Kapitulo Desisiete

Pagkamidbid sa Tunay na mga Nagsasamba sa Panahon kan Katapusan

1. Segun sa Daniel kapitulo 7, anong ekstraordinaryong mga eksperyensia an aagihan nin sarong sadit, daing kalabanlaban na grupo nin mga tawo sa satong kaaldawan?

AN SARONG sadit, daing kalabanlaban na grupo nin mga tawo sinalakay nin maisog nin sarong poderosong kapangyarihan pankinaban. Sinda nakaligtas na dai naano asin nakaeksperyensia pa ngani nin pagkabuhay giraray​—bakong bilang resulta kan sadiri nindang kosog kundi huli ta mahalaga sinda ki Jehova Dios. Ihinula kan Daniel kapitulo 7 an mga pangyayaring ini, na nangyari sa kapinonan kan ika-20 siglo. Pero, sairisay an mga tawong ini? An iyo man sanang kapitulo kan Daniel inapod sinda na “mga banal kan Supremo,” si Jehova Dios. Ihinayag man kaiyan na an mga indibiduwal na ini sa katapustapusi magigin mga kaibang namamahala sa Mesiyanikong Kahadean!​—Daniel 7:13, 14, 18, 21, 22, 25-27.

2. (a) Ano an saboot ni Jehova manongod sa saiyang linahidan na mga lingkod? (b) Ano an madonong na gibohon sa mga panahon na ini?

² Arog kan nanodan niato sa Daniel kapitulo 11, an hade kan amihanan aabotan kan pangultimo niang katapusan pagkatapos na humaon an tiwasay na espirituwal na daga kan maimbod na mga tawong ini. (Daniel 11:45; ikomparar an Ezequiel 38:18-23.) Iyo, mapagprotehir na marhay si Jehova sa saiyang maimbod na mga linahidan. Sinasabi sa sato kan Salmo 105:14, 15: “Huli sa sainda sinagwe [ni Jehova] an mga hade, na an sabi: ‘Dai nindo pagdutaan an sakuyang mga linahidan, asin dai kamo maggibo nin maraot sa sakuyang mga propeta.’” Kun siring, dai daw kamo maoyon na sa maribok na mga panahon na ini, madonong para sa nagdadakol na “dakulang kadaklan” na makiasosyar sa pinakadayupot na mahihimo sa mga banal na ini? (Kapahayagan 7:9; Zacarias 8:23) Irinekomendar ni Jesu-Cristo na iyan nanggad an gibohon nin mga arog-karnero​—makiasosyar sa saiyang linahidan na espirituwal na mga tugang paagi sa pagsuportar sa sainda sa saindang gibohon.​—Mateo 25:31-46; Galacia 3:29.

3. (a) Taano ta bakong pasil na manompongan an linahidan na mga parasunod ni Jesus asin magdanay na dayupot sa sainda? (b) Paano makakatabang an Daniel kapitulo 12 sa bagay na ini?

³ Minsan siring, an Kaiwal nin Dios, si Satanas, nakikiguerra nin todo-todo tumang sa mga linahidan. Pinalakop nia an falsong relihion, na pinano nanggad an kinaban nin palsipikadong mga Kristiano. Bilang resulta, dakol na tawo an nadaya. An iba nawawaran na sana nin paglaom na manompongan pa an mga nagrerepresentar sa tunay na relihion. (Mateo 7:15, 21-23; Kapahayagan 12:9, 17) Dawa an mga talagang nanompongan an “sadangoton na aripompon” asin nakikiasosyar sa sainda dapat na magpakasakit tanganing mapagdanay an pagtubod, ta an kinaban na ini daing ontok sa paghihingoa na luway-luway na raoton an pagtubod. (Lucas 12:32) Kumusta man kamo? Nanompongan na daw nindo an “mga banal kan Supremo,” asin nakikiasosyar daw kamo sa sainda? Aram daw nindo an marigon na ebidensia na nagpapatunay na an saindong nanompongan talagang iyo an mga pinili nin Dios? An siring na ebidensia makakapasarig sa saindong pagtubod. Maaandam man kamo kaiyan na tabangan an iba na marisa an relihiosong karibarawan sa kinaban ngonyan. An Daniel kapitulo 12 mayaman sa panligtas-buhay na kaaraman na ini.

AN DAKULANG PRINSIPE GUMINIBO NIN AKSION

4. (a) An Daniel 12:1 naghuhula nin anong duwang napapalaen na bagay mapadapit ki Miguel? (b) Sa Daniel, ano an parateng kahulogan kan ‘pagtindog’ nin sarong monarka?

⁴ An Daniel 12:1 nagsasabi: “Sa panahon na iyan si Miguel matindog, an dakulang prinsipe na nagtitindog para sa mga aki kan saimong banwaan.” Ihinuhula kan bersikulong ini an duwang napapalaen na bagay na ini mapadapit ki Miguel: saro, na sia “nagtitindog,” na nagsusuherir nin kamugtakan nin mga bagay na naglalawig nin sarong peryodo nin panahon; ikaduwa, na sia “matindog,” na nagsusuherir nin sarong pangyayari durante kan peryodong iyan nin panahon. Primero, gusto niatong maaraman an peryodo na si Miguel “nagtitindog para sa mga aki kan . . . banwaan [ni Daniel].” Girumdoma na an Miguel ngaran na itinao ki Jesus sa saiyang papel bilang langitnon na Namamahala. An pagkasambit sa saiyang ‘pagtindog’ nagpapagirumdom sa sato kan paagi na ginagamit an terminong ini sa iba pang kabtang kan libro ni Daniel. Iyan parateng nanonongod sa ginigibo nin sarong hade, arog baga kan saiyang pagkapot nin sa hadeng kapangyarihan.​—Daniel 11:2-4, 7, 20, 21.

