wali amuyumpiw sarnaqaskakïna, jan chuyma ustʼatäskakiñatakis chʼamachasïnwa. Jehová Diosaruw espíritu santom churita, aguantañatakis chʼam churita sasin sapa kut mayisirïna. Bibliat apstʼat qellqatanakasansa uka toqet parlir yatichäwinakwa thaqerïna. ¿Kunsa ukat yateqsna? Congregacionan maynejj jumar jan wal luratap amuysta ukhajja, pacienciañamawa, janiw jan wali amuyunakamp apayasiñamäkiti. Uka jilatasa jan ukajj uka kullakas inas kunaymaninakan uñjasisin ukham parlchi jan ukajj lurchi, ukampis janiw uk yatkasmati. Ukhamajj taqe ukanak Jehová Diosar yatiyam, kunsa uka jilatasa jan ukajj kullakas uka toqet amuyi uk amuyañatak yanaptʼa mayirakim. Ukhamtï lurätajja, jupajj janiw kuna jan wali amtampis uk lurkpachati sasaw amuyjjäta, perdonjjarakïtawa (Prov. 19:11). Ak amtapunim: kuna jan walinakansa jumajj uñjasta uk Jehová Diosajj yatiwa, aguantañatakiw chʼam churarakïtam (Ecl. 5:8). w22.11 pág. 21 párr. 5

Sábado 16 de noviembre

Janiw kʼari chuyman jaqenakampejj chikachaskti (Sal. 26:4).

Jehová Diosar munasir amigonak thaqañamawa. Amigonakamajj Diosar serviñan jiltañatakiw yanaptʼapjjeristam (Prov. 13:20). Ancianot serviri Julián jilatajj akham siwa: “Waynäskayäta ukhajja, predicacionanwa suma amigonak jikjjatayäta. Jupanakajj wali kusisitaw predicapjjeri, ukaw predicacionan wali kusisitäñatakejj yanaptʼitäna. [...] Naya mitanakajampik chikachasisajj jukʼa amigonakanikïyätwa, janiw nayar yanaptʼir amigonakajj utjkitänti, ukwa amuyasiyäta” sasa. Maynejj congregacionan jan wali amigötap amuysta ukhajj ¿kunsa lurasma? Nayrïr patak maranakan utjkäna uka cristiano congregacionanjja, Diosar jan taqe chuyma servir cristianonakaw utjäna, ukwa apóstol Pablojj yatïna. Ukatwa jupanakat jitheqtañapatak Timoteor ewjjtʼäna (2 Tim. 2:20-22). Alajjpachankir Awkisampi sum apasitasajj wali valoraniwa, jupamp sum apasiñatakejj wal chʼamachasiwaytanjja. Ukhamajj janiw Jehová Diosamp sum apasitas aptʼasiykistaspa uka amigonakanïñasäkiti. w22.08 págs. 5, 6 párrs. 13-15

Domingo 17 de noviembre

Jan amuytʼasir jaqerojj jan jakʼachasimti (Prov. 14:7).

Diosan ewjjtʼanakapar uñisipki uka jaqenakat sipansa, jiwasajj kuntï Jehová Diosajj amuyki ukarusa taqpach leyinakaparus munasiñwa yateqtanjja. Istʼasirinakajj kuna askinaksa jikjjatapjje, jan istʼasirinakajj kuna jan walinakansa uñjasipjje uk igualtʼayañajja, Diosan leyinakapar jukʼamp munasiñatakiw yanaptʼistani. Mä toqetjja, Jehová Diosan yatiñani ewjjtʼanakapar jan istʼirinakajj kuna jan walinakansa uñjasipjje ukwa amuytʼañasa. Maysa toqetjja, Jehová Diosar istʼirinakajj kunjamsa sum jakasipjje ukwa amuytʼañasaraki (Sal. 32:8, 10). Jehová Diosajj taqenirus yatiña churañ munkchejja, janiw khitirus uka yatiña katoqasiñapatak obligkiti. Ukampis yatiñapar jan istʼañ munirinakarojj kunas pasani uk qhanañcharakistuwa (Prov. 1:29-32). Jupanakajja, ‘luratanakaparjamaw jan walinakan uñjasipjjani’. Tiempompejja ukham jakañ amtapjjatapatjja, llakinakana, problemanakanwa uñjasipjjani, qheparojj tukjataw uñjasipjjarakini. Maysa toqetjja, Jehová Diosan yatiñani ewjjanakapar istʼirinakasa ukarjam sarnaqerinakasa, aka promesa phoqasirwa uñjapjjani: “Khititï nayar istʼkitani ukajj jan ajjsarasaw jakasini, janirakiw kuna jan waltʼäwirus ajjsarkaniti” (Prov. 1:33). w22.10 págs. 20, 21 párrs. 11-13

Lunes 18 de noviembre

Taqe khitinakatï Jehová Diosar ajjsarapki ukanakajj kusisitäpjjewa, taqe khitinakatï jupan thakinakapan sarnaqapki ukanakajj kusisitäpjjewa (Sal. 128:1).

