An Pagtubod Asin an Saindong Ngapit
“An pagtubod iyo an siertong paghalat sa mga bagay na linalaoman.”—HEBREO 11:1.
1. Anong klaseng ngapit an gusto nin kadaklan na tawo?
INTERESADO daw kamo sa ngapit? An kadaklan na tawo iyo. An saindang linalaoman sarong ngapit na may katoninongan, katalingkasan sa takot, disenteng mga kamugtakan sa pamumuhay, maprodukto asin nakagagayagayang trabaho, marahay na salud asin halawig na buhay. Daing duwa-duwa na an kada henerasyon sa kasaysayan minawot an mga bagay na iyan. Asin ngonyan, sa kinaban na ini na pano-pano nin kapurisawan, an siring na mga kamugtakan orog na kawiliwili kisa kasuarin pa man.
2. Paano an sarong punto de vista manongod sa ngapit ipinahayag nin sarong estadista?
2 Mantang an katawohan pasiring sa ika-21 siglo, igwa daw nin ano man na paagi na maaraman kun paano an magigin ngapit? An sarong paagi ipinahayag labing 200 na taon na an nakaagi kan Amerikanong estadista na si Patrick Henry. Sia nagsabi: “Mayo akong aram na paagi na husgaran an ngapit kundi paagi sa nakaagi.” Oyon sa punto de vistang ini, an ngapit kan pamilya nin tawo puedeng maaraman sa awad-awad na sokol paagi sa ginibo nin tawo kan nakaagi. Dakol an oyon sa ideyang iyan.
Paano an Nakaagi?
3. Ano an ipinaririsa kan rekord nin kasaysayan mapadapit sa mga tinatanaw sa ngapit?
3 Kun an ngapit magigin kapareho kan nakaagi, naparirigon daw kaiyan an boot nindo? Nagin mas marahay daw an ngapit para sa nakaaging mga henerasyon sa mga panahon na nag-agi? Dai man. Sa ibong kan mga linaoman nin mga tawo sa laog nin rinibong taon asin sa ibong kan materyal na pag-oswag sa nagkapirang lugar, an kasaysayan pano nin pan-aapi, krimen, kadahasan, guerra, asin kadukhaan. An kinaban na ini nag-agi nin sunod-sunod na kalamidad, na sa pangenot pinangyari nin maluyang klaseng pamamahala nin tawo. Eksakto an pagkasabi kan Biblia: “An tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikararaot.”—Eclesiastes 8:9.
4, 5. (a) Taano ta pano nin paglaom an mga tawo kan enot na mga taon kan ika-20 siglo? (b) Ano an nangyari sa saindang mga paglaom sa ngapit?
4 An totoo iyo na an maraot na kasaysayan nin katawohan paorootro na sana—iyo sana iyan ta sa mas dakula asin mas nakadadanyar na sokol. Prueba kaiyan an ika-20 siglong ini. Nakanood daw an katawohan asin nakalikay sa mga sala kan nakaagi? Bueno, sa kapinonan kan siglong ini, dakol an nagtubod sa mas marahay na ngapit huli ta nagkaigwa nin medyo halawig na panahon nin katoninongan asin huli sa mga pag-oswag sa industriya, siensia, asin edukasyon. Kaidtong enot na mga taon nin 1900, an sabi nin sarong propesor sa unibersidad, may paniniwala na dai na mangyayari an guerra huli ta “an mga tawo sibilisado nang marhay.” An sarong dating primer ministro sa Britania nagsabi mapadapit sa opinyon kan mga tawo kan panahon na idto: “An gabos padagos na magrarahay. Ini an kinaban na namundagan ko.” Alagad ta sia nagsabi: “Bigla na sana, sa dai linalaoman, sarong aga kan 1914 natapos an gabos.”
