Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
NOBYEMBRE 2-8
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | EXODO 39-40
“Maingat na Sinunod ni Moises an mga Instruksiyon”
Midbid daw Kamo ni Jehova?
13 Sa kabaliktaran, si Moises “kanigoan ka boot nin orog sa gabos na tauo na nageerok sa ibabao nin daga.” (Bil. 12:3) Ipinaheling nia an kahoyoan asin kapakumbabaan paagi sa pagigin determinadong sunodon an pagdirehir ni Jehova. (Ex. 7:6; 40:16) Mayong sinasabi sa Biblia na parateng kinukuestion ni Moises an pamamaagi ni Jehova o nauuyam sia huling dapat niang sunodon an mga prosedimientong itinatao ni Jehova. Halimbawa, mapadapit sa pagtogdok kan tabernakulo, nagtao si Jehova nin mga pagboot sagkod sa kasaditsaditing detalye, arog baga kan kolor nin torsido na gagamiton sa paggibo kan mga telang pantolda asin kun pira an botngol kaiyan. (Ex. 26:1-6) Kun an sarong paraataman na tawo sa organisasyon nin Dios nagtatao sa saindo nin instruksion na garo baga sobra kadetalyado, kun beses tibaad mauyam kamo. Minsan siring, si Jehova perpektong paraataman, na buka an palad na nagdedelegar asin nagtitiwala sa mga lingkod nia. Kun sia nagtatao nin dakol na detalye, igwa sia nin marahay na dahelan. Pero, tandaan na si Moises dai nauyam ki Jehova sa pagtao nin instruksion na siring kadetalyado, na garo baga minemenos sia ni Jehova o pinupugolan an pagkamapag-imbento o katalingkasan nia. Imbes, sinierto ni Moises na “siring” nanggad an gibohon kan mga nagtatrabaho bilang pagsunod sa instruksion nin Dios. (Ex. 39:32) Kanigoan na kapakumbabaan! Minidbid ni Moises na ki Jehova an gibohon na idto asin na sia ginagamit sana tanganing mahaman iyan.
Kamo daw Maimbod sa Gabos na Bagay?
3 “Si Moises bilang sarong katabang nagin maimbod,” an sabi kan Hebreo 3:5. Ano an nagpangyaring magin maimbod si propeta Moises? Sa pagtogdok asin pag-areglar kan tabernakulo, “ginibo ni Moises an sono sa gabos na ipinagboot sa saiya ni Jehova. Siring nanggad kaiyan an ginibo nia.” (Exodo 40:16) Bilang mga nagsasamba ki Jehova, ipinapaheling niato an kaimbodan paagi sa makinuyog na paglilingkod sa saiya. Kaiba nanggad digdi an satong pagdanay na maimbod ki Jehova mantang napapaatubang sa depisil o grabeng mga pagbalo. Minsan siring, an kapangganahan sa pag-atubang sa darakulang pagbalo bakong an solamenteng nagdedeterminar kan satong kaimbodan. “An maimbod sa kadikit maimbod man sa dakol,” an sabi ni Jesus, “asin an bakong matanos sa kadikit bako man na matanos sa dakol.” (Lucas 16:10) Dapat kitang magdanay na maimbod dawa sa garo baga saradit na bagay.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
it-2-TG 943 ¶4
Poka, Balat ng
Kung Paano Nakakuha Nito ang mga Israelita. Kung ang taʹchash sa Bibliya ay talagang tumutukoy sa isang uri ng poka, paano kaya nakakuha ng mga balat ng poka ang mga Israelita? Bagaman ang mga poka ay karaniwang matatagpuan sa mga rehiyon ng Artiko at Antartiko, mas gusto ng ilang poka ang mainit-init na klima. Sa ngayon, mayroon pa ring mga monk seal na makikita sa isang bahagi ng Dagat Mediteraneo, at sa iba pang mas maiinit na katubigan. Sa nakalipas na mga siglo, lubhang nabawasan ang bilang ng mga poka dahil sa tao, subalit noong panahon ng Bibliya, maaaring maraming poka sa Mediteraneo at sa Dagat na Pula. Noong 1832, isang edisyong Ingles ng Dictionary of the Holy Bible ni Calmet (p. 139) ang nagsabi: “Sa maraming maliliit na pulo sa dagat na Pula, sa palibot ng peninsula ng Sinai, ay matatagpuan ang mga poka.”—Tingnan din ang The Tabernacle’s Typical Teaching, ni A. J. Pollock, London, p. 47.
Paano Kun Mayo nin Tawong Makahiling kan mga Nagigibo Mo?
Kan matapos na an tabernakulo, sarong panganuron ‘an puminatos sa tabernakulo nin pagpatotoo, asin an kamurawayan ni Jehova nakapano sa tabernakulo.’ (Ex. 40:34) Malinaw nanggad na tanda iyan kan pag-uyon ni Jehova! Ano sa hiling nindo an namatian ni Bezalel asin Oholiab kan panahon na idto? Dawa ngani dai nakaukit an saindang pangaran sa mga ginibo ninda, siguradong naugma sinda huling binendisyunan nin Diyos an gabos nindang paghihinguwa. (Tal. 10:22) Kan suminunod na mga taon, siguradong mas naugma pa sinda huling nahiling nindang padagos na ginamit sa paglilingkod ki Jehova an mga ginibo ninda. Kun buhayon na liwat sa bagong kinaban si Bezalel asin Oholiab, siguradong mas lalo pa sindang mauugma pag naaraman nindang mga 500 na taon na ginamit an tabernakulo para sa tunay na pagsamba!
