Tama an Pagdodoon sa Pagbasa kan mga Teksto

KUN kinakaolay nindo an iba manongod sa mga katuyohan nin Dios, baga man sa pribado o sa plataporma, an pagtokar nindo maninigo na nakasentro sa kun ano an yaon sa Tataramon nin Dios. Parate na kalabot digdi an pagbasa nin mga teksto sa Biblia, na dapat na gibohon nin toltol.

Kalabot an Pagsaboot sa Tamang Pagdodoon. An mga teksto maninigong basahon na may pagsaboot. Estudyare an nagkapirang halimbawa. Kun binabasa nindo nin makosog an Salmo 37:11, maninigo na an saindong boses magpahayag nin maogmang pag-antisipar sa katoninongan na ipinanunuga dian. Kun binabasa nindo an Kapahayagan 21:4 mapadapit sa katapusan nin pagdusa asin kagadanan, maninigo na ipabanaag kan saindong boses an may init na pag-apresyar sa makangangalas na kaginhawahan na ihinuhula. An Kapahayagan 18:2, 4, 5, na may pakiolay na lumuwas sa pano nin kasalan na “Dakulang Babilonya,” dapat na basahon na may pagkaapurado. Siempre, an ipinahahayag na pagsaboot maninigong odok sa puso alagad bakong sobra. An tamang sokol nin emosyon dinedeterminaran kan mismong teksto asin kan pagkagamit dian.

Idoon an Tamang mga Termino. Kun an komento nindo sa sarong bersikulo nakasentro sa saro sanang kabtang kaiyan, maninigo na isentro nindo an atension sa kabtang na iyan kun binabasa an teksto. Halimbawa, kun binabasa an Mateo 6:33, dai nindo tatawan nin prinsipal na istres an “saiyang katanosan” o an “ini gabos na ibang bagay” kun an intension nindo analisaron an kahulogan kan “hanapon nguna an kahadean.”

Sa sarong pahayag sa Pagtiripon sa Paglilingkod, tibaad plano nindong basahon an Mateo 28:19. Anong mga termino an maninigo nindong idoon? Kun gusto nindong enkaminaron an kahigosan sa pagpoon nin mga pag-adal sa Biblia, tawan nin istres an “gumibo kamo nin mga disipulo.” Sa ibong na lado, kun plano nindong tokaron an paninimbagan nin Kristiano na ipaabot an katotoohan kan Biblia sa mga dayo o gusto nindong enkaminaron an nagkapirang parahayag na maglingkod kun saen mas dakula an pangangaipo, puede nindong tawan nin istres an “mga tawo kan gabos na nasyon.”

Sa parate, iinaatubang an sarong teksto bilang simbag sa sarong hapot o bilang suporta sa sarong argumento na sa pagheling nin iba puedeng pagdebatehan. Kun parareho an pagdodoon sa lambang ideya na ipinahahayag sa teksto, tibaad dai maheling kan nagdadangog sa saindo an koneksion. Tibaad sayod na sayod para sa saindo an punto alagad sa sainda bako.

Halimbawa, kun binabasa an Salmo 83:18 sa Biblia na igwa kan ngaran nin Dios, kun ibubugtak nindo an gabos na pagdodoon sa fraseng “an Kaharohalangkawe,” tibaad dai masabotan nin kagharong an garo baga sayod na sayod na bagay na an Dios may personal na ngaran. Maninigo na tawan nindo nin istres an ngaran na “Jehova.” Minsan siring, kun ginagamit nindo an teksto man sanang iyan sa orolay manongod sa soberaniya ni Jehova, maninigo na tawan nindo nin prinsipal na pagdodoon an fraseng “an Kaharohalangkawe.” Kaagid kaiyan, kun ginagamit an Santiago 2:24 tanganing ipaheling an halaga na padisan nin gibo an pagtubod, an pagtao nin prinsipal na pagdodoon sa “ipinahahayag na matanos” imbes na sa “mga gibo” tibaad magin dahelan na an punto dai makua nin nagkapira na nagdadangog sa saindo.

An saro pang nakatatabang na halimbawa yaon sa Roma 15:7-13. Kabtang ini nin surat ni apostol Pablo sa sarong kongregasyon na kompuesto nin mga Hentil sagkod natural na mga Judio. Digdi nangangatanosan an apostol na an nakikinabang sa ministeryo ni Cristo bako sanang an tinuring mga Judio kundi pati an mga tawo kan mga nasyon tangani na “an mga nasyon magpamuraway sa Dios huli sa saiyang pagkaherak.” Dangan kinotar ni Pablo an apat na teksto, na dinadara an atension sa oportunidad na iyan para sa mga nasyon. Paano daw nindo maninigong basahon an mga kotasyon na iyan tangani na ikadoon an puntong nasa isip ni Pablo? Kun minamarkahan nindo an mga frase na tatawan nin istres, puede nindong markahan an “mga nasyon” sa bersikulo 9, “kamong mga nasyon” sa bersikulo 10, “kamo gabos na nasyon” asin “an gabos na banwaan” sa bersikulo 11, asin “mga nasyon” sa bersikulo 12. Probaran na basahon an Roma 15:7-13 na igwa kan pagdodoon na iyan. Mantang ginigibo nindo iyan, an enterong argumento ni Pablo magigin mas malinaw asin mas pasil na saboton.

Mga Paagi nin Pagdodoon. An mga terminong igwa kan ideya na gusto nindong lumataw puedeng tawan nin istres sa dakol na paagi. An paaging gagamiton nindo maninigo na komporme sa teksto asin sa klase kan pahayag. May itinatao digding nagkapirang suhestion.

Istres paagi sa boses. Ini ano man na pagbago kan boses tangani na an mga terminong igwa kan ideya lumataw sa natatada pa kan sentence. Puedeng magibo an pagdodoon paagi sa pagbago kan kosog nin boses​—magsalang dugangan iyan o inaan iyan. Sa dakol na lenguahe, an pagbago kan tono nakatatao nin pagdodoon. Minsan siring, sa nagkapirang lenguahe, tibaad mabago kaiyan nin biyo an kahulogan. Kun ginagamitan nin mas maluway na rikas an mayor na mga frase, an mga iyan natatawan kaini nin puersa. Sa mga lenguahe na dai puede an istres paagi sa boses bilang paagi na ikadoon an nagkapirang termino, kaipuhan na gibohon an ano man na pinagkatodan sa lenguaheng iyan tangani na makamtan an minamawot na mga resulta.

Pagpondo nguna. Magigibo ini bago o pagkatapos na basahon an mayor na kabtang nin sarong teksto​—o pareho. An pagpondo nguna bago nindo basahon an sarong prinsipal na ideya nagbubunga nin pag-antisipar; an pagpondo nguna pagkatapos pinarararom an nagibong impresyon. Minsan siring, kun kadakol kan pagpondo nguna, mayo nin malataw.

Pag-otro. Matatawan nindo nin pagdodoon an sarong partikular na punto paagi sa pagpondo asin pagbasa giraray kan termino o frase. An paagi na sa parate mas marahay iyo na taposon nguna an teksto dangan otrohon an mayor na termino.

Mustra. An hiro kan hawak saka an panlauog parate na nakatatao nin emosyon sa sarong termino o frase.

Entonasyon kan boses. Sa nagkapirang lenguahe, an mga termino kun beses puedeng basahon sa entonasyon na nakaiimpluwensia sa kahulogan kaiyan asin isinisiblag an mga iyan. Digdi maninigo man na gamiton an diskresion, nangorogna sa paggamit nin pagtuyatuya.

Kun Iba an Nagbabasa kan Teksto. Kun kagharong an nagbabasa kan teksto, tibaad mga terminong dai dapat an matawan nia nin istres o mayo siang matawan nin istres. Kun siring, ano an magigibo nindo? Sa pankagabsan pinakamarahay na linawon an kahulogan paagi sa pag-aplikar nindo kan mga teksto. Pakaaplikaran, puede nindong isentro an espesyal na atension sa mismong mga termino sa Biblia na igwa kan ideya.