Jehová Diosar ajjsarañajj jupar wali respetomp uñjaña sañwa muni. Ukham respetatasatjja, kunatï jupar jan gustki ukanak janiw lurktanti (Prov. 16:6). Ukatwa kunatï walïki jan walïkaraki uka toqet parlir leyinakaparjama, Bibliankki uka leyinakaparjam sarnaqañatak chʼamachasiskaktanjja (2 Cor. 7:1). Kunarutï Jehová Diosajj munaski uk lurañäni, ukat kuntï jupajj uñiski uk jan lurkarakiñäni ukhajja, jukʼamp kusisitäñäniwa (Sal. 37:27; 97:10; Rom. 12:9). Inas maynejj kunatï walïki jan walïkaraki uk sañatakejj Jehová Diosan autoridadanïtap yatchi, ukampis Jehová Diosan leyinakapar istʼañaparakiwa (Rom. 12:2). Jehová Diosan leyinakapar respetañajj qhawqha wakiskirisa uk cheqpachapun creyitasajj luratanakasanwa qhan uñjasini (Prov. 12:28). Davidajj ukhamwa amuyäna, ukatwa Jehová Diosarojj akham säna: “Jumaw jakañ thakjja uñtʼayistajja. Juma nayraqatanjja wali kusisiñaw utji, kupëjjamankañajj wiñayatak kusiskañawa” sasa (Sal. 16:11). w22.10 pág. 8 párrs. 9, 10

Martes 19 de noviembre

Yoqajj janiw amtapat kunsa lurkaspati, jan ukasti kuntï Awkir lurir uñjki ukakwa luri (Juan 5:19).

Jesusajj humilde chuymanipunïnwa, wali amuyumpiw jupa pachparus uñjasïna. Janïr aka oraqer jutkasajja, Jehová Diosar serviñanjja walja musparkañanakwa luräna. Colosenses 1:16 textojj akham siwa: “Diosajj jupa taypiw taqe kunatï alajjpachansa oraqensa utjki ukanak luräna” sasa. Amuyatajja, Jesusajj kunanaktï alajjpachan Awkipampïsajj lurkäna ukanakwa bautisasisajj amtäna (Mat. 3:16; Juan 17:5). Ukampis taqe ukanak amtkäna ukhajj janiw jachʼa jachʼa tukkänti. Cheqansa janipuniw mayninakat jilankkaspas ukham amuyasirïkänti. Discipulonakaparojj aka oraqer ‘janiw serviyasir jutkti, jan ukasti yaqhanakar serviriw jutta, vidaj churañatakiw jutarakta, ukhamat waljanir juchat kutsuyañataki’ sasaw säna (Mat. 20:28). Nayajj janiw amtajatak kunsa lurkiristti sasaw sarakïna. ¡Jesusajj humilde chuymanïnwa! Ukhamajj jupatwa yateqasiñasa. w22.05 pág. 24 párr. 13

Miércoles 20 de noviembre

Jehová Diosan ukar kuttʼanjjpan (Is. 55:7).

Juchachasir jaqejj ¿kuntï lurkäna ukajj jan walïtap yatïnti? Ukwa Jehová Diosajj perdonañatakejj amuytʼi. Lucas 12:47, 48 textonwa Jesusajj uk sum qhanañchjjäna. Mä jaqetejj kunatï Dios nayraqatan jan walïki uk yatkasin lurchi ukhajja, mä jachʼa juchwa luri. Jehová Diosajj uka jaqer jan perdonañwa amtaspa (Mar. 3:29; Juan 9:41). Ukhaman uñjassna ukhajja, ¿Jehová Diosajj perdonistaspati? Jïsa, juchachasir jaqejj cheqapunit arrepentisi janicha ukwa Jehová Diosajj amuytʼi. ¿Arrepentisiñajj kamsañsa muni? Kunjamsa amuytan, kunjam jaqëtansa, kuna amtanakanïtansa ukanak cambiaña sañ muni. Arrepentisir jaqejja, jan wali luratanakapatsa, kuna askinaktï lurkaspäna ukanak jan luratapatwa chuym leqʼesi, wal llakisiraki. Janiw pantjasitanakapatak chuyma ustʼat jikjjataskiti, jan ukasti Diosamp jan sum apasitapat ukham juchar purtʼasitapatwa chuyma ustʼat jikjjatasi. w22.06 págs. 5, 6 párrs. 15-17