5 Sa ibong kan pagtubod sa sarong mas marahay na ngapit na komun kan panahon na idto, an bagong siglo haros dai pa nakapopoon kan an kinaban matahoban kan pinakamaraot na grabeng kapahamakan na gibo nin tawo kasuarin pa man—an Guerra Mundial I. Bilang halimbawa kun anong klase iyan, pensara an nangyari kan 1916 sa sarong ralaban kan sakyadahon kan mga soldados na Britano an posisyon militar kan mga Aleman harani sa Salog nin Somme sa Pransia. Sa pira sanang oras 20,000 an nawara sa mga Britano, asin dakol an nagadan sa lado kan mga Aleman. An apat na taon na garadanan tuminapos kan buhay nin haros sampulong milyon na soldados asin dakol na sibilyan. Sa kadikit na panahon buminaba an populasyon nin Pransia huli sa kadakolan kan mga lalaking nagadan. Buminagsak an mga ekonomiya, na nagresulta sa Grabeng Krisis kan mga taon nin 1930. Bakong makangangalas na an nagkapira nagsabi na an aldaw na nagpoon an Guerra Mundial I iyo an aldaw na nabua an kinaban!
6. Ruminahay daw an buhay pakalihis kan Guerra Mundial I?
6 Ini daw an ngapit na linaoman kan henerasyon na iyan? Bako, harayong marhay. Narumpag an saindang mga paglaom; ni may ibinunga man na mas marahay an gabos na iyan. Beinte unong taon sana pakalihis kan Guerra Mundial I, o kan 1939, nagpoon an mas grabeng kapahamakan na gibo nin tawo—an Guerra Mundial II. Guminadan iyan nin mga 50 milyones na lalaki, babae, asin aki. An lagdoan na mga pambobomba rinonot an mga siudad. Kan Guerra Mundial I, pirang ribong soldados an nagadan sa sarong ralaban sa laog sana nin pirang oras, mantang kan Guerra Mundial II, an duwa sanang bomba atomika guminadan sa labing 100,000 katawo sa laog sana nin pirang segundo. An ibinibilang nin dakol na mas grabe pa iyo an sistematikong paggadan sa minilyon sa mga kampo de konsentrasyon nin Nazi.
7. Ano an tunay na nangyayari sa enterong siglong ini?
7 An nagkapirang reperensia nagsasabi na kun iiiba niato an mga ralaban sa pag-oltanan nin mga nasyon, mga guerra sibil, asin paggadan nin mga gobyerno sa sadiri nindang mga siudadano, an mga nagadan sa siglong ini maabot sa kabilangan na mga 200 milyones. An sarong reperensia nagsasabi pa ngani na an kabilangan 360 milyones. Imahinara nindo an nakakukubhan na sakit sa gabos na iyan—an kolog, an mga luha, an labi-labing kamondoan, asin an naraot na mga buhay! Dugang pa, sa promedyo, mga 40,000 katawo, na kadaklan aki, an nagagadan aroaldaw huli sa mga causang konektado sa kadukhaan. Tolong doble sa kabilangan na iyan an ginagadan nin pagpakua sa aki aroaldaw. Siring man, mga sarong bilyon katawo an sobra kadukha tanganing magkaigwa kan kakanon na kaipuhan sa normal na pagtrabaho sa sarong aldaw. An gabos na kamugtakan na ini ebidensia kan ihinula sa Biblia na kita nabubuhay sa “huring mga aldaw” kan maraot na palakaw nin mga bagay na ini.—2 Timoteo 3:1-5, 13; Mateo 24:3-12; Lucas 21:10, 11; Kapahayagan 6:3-8.
