‘?Amun nun onin yɛ ɔ si ngwlɛlɛ m’ɔ wun sa wlɛ ɔ?’
‘?Amun nun onin yɛ ɔ si ngwlɛlɛ m’ɔ wun sa wlɛ ɔ? Maan be wun i sɔ i nzuɛn kpa’n nin sa kpa ng’ɔ yo be’n nun, yɛ maan be wun kɛ ɔ yo i wun aenvuɛ yɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ.’—ZAK 3:13.
1, 2. ?Ngue ndɛ yɛ e kwla kɛn i be nga sran’m be bu be ngwlɛlɛfuɛ’m be su ɔ?
?WAN mun yɛ amun bu be ngwlɛlɛfuɛ ɔ? Sran wie’m be finwlɛ’n, ɔ nin like nga be kleli be’n ti’n, bé sé kɛ be nannan mun annzɛ be si nin be nin, annzɛ kusu sran wie m’ɔ kleli be like inivɛsite lɔ’n niɔn. Sanngɛ, e Zoova sufuɛ mun e liɛ’n, Ɲanmiɛn yɛ ɔ si sran ng’ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ’n niɔn.
2 Nán sran nga mɛn nunfuɛ’m be bu be ngwlɛlɛfuɛ’n be ngba yɛ Ɲanmiɛn bu be ngwlɛlɛfuɛ ɔ. Sran wie’m be kusu’n, be bɔbɔ be bu be wun ngwlɛlɛfuɛ. I wie yɛle be nga be bali Zɔbu i awlɛn su nzue gualɛ’n be liɛ’n. Sanngɛ, Zɔbu seli be kɛ: “N wunman ngwlɛlɛfuɛ fi amun nun.” (Zɔb 17:10) Akoto Pɔlu kannin sran wie mɔ b’a buman Ɲanmiɛn silɛ’n i like’n, be ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Be bu be wun ngwlɛlɛfuɛ, ɔ maan be kacili sinnglinfuɛ.” (Rɔm. 1:22) Zoova kusu maan i nuan ijɔfuɛ Ezai seli kɛ: ‘Be nga be bu be wun kɛ be si sa’n, mɔ be bu be wun kɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ’n, be yako!’—Eza. 5:21.
3, 4. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ sran kun yo naan w’a yo ngwlɛlɛfuɛ ɔ?
3 Like ng’ɔ kle kɛ sran kun ti ngwlɛlɛfuɛ mɔ i ti Zoova klo i sa’n, ɔ fata kɛ e si i. Nyanndra Mun 9:10 kɛn i sɔ liɛ’n i ndɛ. I waan: ‘Akunndan’n i bo bowlɛ’n, ɔ fin be ɲin m’ɔ yi Anannganman’n. Be nga be nin Ɲanmiɛn nanti klanman’n, be si ngwlɛlɛ.’ Ɔ maan, ɔ fata kɛ ngwlɛlɛfuɛ’m be sro Ɲanmiɛn naan nán be yo i mmla’m be finfin. Kannzɛ be si kɛ Ɲanmiɛn o lɛ naan ɔ le mmla’n, sanngɛ ɔ fataman kɛ be kɛ i li ngunmin su. Zaki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ wla e fanngan kɛ e bu i sɔ’n i su akunndan. (An kanngan Zak 3:13 nun.) Amun e nian ndɛ nga Zaki kannin’n. Ɔ seli kɛ: “Maan be wun i sɔ i nzuɛn kpa’n nin sa kpa ng’ɔ yo be’n nun.” Ɔ fata kɛ cɛn kwlakwla’n, like nga e yo’n ɔ nin ndɛ nga e kan’n, be kle kɛ e ti ngwlɛlɛfuɛ.
4 Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n, ɔ bu sa sin. Kpɛkun, i sa silɛ nin i sa wlɛ wunlɛ’n ti’n, ɔ yo like kpa. ?Ngue yɛ sran kun yó naan b’a si kɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ ɔ? Zaki boboli be.a ?Ngue ndɛ yɛ ɔ kannin m’ɔ kwla uka e naan e nin e niaan Klistfuɛ mun, ɔ nin be nga be timan Klistfuɛ’n, y’a tran klanman ɔn?
Ngwlɛlɛfuɛ aeliɛ
5. ?Wafa sɛ yɛ ngwlɛlɛfuɛ’n nanti ɔ?