Jueves 21 de noviembre

Taqe khitinakatejj Cristo Jesusan arkiripjam jakañ munapki, Dios chuym jakañ munapkaraki ukanakajja, jan waltʼayañatak arknaqataw uñjasipjjani (2 Tim. 3:12).

Jehová Diosan markapan sarayapki uka jilatanakatwa enemigonakasajj kʼarinaka jan ukajj kʼari yatiyäwinak parlapjje (Sal. 31:13). Yaqhep jilatanakarojj jan wali jaqenakäpkaspas ukhamwa arrestapjje, juchañchapjjaraki. Nayrïr patak maranakanjja, niya ukhamaw pasarakïna. Apóstol Pablorojj ina chʼusat juchañchasaw arrestapjjäna. Pablojj arrestatäkäna ukhajja, yaqhep cristianonakajj jupar jaytanukupjjänwa (2 Tim. 1:8, 15; 2:8, 9). Pablorojj wal ukajj chuym ustʼaypachäna. Jupajj kunaymaninak aguantäna, jupanak laykojj niyaw vidaps aptʼasirakïna (Hech. 20:18-21; 2 Cor. 1:8). Janipun uka cristianonakjamäñäniti, Pablojj yanaptʼatäñ wal munkäna ukhaw jupanakajj jaytanukupjjäna. Cheqas jiwasajj yatjjtanwa, Supayajj khitinakatï Diosan markapan irpapki uka jilatanakaruw jukʼamp jan waltʼayi. Uka jilatanakajj Jehová Diosat jitheqtapjjaspa, jiwasajj ajjsarayasiraksna ukwa Supayajj muni (1 Ped. 5:8). Ukhamajj Diosan markapan irpapki uka jilatanakarojj jan jitheqtas yanaptʼasipkakiñäni (2 Tim. 1:16-18). w22.11 págs. 16, 17 párrs. 8-11

Viernes 22 de noviembre

¿Janipunit Diosar mä akchʼas ajjsarkta? (Luc. 23:40).

Jesusamp chika chʼakkatatäkäna uka jan walinak lurir jaqejja inas judiöchïna. Judionakajj mä sapa Diosarukiw adorapjjäna, ukampis yaqha markankir jaqenakajj walja diosanakaruw creyipjjäna (Éx. 20:2, 3; 1 Cor. 8:5, 6). Uka jaqetï jan judiökaspänjja, jichhürutak ajllita texton akham sasaw jisktʼaspäna: “¿Janipunit diosanakar mä akchʼas ajjsarkta?” sasa. Ukhamarus Jesusajj janiw yaqha markankir jaqenakan ukar jutkänti, jan ukasti jilapartejj “Israel markan chhaqat ovejanakar uñtasitäpki” ukanakar predicañatakiw jutäna (Mat. 15:24). Jesusajj jiwatanakar jaktayaniwa sasaw Diosajj israelitanakar qhanañchatayna. Arrepentisit uka jan walinak lurir jaqejj uk yatpachänwa, uka jaqejj arskäna ukarjamajja, Jehová Diosajj Reinopan apnaqañapatak Jesusar jaktayañapäkäna uk sum yatpachäna. Amuyatajja, Diosajj jiwatat jaktayarakitaniwa sasaw uka jaqejj confiypachäna. Arrepentiskäna uka jan walinak lurir jaqetï judiöchïnjja, Adanampit Evampit yatirakpachänwa. Ukhamajj kunapachatï Jesusajj Lucas 23:43 texton mä Paraisot parlkäna ukhajja, aka oraqen mä suma jardín utjañapätapwa amuypachäna (Gén. 2:15). w22.12 págs. 8, 9 párrs. 2, 3

Sábado 23 de noviembre

Jupanakajj mä amtakiw taqenis walja kuti oración lurapjjäna (Hech. 1:14).

