Сиз Аллаһы севиндирә биләрсиниз
БИЗ Аллаһын һиссләринә неҹәсә тә’сир ҝөстәрә биләрикми? Аллаһда севинмәк габилијјәти вармы? Бир лүғәтдә Аллаһ хүсусилә “дүнјаны јарадан јүксәк гејри-мадди гүввә” кими мүәјјән олунур. Әҝәр Аллаһын садәҹә шәхсијјәтә малик олмајан бир гүввә олдуғуну дүшүнсәк, онда Онун севинмәјә габил олдуғуну ҝүман етмәк олармы? Әсла. Лакин ҝөрүн Мүгәддәс Китабда Аллаһ һаггында нә дејилир.
Иса Мәсиһ демишдир ки, “Аллаһ руһдур” (Јәһја 4:24). Руһ — инсан һәјатындан фәргли олан һәјат формасыдыр. Руһ инсанлар үчүн ҝөрүнмәз олса да, Онун руһани бәдәни вар (1 Коринфлиләрә 15:44; Јәһја 1:18). Мүгәддәс Китаба әсасән, мәҹази мә’нада десәк, Аллаһын ҝөзләри, гулаглары вә әлләри варa. Аллаһын һәмчинин ады да вар. Онун ады Јеһовадыр (Чыхыш 15:3). Буна ҝөрә дә, Мүгәддәс Китабда һаггында данышылан Аллаһ — руһани шәхсијјәтдир (Ибраниләрә 9:24). “Һај олан [јашајан] Аллаһ вә әбәди Падшаһ одур” (Јеремја 10:10).
Јеһова реал, дири шәхсијјәт олдуғу үчүн, дүшүнмәјә вә һәрәкәт етмәјә гадирдир. О, мүәјјән хүсусијјәтләрә вә һиссләрә маликдир, Онун хошуна ҝәлән вә ҝәлмәјән шејләр мөвҹуддур. Мүгәддәс Китабда чох вахт Ону мәмнун едән вә ја кәдәрләндирән шејләрдән данышылыр. Инсанларын дүзәлтдији танрылар вә бүтләр садәҹә олараг онлары јараданлара хас олан хүсусијјәтләри әкс етдирдикләри һалда, һәр шејә гадир олан Јеһова Аллаһ инсанлара гојдуғу емосијаларын Јарадыҹысыдыр (Тәквин 1:27; Ишаја 44:7-11).
Јеһова, шүбһәсиз ки, “хошбәхт Аллаһ”дыр (1 Тимотејә 1:11, ЈД). О, јалныз јаратдыгларындан дејил, Өз нијјәтләринин һәјата кечирилмәсиндән дә мәмнунлуг һисси дујур. Ишаја пејғәмбәрин васитәсилә Јеһова бәјан едир: “Бүтүн мурадымы јеринә јетирәҹәјәм. [...] Мән сөјләдим вә јеринә јетирәҹәјәм; мән гәрарлашдырдым вә ону едәҹәјәм” (Ишаја 46:9-11). Мәзмурчу охујурду: “Рәбб ишләрилә севинсин” (Мәзмур 104:31). Амма Аллаһа севинҹ ҝәтирән даһа бир шеј дә вар. О дејир: “Оғлум, һикмәтли ол вә үрәјими севиндир” (Сүлејманын мәсәлләри 27:11). Бир анлыға бунун нә демәк олдуғуну дүшүнүн — биз Аллаһы севиндирә биләрик!
Биз Аллаһын үрәјини неҹә севиндирә биләрик?