5, 6. (a) Durante nin anong peryodo nin panahon na si Miguel nagtitindog? (b) Noarin asin paano “matindog” si Miguel, asin may anong mga resulta?

⁵ Risang-risa na inaapod digdi kan anghel an atension sa sarong peryodo nin panahon na isinabi nin malinaw sa iba pang kabtang kan hula kan Biblia. Inapod iyan ni Jesus na saiyang “presensia” (sa Griego, pa·rou·siʹa), na sia mamamahala bilang Hade sa langit. (Mateo 24:37-39) An peryodong ini nin panahon inaapod man na “huring mga aldaw” asin “panahon kan katapusan.” (2 Timoteo 3:1; Daniel 12:4, 9) Poon kan magpoon an peryodong iyan kan 1914, si Miguel nagtitindog na bilang Hade sa langit.​—Ikomparar an Isaias 11:10; Kapahayagan 12:7-9.

⁶ Pero, noarin “matindog” si Miguel? Kun sia bumangon na sa paggibo nin espesyal na aksion. Ini gigibohon ni Jesus sa ngapit. Si Jesus makahulang ilinaladawan kan Kapahayagan 19:11-16 bilang an poderosong Mesiyanikong Hade na nangangabayo sa pangengenot sa sarong hukbo nin mga anghel asin linalaglag an mga kalaban nin Dios. Ipinagpapadagos kan Daniel 12:1: “Asin mangyayari nanggad an panahon nin kasakitan na dai pa nangyari poon na magkaigwa nin nasyon sagkod sa panahon na iyan.” Bilang an Pangenot na Parakastigo ni Jehova, tataposon ni Cristo an enterong maraot na sistema nin mga bagay durante kan ihinulang “dakulang kahorasaan.”​—Mateo 24:21; Jeremias 25:33; 2 Tesalonica 1:6-8; Kapahayagan 7:14; 16:14, 16.

7. (a) Ano an paglaom kan gabos na maimbod durante kan nagdadangadang na “panahon nin kasakitan”? (b) Ano an libro ni Jehova, asin taano ta mahalagang marhay na manompongan dian?

⁷ Kumusta an magigin kamugtakan kan mga naggigibo nin pagtubod durante kan mamondong panahon na ini? Sinabi pa ki Daniel: “Sa panahon na iyan an saimong banwaan maliligtas, an lambang saro na nakasurat sa libro.” (Ikomparar an Lucas 21:34-36.) Ano an librong ini? Sa pundamental, iyan nagrerepresentar sa paggirumdom ni Jehova Dios sa mga naggigibo kan saiyang kabotan. (Malaquias 3:16; Hebreo 6:10) An mga nakasurat sa libro nin buhay na ini iyo an pinakatiwasay na mga tawo sa kinaban, ta sinda may proteksion nin Dios. Ano man an maraot na tibaad mangyari sa sainda, iyan puede asin talagang hahalean nin epekto. Dawa kun abotan sinda nin kagadanan bago ining nagdadangadang na “panahon nin kasakitan,” sinda nagdadanay na salbado sa daing limiteng memorya ni Jehova. Sinda saiyang gigirumdomon asin bubuhayon liwat durante kan Sangribong Taon na Paghade ni Jesu-Cristo.​—Gibo 24:15; Kapahayagan 20:4-6.

AN MGA BANAL ‘NAGMATA’

8. An Daniel 12:2 nagtatao nin anong nakakaogmang marhay na esperansa?

⁸ Nakakaranga nanggad an paglaom sa pagkabuhay liwat. Nauunabihan iyan kan Daniel 12:2, na sinasabi: “Dakol sa mga natotorog sa kabokabo na magmamata, an mga ini pasiring sa daing talaan an lawig na buhay asin an mga iyan pasiring sa mga katuyawan saka sa daing talaan an lawig na makuring pagkasurang.” (Ikomparar an Isaias 26:19.) An mga tataramon na ini tibaad magpagirumdom nanggad sa sato kan nakakapahirong panuga ni Jesu-Cristo manongod sa pankagabsan na pagkabuhay liwat. (Juan 5:28, 29) Abaa kanakakapukaw sa boot na paglaom! Isip-isipa na sana an namomotan na marhay na mga katood asin pamilya​—na gadan na—​na tatawan sa ngapit nin oportunidad na mabuhay giraray! Alagad an panugang ini sa libro ni Daniel sa pangenot nanonongod sa saro pang klaseng pagkabuhay liwat​—saro na nangyari na. Paano iyan mangyayari?

9. (a) Taano ta rasonableng asahan na an Daniel 12:2 maootob durante kan huring mga aldaw? (b) Sa anong klaseng pagkabuhay liwat nanonongod an hula, asin paano niato naaaraman?