Mayo nin mga Solusyon nin Tawo
8. Taano ta dai kayang resolberan nin mga namomoon na tawo an mga problema kan kinaban?
8 Mantang patapos na an ika-20 siglong ini, puede niatong idagdag an eksperyensia kaiyan sa eksperyensia kan nakaaging mga siglo. Asin ano an sinasabi kan kasaysayan na iyan? Sinasabi kaiyan sa sato na nungkang naresolberan nin mga namomoon na tawo an grabeng mga problema kan kinaban, na dai ninda iyan nareresolberan ngonyan, asin na dai ninda iyan mareresolberan sa ngapit. Malinaw na dai ninda kayang itao an klase nin ngapit na mawot niato, gurano man karahay kan saindang intension. Asin an ibang may autoridad bako talagang marahay an intension; naghahanap sinda nin posisyon asin poder para sa saindang sadiring mahambog asin materyal na mga katuyohan, bakong para sa ikararahay nin iba.
9. Taano ta may dahelan na magduda na nasa siensia an solusyon sa mga problema nin tawo?
9 Nasa siensia daw an solusyon? Mayo kun eestudyaran ta an nakaagi. An mga sientista nin gobyerno inubos an dakolon na kuarta, panahon, asin paghihingoa sa paggibo nin grabe kamapanlaglag na kemikal, biolohiko, asin iba pang klaseng mga armas. An mga nasyon, kabale an pinakapobre, naggagasto nin labing 700 bilyones dolyares kada taon para sa mga armamento! Siring man, an ‘sientipikong progreso’ sa sarong kabtang may paninimbagan sa mga kemikal na nakakontribwir sa polusyon kan aire, daga, tubig, asin kakanon.
10. Taano ta minsan an edukasyon dai naggagarantiya nin mas marahay na ngapit?
10 Makalalaom daw kita na an mga institusyon kan kinaban sa edukasyon matabang na magkaigwa nin mas marahay na ngapit paagi sa pagtokdo nin halangkaw na mga pamantayan sa moral, pagpakundangan sa iba, asin pagkamoot sa kataed? Dai. Imbes, konsentrado sinda sa mga karera, sa pagkakuarta. Pinatatalubo ninda an makosog na espiritu nin pakipagdaogan, bakong pakipagtabangan; ni nagtotokdo man nin moral an mga eskuelahan. Imbes, kinokonsinte kan dakol sa sainda an pagdodorog na libre sa responsibilidad, na nagresulta sa dakulang aumento nin pagbados nin mga tinedyer asin mga helang na ikinaoolakit paagi sa pagdodorog.
11. Paano an rekord nin mga kompanya nin negosyo ibinubugtak sa pagduda an ngapit?
11 Bigla daw na mamomotibar an darakulang kompanya nin negosyo kan kinaban na ingatan an satong planeta asin magpaheling nin pagkamoot sa iba paagi sa paggibo nin mga produkto na magtatao nin tunay na pakinabang asin bako sanang para sa ganansia? Bakong posible iyan. Mapondo daw sinda sa paggibo nin mga programa sa telebisyon na pano nin kadahasan asin inmoralidad na nakakokontribwir sa pagraot kan isip nin mga tawo, nangorogna an mga hoben? An dai pa sana nahahaloy na nakaagi bako nanggad na nakaparirigon sa boot huli ta, sa kadaklan, an TV nagin poso-negro nin inmoralidad asin kadahasan.
12. Ano an kamugtakan nin tawo kun dapit sa helang asin kagadanan?
12 Apuera kaini, gurano man kasinsero kan mga doktor, dai ninda kayang daogon an helang asin kagadanan. Halimbawa, sa katapusan kan Guerra Mundial I, dai ninda nakontrol an trangkaso Española; sa bilog na kinaban, mga 20 milyones an ginadan kaiyan. Ngonyan, lakop an helang sa puso, kanser, asin iba pang nakagagadan na mga kamatean. Ni nadaog man kan kinaban nin medisina an presenteng damat nin AIDS. Al kontraryo, an sarong bareta kan N.U. na ipinublikar kan Nobyembre 1997 nagkonklusyon na an rikas kan paglakop kan virus na AIDS doble sa dating mga kalkulo. Minilyon na an nagadan huli kaiyan. Sa sarong nakaagi pa sanang taon, tolong milyon pa an naolakitan.
