LEKSION 49
Tama an mga Argumento
KUN may sinabi kamo, biyong may katanosan an mga naghihinanyog sa saindo na maghapot: “Taano iyan ta totoo? Ano an prueba na maninigong tubodon an sinasabi kan nagpapahayag?” Bilang paratokdo, obligasyon nindo na magsalang simbagon an siring na mga hapot o tabangan an mga naghihinanyog sa saindo na makua an simbag. Kun an punto importante sa saindong argumento, seguradohon na tawan nin nakakokombensir na mga rason an mga naghihinanyog sa saindo na tubodon iyan. Makontribwir ini na magin nakabebensir an saindong pag-atubang.
Si apostol Pablo naggamit nin pangongombensir. Paagi sa tamang argumento, lohikong pagrason, asin odok na pakimaherak, hiningoa niang bagohon an isip kan mga kaolay nia. Nagtao sia nin marahay na halimbawa sa sato. (Gibo 18:4; 19:8) Siempre, may mga orador na naggagamit nin pangongombensir tanganing ilagalag an mga tawo. (Mat. 27:20; Gibo 14:19; Col. 2:4) Tibaad pumoon sinda sa salang pagpamugtak, magsarig sa may kinakampihan na mga reperensia, gumamit nin hababaw na mga argumento, dai intindihon an mga katunayan na dai oyon sa opinyon ninda, o pukawon an mas paggamit sa emosyon kisa tamang pag-iisip. Maninigo na magmaan kitang likayan an gabos na siring na paagi.
Marigon na Ibinabasar sa Tataramon nin Dios. An itinotokdo niato dapat na dai maghale mismo sa sato. Hinihingoa niatong ipaabot sa iba an nanodan niato sa Biblia. Digdi, natabangan kitang marhay kan mga publikasyon kan grupong fiel asin may diskresion na oripon. Ineenkaminar kita kan mga publikasyon na ini na maingat na siyasaton an Kasuratan. Dangan ginigiyahan man niato an iba sa Biblia, bakong sa katuyohan na patunayan na tama kita, kundi huli sa mapakumbabang kamawotan na maheling mismo ninda an sinasabi kaiyan. Oyon kita ki Jesu-Cristo, na nagsabi sa pamibi sa saiyang Ama: “An saimong tataramon katotoohan.” (Juan 17:17) Mayo na nin mas maorog pang autoridad kisa ki Jehova Dios, an Kaglalang kan langit asin daga. An pagigin tama kan satong mga argumento depende sa pagigin basado kan mga iyan sa saiyang Tataramon.
Kun beses tibaad may makaolay kamong mga tawo na bakong pamilyar sa Biblia o dai iyan rinerekonoser bilang an Tataramon nin Dios. Maninigo na gumamit kamo nin marahay na paghusgar kun noarin asin kun paano nindo iiintrodusir an mga teksto sa Biblia. Alagad maninigo na hingoahon nindong darahon an saindang atension sa masasarigan na gikanan na iyan nin impormasyon sa pinakamadaling panahon na mapupuede.
Maninigo daw nindong isipon na an pagkotar sana nin angay na teksto nagtatao na nin dai mapahihimutikan na argumento? Dai man. Tibaad kaipuhan na darahon nindo an atension sa konteksto tanganing ipaheling na an teksto talagang nagsusuportar sa sinasabi nindo. Kun kinukua sana nindo an sarong prinsipyo sa sarong teksto asin dai tinotokar kan konteksto an temang iyan, tibaad kaipuhan an dagdag na ebidensia. Tibaad kaipuhan na gumamit kamo nin ibang teksto na konektado dian tangani na makontento an mga nagdadangog sa saindo na an sinasabi nindo talagang masarig na basado sa Kasuratan.
Likayan an pagpasobra sa pinatutunayan kan teksto. Basahon iyan nin maingat. An teksto tibaad manongod sa pankagabsan na tema na tinotokar nindo. Pero, tangani na magin nakabebensir an saindong argumento, dapat na maheling dian kan naghihinanyog sa saindo an sinasabi nindo na pinatutunayan kaiyan.
Suportado nin Nagpapatunay na Ebidensia. Sa nagkapirang kaso, tibaad makatabang na gumamit nin ebidensia hale sa masasarigan na reperensia na luwas sa Biblia tanganing matabangan an mga tawo na masabotan an pagkarasonable kan Kasuratan.