Pagbasa sa Bibliya
(Exodo 39:1-21) Asin duman sa asul, asin purpura, asin karmesi, giniribo ninda an mga gubing sa paglingkod, sa paglingkod sa santuwaryo, asin ginibo man ninda an mga mahal na gubing na manunungod ki Aaron, siring kan ipinagbuot ni Jehova ki Moises. 2 Ginibo man niya an efod na bulawan, asul, asin purpura, asin karmesi, patin linong linubid. 3 Asin pinurulpog ninda an mga pinahimpis na bulawan, asin pinurutol ninda an mga kawad na itatahi kaidto duman sa asul, asin sa purpura, asin sa karmesi, asin sa lino, sa malinig na pakagibo. 4 Ginibuhan ninda iyan kan mga pang-abaga na magkasurugma, asin magkasurumpay sa saindang duwang ibong. 5 Asin an habay kan efod na idtuon sa ibabaw niya, arog man kaidto an pakagibo; bulawan, asul, asin purpura, asin karmesi, asin linubid na lino; siring kan ipinagbuot ni Jehova ki Moises. 6 Asin pinagsapsapan ninda an mga gapong onyx na papalibutan nin mga kalupkop na bulawan, na tinadtadan nin tadtad sa panduta na igwa kan mga ngaran kan mga aki ni Israel. 7 Asin ibinugtak niya sinda sa mga abaga kan efod, na magin mga gapong girumduman sa mga aki ni Israel, siring sa ipinagbuot ni Jehova ki Moises. 8 Ginibo man niya an takop sa daghan nin magayon na pakagibo, siring kan pakagibo kan efod, bulawan, asul, asin purpura, asin karmesi, patin linubid na lino. 9 Kuwadrado idto. Ginibo nindang tiklop an takop sa daghan, sang dangaw an saiyang laba asin sang dangaw an saiyang lakbang, asin iyan tiklop. 10 Asin tinampukan ninda iyan nin apat na taytay na mga gapo. An inot na taytay sarong sardio, sarong topasyo, asin sarong carbunclo; iyo ini an inot na taytay. 11 An ikaduwang taytay sarong esmeralda, sarong sapiro, asin sarong diyamante. 12 An ikatulong taytay, sarong ligurio, sarong agata, asin sarong amatista. 13 Asin an ikaapat na taytay, sarong berilo, sarong onyx, asin sarong jaspe; sinda napapalibutan asin natatampok duman sa saiyang mga kalupkop na bulawan. 14 An mga gapong ini siring sa mga ngaran kan mga aki ni Israel, kagduwa siring sa saindang mga ngaran; garo mga tadtad nin iduduta, an balang saro dara an saiyang ngaran bagay sa kagduwang kapag-arakian. 15 Ginibo man ninda sa ibabaw kan takop sa daghan an mga talikalang saradit na garo mga sinalapid, na anas na bulawan. 16 Ginibo man ninda an duwang kalupkop asin an duwang siningsing na bulawan; na an duwang siningsing na ining bulawan ibinugtak sa duwang puro kan takop sa daghan. 17 Asin ibinugtak man ninda an duwang sinalapid na bulawan duman sa duwang siningsing na idto sa mga puro kan takop sa daghan. 18 Asin isinugma ninda an duwang puro kan duwang sinalapid duman sa duwang kalupkop, na ibinugtak ninda sa ibabaw kan mga abaga kan efod, duman sa inutan niya dapit. 19 Asin guminibo sinda nin duwang siningsing na bulawan, na ibinugtak ninda sa duwang puro kan takop sa daghan sa saiyang gilid, duman sa ibaba dapit kan efod. 20 Guminibo pa sinda nin duwang siningsing na bulawan, na an mga ini ibinugtak ninda sa duwang abaga kan efod, sa ibaba sa inutan dapit, sa inutan kan saiyang pagkasugma, sa ibabaw kan habay kan efod. 21 Asin iginakot ninda an takop sa daghan kan saindang mga siningsing sa mga siningsing kan efod nin sarong lubid na asul, tanganing mamugtak sa ibabaw kan habay kan efod nanggad, asin dai makasuhay an takop sa daghan sa efod; siring sa ipinagbuot ki Moises ni Jehova.
NOBYEMBRE 9-15
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LEVITICO 1-3
“An Katuyuhan kan mga Dulot”
it-1-TG 889
Handog, Mga
Mga handog na sinusunog. Ang mga handog na sinusunog ay inihahandog nang buo sa Diyos; walang anumang bahagi ng hayop ang naiiwan sa mananamba. (Ihambing ang Huk 11:30, 31, 39, 40.) Ang mga ito ay katumbas ng paghiling kay Jehova na tanggapin niya, o ipahiwatig na tinatanggap niya, ang handog ukol sa kasalanan na kung minsa’y kasama ng mga handog na sinusunog. Bilang isang “handog na sinusunog,” ibinigay ni Jesu-Kristo ang kaniyang sarili nang buo at lubos.
it-1-TG 892 ¶8
Handog, Mga
Mga handog na mga butil. Ang mga handog na mga butil ay inihahandog kasama ng mga handog na pansalu-salo, mga handog na sinusunog, at mga handog ukol sa kasalanan, at gayundin bilang mga unang bunga; may mga pagkakataon naman na inihahandog ang mga ito nang bukod. (Exo 29:40-42; Lev 23:10-13, 15-18; Bil 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; kab 29) Ang mga ito ay inihahandog bilang pagkilala sa kagandahang-loob ng Diyos dahil sa paglalaan niya ng mga pagpapala at kasaganaan. Kadalasa’y may kasamang langis at olibano ang mga ito. Ang mga handog na mga butil ay maaaring nasa anyong mainam na harina, binusang butil, o hugis-singsing o maninipis na tinapay na niluto, inihaw, o mula sa kawa. Ang iba sa handog na mga butil ay inilalagay sa altar ng handog na sinusunog, ang iba naman ay kinakain ng mga saserdote, at sa mga handog na pansalu-salo, nakikibahagi sa mga ito ang mga mananamba. (Lev 6:14-23; 7:11-13; Bil 18:8-11) Ang mga handog na mga butil na inihahandog sa altar ay hindi maaaring lagyan ng lebadura o “pulot-pukyutan” (lumilitaw na tumutukoy sa sirup ng mga igos o katas ng mga prutas) na maaaring umasim.—Lev 2:1-16.