An Pagmansay kan Mga Saksi ni Jehova sa Ngapit
13, 14. (a) Ano an pagmansay kan Mga Saksi ni Jehova sa ngapit? (b) Taano ta dai kaya nin mga tawo na papangyarihon an mas marahay na ngapit?
13 Minsan siring, an Mga Saksi ni Jehova nagtutubod na an katawohan igwa nin maliwanag na ngapit, an pinakamarahay! Alagad dai sinda naglalaom na an mas marahay na ngapit na iyan mangyayari paagi sa mga paghihingoa nin tawo. Imbes, sinda naglalaom sa Kaglalang, si Jehova Dios. Aram nia kun paano an magigin ngapit, asin iyan magigin makangangalas! Aram man nia na dai kayang papangyarihon nin mga tawo an siring na ngapit. Mantang an Dios an naglalang sa sainda, mas aram nia nanggad an saindang mga limitasyon kisa sa siisay pa man. Sa saiyang Tataramon, malinaw niang sinasabi sa sato na dai nia linalang an mga tawo na may abilidad na mapangganang maggobernar na mayo kan paggiya nin Dios. An haloy na pagtogot nin Dios sa pamamahala nin tawo na independiente sa saiya ipinaheling nin dai nang kadudaduda an kadaihan na iyan nin abilidad. Inadmitir nin sarong autor: “An isip nin tawo prinobaran an gabos na posibleng kombinasyon nin soberaniya, asin iyan daing kamanungdanan.”
14 Sa Jeremias 10:23, nababasa niato an mga tataramon kan pinasabngan na propeta: “Aram kong marhay, O Jehova, na bakong sadiri nin daganon na tawo an saiyang dalan. Mayo sa tawong naglalakaw an kakayahan na giyahan man lamang an saiyang lakad.” Siring man, an Salmo 146:3 nagsasabi: “Dai ka magtiwala sa mga mahal na tawo, ni sa aki nin daganon na tawo, na sa sainda mayo nin kaligtasan.” Sa katunayan, huli ta kita namundag na bakong sangkap, arog kan ipinaheheling kan Roma 5:12, pinatatanidan kita kan Tataramon nin Dios na dai man magtiwala sa satong sadiri. An Jeremias 17:9 nagsasabi: “Madaya an puso nin labi sa ano pa man na bagay.” Sa siring, an Talinhaga 28:26 nagpapahayag: “An nagtitiwala sa saiyang sadiring puso lolong, alagad an naglalakaw sa kadonongan iyo an makaliligtas.”
15. Saen niato makukua an kadonongan na magiya sa sato?
15 Saen niato makukua an kadonongan na ini? “An pagkatakot ki Jehova iyo an kapinonan nin kadonongan, asin an kaaraman dapit sa Kabanalbanaleng Saro iyo an pakasabot.” (Talinhaga 9:10) Solamente si Jehova an igwa kan kadonongan na makagigiya sa sato sa makatatakot na mga panahon na ini. Asin tinogotan nia kita na makamtan an saiyang kadonongan paagi sa Banal na Kasuratan, na ipinasabong nia para sa paggiya sa sato.—Talinhaga 2:1-9; 3:1-6; 2 Timoteo 3:16, 17.
An Ngapit kan Pamamahala nin Tawo
16. Siisay an nagdeterminar sa ngapit?
16 Ano, kun siring, an sinasabi sa sato kan Tataramon nin Dios manongod sa ngapit? Sinasabi kaiyan sa sato na an ngapit segurado nanggad na dai magpapabanaag kan ginibo nin mga tawo kan nakaagi. Kaya sala an punto de vista ni Patrick Henry. An ngapit kan dagang ini asin kan mga tawong yaon dian dedeterminaran, bakong nin mga tawo, kundi ni Jehova Dios. An saiyang kabotan an gigibohon digdi sa daga, bakong an kabotan nin siisay man na mga tawo o nasyon sa kinaban na ini. “Kadakol kan plano sa puso nin tawo, alagad an hatol ni Jehova iyo an magdadanay.”—Talinhaga 19:21.