⁹ Estudyare an konteksto. Arog kan naheling niato, an enot na bersikulo kan Dan kapitulo 12 aplikado bako sanang sa katapusan kan sistemang ini nin mga bagay kundi siring man sa enterong peryodo kan huring mga aldaw. Sa katunayan, an kadaklan kan kapitulo maootob, bakong sa nagdadangadang na daganon na paraiso, kundi durante kan panahon kan katapusan. Nagkaigwa daw nin pagkabuhay liwat durante kan peryodong ini? Si apostol Pablo nagsurat na an pagkabuhay liwat kan “mga rogaring ni Cristo” mangyayari “sa panahon kan saiyang presensia.” Minsan siring, an mga bubuhayon liwat pasiring sa buhay sa langit bubuhayon na “dai na malalapa.” (1 Corinto 15:23, 52) Mayo sa sainda na binuhay “pasiring sa mga katuyawan saka sa daing talaan an lawig na makuring pagkasurang” na ihinula sa Daniel 12:2. Igwa pa daw nin ibang klaseng pagkabuhay liwat? Sa Biblia, an pagkabuhay liwat kun beses may espirituwal na kahulogan. Halimbawa, an Ezequiel sagkod Kapahayagan may makahulang mga kotasyon na aplikado sa espirituwal na pagkabuhay giraray, o pagkabuhay liwat.​—Ezequiel 37:1-14; Kapahayagan 11:3, 7, 11.

10. (a) Sa anong sentido na binuhay liwat an linahidan na natatada durante kan panahon kan katapusan? (b) Paano an nagkapira sa mga linahidan na binuhay giraray nagmata pa man giraray “sa mga katuyawan saka sa daing talaan an lawig na makuring pagkasurang”?

¹⁰ Nagkaigwa daw nin siring na espirituwal na pagkabuhay giraray kan linahidan na mga lingkod nin Dios sa panahon kan katapusan? Iyo! Sarong historikong katunayan na kan 1918 an sadit na natatada nin maimbod na mga Kristiano nag-agi sa ekstraordinaryong pagsalakay na nakaraot sa saindang organisadong pampublikong ministeryo. Dangan, dawa garo baga bakong posible, kan 1919 sinda nabuhay giraray sa espirituwal na sentido. An mga pangyayaring ini tama sa pagkaladawan sa pagkabuhay liwat na ihinula sa Daniel 12:2. An nagkapira talagang ‘nagmata’ sa espirituwal kaidto asin pagkatapos kaiyan. Pero, makamomondo, bakong gabos nagdanay sa pagigin buhay sa espirituwal. An mga pakamata pinili na haboan an Mesiyanikong Hade asin binayaan an paglilingkod sa Dios nakamtan para sa sainda man sana an ‘mga katuyawan saka daing talaan an lawig na makuring pagkasurang’ na sinasabi sa Daniel 12:2. (Hebreo 6:4-6) Minsan siring, an maimbod na mga linahidan, sa pag-aprobetsar sa saindang pagigin buhay giraray sa espirituwal, maimbod na nagsuportar sa Mesiyanikong Hade. Sa katapustapusi, an saindang pagigin maimbod nagbubunga nin “daing talaan an lawig na buhay,” arog kan sabi kan hula. Ngonyan, an saindang espirituwal na bagsik sa ibong nin oposisyon nakakatabang sa sato na mamidbid sinda.

SINDA ‘MINASIRANG SIRING SA MGA BITOON’

11. Sairisay “an mga igwa nin pakarorop” ngonyan, asin sa anong sentido na sinda minasirang siring sa mga bitoon?

¹¹ An suminunod na duwang bersikulo kan Daniel kapitulo 12 orog pang nagtatabang sa sato na mamidbid an “mga banal kan Supremo.” Sa bersikulo 3 sinasabi kan anghel ki Daniel: “An mga igwa nin pakarorop masirang na siring sa kaliwanagan kan kahiwasan; asin idtong mga nagdadara sa dakol pasiring sa katanosan, siring sa mga bitoon sagkod sa panahon na daing talaan, sagkod lamang pa ngani.” Sairisay an “igwa nin pakarorop” ngonyan? Sa giraray, an ebidensia nagtotokdo sa iyo man sanang “mga banal kan Supremo.” Total, siisay pa kundi an maimbod na linahidan na natatada an may pakarorop tanganing mamansayan na si Miguel, an Dakulang Prinsipe, nagpoon na tumindog bilang Hade kan 1914? Paagi sa paghuhulit nin mga katotoohan na arog kaini​—saka paagi sa pagpapadanay sa Kristianong gawe-gawe—​sinda “nagliliwanag siring sa mga ilaw” sa kinaban na ini na madiklom sa espirituwal. (Filipos 2:15; Juan 8:12) May labot sa sainda, ihinula ni Jesus: “Sa panahon na iyan an mga matanos masirang na siring kaliwanag sa saldang sa kahadean kan saindang Ama.”​—Mateo 13:43.

12. (a) Durante kan panahon kan katapusan, paano napalabot an mga linahidan sa ‘pagdara sa dakol pasiring sa katanosan’? (b) Paano an mga linahidan dadarahon an dakol pasiring sa katanosan asin ‘masirang siring sa mga bitoon’ durante kan Sangribong Taon na Paghade ni Cristo?

