“Padagos Kamong Maglakaw Bilang mga Aki nin Liwanag”
“Magsolog kan bagong pagkatawo na linalang oyon sa kabotan nin Dios sa tunay na katanosan asin kaimbodan.”—EFESO 4:24.
1. Binendisyonan nin ano an mga parasamba ki Jehova? Taano?
SI Jehova Dios an “Ama kan langitnon na liwanag,” asin “dian sa saiya dai nin ano man na kadikloman.” (Santiago 1:17; 1 Juan 1:5) An saiyang Aki, si Jesu-Cristo, nagsabi dapit sa saiyang sadiri: “Ako an ilaw kan kinaban. An minasunod sako dai nanggad maglalakaw sa kadikloman, kundi magkakaigwa kan ilaw nin buhay.” (Juan 8:12) Kaya an tunay na mga parasamba ki Jehova, an mga parasunod kan saiyang Aki, binibendisyonan nin kaliwanagan—sa mental, moral, asin espirituwal—asin sinda “nagliliwanag siring sa mga ilaw kan kinaban.”—Filipos 2:15.
2. Anong pagkakalaen an ihinula sa pag-oltanan kan banwaan ni Jehova asin kan kinaban?
2 Poon pa kaidto, pinasabngan si propeta Isaias na ihula an pagkakalaen na ini: “Uya! an kadikloman mismo makalalakop sa daga, asin mahibog na kaduloman sa mga nasyon; alagad sa saimo si Jehova masirang, asin sa saimo an saiyang kamurawayan maheheling.” Sa katunayan, an gabos na katawohan na suhay sa Dios sinasabi na nasa irarom kan kapangyarihan asin impluwensia kan “mga poon kan kinaban sa kadikloman na ini.”—Isaias 60:2; Efeso 6:12.
3. Sa anong mga rason na interesado kitang marhay sa napapanahon na sadol ni Pablo?
3 Nagmakolog na marhay si apostol Pablo na an saiyang mga kapwa Kristiano magdanay na siblag sa siring na kadikloman. Dinagka nia sindang “dai na . . . maglakaw siring sa paglakaw kan mga nasyon” kundi na sinda “padagos [na] . . . maglakaw bilang mga aki nin liwanag.” (Efeso 4:17; 5:8) Ipinaliwanag man nia kun paano sinda makapanggagana sa paggibo kaini. Ngonyan, an kadikloman asin kaduloman na tuminahob sa mga nasyon huminibog na. Uminirarom nang gayo an kinaban sa baldok nin moral asin espirituwal na kagabaan. An mga parasamba ki Jehova igwa nin nag-oorog an sakit na pakikilaban. Kaya, kita interesadong marhay sa sasabihon ni Pablo.
Manodan an Manongod ki Cristo
4. Ano an nasa isip ni Pablo kan sia magsabing: “Bakong siring an nanodan nindo ki Cristo”?
4 Pakatapos na iladawan an daing kamanungdanan na mga paghihingoa asin kaatian kan kinaban, ibinalik ni apostol Pablo an saiyang atension sa saiyang mga kapwa Kristiano sa Efeso. (Tabi basahon an Efeso 4:20, 21.) Mga tolong taon na naghulit asin nagtokdo si Pablo sa siudad na iyan, asin siertong personal na niang kamidbid an dakol sa kongregasyon. (Gibo 20:31-35) Kaya kan sia magsabing, “Bakong siring an nanodan nindo ki Cristo,” ipinahahayag nia an saiyang personal na kaaraman na an mga Kristiano sa Efeso dai tinokdoan nin mapagkonsinte, maluyang bersion nin katotoohan na kinonsinte an mga klase nin grabeng kalaswaan na sinabi nia sa bersikulo 17 sagkod 19. Aram nia na sinda tinokdoan nin angay asin tama kan tunay na Kristianong paagi nin pamumuhay arog kan ipinaghalimbawa ni Jesu-Cristo. Huli sa rason na iyan, dai na sinda naglakaw sa kadikloman siring sa ginibo kan mga nasyon, kundi sinda mga aki nin liwanag.
