An Mapait na Balos nin Paghuwego

Si Bobby nanompongan na gadan sa sarong kotseng napaparada sa sarong tinampo sa amihanan nin Londres. Beinte tres anyos pa sana, naghugot sia.

An may edad nang lalaki nahaloyhaloy nang nagtotorog sa tinampo bago nagtunga sa sarong sentro nin asistensia publika. Maluyahon sia, ta apat na aldaw na siang dai nagkakakan, ni nagtumar man kan resetang bolong sa saiya para sa puso.

Si Emilio, ama nin lima, makologon an boot. Binayaan sia kan saiyang agom asin mga aki. Ngonyan habo na nindang kaolayon man lamang sia.

NAGHUGOT, naglalagawlagaw, asin amang binayaan: tolong mamondong pangyayari, garo daing koneksion pero uso sa sosyedad sa presenteng aldaw. Alagad an kada saro sa mamondong pangyayaring ini may nagkakaparehong dahelan​—adiksion sa paghuwego.

An dakol na bangkag nang hugador habong admitiron na sinda may problema, asin sa parate itinatago sinda kan mga kaiba sa pamilya tanganing malikayan an kasosopgan. Alagad ta aroaldaw minilyon na pamilya sa bilog na kinaban an napaaatubang sa kakologan nin boot asin pagkadesesperar huli sa mapanlaglag na pagkabangkag na ini.

Daing nakaaaram kun pira an bangkag nang mga hugador. Para sa Estados Unidos, an dies milyones ibinibilang na hababang karkulasyon. An mga kabilangan nakakukubhan asin naglalangkaw sa gabos na lugar mantang nagdadakol an mga oportunidad na maghuwego sa sunod-sunod na nasyon. An pagkabangkag sa huwego sinasabing “an adiksion na pinakamarikas sa pagdakol.”

An dakol sa bagong mga adikto nagpoon bilang kaswal na mga hugador na gusto sanang “probaran an suwerte ninda.” Dangan ikinaanod na sinda pasiring sa makatatakot na adiksion sa huwego.

Kun Dai Na Makontrol an Paghuwego

Ano an minaliwat sa kaswal na mga hugador na magin bangkag na? Laen-laen an causa, pero minsan paano, an mga hugador nakaaabot sa panahon sa saindang buhay na hinohona ninda na sinda dai mabubuhay kun dai maghuhuwego. (Helingon an kahon sa pahina 17.) An iba nadidiskobre sa paghuwego an kaogmahan na mayo sa saindang buhay. An sarong hugadora nagpaliwanag: “Daing halaga sako kun baga manggana o madaog ako. Kun minataya ako, nangorogna kun an taya ko mas halangkaw kisa kan mga nasa palibot ko, an pagmate ko ako an pinakaimportanteng tawo sa kinaban. Iginagalang ako nin mga tawo. Maogmahon ako!”

An iba man naghuhuwego huli sa kapungawan o depresyon. Si Ester, ina nin apat, agom nin sarong nasa militar na parateng mayo sa harong. Napungaw sia asin nagpoon na tumaya sa mga makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo sa mga lugar nin pag-aling-aling. Dai nahaloy, pirang oras na siang naghuhuwego aroaldaw. Naubos an pansaod, asin nagdakol an mga problema. Pinagmaigotan niang itago sa saiyang agom an mga nadadaog saiya mantang natatarantang umutang sa mga bangko o ibang tawo tanganing masustentohan an saiyang 200-dolyares-aroaldaw na adiksion.

May mga an pagkabangkag huli sa dakulang ginana. Si Robert Custer, sarong autoridad manongod sa pagkabangkag sa huwego, nagpapaliwanag: “Sa kadaklan an mga nanggagana nin amay asin permi sa saindang paghuwego an nagigin bangkag na mga hugador.” Pakalihis kaiyan, nagigin makosogon an pagmawot na padagos na manggana.

An Tusong Siod nin Superstisyon

An dakol na hugador nadadara nin mga pagmate imbes na lohika. An simpleng pagkuwenta maninigong makaolang sa nagpaplanong maghuwego kun sia pinahihiro sana nin rason. Bilang ilustrasyon, sa Estados Unidos, an posibilidad na magadan sa kikilat mga 1 sa 1,700,000. An panggana sa loteriyang pangobyerno kisuerra doble dian an rayo kan posibilidad.

Siisay an naglalaom na tamaan nin kikilat? Solamente an dai na maoomayan na paralaom sa maraot. Pero, haros gabos na minabakal nin tiket sa loteriya nangangarap na manggana an tiket nia. Totoo, an panggana sa loteriya mas marahay na paglaom, pero an dahelan na an dakol naglalaom sa haros daing paglaom superstisyon. An pagpili ninda sa paboritong “masuwerteng mga numero” nakakokombensir sainda na tibaad manggana sinda minsan harayoon an posibilidad.​—Helingon an kahon sa pahina 18.