¹² Sinasabi pa ngani sa sato kan Daniel 12:3 kun anong gibohon an pagmamasibotan kan linahidan na mga Kristianong ini sa panahon kan katapusan. Sinda ‘magdadara sa dakol pasiring sa katanosan.’ Pinonan kan linahidan na natatada na tiponon an nawawalat pa sa 144,000 na kaibang paramana ni Cristo. (Roma 8:16, 17; Kapahayagan 7:3, 4) Kan matapos an gibohon na iyan​—minalataw na kaidtong kabangaan kan mga taon 1930—​pinonan nindang tiponon an “dakulang kadaklan” kan “ibang karnero.” (Kapahayagan 7:9; Juan 10:16) An mga ini man nagtutubod sa pantubos na atang ni Jesu-Cristo. Kun siring, sinda may malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova. Minilyon na an kabilangan ngonyan, pinakamamahal ninda an paglaom na matadang buhay sa nagdadangadang na pagkalaglag kan maraot na kinaban na ini. Durante kan Sangribong Taon na Paghade ni Cristo, iaaplikar ni Jesus asin kan saiyang 144,000 na kapwa hade saka saserdote sa makinuyog na katawohan digdi sa daga an bilog na mga pakinabang sa pantubos, na paagi kaiyan tinatabangan an gabos na nagtutubod na haleon an gabos na gira nin kasalan na minana ki Adan. (2 Pedro 3:13; Kapahayagan 7:13, 14; 20:5, 6) Sa pinakalubos na sentido, an linahidan makikikabtang sa panahon na iyan sa ‘pagdara sa dakol pasiring sa katanosan’ asin ‘masirang siring sa mga bitoon’ sa langit. Pinapahalagahan daw nindo an paglaom na mabuhay digdi sa daga sakop kan mamuraway na langitnon na gobyerno ni Cristo asin kan saiyang mga kaibang namamahala? Abaa kadakulang pribilehio na makikabtang sa “mga banal” sa paghuhulit kaining maogmang bareta kan Kahadean nin Dios!​—Mateo 24:14.

SINDA ‘NAGRIRILIBOT’

13. Sa anong sentido na an mga tataramon kan libro ni Daniel sinerahan nin tatak asin ihinilom?

¹³ An deklarasyon kan anghel ki Daniel, na nagpoon pa sa Daniel 10:20, natatapos ngonyan sa nakakaogmang mga tataramon na ini: “Asin kun para sa saimo, O Daniel, ihilom mo an mga tataramon asin serahan mo nin tatak an libro, sagkod sa panahon kan katapusan. Dakol an magririlibot, asin an tunay na kaaraman magigin abunda.” (Daniel 12:4) An kadaklan sa ipinasabong ki Daniel na isurat talagang ihinilom asin sinerahan nin tatak sa pakasabot nin tawo. Tara, si Daniel mismo nagsurat sa huri: “Ngonyan kun manongod sa sako, ako nakadangog, alagad dai ako nakasabot.” (Daniel 12:8) Sa sentidong ini an libro ni Daniel nagdanay na serado nin tatak sa dakol na siglo. Kumusta man ngonyan?

14. (a) Durante kan “panahon kan katapusan,” sairisay an ‘nagrilibot,’ asin saen? (b) Ano an ebidensia na binendisyonan ni Jehova an ‘paglibot’ na ini?

¹⁴ Pribilehiado kitang mabuhay sa “panahon kan katapusan” na ihinula sa libro ni Daniel. Siring sa ihinula, dakol na maimbod an ‘nagrilibot’ sa mga pahina kan Tataramon nin Dios. An resulta? Sa bendisyon ni Jehova, nagin abunda an tunay na kaaraman. An maimbod na linahidan na mga Saksi ni Jehova binendisyonan nin pakarorop na nagpangyari sa sainda na masabotan na an Aki nin tawo nagin Hade kan 1914, mamidbid an mga hayop sa hula ni Daniel, magpatanid tumang sa “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan”​—asin ini nagkapira sanang halimbawa. (Daniel 11:31) Kun siring, an abundang kaaraman na ini saro pang nagpapamidbid na tanda kan “mga banal kan Supremo.” Alagad may dagdag pang ebidensia na inako si Daniel.

SINDA ‘RINONOT’

15. Anong hapot an pinalataw ngonyan nin sarong anghel, asin sairisay an tibaad ipagirumdom sa sato kan hapot na ini?

¹⁵ Magigirumdoman niato na inako ni Daniel an mga mensaheng ini kan anghel sa pangpang kan “dakulang salog” na Hidequiel, na inaapod man na Tigris. (Daniel 10:4) Digdi naheheling nia ngonyan an tolong linalang na anghel asin nagsasabi: “Humineling ako, akong si Daniel, asin, uya! may duwa pang nagtitindog, an saro sa pangpang na ini kan salog asin an saro sa pangpang na idto kan salog. Dangan an saro nagsabi sa lalaking nagugubingan nin lino, na nasa ibabaw kan katubigan kan salog: ‘Gurano pa kahaloy sagkod sa katapusan kan makangangalas na mga bagay?’” (Daniel 12:5, 6) An hapot na pinalataw digdi kan anghel tibaad magpagirumdom na naman sa sato kan “mga banal kan Supremo.” Sa kapinonan kan “panahon kan katapusan,” kan 1914, sinda interesadong marhay sa hapot kun gurano pa kahaloy sagkod na maotob an mga panuga nin Dios. Na sa sainda nakasentro an hulang ini nagigin malinaw sa simbag sa hapot na ini.