5. Ano an pagkakalaen kan hababaw na pagkanasa katotoohan asin kan pagkakaigwa kan katotoohan sa sato?
5 Kun siring, mahalaga nanggad na ‘manodan an Cristo’ sa tamang paagi! Igwa daw nin salang mga paagi na manodan an Cristo? Iyo nanggad. Bago kaini, sa Efeso 4:14, pinatanidan ni Pablo an mga tugang: “Dai na kita magin mga omboy, na inaanod nin mga alon asin ipinapadpad nin lambang doros nin katokdoan huli sa kadayaan nin mga tawo, huli sa katusohan sa pagpakana nin karatan.” Malinaw na igwa nin nagkapirang nakanood manongod ki Cristo pero naglalakaw pa man giraray sa mga dalan kan kinaban asin kinombensir pa ngani an iba na gibohon an siring. Ipinaheheling daw kaini sa sato an peligro nin pagigin nasa katotoohan sana, arog kan ginagamit na mga tataramon nin iba, na napapalaen sa pagkakaigwa kan katotoohan sa sato? Kan kaaldawan ni Pablo an mga igwa sana nin paimbabaw na pakasabot madali asin tolos na nadadara kan iba, asin totoo man iyan ngonyan. Tanganing maolang ini, nagpadagos si Pablo sa pagsabi na an mga taga-Efeso kinaipuhan na ‘nakadangog ki Cristo asin natokdoan paagi ki Jesus.’—Efeso 4:21.
6. Paano kita makanonood, makadadangog, asin matotokdoan ni Cristo ngonyan?
6 An mga tataramon na “makanood,” “makadangog,” asin “matokdoan” na ginamit ni Pablo gabos nangangahulogan nin paagi nin pag-adal asin pagtotokdo, arog baga sa eskuwelahan. Siyempre, dai kita makadadangog, makanonood ki, o direktang matotokdoan mismo ni Jesus ngonyan. Pero naggigibo sia nin pambilog na kinaban na kampanya nin edukasyon sa Biblia paagi sa saiyang “maimbod asin madonong na oripon.” (Mateo 24:45-47; 28:19, 20) Puwede niatong ‘manodan an Cristo’ nin angay asin tama kun regular niatong kinakakan an napapanahon na espirituwal na pagkakan na itinatao kan grupong oripon, mahigos na inaadalan iyan baga man personal o sa kongregasyon, pinaghohorophorop iyan, asin ginigibo an nanonodan niato. Siertohon niato na lubos tang ginagamit an gabos na probisyon tanganing biyong totoo niatong masabi na ‘sia nadangog niato asin kita natokdoan paagi sa saiya.’
7. Anong kahulogan an puwedeng maheling sa mga tataramon ni Pablo na, “an katotoohan nasa ki Jesus”?
7 Nakaiinteres na sa Efeso 4:21, pakadoon kan paagi nin pag-adal, idinugang ni Pablo an: “Siring na an katotoohan nasa ki Jesus.” An ibang komentarista sa Biblia tinawan nin atension an bagay na bihirang gamiton na nasosolo ni Pablo an mismong personal na ngaran ni Jesus sa saiyang mga surat. An totoo, iyo sana ini an halimbawa sa siring na paggamit sa surat sa mga taga-Efeso. Igwa daw nin espesyal na kahulogan ini? Tibaad inapodan ni Pablo an atension sa halimbawa na itinao ni Jesus bilang tawo. Girumdomon na sarong beses nagsabi si Jesus manongod sa saiyang sadiri: “Ako iyo an dalan asin an katotoohan patin an buhay.” (Juan 14:6; Colosas 2:3) Si Jesus nagsabing: “Ako . . . an katotoohan” huli ta bako sanang nagtaram asin nagtokdo sia kaiyan kundi namuhay asin ipinaghalimbawa iyan. Iyo, an tunay na Kristianismo bako sanang sarong ideya kundi sarong paagi nin pamumuhay. Kabale sa ‘pakanood kan Cristo’ an pakanood na arogon sia sa pamumuhay sa katotoohan. Iinaarog daw nindo an saindong buhay ki Jesus? Aroaldaw daw nindong dayupot na sinusundan an saiyang lakad? Solamente sa paggibo nin siring na makapadadagos kitang naglalakaw bilang mga aki nin liwanag.