Janitï espíritu santojj yanaptʼkistaspajja, janiw predicañ puedksnati. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Kuna laykutejj Supayaw jiwas contra nuwasi, ukhamat predicación saytʼayañataki (Apoc. 12:17). Jaqenakan amuyupatakejja, Supayajj jiwasatak wali chʼaman enemigökaspas ukhamawa. ¡Ukampis predicasajj jupar atipjasktanwa! (Apoc. 12:9-11). Predikir sartan ukhajja, Supayajj kunaymanit amenazkistu ukar jan ajjsarataswa uñachtʼaytanjja. Sapa kut predicktan ukhajja, Supayaruw atipjasktanjja. Ukajja, espíritu santojj jiwasar chʼam churaskatapa, Jehová Diosajj jiwasar sum uñjaskatapwa uñachtʼayi (Mat. 5:10-12; 1 Ped. 4:14). Espíritu santow predicacionan kunayman jan walinakar atipjañatakejj yanaptʼistaspa (2 Cor. 4:7-9). Ukhamajj ¿kunsa Diosan espíritu santop katoqaskakiñatakejj lurañasa? Jan qarjtasaw espíritu santo oracionan wal mayiñasa, Jehová Diosajj istʼitaniwa sasaw confiyañasaraki. w22.11 pág. 5 párrs. 10, 11

Domingo 24 de noviembre

Jilatanaka, ruwtʼapjjaraksmawa, jan wal sarnaqerinakarojj ewjjtʼapjjam, llakitanakarus chuymachtʼapjjam, jan chʼamaninakarus yanaptʼapjjarakim, taqenirus pacienciampi uñjapjjam (1 Tes. 5:14).

¿Kunjamsa jilat kullakanakasar munasitas uñachtʼaytanjja? Jupanakamp sum apasiñatak chʼamachasisaw uñachtʼaysna. Jehová Diosjam perdonañatakiw chʼamachasiñasa. Ak amuytʼañäni: Jehová Diosajj Yoqapan juchanakas layku jiwañap janiw jarkʼkänti. Ukhamajj jilat kullakanakasajj jan wal lurapkistu ukhajj jankʼakiw perdonañasa. Janipuniw Jesusajj parlkäna uka jan wali esclavor uñtasitäñ munktanti. Reyejj walja manup jupar perdonäna, ukampis uka esclavojj janiw mä jukʼa manuksa esclavo masiparojj perdonañ munkänti (Mat. 18:23-35). Ukhamajj jumatï mä jilatampi jan ukajj mä kullakampi jan waltʼayassta ukhajja, ¿janit Jesusan jiwatap janïr amtkasin jupamp sumankthapiñatak chʼamachaskasma? (Mat. 5:23, 24). Ukhamtï lurätajja, Jehová Diosampir Jesusampir munasitamwa uñachtʼayäta. w23.01 pág. 29 párrs. 8, 9

Lunes 25 de noviembre

Khititï yanaptʼa munir jaqet khuyaptʼayaski ukajja Jehová Diosaruw maytʼaski (Prov. 19:17).

Jilat kullakanakajj kunanakansa yanaptʼatäñ munapjje uk yatiñatakejj wali amuyumpiw ancianonakajj jisktʼapjjañapa (Prov. 20:5). ¿Jilat kullakanakan manqʼañanakapasa, medicamentonakapasa, yaqha ukhamanakas utjaskiti? ¿Trabajopsa jan ukajj utapsa aptʼasirjamäsipkiti? ¿Gobiernojj yanaptʼanak churki ukanak katoqañatakejj yanaptʼatäñti munapjje? Cheqas Jehová Diosajj taqeniruw mayninakar yanaptʼañatakisa chʼamañchtʼañatakis mayistu (Gál. 6:10). Mä usutar yanaptʼañatakejj mä jukʼaksa lurañänejja, jupar munasitas amuyasajj wali chʼamañchtʼatäspawa. Mä jilatar chʼamañchtʼañatakejj mä tarjeta jan ukajj mä dibujo wawanakajj lurapjjaspa. Wayn tawaqonakajj mä kullakarojj alarapir sarasa jan ukajj yaqha ukhamampiw yanaptʼapjjaspa. ¿Janit mä usutataki manqʼa phaytʼarapiñajj wakisirakispa? Yaqhep jilat kullakanakajja, ancianonakar yuspärañatakejj tarjetanakwa lurarapipjje. Mä epidemiajj sartki ukhajja, ancianonakajj wali ocupatäpjjewa. “Jumanakajj maynit maynikam chʼamañchtʼasisipkakim, maynit maynikamas yanaptʼasisipkakim” siski uka ewjjtʼarjam lurañatak chʼamachasitasajj wali sumapuniwa (1 Tes. 5:11). w22.12 pág. 22 párr. 2; pág. 23 párrs. 5, 6

Martes 26 de noviembre

Jumanakajj wali pantjatäpjjtawa (Mar. 12:27).

