Puwede daw Kamong Protehiran kan Anting-anting nin Kapaladan?
AN KRISTAL dara-dara sa bulsa kan lalaking taga-Brazil. Dara-dara kan Amerikanong parakawat an sentabo nin suwerte. Nakasabit an krus ni Saint Brigid sa itaas nin katre sa harong kan pamilyang taga-Irlandia. Minilyon an naggagamit nin siring na mga bagay bilang anting-anting o agimat nin kapaladan.a Nagtutubod sinda na an pagkakaigwa nin mga anting-anting na ini puwedeng makaolang sa peligro asin magdara sainda nin kapaladan.
Halimbawa, konsiderara an Brazil. Sono sa magasin na Veja, kadakol na taga-Brazil an nagdadaradara nin “mga pidaso nin gapo asin medyo mahal na gapo na dian iinaatribuwir an puwersa kan kagsadiri kaiyan na akiton an suwerte asin pisikal patin mental na kosog.” Sa pagkatakot na menuson an mga puwersa kan okulto, an iba sa nasyon na iyan nagbubugtak nin relihiyosong emblema o teksto sa lanob kan saindang harong. An iba ginagamit pa ngani an Biblia bilang sagradong anting-anting; ipinaheheling ninda iyan sa ibabaw nin sarong lamesa, na permanenteng nakabukas sa Salmo 91.
Sa timog Aprika, an muti, o tradisyonal na bolong, ginagamit man bako sanang huli sa nakakabolong na kakayahan kaiyan, kundi bilang proteksion sa kadimalasan. An helang, kagadanan, mga kapierdihan sa pinansial, asin minsan an bakong mapangganang pagkamoot parateng hinohona na nagreresulta sa mga orasyon na itinaram kan mga kaiwal o huli sa dai pakapatoninong sa gadan na mga apoon. Parateng nakukua an muti sa parabolong sa baryo, na naggigibo nin mga bolong hale sa mga tinanom, kahoy, o mga kabtang nin hayop. Pero, nakaiinteres na an muti bako sanang ginigibo sa mga baryo; lakop an gibo na ini sa mga siudad sa Aprika del Sur. An mga negosyante asin naggraduwar sa unibersidad kabilang sa mga nananarig sa muti.
Lakop man an paghanap nin suwerte sa mga nasyon sa Europa. Iniimpormaran kita kan librong Studies in Folklife Presented to Emyr Estyn Evans: “Haros mayo nin parokya o banwaan sa Irlandia na dian dai naheheling an sapatos nin kabayo na nakatakod sa o nasa itaas kan mga pinto nin mga harong o kuwadra.” Mas lakop pa ngani sa nasyon na iyan an mga krus na gibo sa tanom na rush na nakasabit sa ibabaw nin mga katre asin pinto tanganing magdara nin suwerte. Nagsasabi an mga paramasid na, sa pan-ibabaw na hitsura, kadakol na taga-Irlandia an minamansay sa bakong seryosong paagi an siring na mga superstisyon. Alagad, pipira an biyong dai iyan iniintindi.
An Paghanap nin Proteksion
Ano an nakakaakit sa siring na superstisyosong mga paniniwala? Malinaw nanggad na iyan nagseserbi tanganing panigoan an pundamental na pangangaipo para sa kaligtasan kan mga tawo. Tunay nanggad, pira an nakakamateng ligtas sa saindang mga harong, na mas bakong ligtas sa paglakaw sa kalye kun banggi? Idugang pa dian an kadepisilan sa paghanapbuhay asin pag-ataman sa mga aki. Iyo, nabubuhay kita sa inaapod kan Biblia na “panahon nin kasakitan.” (2 Timoteo 3:1, The New English Bible) Kaya natural sana na an mga tawo igwa nin makosog na pagmawot para sa proteksion.
Ini puwedeng partikularmenteng totoo sa mga kultura kun saen bantog an manlaenlaen na klase nin espiritismo asin mahika. An pagkatakot sa ipinamumugtak na mga espiritu kan gadan o sa pagigin biktima kan mga sumpa nin kaiwal puwedeng gibohon na garo dai mabayaan an inaapod na proteksion nin anting-anting o agimat. Ano man an mangyari, an The World Book Encyclopedia nagsasabi: “An kadaklan na tawo igwa nin pagkatakot na ginigibo sindang daing katiwasayan. Nakakatabang an mga superstisyon na mapangganahan an siring na mga pagkatakot paagi sa pagtao nin katiwasayan. Sinisierto kaiyan sa mga tawo na makukua ninda an saindang gusto asin malilikayan an problema.”
An Dai Mapaniwalaan na Kapangyarihan nin mga Agimat
Kun siring, an mga agimat, asin anting-anting na may laen-laen na klase asin porma isinusulot, dinadaradara, asin ipinaheheling kan mga tawo sa bilog na kinaban. Pero makatanosan daw na magtubod na an gibong-tawong anting-anting puwedeng magtao nin ano man na tunay na proteksion? An dakol sa bagay-bagay na bantog na ginagamit bilang anting-anting komersial na mga produkto na lagduan na prinodusir paagi sa makina. Bako daw na tinutumang kaiyan an lohika asin sentido komon na tubodon na an sarong bagay na ginibo sa pabrika puwedeng igwa nin mga puwersa sa mahika? Asin minsan an bolong na espesyalmenteng ginibo kan parabolong sa baryo mayong iba kundi sinaralak na ordinaryong mga ingrediente—mga gamot, masitas, asin mga kaagid kaiyan. Taano an siring na mga pinagsaralak ta magkakaigwa nin mga kakayahan sa mahika? Laen pa kaiyan, igwa daw nin ano man na tunay na ebidensia na an mga tawong naggagamit nin mga agimat nabubuhay nin mas halawig—o mas maogma—kisa kaidtong mga dai naggagamit? Bako daw na nabibiktima nin helang asin kagadanan an mismong mga naggigibo nin siring na mga anting-anting sa mahika?
Imbes na tawan an mga tawo nin tunay na proteksion asin pakamate nin kontrol sa saindang buhay, an superstisyosong paggamit nin mga agimat asin anting-anting aktuwal na pinapaluya an boot nin mga tawo sa madonong na pag-atubang sa saindang mga problema asin pinakokosog sinda na dumolok sa kapaladan bilang remedyo sa gabos. An pagsarig sa puwersa nin mga agimat makakatao man sa naggagamit nin salang pakamate nin seguridad. An sarong lalaki na nasa impluwensia nin alkohol tibaad magsabi na dai nadadanyaran an saiyang mga hiro asin abilidad, alagad kun poprobaran niang magmaneho, posibleng isapeligro nia an saiyang sadiri o an iba. An saro na ibinubugtak an saiyang kompiansa sa puwersa nin agimat puwedeng danyaran man an saiyang sadiri. Sa pagparaimahinar na pinoprotehiran, tibaad madali para sa saiya na gumibo nin rungaw na mga pag-ala suwerte o gumibo nin bakong madonong na mga desisyon.
An paniniwala sa puwersa nin mga agimat nagdudulot nin iba pang grabeng peligro na natatago sa minilyon na naggagamit kaiyan. Ano an mga peligrong ini, asin igwa daw nin lehitimong paagi tanganing malikayan an danyos? Pag-oolayan sa sunod na artikulo an mga hapot na ini.
[Nota sa Ibaba]
a Tinatawan nin kahulogan kan Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary an “agimat” na “sarong anting-anting (arog nin dekorasyon) na parateng inukitan nin orasyon sa mahika o simbolo tanganing protehiran an nagsusulot sa maraot (arog nin helang o panraratak) o tanganing tabangan sia.”