“Haleon an Daan na Pagkatawo”
8. Anong ilustrasyon an ginamit ni Pablo sa Efeso 4:22, 24, asin taano ta angay iyan?
8 Tanganing ikapaheling kun paano niato mapangganang ‘manodan an Cristo’ asin maglakaw bilang mga aki nin liwanag, nagpadagos si Pablo sa pagsabi, sa Efeso 4:22-24, na igwa nin tolong laen-laen na tangga na dapat tang sunodon. An enot digdi iyo na: “Dapat nindong haleon an daan na pagkatawo na oyon sa dati nindong paggawe na nararaot huli sa mapandayang mga horot kaiyan.” (Efeso 4:22) An mga tataramon na “haleon” (“hubaon,” Kingdom Interlinear) asin “magsolog” (bersikulo 24) nakatatabang na iladawan sa isip an paghuba asin pagsolog nin gubing. Ini pagkokomparar nin duwang magkalaen na bagay na parateng ginagamit ni Pablo, asin iyan epektibo. (Roma 13:12, 14; Efeso 6:11-17; Colosas 3:8-12; 1 Tesalonica 5:8) Kun naaatian asin namamantsahan an satong gubing, arog baga kun nagkakakan, sinasalidahan tolos niato iyan. Bako daw na maninigo man kitang mahadit nin siring dapit sa ano man na makaaati sa satuyang espirituwal na kamugtakan?
9. Sa anong paagi na mahahale nin saro an daan na pagkatawo?
9 Kun siring, paano hinahale nin saro an daan na pagkatawo? An berbong “haleon” sa orihinal na lenguahe nasa tiempong inaapod na aorist. Ipinaririsa kaiyan an aksion na ginibo nin sararoan sana o makasaro sa gabos na panahon. Sinasabi kaini sa sato na an “daan na pagkatawo” (“daan na tawo,” Kingdom Interlinear), kaiba na an satuyang “dating paggawe,” dapat na haleon na may depinido asin desididong paghiro, biyo asin kompleto. Iyan bakong bagay na mapagluluwayluwayan niato o mapagduduwaduwahan pa ngani. Taano man?
10. Taano ta maninigong magin determinado asin desidido an saro na haleon an daan na pagkatawo?
10 An tataramon na “nararaot” nagpapaheling na “an daan na tawo” nasa nagpapadagos asin progresibong dalan nin moral na pagbaba, hale sa maraot pasiring sa mas maraot. Sa katunayan, huli sa pagsayuma sa espirituwal na kaliwanagan, an gabos na katawohan padagos na nag-iirarom. Ini an resulta nin “mapandayang mga horot,” sabi ni Pablo. Nakadadaya an makalaman na mga horot huli ta garo baga iyan dai nakadadanyar, pero sa katapustapusi iyan kapahapahamak. (Hebreo 3:13) Kun dai ikatanos, an resulta magigin kadigtaan asin kagadanan. (Roma 6:21; 8:13) Iyan an dahelan kun taano ta maninigong haleon an daan na pagkatawo, na sierto asin kompletong hinale, kun paano an daan, maating gubing hinuhuba.
Sarong Bagong “Espiritu kan Isip”
11. Saen maninigong pumoon an espirituwal na pagbabago?
11 An saro na minatindog hale sa laboy nagkakaipo bako sana na hubaon an saiyang maating mga gubing kundi biyong magkarigos bago magsolog nin bago asin malinig na gubing. Iyan an eksaktong itinao ni Pablo bilang ikaduwang tangga sa espirituwal na kaliwanagan: “Dapat kamong magin bago sa puwersa na nagpapahiro sa saindong isip.” (Efeso 4:23) Arog kan idinoon pa sana nia, sa bersikulo 17 asin 18, an mga nasyon naglalakaw “sa pagigin daing kamanungdanan kan saindang isip” asin “nasa kadikloman sa isip.” Makatanosan nanggad, an isip, an sentro nin pakamansay asin pakasabot, iyo an lugar na maninigong ponan kan pagbabago. Paano daw ini magigibo? Ipinaliwanag ni Pablo na ini paagi sa pagpapabago sa puwersa na nagpapahiro sa satong isip. Ano an puwersang iyan?
12. Ano an puwersang nagpapahiro sa isip?
12 Banal na espiritu daw an puwersa na nagpapahiro sa satong isip na sinabi ni Pablo? Bako. An fraseng “puwersa na nagpapahiro sa saindong isip” literal na nangangahulogan na “an espiritu kan isip nindo.” Daing sinasabi sa Biblia na an banal na espiritu nin Dios sadiri nin tawo o nin kabtang nin tawo. An tataramon na “espiritu” sa pangenot nangangahulogan “hinangos,” pero ginagamit man iyan sa Biblia “tanganing itokdo an puwersa na nagpapahiro sa saro na ipaheling an sarong gawe, disposisyon, o emosyon o tanganing gumibo nin sarong aksion o paghiro.” (Insight on the Scriptures, Tomo 2, pahina 1026) Kaya “an espiritu kan isip” iyo an puwersa na nagpapagin aktibo o nagpapahiro sa satong isip, an mismong tendensia asin inklinasyon kan satong isip.