16. Anong hula an sinabi kan anghel, asin paano nia idinodoon an kasiertohan kan kaotoban kaiyan?

¹⁶ Nagpapadagos an salaysay ni Daniel: “Asin nadangog ko an lalaking nagugubingan nin lino, na nasa ibabaw kan katubigan kan salog, mantang iiniitaas nia an saiyang toong kamot asin an saiyang walang kamot sa kalangitan asin nanunumpa sa ngaran kan Saro na nabubuhay sa panahon na daing talaan: ‘Iyan sa laog nin sarong itinalaan na panahon, itinalaan na mga panahon asin kabanga. Asin pakatapos tolos kan pagronot sa kapangyarihan kan banal na banwaan, an gabos na bagay na ini matatapos na.’” (Daniel 12:7) Ini bagay na solemne. Iinitaas kan anghel an duwa niang kamot sa panunumpa, tibaad tangani na maheling an aksion na ini kan duwang anghel na nasa man-ibong-ibong na tampi kan mahiwas na salog. Paagi kaiyan idinodoon nia an absolutong kasiertohan kan kaotoban kan hulang ini. Pero, noarin an itinalaan na mga panahon na ini? An simbag bakong depisil na hanapon arog kan tibaad paghona nindo.

17. (a) Anong mga pagkakaagid an manonompongan sa mga hula na nasusurat sa Daniel 7:25, Daniel 12:7, asin Kapahayagan 11:3, 7, 9? (b) Gurano kalawig an tolo may kabangang panahon?

¹⁷ An hulang ini may pambihirang pagkakaagid sa duwa pang hula. An saro, na pinag-olayan niato sa Kapitulo 9 kan seryeng ini, yaon sa Daniel 7:25; an saro pa, sa Kapahayagan 11:3, 7, 9. Mangnoha an nagkapira sa mga pagkakaagid. An lambang saro nakatalaan durante kan panahon kan katapusan. An duwang hula may labot sa banal na mga lingkod nin Dios, na ipinapaheling sinda na pinaglalamag asin temporaryo pa ngani na dai naootob an saindang pampublikong paghuhulit. Ipinapaheling kan lambang hula na an mga lingkod nin Dios nabubuhay giraray dangan ipinagpapadagos an saindang gibohon, na dinaog an mga naglalamag sa sainda. Asin an lambang hula sinasabi an lawig kan panahon na ini nin kasakitan para sa mga banal. An duwang hula sa Daniel (7:25 asin 12:7) nagtataram manongod sa ‘sarong panahon, mga panahon, asin kabangang panahon.’ Sa pankagabsan minimidbid nin mga intelektuwal na ini nangangahulogan nin tolo may kabangang panahon. An Kapahayagan nagtataram manongod sa iyo man sanang peryodo bilang 42 na bulan, o 1,260 aldaw. (Kapahayagan 11:2, 3) Pinapatunayan kaini na an tolo may kabangang panahon sa Daniel nanonongod sa tolo may kabangang taon na 360 aldaw an balang saro. Alagad kasuarin nagpoon an 1,260 aldaw na ini?

18. (a) Segun sa Daniel 12:7, ano an masenyalar sa katapusan kan 1,260 aldaw? (b) Kasuarin an “kapangyarihan kan banal na banwaan” rinonot sa katapustapusi, asin paano ini nangyari? (c) Kasuarin nagpoon an 1,260 aldaw, asin paano an mga linahidan ‘naghula na nagugubingan nin telang sako’ durante kan peryodong iyan?

¹⁸ Biyong malinaw an hula sa kun noarin matatapos an 1,260 aldaw​—“pakatapos tolos kan pagronot sa kapangyarihan kan banal na banwaan.” Sa kabangaan nin 1918, an prominenteng mga miembro kan Watch Tower Bible and Tract Society, pati an presidente kaiyan, si J. F. Rutherford, napatunayan na nagkasala sa putik na mga sahot, nasentensiahan nin haralawig na pagkabilanggo, asin napreso. Naheling nanggad kan mga banal nin Dios na an saindang gibohon ‘naronot,’ an saindang kapangyarihan biyong nanluya. An pagbilang nin tolo may kabangang taon pabalik poon kan kabangaan nin 1918 dinadara kita sa katapusan nin 1914. Kan panahon na idto an sadit na grupo nin mga linahidan nag-aandam para sa pag-abot nin paglamag. Nagpoon na an Guerra Mundial I, asin naggagrabe an oposisyon sa saindang gibohon. Para sa taon 1915, ibinasar pa ngani ninda an saindang teksto kan taon sa hapot na ini ni Cristo sa saiyang mga parasunod: “Makakainom daw kamo sa kopa ko?” (Mateo 20:22; King James Version) Siring sa ihinula sa Kapahayagan 11:3, an suminunod na peryodong 1,260 aldaw mamondong panahon para sa mga linahidan​—garo baga sinda naghuhula na nagugubingan nin telang sako. Naggrabe an paglamag. An nagkapira sa sainda napreso, an iba pinagsururogan, asin an iba pa pinadusahan. Dakol an pinanluyahan nin boot huli sa pagkagadan kan enot na presidente kan Sosyedad, si C. T. Russell, kan 1916. Pero, ano an mangyayari pagkatapos na an mamondong panahon na ini matapos sa paggadan sa mga banal na ini bilang naghuhulit na organisasyon?