Тајфа башчысы Нуһун Јеһованын үрәјини неҹә севиндирдијини нәзәрдән кечирәк. Бу инсан “Рәббин ҝөзүндә инајәт тапды”, чүнки “өз дөврүндә нөгсансыз иди”. Нуһ өз дөврүнүн ҝүнаһа батмыш мүасирләринә гәтијјән охшамырды. Нуһун иманы вә итаәткарлығы Аллаһы о гәдәр севиндирирди ки, онун һаггында “Нуһ Аллаһ илә јеријирди” демәк оларды (Тәквин 6:6, 8, 9, 22). “Нуһ иман васитәсилә... өз аиләсини хилас етмәк үчүн ихласкарлыгла ҝәми һазырлады” (Ибраниләрә 11:7). Јеһова Нуһдан разы иди вә бәшәр тарихинин һәмин нараһат дөврүндә онун вә аиләсинин һәјатыны горумагла онлара хејир-дуа верди.
Јеһованын һиссләрини вә дүшүнҹә тәрзини тајфа башчысы Ибраһим дә ҝөзәл баша дүшүрдү. Бу, Јеһованын Содом вә Һоморра шәһәрләрини позғунлуғуна ҝөрә мәһв едәҹәјини Ибраһимә демәсиндән ајдын ҝөрүнүр. Ибраһим Јеһованы кифајәт гәдәр јахшы таныјырды, буна ҝөрә дә баша дүшүрдү ки, Аллаһ һеч заман салеһи пислә бәрабәр мәһв етмәз (Тәквин 18:17-33). Илләр кечдикдән сонра, Ибраһим Аллаһын әмринә итаәт едәрәк, демәк олар ки, “Исһагы гурбан олараг тәгдим етди”, чүнки “О, Аллаһы Исһагы өлүмдән дирилтмәјә гадир сајды” (Ибраниләрә 11:17-19; Тәквин 22:1-18). Ибраһим Аллаһын һиссләрини о гәдәр јахшы баша дүшүр вә елә ҝүҹлү имана малик вә итаәткар иди ки, “Аллаһын досту” адланмышды (Јагуб 2:23).
Аллаһын үрәјини севиндирмәјә чалышан даһа бир инсан — гәдим Исраилин падшаһы Давуд иди. Јеһова онун һаггында демишдир: “Үрәјимә ҝөрә бир адамы, Ишај [Јессе] оғлу Давуду тапдым; бүтүн арзуларымы о, јеринә јетирәҹәкдир” (Һәвариләрин ишләри 13:22). Давуд нәһәнҝ Голјатла гаршылашмаздан әввәл бүтүнлүклә Аллаһа бел бағламыш вә Исраилин падшаһы Шаула демишдир: “Аслан пәнҹәсиндән вә ајы пәнҹәсиндән мәни гуртаран Рәбб, бу Филистимлинин әлиндән дә мәни гуртараҹагдыр”. Јеһова, Она бел бағладығына ҝөрә Давуда хејир-дуа верди вә Голјаты өлдүрмәкдә она көмәк етди (1 Самуел 17:37, 45-54). Давуд нәинки әмәлләринин, һәм дә ‘ағзынын сөзләринин вә үрәјинин дүшүнҹәсинин’ дә Јеһоваја мәгбул олмасыны истәјирди (Мәзмур 19:14).
Бәс бизим һаггымызда нә демәк олар? Јеһованы биз неҹә мәмнун едә биләрик? Аллаһын һиссләрини нә гәдәр јахшы анласаг, Онун үрәјини севиндирмәк үчүн нә едә биләҹәјимизи мүәјјән етмәк дә бир о гәдәр асан олаҹагдыр. Буна ҝөрә дә, Мүгәддәс Китабы охујаркән Аллаһын һиссләри һаггында даһа чох өјрәнмәјә чалышмаг ваҹибдир ки, “там һикмәт вә руһани идракла Аллаһын ирадәсини бүтүнлүклә гаврајаг ки, Рәббә лајиг шәкилдә һәрәкәт едиб, Ону һәр ҹәһәтдән разы салаг” (Колослулара 1:9, 10). Билик исә өз нөвбәсиндә иманы мөһкәмләндирмәјә көмәк едир, бу исә олдугҹа ваҹибдир, ахы “иман етмәдән Аллаһа мәгбул олмаг... гејри-мүмкүндүр” (Ибраниләрә 11:6). Иманымызы мөһкәмләндирмәјә вә Јеһованын ирадәсинә мүвафиг јашамаға чалышмагла, Онун үрәјини севиндирә биләрик. Ејни заманда еһтијатлы олмалыјыг ки, Јеһованы кәдәрләндирмәјәк.
