LEKSION 28
Paaging Garo Sana Nakikipag-olay
SA PANKAGABSAN pamugtak an boot nin mga tawo kun nakikipag-olay sinda sa mga katood. Basta na sana minaluwas an mga tataramon ninda. An nagkapira bibo; an iba mas toninong. Minsan siring, nakaaakit an pagkanatural kan siring na pagtaram.
Minsan siring, kun kinakaolay an sarong dai kamidbid, bakong tama na magtaram sa paagi na sobra kapamilyar o impormal na marhay. An totoo, sa nagkapirang kultura an gabos na pakikipag-olay sa mga dai kamidbid minapoon sa paaging pormal na marhay. Pakapagpaheling nin tamang paggalang, tibaad marahay nang may pakamansay na gumamit nin pagtaram na bakong gayong pormal asin nin mas garo sana nakikipag-olay na paagi.
Kun kamo nagpapahayag sa plataporma, dapat na magmaan man kamo. An paaging sobra kapamilyar binabawasan an dignidad nin Kristianong pagtiripon asin an pagigin seryoso kan sinasabi. Sa nagkapirang lenguahe, may mga tataramon na hinahagad kun an kaolay mas may edad, maestro, opisyal, o magurang. (Mangnoha an mga terminong ginagamit sa Gibo 7:2 asin 13:16.) Laen man na mga tataramon an ginagamit kun an kaolay agom o dayupot na katood. Minsan ngani dai maninigo na magin sobra kapormal kan pagtaram niato sa plataporma, iyan maninigo na magin magalang.
Minsan siring, may mga bagay na puedeng magin dahelan na an pagpahayag nin saro garo baga magin sobra man kapormal. An saro digdi iyo an pagkaareglar kan sentence, o pagkataram. Minalataw an problema kun pinoprobaran nin nagpapahayag na otrohon nin eksakto an mga tataramon na yaon sa babasahon. An mga tataramon na ginagamit sa pagsurat parate na laen na marhay sa mga tataramon na ginagamit sa pagtaram. Totoo, an pagsiyasat sa pag-andam para sa sarong pahayag parateng ginigibo na an ginagamit napublikar na materyales. Posible na imprentadong outline an nagigin basehan kan pahayag. Alagad kun itataram nindo an mga ideya arog kan pagkasabi kaiyan sa babasahon o babasahon iyan nin direktamente hale sa ipinublikar na outline durante kan pahayag nindo, tibaad dai magin garo nakikipag-olay an saindong pagtaram. Tanganing mapagdanay an estilong garo sana nakikipag-olay, ipahayag an mga ideya sa sadiri nindong mga tataramon asin likayan an komplikadong mga sentence.
An saro pang bagay iyo an pagkakalaenlaen sa kompas. An pagtaram na medyo pormal parateng nangangahulogan nin pagluwas nin mga tataramon na pararehong marhay an distansia asin nin rikas na sobra karegular. Sa normal na orolay, may mga pagbago nin rikas asin parateng pagpondo nguna na nagkakalaenlaen an lawig.
Siempre, kun kamo nagpapahayag sa dakulang grupo nin mga nagdadangog, maninigo na ibanan nindo nin mas makosog na boses, puersa, asin entusiasmo an garo sana nakikipag-olay na estilo nin pagtaram tangani na mapagdanay an atension ninda.
Tangani na magkaigwa nin garo sana nakikipag-olay na paagi na angay sa ministeryo, kaipuhan na ugaleon nindo na magtaram nin toltol aroaldaw. Dai ini nangangahulogan na kamo dapat na may halangkaw na inadalan. Alagad marahay na kultibaron an mga ugale sa pagtaram na madagka sa iba na maghinanyog na may paggalang sa saindong sinasabi. Nasa isip iyan, estudyare kun baga kaipuhan na paoswagon nindo an minasunod na punto sa saindong pakikipag-olay sa aroaldaw.
Likayan an mga tataramon na kontra sa marahay na gramatika o may tendensiang iasosyar kamo sa mga tawo na an pamumuhay laban sa diosnon na mga pamantayan. Kaoyon kan hatol sa Colosas 3:8, rayoan an pagtaram na bastos o bulgar. Sa ibong na lado, bako man na maraot an pangaroaldaw na tataramon. An pangaroaldaw na tataramon impormal, alagad an mga iyan komporme sa rekonosidong mga pamantayan sa pagtaram.
Likayan an danay na pag-otro sa iyo man sanang mga tataramon asin frase sa pagpahayag kan gabos na sanang nasa isip nindo. Adalan na gumamit nin mga tataramon na malinaw na nagpapahayag kan gusto nindong sabihon.
Likayan an dai kaipuhan na pagpabalikbalik paagi sa paglinaw sa isip kan gusto nindong sabihon; dangan pumoon na magtaram.
Likayan na tahoban nin kadakoldakol na tataramon an marahay na mga ideya. Ugaleon na isabi nin malinaw sa simpleng sentence an punto na kaipuhan na girumdomon.
Magtaram sa paagi na nagpapaheling nin paggalang sa iba.