17, 18. Ano an kabotan nin Dios para sa satong panahon?
17 Ano an kabotan nin Dios para sa satong panahon? Katuyohan niang taposon an madahas, inmoral na palakaw nin mga bagay na ini. An dakol nang siglo na maraot na paghade nin mga tawo sa dai na mahahaloy sasalidahan nin sarong pamamahala na gibo nin Dios. An hula na yaon sa Daniel 2:44 nagsasabi: “Sa mga aldaw kan mga hadeng idto [na nag-eeksister ngonyan] an Dios nin kalangitan mapatindog nin sarong kahadean [sa langit] na dai noarin man malalaglag. Asin an kahadean mismo dai itatao sa arin man na ibang banwaan. Iyan an maronot asin matapos kan gabos na ining kahadean, asin iyan mismo magdadanay sagkod sa mga panahon na daing talaan.” Hahaleon man kan Kahadean an maraot na impluwensia ni Satanas na Diablo, bagay na nungkang magigibo nin mga tawo. An pamamahala nia sa kinaban na ini mapopondo na sagkod lamang.—Roma 16:20; 2 Corinto 4:4; 1 Juan 5:19.
18 Mangnoha na lalaglagon kan langitnon na gobyerno an gabos na klase nin pamamahala nin tawo. An paggobernar sa dagang ini dai ipababaya sa mga tawo. Sa langit, an mga minakompuesto sa Kahadean nin Dios an makontrol sa gabos na aktibidad sa daga para sa ikararahay nin katawohan. (Kapahayagan 5:10; 20:4-6) Digdi sa daga, an fiel na mga tawo makikikooperar sa mga paggiya kan Kahadean nin Dios. Ini an pamamahala na itinokdo sa sato ni Jesus na ipamibi kan sabihon nia: “Dumatong logod an kahadean mo. Gibohon logod an boot mo, kun paano sa langit, siring man sa daga.”—Mateo 6:10.
19, 20. (a) Paano ilinaladawan kan Biblia an areglo kan Kahadean? (b) Ano an gigibohon kan pamamahala kaiyan para sa katawohan?
19 An Mga Saksi ni Jehova nagtutubod sa Kahadean nin Dios. Iyan an “bagong kalangitan” na isinurat ni apostol Pedro: “Igwa nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga na satong hinahalat oyon sa saiyang panuga, asin sa mga ini magdadanay an katanosan.” (2 Pedro 3:13) An “bagong daga” iyo an bagong sosyedad nin tawo na gogobernaran kan bagong kalangitan, an Kahadean nin Dios. Ini an areglo na ihinayag nin Dios sa sarong bisyon ki apostol Juan, na nagsurat: “Naheling ko an sarong bagong langit asin sarong bagong daga; huli ta nakalihis na an dating langit asin an dating daga . . . Asin papahidon [nin Dios] an gabos na luha sa saindang mga mata, asin an kagadanan mawawara na, dai na sagkod magkakaigwa nin pagmondo ni pagtangis ni kolog. An enot na mga bagay nakalihis na.”—Kapahayagan 21:1, 4.
20 Mangnoha na an bagong daga magigin matanos. An gabos na maraot na elemento hinale na nin sarong akto nin Dios, an ralaban nin Armagedon. (Kapahayagan 16:14, 16) Siring kaini an pagkasabi dian kan hula sa Talinhaga 2:21, 22: “An mga matanos iyo an mag-eerok sa daga, asin an mga daing kanawayan iyo an matatada dian. Kun manongod sa mga maraot, sinda popohoon sa mismong daga.” Asin an Salmo 37:9 nanunuga: “An mga maraot mismo popohoon, alagad idtong mga naglalaom ki Jehova iyo an magmamana kan daga.” Dai daw kamo magugustong mabuhay sa siring na bagong kinaban?