Аллаһы кәдәрләндирмәјин
Нуһун ҝүнләри һаггындакы һекајә — Јеһованы кәдәрләндирмәјин неҹә мүмкүн олдуғуну ҝөстәрән нүмунәдир. О заман “дүнја зоракылыгла долмушду. Аллаһ јер үзүндәки инсанларын даһа да позғунлашдығыны ҝөрдү, чүнки дүнјадакы бүтүн бәшәр јолуну азмышды”. Инсанларын позғунлуғуну вә зоракылығыны ҝөрән Аллаһ һансы һиссләри кечирди? “[Јеһова] јер үзүндә инсанлары јаратдығына пешман олду вә үрәјиндә кәдәрләнди” (Јарадылыш 6:5, 6, 11, 12, МКШ). Аллаһ инсанларын һәддиндән артыг пис даврандыгларыны ҝөрүб пешманчылыг һисси кечирди. Онун Туфандан әввәл јашајан нәслә олан мүнасибәти дәјишмишди: әввәлләр инсанлара Јарадан кими јанашан Аллаһ, инди онлары писликләри уҹбатындан мәһв етмәк гәрарына ҝәлмишди.
Јеһова үчүн Өз халгынын, јә’ни гәдим исраиллиләрин даима Онун һиссләринә вә мәһәббәтли рәһбәрлијинә е’тинасызлыг ҝөстәрмәси дә ағыр иди. Мәзмурчу аҹы һиссләрлә гејд едир: “Нечә кәрә чөлдә она үсјан етдиләр вә әһалисиз јердә ону аҹыгландырдылар! Аллаһы тәкрар-тәкрар сынадылар вә Исраилин Мүгәддәсини инҹитдиләр”. Лакин “о, рәһмлидир, фәсады бағышлады вә һәлак етмәди; вә чох кәрәләр аҹығыны онлардан чевирди вә бүтүн гәзәбини ојандырмады” (Мәзмур 78:38-41). Һәтта итаәтсиз исраиллиләр өз сәһв һәрәкәтләринин аҹы бәһрәләрини ҝөрәндә дә, Мүгәддәс Китабда дејилдији кими, Аллаһ “бүтүн онларын сыхынтысында... сыхылды” (Ишаја 63:9).
Аллаһын онлара сәмими һиссләр бәсләдијини ҝөстәрән чохсајлы сүбутларын олмасына бахмајараг, исраиллиләр “Рәббин гызғынлығы шәфа тапмаз дәрәҹәдә халгына гаршы јүксәлинҹәјә гәдәр, Аллаһын елчиләри илә әјләндиләр вә сөзләрини хор ҝөрдүләр вә пејғәмбәрләринә истеһза етдиләр” (2 Тарихләр 36:16). Ахыр нәтиҹәдә онлар өз инадкар итаәтсизликләри илә “онун мүгәддәс Руһуну” о гәдәр инҹитдиләр ки, Јеһованын илтифатыны итирдиләр (Ишаја 63:10). Бу нәјә ҝәтириб чыхарды? Аллаһ тамамилә әдаләтли олараг онлары Өз мүдафиәсиндән мәһрум етди вә онларын башына фәлакәтләр ҝәлди: бабиллиләр Јәһудејаны зәбт едиб, Јерусәлими мәһв етдиләр (2 Тарихләр 36:17-21). Инсанларын Јараданы тәһгир едән вә Ону кәдәрләндирән ҝүнаһлы бир јол тутмасы неҹә дә аҹынаҹаглыдыр!