5 Yɛ Zaki fa kɛn i lɛ. Sran ng’ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ’n, ɔ nanti klanman. Ngwlɛlɛ’n i bo bowlɛ’n yɛle be ɲin m’ɔ yi Zoova’n. I sɔ’n ti’n, sran ng’ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ’n, ɔ miɛn i ɲin nanti Ɲanmiɛn i atin nin i mmla’m be su. B’a wuman e nin ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n. Saan é súan Biblu’n nun like titi yɛ é bú su akunndan, naan y’a si i sɔ ngwlɛlɛ’n. Biblu’n nun like suanlɛ nin i su akunndan bulɛ’n, ɔ́ úka e maan é yó like nga Efɛzfuɛ Mun 5:1 se e kɛ e yo’n. Ɔ se kɛ: ‘Maan e nian like nga Ɲanmiɛn yo’n su, e yo.’ Kɛ é nían like nga Zoova yo’n su kpa kɔ́ e ɲrun’n, nn é yó ngwlɛlɛfuɛ. Zoova i atin liɛ’m be ti kpa dan tra sran’m be liɛ’n. (Eza. 55:8, 9) Ɔ maan, kɛ e sɔnnzɔn wafa nga Zoova yo ninnge mun’n, be nga be timan Klistfuɛ’n be sie i nzɔliɛ kɛ e timan kɛ be sa.
6. ?Ngue ti yɛ e wun aenvuɛ yolɛ’n kle weiin kɛ e ti Ɲanmiɛn sran ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ sran kun kwla kle kɛ ɔ yo i wun aenvuɛ ɔ?
6 Zaki kleli like kun ekun mɔ e kwla yo naan y’a sɔnnzɔn Zoova’n. I waan: ‘Maan be wun kɛ e yo e wun aenvuɛ yɛ e ti ngwlɛlɛfuɛ.’ Kɛ be se kɛ Klistfuɛ’n yo i wun aenvuɛ annzɛ ɔ ti wɛtɛɛfuɛ’n, ɔ yo sran’m be ye. Sanngɛ ɔ timan ambɛfuɛ. Zoova bɔbɔ mɔ like fi nunmɛn i sin’n, ɔ ti wɛtɛɛfuɛ. Ɔ maan, e kwla fa e wun mɛntɛn i. I Wa’n kusu yoli wɛtɛɛfuɛ kɛ i sa. I sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ: ‘Amun kwlaa mɔ an sua trɔ mɔ amun a fɛ’n, an bla min sin, ń síke amun, yɛ amún dé wunmiɛn. An fa amun ti wla n kɔmin su waka’n bo, yɛ an fa min nzuɛn’n su, afin n ti sran wɛtɛɛ yɛ min awlɛn’n ti flɔlɔ. Yɛ amun wla wá gúa ase.’—Mat. 11:28, 29; Fil. 2:5-8.
7. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Moizi kle e ajalɛ kpa be wun aenvuɛ yolɛ nun ɔn?
7 Biblu’n kan sran wie ekun mɔ be yoli be wun aenvuɛ annzɛ be yoli wun ase kanfuɛ dan’n, be ndɛ. Be nun kun yɛle Moizi. Ɔ dili junman dan. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Biblu’n waan ‘asiɛ’n su wa sran fi tomɛn i wun ase kanlɛ’n nun.’ (Kal. 11:29; 12:3) Zoova kusu wlɛli i yakpa naan w’a kwla yo i klun sa’n. Be nga laa’n nun be yoli be wun aenvuɛ’n, yɛ Zoova nin be dili junman ɔn.
8. ?Wafa sɛ yɛ klɔ sran’m be kwla kle kɛ be ‘yo be wun aenvuɛ yɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ’ ɔ?
8 Y’a wun kɛ klɔ sran’m be kwla kle kɛ be ‘yo be wun aenvuɛ yɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ.’ ?Yɛ e li? ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e yo e wun aenvuɛ, yɛle kɛ e ti wɛtɛɛfuɛ, naan y’a yo i kpa y’a tra laa ɔ? Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ maan sran kwla yo wɛtɛɛfuɛ ɔ. (Gal. 5:22, 23) I sɔ’n ti’n, maan e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n uka e. Kpɛkun, e kplin e ɲin yo like nga e ko yo naan y’a yo sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n. Asa ekun’n, maan e lafi su kɛ Ɲanmiɛn fanngan nun’n, e kwla yo e wun aenvuɛ tra laa’n. Ndɛ nga jue tofuɛ kun kannin’n, ɔ wla e fanngan kpa naan y’a yo i sɔ liɛ’n. Ɔ seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn fɛ i atin’n kle wun ase kanfuɛ mun.’—Jue. 25:9.