Halimbawa, puede nindong itokdo an naheheling na uniberso bilang prueba na may Kaglalang. Puede nindong apodon an atension sa mga ley sa naturalesa, arog baga kan grabidad, asin magrason na an pagkaigwa kan siring na mga ley nangangahulogan na may Paraboot. Magigin tama an lohika nindo kun iyan kaoyon kan sinasabi sa Tataramon nin Dios. (Job 38:31-33; Sal. 19:1; 104:24; Roma 1:20) Nakatatabang an siring na ebidensia ta ipinaheheling kaiyan na an sinasabi kan Biblia kabagay kan naheheling na mga katunayan.
Hinihingoa daw nindong tabangan an saro na marealisar na an Biblia talagang Tataramon nin Dios? Puede nindong kotaron an mga intelektuwal na nagsasabi na iyan Tataramon nin Dios, alagad patunay na daw iyan? An siring na mga kotasyon nakatatabang sana sa mga tawo na may paggalang sa mga intelektuwal na iyan. Puede daw nindong gamiton an siensia tanganing patunayan na an Biblia totoo? Kun gagamiton nindo bilang autoridad nindo an opinyon nin mga sientistang bakong sangkap, maluya an magigin pundasyon nindo. Sa ibong na lado, kun mapoon kamo sa Tataramon nin Dios dangan sasambiton nindo an mga nadiskobre nin siensia na nagtatao nin pagdodoon sa pagigin daing kasalasala kan Biblia, an mga argumento nindo mapapasikad sa marigon na pundasyon.
Ano man an hinihingoa nindong patunayan, magtao nin supisyenteng ebidensia. Depende sa mga nagdadangog sa saindo kun guranong ebidensia an kaipuhan. Halimbawa, kun tinotokar nindo an huring mga aldaw na sinasabi sa 2 Timoteo 3:1-5, puede nindong darahon an atension kan mga nagdadangog sa saindo sa sarong bantog na bareta na nagpaparisa na an mga tawo “dai nin natural na kapadangatan.” Tibaad igo na an sarong halimbawang iyan tanganing patunayan na naootob na an aspektong ini kan tanda kan huring mga aldaw.
An pagbabaing—pagkokomparar nin duwang bagay na nagkakapareho sa importanteng mga aspekto—parate na puedeng makatabang. An mismong pagbabaing bakong patunay; an pagigin balido kaiyan dapat na analisaron en komparasyon sa sinasabi mismo kan Biblia. Alagad an pagbabaing puedeng makatabang sa saro na maheling an pagkarasonable nin sarong ideya. Halimbawa, puedeng gamiton an siring na pagbabaing kun ipinaliliwanag na an Kahadean nin Dios sarong gobyerno. Puede nindong sabihon na kapareho nin mga gobyerno nin tawo, an Kahadean nin Dios may mga namamahala, sakop, ley, sistema hudisyal, asin sistema sa edukasyon.
An aktuwal na mga eksperyensia parateng magagamit tanganing ipaheling an kadonongan sa pag-aplikar kan hatol sa Biblia. Magagamit man an personal na mga eksperyensia sa pagsuportar sa mga sinasabi. Halimbawa, kun sinasabi nindo sa sarong tawo an halaga nin pagbasa asin pag-adal kan Biblia, puede nindong ipaliwanag kun paano napakarhay an buhay nindo kan paggibo kaiyan. Tanganing maparigon an boot kan saiyang mga tugang, si apostol Pedro nagtaram manongod sa transpigurasyon, na naheling nia mismo. (2 Ped. 1:16-18) Sinitar man ni Pablo an sadiri niang mga eksperyensia. (2 Cor. 1:8-10; 12:7-9) Siempre, maninigo na gamiton nindo nin tama sana an saindong personal na mga eksperyensia tangani na dai kamo makaapod nin sobrang atension sa saindong sadiri.
Mantang nagkakalaenlaen an mga tawo sa pinaghalean asin kaisipan, an ebidensia na nakakokombensir sa saro tibaad dai makakontento sa iba. Kun siring, konsideraron an opinyon kan mga naghihinanyog sa saindo kun nagdedesisyon kun arin na mga argumento an gagamiton nindo asin kun paano nindo iyan iaatubang. Sinasabi kan Talinhaga 16:23: “An puso kan madonong nagpapangyari sa saiyang ngoso na magpaheling nin pakarorop, asin sa saiyang mga ngabil iyan nakadadagdag nin tibay sa pangongombensir.”