Мүгәддәс Китабда инсанларын сәһв һәрәкәтләринин Аллаһы дәриндән кәдәрләндирдијинә даир сүбутлар вар (Мәзмур 78:41). Ону тәһгир едән, јә’ни Онун үчүн мәкруһ олан шејләрин арасында — тәкәббүрлүк, јалан, гатиллик, ҹадуҝәрлик, фалчылыг, әҹдадлара ибадәт, позғунлуг, һомосексуализм, әр-арвад сәдагәтсизлији, јахын гоһумлар арасында ҹинси әлагә вә касыбларын сыхышдырылмасы кими әмәлләри садаламаг олар (Левилиләр 18:9-29; 19:29; Тәснијә 18:9-12; Сүлејманын мәсәлләри 6:16-19; Јеремја 7:5-7; Малаки 2:14-16).
Бәс Јеһовада бүтпәрәстлик һансы һиссләри ојадыр? Чыхыш 20:4, 5 ајәләриндә дејилир: “Өзүн үчүн ојма бүт, јухарыда ҝөјләрдә оланын, јахуд ашағыда јердә оланын, јахуд јерин алтында суларда оланын һеч сурәтини дүзәлтмәјәҹәксән; онлара әјилмәјәҹәксән; вә онлара ибадәт етмәјәҹәксән”. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, бүт — “Рәббә мәкруһдур” (Тәснијә 7:25, 26). Һәвари Јәһја белә бир нәсиһәт вермишди: “Өвладларым, өзүнүзү бүтләрдән горујун!” (1 Јәһја 5:21). Һәмчинин һәвари Павел јазмышды: “Еј севимлиләрим, бүтпәрәстликдән гачын” (1 Коринфлиләрә 10:14).
Аллаһын илтифатыны әлдә етмәјә чалышын
Аллаһ салеһ олан кәсләрлә үнсијјәтдә, јә’ни сых мүнасибәтдә олур. Өз јолларында нөгсансызлығы горујанлар Она хошдур (Сүлејманын мәсәлләри 3:32; 11:20). Аллаһын әдаләтли һиссләринә инадкарлыгла е’тинасызлыг ҝөстәрәрәк Ону тәһгир едәнләр исә, чох тезликлә үзәрләриндә Онун гәзәбини һисс едәҹәкләр (2 Салониклиләрә 1:6-10). Бәли, тезликлә Аллаһ бу ҝүн чичәкләнән писликләрә сон гојаҹагдыр (Мәзмур 37:9-11; Тсефанја 2:2, 3).
Лакин Мүгәддәс Китабдан ајдын ҝөрүндүјү кими, Јеһова “истәјир ки... һамы төвбәјә ҝәлсин вә кимсә һәлак олмасын” (2 Петер 3:9). Аллаһа, Ону севән салеһ инсанлара сәмими һиссләр бәсләмәк, дәјишилмәк истәмәјән кәсләрин үзәринә Өз гәзәбини төкмәкдән олдугҹа хошдур. Јеһова “писин олүмүндән дејил, анҹаг пис адамын јолундан дөнүб јашамасындан зөвг алыр” (Һезекиел 33:11).
Буна ҝөрә дә, һеч ким Јеһованын гәзәбинә мә’руз галмаг истәмәзди. Јеһова Өз һиссләриндә “чох шәфгәтли вә мәрһәмәтли” Аллаһдыр (Јагуб 5:11). Јеһованын һиссләринә гәтијјән шүбһә етмәдән “бүтүн гајғынызы Онун үзәринә гојун, чүнки сизин гајғыныза галан Одур” (1 Петер 5:7). Әмин олун ки, Јеһованын үрәјини севиндирән кәсләр Онун илтифатына вә достлуғуна малик ола билирләр. Бу сәбәбдән, бу ҝүн ‘Рәббә нәјин мәгбул олдуғуну өјрәнмәк’ һәмишә олдуғундан даһа ваҹибдир (Ефеслиләрә 5:10).