19. Paano sinisierto sa sato kan hula sa Kapahayagan kapitulo 11 na an mga linahidan dai mapapapondo nin haloy sa pagtaram?

¹⁹ Ipinapaheling kan kaagid na hula na yaon sa Kapahayagan 11:3, 9, 11 na pagkatapos na gadanon an “duwang saksi,” sinda mahuhutad na gadan sa laog nin halipot sanang panahon​—tolo may kabangang aldaw—​sagkod na sinda buhayon giraray. Kaagid kaiyan, an hula sa Daniel kapitulo 12 nagsasabi na an mga banal dai magdadanay na daing girong kundi dakol pa an gibohon na natatagama sa sainda.

SINDA ‘LININIG, PINAPUTI, ASIN DINALISAY’

20. Segun sa Daniel 12:10, anong mga bendisyon an makakamtan kan mga linahidan pagkatapos kan saindang masakit na mga eksperyensia?

²⁰ Arog kan sinabi sa enotan, isinurat ni Daniel an mga bagay na ini alagad dai nia iyan masabotan. Pero, seguradong naisip-isip nia kun baga talagang madadagosan na malaglag an mga banal sa kamot kan mga naglalamag sa sainda, ta sia naghapot, “Ano an magigin kasagkodan kan mga bagay na ini?” An anghel nagsimbag: “Lakaw, Daniel, huli ta an mga tataramon ginibong hilom asin sinerahan nin tatak sagkod sa panahon kan katapusan. Dakol an lilinigan an sadiri asin papupution an sadiri patin dadalisayon. Asin an mga maraot magawe nanggad sa maraot na paagi, asin mayo lamang nin maraot na makakasabot; alagad an mga igwa nin pakarorop makakasabot.” (Daniel 12:8-10) May seguradong paglaom para sa mga banal! Imbes na malaglag, sinda papupution, na binendisyonan nin malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova Dios. (Malaquias 3:1-3) An pakarorop ninda sa espirituwal na mga bagay mapangyari sa sainda na magdanay na malinig sa mga mata nin Dios. Sa kabaliktaran, an mga maraot mahabong makasabot sa espirituwal na mga bagay. Alagad noarin mangyayari an gabos na ini?

21. (a) An peryodo nin panahon na ihinula sa Daniel 12:11 mapoon kun nangyari na an anong mga kondisyon? (b) Ano “an danay na atang,” asin kasuarin iyan hinale? (Helingon an kahon sa pahina 25.)

²¹ Sinabi ki Daniel: “Poon sa panahon na an danay na atang hinale asin ibinugtak an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan, magkakaigwa nin sangribo may duwang gatos may siyam na polong aldaw.” Kaya mapoon an peryodong ini nin panahon kun nangyari na an nagkapirang kondisyon. “An danay na atang”​—o “an dagos-dagos na atang”a—​kaipuhan na haleon. (Daniel 12:11, nota sa ibaba) Anong atang an boot sabihon kan anghel? Bakong an atang na mga hayop na idinodolot sa arin man na daganon na templo. Tara, dawa an templo na dati yaon sa Jerusalem saro sanang “inarog sa tunay”​—an dakulang espirituwal na templo ni Jehova, na nagpunsionar kan si Cristo magin Halangkaw na Saserdote kaiyan kan 29 C.E.! Sa espirituwal na templong ini, na nagrerepresentar sa areglo nin Dios para sa dalisay na pagsamba, dai kaipuhan an dagos-dagos na mga dolot manongod sa kasalan, huli ta “an Cristo idinolot nin sararoan sana tanganing magpasan kan mga kasalan nin dakol.” (Hebreo 9:24-28) Pero, an gabos na tunay na Kristiano nagdodolot nin mga atang sa templong ini. Isinurat ni apostol Pablo: “Paagi [ki Cristo] danay kitang magdolot sa Dios nin atang nin pag-omaw, na iyo, an bunga nin mga ngabil na nagpapahayag sa publiko kan saiyang ngaran.” (Hebreo 13:15) Kaya an enot na kondisyon na ini kan hula​—an paghale kan “danay na atang”—​nangyari sa kabangaan kan 1918 kan haros mapondo an paghuhulit.

22. (a) Ano an nagpapangyari nin kagabaan na “makababaldeng bagay,” asin kasuarin iyan ininstalar? (b) Kasuarin nagpoon an peryodo nin panahon na ihinula sa Daniel 12:11, asin kasuarin iyan natapos?

²² Pero, kumusta man an ikaduwang kondisyon​—an ‘pagbugtak,’ o instalasyon, kan “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan”? Arog kan nasabotan niato sa satong pag-orolay sa Daniel 11:31, an makababaldeng bagay na ini enot iyo an Liga de Naciones asin sa huri tuminunga liwat bilang an Naciones Unidas. An duwa pareho makababalde ta an mga iyan sinasabing iyo an solamenteng paglaom para sa katoninongan digdi sa daga. Sa siring, sa puso nin dakol, an mga institusyon na ini talagang sinasalidahan an Kahadean nin Dios! An Liga opisyal na minukna kan Enero 1919. Kun siring, kan panahon na idto naotob an duwang kondisyon sa Daniel 12:11. Kaya an 1,290 aldaw nagpoon kan kapinonan nin 1919 asin nagpadagos sagkod kan tigrakdag (sa Hemisperyo Norte) nin 1922.