9, 10. ?Ngue ti yɛ wɛtɛɛ yolɛ’n timan pɔpɔ ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin e yo sɔ ɔ?
9 Sanngɛ e finwlɛ’n annzɛ wafa nga be tali e’n ti’n, wie liɛ’n, wɛtɛɛ yolɛ’n timan pɔpɔ e sa nun. Asa ekun’n, e tranfuɛ’m be kwla kle e nzuɛn tɛ. Be kwla se e kɛ sɛ sran yo e like’n, e yi e mɛn. ?Sanngɛ, sɛ e yo sɔ’n nn e ti ngwlɛlɛfuɛ? ?Sɛ sin tɔ e sua’n nun’n, nzue annzɛ kannin nzue yɛ é fá núɛn i ɔ? ?Sɛ e fa kannin nzue’n, nán blɛ li yɛ y’a se kɛ ɔ jue kpa ɔ? Sanngɛ, sɛ e fa nzue’n, ɔ́ núan. I sɔ kunngba’n, Biblu’n se kɛ: “Sɛ sran fa ya kan ndɛ tɛ kle wɔ naan a tɛ i su amanniɛn su’n, i ya’n ɔ jɔ. Jɔlɛ tɛ’n ɔ klɔklɔ ya.” (Nya. 15:1, 18) Sɛ sa tɔ siɛn’n, maan ɔ o yo asɔnun’n nun o, maan ɔ yo gua su lɔ o, maan e yo wɛtɛɛfuɛ naan e kle kɛ e ti ngwlɛlɛfuɛ.—2 Tim. 2:24.
10 Akunndan nga sran’m be bu’n, yɛ ɔ sie sran kpanngban ɔn. I sɔ’n ti’n, kɛ nga e fa kannin’n sa’n, be yoman be wiengu’m be kpa kaan sa. Ndɛnngan kunndɛlɛ nin be wun tufuɛ’n ngunmin yɛ ɔ ti be junman ɔn. Zaki si i sɔ liɛ’n weiin. I sɔ’n ti yɛ ɔ mannin asɔnun nunfuɛ’m be afɔtuɛ naan i sɔ nzuɛn’n w’a saman be ɔ. ?Afɔtuɛ benin yɛ ndɛ ng’ɔ kannin’n man e ekun ɔn?
Sinnglinfuɛ aeliɛ
11. ?Aeliɛ benin yɛ ɔ kle kɛ sran kun yiman ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo ɔ?
11 Aeliɛ ng’ɔ kle kɛ sran kun yiman ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo’n, Zaki kɛnnin i ndɛ weiin. (An kanngan Zak 3:14 nun.) Sran nga i klunwi’n ti i ɲin ci sran yɛ ɔ bu i bɔbɔ i wun akunndan’n, nán Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ ɔ sie i ɔ. Afin aeliɛ sɔ’n ti klɔ sran nzuɛn. Kɛ klɔ sran nzuɛn yɛ ɔ sie sran’n, amun nian sa ng’ɔ ju’n. Zerizalɛmu lɔ asɔnun sua kun o lɛ’n, be flɛ i Saint-Sépulcre. Sran’m be waan lɛ yɛ be kunnin Zezi yɛ be sieli i ɔ. Lɔ asɔnun akpasua nsiɛn mɔ be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n, be nian sua sɔ’n i bue kun su. Sanngɛ ndɛnngan wieman be afiɛn. Afuɛ nga be flɛ i 2006 nun’n, zronali nga be flɛ i Time ɔ kannin sa kun mɔ laa ɔ tɔli sran sɔ mɔ be tran be liɛ ngunmin be asɔnun sua’n nun lɔ’n be afiɛn’n, i ndɛ. I waan: “Utre ng’ɔ tɔli be afiɛn’n, ɔ cɛli kpa. Be fali be asɔnun sua’n nun kannin siewlɛ mun boli be wiengu tɛtɛ kpa.” Kɛ mɔ asɔnun sɔ’m be lafiman be wiengu su kun’n ti’n, be fali asɔnun sua’n i lakle’n mannin Ɲanmiɛn flɛfuɛ kun kɛ ɔ yia su.
12. ?Kɛ asɔnun nunfuɛ’m be yiman ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo’n, ngue sa yɛ ɔ kwla ju ɔ?
12 Ɔ fataman kɛ be wun i sɔ ndɛnngan Klistfuɛ kpa’m be asɔnun’n nun mlɔnmlɔn. Sanngɛ fɔ m’ɔ o e nun’n ti’n, ɔ ju wie’n, sran wie’m be jran be ndɛ liɛ’n su fii. I sɔ’n kwla yo maan be ɲin ci be wiengu, kpɛkun utre tɔ be afiɛn. Akoto Pɔlu wunnin i sɔ liɛ’n Korɛnti lɔ asɔnun nun’n. Ɔ maan, ɔ seli kɛ: ‘?Kɛ amun ɲin ci amun wiengu mɔ utre wo amun afiɛn’n, an timan kɛ sran mɔ be timan Klistfuɛ sa? ?Yɛ nán sa nga klɔ sran yo’n yɛ an yo ɔ?’ (1 Kor. 3:3) Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, blɛ wie nun’n, sa tɛ kɛ ngalɛ sa’n juli asɔnun sɔ’n nun. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e nian e wun kpa naan y’a fɛmɛn i sɔ aeliɛ y’a wluman asɔnun’n nun andɛ.
13, 14. Wafa nga sran kun kwla yi klɔ sran nzuɛn nglo’n, an fa sa wie mun yiyi i nun.
13 ?Wafa sɛ yɛ blɛblɛblɛ i sɔ aeliɛ’n kwla wlu asɔnun kun nun ɔn? Ɔ kwla bo i bo bɔɔ kaan sa. Wie liɛ’n, kɛ bé kplán Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ Sua kun’n, wafa nga be ko kplan sua’n i su akunndan’n kwla yo fanunfanun. Sɛ aniaan kun kle i ajalɛ liɛ naan b’a faman su’n, ɔ kwla fa ya. Ɔ maan, ɔ kwla kan ajalɛ nga be fali’n i wun ndɛ tɛ. Ɔ kwla yi i sa junman’n nun bɔbɔ! Sran ng’ɔ yo sɔ’n, i wla fi su kɛ anuansɛ mɔ asɔnun nunfuɛ’m be di’n, i ti yɛ be junman’n yo ye ɔ. Kɛ e ti wɛtɛɛfuɛ’n yɛ Zoova ra e su ɔ. Nán kɛ e ɲin ci e wiengu’n niɔn.—1 Tim. 6:4, 5.
14 Wie liɛ kusu ɔ, sran kun ti asɔnun kpɛnngbɛn w’a di le nɲɔn kun. I wiengu asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun kɛ, siɛn’n ɔ yiaman ninnge nga ti yɛ be kwla sieli i asɔnun kpɛnngbɛn’n, be nuan kun. Be tuli i fɔ, sanngɛ w’a kaciman. Kɛ akpasua sunianfuɛ’n sín asɔnun’n nun’n, m’ɔ wunnin i sɔ’n, be bo yoli kun kɛ be tu i junman’n nun. Ajalɛ nga aniaan’m be bo yoli kun be fali’n, ɔ taka Biblu’n su. ?Ngue yɛ aniaan sɔ’n yó ɔ? ?Ɔ́ yó i wun aenvuɛ ɔ́ fá su? ?Asa kusu’n, ɔ́ míɛn i ɲin dí junman naan w’a kwla yo asɔnun kpɛnngbɛn ekun? ?Annzɛ kusu’n, kɛ m’ɔ timan asɔnun kpɛnngbɛn kun’n ti’n, i ɲin cí asɔnun kpɛnngbɛn mun? ?Ngue ti yɛ ɔ́ kó yó i wun kɛ ɔ te yo asɔnun kpɛnngbɛn sa ekun, sanngɛ nn ɔ kwlá yoman ɔn? Nanwlɛ, ɔ flanman kɛ ɔ yo i wun aenvuɛ naan ɔ fa atin nga be kle i’n su!
15. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ ndɛ ng’ɔ o Zak 3:15, 16 nun’n, ɔ ti cinnjin dan ɔn?
15 Ninnge wie mun ekun be kwla yo maan sran kun nanti kɛ nga y’a fa kɛn i lɛ’n sa. Sanngɛ, kannzɛ bɔbɔ sa’n ti sɛ’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin naan y’a fɛmɛn i sɔ aeliɛ. (An kanngan Zak 3:15, 16 nun.) Zaki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n waan i sɔ aeliɛ’n ti “asiɛ’n su wa liɛ.” Afin, ɔ finman ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n. Aeliɛ sɔ’n ti “klɔ sran liɛ” wie. Asa ekun’n, ɔ fin “mmusu’m be si Satan” m’ɔ ti Ɲanmiɛn’n i kpɔfuɛ’n. Nanwlɛ, ɔ nin i fataman kɛ Klistfuɛ kun fɛ i sɔ nzuɛn liɛ’n mlɔnmlɔn!
16. ?Ngue yɛ ɔ kwla yo cinnjin kɛ e wlɛ i ase ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn?
16 Ɔ fata kɛ asɔnun’n nunfuɛ’m be tinuntinun be bu be klun lɔ kpa nian sɛ be le i sɔ nzuɛn liɛ’n wie o. Sɛ ɔ ti sɔ’n, ɔ fata kɛ be mian be ɲin be wlɛ i ase. Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kusu’n, ɔ fata kɛ be mian be ɲin be wla klɔ sran nzuɛn’n i ase. Afin, be yɛ be kle like asɔnun’n nun ɔn. Sanngɛ, fɔ m’ɔ o e nun’n, ɔ nin mɛn’n nunfuɛ’m be nzuɛn m’ɔ kwla sa e’n ti’n, ɔ timan pɔpɔ kɛ e wla nzuɛn tɛ sɔ’n i ase. Ɔ kwla yo kɛ kpɔlɛ mɔ i su yo ndrɔn mɔ e waan é fú su’n sa. Sɛ e leman like kɛ kpɔnman sa naan y’a fa fu’n, saan é séli é tɔ́. I sɔ kunngba’n, maan e tra afɔtuɛ mɔ Biblu’n man e m’ɔ ti kɛ kpɔnman sa’n i nun kpa. Afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn maan asɔnun’n man e’n, e nanti su. I liɛ’n, é kwlá wlá aeliɛ tɛ sɔ’n i ase.—Jue. 73:23, 24.
Wafa nga ngwlɛlɛfuɛ’n kunndɛ kɛ ɔ́ nánti’n
17. ?Kɛ sa tɛ yolɛ ba ngwlɛlɛfuɛ’n i ti nun’n, ngue yɛ ɔ yo ɔ?
17 An kanngan Zak 3:17 nun. Sran ng’ɔ yi ‘ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n’ i nglo’n, ɔ yi nzuɛn uflɛ nglo. Sɛ e fa e ɲin sie nzuɛn sɔ’n su’n, é yó e wun sa ye. Sran nga sa tɛ kaan sa nunmɛn i wun’n, ɔ nanti klanman, ɔ yoman sa tɛ. Kpɛkun, ɔ buman like tɛ akunndan. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ ndɛndɛ e kpalo sa tɛ kwlaa. Nán maan e bu akunndan lele. Sɛ sran kun su fɛ i sa wɔ e ɲinma su’n, e su bumɛn akunndan lele naan y’a kpalo e ti’n annzɛ sran’n i sa’n. Kɛ sa tɛ yolɛ ba e ti nun’n, i sɔ yɛ ɔ fata kɛ ndɛndɛ e kpalo i ɔ. Ɔ fata kɛ sa tɛ mɔ e kunndɛman kɛ ɔ tran e wun’n, ɔ nin e akunndan mɔ Biblu’n tinngɛli i’n ɔ uka e naan e kpɔ sa ng’ɔ ti tɛ’n. (Rɔm. 12:9) Biblu’n kan sran m’ɔ be kpaloli sa tɛ’n, be ndɛ. Be nun wie yɛle Zozɛfu nin Zezi.—Bob. 39:7-9; Mat. 4:8-10.
18. (a) ?Kɛ be se kɛ sran kun siesie afiɛn’n, ngue yɛ ɔ yo ɔ? (b) ?Kɛ be se kɛ sran kun saci afiɛn’n, ngue yɛ ɔ yo ɔ?
18 Sran nga ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n yɛ ɔ yi i nglo’n, ɔ kloman ndɛnngan, ɔ yomɛn i wiengu kpokokpoko, ɔ klɔklɔman utre. Asa ekun’n, like kwlaa ng’ɔ kwla saci ɔ nin i wiengu’m be afiɛn’n, ɔ yoman. Zaki kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ ekun. Ɔ seli kɛ: ‘Be nga be siesie afiɛn’n, be ti kɛ fie difuɛ sa. Sɛ alaje o lɛ naan be lua like’n, like nga be ɲɛn i nun’n yɛle sa i nuan su yolɛ’n.’ (Zak 3:18) Amun e nian ndɛ nga Zaki kannin’n. Ɔ seli kɛ: “Be nga be siesie afiɛn’n.” ?Asɔnun nun’n, be sie e nzɔliɛ kɛ e ti sran afiɛn siesiefuɛ annzɛ e ti sran afiɛn sacifuɛ? ?E fa ya ndɛndɛ annzɛ e lo sran ngasi ndɛndɛ, ɔ maan i kaan nn e nin sran e afiɛn w’a saci? ?Kɛ be fa e ɲin sie i e aeliɛ wie m’ɔ kwla lo sran ngasi’n i su’n, e kan e wun ase naan y’a wlɛ i sɔ aeliɛ’n i ase? ?Annzɛ e liɛ nga e si i’n, yɛ e yo ɔ? ?Annzɛ kusu’n, sran’m be wun kɛ e yo like kwlaa nga e ko yo naan e nin e wiengu mun e afiɛn w’a saciman’n? ?Ɔ maan i sɔ’n ti e yaci sa cɛ ndɛndɛ? Sɛ e bɔbɔ e bu e klun lɔ kpa e nian’n, e kwla wun i wlɛ sɛ ɔ fata kɛ e kaci e sa i sɔ liɛ nun o. Sɛ e yo sɔ’n, é klé kɛ e yi ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo.
19. ?Wafa sɛ yɛ be kwla wun kɛ sran kun ti wɛtɛɛfuɛ ɔ?
19 Zaki seli ekun kɛ sran ng’ɔ yi ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo’n, ɔ ti wɛtɛɛfuɛ annzɛ ɔ lo i wun wie. ?Kɛ sa wie nun atin nga e wiengu’m be kle e’n ɔ fɔnman Ɲanmiɛn mmla’n, e lo e wun e fa su annzɛ e liɛ nga e si i’n i su yɛ e jran ɔn? ?Sran’m be wun kɛ e tranlɛ yo fɛ naan be nin e kwla koko yalɛ? Sɛ e yo sɔ’n, é klé kɛ e mian e ɲin e yo wɛtɛɛfuɛ.
20. ?Sɛ e aeliɛ’n ti kpa kɛ nga y’a kɛn i ndɛ lɛ’n sa’n, i bo’n gúa sɛ?
20 Kɛ aniaan bian nin aniaan bla’m be tu be klun be fa Ɲanmiɛn i nzuɛn nga Zaki kɛnnin i ndɛ’n, nanwlɛ, asɔnun’n nun yo fɛ dan! (Jue. 133:1-3) Kɛ e nin e niaan mun e tranlɛ nun e yo e wun aenvuɛ, e kloman ndɛnngan, kpɛkun e ti wɛtɛɛfuɛ’n, i sɔ’n yo maan e nin be e afiɛn mantan kpa. Asa ekun’n, ɔ kle weiin kɛ e yi ‘ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n,’ i nglo. Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ nun’n, é wá wún wafa nga, sɛ e bu e wiengu mun kɛ nga Zoova bu be’n sa’n, e aeliɛ’n kwla yo sɔ’n.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Ndɛ sɔ’n i ɲrun nin i sin’n kle kɛ asɔnun kpɛnngbɛn mɔ be flɛ be “like klefuɛ” ekun’n, yɛ Zaki dun mmua kan ndɛ’n man be ɔ. (Zak 3:1) Ɔ fata kɛ sran sɔ’m be yi ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo naan asɔnunfuɛ’m be nian be ajalɛ’n su. Sanngɛ, e ngba e kwla fa ndɛ nga Zaki kannin’n tu e wun fɔ.
?Amun kwla yiyi nun?
• ?Ngue yɛ ɔ yo maan Klistfuɛ kun yo ngwlɛlɛfuɛ ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla yi ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n i nglo tra laa ɔ?
• ?Be nga be yiman ‘ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n’ i nglo’n, be aeliɛ’n ti sɛ?
• ?Aeliɛ benin yɛ amun fa sieli amun ɲrun kɛ amún yí i nglo trá laa ɔ?
[Foto, bue 25]
?Wafa sɛ yɛ be ɲin m’ɔ ci be wiengu’n, ɔ kwla wlu asɔnun’n nun andɛ ɔ?