it-1-TG 890 ¶2
Handog, Mga
Mga handog na pansalu-salo (o mga handog ukol sa kapayapaan). Ang mga handog na pansalu-salo na kaayaaya kay Jehova ay nagpapahiwatig ng pakikipagpayapaan sa kaniya. Ang mananamba at ang sambahayan nito ay nakikibahagi sa mga handog (sa looban ng tabernakulo; ayon sa tradisyon, may itinayong mga kubol na nakapalibot sa loob ng kurtinang nakapaligid sa looban; sa templo, may inilaang mga silid-kainan). Ang nanunungkulang saserdote ay tumatanggap ng isang takdang bahagi ng handog, at ang mga saserdoteng nakatokang maglingkod ay tumatanggap din isang takdang bahagi. Sa diwa, tinatanggap naman ni Jehova ang kaayaayang usok ng sinusunog na taba. Ang dugo, na kumakatawan sa buhay, ay ibinibigay sa Diyos bilang pag-aari niya. Samakatuwid, ang mga saserdote, mga mananamba, at si Jehova ay waring nagsasalu-salo sa isang kainan, na nagpapahiwatig ng mapayapang ugnayan. Ang taong nakikibahagi sa handog samantalang siya’y nasa karumihan (alinman sa mga karumihang binanggit sa Kautusan) o kumain ng natirang karne pagkaraan ng itinakdang panahon kung kailan ito maaaring kainin (yamang magsisimula na itong mabulok sa mainit na klima) ay lilipulin mula sa kaniyang bayan. Dahil sa kaniyang pagiging marumi o dahil sa pagkain niya ng maruming bagay sa harap ng Diyos na Jehova, dinungisan o nilapastangan niya ang salu-salo, anupat winalang-galang ang mga bagay na sagrado.—Lev 7:16-21; 19:5-8.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Levitico
2:13—Taano ta kaipuhan na magdolot nin asin ‘kaiba kan gabos na dolot’? Ginigibo ini bakong tanganing pasiramon an namit kan mga atang. Sa bilog na kinaban, ginagamit an asin bilang pampreserba. Posibleng marhay na iyan idinodolot kaiba kan mga dolot huli ta nagrerepresentar iyan sa pagigin dai nalalapa asin dai nararaot.
it-2-TG 1215
Taba
Ang dahilan kung bakit ibinigay ang kautusang ito. Sa ilalim ng tipang Kautusan, kapuwa ang dugo at ang taba ay itinuturing na para lamang kay Jehova. Nasa dugo ang buhay, na si Jehova lamang ang makapagbibigay; samakatuwid, ito ay sa kaniya. (Lev 17:11, 14) Itinuring naman ang taba bilang ang pinakamainam na bahagi ng laman ng hayop. Ang paghahandog ng taba ng hayop ay maliwanag na isang pagkilala na ang pinakamaiinam na bahagi ay kay Jehova, na siyang naglalaan nang sagana, at ipinakikita nito ang pagnanais ng mananamba na ihandog sa Diyos ang pinakamainam. Palibhasa’y sumasagisag ito sa pag-uukol ng mga Israelita ng kanilang pinakamainam kay Jehova, sinasabing pinauusok ito sa ibabaw ng altar bilang “pagkain” at bilang “nakagiginhawang amoy” para sa kaniya. (Lev 3:11, 16) Kaya naman ang pagkain ng taba ay isang ilegal na paggamit ng bagay na pinabanal sa Diyos, anupat isang panghihimasok sa mga karapatan ni Jehova. Ang pagkain ng taba ay magdudulot ng parusang kamatayan. Gayunman, di-tulad ng dugo, ang taba ay maaaring gamitin para sa iba pang mga layunin, halimbawa ay ang taba ng isang hayop na basta na lamang namatay o pinatay ng ibang hayop.—Lev 7:23-25.
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Levitico
3:17. Mantang an taba ibinibilang na pinakamarahay o pinakapuerteng kabtang, an pagbabawal na kakanon iyan minalataw na itinudok sa isip kan mga Israelita na an pinakamarahay na kabtang para ki Jehova. (Genesis 45:18) Ipinapagirumdom kaini sa sato na maninigo niatong itao ki Jehova an satong pinakamarahay.—Talinhaga 3:9, 10; Colosas 3:23, 24.
Pagbasa sa Bibliya
(Levitico 1:1-17) Asin si Jehova nakipag-ulay ki Moises, asin nakipag-ulay saiya hali duman sa tabernakulo kan pagpatotoo, na an ulay: 2 “Sabihan mo an mga aki ni Israel, asin taraman mo sinda: ‘Kun an siisay man sa saindo magdulot nin dulot ki Jehova, magdara kamo nin baka o oveja man. 3 “‘Kun an saiyang dulot magin atang baga nin mga baka, idudulot niya an lalaking mayo nin kaninan sa saiyang rugaring na buot idudulot niya iyan sa tata kan tabernakulo kan pagpatotoo sa atubangan ni Jehova. 4 Asin ibubugtak niya an saiyang kamot sa ibabaw kan payo kan atang, asin aakuon iyan sa pakatubos saiya. 5 “‘Kun siring pupugutan niya an bakang ugbon sa atubangan ni Jehova, asin an mga saserdote, na mga aki ni Aaron, madulot kan dugo, asin iwiwirik iyan sa palibutan kan altar, na ini yaon sa tata kan tabernakulo kan pagpatotoo. 6 Asin aanitan niya an atang, asin pagbabangaon niya sa saiyang mga kabtang. 7 Asin an mga aki ni saserdote Aaron mabugtak nin kalayo sa altar, asin papakarhayon ninda an sungo sa ibabaw kan kalayo. 8 Pakatapos an mga saserdote, na mga aki ni Aaron, papamugtakon ninda an mga kabtang, an payo asin an bayak-bayak, sa ibabaw kan sungo na yaon sa kalayo, na yaon sa ibabaw kan altar. 9 Asin huhugasan niya nin tubig an bituka asin an saiyang mga tabay, asin tututungon an gabos kan saserdote sa ibabaw kan altar; atang ini, dulot na sinulo na may mahamot na parong ki Jehova. 10 “‘Asin ta kun an saiyang dulot na manunungod sa atang magin mga oveja, kan mga kordero, kun kan mga kanding man, lalaking daing kaninan an idudulot niya. 11 Asin pupugutan niya iyan sa amihanan dapit kan altar sa atubangan ni Jehova, asin an mga saserdote, na mga aki ni Aaron, mawiririk kan saiyang dugo sa ibabaw kan altar sa palibutan. 12 Asin pagbabarabarangaon niya iyan sa saiyang mga kabtang, sagkod kan saiyang payo asin an saiyang bayak-bayak, asin an saserdote papamugtakon sinda sa ibabaw kan sungo na yaon sa ibabaw kan kalayo, na magkakaigwa sa ibabaw kan altar. 13 Asin huhugasan niya an saiyang mga tulak asin an saiyang mga tabay nin tubig, asin idudulot iyan gabos kan saserdote, asin tututungon iyan sa ibabaw kan altar; atang ini, dulot na sinuluan na mahamot an parong ki Jehova. 14 “‘Asin ta kun an atang na idudulot ki Jehova mga gamgam, itatao niya an saiyang dulot na mga agbaan, o ugbon nin salampati man. 15 Asin idudulot iyan kan saserdote sa ibabaw kan altar, hahalian niya iyan kan payo, asin susuluon niya sa altar asin an saiyang dugo pupugaon sa ibabaw kan palibot kan altar. 16 Asin hahalian niya iyan kan butse asin kan mga balukag na ini iaapon niya sa kataid kan altar, dapit sa subangan, duman sa kamugtakan kan mga abo. 17 Asin babaakon niya iyan sa mga pakpak, alagad ta dai niya pagbangaon nin duwa. Asin an saserdote papalaadon iyan sa ibabaw kan altar, sa ibabaw kan sungo na mamumugtak sa kalayo; atang ini, dulot na sinuluan na mahamot an parong ki Jehova.
NOBYEMBRE 16-22
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LEVITICO 4-5
“Itao ki Jehova an Saindong Pinakamarahay”
it-1-TG 892 ¶1
Handog, Mga
Mga handog ukol sa pagkakasala. Ang mga handog ukol sa pagkakasala ay para sa mga pantanging pagkakasala ng isang tao, at bahagyang naiiba sa ibang mga handog ukol sa kasalanan sapagkat waring inihahandog ang mga ito upang matugunan o maisauli ang isang karapatan. Maaaring nalapastangan ang karapatan ni Jehova o ang karapatan ng kaniyang banal na bansa. Ang handog ukol sa pagkakasala ay inihahandog upang paglubagin si Jehova dahil sa karapatang nalapastangan, o upang maisauli o mabawi ang ilang partikular na karapatan sa tipan para sa isang nagsisising nagkasala at upang mahango siya sa parusa ng kaniyang kasalanan.—Ihambing ang Isa 53:10.
w09-TG 6/1 26 ¶3
Isinasaalang-alang Niya ang Ating mga Limitasyon
Ganito ang sinasabi ng Kautusan na nagpapakita ng maibiging konsiderasyon ni Jehova: “Ngunit kung ang kaniyang kaya ay hindi sapat para sa isang tupa, kung gayon ay dadalhin niya kay Jehova bilang kaniyang handog ukol sa pagkakasala dahil sa kasalanan na nagawa niya ang dalawang batu-bato o dalawang inakáy na kalapati.” (Talata 7) Kaya kung napakahirap ng isang Israelita, malulugod ang Diyos na tanggapin kung ano ang kaya niyang ibigay.
w09-TG 6/1 26 ¶4
Isinasaalang-alang Niya ang Ating mga Limitasyon
Paano kung hindi pa rin kaya ng isang tao kahit ang dalawang ibon? “Kung gayon ay dadalhin niya bilang kaniyang handog dahil sa kasalanan na nagawa niya ang ikasampu ng isang epa [walo o siyam na tasa] ng mainam na harina bilang handog ukol sa kasalanan,” ang sabi ng Kautusan. (Talata 11) Para sa napakahirap, nagbigay si Jehova ng eksepsiyon at pinapayagan ang paghahandog ng walang dugo. Sa Israel, hindi dahilan ang pagiging mahirap para hindi makapaghandog ng pambayad-sala o makipagpayapaan sa Diyos.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
Makanuod sa Maimbod na mga Lingkod ni Jehova
14 Makakatabang man sa saimo an kabuutan para makapagdesisyon kun kiisay ka inot na magigin maimbod. Halimbawa, tibaad may aram kang sarong kapagtubod na kumpirmadong nakagibo nin magabat na kasalan. Tibaad gusto mong magin maimbod sa saiya, lalo na kun dayupot mo siyang kaamigo o kapamilya. Pero kun itatago mo an saiyang pagkakasala, magigin bako kang maimbod sa Diyos. Siyempre, dapat niyatong inuton an kaimbudan ki Jehova. Kaya arog ni Natan, sunudon mo si Jehova; pero, magin mabuot sa saimong tugang. Sabihan mo siya na maghagad nin tabang sa mga elder. Kun dai niya iyan gibuhon sa laog nin rasonableng panahon, dapat pahiruon ka kan kaimbudan mo sa Diyos na sabihon an bagay na iyan sa mga elder. Kun gigibuhon mo ini, maipapahiling mo an kaimbudan ki Jehova asin an kabuutan sa saimong kaamigo o kapamilya huling mabuot siyang tatabangan kan mga elder na maibalik an marahay na relasyon niya ki Jehova.—Basahon an Levitico 5:1; Galacia 6:1.
it-1-TG 1305 ¶7
Kabanalan
Mga Hayop, mga Ani at Bunga. Ang mga panganay na lalaki ng mga baka, mga tupa, at mga kambing ay dapat ituring na banal kay Jehova at hindi tinutubos. Ang mga ito’y dapat ihain, at isang bahagi nito ang mapupunta sa mga saserdoteng pinabanal. (Bil 18:17-19) Ang mga unang bunga at ang ikapu ay banal, gayundin ang lahat ng mga hain at mga kaloob na pinabanal para sa paglilingkod sa santuwaryo. (Exo 28:38) Lahat ng mga bagay na banal kay Jehova ay sagrado at hindi maaaring waling-halaga o gamitin sa isang pangkaraniwan, o di-banal, na paraan. Ang isang halimbawa nito ay ang kautusan hinggil sa ikapu. Kapag ibinukod ng isang tao ang isang bahagi na kakaltasan ng ikapu, ipagpalagay na, ng kaniyang aning trigo, at pagkatapos, siya o isa sa kaniyang kasambahay ay di-sinasadyang kumuha ng ilang bahagi nito upang gamitin sa tahanan, gaya sa pagluluto, ang taong iyon ay nagkasala ng paglabag sa kautusan ng Diyos may kinalaman sa mga banal na bagay. Hinihiling ng Kautusan na magbayad siya sa santuwaryo ng katumbas na halaga at ng 20 porsiyento niyaon, bukod pa sa paghahandog ng isang malusog na barakong tupa mula sa kawan bilang hain. Sa gayon ay idiniriin na dapat na lubhang igalang ang mga banal na bagay na nauukol kay Jehova.—Lev 5:14-16.