Saduceonakajj Hebreo Arut Qellqatanakan nayrïr phesqa libronakap sumsa uñtʼapkchïnjja, Diosan amuytʼayat uka phesqa libronakan cheqa yatichäwinakap janiw amuyapkänti. Saduceonakajj jiwatat jaktañat jisktʼapkäna ukhajj kamsasas Jesusajj jupanakar jaysäna uk amuytʼañäni. Jesusajj akham sasaw jupanakar jisktʼäna: “¿Janit Moisesan libropanjja aqaskir chʼapit parlki uka cheq liytʼapkta? Diosajj akham sasaw Moisesar säna: ‘Nayajj Abrahanana, Isaacana ukhamarak Jacobun Diosapätwa’” sasa (Mar. 12:18, 26). Saduceonakajj walja kutiw uka cheq liytʼapjjpachäna, ukampis Jesusan ukham jisktʼatapajja, jiwatat jaktañat Biblian yatichaski uk jan sum amuyapjjatapwa qhanstayäna, ukajj Biblian wali importante yatichäwipawa (Luc. 20:38). ¿Kunsa jiwasajj ukat yateqsna? Biblia liytʼktan ukhajja, mä versiculosa jan ukajj mä sarnaqäwis kunsa yatichañ munistu uk sum amuytʼañatakiw chʼamachasiñasa. Janiw kunanakatï faciläki ukanakak amuytʼañasäkiti, jan ukasti Biblian yaqha cheqa yatichäwinakapatsa wiñay yatichäwinakapatsa amuytʼañasarakiwa, taqe ukanakajj Biblian wali valorani yatichäwinakapawa, janirakiw fácil jikjjatañjamäkiti. w23.02 págs. 10, 11 párrs. 9, 10

Miércoles 27 de noviembre

Jachʼa qenayar uñtat walja testigonakamp muyuntatätanwa (Heb. 12:1).

Jichhürutak ajllita texton parlki uka testigonakajj sinti jan walinsa uñjasipkchïnjja, janiw Jehová Diosat jitheqtapkänti (Heb. 11:36-40). Ukham chʼamachasipjjatapasa, aguantapjjatapas janiw inamayäkänti. Cheqas Diosan taqe promesanakap phoqasir janis uñjawayapkchïnjja, jupar suytʼasipkakïnwa. Jehová Diosan suma uñjatäpjjatap jupanakajj yatipjjänwa, ukatwa Diosan uka promesanakap phoqasir uñjañäniwa sasin confiyapjjäna (Heb. 11:4, 5). Jupanakat yateqasiñajja, Jehová Diosar suytʼaskakiñatakiw yanaptʼistu. Aka jan wali pachajj jan walit jukʼamp jan waliruw saraski (2 Tim. 3:13). Supayajj Diosan servirinakaparojj yantʼaskakiwa. Jutïrin kunjamanakansay uñjaskchiñänejja, taqe almamp Diosar servisipkakiñäni. Jiwasajj “jakkiri Diosaruw suytʼasktanjja”, janiw ukat payachasktanti (1 Tim. 4:10). w22.06 pág. 25 párrs. 17, 18

Jueves 28 de noviembre

Nayatï jiwjjasin sepulturar saraqerista ukhajja, ¿kuna walirak utjaspasti? ¿Laqʼajj jumar jachʼañchätamti? (Sal. 30:9).