Аллаһын шәфгәт ҝөстәриб Өз ҝөзәл хүсусијјәт вә һиссләрини бизә ачмасы неҹә дә валеһедиҹидир! Вә сиз Онун үрәјини севиндирә биләрсиниз. Аллаһы севиндирмәк истәјирсинизсә, онда, зәһмәт олмаса, јахынлығынызда јашајан Јеһованын Шаһидләриндән биринә мүраҹиәт един. Онлар сизә, Аллаһы разы салмаг үчүн тапдыглары практики вә мүмкүн ола билән үсуллар һаггында бөјүк мәмнунијјәтлә данышаҹаглар.
[Һашијә]
a “Нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китабда Аллаһы тәсвир етмәк үчүн инсанлара тәтбиг едилән ифадәләрдән истифадә олунур?” чәрчивәсинә бахын.
[5-ҹи сәһифәдәки чәрчивә]
Нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китабда Аллаһы тәсвир етмәк үчүн инсанлара тәтбиг едилән ифадәләрдән истифадә олунур?
“Аллаһ руһ” олдуғу үчүн, биз Ону ҝөрә билмәрик (Јәһја 4:24). Буна ҝөрә дә, Мүгәддәс Китабда дилин мәҹази васитәләри олан мүгајисә, метафора вә антропоморфизмдән истифадә едилир ки, бунлар да бизә Аллаһын гадирлијини, бөјүклүјүнү вә ишләрини баша дүшмәјә көмәк едир. Антропоморфизм (јунанҹа “инсан” вә “ҝөркәм”) — әшјалара вә тәбиәт һадисәләринә инсани хүсусијјәтләрин верилмәсидир. Буна ҝөрә дә, биз Аллаһын руһани бәдәнинин неҹә олдуғуну билмәсәк дә, Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Аллаһын ҝөзләри, гулаглары, әлләри, бармаглары, ајаглары вә үрәји вар (Тәквин 8:21; Чыхыш 3:20; 31:18; Ејуб 40:9; Мәзмур 18:9; 34:15).
Лакин белә бир мәҹази дилин истифадәси о демәк дејил ки, Аллаһын руһани бәдәниндә дә инсан бәдәниндә олан ејни үзвләр вар. Антропоморфизми һәрфи мә’нада гәбул етмәк олмаз. Дилин мәҹази үсуллары садәҹә Аллаһы даһа јахшы баша дүшмәкдә инсанлара көмәк едир. Онларсыз Аллаһы инсанлара ајдын шәкилдә тәсвир етмәк чәтинлик јарадар вә ја үмумијјәтлә мүмкүн олмазды. Ејни заманда бу о демәк дејил ки, Јеһова Аллаһы инсанлар ујдурублар. Мүгәддәс Китабда ајдын шәкилдә изаһ едилир ки, Аллаһ инсанын дејил, инсан Аллаһын сурәтиндә јарадылыб (Тәквин 1:27). Мүгәддәс Китаб “Аллаһдан илһам” алдығына ҝөрә, демәли, орада Аллаһ һаггында тәгдим олунан тәсвирләр — Онун, јаратдығы инсанлара мүхтәлиф өлчүдә гојдуғу Өз хүсусијјәтләринин шәхси тәсвиридир (2 Тимотејә 3:16, 17). Буна ҝөрә дә сөһбәт, инсанларын Аллаһа аид етдикләри хүсусијјәтләрдән дејил, Аллаһын инсана гојдуғу хүсусијјәтләрдән ҝедир.
[3-ҹү сәһифәдәки шәкил]
Нуһ Аллаһын ҝөзүндә лүтф тапмышды.
[4-ҹү сәһифәдәки шәкил]
Ибраһим Аллаһын һиссләрини баша дүшүрдү.
[5-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Мүгәддәс Китабы охумагла Аллаһы неҹә севиндирмәји өјрәнмәк олар.
[6-ҹы сәһифәдәки шәкил]
Давуд бүтүнлүклә Јеһоваја бел бағлајырды.
[Иҹазә илә]
COVER: Courtesy of ROE/Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin
[Иҹазә илә]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin