LEKSION 26
Lohikong Pagbilog kan Materyales
BAGO maorganisar an materyales sa lohikong paagi, kaipuhan na may nasa isip kamong obheto. An obheto daw nindo impormaran sana an iba manongod sa sarong partikular na tema—tinutubod, aktitud, kualidad, klase nin gawe-gawe, o pamumuhay? Linalaoman daw nindong patunayan o pahimutikan an sarong ideya? An katuyohan daw nindo pakosogon an pag-apresyar sa sarong bagay o manmotibar na humiro? Baga man sa sarong indibiduwal o sa mas dakol na nagdadangog nindo iaatubang an saindong materyales, tangani na magibo iyan nin epektibo, kaipuhan na konsideraron nindo kun ano an dati na nindang aram manongod sa temang iyan asin kun ano an aktitud ninda dian. Pakagiboha nindo kaini, i-outline an materyales nindo sa paagi na makatatabang sa saindo na magibo an obheto nindo.
Mapadapit sa ministeryo ni Saulo (Pablo) sa Damasco, sinasabi kan Gibo 9:22 na saiyang “tinataranta an mga Judio na nag-iistar sa Damasco mantang pinatutunayan nia sa lohikong paagi na ini iyo an Cristo.” Ano an kaiba sa lohikong pruebang idto? Arog kan ipinaririsa kan rekord manongod sa mas huring ministeryo ni Pablo sa Antioquia asin Tesalonica, enot ginamit nia an bagay na inaako kan mga Judio an Hebreong Kasuratan asin na hinihingako ninda na sinda nagtutubod sa sinasabi kaini manongod sa Mesiyas. Dangan, sa Kasuratan na iyan, puminili si Pablo nin mga kabtang na may labot sa buhay asin ministeryo kan Mesiyas. Kinotar nia an mga ini asin ikinomparar iyan sa talagang nangyari may koneksion ki Jesus. Ultimo, sinabi nia an sayod na sayod na konklusyon, arin na baga, na si Jesus iyo an Cristo, o Mesiyas. (Gibo 13:16-41; 17:2, 3) Kun iinaatubang man nindo an katotoohan sa Biblia sa lohikong paagi, iyan puedeng magkaigwa nin nakabebensir na epekto sa iba.
Pag-organisar kan Pag-atubang. Ikaaareglar an materyales sa laen-laen na paagi na lohiko. Kun sa paghona nindo may bentaha, puede kamong gumamit nin kombinasyon nin mga paagi. Estudyare an pira sa mga posibilidad.
Pagkaareglar segun sa mga topiko. Nangangahulogan ini nin pag-organisar kan materyales nindo sa mga kabtang, na kada saro nakakokontribwir sa obheto nindo. An mga kabtang puedeng prinsipal na mga punto na importante sa pagsabot sa tema nindo. An mga iyan puedeng espesipikong argumento na nagpapatunay o nagpapahimutik sa sarong bagay. An nagkapirang punto, minsan ngani konektado sa tema, puedeng idagdag o haleon, depende sa mga nagdadangog sa saindo o sa obheto nindo.
Estudyare an sarong halimbawa nin pagkaareglar segun sa mga topiko. Puedeng kaiba sa halipot na pag-atubang mapadapit sa ngaran nin Dios an (1) kun taano ta importante na maaraman an ngaran nin Dios, (2) kun ano an ngaran nin Dios, asin (3) kun paano niato matatawan nin onra an ngaran na iyan.
Dakol an manonodan manongod sa pagkaareglar kan materyales segun sa mga topiko paagi sa pagsiyasat sa mga publikasyon na ginibo kan “fiel asin may diskresion na oripon” na gagamiton sa mga pag-adal sa Biblia. (Mat. 24:45) An mga publikasyon na ini parateng dakol an tema, o topiko, na makatatabang sa mga inaadalan na magkaigwa nin kabilogan na pagmansay sa pundamental na mga katotoohan sa Biblia. An mas darakulang publikasyon naggagamit nin mga subtema sa pagbaranga sa kada kapitulo. An kada topiko inaandam an inaadalan para sa kasunod na materyales asin nagkokontribwir sa kabilogan.
Causa asin epekto. An pagrason hale sa causa pasiring sa epekto saro pang paagi nin pag-atubang kan impormasyon sa lohikong paagi.
Kun an kaolay nindo sarong grupo o mga indibiduwal na kaipuhan na mas maingat na pensaron an resulta nin sarong bagay na ginigibo ninda o plano nindang gibohon, puedeng magin epektibo an pamamaaging ini. An Talinhaga kapitulo 7 nagtatao nin marahayon na halimbawa kaini. Buhay na buhay na ilinaladawan kaiyan kun paano an sarong daing kabatidan na hoben na lalaki na “tikapo an puso” (an causa) napalabot sa sarong patotot asin nagdusa nin mapait na mga resulta (an epekto).—Tal. 7:7.
Tanganing madagdagan an pagdodoon, puede nindong ipaheling an kalaenan kan maraot na mga resulta na naeeksperyensiahan kan mga dai naglalakaw sa mga dalan ni Jehova sa marahay na mga resulta na naeeksperyensiahan kan mga talagang naghihinanyog ki Jehova. Pinahiro kan espiritu ni Jehova, ipinaheling ni Moises an siring na kalaenan kan magpahayag sia sa nasyon nin Israel bago sinda naglaog sa Dagang Panuga.—Deut., kap. 28.
Sa nagkapirang kaso, mas marahay na ponan an pagtokar nindo paagi sa pagsabi nin sarong situwasyon (an epekto) dangan magtao nin ebidensia na nagtotokdo sa mga bagay na nakakokontribwir (an causa). Parate na ini nasa pormang problema asin solusyon.
Problema asin solusyon. Sa ministeryo sa langtad, kun tinotokar nindo an sarong problema na ikinapupurisaw nin mga tawo asin ipinaheheling na may nakakokontentong solusyon, tibaad maenkaminar kaini an tawo na maghinanyog. An problema puedeng pinalataw nindo o tinokar kan kaolay nindo.
An problema puedeng an bagay na an mga tawo naggugurang asin nagagadan, an pagigin lakop nin krimen, o an pagkaigwa nin lakop na inhustisya. Dai kaipuhan an halawig na orolay tanganing ipaheling na may siring na problema, ta iyan risang-risa. Ponan sana nin pagsambit sa problema, dangan iatubang an solusyon na sinasabi sa Biblia.
Sa ibong na lado, an problema puede man na medyo personal, na may labot sa mga kadepisilan na inaatubang nin nagsosolong magurang, panluluya kan boot huli sa grabeng helang, o sakit na inaagihan nin saro huli sa bakong mamomoton na tratamiento nin iba. Tanganing magibo an pinakadakulang karahayan, enot dapat na kamo magin matibay maghinanyog. An Biblia nagtatao nin mahalagang impormasyon sa gabos na problemang ini. Alagad iyan kaipuhan na gamiton na may pakamansay. Tangani na an kaolay nindo talagang makinabang sa orolay nindo, kaipuhan na kamo magin realistiko. Linawon kun baga an pinag-oolayan nindo permanenteng solusyon, panmadalian na pakaginhawa, o kun paano sana maaatubang an situwasyon na dai mababago sa sistemang ini nin mga bagay. Sa ibang pagtaram, seguradohon na an itinatao nindong argumento sono sa Kasuratan supisyente na suportaran an ikinokonklusyon nindo dian. Ta kun dai, an solusyon na itinotokdo nindo tibaad garo baga bako lamang na lohiko para sa kaolay nindo.
Kronolohikong pagkasunodsunod. May materyales na angay sa pag-atubang segun sa pagkasunodsunod sa panahon. Halimbawa, sa librong Exodo, an Sampulong Damat iinaatubang sa pagkasunodsunod kan pangyayari kaiyan. Sa Hebreo kapitulo 11, kronolohiko an pagkalista ni apostol Pablo kan mga lalaki asin babae na maninigong arogon an pagtubod.
Kun nagsasaysay kamo nin mga pangyayari kan nakaagi sa kronolohikong pagkasunodsunod, tibaad makatabang ini sa mga nagdadangog sa saindo na masabotan kun paano luway-luway na nagkaigwa kan nagkapirang kamugtakan. Aplikado ini sa kasaysayan sa presenteng panahon saka sa mga nangyari kan mga panahon sa Biblia. Sa siring, tibaad pinagkokombinar nindo an kronolohikong pagkasunodsunod asin an argumentong causa asin epekto. Kun plano nindong sumaryohon an sinasabi kan Biblia na mga mangyayari sa ngapit, an kronolohikong pag-atubang iyo gayod an magigin pinakapasil na sundan asin magirumdoman kan mga nagdadangog sa saindo.
An paggamit nin pamamaaging kronolohiko dai nangangahulogan na kamo dapat na pirmeng pumoon sa kapinonan. Sa nagkapirang kaso, tibaad mas epektibo na ponan an pagsaysay sa sarong madramang parte kan estorya. Halimbawa, kun nagsasaysay nin eksperyensia, tibaad booton nindo na iestorya an pangyayari na nabalo an integridad nin saro sa Dios. Mantang napukaw na an interes paagi sa parteng iyan kan estorya, puede na nindong sabihon sa kronolohikong pagkasunodsunod an mga detalye na suminagkod dian.
Paggamit Sana kan Materyales na Angay. Minsan paano nindo inoorganisar an saindong materyales, mag-ingat na an gamiton sana an angay. An pinakatema kan pahayag nindo maninigo na magkaigwa nin epekto sa saindong pagpili. Maninigo man na konsideraron kun sairisay an magdadangog sa saindo. Para sa sarong grupo nin mga magdadangog tibaad mahalagang marhay an sarong partikular na punto, mantang para sa saro pang grupo iyan tibaad dai kaipuhan. Dapat na segurado man nindo na an gabos nindong materyales makakokontribwir na magibo an obheto nindo. Ta kun dai, an saindong pag-atubang, minsan ngani tibaad interesante, puedeng mawaran kan pagkaepektibo kaiyan.
Kun nagsisiyasat, tibaad makakua kamo nin kadakol na interesanteng materyales na konektado sa tema nindo. Gurano kadakol an maninigo nindong gamiton? Kun bibiglaon nindo nin sobra kadakol an mga nagdadangog, tibaad maolang nindo an pagkaotob kan saindong katuyohan. An pira sanang prinsipal na ideya na ikinapaliwanag na marhay mas madaling magigirumdoman kisa kadakoldakol na ideya na iinatubang nin marikason. Dai boot sabihon kaini na nungka na maninigong iiba an interesanteng mga impormasyon na insidental. Alagad dai pagtogotan na an mga iyan makapalibog sa obheto nindo. Mangnoha kun paano an siring na mga detalye may diskresion na iiniba sa Biblia sa Marcos 7:3, 4 asin Juan 4:1-3, 7-9.
Mantang kamo nag-aabante hale sa sarong punto pasiring sa masunod, mag-ingat na dai iyan paggibohon nin biglang-bigla na dai na nasusundan kan mga nagdadangog sa saindo an pagkasunodsunod kan mga punto. Tangani na epektibong magkatarabangan an ideya, tibaad kaipuhan na kamo magtao nin tulay hale sa sarong ideya pasiring sa iba. An tulay puedeng sarong clause o iyan puedeng bilog na sentence na nagpapaheling kan koneksion kan mga ideya. Sa dakol na lenguahe, puedeng gamiton an simpleng mga tataramon o fraseng pansugpon tanganing ipaheling an koneksion nin sarong bagong ideya sa sinusundan kaiyan.
An paggamit sana nin materyales na angay asin pag-areglar kaiyan sa lohikong pagkasunodsunod makatatabang sa saindo na maotob an obheto nindo.