Pagbasa sa Bibliya
(Levitico 4:27–5:4) “‘Asin kun an arin man na tawo sa mga kadakulan kan banwaan magkasala nin dai tinutuyo, na maggibo nin ano man na tumang sa arin man kan mga tugon ni Jehova dapit sa mga bagay na dai paggibuhon, asin magkasala, 28 pakapamidbiran sa saiya kan saiyang kasalan na naginibo, madara siya kan saiyang dulot na sarong babayi kan mga kanding, sarong babaying kanding na mayo nin kaninan, huli kan saiyang kasalan na naginibo. 29 Asin ibubugtak niya an saiyang kamot sa ibabaw kan payo kan panubos, asin pupugutan niya iyan duman sa kamugtakan kan atang. 30 Pakatapos makua an saserdote sa saiyang muro kan dugo, asin ibubugtak niya sa ibabaw kan mga sungay kan altar kan atang, asin iuula niya an gabos niyang dugo sa ibaba kan altar. 31 Asin hahalion niya kaiyan an gabos na taba siring man sana kan paghalia niya kan taba sa dulot kan katuninungan asin tututungon iyan kan saserdote sa altar na magin mahamot na parong ki Jehova, sa siring kaini an saserdote magibo nin panubos sa saiya, asin patatawaron siya. 32 “‘Asin kun magdara siya nin kordero na dulot niya huli kan saiyang kasalan, madara siya nin babaying mayo nin kaninan. 33 Asin ibubugtak niya an saiyang kamot sa ibabaw kan payo kan panubos, asin pupugutan niya iyan siring sa panubos sa kamugtakan na pinagpupugutan kan atang. 34 Pakatapos, makua an saserdote sa saiyang muro kan dugo kan panubos, asin ibubugtak sa ibabaw kan sungay kan altar kan atang, asin iuula niya an gabos na dugo sa pamitisan kan altar. 35 Asin hahalian niya iyan kan gabos niyang taba, siring kan paghalia niya kan taba kan atang sa katuninungan, asin tututungon iyan kan saserdote sa altar na magin dulot ki Jehova; asin gigibuhan siya kan saserdote nin panubos kan saiyang kasalan na naginibo, asin patatawadon siya.
5 “‘Asin kun igwang tawong magkasala na nakadangog kan tingog kan nagsumpa, asin magin siya saksing nakahiling, o nakaisi man, kun dai niya ini ipahayag, siya an magdadara kan saiyang sala. 2 “‘Siring man an tawo na duminutdot sa ano man na bagay na marigsok, minsan hawak na gadan na marigsok na hayop minsan hawak na gadan na baka o hawak man na gadan nin nagkakamang na hayop na marigsok, minsan dai niya naisihan, magigin siya marigsok asin nagkasala. 3 Kun siya magdutdot man nin tawong marigsok sa arin man na karigsukan, asin dai niya mahiling, kun maisihan na niya iyan, magin siya may sala. 4 “‘Siring man an tawong magsumpa, na magtaram siya sa saiyang mga ngimot sa paggibo nin marahay o maraot man, dapit sa arin man na mga bagay na itinataram kan tawo na may sumpa, asin dai niya iyan mamidbid; kun mamidbid niya iyan, magkakasala siya sa saro kan mga bagay na ini.
NOBYEMBRE 23-29
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LEVITICO 6-7
“Kapahayagan nin Pasasalamat”
Mga Leksiyon na Manunudan Niyato sa Libro nin Levitico
9 Ikaduwang leksiyon: Naglilingkod kita ki Jehova huling nagpapasalamat kita sa saiya. Tanganing iduon ini, pag-ulayan niyato an mga dulot sa pakikipagkatuninungan, na saro pang mahalagang aspekto kan tunay na pagsamba sa suanoy na Israel. Sa libro nin Levitico, naaraman niyato na an sarong Israelita puwedeng magdulot nin atang sa pakikipagkatuninungan bilang “pasasalamat.” (Lev. 7:11-13, 16-18, NW) Ginigibo niya an pag-atang na ini, bakong dahil kaipuhan niyang gibuhon iyan, kundi dahil gusto niyang gibuhon iyan. Kaya, an pag-atang na ini gikan sa buot na ginigibo nin saro huling namumutan niya an Diyos, si Jehova. An tawong nag-aatang, an saiyang pamilya, asin an mga saserdote, makakan kan karne kan iinatang na hayop. Pero may mga parte kan atang na hayop na pig-aatang sana para ki Jehova. Anong mga parte iyan?
Mga Atang na Nakapaogma sa Dios
15 An saro pang boluntad na dolot iyo an atang para sa pakikikabtang, na ilinadawan sa Levitico kapitulo 3. An ngaran puede man na itradusir na “sarong atang nin mga dolot para sa katoninongan.” Sa Hebreo, an kahulogan kan terminong “katoninongan” bako sanang basta pagigin mayo nin guerra o kariribokan. “Sa Biblia, ini an kahulogan kaiyan, asin siring man an kamugtakan o relasyon na may pakipagkatoninongan sa Dios, prosperidad, kagayagayahan, asin kaogmahan,” an sabi kan librong Studies in the Mosaic Institutions. Sa siring, an mga atang para sa pakikikabtang idinolot, bakong tanganing makipagkatoninongan sa Dios, na garo baga sinisirosiro sia, kundi tanganing ipahayag an pagpasalamat sa o iselebrar an binendisyonan na kamugtakan na may pakipagkatoninongan sa Dios na nakakamtan kan mga inooyonan nia. An mga saserdote asin an nagdodolot nakikabtang sa pagkakan kan atang pakatapos na idolot ki Jehova an dugo asin taba. (Levitico 3:17; 7:16-21; 19:5-8) Sa magayon asin simbolikong paagi, an nagdodolot, an mga saserdote, asin si Jehova Dios iribanan sa pagkakan, na nangangahulogan kan matoninong na relasyon sa tahaw ninda.