23. Paano an mga banal nin Dios nag-oswag pasiring sa lininig na kamugtakan durante kan 1,290 aldaw na ihinula sa Daniel kapitulo 12?

²³ Durante kan panahon na idto, nag-oswag daw an mga banal pasiring sa pagigin maputi asin malinig sa mga mata nin Dios? Iyo nanggad! Kan Marso 1919 an presidente kan Watch Tower Society asin an dayupot niang kairiba pinaluwas sa bilanggoan. Sa huri sinda napatunayan na daing sala sa putik na mga akusasyon tumang sa sainda. Sa pakaaram na dai pa tapos an saindang gibohon, sinda nagmasibot tolos, na inorganisar an sarong kombension para sa Setyembre 1919. Kan iyo man sanang taon, ipinublikar sa kaenot-enote an kapadis na magasin kan The Watch Tower. Kan enot inapod na The Golden Age (ngonyan Awake!), iyan nagsusuportar kaidto pa sa An Torrengbantayan sa daing takot na pagbuyagyag kan karatan kan kinaban na ini asin sa pagtabang sa banwaan nin Dios na magdanay na malinig. Kan matapos an ihinulang 1,290 aldaw, an mga banal pasiring na sa lininig asin nakabalik sa dating kamugtakan. Kan Setyembre 1922, kaidto mismong matapos an peryodong ini, nagkaigwa sinda nin dai malilingawan na kombension sa Cedar Point, Ohio, E.U.A. Iyan nagtao nin makosogon na pan-engganyar sa gibong paghuhulit. Minsan siring, kaipuhan pa an orog na pag-oswag. Iyan para sa masunod pang tinandaan na peryodo.

KAOGMAHAN PARA SA MGA BANAL

24, 25. (a) Anong peryodo nin panahon an ihinula sa Daniel 12:12, asin kasuarin iyan malinaw na nagpoon asin natapos? (b) Ano an espirituwal na kamugtakan kan linahidan na natatada sa kapinonan kan 1,335 aldaw?

²⁴ Tinapos kan anghel ni Jehova an hula nia mapadapit sa mga banal sa mga tataramon na ini: “Maogma an saro na padagos na naghahalat asin nakaabot sa sangribo may tolong gatos may tolong polo may limang aldaw!” (Daniel 12:12) Mayo nin itinaong tanda an anghel sa kun noarin mapoon o matatapos an peryodong ini. Isinusuherir nin kasaysayan na iyan kasunod sana kan naenot na peryodo. Kun siring kaiyan iyan poon sa tigrakdag nin 1922 sagkod sa huring kabtang kan tigsoli nin 1926 (Hemisperyo Norte). Napasa maogmang kamugtakan daw an mga banal sa katapusan kan peryodong iyan? Iyo, sa mahahalagang espirituwal na paagi.

²⁵ Dawa pagkatapos kan kombension kan 1922 (na ipinapaheling sa pahina 302 kan librong Pay Attention to Daniel’s Prophecy!), an nagkapira sa mga banal nin Dios hinihidaw pa man giraray an nakaagi. An pundamental na pinag-aadalan sa saindang mga pagtiripon iyo pa man giraray an Biblia asin an mga tomo kan Studies in the Scriptures, ni C. T. Russell. Kaidto, may lakop na punto de vista na nagtotokdo sa 1925 bilang an taon na mapoon an pagkabuhay liwat asin ibabalik sa daga an Paraiso. Sa siring, dakol an naglilingkod na may petsang nasa isip. An nagkapira aroganteng nagsayuma na makikabtang sa gibong paghuhulit sa publiko. Ini bakong marahay na kamugtakan nin mga bagay.

26. Mantang naglalakaw an 1,335 aldaw, paano nagliwat an espirituwal na kamugtakan kan mga linahidan?

²⁶ Minsan siring, mantang naglalakaw an 1,335 aldaw, ini gabos nagpoon na maliwat. Nagin lataw an paghuhulit, mantang inestablisar an regular na mga areglo tangani na an gabos makikabtang sa ministeryo sa langtad. Iniskedyul an mga pagtiripon para sa pag-adal kan The Watch Tower (sa Bicol, An Torrengbantayan) serosemana. An luwas na Marso 1, 1925, igwa kan historikong artikulo na “Birth of the Nation” (sa Bicol, “Pagkamundag kan Nasyon”), na tinatawan an banwaan nin Dios nin lubos na pakasabot sa nangyari kan peryodo nin 1914-19. Pakalihis kan 1925, an mga banal dai na naglingkod sa Dios na may nasa isip na yaon na, malinaw na termino. Imbes, pangenot an santipikasyon kan ngaran ni Jehova. Itinampok an mahalagang marhay na katotoohan na ini, nin orog kasuarin man kaidto, sa artikulo sa Enero 1, 1926 na Watch Tower na “Who Will Honor Jehovah?” (sa Bicol, “Siisay an Mataong Onra ki Jehova?”) Sa kombension kan Mayo 1926, ilinuwas an librong Deliverance. (Helingon an pahina 302 kan librong Pay Attention to Daniel’s Prophecy!) Saro ini sa serye nin bagong mga libro na ginibo tanganing sumalida sa Studies in the Scriptures. Dai na nagsasalingoy sa nakaagi an mga banal. Sinda kompiado nang nagtatanaw sa ngapit asin sa gibohon na nasa enotan. Siring sa ihinula, an 1,335 aldaw kun siring natapos na nasa maogmang kamugtakan an mga banal.