13. Taano ta maninigong bagohon an satuyang tendensia sa isip?
13 An natural na tendensia asin inklinasyon kan bakong sangkap na isip pasiring sa pisikal, makalaman, asin materyalistikong mga bagay. (Eclesiastes 7:20; 1 Corinto 2:14; Colosas 1:21; 2:18) Minsan ngani an saro hinale an daan na pagkatawo kaiba an maraot na mga gibo kaiyan, kun dai babagohon an saiyang makasalan na tendensia sa isip dai mahahaloy pipiriton sia kaiyan na bumalik sa saiyang binayaan. Bako daw na ini an eksperyensia kan dakol na nagprobar, halimbawa, na pumondo sa pagsigarilyo, sobrang pag-inom, o iba pang maraot na mga gibo? Kun dai sinda guminibo nin pagmamaigot na mabago sa puwersa na nagpapahiro sa saindang isip, dai nanggad malilikayan an pagkaotro. An ano man na tunay na pagliliwat kaipuhan na kabale an biyong pagbabago sa isip.—Roma 12:2.
14. Paano mababago an puwersa na nagpapahiro sa isip?
14 Kun siring, paano gigibohon nin saro na bagohon an puwersang iyan tanganing giyahan kaiyan an isip nin saro sa tamang direksion? An berbong “magin bago” sa Griegong kasuratan nasa tiempo presente, na nagpapahayag nin nagpapadagos na paghiro. Kaya paagi sa padagos na pag-adal sa Tataramon kan katotoohan nin Dios asin paghorophorop sa kahulogan kaiyan na puwedeng mabago an puwersa na nagpapahiro. Sinasabi sato kan mga sientista na sa satuyang hotok, nagdadalagan an impormasyon sa porma nin elektrikal o kemikal na mga senyal hale sa sarong neuron pasiring sa sarong neuron, na nag-aagi sa kadakol na koneksion na inaapod synapses. “Napoporma an sarong klase nin memorya sa synapse kan nerbiyos kun an senyal minaagi, na binabayaan an indibiduwal na marka kaiyan,” sabi kan librong The Brain. Kun an kaparehong senyal umagi giraray, namimidbid iyan kan mga selula kan nerbiyos asin mas madaling minasimbag. Dangan, nakagigibo ini nin bagong porma nin kaisipan sa indibiduwal. Mantang kita naghihingoa sa pagkua nin kapakipakinabang na espirituwal na impormasyon, sarong bagong porma nin kaisipan an ikinatatanom, asin binabago an puwersa na nagpapahiro sa satuyang isip.—Filipos 4:8.
“Magsolog kan Bagong Pagkatawo”
15. Sa anong sentido na bago an bagong pagkatawo?
15 Sa katapustapusi, sinasabi ni Pablo: “Magsolog [kamo] kan bagong pagkatawo na linalang oyon sa kabotan nin Dios sa tunay na katanosan asin kaimbodan.” (Efeso 4:24) Iyo, an Kristiano nagsosolog nin bagong pagkatawo. An “bago” digdi nangangahulogan, bakong nin panahon, kundi nin kuwalidad. Na an boot sabihon, bako iyan bago sa sentido nin pagigin pinakahuring bersion. Iyan lubos na bago, bagong pagkatawo na “linalang oyon sa kabotan nin Dios.” Sa Colosas 3:10, ginamit ni Pablo an parehong lenguahe asin nagsabi na iyan “binabago . . . oyon sa ladawan kan Saro na naglalang kaiyan.” Paano minalataw an bagong pagkatawong ini?
16. Taano ta masasabi na an bagong pagkatawo “linalang oyon sa kabotan nin Dios”?
16 Linalang ni Jehova Dios an enot na tawong mag-agom, si Adan asin Eva, sa Saiyang ladawan asin kaagid. Tinawan sinda nin moral asin espirituwal na mga kuwalidad na ipinalalaen sinda asin ilinalangkaw sa linalang na mga hayop. (Genesis 1:26, 27) Minsan ngani ibinugsok kan saindang pagrebelde an gabos na katawohan sa kasalan asin pagkabakong sangkap, kita, bilang mga gikan ni Adan, igwa pa man giraray nin kakayahan na ipaheling an moral asin espirituwal na mga kuwalidad. An kabotan nin Dios iyo na an mga naggigibo nin pagtubod sa pantubos na atang kinakaipuhan na haleon an daan na pagkatawo asin magkamit nin “mamuraway na katalingkasan kan mga aki nin Dios.”—Roma 6:6; 8:19-21; Galacia 5:1, 24.