Mga Atang nin Pag-omaw na Nakapaoogma ki Jehova
8 Kumusta man an tawo na nagdodolot? An Ley nagsabi na an siisay man na maatubang ki Jehova kaipuhan na malinig asin daing digta. An saro na nadigtaan huli sa ano man na dahelan kinaipuhan nguna na magdolot nin dolot manongod sa kasalan o para sa pagkakasala tanganing ikabalik an saiyang malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova tanganing an saiyang dolot na tinotong o atang para sa pakikikabtang akoon Nia. (Levitico 5:1-6, 15, 17) Kun siring, inaapresyar ta daw an kahalagahan nin pirmeng pagpapadanay nin malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova? Kun boot niato na akoon nin Dios an satong pagsamba, maninigo kitang magin marikas sa pagkorehir sa ano man na paglapas sa mga ley nin Dios. Maninigo kitang magin marikas na pakinabangon an satong sadiri kan itinao nin Dios na paagi nin tabang—“an kamagurangan na lalaki kan kongregasyon” asin an “pampagian nin boot na atang para sa satong mga kasalan,” si Jesu-Cristo.—Santiago 5:14; 1 Juan 2:1, 2.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
it-1-TG 163 ¶5
Apoy
Ang kaugnayan nito sa tabernakulo at sa templo. Ang apoy ay nagkaroon ng bahagi sa pagsambang isinagawa sa tabernakulo at, nang maglaon, maging sa templo. Bawat umaga at sa pagitan ng dalawang gabi, nagsusunog ng insenso ang mataas na saserdote sa ibabaw ng altar ng insenso. (Exo 30:7, 8) Kahilingan sa kautusan ng Diyos na panatilihing nagniningas ang apoy sa altar ng handog na sinusunog. (Lev 6:12, 13) Bagaman marami ang naniniwala sa tradisyonal na pangmalas ng mga Judio na ang Diyos ang makahimalang nagpaningas sa unang apoy ng altar, hindi talaga ito sinusuportahan ng Kasulatan. Ayon sa unang mga tagubilin ni Jehova kay Moises, ang mga anak ni Aaron ay “maglalagay ng apoy sa ibabaw ng altar at mag-aayos ng kahoy sa apoy” bago nila ilagay ang hain sa ibabaw ng altar. (Lev 1:7, 8) Pagkatapos na maitalaga ang Aaronikong pagkasaserdote, at samakatuwid ay pagkatapos na maihandog ang mga hain ukol sa pagtatalaga, saka lamang tinupok ng apoy na nagmula kay Jehova ang handog na nasa ibabaw noon ng altar, anupat malamang na ang apoy ay nanggaling sa ulap na nasa ibabaw ng tabernakulo. Kaya naman, nakita ang makahimalang apoy, hindi dahil pinagningas nito ang kahoy na nasa ibabaw ng altar, kundi dahil ‘tinupok nito ang handog na sinusunog at ang matatabang bahagi sa ibabaw ng altar.’ Sabihin pa, malamang na ang apoy na patuloy na nagningas sa ibabaw ng altar pagkatapos nito ay resulta kapuwa ng apoy na nagmula sa Diyos at ng apoy na dati nang nasa altar. (Lev 8:14–9:24) Gayundin, noong ialay ang templo, isang makahimalang apoy na nagmula kay Jehova ang tumupok sa mga hain karaka-raka pagkatapos ng panalangin ni Solomon.—2Cr 7:1; tingnan din ang Huk 6:21; 1Ha 18:21-39; 1Cr 21:26 para sa iba pang halimbawa ng paggamit ni Jehova ng makahimalang apoy kapag tinatanggap niya ang mga handog ng kaniyang mga lingkod.
si-TG 27 ¶15
Aklat ng Bibliya Bilang 3—Levitico
15 (3) Ang hain ukol sa pagkakasala ay para sa mga kasalanang di-sinasadya, o dahil sa pagkakamali. Ang hayop na ihahandog ay depende sa kung sino ang nagkasala—ang saserdote, ang bayan sa kabuuan, isang pinunò, o karaniwang tao. Di-gaya ng kusang-loob na handog na susunugin at pangkapayapaan para sa mga indibiduwal, ang hain ukol sa pagkakasala ay sapilitan.—4:1-35; 6:24-30.
Pagbasa sa Bibliya
(Levitico 6:1-18) Asin tinaraman ni Jehova si Moises, na an ulay: 2 “Kun an saro katawo magkasala, asin maggibo nin kakulangan dapit kan saiyang mga gigibuhon na tumang ki Jehova, asin siya magputik sa ipinaparimpos saiya, o sa pakigkatuod, o sa pag-agaw, o sa pagdaya sa saiyang kapwa, 3 kun baga man siya nakakua kan nawara, na pakatapos pagpaindahan niya iyan, asin magsumpa sa putik, sa arin man kan gabos na idtong mga bagay na parating pagkasalaan kan tawo: 4 Dangan mangyari na, huli ta siya nagkasala asin nakakulog, iuuli niya idtong saiyang hinabunan, o dinayaan niya, o an ipinatimos na ipinaniwala sa saiya, o an nawaran na nakua niya, 5 o idto gabos na pinagsumpaan niya sa putik, iuuli niya iyan nanggad na bilog, asin dadagdagan pa niya iyan kan kalimahan kaiyan, na ibabayad niya duman sa kagsadiri sa aldaw nin pagdulot kan saiyang katubusan. 6 Asin huli kan saiyang katubusan siya madara ki Jehova nin sarong karnero na mayo nin kaninan duman sa mga kahayupan, siring kan saimong pagmarahayon, sa saserdote na manunungod sa panubos. 7 Asin an saserdote magibo nin panubos huli sa saiya sa atubangan ni Jehova, asin ta papatawaron siya kan arin man na bagay na saiyang pinagkasalaan.” 8 Nagtaram pa giraray si Jehova ki Moises, na an ulay: 9 “Ipagbuot mo ki Aaron asin sa saiyang mga aki nin siring: ‘Iyo ini an pagkukuyugon sa pagtutong nin atang: Tinutong na atang ini, huli ta pinagsusuIuan sa ibabaw kan altar sa magdamlag sagkod sa aga, asin ta an kalayo sa altar maglalaad sa saiya. 10 An saserdote magbugtak kan saiyang gubing na lino, asin masulot nin sarwal na lino sa ibabaw kan saiyang laman. Asin ta kun an kalayo na ubos na an atang, lalainon niya diyan an mga abo sa ibabaw kan altar, asin ibubugtak niya iyan sa kataid kan altar. 11 Pakatapos mahuba siya kan saiyang mga gubing asin mabugtak nin ibang mga gubing asin kukuon niya an mga abo na dadarahon sa luwas kan namumugtakan sa sarong malinig na kamugtakan. 12 Asin an kalayong pinalaad diyan sa altar dai pagpaparungon, kundi an saserdote magbubugtak saiya nin sungo sa balang aga, asin papakarhayon niya sa ibabaw kaini an atang, asin tututungon niya sa ibabaw kaiyan an mga taba na napapadapit sa katuninungan. 13 An kalayo danay na maglalaad sa altar. Dai pagparungon. 14 “‘Asin iyo ini an pagkukuyugon na manunungod sa dulot: Iyong madulot kaiyan an mga aki ni Aaron sa atubangan ni Jehova, sa atubangan kan altar. 15 Asin makua siya kaiyan nin saro kahakbot duman sa harina kan dulot asin duman sa saiyang lana, asin an gabos na kamangyan na yaon sa ibabaw kan dulot asin papalaadon niya iyan sa ibabaw kan altar na bilang pakagirumdom, sarong mahamot na parong ki Jehova. 16 An matada sa saiya kakakanon ni Aaron asin kan saiyang mga aki. Daing lebadurang kakakanon diyan sa kamugtakan na mahal. Diyan sa laugan kan tabernakulo kan pagpatotoo diyan kakakanon. 17 Dai iyan isasapna na may lebadura. Itinao ko iyan sa sainda bilang kahirasan kan mga dulot kong sinuluan. Bagay iyan na kamahal-mahali, na iyo an panubos sa kasalan, asin iyo an panubos kan pagkasala. 18 An gabos na mga lalaki sa mga aki ni Aaron makarakan kaiyan. Magigin ini pagkukuyugon na daing katapusan na manunungod sa saindong mga gikan dapit kan mga dulot na sinuluan ki Jehova. An arin man na bagay na makadutdot sa sainda magigin mahal.’”
NOBYEMBRE 30–DISYEMBRE 6
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LEVITICO 8-9
“Tanda nin Bendisyon ni Jehova”
it-2-TG 724
Pagtatalaga
Hinugasan ni Moises si Aaron at ang mga anak ni Aaron na sina Nadab, Abihu, Eleazar, at Itamar (o, inutusan niya silang maghugas ng kanilang sarili) sa tansong hugasan na nasa looban at pagkatapos ay isinuot niya kay Aaron ang maluwalhating mga kasuutan ng mataas na saserdote. (Bil 3:2, 3) Sa pagsusuot kay Aaron ng magandang kasuutang ito, ipinagkatiwala sa kaniya ang mga kasuutang kumakatawan sa mga katangian at mga pananagutan ng kaniyang katungkulan. Pagkatapos nito ay pinahiran ni Moises ang tabernakulo, ang lahat ng mga kasangkapan at mga kagamitan nito, at ang altar ng handog na sinusunog, gayundin ang hugasan at ang mga kagamitang ginamit may kaugnayan sa mga iyon. Sa gayon ay pinabanal ang lahat ng ito upang bukod-tanging gamitin sa paglilingkod sa Diyos. Bilang panghuli, pinahiran ni Moises si Aaron sa pamamagitan ng pagbubuhos ng langis sa ulo nito.—Lev 8:6-12; Exo 30:22-33; Aw 133:2.
it-2-TG 725 ¶8
Pagtatalaga
Noong ikawalong araw, palibhasa’y lubusan nang nasangkapan at naitalaga sa katungkulan, ang mga saserdote ay nanungkulan sa unang pagkakataon (nang hindi na kasama si Moises). Sila ay nagsagawa ng serbisyo ng pagbabayad-sala para sa bansang Israel, na noo’y lalo nang nangangailangan ng paglilinis hindi lamang dahil sa kanilang likas na pagkamakasalanan kundi dahil na rin sa kalilipas nilang pagsuway may kaugnayan sa ginintuang guya, na ikinagalit ni Jehova. (Lev 9:1-7; Exo 32:1-10) Sa pagtatapos ng unang serbisyong ito ng bagong-itinalagang mga saserdote, ipinakita ni Jehova ang kaniyang pagsang-ayon at pagtitibay sa kanilang katungkulan sa pamamagitan ng pagpapadala ng makahimalang apoy, na tiyak na nagmula sa haliging ulap na nasa ibabaw ng tabernakulo, anupat tinupok nito ang natitirang hain sa ibabaw ng altar.—Lev 9:23, 24.