Tumubod sa mga Panuga ni Jehova
21. Taano ta makatutubod kita sa mga panuga ni Jehova?
21 Puede daw kitang tumubod sa mga panuga ni Jehova? Hinanyoga an sinasabi nia paagi sa saiyang propetang si Isaias: “Girumdoma nindo an enot na mga bagay kaidtong haloy na panahon na an nakaagi, na ako an Banal na Saro asin mayo na nin ibang Dios, ni siisay man na kabaing ko; an Saro na nagpapaisi kan mangyayari sa huri poon pa sa kapinonan, asin kan mga bagay na dai pa nahahaman poon pa kan suanoy; an Saro na nagsasabi, ‘An sakuyang hatol magdadanay, asin an gabos na sakong ikinaoogma sakong gigibohon.’” An huring kabtang kan bersikulo 11 nagsasabi: “Itinaram ko iyan; padadatngon ko man iyan. Inisip ko iyan, gigibohon ko man iyan.” (Isaias 46:9-11) Iyo, makatutubod kita ki Jehova asin sa saiyang mga panuga nin segurado na garo man sana naotob na an mga panugang iyan. Arog kaini an pagkasabi dian kan Biblia: “An pagtubod iyo an siertong paghalat sa mga bagay na linalaoman, an hayag na pagpapaheling kan mga katunayan minsan dai naheheling.”—Hebreo 11:1.
22. Taano ta puede kitang magkompiar na ootobon ni Jehova an saiyang mga panuga?
22 Ipinaheheling nin mapakumbabang mga tawo an siring na pagtubod huli ta aram ninda na ootobon nin Dios an saiyang mga panuga. Halimbawa, sa Salmo 37:29, satong mababasa: “An mga matanos mismo magmamana kan daga, asin sinda mag-eerok dian sagkod lamang.” Mapaniniwalaan daw niato ini? Iyo, huli ta an Hebreo 6:18 nagsasabi: “Dai mangyayaring magputik an Dios.” An Dios daw an kagsadiri kan daga, kaya ikatatao nia iyan sa mga mapakumbaba? An Kapahayagan 4:11 nagpapahayag: “Linalang mo an gabos na bagay, asin huli sa saimong kabotan an mga iyan naglataw asin nalalang.” Sa siring, an Salmo 24:1 nagsasabi: “Sadiri ni Jehova an daga asin an nakakapano dian.” Si Jehova an kaglalang kan daga, kagsadiri kaiyan, asin nagtatao kaiyan sa mga may pagtubod sa saiya. Tangani na makatabang na maparigon an satong kompiansa digdi, ipaheheling kan kasunod na artikulo kun paano inotob ni Jehova an saiyang mga panuga sa saiyang banwaan kan mga panahon na nakaagi saka sa satong kaaldawan asin kun taano ta puede kitang magkaigwa nin absolutong kompiansa na gigibohon nia iyan sa ngapit.
Mga Punto Para sa Pagrepaso
◻ Ano an nangyari sa mga paglaom nin mga tawo sa bilog na kasaysayan?
◻ Taano ta dai kita maninigong maglaom sa mga tawo para sa mas marahay na ngapit?
◻ Ano an kabotan nin Dios mapadapit sa ngapit?
◻ Taano ta kompiado kita na ootobon nin Dios an saiyang mga panuga?
[Retrato sa pahina 10]
Eksakto an pagkasabi kan Biblia: “Mayo sa tawo . . . an kakayahan na giyahan . . . an saiyang lakad.”—Jeremias 10:23
[Pasasalamat para sa pinagkuanan]
Bomba: retrato kan U.S. National Archives; mga aki na grabe an gutom: WHO/OXFAM; mga dulag: UN PHOTO 186763/J. Isaac; si Mussolini asin Hitler: retrato kan U.S. National Archives