17. Taano an katanosan asin kaimbodan ta ekselenteng midbidan kan bagong pagkatawo?
17 An tunay na katanosan asin kaimbodan an duwang kuwalidad na sinambit ni Pablo bilang midbidan kan bagong pagkatawo. Idinodoon pa kaini na an bagong pagkatawo binabago oyon sa ladawan kan Saro na naglalang kaiyan. Nagsasabi sato an Salmo 145:17: “Si Jehova matanos sa gabos niang dalan asin maimbod sa gabos niang mga gibo.” Asin an Kapahayagan 16:5 nagsasabi dapit ki Jehova: “Ika, an Saro na iyo ngonyan asin iyo kaidto, an Maimbod, matanos.” Tunay nanggad, an katanosan asin kaimbodan mahalagang mga kuwalidad tanganing makapamuhay kita oyon sa pagkalalang sa ladawan nin Dios, na ipinaheheling an saiyang kamurawayan. Magin logod kitang arog ni Zacarias, an ama ni Juan na Bautisador, na pinahiro kan banal na espiritu na omawon an Dios sa pagtao sa Saiyang banwaan kan “pribilehiyo na daing takot na magtao nin banal na paglilingkod sa saiya na may kaimbodan asin katanosan.”—Lucas 1:74, 75.
“Padagos Kamong Maglakaw Bilang mga Aki nin Liwanag”
18. Paano kita tinabangan ni Pablo na maheling an tunay na mga dalan kan kinaban?
18 Pakatapos pag-olayan nin detalyado an mga tataramon ni Pablo sa Efeso 4:17-24, kadakol niatong dapat isipon. Sa bersikulo 17 sagkod 19, tinatabangan kita ni Pablo na maheling an tunay na mga dalan kan kinaban. An mga nasa kinaban pinutol na an saindang sadiri sa tunay na gikanan nin buhay paagi sa pagsayuma sa kaaraman sa Dios asin pagpatagas kan saindang puso saiya. Bilang resulta, huli ta mayo nin tunay na katuyohan asin direksion, an saindang mga paghihingoa nagbunga nin karungawan asin daing kapakinabangan. Padagos sindang nag-iirarom sa moral asin espirituwal na kagabaan. Makaheherak nanggad na situwasyon! Asin ini makosogon na dahelan para sa sato na magin determinado na padagos na maglakaw bilang mga aki nin liwanag!
19. Anong ultimong pagpapakosog an itinao ni Pablo sato sa pagpapadagos na maglakaw bilang mga aki nin liwanag?
19 Dangan, sa bersikulo 20 asin 21, idinodoon ni Pablo an kahalagahan kan sinserong pag-adal kan katotoohan tanganing bako sana kitang kaibanan sa katotoohan kundi namumuhay dian arog kan ginibo ni Jesus. Bilang ultimo, sa bersikulo 22 sagkod 24, dinadagka nia kita na haleon an daan na pagkatawo asin magsolog kan bago—na desidido, determinadong marhay. Mientras tanto, maninigo na padagos niatong giyahan an satong mga tendensia sa isip sa kapakipakinabang, espirituwal na direksion. Orog sa gabos, nagkakaipo kitang dumolok ki Jehova para sa tabang mantang kita padagos na naglalakaw bilang mga aki nin liwanag. “Huli ta an Dios iyo an nagsabi: ‘Sumirang an liwanag hale sa kadikloman,’ asin sia suminirang sa satong puso tanganing iyan magliwanag sa mamuraway na kaaraman dapit sa Dios paagi sa lalauogon ni Cristo.”—2 Corinto 4:6.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻ Paano niato “manonodan an Cristo” ngonyan?
◻ Taano ta maninigong desididong haleon an daan na pagkatawo?
◻ Ano an puwersa na nakapahihiro sa isip, asin paano iyan binabago?
◻ Anong mga kuwalidad an tanda kan bagong pagkatawo?
[Ritrato sa pahina 15]
Si Jesus nagsabi: “Ako iyo an dalan asin an katotoohan patin an buhay”
[Ritrato sa pahina 16]
“Halea nindo an daan na pagkatawo asin an mga gibo kaini”—kaanggotan, kaongisan, karatan, pagraway, maraot na pagtaram, asin pagputik.—Colosas 3:8, 9
[Ritrato sa pahina 17]
“Magsolog kan bagong pagkatawo na linalang oyon sa kabotan nin Dios sa tunay na katanosan asin kaimbodan.”—Efeso 4:24