Mga Leksiyon na Manunudan Niyato sa Libro nin Levitico
13 Ikaapat na leksiyon: Binebendisyunan ni Jehova an daganon na kabtang kan saiyang organisasyon. Pag-isipan an nangyari kan 1512 B.C.E. kan pinatindog an tabernakulo sa pamitisan kan Bukid nin Sinai. (Ex. 40:17) Si Moises an nanginot sa seremonya tanganing nombrahan si Aaron asin an mga aking lalaki kaini bilang mga saserdote. Nagtiripon an nasyon nin Israel tanganing mahiling mismo na idinudulot kan mga saserdote an saindang kainot-inuting mga atang na hayop. (Lev. 9:1-5) Paano ipinahiling ni Jehova an pag-uyon niya sa bagong nombrahan na mga saserdote? Mantang binebendisyunan ni Moises an nasyon, nagpaluwas si Jehova nin kalayo para tumtumon an natada sa atang na nasa altar.—Basahon an Levitico 9:23, 24.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
Kun Taano ta Dapat Kitang Magin Banal
6 An kahagadan sa mga saserdote sa Israel na magin malinig sa pisikal may kahulugan sa mga lingkod ni Jehova ngunyan. Parating naririsa kan mga tinutukduan ta sa Bibliya an kalinigan kan satong mga lugar nin pagsamba, asin an satong malinig na itsura saka aregladong pagbado. Pero, ipinapahiling kan kalinigan na kahagadan sa mga saserdote na dapat ‘dalisay man an puso’ kan siisay man na matukad sa halangkaw na bukid nin pagsamba ki Jehova. (Basahon an Salmo 24:3, 4; Isa. 2:2, 3.) Kaya dapat na paglingkudan ta an Diyos na may malinig na isip asin puso, saka malinig na hawak. Kaipuhan digdi an regular na pagsiyasat sa sadiri, na tibaad sa iba mangahulugan na may gigibuhon sindang dakulang mga pagbabago tanganing magin banal. (2 Cor. 13:5) Halimbawa, dapat na ihapot sa sadiri nin saro na tuyong naghihiling nin pornograpiya, ‘Ipinapahiling ko daw na banal ako?’ Dangan, dapat siyang maghagad nin tabang tanganing mapundo an maraot na gibong iyan.—Sant. 5:14.
it-2-TG 417 ¶5
Moises
Inatasan ng Diyos si Moises na maging tagapamagitan ng tipang Kautusan sa Israel, isang natatanging posisyon na hindi pa kailanman hinawakan ng sinumang tao sa harap ng Diyos maliban kay Jesu-Kristo, ang Tagapamagitan ng bagong tipan. Winisikan ni Moises ng dugo ng mga haing hayop ang aklat ng tipan, na kumakatawan kay Jehova bilang isang “partido,” at ang bayan (walang alinlangang kinakatawanan ng matatandang lalaki) bilang ang kabilang “partido.” Binasa niya ang aklat ng tipan sa bayan, na tumugon naman, “Ang lahat ng sinalita ni Jehova ay handa naming gawin at maging masunurin.” (Exo 24:3-8; Heb 9:19) Bilang tagapamagitan, nagkapribilehiyo si Moises na pangasiwaan ang pagtatayo ng tabernakulo at ang paggawa ng mga kagamitan nito, na ang parisan ay ibinigay ng Diyos sa kaniya, at italaga ang pagkasaserdote sa katungkulan nito, anupat pinahiran ng langis na may pantanging halo ang tabernakulo at si Aaron na mataas na saserdote. Pagkatapos ay pinangasiwaan niya ang unang opisyal na mga paglilingkod ng bagong-itinalagang pagkasaserdote.—Exo kab 25-29; Lev kab 8, 9.
Pagbasa sa Bibliya
(Levitico 8:31–9:7) Asin sinabihan ni Moises si Aaron asin an saiyang mga aki: “Kakanon nindo an laman sa tata kan tabernakulo kan pagpatotoo, asin kakanon nindo iyan duman sagkod kan tinapay na yaon diyan sa bakol-bakol kan mga pagpakamahal, siring sa sakuyang ipinagbuot, na an sabi ko: ‘Si Aaron asin an saiyang mga aki makakan kaiyan.’ 32 Asin an matada diyan sa laman asin sa tinapay, tututungon nindo sa kalayo. 33 Diyan sa tata kan tabernakulo kan pagpatotoo dai kamo magluwas sa laog nin pitong aldaw, sagkod sa aldaw na mautob an mga aldaw kan saindong pagpakamahala, huli ta sa pitong aldaw kamo magigin pinakamahal. 34 Siring man sana kan pakagibuha ngunyan, nagbuot si Jehova na gibuhon iyan sa pagtubos sa saindo. 35 Sa tata nanggad kan tabernakulo kan pagpatotoo mamumugtak kamo aldaw asin sa banggi sa laog nin pitong aldaw, asin uutubon nindo an pagbuot sa atubangan ni Jehova, tanganing dai kamo magadan; huli ta siring na ipinagbuot sako.” 36 Asin si Aaron asin an saiyang mga aki guminibo kan gabos na mga bagay na ipinagbuot ni Jehova huli ki Moises.
9 Asin ta kan ikawalong aldaw, inapod ni Moises si Aaron asin an saiyang mga aki, asin an mga kamagurangan sa Israel. 2 Asin siya suminabi ki Aaron: “Kumua ka sa kabakahan nin sarong besero na panubos, asin sarong karnero na manunungod sa atang, na mayong kaninan, asin idulot mo sinda sa atubangan ni Jehova. 3 Asin sa mga aki ni Israel makiulay ka nin siring: ‘Kumua kamo nin sarong lalaking kanding na manunungod sa panubos, asin sarong besero asin sarong kordero na manangtaon pa sana, na mayo nin kaninan, na manunungod sa atang, 4 siring man sarong baka asin sarong karnero na manunungod sa dulot nin katuninungan, na idulot nindo ki Jehovang atubangan, asin sarong dulot na rinamas na may lana, huli ta si Jehova mapahiling sa saindo ngunyan.’” 5 Asin dinara ninda an ipinagbuot ni Moises sa atubangan kan tabernakulo kan pagpatotoo, asin duminulok an bilog na kongregasyon, asin duminuruman sinda sa atubangan ni Jehova. 6 Dangan si Moises nagsabi: “Iyo ini an ipinagbuot ni Jehova, gibuha nindo ini, asin ta an kamurawayan ni Jehova mapahiling sa saindo.” 7 Asin suminabi si Moises ki Aaron: “Dumulok ka sa altar, asin gibuhon mo an saimong panubos, asin an saimong dulot, asin gibuhon mo an pakipag-uli sa saimo asin kan banwaan; gibuha man an dulot kan banwaan, asin gibuha an pagpasulit huli sa sainda, siring sa ipinagbuot ni Jehova.”