Si Claudio Alsina, sarong matematikong Kastila, nagsabi na kun an mga kasino asin loteriya magamit nin mga letra imbes na numero sa mga huwego, an posibilidad na manggana magdadanay na parehong-pareho, pero an dai mapaglabanan na pan-akit​—asin posibleng an dakulang kabtang kan entrada—​mawawara. Pambihira an pan-akit nin nagkapirang numero. An mga numerong 9, 7, 6 asin 0 paborito nin nagkapira, mantang an iba naman pinipili an saindang “masuwerteng numero” sa mga bagay na arog nin kompleanyo o nabasa sa horoskopo. Asin may mga ginigiyahan nin pambihirang pangyayari.

Sarong aldaw an sarong lalaki nagkaigwa nin bakong magayon na sorpresa kan pasiring sia sa sarong kasino sa Monte Carlo. Inatian nin sarong salampating naglalayog an saiyang kopya. Kan aldaw man sanang idto nanggana sia nin $15,000. Kombensido na paborableng tanda an ipot kan salampati, nungka na siang minalaog sa kasino na dai nguna naglilibotlibot sa luwas sa paglaom na umako nin saro pang “tanda hale sa langit.” Kaya, an dakol na hugador dinadaya nin superstisyon sa paghona na dai noarin man matatapos an panggagana. Pero ini parateng may kaibang daing herak na gapos nin pagkabangkag na namomogol sa sainda asin tibaad sa huri magpahamak sa sainda.

Huli sa Pagkamoot sa Kuwarta

An mga tawo naghuhuwego tanganing manggana nin kuwarta, dakulang halaga kun puwede. Pero sa kaso kan bangkag nang hugador, an kuwartang ginana nia may espesyal na pan-akit. Sa pagheling nia, arog kan paliwanag ni Robert Custer, “an kuwarta importansia. . . . An kuwarta pakikikatood. . . . An kuwarta bolong.” Asin taano ta napakahalaga sa saiya kan kuwarta?

Sa mga hugador, hinahangaan an ganador o gastador. Gusto nindang makiiba sa saiya. Kaya, an kuwartang ginana nia nagpapamate sa hugador na sia may sinasabi, na sia madonong. An kuwarta nakapalilingaw man sa saiya kan saiyang mga problema, nakatatabang saiya na magrelaks, asin nagpapaogma sa saiya. Arog kan sabi kan parasiyasat na si Jay Livingston, an bangkag nang mga hugador “linalaoman an huwego na makaotob sa gabos niang emosyonal na pangangaipo.” Iyan grabe kamakamomondong pagkasala.

Kun matapos na an panggagana asin paorootro na siang madaog, an kuwarta orog pang nagigin mahalaga. Ngonyan desesperado siang mabawi an nawara. Paano daw sia makadidesponer nin igong kuwarta na pambayad sa mga inutangan nia, tanganing bumalik an permi niang panggagana? Dai mahaloy an buhay nia magigin nang daing pondong paghanap nin kuwarta.

An siring kamakamomondong kamugtakan to too sa minilyon na hugador. Sinda mga lalaki asin babae, gikan sa gabos na edad, asin sa gabos na klase nin pamumuhay. Asin puwedeng mabiktima an siisay man, arog kan maheheling sa bagong pagdakol nin adiksion sa huwego nin mga tin-edyer asin agom na babae.

Mga Adiktong Tin-edyer Asin Agom na Babae

An mga hobenes madaling mabiktima kan nakaaaling na mga makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo o iba pang huwego na nagtatao sainda kan paglaom na magkakuwarta tolos. An surbey sa sarong siudad sa Inglaterra nagpaheling na an 4 sa kada 5 sa mga 14 anyos dayaday na naghuhuwego sa mga makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo asin na an kadaklan nagpoon sa edad na 9. An iba nagpapalta sa klase tanganing maghuwego. An surbey sa mga estudyante sa haiskul sa E.U. nagpaheling na an 6 porsiento “nagpaheling nin mga tanda nin posibleng bisyo na an paghuwego.”

Si Manuel Melgarejo, presidente nin sarong grupo na nagsasadiring magpakarahay na kompuwesto nin mga dating hugador sa Madrid, España, nagpaliwanag sa Magmata! na an sarong madaling maimpluwensiahan na barobata puwedeng magin adikto paagi sa panggana nin saro sanang dakulang jackpot sa makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo. Bigla, an paghuwego nagigin aling-alingan asin nababangkagan. Dai mahaloy, an hoben na adikto tibaad ipinababakal na an mga minanang mga kasangkapan kan pamilya o hinahabonan na an pamilya, na nan-iikit pa o nagpapatotot tanganing masustentohan an adiksion.

An mga eksperto may naririsa man na dakulang pagdakol nin mga agom na babae na bangkag nang mga hugador. Halimbawa sa Estados Unidos, an mga babae 30 porsiento na ngonyan kan kabilogan na kabilangan nin mga bangkag nang hugador, pero kinakarkulo na pag-abot kan taon 2000, ini malangkaw sa 50 porsiento.