Jehová Diosar wali sum serviñ munatasatwa kʼumaräskakïñ muntanjja (Mar. 12:30). Ukatwa taqe kunatï usuntaykistaspa ukanak jan lurktanti (Rom. 12:1). Cheqas wal cuidasisajj janiw usuntkañäniti sasajj janiw sañ munktanti. Ukampis kunatï kʼumaräskakiñatakejj yanaptʼkistaspa ukwa lurañasa, ukhamatwa alajjpachankir Awkisajj jakañ vida churkistu uk wali valoranit uñjatas uñachtʼayañäni. Wali jilïrëjjstansa jan ukajj usutäskstansa, kunanaktï nayrajj lurkayätan ukanak janiw lurirjamäjjsnati, ukatwa jiwasajj colerata llakita jikjjatassna. Ukampis ukajj jan usuntañatakejj janis cuidasiñasäjjaspa ukham janiw sañ munkiti. ¿Kunatsa ukham sistan? Kuna laykutejj wali jilïrëjjstansa jan ukajj usutäskstansa David reyjamajj Jehová Diosar jachʼañchaskaksnawa. Pantjasirïskstansa Diosajj wal munasistu, valoranitwa uñjarakistu, ¿uk yatiñajj waljjay chʼamañchtʼistojja? (Mat. 10:29-31). Diosajj walpun jiwasat llakisi, ukatwa jiwjjapjjchïtas jaktayapjjämaw sasin arsuwayi (Job 14:14, 15). Ukhamajj jakkasin vidas sum cuidañatakisa kʼumaräskañatakis chʼamachasipjjañäni. w23.02 págs. 20, 21 párrs. 3-5

Viernes 29 de noviembre

Khititï espíritu santo contra jan wal parlki ukajja, janipuniw perdonatäkaniti (Mar. 3:29).

¿Armagedón jakkir pasapkani uka walja jaqenakan sutinakapajj jakañ libron qellqantatakïskaniti? Jïsa, qellqantatakïskaniwa (Apoc. 7:14). Jupanakajj ovejanakjamäpjjewa, “wiñay jakañ katoqapjjarakini” sasaw Jesusajj säna (Mat. 25:46). Ukampis Armagedón jakkir pasapkani ukanakajja, janiw ukaratpachajj wiñay jakañ katoqapkaniti. Jesusajj Waranqa Maranak apnaqkani ukhajja, jupaw “jupanakar awatini, jakañ churir uma jalsunakaruw irparakini”. Khitinakatï Cristor istʼasipkakini, Jehová Diosat jan jitheqtas servirinakjam uñtʼatäpkani ukanakan sutinakapajja, wiñayatakiw jakañ libron qellqantatäjjani (Apoc. 7:16, 17). Ukampis cabranakar uñtasitäpki uka jaqenakajj Armagedonan tʼunjatäpjjaniwa. “Jupanakasti wiñayatakiw jiwapjjani” sasaw Jesusajj säna (Mat. 25:46). Uka jaqenakatjja apóstol Pablojj akham sasaw Diosan amuytʼayatajj sarakïna: “Jupanakajj juchañchataw uñjasipjjani, [...] jan mayampitak tʼunjatäpjjaniwa” sasa (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9). w22.09 pág. 16 párrs. 7, 8

Sábado 30 de noviembre

Taqe kunatakiw mä señalat tiempojj utji (Ecl. 3:1).

Jehová Diosan luratanakapjja, familianakajj tranquilok kusistʼapjjañapatakiw yanaptʼi, ukhamatwa jupanakajj jukʼamp mayachtʼatäpjjarakispa. Kunanakatï gustkistu ukanak lurañasatakejj Jehová Diosajj suma cheqanakwa lurawayi. Walja familianakaruw bosqueru, campo toqeru, qolluru jan ukajj qotaru sarañajj gusti. Machaq oraqenjja, awk taykanakas wawanakas jichha tiempot sipans jukʼampiw Jehová Diosan luratanakapat disfrutapjjani. Janiw animalanakar ajjsarjjañäniti, janirakiw jupanakas jiwasar ajjsarjjapjjestaniti (Is. 11:6-9). Jehová Diosan taqe luratanakapat disfrutañatakejj tiempos utjarakiniwa (Sal. 22:26). Ukampis awk taykanaka, wawanakamajj Jehová Diosan luratanakap uñjapjjañapataki ukanakat yateqapjjañapatak yanaptʼañatakejj jan uka tiempokam suyapjjamti. Jumanakatï Jehová Diosan luratanakapamp wawanakamar jichhatpach Diosat yatichapjjäta ukhajja, David reyjamaw jupanakajj jikjjatasipjjani, jupajj akham sänwa: “Jehová Dios Tata [...] janiw khitis jumjamajj utjkiti, juman luratanakamar uñtasitajj janirakiw utjkiti” sasa (Sal. 86:8). w23.03 pág. 25 párrs. 16, 17

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki