Tabangan Sindang Madonong na Pumili nin Agom

ARAM daw kan mga aki nindo kun ano an hahanapon sa agom asin kun paano pumili nin madonong? Kaipuhan na horophoropon an bagay asin tabangan sindang madonong na pumili, ta ini mahalaga sa saindang kaogmahan sa ngapit.

Sa kadagaan na kaugalean an pagdi-date, nag-oorog an impluwensia sa mga hobenes na magpadispadis sa pababa nang pababang edad. “Sinasabi sako kan mga magurang nin mga 10 anyos na aki na sinda napapairarom sa makosogon na pamimirit na togotan na maki-date an saindang mga aki,” sabi ni Dr. Ronald W. Taffel, sarong sikologo klinikal sa Nueva York. “Bigla na sanang nanonompongan nin mga magurang an saindang sadiri na nakikidebate sa mga isyu na dai ninda linalaoman na atubangon sagkod na dai pa nagtitin-edyer [an saindang mga aki].”

Ano an posibleng ibunga kun kamo pahunod asin togotan an saindong mga aki na pumoon na maki-date mantang akion pa? An The Journal of the American Medical Association nagkomento: “An amay asin parateng pakiki-date konektado sa pagpopoon nin [pakikidorog].” Iyo, tibaad nabasa na nindo an mga bareta manongod sa “nagdadakol na mga aking babae na 10 sagkod 14 an edad na nangangaki.”

Kaya, ano an magigibo nindo tanganing matabangan an saindong mga aki?

Tokdoan Sinda Mantang Aki Pa

An mga magurang kaipuhan na itanom sa saindang mga aki an positibong Kristianong mga kuwalidad asin tabangan sindang mapatalubo an mga ini. Asin kaipuhan man na tabangan ninda sinda na mamidbid an mga kuwalidad na ini sa magigin agom. Kun buksan kan aki nindo an tema nin pakiki-date, ipaliwanag na salang isipon na ini sosyal na aling-alingan para sa mga bako pang tin-edyer o minsan sa mga nagtin-edyer pa sana. Imbes, linawon sainda na an pakiki-date para sa mga tawo na nasa edad na tanganing seryosong humanap nin maaagom.

An mga aki daing kabatidan sa paghusgar sa ugale, arog kan maninigong admitiron ninda. An sarong aking babaeng Bombay nagpaliwanag sa sarong parakonseho sa mag-agom: “An samong mga magurang mas gurang asin mas madonong, asin sinda dai madaling madaya na arog mi. . . . Napakahalaga na an makaagom sako iyo an tama. Madalion akong masala kun ako sana an mahanap saiya.” Tunay na makikinabang an mga hobenes sa tabang nin mga mas may edad na!

Parate na hinuhusgaran nin mga hobenes an pinaplano nindang agomon sono sa mga pamantayan na daing gayo nin koneksion sa kun baga sinda magigin marahay na agom na lalaki o agom na babae. An mga aking lalaki tibaad maakit nin magayon na panlauog asin nakaaakit na pigura​—pero kumusta sa huri? Nagliliwat an mga hawak asin lauog, asin sa huri sierto na an mamawoton kan lalaki mga kuwalidad nin maygurang na babae, kaiba an intelihensia asin kakayahan na magsaabaga nin mga responsibilidad. An mga aking babae parateng ipinaoorog an pagigin guwapo, pustoryoso, asin alisto sa isip nin sarong lalaki imbes na an saiyang mas mahahalagang kuwalidad na pagigin maboot asin pagkaigwa nin pagkamoot sa Dios asin sa kapwa.

Kaya, ano an magigibo nindo? Taano ta dai darahon an atension kan saindong mga aki sa mga tawong midbid ninda asin marahay an pag-iba-iba bilang mag-agom. Puwede nindong ipaheling na an iba sa mga ini pinili, bakong an pinakamagayon o pinakaguwapo sa banwaan, kundi an saro na may marahay na mga kuwalidad asin kapareho man ninda sa hilig, interes, asin pasohan.

Taano ta dai ipakipag-olay sa saindong mga aki an mga bagay na ini? Kan si Ann 13 anyos, ihinapot kan saiyang ina kun anong mga kuwalidad an gusto nia sa sarong agom na lalaki. Pinag-olayan ninda ini, asin ilinista nia an mga kuwalidad na hahalaton niang makua. Ini bakong listahan na bakong realistiko. Kaiba dian an bagay na an lalaki maninigong saro na ikagagalang nia, asin maninigong kapareho nia sa hilig asin interes an lalaki. Sarong maogmang lola ngonyan, sagkod ngonyan irinirekomendar ni Ann na arogon nin iba an halimbawang ini.

Para sa Kristiano, an pagboot kan Biblia na mangagom sana “dian sa Kagurangnan” napakahalagang bagay. (1 Corinto 7:39) An tawong “dian sa Kagurangnan” saro na dusay, bautisadong Kristiano asin debotado sa pakikikabtang sa aktibidad na ginibo ni Jesus. An mga nagbibinongog sa pagboot na ini na mangagom sana dian sa Kagurangnan sa parate nakaeeksperyensia nin makamomondong mga resulta. Kaya siertohon na ipaliwanag sa saindong mga aki an halaga nin pag-isip na agomon idto sanang kapareho ninda an moral asin espirituwal na mga prinsipyong kinukuyog asin sa siring makatatabang sainda na ikapamana ini sa tibaad magin aki ninda.

Andamon Sindang Umatubang sa mga Problema

Kun sa paghona nindo nasa tama nang edad na maki-date an saindong mga aki, idoon sainda an kadonongan na midbidon an saindang kaiba sa pampublikong mga lugar, na ginigibo an mga aktibidad, arog baga kan pagduman sa mga restawran, museo, su, o art gallery, na minatogot saindang mag-olay asin magkamidbidan na dai napararayo sa ibang tawo. Tabangan sindang masabotan kun taano ta ini mas madonong na marhay kisa pagsolosolo sa napaparadang kotse o sa ibang lugar na daing ibang tawo. Mahalaga man na itokdo sainda na pagpuli ninda hale sa pakiki-date, an tama magpaaram na sa pinto asin dai palaogon an tawo apuwera sana, siyempre, kun kamo mata pa asin yaon.

Patanidan an saindong mga aki sa puwedeng mangyari. Halimbawa, an sarong bareta nagsasaysay manongod sa sarong kolehiyala na inimbitaran an saiyang ka-date sa saiyang kuwarto pakapamanggi tanganing magbarobayle asin mag-estoryahan. Minsan ngani nagigin presko an lalaki, dai sia nag-insister na maghale an lalaki. Imbes, kun sia nagrereklamo, naghahagad nin dispensasyon an lalaki sa saiyang mga akto, pero poprobaran na naman kan lalaki na akiton sia. Sabi kan bareta: “Sa katapustapusi tinapos kan lalaki an kontrobersia kan magliliwanag na” paagi sa paglugos sa saiya. Makamomondo nanggad!

Kaya siertohon na an saindong mga aki tataong humiro nin desisyonado kun may magsuherir man lamang nin inmoral na akto. Maninigo sindang dumulag sa situwasyon arog kan pagdulag ni Jose sa namimirit na agom ni Potifar. (Genesis 39:​7-12) Maninigong maaraman ninda na an haloyon nang pakimaherak na, “Kun namomotan mo ako magugusto ka,” sa parate mga tataramon nin sarong mandaraya. An siisay man na naggagamit kaiyan tibaad permi iyan na ginagamit, dangan binabayaan an saiyang biktima asin iba na naman an bibihagon. Maninigong maaraman kan saindong aking lalaki o babae na an marigon, positibong dai iyo an pinakamarahay na simbag sa inmoral na suhestion.

Siertohon na tokdoan an saindong aking babae na likayan an mga situwasyon na dian puwede siang malugos. Idoon an pangangaipo na midbidon nin marhay an siisay man na soltero na tibaad makaka-date nia asin na mamidbid man nindong marhay, na mga magurang nia, an tawong iyan. Kun an mga aki nindo dai na nag-iistar sa lugar na harani sa saindo, siertohon na sinda maghapot sa sarong Kristianong paraataman manongod sa saindang magigin agom. Girumdoma, may mga mapandaya na naghihingakong Kristiano asin minalaog sa kongregasyon, arog kaidtong enot na siglo.​—2 Pedro 2:​13-15, 17, 18.

Dugang pa, kaipuhan na tokdoan nindo an saindong mga aking lalaki na an tunay na mga lalaki dai tuyong nangongolog sa ibang tawo. Sinda nagdedepensa asin nagpoprotehir sa sainda. An tunay na mga lalaki kagurangnan, bakong oripon, kan saindang mga kamawotan. Tama sanang trataron ninda an mga bakong kasekso arog kan pagtrato ninda sa saindang ina o mga tugang na babae, na may onra asin paggalang.​—1 Timoteo 5:​1, 2.

Nungka na pabayaan an saindong mga aki na makalingaw sa pundamental na prinsipyo sa Biblia: “An maraot na kaiba minaraot sa marahay na mga gawe.” (1 Corinto 15:​33, Revised Standard Version) Kaya maninigong marealisar kan saindong mga aki an pangangaipo na lumikay sa pakikiiba sa siisay man na an pamumuhay bakong malinig sa moral. Poon sa saindang pagkaniaki, kaipuhan na linawon nindo sa sainda na minsan tibaad dai naheheling nin iba an saindang ginigibo, an Dios perming nagheheling, asin babalosan nia an lambang saro sa sato sono sa satong gibo.​—Roma 2:6.

Pamumuhay nin Moral sa Sarong Inmoral na Kinaban

Minsan ngani nag-aagrangay an kinabanon na mga autoridad na sinda “kakadikit an aram kun paano popogolan an dai pa kasal na mga tin-edyer sa pagdodorog,” an Kristianong mga magurang nakaaaram na iyan magigibo. Paagi sa pagtanom sa saindang mga aki nin pagkamoot sa Dios asin tunay na paggalang sa saiyang mga pagboot, sinasangkapan nin mga magurang an saindang mga aki na labanan an mga sugot kan inmoral na kinaban na ini asin magkaigwa nin matanos, moral na pamumuhay. An sarong dakulang sosyedad nin minilyon na Saksi ni Jehova pambihira sa saindang pangangapot sa haralangkaw na pamantayan sa moral kan Tataramon nin Dios. Minsan an New Catholic Encyclopedia nagsasabi na an “matrimonyal asin seksuwal na moralidad [kan grupong ini] estrikto nanggad.”​—Tomo 7, pahina 864.

An mga hobenes sa mga Saksi ni Jehova na moral an pamumuhay nakaaaram na sinda namomotan asin inaapresyar bako sanang kan saindang mga magurang kundi kan saindang mga kapwa Kristiano sa bilog na kinaban. Marahay an pagmate ninda sa saindang sadiri, may mga kabtang sinda sa mga pagtiripon kan kongregasyon, nagpapatalubo sa mga abilidad sa pagtotokdo, asin nakikakabtang sa pagtotokdo kan Biblia. Sinda nagpapaheling nin diosnon na mga ugale, may positibong mga pagmate na sinda may halaga, asin may paglaom sa maogmang ngapit sa matanos na bagong kinaban nin Dios.​—1 Juan 2:17; Kapahayagan 21:​3, 4.

[Kahon sa pahina 9]

Siisay an Aagomon Nindo?

An librong Questions Young People Ask​—Answers That Work nagtatao nin marahayon na mga suhestion kun paano an mga barobata makamimidbid nin saro na tibaad magustohan nindang agomon.a Ipinaheheling kaiyan an pangangaipo na maaraman an mga kuwalidad kan tawong iyan saka an saiyang mga kaluyahan, kun ano an tunay niang pagkatawo. Paano nindo magigibo iyan?

Enot, puwede nindong masdan an tawong iyan. Ano an ugale kan lalaki? Ano an pagtratar nia sa ibang tawo? Paano nakikipag-olay an babae sa saiyang mga magurang o sa ibang miembro kan pamilya? An mga bagay na ini mahalaga ta ipinaririsa kaiyan kun ano an magigin pagtrato sa saindo.

Sa kaswal na pag-oolay, maaaraman nindo kun baga kapareho nindo an saiyang mga intereses asin pasohan. Puwede man nindong aramon kun ano an opinyon nin ibang tawo sa tawong ini.

Bobooton nindong aramon kun ano an pagkatawo kaini, an saiyang mga iniisip, ideya, asin panlaog na pagkatawo. Ano an iginagawe kan lalaki kun nagigipit? Sairisay an mga amiga kan babae? Kumusta an pamilya, asin paano ninda tinatrato an kada saro?

An pagtrabahong magkaibanan puwedeng makatao saindo nin mas marahay na pagmansay sa mga kuwalidad kan tawo. Tawan nin panahon na lumataw an bakong marahay na mga ugale. Dangan, arog kan sabi kan marahayon na librong ini manongod sa mga hobenes na nagkuyog sa madonong na hatol na iyan: “Muklat an mga mata, makalalaog sinda sa pag-agom na may pagsarig na kaya nindang resolberan an malataw na mga dai pagkakaoyon. An mapangganang pag-ilusyonan inandam sinda para sa mapanggana asin maogmang pag-agoman.”​—Kapitulo 29-32.

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 7]

Tibaad kahangahanga an pisikal na mga kagayonan, alagad ta mas mahalaga an marahay na panlaog na mga kuwalidad

[Ritrato sa pahina 8]

An pagminidbidan sa pampublikong mga lugar mas madonong kisa pag-ibaiba na kamo sanang duwa