Si María, nasa klaseng trabahador na ina nin duwang aking babae, halimbawa nin dakol na agom na babae na nagin bangkag na mga hugador. Sa nakaaging pitong taon, nakagasto sia nin $35,000​—na an kadaklan paragastos kan pamilya—​sa bingo asin mga makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo. “Nawara na sagkod lamang an kuwarta,” an agrangay nia. “Minamawot ko an aldaw na kaya kong lumaog sa restawran na may $50 sa pitaka ko asin magkaigwa kan kosog na gastohon iyan sa mga aki ko [imbes na iholog iyan sa makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo].”

Mga Pangarap na Nagigin Pangum-um

An huwego napasisikad sa mga pangarap. Para sa nagkapirang hugador, an mga pangarap na yumaman minaagi sana, pero para sa mga bang kag na, iyan nagigin bagay na dai nahahale sa isip, bagay na daing ontok na hinahanap nia, sagkod na mabangkarote, mabilanggo, asin magadan pa ngani.

An paghuwego nanunugang panigoan an tama man na mga pangangaipo​—masiram na aling-alingan, kadikit na kaogmahan, ekstrang kuwarta, o pakadulag sa mga kahaditan sa aroaldaw—​pero tibaad dakulaon an natatagong balos, siring sa mamondong nadiskobre nin bangkag nang mga hugador. Mapaninigoan daw sa ibang paagi an mga pangangaipong ini?

[Kahon sa pahina 17]

Paglaladawan sa Bangkag Nang Hugador

AN HUGADOR dai minaontok sa paghuwego minsan gurano an nadadaog saiya. Kun sia manggana, ginagamit nia an kuwarta sa padagos na paghuwego. Minsan sinasabi nia na kaya niang pumondo kun noarin nia gusto, an bangkag nang hugador na may kuwarta sa bulsa pira sanang aldaw na makatatagal na dai tumaya. Helang na nia an paghuwego.

Permi siang may utang. Kun dai sia nakababayad sa pinagkakautangan nia, natataranta sia sa dagdag na pag-utang tanganing mabayadan an mga utang na pinakaapretado an pagsingil asin makapagpadagos sa paghuwego. Dai mahaloy sia nagigin madaya. Tibaad itaya pa nia an kuwarta kan saiyang among. Sa parate, sia pinahahale sa saiyang trabaho.

An gabos, pati an saiyang agom asin mga aki, nagigin sunudsunuran sa saiyang paghuwego. An pagkabangkag nia perming nagbubunga nin pag-iiwal ninda mag-agom asin sa katapustapusi tibaad magbunga nin pagbubulag o diborsio.

Huli sa makosog na pakamate nin kasalan sia nag-oorog na sadiri sana an iniisip. Nasasakitan siang makiiba sa ibang tawo. Sa huri, nagkakaigwa sia nin grabeng depresyon asin posibleng magprobar pa nganing maghugot; dai sia nin naheheling na ibang solusyon sa saiyang problema.

[Kahon/Ritrato sa pahina 18]

An Tawong Nanggana nin Dakulaon sa Monte Carlo

SI Charles Wells, sarong Ingles, nagsongko sa kasino sa Monte Carlo kan Hulyo 1891. Sa laog nin pira sanang aldaw, nagibo niang sarong milyon an dies mil na franc, asin makangangalas, inotro nia iyan pakalihis nin apat na bulan. An dakol na ibang hugador hiningoang madiskobre an saiyang “sistema” pero daing nangyari. Perming sinasabi ni Wells na mayo sia nin sistema. An totoo, kan sumunod na taon nadaog an gabos niang kuwarta, asin sia nagadan na daing kuwarta. Kabaliktaran sa linalaoman, an pangyayari nagin publisidad para sa kasino. Iyan nagkaigwa kan internasyonal na dangog na iyan nungka pang nadaog.

An Salang Paghona sa Monte Carlo

An dakol na hugador naghohona na an mga makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo o ruleta may memorya. Kaya, tibaad honaon nin nagtataya sa ruleta na kun sunod-sunod na nanggana an sarong grupo nin mga numero, posible na padagos na papaboran kan ruleta an mga numero na kapareho kan pagkasunodsunod na iyan. Siring man, an mga nagtataya sa mga makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo naghohona na kun nahaloyhaloy nang dai tinamaan an jackpot sa sarong makina, seguradong madali na iyan na tamaan. An salang mga pagpamugtak na iyan inaapod na salang paghona sa Monte Carlo.

An ruleta asin an mekanismo na nagtatagama kan jackpot sa makina sa paghuwego na hinuhulogan nin sinsilyo pareho depende sa pagkanorongod sana. Kaya, daing halaga kun ano an enot na nangyari. Sa mga huwegong ini, arog kan sabi kan The New Encyclopædia Britannica, “an kada taya may probabilidad na kapareho kan kada saro sa iba pa sa pagpaluwas nin sarong resulta.” Kaya an posibilidad na dai manggana eksaktong parareho sa kada pagtaya. Alagad ta an salang paghona sa Monte Carlo nakapierde sa dakol na hugador mantang pinapano an mga kaha kan mga kasino.