27. Paano an sumaryo kan Daniel kapitulo 12 nakakatabang sa sato na mamidbid nin dai na mapapagdudahan an mga linahidan ni Jehova?

²⁷ Siempre, bakong gabos nagtagal sa purisaw na marhay na kapanahonan na ini. Daing duwa-duwa na iyan an dahelan kaya idinoon kan anghel an halaga nin ‘padagos na paghalat.’ An mga nagtagal asin padagos na naghalat dakulaon an bendisyon. Linilinaw ini nin sumaryo kan Daniel kapitulo 12. Siring sa ihinula, an mga linahidan binuhay giraray, o binuhay liwat, sa espirituwal na sentido. Tinawan sinda nin pambihirang pakarorop sa Tataramon nin Dios, na tinawan nin poder na ‘magrilibot’ dian asin, ginigiyahan kan banal na espiritu, ihayag an haloyon nang mga misteryo. Lininig sinda ni Jehova asin pinasirang sinda sa espirituwal, siring sa mga bitoon kaliwanag. Bilang resulta, dinara ninda an dakol sa matanos na kamugtakan sa atubangan ni Jehova Dios.

28, 29. Ano an maninigong magin desisyon niato mantang madali nang matapos an “panahon kan katapusan”?

²⁸ Huli sa gabos na makahulang tandang ini na nagpapamidbid sa “mga banal kan Supremo,” ano an puedeng magin sarahotan sa dai pakamidbid sa sainda asin pakiasosyar sa sainda? Makangangalas na mga bendisyon an naghahalat sa dakulang kadaklan, na minaiba sa nagdidikit na grupong linahidan na ini sa paglilingkod ki Jehova. Kita gabos dapat na padagos na maghalat sa kaotoban kan mga panuga nin Dios. (Habacuc 2:3) Sa satong aldaw si Miguel, an Dakulang Prinsipe, dakol nang dekada na nagtitindog para sa banwaan nin Dios. Dai na mahahaloy sia mahiro bilang an ninombrahan nin Dios na parakastigo sa sistemang ini nin mga bagay. Kun iyan gibohon na nia, ano daw an satong kamugtakan?

²⁹ An simbag sa hapot na iyan madepende sa kun baga pipilion niato na mamuhay na may integridad ngonyan. Tangani na mapakosog an desisyon niato na gibohon iyan mantang patapos na an “panahon kan katapusan,” estudyaran niato an pangultimong bersikulo kan libro ni Daniel. An pag-orolay niato dian sa masunod na kapitulo makakatabang sa sato na maheling kun ano an nagin kamugtakan ni Daniel sa atubangan kan saiyang Dios asin kun ano an magigin kamugtakan nia sa atubangan Nia sa ngapit.

[Nota sa Ibaba]

ANO AN NAMANSAYAN NINDO?

• Durante nin anong peryodo nin panahon na si Miguel “nagtitindog,” asin paano saka noarin sia “matindog”?

• Sa anong klaseng pagkabuhay liwat nanonongod an Daniel 12:2?

• Anong mga petsa an nagsesenyalar kan kapinonan asin katapusan kan

tolo may kabangang panahon na nasasambitan sa Daniel 12:7?

1,290 aldaw na ihinula sa Daniel 12:11?

1,335 aldaw na ihinula sa Daniel 12:12?

• Paano an pagtao nin atension sa Daniel kapitulo 12 nakakatabang sa sato na mamidbid an tunay na mga nagsasamba ki Jehova?

[Kahon]

PAGHALE SA DANAY NA ATANG

Sa libro ni Daniel, an terminong “danay na atang” limang beses na minalataw. Iyan nanonongod sa atang nin pag-omaw​—“an bunga nin mga ngabil”—​na dayaday na idinodolot ki Jehova Dios kan saiyang mga lingkod. (Hebreo 13:15) An ihinulang paghale dian nasasambitan sa Daniel 8:11, 11:31, asin 12:11.

Durante kan duwang guerra mundial, an banwaan ni Jehova pinaglamag nin grabe sa mga rona kan “hade kan amihanan” asin kan “hade kan timog.” (Daniel 11:14, 15) An paghale sa “danay na atang” nangyari sa paghinanapos kan Guerra Mundial I kan an paghuhulit haros mapondo kan kabangaan nin 1918. (Daniel 12:7) Durante kan Guerra Mundial II, “an danay na atang” “hinale” sa kaagid na paagi kan Kapangyarihan Pankinaban na Anglo-Amerikano sa laog nin 2,300 na aldaw. (Daniel 8:11-14; helingon an Kapitulo 10 kan librong Pay Attention to Daniel’s Prophecy!) Hinale man iyan kan “mga takyag” na Nazi sa laog nin sarong peryodo nin panahon na dai sinabi sa Kasuratan.​—Daniel 11:31; helingon an Kapitulo 15 kan librong Pay Attention to Daniel’s Prophecy!

[Tsart]

MAKAHULANG MGA PERYODO NIN PANAHON SA DANIEL